Tweede l3lad van de PROVINCIALE ZEEUWSCHE van Vrijdag 7 Maart 1930 No. 56. 5 ZEELAND, Coöperatieve Suikerfabriek Zeeland. Uitgaande van den groep Zeeuwsch- Vlaanderen, had gisteren in de Een dracht te Middelburg een druk bezochte bijeenkomst plaats van leden der Co- operatie, onder leiding van den heer mr. F. Bielders uit Rotterdam, vertegenwoor diger van den Wilhelminapolder. Deze wees er op, dat z. i. het besté zou zijn, allereerst het verkiezen van 'n nieuw bestuur, omdat hij meent, dat er velen voor liquidatie stemden, alleen uit wantrouwen tegen het bestuur. Een nieuw bestuur moet z. i. bestaan uit 15 leden (nu 17)e wat volgens de statuten goed is, en wel 7 of 8 van het oude be stuur en 7 of 8 zoo mogelijk uit de voor- en tegenstanders van liquidatie. De ver kiezing zou plaats kunnen hebben door in iederen kring lijsten van 15 personen op te maken, met 7 of 8 oude bestuurs leden bovenaan. Men krijgt zoo vertrou- wensmenschen, het nieuwe bestuur zou trachten één of twee jaar door te wer ken. Een directeur kan wel gemist worden. Om voldoende bieten te krijgen, kan men toepassen een premie van bijv. 2.50 voor iedere 1000 K.G. boven het mini mum, zooals ook Dinteloord doet. Een tweede mogelijkheid is het betalen van den prijs van de vrije markt, maar dan dreigt dat de tegenpartij den prijs opdrijft om de Zeeland te nekken. De totale be drijfskosten, die steeds dezelfde blijven, drukken minder op een grooter aantal bieten. Daarom is het premiesysteem te ver kiezen. Als er doorgedraaid wordt, wordt het crediet direct afgewikkeld, bij liquidatie komt het in de liquidatiekas. Als men voor deze regelingen voelt, zal men aan alle leden een circulaire zenden om spoe dig in de kringen een candidatenlijst op te maken. De heer Lindenbergh geeft toe dat het bestuur het vertrouwen niet heeft, doch meent mr. Bielders te veel buiten de kwestie staat. Of een nieuw of een oud bestuur de fabriek doorzet, het zal dezelfde moeilijkheden ondervinden. Men zal toch niet meer leveren. Er moet volgens spr een directeur zijn, anders dan kan het niet goed gaan. Een premie moet toch ook weer door het bedrijf be taald worden, en zal de prijs van de bieten er door gedrukt worden. De prijs van de vrije markt betalen is afwijken van het coöp.idee en zal de fabriek dit toch niet kunnen volhouden. Als men 2.50 meer kan krijgen was men er, maar dan heeft men de „Zeeland" niet meer noodig". Er worden stappen gedaan om van de regeering crediet te krijgen voor de „Zee land". De heer Bielders zegt, dat het hem niet bekend is. De heer Lindenbergh kan mede- deelen, dat het referendum heeft tot ge volg gehad, dat 442 leden met 596 stem men en 1537 aandeelen vóór en 919 le den met 1202 stemmen en 2562 aandee len tegen verhooging van het minimum hebben gestemd. Nietgestemd hebben door-, ANNY VON PANHUYS. 41 „Duizendmaal dank', cn de oude man stak hem de hand toe. terwijl zijn (gezicht een jeugdiger uitdrukking kreeg. ..1 zult uw dochter de een öf andere aanncim lijkc verklaring moeten geven, want u hebt haar gezegd, dat ik u bij het gerecht zou aanklagen." De Ruyter glimlachte: ..Een oude ko mediant. die zoo dikwijls vanaf de plan kten een gansclie menigte heeft wijslgfe'- maakt. zal mei één toehoorster daarin ook wel slagen", en ernstiger vervolgde hij: „Wees er van overtuigd, mijnheer, ongestraft ga ik niet uit. de herinnering aan hel gebeurde zal mij nog dikwijls kwellen en pijnigen, daar kom ik nooit overheen, maar ik kan nu len minste in de oogen van mijn kind dezelfde blij ven die ik altijd was." Dij 'kwam dichter hij Walter staan en voedde er ,op fluisterenden toon, waar in zich angst mengde, aan toe: „Nunioogt u natuurlijk tegen mijnheer von Weiden ook niets ondernemen, wanl anders zou ik er toch nog in betrokken worden."" 437 leden met 1247 aandeelen. Er zullen nu 5100 aandeelen overblijven en daar mede kan men niet aan een rendabele exploitatie komen. Spr. zet dat uiteen aan de hand van cijfers en van uitlatingen van die van Ginneken, die ter zake kun- digs. De hoofdzaak is, dat men te weinig geld krijgt voor zijn bieten en minder dan bij andere coöperatieve fabrieken. Dinteloord betaalde voorloopig reeds 8.50 uit en de „Zeeland bleef daarbij in gebreke. De heer mr Bielders bracht dank voor de zakelijke uiteenzetting door den heer Lindenbergh. Op een vraag van den heer Van Arenthals zegt spr., dat hij spreekt namens den Rotterdamschen en Haag schen groep van aandeelhouders van den Polder en dat de heer Hanken meende er niets meer aan te doen is om de fa briek te behouden. De heer Van Arenthals meent, dat men dan de kleine, maar deskundige aandeelhouders van den Wilhelminapol der heeft uitgesloten. De heer Bielders wijst er op, dat er onder de Zeeuwsch-Vlamingen toch vele kleine aandeelhouders der „Zeeland" zijn. Verder ziet hij geen reden om op de opmerkingen van den heer Van Arent hals in te gaa.n Spr. meent dat niet alleen de geld kwestie de reden is dat men geen ver trouwen meer stelt in het bestuur. Spr. meent dan ook dat het eerste moet zijn een nieuw bestuur te kiezen, men moet gelegenheid hebben aan het hoofd te stellen hem die men vertrouwt. Zeker zal de premie betaald moeten worden, maar daartegenover staat een beter rendement der fabriek. De totale onkosten zullen ten deeje minder zijn en de premie vergoeden. Het gaat er om of de 2.50 te Zwaar zullen drukken. Gedurende eenige jaren zal er door de rente en aflossing steeds een verschil blijven in den prijs van de „Zee land" en de andere coöp. fabrieken. Bij volle belasting zal het 1.60 a 2 be dragen. De schuld is reeds van 6 op 2 millioen terug gekomen. De toestand bij de „Zeeland" is overigens niet minder dan bij de andere fabrieken. De vrije marktprijs is zeker afwijken van de Coöp. gedachte, en is dan ook het minst te verkiezen. Als de „Zeeland" daardoor te gronde zou gaan, geldt dit voor alle fabrieken tegelijk. Als er stappen bij de regeering worden gedaan, is dit niet te laken, het is het zelfde of dit bij een Kamer of bij de re geering wordt gedaan. Bij doorwerken is spr. verzekerd, dat Dinteloord meer cre diet moet geven, en ook is hem ge zegd, dat er geldbronnen gevonden zijn. Met belangstelling heeft spr. den uit slag gehoord van het referendum, hij heeft niet anders verwacht. Men kan niet den ken, dat er een meerderheid voor ver-- hooging was, zonder dat een hoogere prijs werd toegezegd. Het was een wassen neus en dit be schouwt spr. dan ook meer of minder als een zwakke leiding. De kwestie van al of niet een direc teur is hier niet uit te maken, dit zou een nieuw bestuur moeten onder de oogen zien. Het heeft op het groote plan geen invloed en is van later orde. Men kan in ieder geval een directeur krijgen als men wil. De heer Risseeuw heeft den voor zitter opgebeld en deze heeft absoluut verklaard er geen steun bij de regeering is gevraagd. De heer Lindenbergh heeft be zwaar er tegen zijn bron te noemen. Zon der directeur werken kan z. i. niet. Ook in een nieuw bestuur zal geen vertrou wen bestaan. Men wil van de fabriek af zonder meer. Als het oude bestuur gevoeld had weg te moeten gaan, had het dit reeds verleden zomer moeten doen. Als men de boeren wil helpen, moeten de heeren uit de stad het op een „Ik heb u immers gezegd, mijnheer de Ruvler,. dal er niets openbaar zal worden; het gerecht laat ik' er buiten", cn 'met een dreigend lichten in zijn o,ogen besloot hij. „'maar wel zal ik (mijn heer ven Weiden een zeer. zéér ernstige les 1 edienen." De tooneelspeler maakte beweging van instemming. Het was hem opeens zoo licht en gelukkig om liet hart en geen spoor van den vreeiselij'ken, miarteten- Rlen angst, die daar zooeven als een ijzeren band om hem heen lag, bleef achter. „Ada!" riep hij plotseling met luide stem. „Het misverstand is opgelost, kind; ik had mijnheer geheel verkeerd bie- jgrepen. later zal ik hel je wel uitleg gen. Deze heer heeft mij een grooten 'dienst licwe7.cn. spreek ook jij daarom ene woord van dank tot hem." „Maar mijnheer de Ruyter", zei Wal ter afwerend, doch Ada stond reeds heel diciii bij hem. Een fijn dooraderde hanid lag in zijn rechter en een diepe, klank volle stom sprak warm: „.Mag ik u (dan ken, mijnheer." Dicht voor hem glansde het roodgou den. kostelijk nilooie haar, de diepzwarte oogen keken een oogen'blik in de zijne en de kleine mond glimlachte lie tel ijk. Wal was het, dat zoo plotseling als een gloeiende slroo'm van den k'rachtigen man scheen te vloeien naar het arme, mismaakte meisje? Wat was het dat haar een frac'ie van een seconde een zwijmel andere wijze probeeren dan met de „Zee land" te willen redden. Het bestuur voelt ook wel hoe het ge gaan zou zijn, als te Roosendaal allen hadden kunnen stemmen. Het had eerst de motie in stemming moeten brengen. Daarom heeft het nu het referendum moeten doen plaats hebben. Volgens spr. komt de 2,50 pas in waarde als er meer dan 175 millioen K.G. wordt geleverd. (De heer Bielders zegt 150 millioen). Spr. meent dat alle fabrieken dezelfde moei lijkheden ondervinden. Allen hebben een tekort aan bieten, maar de „Zeeland" is de zwakste. De heer B i e 1 d e r s als de „Zeeland" door draait komt een ander in erge moei lijkheden. Zij heeft echter een voorsprong, omdat zij niet bukt onder rente en af lossing. Er moet een slachtoffer vallen. De heer Lindenbergh zegt, dat als de „Zeeland" blijft, er 5 en anders 4 fabrieken de moeilijkheden hebben. Van den vrijen marktprijs is totaal geen heil te halen, de Centrale legt er nu ook geld op toe. Daarbij komt, dat er leden zijn, die te weinig grond hebben. Het is juist, dat de „Zeeland" een con tract heeft met Dinteloord, want het is reeds de derde keer, dat de „Zeeland" in financieele moeilijkheden zit. De heer Bielders vraagt nu uit ie maken met zittenen opstaan of men stappen zal doen. Het blijkt dat een kleine minderheid er voor is, en meent de inleider, dat men dan niet moet doen, doch laat het verder aan den groep Zeeuwsch-Vlaanderen over. De heer Bielders moest nu beslist weg en werd de vergadering gesloten. MIDDELBURG. Gewestelijke Organisatie Zeeland van Patrimonium. Woensdagavond werd onder voorzitter schap van den heer W. A. den 'Hollan der te Middelburg in het Militair Te huis te Middelburg de jaarvergadering gehouden van bovengenoemde or ganisatie. Op deze goed bezochte vergadering waren negen afdeelingen uit Walcheren en Zuid-Bevel and vertegen woordigd. De vo^pzitter verwelkomde, nadat de vergadering op de gebruikelijke wijze was geopend, de aanwezigen, in 'L hij- zonder den heer Hermans 1e Amsterdam, ambtenaar van het Verhond. Verder betreurde hij het dat de veel belovende plannen voor propaganda in deze campagne ietwat in de verdrukking zijn gekomen. De heer Vingerling van Zuidland, die een maand lang in Zeeland zou werken, kon, omdat Zuid-Hol !an(d te veel beslag op hem leigde, per saldo nog niet de helft van dien termijn in Zeeland arbeiden. De voorzitter sprak Jiierover zijn teleurstelling uit. Overigens hebben vcrschii 'entte af deelingen in de maand November en daarna flink propaganda gevoerd en hiel en daar met verblijdend succes. Toch valt het werk voor Patrimonium in Zeeland njiet mee. Met waardeering mag melding gemaakt van deni steun van sommige predikanten, onderwijzers, enz. maar daartegenover staat vaak tegenwer king en vooroordeel. De arbeid \"an Patrimonium is zoozeer noodig. Socialisme en communisme ne men in onze dagen o'ok in Zeeland in kracht toe. Het venijn, wordt dagelijks in ons volk ingedruppeld. Daarom blijft onze laak Gods ordinanltiën in ons volksleven in te dragen. Hierna bracht de secretaris-, de heer K. Louwerse uit Oostkapelte zijn jaar verslag uit, dat stond in het teeken van dankbaarheid jegens God. Het gaat met Patrimonium in Zeeland langzaam in stij gende lijn. Er zijn 'thans 11 afdeelingen met 408 leden. Enkele afdeelingen doen aan volkshuisvesting, rechtskundige voor lichting, ziekenzorg', jeugdarbeid, enz. Er zijn 22 begunstigers. Gehouden werden twee Bestuurs- en twee algemeene ver -J^GtbAJKC/5 O/V//V C/V (Ingeiz. Med.) van zaligheid gaf? Een gloeiend rood tro'k plotseling als een sluier over Ada'd heerlijk' mooie gezicht en tegelijk voelde zij in haar binnenste een plotselige pijn. Zacht trok ze, met een beweging als van een schuw verschrikt vogeltje, haar hand terug. Instinctief had Walter gevoeld, wat er in het meisje omging,, en bijna ver legen onder den warmen gloed, die de zwarte oogen naai- hem' uitstraalden, nam hij met een snellen groet afscheid. Lang nog! hnoest hij aan dit heerlijke hoofd flen- ken, dat zoo betooverend en hemels móói was. Indien dat op een slank' vrouwen lichaam stond, hoe veel mannen zouden dan niet ziel en zaligheid opofferen, om Ada de Ruyter',s liefde te winnen. Maar veel, heel veer later herinnerde Ada zich den flink' gebouwden man; zij dacht nog aan hem, toen zij al lang' in haar vaderland triomf na triomf in het stuk van haar vader had gevierd, toen uitbundige bijval haar deel werd, en wanneer zij zich eenzaam gevoelde, dacht zij aan den m'an, door wien haar hart een enkele minuut liefde en verlooche ning had gekend tot aan het, einde harer dagen. Maar ai te graag had de 'bankdirecteur Pohl aan mevrouw Berner's verzoek' om te kb men gehoor gegeven. Die twee te legrammen van den advocaat hadden hem reeds voorbereid, dat er met het geld iets niet in orde scheen te zijin de brief van de mooie weduwe versterkte hem gaderingen en een vergadering' van het Dag. Bestuur met den Verbondssecre- taris. Vanwege de gewestelijke organi satie werden vier propaganddverga- deringen gehouden,, waarin optrad -n de heeren Den Hof ander en Baas. De heer De Bruin uit Middelburg bezocht den Chr. socialen cursus te Lunteren m sprak hierover voor de afdeelingen. Bij de besprekingen werd nog een en ander medegedeeld over de f»esu!taten der propaganda-actie in November. De heeren W. A. den Hollander en E. de Rijke (te Koudetkerkfe') werden resp. (ajis voorzitter en bestuurslid her kozen. Uit het verslag van den penfning- "neester, den heer E. de 'Rijke, bleek, dat de ontvangsten (inclusief batig sa'do vorig jaar) hadden bedragen f 493,19, de uitgaven f 264,01, zoodat er een ba tig saldo was van f 229.18. De heer Hermans hield daarna een korte toespraak en wees daarbij op den principieelen grondslag en de roeping in den tegenwoordigen lijd van Patromi- nium. Vervolgens refereerde de heer A. de Lange uil Goes over het huurkoop- systeem. Eerst toonde spr. aan, welk een vlucht het heeft genomen na '18, wat het stel sel feitelijk is, wee vervolgens op de voor-, maar bijzonder op de groote en vele nadeeien en gevaren er van. om ten slotte te concludeerem dat het zeer zeker op den weg van Patrimonium ligt het zooveel en zoo krachtig,mogelijk te bestrijden. Een uitzondering zou gemaakt kunnen worden voor z.g.n. productieve artikelen, waarmee dus .arbeid wordt verricht en geproduceerd. Op dit referaat volgde nog eenige be spreking. De heer Hermans eindigde deze welge slaagde vergadering met dankgebed. WALCHEREN. KOUDEKERKE. Woensdag waren de Bijz. Vrijwilligers van den Landstorm in flinken getale met hunpe dames opge komen naar den jaarlijkschen gezelligen avond. De voorzitter, burgemeester Bak ker. gjpende de vergadering' en wijdde eenige woorden aan de nagedachtenis van twee mannen die den B. V. L. dooi den dood werden ontnomen den voor zitter der Prov. Commissie, gep. Kolonel Umbgrove en den lieer W. van der Heij den, vaandeldrager der plaatselijke af- deeling. Na een welkomstwoord van deni voor zitter in het bijzonder tot den altijd ac tieven secretaris der Prov. Commissie den heer P. G. Laernoes, werd staande hel Wilhelmus gezongen. De heer Laernoes memoreerde daarna in een helder, gedocumenteerd' betoog, de geschiedenis van den B. V. L. en schilderde in levendige kleuren de methodes van propaganda der 'revolu tionaire groepen. Ook de z. i. holle ontwapeningsleus werd van nabij bezien. Aangetoond 'wlerdi tem slotte hoe kostelijke, geeste lijke goederen, die men in andere landen niet meer kent, ook bij ons gevaar loo- pen, indien ons volk steeds paraat blijft om te bestrijden de ondermijnende, revolutionaire actie. In de pauze werden aan 13 schutters keurige prijzen uitgereikt. Voorts ont natuurlijk' nog meer in zijn vermoeden. Zcoals altijd besteedde hij de meest moigelijke zorg aan zijn toilet, voordat hij de reis naar Schneidiitz ondernam In den o-iupé kwamen allerlei gedach ten in hem op, die hij aanvankelijk ;van zich af trachtte te zétten, maar die 'zich toch weer opnieuw aan hem opdrongen en hem allerlei dingen toefluisterden. En hij schonk aan die Influisteren meer en imeer een willig1 oor, want zij wjas' toch zoo mooi zoo verleidelijk mooi. Zoolang hij kon terugdenken was hij altijd een harde werker, een plicht- Inensch geweest. Nadat hij zijn eind-exa men gymnasium nad gedaan, kreeg hij een plaatsing hij een bank en vanaf den bersten dag, dat hij op de kantoorkruk zat, nam1 hij het door hem gekozen (be roep met den meeslen ernst op. Eer zuchtig noemden hem zijn collega's en ook' later te Parijs, waar hij voor zijn verdere vorming werkte, noemde men he'm1 eerzuchtig. De jonge Framschen, die ioóTc gedurende de bureau-uren van felke gelegenheid gef- bruik' maakten over hun verschillende avonturen te praten, m'aafcten zich over den correcten Duitscher vroolijk, ma,ar zij waagden dal niet anders dan heimelijk, want hij gemeenschappelijke avond- en nachtfeesten was die correcte Duitscher het meest amusante fuifnummer, een man, die bij de gracieuze Parijsche meis jes met haar mooie figuren, hyper-mo derne kleeding en kleine voetjes in hoog gehakte schoentjes zeer in de gunst stond. vingen alle landstormers een prachtig foto-album Ier herinnering aan den ^groo ten Nationalen Landslormdag in 1929. En ondertusschen hadden enkele 'da mes gezorgd voor consumpties. Het was al vrij laat toen de voorzitter een kort slotwoord sprak en men na het zingen van Da Costa's „Zij zul'en. het niet hebben" uiteenging. VEERE. Dinsdag hield, onder leiding van weth. F. J. Castel de afd. van den Bijz, Vrijw. Landstorm haar jaarvergade ring. In zijn openingswoord herdacht de voorzitter den vcrigen burgemeester, wat hij voor den B. V. L. deed en was, en deelde verder mede, dat burgemeester Dronkers verhinderd was deze bijeen komst bij te wonen. Was hij er geweest, dan had de burgemeester het voorzitter schap op zich genomen. Alle leden ontvingen een herinnerings album van den Nat. Landstormdag 1928. De heer Laernoes hield een rede over de beteekenis van den B. V. L. Besloten werd dat de beste schutter van de afd. Veere dezen zomer aan den grooten schietwedstrijd in Den Haag deel zal nemen. ZUID-8EVELAND. HEINKENSZAND. Woensdagmiddag vergaderde de gemeenteraad. Afwezig was met kennisgeving de heer J. Kreune. De v o o r z. deelt mede, dat zich geen sollicitanten voor omroeper hebben aan gemeld en stelt voor op dit oogenblik in deze geen verdere pogingen te doen. Besloten wordt de kom der gemeente voor aanleg van het electrisch net nader op te geven aan de P.Z.E.M., waarbij besloten wordt nog enkele lampen bij te plaatsen voor straatverlichting. Goedgekeurd wordt de rekening over 1929 van den gemeenschappelijken keu ringskring van vee- en vleesch in den keuringskring Heinkenszand met een be drag aan uitgaven van 3324, waaraan deze gem. bijdraagt ƒ811.93. De vergoe dingen der Bijz. scholen over '28 worden vastgesteld op 17.21 per leerling met resp. 2650 en 1273. De pensioengrond slag van den gemeentesecretaris wordt verhoogd tot 2250, Met alg. stemmen wordt besloten B. en W. een crediet te verleenen van 150 voor het aanbrengen van waterlei ding en electrisch licht in het vereeni- gingslokaal. Na bespreking wordt besloten de Zand dijk met den Oudelandschen grindweg tot aan den weg naar 's Heerenhoek te doen betrekken in het Provinciaal Wegenplan en daarvoor de noodige gelden beschik baar te stellen. Benoemd wordt tot onderwijzeres aan de O. L. school no. 1 van de voordracht, mej. Groenenberg, thans onderwijzeres aan de O. L. school in den Völckerpol- der, gem. Rilland. Bij de rondvraag stelt de heer van Iwaarden voor om een klein bedrag uit de gemeentekas beschikbaar te stel len voor hen die zooveel hebben bijge dragen tot verdelging van den bas taard-satijnvlinder en wel een bedrag van 15, te verdeelen aan de schoolkinde ren der 3 scholen, n.l. 4 aan de O. L. school, 4 aan de Bijz. school en 7 aan de R. K. Bijz, school. Alhoewel de v o o r z. van meening is, dat hier meer de taak van de betrokken Zijn lach was vroolijk, hij was heel ■sterk in het vertellen van moppen en flirten kon hij als de beste. Toen hij jaren ge leden freule Storm'berg leerde kennen', juist toen zij Alex Berner's 'bruid was, was in zijn hart, dat vóór dien lijd blechts begrip had van een scherts en een flirt, plotseling de liefde ontwaakt. De rustige voorname schoonheid, van Mag- da Stormherg slrookte geheel met het beeld, dat hij zich gevormd had, telkens wanneer hij aan trouwen dacht. Maar geen vrouwelijk wezen had sindsdien zijn levenspad gekruist, dat de vergelijking met haar kon doorstaan. r En nu was die vrouw vrij, kon doen en laten wat zij verkoos. Nog altijd waS ze mooi, zelfs misschien nu, in den na zomer van haar leven, reeds bij den drempel van den herfst staande, mooier dan vroegqr als heel jong meisje. Sinds Pohl op den begrafenisdag van den vriend de weduwe had weergezien, waren zijn gedachten steeds bij haar geweest en steeds werd de afstand kleiner, waar op zijn manneinwenschen haar rijpe, blon de schoonheid omzweefden. Terwijl de trein door het landschap rolde, overdacht Pohl zijn 'kansen. Hij had zich een algemeen geachten naam verworven en was rijk genoeg om een passend kader te scheppen voor Mag- da's schoonheid. (Wordt vervolgd).

Krantenbank Zeeland

Middelburgsche Courant | 1930 | | pagina 5