GRIEP en INFLUENZA ABDÜSmOOP MBussuMPsmm »ede blad van da PROVINCIALE ZEEUWSCHE van Maandag 17 Maart 1930 No. 64. in gebruikstelling van het gemaal „de boreel". Bïj de opening van 't gemaal van den Polder „Walcheren". Voorde Borst Zaterdagmiddag wapperde de vlag van het gemaal, dat door den Polder Wal- cheremjs gesticht op het onder Koude kerke gelegen, maar aan Middelburg be- hoorende terrein tusschen den Nieuwen Vlissingschen weg en den Kanaaldijk als een bewijs, dat er feestelijkheid stond plaats te vinden, terwijl de vlag aan het kanaal met het opschrift „Spuien" aan kondigde, dat het gemaal dien middag zou werken. Het was de dag der officieele inwer kingstelling en voor deze plechtigheid vereenigden zich tegen 2 uur in het ge bouw met het Dag. bestuur van den Pol der, verschillende commissarissen en ambtenaren van den Polder en vele ge noodigden. Onder deze laatsten merkten wij op den Commissaris der Koningin, de leden van Ged. Staten, de heeren Van Dusseldorp en Van de Putte, den hoofdingenieur van den Prov. Water staat, vertegenwoordigers van de colle ges van burg. en weh. van Koudekerke en Middelburg; vertegenwoordigers der firma's die het werk uitvoerden, den Rijkshavenmeester, den directeur van de Middengroep der P.Z.E.M. en de echt genooten en kinderen van den voorzitter en den 'ngenieur van den Polder. De voorzitter van den Polder, de heer m r. H. F. L a n t s h e e r, wees er in zijn welkomsrede op, dat in een voor dracht, welke de ingenieur van den Pol der in het Zeeuwsch Genootschap heeft gehouden, deze mededeelde, dat het be stuur van den Polder in samenwerking met het Genootschap omstreeks 1800 een prijsvraag uitschreef voor een ontwerp „yan een betere afwatering van Walche ren. Van de zes antwoorden gingen wel enkele uit van het idee „bemaling", doch de oplossing was bij alle van zoo primitieven aard, dat zij voor geen prijs in aanmerking kwamen. En thans, meer dan een eeuw later, staat men voor het oogenblik, dat een bemaling in werking wordt gesteld, welke in zeer korten tijd in staat is eene oppervlakte van onge veer 14000 H.A. zoodanig te ontwateren, dat gezegd mag worden dat ten allen tijde op die oppervlakte die waterstand kon gehandhaafd worden, welken men met het oog op het nuttig gebruik dier gronden noodzakelijk acht. Welk een vooruitgang der techniek en hoe mag het thans levende geslacht zich gelukkig prij zen dit oogenblik te mogen beleven. Spr. noemt het een bijzonder voor recht den Commissaris der Koningin en alle andere heeren welkom te mogen heeten op dit voor Walcheren histo risch oogenblik. Een groote eer is het voor het bestuur, dat de Commissaris zich welwillend bereid heeft verklaard om het wieltje in beweging te brengen, dat het gemaal in werking stelt. De Com- door P. DE VISSER. Lang gewacht maar toch verkregen Schrijf ik boven dit gemaal, Dat het water, na veel regen, Af moet voeren in 't kanaal. Lang gewacht, door ingelanden Is er al zooveel geklaagd Over hooge waterstanden Waar men vaak mee wordt geplaagd Lang gewacht, al lang geleden Sprak men over een gemaal Maar veelal met tegenheden In „Walcherens" vergaderzaal. Ook Bouwmeester was er tegen Toen hij was de President, Klagen kon hem niet bewegen Tegen bleef hij consequent, k Heb hem zelfs hooren beweren, Dat een hooge waterstand Ziltige grond moest filtreeren Dus een zegen was voor 't land! Maar zoo zagen 't niet veel boeren, Velen achtten het een strop En t gebrekkige afvoeren t Bestuur dan op zijn kop. k Denk aan t jaar, negentien negen, roen stond aan de Westersluis t Water boven t peil gestegen Heel den zomer, wat een kruis! Negentien twaalf, drie jaar later, Had men weer veel overlast Van het overtollig water Klagen was niet ongepast! Toen is men zoover gekomen, Een begrooting, zeer globaal, Werd deskundig opgenomen, Maar daarom nog geen gemaal! Eerst moest men nog waterpassen, "Want -er was geen hoogte kaart, missaris deelt ten allen tijde in het lief en leed van de Provincie en het moet hem aangenaam zijn, dat dit voor den bloei van een deel der provincie zoo be langrijke werk is tot stand gekomen. Mo ge het den Commissaris gegeven worden nog lange jaren van nabij de vruchten daarvan te zien groeien. Zich richtende tot de aanwezige leden van Ged, Staten, wijst spr. er op, dat er een onder is, die voorheen Raad van den Polder was, aan wien de water- schapsbelangen zoo goed zijn toever trouwd. Dat de heer Van de Putte, met wien spr. enkele jaren aangenaam mocht samenwerken, tegenwoordig is, verheugt hem bijzonder, aangezien deze op wat: staat te gebeuren, mede een bekroning mag zien op wat hij voor den Polder was. De algemeene vergadering des Pol ders' vereenigde zich met zijn afwijzend praeadvies. Toen in 1912 weaer zeer nooge water standen voorkwamen werden de kosten van een bemaliogsinstallatie geraamd op f 220.000 met f 21.838 aan exploitatie kosten. Praetische gevolgen had dit niet. en in de algemeene. vergadering werd islechts een korte discussie gehouden waarbij de voorzitter wijst op den slech ten toestand der waterleidingen en dreigt 'met streng optreden tegen de nalatige ingelanden. In 1915 weder zeer hooge: waterstan. den, en in de voorjaarsvergadering vain, 1916 deelt de heer mr. P. Dieleman me de, dat zich een commissie heeft ge Vormd die een rapport omtrent ornt mocht verrichten. Als voorzitter van het watering zal uitbrengen. Dit had tot grootste waterschap in Zeeland grijpt spr, deze gelegenheid aan om uiting te geven aan zijne gevoelens jegens het geheele college en het dank te zeggen voor de aangename verhouding die er tusschen het college en den polder bestaat en in 't bijzonder voor de wijze waarop het steeds de aangelegenheden des polders behandelt Spr. behoeft daaraan wel niet toe te voegen, dat deze hulde ook omvat den dank aan de raadslieden, den hoofd ingenieur van den Prov. Waterstaat en den chef der betrokken afdeeling en hun staf, die steeds met groote belangstel ling volgen al wat het Waterschap be. treft. Voor dit werk bestond er wegens de ligging 'n nauw contact met den Rijks waterstaat. Van den aanvang af heeft de hoofdingenieur-directeur met de meeste welwillendheid de totstandkoming bevor derd. Deze welwillende geest is tijdens de uitvoering steeds vaardig geweest over al zijn ambtenaren. Hem in 't bij zonder en hen allen is het polderbestuur daarvoor zeer erkentelijk. Zich richtende tot de colleges van B en W. van Koudekerke en Middelburg, wijst spr. er op dat Koudekerke door de aanwinst vain dit in zijne lijmen zoo geslaagde gebouw in uiterlijk aanzien toegenomen is, en Middelburg zich mag (verheugen in niet onbelangrijke rnate- irieele voordeelen. Het bestuur is ige rust, omdat men beide gemeenten een evenredig deel heeft kunnen toewijzen en roept ook beider medewerking voor de toekomst in. Het verheugt spr., dat ook vertegen woordigd zijn de landbouworganisaties, 'want voor een groot deel is het feit, dat dit gemaal staat geopend te worden le danken aan dat, wat vooraanstaande personen in die organisatie hebben ver richt. Zonder anderen te kort te willen doen, noemt spr. de namen van ir. D Bloemsma en I. G. J. Kakebeeke en van den tegenwoordiigen voorzitter der Z. L. M. Het land ligt rijp om te oogsten. Den jongeren is de oogent open gegaan, etn aangezien wij leven in den tijd van. het kind zijn de ouderen gevolgd. Zoo mocht met algemeene stemmen ,dus zondereen stem tegen van landbouwerszijde, he sloten worden tot sitichten van een ge maal. Dit is voor bedoelde heeren wel licht een der schoonste successen, die zij' hebben mogen iboeken en spr. wenscht hen daarmede hartelijk geluk. Komende tot een historisch overzicht over de laatste 20 jaar herinnert spr. er aan, dat den 17den Febr. 1910 door A. Stroo en 103 anderen een adres tot het polderbestuur gericht werd met ver zoek een stoomgemaal te stichten. De toenmalige voorzitter stelde zich nog op het standpunt, dat eene hooge waterstand voor de ontzilting van het land bevordelijk was en was ook van meening dat 't waterbezwaar slechts van korten duur en niet overmatig hinderlijk Lastindeeling moest in klassen, Als men het gemaal aanvaardt. Weer verliep een drietal jaren, Alles bleef zooals het was.... En men kon weer schuitjevaren Op den grooten waterplas! Vijfhonderd-zestig ingelanden Vroegen toen, door een adres, Verbet'ring der waterstanden Aan 't Bestuur, 't had geen succes. Een paar hooggeplaatste heeren Vormde een comité en kwam Met 't Bestuur te confereeren, Zoo ging 't hek wéér van den dam.... De comissie was gekomen Met een plan voor stoomgemaal Uitgewerkt en opgenomen Op een zeer bescheiden schaal. Evenwel, 't ging niet voor winden, Ja, het stelde weer teleur. 't Voorstel kon geen bijval vinden Bij des polders ingenieur. Hij was ook wel voor bemalen, Maar hun plan was te gering En er v/as niet mee te halen Een voldoende ontwatering. Opracht heeft hij toen gekregen Voor een plan dat beter past', Men ging wikken, men ging wegen, Maar.... liep met twee plannen vast! Bouwmeester was overleden President werd toen Van Berlekom, Daarnaast was raad Tak gezeten, Die de proef bracht op de som. Zeker vond hij 't plan-Van Geld'ren Van de twee het allerbest. Maar begreep, dat het zou keld'ren Als 't tot stemmen kwam op 't lest. Zijn voorstel werd aangenomen, Al vond men het wel wat bruut, Technici liet men toen komen Van 't Koninklijk instituut. Doch het rapport van die heeren Was ook maar op eens niet klaar Met de zaak. te bestudeeren Verliep er ai -weer drie jaar. resultaat een idee van een stoomge maal te Middelburg met een capaciteit yan 350 kub. M. per minuut, waarvan de kosten werden geraamd op f 60.000 en de exploitatiekosten op f 10.000 per jaar. In de najaarsvergadering 1916 kwam dit rapport in behandeling, doch de ingenieur had het nog in studie. La ter bleek, dat hij de capaciteit 'te ge ring achtte. De commissie handhaafde haar standpunt ,doch het dag. bestuur h-fereeniigde zich met het plan van den ingenieur, den heer Van Gelderen, waar van de kosten opi T 241.525 en de ex- (ploitatie op f24.664 werden geraamd Alhoewel de vergadering met 17 tegen 4 stemmen principieel voor bemaling bleek, kon het voorstel zelf nog geen meerderheid verkrijgen en werd besloten het aan te houden en nogmaals het plan der commissie onder de oogen te zien In eene buitengewone vergadering van 5 Mei 1917 werden beide plannen over 'wogen, doch het voorstel van het Dag Bestuur werd met 12 tegen 9 stemmen verworpen. Terstond deed echter een der commissarissen het voorstel om de voorkeur te geven aan het plan van het Dag. 'bestuur en dit uit Te noodigen Sn de eerstvolgende vergadering zijn voor stel opnieuw ter tafel le brengen meteen voorstel nopens de 'klostenverdeeling. Dit werd aangenomen, doch nu geschiedde iets merkwaardigs. Het Dag. 'bestuur dient zijn voorstel tot het stichten van een gemaal overeenkomstig het plan van den ingenieur wederom in met een voorstel tot 'kdstenverdeeling, doch in de verga dering van 29 September 1917 wasvoor -beide igeen 'meerderheid meer té vin den en neigide teen weder tot het plan der comtaissie. Teneinde te voorkomen dat thans wellicht voor langen tijd de mogelijkheid van bemaling van de baan zou worden geschoven deed de Raad {Dumion Tak het voorstel beide plan nen te doen onderzoeken door eene du or het Koninklijk Instituut Van Ingeni eurs te benoemen commissie, welk' voor stel werd aangenomen. Spr. meent, dat het werk van de Commissie en van den Jheer van Gelderen, die 'kort daarna over leed, nog wel eens dankbaar mag wor den herdacht. De door het Kon. Instituut benoemde commissie, bestaande uit Prof. Behrens te Delft, Ir. A. de Kanter le Rotterdam en I. G. J. Kakebeeke, inspecteur van den Landbouw te 's-Gravenhage, kon eerst in 1921 worden uitgebracht en kwate deze tot de conclusie dat een 'ge taaal te Poppendamme moest worden gesticht, hetwelk 480 kubieke Meier per minuut zal kunnen afmalen in een ruim kanaal, dat van daar naar Zoutelnnde 'moet worden aangelegd met een daar /te bouwen uitwateringssluis1. Als peil te Poppendamme, waarboven het polderpeil niet mag stijgen, wordt aangenomen 0.20 ZP. De exploitatiekosten werden geraamd En de uitslag 't was te wachten t Voorstel van den ingenieur Verdiende, naar hun gedachten, Zonder twijfel de voorkeur. Ook kreeg men ter overweging Van hun nóg een beter plan, Maar te hoog was de begrooting En daar kwam geheel niets van. Toch, men was met waterpassen Reeds begonnen, dat moest klaar ('k Wil hier even tusschen lasschen t Duurde óók weer zeven jaar!) Ondertusschen bleef men wachten, Want men kwam tot geen verhaal, En ik meen, dat velen dachten; Er komt nooit geen stoomgemaal! k Zou hier haast den indruk geven Dat de schuld lag bij 't Bestuur, Ook de klagers, hier beschreven, Achtten een gemaal te duur. En ik moet hier ook verklaren, 't Was een abnormale tijd, Midden in de oorlogsjaren Stond men voor de moeilijkheid, Alles moest men duur betalen ïn de lasten waren hoog; Bovendien nog gaan bemalen Was een ramp in veler oog. Ver de meeste ingelanden Zagen minder het bezwaar Van de hooge waterstanden Dan van lasten ieder jaar.... Waterleidingen uitdiepen Werd toen ook nog al gedaan n de tegenstanders riepen Nu zal 't water wel weg gaan. t Was ook waar, het viel niet tegen, t Water kreeg wat beter loop ïnk'le jaren weinig regen Jat gaf weder goede hoop. Vlaar het duurde niet veel jaren Of de klachten rezen weer in men moest opnieuw ervaren, t Lage land geleek een meer. antsheer was toen al voorzitter in Boreel was ingenieur; VP T 135.000. In de voorjaarsvergadering l92l werd het rapport om advies in handen van het Dag. Bestuur gesteld. Dit advies is nimteer uitgebracht, niet zoo zee omdat men voor t plan geene waar deering ondervond, maar omdat de hoo ge kosten het plan nooit tot uitvoering hadden kunnen brengen. Hiermede is de termijn van voorbereiding voor goed af gesloten. En thans is het oogenblik van handelen aangebroken. Op een desbetreffende Vraag in de 'najaarszitting van 7926 deelde de voorzitter mede, dat plannen tot stichting van een bemalingsinrichting in werking waren. Deze plannen wer den in Jan. 1928 door den ingenieur in gediend, zij omvatten de stichting van een electnsch gemaal te Middelburg met een capaciteit van voorloopig 400 ku bieke nieter per minuut, het graven van een watergang van Melis'kCrke naar Vlis- singen (waarvan intusschen het gedeel te van Koudekerke naar Vlissingjen in 1927 was gegraven) en van Biggekterke naar den Donuhurgschen watergang. Tiet verbreeden van den Dom burgschen wa tergang van de aanmonding van de Big- gekerksclie Sprink tot He Vest te Mid delburg en het uitdiepen en het verdiepen van verschillende andere wa tergangen en sprin'ken. De kosten van een en ander werden begroot op if 545.000. De jaarlijksche kosten inclu sief rente en aflossing op f 62.200. Het Dag', bestuur vereenigde zich met het plan, doch wenschte niet direct machtigd te worden tot uitvoering van het geheele plan. Het vroeg een crediet van f 200.000 voor bouw en inrichting "an het gemaal met de werken, die noo- dig waren om het water naar het ge maal te kunnen aanvoeren, doch zonder verbreeding van watergangen. Aangezien voor den watergang van Koudekerke naar Vlissingen en het uitdiepen van het laatste deel van Men Vlissingschen water gang reeds f 130.000 was gevoteerd, 'zou dus het totale bedrag f 330.000 bedra gen, of f 215.000 minder dan de ra ming van den Ingenieur. Dit voorstel) werd in eene buitengewone zitting op 10 Maart 1928 met algemeene stemmen aangenomen. De uitwerking werd ter stond ter hand genomen en op 29 Sep tember werd besloten tot aankoop van den noodigen grond van de gemeente iMMdelburg, op 30 October -gaf de Mi nister van Wjaterstaat- vergunning tot het uitmalen van het water op het kanaal door Walcheren, op 14 Maart 1-929 werd de bouw van het gemaal aanbesteed en gegund voor f 81.743. De inrichting van het gemaal werd bij contract opgedra gen aan de N.V. Machinefabriek v. h.. Gebrs. Stork en "Co. te Hengelo voor f 53.705, het contract met Middelburg voor stroomlèvering werd geteekend en thans is het geheele werk beëindigd. Er zijn twee pompagreg.aten opgeisteld elk met een uitslagvermogen van 200 kub. meter per minuut ruimte voor een derde pomp is overgelaten. De pompen worden gedreven door elëctromotoren van 185 P.K., gevoed met een stroom- van 3000 Volt. De firma's Stork en Heemaf brengt spr. dank voor het schoone stuk Werk, dat zij thans afleveren. Het moet voor hen een trotsch gevoel zijn, dat zij we derom hebben mogen bewijzen, tot wat de Nederlandsche industrie in, staat is. Hoe gaarne had spr. den aa|n|nemer den heer Diepstraten, danjk gebracht voor de wijze van uitvoering. Het heeft n,iet zoo mogen zijn, daar de dood hem aan zijn werk en zijn gezin heeft ontrukt. Nooit heeft het Dag. bestuur één enkelfe 'wanklank bereikt. Het zal hem altijd daarvoor dankaar zbijn, zijne talrijke medewerkers, die spr. niet afzonderlijk zijn een gevolg van besmetting langs de ademhalingsorganen. Tast de kwaal in haar oorzaak aan. De planten-extracten in Abdijsiroop zuiveren Llw borst van de slijm met ziektekiemen en zullen den hoest verdrijven, 't Aangewezen middel bij Griep, if if EiOffi Bronchitis, Kink- hoest en Asthma. Flaconsf 150, f 2.75, f 4.50 60 cent p. doos Iets NieuwsVoor onderweg Het is gelukt Abdijsiroop te „stollen" met behoud van alle genezende bestanddeelen tot (Ingez. Med.) Beiden zaten dan ook bitter Met de klachten en 't gezeur. Nieuwe plannen moest men maken Een gemaal 't is reeds gemeld Daartoe kon men niet geraken Want het kostte te veel geld. Nieuwe waterleiding graven, Adviseerde de ingenieur, Voorzitter en raden gaven Daaraan dan ook de voorkeur, riet voorstel werd aangenomen Door d'algemeen vergadering, Men zocht overeen te komen Voor den grond, wat spoedig ging. Het werk, dat werd aangenomen, 't Ging zoo vlug als het maar kon, t Heele werk te zaam genomen Kostte iets meer dan één ton, t Is nu pas een jaar geleden Dat het graafwerk is volbracht ïn nu staan wij hier op heden 3ij 't gemaal gansch onverwacht. De watergang die stond, 't is waar, os van 't gemaal, maar het bleek Dat onze ingenieur aldaar Toen reeds al iets verder keek Voor betere ontwatering Werd steeds meer en meer gevoeld, Ook zelfs in de vergadering, Al werd geen gemaal bedoeld. Toen m'er over debatteerde, Was 't in Walch'rens noorderkant Jeel het jaar, naar men beweerde, Bijkans een verdronken land. Scherp en veel waren de klachten, d'Ingenieur die meende dan, Nu niet langer meer te wachten Vfet een nieuw bemalingsplan. Spoedig was hij klaar gekomen t Kwam in 't dagelijksch bestuur, ïenparig werd het aangenomen ïn beschouwd als zeer secuur. De voorzitter riep met haaste Comissarissen bijeen ïn wat wel het meest verbaasde Tegen stemde er niet één! kan noemen, brengt spr. ook hartelijk dank. Den vertegenwoordigers van ingelan den van Wialcheren, wijst spr. op het re sultaat van hun ijver om de bejangen van het geliefd Wialcheren te bevor deren. Zij namen het besluit na rijp over denken, zij weten', dat de bevordering van den bloei van- Walcheren hen is toe vertrouwd, maar ook, dat deze Moei alleen kan toenemen, wanneer Hij, die ons aller lot bestiert, Zijn onmlsbaren Zegen schenkt, op wat menschengeest en menschenhandetn tot stand bracht. Moge het nageslacht hen danjkbaar zijn, dat geene opoffering hen te groot is geweest om Walcheren te laten groeien en bloei en tot in lengte van. dagen. Voor een der aanwezigen, is deze dag een bijzondere, spr. meent wel in zijn ambtelijk leven de dag, waarop hij steeds als de schoonste zal terugdenken. Het is hem toch bekend, dat de Ingenieur reeds van den aanvang, dat hij op Wialcheren kwam, en dit is reeds ongeveer tien jaren geleden als een ideaal voor oogen had het stichten van' een gemaal!. Het zal weinigen bekend zijn, dat hij' vertegenwoordigt een geslacht, dat reeds een eer vollen Zeeuwsch en. en veel meier een Middelhurgschen loopbaan achter den rug heeft. Immers reeds in de 16c eeuw was Pie- ter Boreel', koopman te Middelburg en deken van het goud'smidsgüde aldaar, terwijl zijn zoon Jacob, heer van Aag- tekerke, Duynbeek, Westhove en Dom burg niet minder dan burgemeester van Middelburg was. Zijn naam was hier verloren gegaan, thans 'heeft zijn nazaiat daaraan de herinnering weder levend gemaakt. Het is een goede gedachte dat Commissarissen van den, Polder W<al- De hooggeachte president, Mr. Henri Frédéric Lantsheer, Besprak het plan heel eminent, Hij kreeg gansch geen tegenweer. 't Was in 't voorjaar acht en twintig, En wel op den tienden Maart, Dat met algemeene stemmen 't Plan bemaling werd aanvaard. 's Spreekwooi'd zegt; het kan verkeeren, En zoo is 't hier ook gegaan, Onzen ingenieur ter eere, Zien wij dit gemaal hier staan. 't Water heeft men reeds zien stroomen Uit de vesten in 't kanaal, Met het electrisch gemaal. Toen de proef laatst werd genomen En nu is de dag geboren Dat wij bij de opening Van 't gemaal hier mochten hooren Lof voor heel de uitvoering. 'k Heb hier niets aan toe te voegen, Bij 't woord van den president Sluit 'k mij aan en met genoegen Allen hier mijn compliment. De ervaring moge leeren Dat dit kostelijk gemaal Overvloedig zal rendeeren Dat men 't niet te duur betaal' Dat de hooggespannen stroomen 't Gemaal nimmer stil doen staan Als het water is gekomen Boven 't peil dat men geeft aan. Zijn er nu nog tegenstanders? Dat d'ervaring hun ook leert, Dat de tegenstand nooit anders Is geweest als zeer verkeerd. Laat 't gemaal een zegen heeten Tot in 't verre nageslacht En wij zullen maar vergeten Dat er lang op werd gewacht! 15 Maart 1930. P. DE VISSER. Raad van den Polder Walcheren,

Krantenbank Zeeland

Middelburgsche Courant | 1930 | | pagina 5