Tweede blad
binnenland
in de week van 5—12 maart
des avonds te 8 uur.
uip
van da
PROVINCIALE ZEEUWSCHE
van
Woensdag 5 Maart 1S30 No, 54.
DE STERRENHEMEL in nederland.
€)eerste kw
©volle maan
Cl laatste kwartier
HwiSUWË MAAN
mars
SSB
m
s?
PRINSES JULIANA TOCH NAAR
OOST-INDIE?
Een medewerker van de Residentie
bode, die zich Secundus pleegt le noe
men, schrijft aan genoemd blad:
„De Genu a-mail liet Zaterdagmiddag
een *pakjj© Indische correspondentie in
mijn bus val(len, waaronder eeti brief uit
Wcljtevreden van 2 Februari 1.1.
Daarin ltees i'lc o.a.: „gek dat ik nog
niets va!n jullie hoorde over Julian'a'è
'bomst. Of mag je niets verklappen"
Maar dat zou al te mal zijn. Ik' tweet
heel goed, dat de wezenlijke waarheid
in Holland van oifficieelen kant met de
officieel© waarheid wordt verbloemd. Met
een enkel V.-Ddt'je is hel gauw klaar
en de meneer, "die dag aan dag (bij' baron
van Geen zijn licht gaat opsteken ik
herinner me dien toestand noig uitmun
tend is direct bereid om' viai V. D1.
en B. op de meest-fatalie werkelijkheid
èn waarheid een domper te plaatsen
Soeda! Met deze eventueel© moglélijfchê
den wenscli ik' nu eens geen rekening te
houden. Je weet, ik heb hier goede eon
necties, je weet zelfs waar. Nu, „.laat ik
je dan zeggen, dat onze ja z© is even
goed van ons als van jullie Prinses
Julliana hierheen komt. De voorberei
ding is in vollen gang. Oó'k' geen bagiatel
Ik hoorde van een en ander en wat
daaraan vast zit. Om persoonlijke rede
'nen thans nu nog niets. Uilsluitend het
feit: Prinses Juliana, 'n Oranje- naar
Indië
In Holland, jullie ver'mloedehjk' wèl,
snappen ze d'er maar weinig van wat
dat hier voor ons zegt. De werkelijkheid
zal pyramidaal zijn. Althans.... wanneer
dat nu eens recht vorstelijk wordt aan
gepakt. Nog eens: vorstelijk en met veel
praai. Dan zal Prinses Juliana hier iets
beleven, zooals ze dat in Holland nog
nimmer bij de hand heeft gehad.
Wat ik je nu schrijf, is hier ,al wijder
hekend. Of er tegen publicatie een con
signe is uitgegeven, ton ik niet te we
ten komen, kan me niet schelfen ook.
De zaak' waarom' het draait Is: Prinses
Juliana komt uit! Heusch hoor; alles
zal hier in lichte laaie van blijdschap
s'taan. De menschen, die er hier van
weten, zijn er dol over
ZEELAND
MIDDELBURG.
Jaarverslag Middelburgsche
Bestuurdersbond,
In het verslag van den Midd. Bestuur
dersbond wordt 1929 een goed jaar ge
noemd. De verwachting, in het vorig jaar
uitgesproken, dat het ledental tot 1200
zou stijgen, is vervuld geworden, doordat
een stijging -van ruim 150 leden werd be
reikt, terwijl het aantal aangesloten af-
deelingen met 1 steeg.
De activiteit der aangesloten afdee-
lingen was ook dit jaar goed, naar ver
houding van den invloed welke zij kon
den uitoefenen op de arbeidsvoorwaar
den hunner leden.
door; ANNY VON PANHUYS.
39
Toen begon de oude lm an le vertelleln,
dat zijn gehefde dochter ©en ernstig lich
aamsgebrek had, deeldede redten meè,
waarom hij naar Duitschland was gegaan,
dat hij zich voorloopig in Schneiditz ves-
ligde, omdat men daar rustig en in 'vrede
kon leven en het stadje zoo-veel interes
sants bood, dat uitstekend bruikbaar was
voor zijn tooneelstuk. Hij sprak over zijn
kennismaking met den heer von Wei
den, in wiens huis hij woonde en ten
slotte vertelde hij den scherp toeluis
terenden ingenieur, dat het von Weiden
wa,s geweest, die hein op een dag lachend
had gevraagd zijn medewerking aan een
kleine grap te verleenen, die uitsluitend
ten doel had een goeden kennis een
jeetje te laten schrikken. Zonder dit
verzoek zru hij het nooit in zijn hoofd
nebben gekregen z'ich in een Ihealer-
costuuin te steken ,dat in werkelijkheid
anderhalve eeuw geleden was gedragen."
„Fn waarvan een knoopje losliet",
viel Whiter hern in de rede, „dat Ik; bij
den ingang van liet schilderijmuseum
vond, toen ik daar in den vroeg|en 'och1-
Een der afdeelingen, n.l. de Kleerma-
kers(sters) Bond is bijna tot staking moe
ten overgaan om voor zijn led-en betere
arbeidsvoorwaarden te verkrijgen.
De werkloosheid was belangrijk min
der dan het vorige jaar, hoewel de werk
verschaffing nog het geheele jaar door
een aantal werkloozen moest plaatsen.
De felle winter was ook mede een on
gunstige factor voor het werkloozencij-
fer.
Reeds in den aanvang van het ver
slagjaar werd de aandacht gevraagd voor
de belangen der leden, en niet van hen
alleen, docl^ ook moesten wij opkomen
voor de belangen van de anders- en on
georganiseerden. Immers de harde winter
welke in Februari optrad, maakte een
aantal arbeiders werkloos, terwijl het de
werkloosheid van anderen verlengde,
waardoor in vele gezinnen een toestand
ontstond, die voorziening behoefde.
Op verzoek van den Bond werd door
B. en W. aan hen, die dit noodig had
den, 2 H.L. cokes verstrekt.
Op een adres, verzoekend een toeslag
op de werkloozenuitkeering te verlee
nen aan hoofden van gezinnen en kost
winners van 2.50 per week, gedurende
2 weken voorloopig, werd door den raad
met algemeene stemmen besloten aan dit
verzoek te voldoen.
In het Zonnestraal Comité had de B.B.
evenals vorige jaren 2 vertegenwoordi
gers, welke in dit comité .een zeer werk
zaam aandeel hadden, daar hun de lei
ding hiervan werd toegewezen.
Dit jaar werd het werk van dit comité
en collectrices bekroond met een hoogere
opbrengst van bijna 200.
Op 28 Mei werd door de bemoeiingen
van den B. B. een afdeeling van den
Centralen Bond van Transportarbeiders
te N. en St. Joosland opgericht met 8
leden.
Eveneens werd door bemiddeling van
den B. B. een afdeeling van den Arbei
ders Sportbond opgericht op 16 Augus
tus, met aanvankelijk 11 leden, welk
aantal snel groeide.
Ook dit jaar zou weer blijken dat groo-
te conflicten nog steeds de offervaardig
heid der kameraden uit andere bedrijven
niet missen kan. Ditmaal waren het de
landarbeiders uit Groningen die een fel
len en langdurigen strijd moesten voeren
om de toch al slechte arbeidsvoorwaar
den der landarbeiders eenigszins te ver
beteren.
Ook nu weer' werd het 1 Mei-feest ge
vierd in samenwerking met de afdeeling
Middelburg der S.D.A.P.
Het ledental, hetwelk op 1 Januari
1069 bedroeg, was op 31 Dec, 1220, al
dus een stijging van 151 leden. Het aan
tal aangesloten afdeelingen steeg met 1,
door oprichting van de afdeeling N, en
St. Joosland van den Centralen Bond van
Transportarbeiders.
Ook dit jaar was de werkloosheid, hoe
wel iets gunstiger dan het vorig jaar, nog
beduidend groot te noemen. Het aantal
werkloozendagen was in totaal 8899, dus
ongeveer 1500 dagen minder dan in 1928.
In de samenstelling van het bestuur
kwam dit jaar geen wijziging en is sa
mengesteld als volgt: P. Ph. Paul (Amb
tenaren), voorzitter; J. Wondergem (Fa-
brieksarb.), secretaris; J. Eiff (Bakkers),
penningmeester; Jac, Onderdijk (Typo
grafen), 2e voorzitter; D. Sanderse (Han
dels- en Kantoorbedienden), 2e secreta
ris; K. D, Maartense (Schilders), 2e pen
ningmeester; D. C. Beaufort (Meubelma
kers); L. J. Geers (Metaalbewerkers) en
W, Andriesse (Transportarb.), bestuurs
leden.
De secretaris laat volgen de belang
rijkste mededeelingen uit de jaarversla
gen der afdeelingen, welke zeer beknopt
zijn weergegeven, en dus geenszins op
volledigheid aanspraak kunnen maken.
Alles samenvattende, kan de secretaris
met voldoening conslateeren, dat hel voor
den Bond in vele opzichten een vrucht
baar jaar is geweest. Hij is dan ook wel
voldaan, maar daarom nog niet tevre
den, Niet tevreden, omdat hij overtuigd
is, dat veel meer zou kunnen worden
gedaan in het belang der arbeidersklasse.
Nog te veel arbeiders loopen on- of ver
keerd georganiseerd rond.
Immers, er zijn nog geheele personee-
len, waarvan slechts enkelen zijn georga
niseerd, Hierbij denkt hij aan het per-
sonee 1 van den Houthandel Walcheren,
lompenbedrijf enz., terwijl in tal van an
dere bedrijven ook nog te veel ongeorga
niseerden zijn, die den strijd voor meer
welvaart aan anderen overlaten. Ware
dit anders, dan zou zeker meer gewerkt
en bereikt kunnen worden.
Het financieel verslag geeft aan een
ontvang en uitgaaf van 1374, met een
goed saldo van 377, tegen 276 eind
1928.
Het Bureau voor Arbeidsrecht, inge
steld door den M. B., afd. Middelburg
S. D. A. P. en Coöp. „Vooruit" u. a. zag
de behandelde zaken stijgen van 71 in
1928 tot 116 over 1929, alzoo een stijging
van 45
Moest het vorig jaar een daling gecon
stateerd worden in zaken betreffende be
lasting en arbeidscontract, dit jaar heeft
hierin juist weer een groote stijging plaats
gehad, De stijging in belastingzaken in
het sterkst in de groep metaalbewerkers,
dit vooral in verband met de staking,
welke heeft plaats gehad bij de Mij. „De
Schelde".
Over 1928 werden 5 ongeorganiseerden
geholpen, in wier vak geen organisatie
bestaat, dit jaar is dit 11.
Voor zaken betreffende het arbeids
contract werd pl.m. 100.schadever
goeding verkregen, terwijl in vele an
dere zaken met succes werd gewerkt.
Een tweetal vorderingen tot een totaal
bedrag van pl.m. 125 voor 2 typografen
en één slagersknecht zijn nog in behan
deling bij den kantonrechter.
WALCHEREN.
ST. LAURENS. Ruim dertig personen
kwamen Maandagavond bijeen tot op
richting eener monidorgelmuziekvereeüh-
ging. Na eenige besprekingen werd een
bestuur gekozen nl. de heeren E. Da-
viidse, voorz., L. Kool© seclr,, S. Kwe[k-
keboom, penningmeester, Kr. Willeiusle
en J. van den Berge, vice-voor zit ter en
vtoe-secretaris.
DOMBURG. Daartoe aangemoedigd,
'door de in uitzicht 'gestelde vergoeding-
zijn de schoolkinderen alhier, druk be
zig geweest om de nellen vap den
- bastaard-satijmvlitader te verzamelen.
Totaal hebben de kinderen 35116 nesten
verzameld en afgedragen aan hun on
derwijzers.
ZUID-BE VELAND
HE1NKENSZAND. De heer J. Kreunc
heeft ontslag genomen als gemeente
raadslid. Als opvolger komt op de lijst
voor den heer G. Nijf(sfe Gz.
SCHQUWEN-DUIVELAND.
Het strafeest op Schouwen,
Men schrijft ons uil ELLEMEET
Het strafeest (strandfeest), dat en
kel op een paar dorpen van,. Schouwen
wordt gevierd, heeft Zaterdag 1 "Maart
met groote opgewektheid alhier plaals
gevonden. Het is zeker een, verheugend
verschijnsel, dal in dezen lijd van ver
vlakking dit uitzonderlijk gebruik in eere
wordt gehouden. "We zullen ons niet
vermoeien met te trachten den oorsprong
van dit bijzondere gebeuren le ontdek
ken. De vraag of het zeewater de de
monen. die, tijdens het winterverblijf in
de stallen, val op de paarden hebben
gekregen, af moet schrikken of dat het
zilte nat de branderigheid, door het ge
bruik (vroeger) van veel boonen, meet
verjagen, laten we rusten, We zullen
'ons" hepalen tot het beschrijven, van. cfe
gebeurtenissen zooals die mii plaats heb
ben en die ook buiten het eiland de aan-
tend trachtte iets van den ouden Tho
mas te ontdekken en dat daar in Iden
afgeltoiopen nacht misschien was achter
gelaten."
„Die knoop weeis u den weg hierheen,
naar mij", zei de oude man hoofdschud
dend, „dat begrijp ik! niet goed."
„Neen, dal niet. De knoop was eigen-
lijk slechts een soort bewijsstuk", ant
woordde Walter, „dc eerste vingerwijzing
had de professor mij eenige oogenMikken
Voor zijn dood reeds gjegeven."
Met wijd opengespalkte oogen staarde
die Ruyler den man aan, wiens besltaan
'hij nog geen uur geleden zelfs niet Ver
moedde en die daar nu als een vrefei-
selij'ke aanklager in zijn kalmer zat.
„Gaf de professor u een vinger wij
zing", stamelde hij.
„Ja, de stervende zelf' verzekerde Wial-
etr met plechtigen ernst. „Toen Ik, kort
voordat hij dc oogen voor eeuwig sloot,
naar een zijner handen greep, maakte hij
die los en riep met ontzetting: „laat mij
los, mijnheer Thomas. U bent al lang dood
•en woont in de Slotsteeg. Ik heb u gezien,
daar waar de mismaakte met het mooie
gezicht aan hen venster zit."
De tooneelspele r kreunde zachtjes.
„Ontzettend." Lang zat hij toen in een
dof gepeins verzonken.
Ook Walter zweeg; er heerschte een
diepe stilte in de lage kamer.
Eindelijk zei de Ruyter langzaam voor
zich heen: „Nu weet ik, hoe de doode
er toe kwam, op zoo'n zonderlinge ma
nier over mij te spreken. Het was kort
na het hofbal, na den nacht waarin de
oude Thomas voor de eerste maal ver
scheen, toen ik op een middag in deze
kamer aan een raam stond, terwijl aan
het andere mijn dochter zat. Toen liep
de professor, dien ik van aanzien kende,
door de Slotsteeg langs ons huis en keek
naar binnen. Ik trad onmiddellijk achter
uit, maar zijn zoekende ï>lik, die uitdruk
te: ik ken je, maar weet voor 't oogeinblik
nietwaar ik je heb gezien, is in mijfnl ge
heugen gebleven", en sneller sprekende:
„Niet alleen mijn figuur, maar ook mijn
trekken lijken op het portret van baron
Thomas en daar de fantasie van den
stervende met diens persoon wel het
meest vervuld was, kan ook de herinne
ring aan mij, zooals hij mij aan het ven
ster zag, in hem weer ontwaakt zijn. En
wie eenmaal het gezicht van mijn doch
ter heeft gezien, vergeet dat nooit meer";
trotsch zei hij het laatste.
Nu was het Walter duidelijk hoe de
professor op de woorden was gekomen,
die hem aanvankelijk zoo vreemd aande
den, maar het constateeren van iets an
ders scheen hem voorloopig veel gewich
tiger en hij vroeg daarom vlug: „U hebt
igezegd, dat mijnheer von "Weiden u lol
die vermomming heeft overreed?"
De tooneelspeler knikte en verzeker
de werkelijk gedacht te hebben, dat het
om niets anders dan een grap ging,
„Een andere reden kan het natuurlijk
niet hebben gehad", autwoordde Wal
ter, „maar het was een onzinnige, onbe
kookte grap, waarvan de gevolgen zeer
ernstig zijn geweest en nu ik weet, wie
de beide hoofdpersonen van die grap
VIMUS
-jSJiPjTIR
SATUÏSNUS
Des avonds om 8 uur staat S i r i u s, de
helderste ster van den geheelen hemel
(en de alpha van den Groote hond)
zoo ongeveer recht in het Zuiden.
Orion staat al in 't Zuidwesten en nieu
we sterrebeelden verschijnen aan den
Oosterhemeltrans. De Waterslang
kruipt op het hemeltooneel aan 't ein
de dezer maand zal men het sterrebeeld
de M a a g d in volle glorie aan den Oos
telijken hemel zien en ook B o t e s, de
Ossen hoeder, komt zachtaan in z'n
geheel te voorschijn. Vlak daarbij staat
een sterrebeeld, dat in helder-donkere
nachten opvalt, hoe klein het ook zij: de
Kroon, ook Noorderkroon of Coro
na Borealis geheeten.
Koog boven onze hoofden staan
Ca s t o r en Pollux, de Tweelin-
daclit blijken le trekken getuige het feit
dat een operateur van de filmfabriek'
„Orion" uit Den Haag alles op dc ge
voelige strook vastlegde.
Omstreeks twee uur verzamelden zich
20 ruiters gezeten op fraai uitgedoste
paarden, bij de muziektent. Aller aan
dacht trok de jongste slrarijder Ad. v. d.
Weide oud zes jaar, die gezeten was op
een mooie zwarte pony. Nadat ee,n rit
naar het nabijgelegen dorp Scharemdijke
was gemaakt, sloeg men den weg naar
de duinen in. Vier 'kloeke dieren besteigien
ialis vertonners het steile duin; bovenop
gekomen maakten ze rechtsomkeert om
de achtergebleven hoofdtroep te halen.
In vollen £a!op namen nu alle 20 de
zandhoogte met luid geschreeuw, daartoe
aangespoord door hun berijders. Dit was
werkelijk een prachtig gezicht! We leken
in de Wild West verzeild geraakt! Af
gedaald lot op het strand ging het in het
water; op een enkele uitzondering' na ble
ken de dieren niet bang le zijn voor het
zilte nat. Hoog lieten ze het w'ater op
spatten, als ze er in draf inseinden. Vanaf
het duin leverde dit alles een alleraar
digst Schouwspel op. Na het bad ging de
stoet, waarbij zich enkele auto's en veel
fietsers hadden aangesloten naai- het
dorp terug, afgehaald door liet plaatse
lijke Harmoniegezelschap, dat met een
vro.G.tijken imiarsch de feeistelijl e stemming
niet weinig verhoogde. Toen de muzi
kanten in de teint hadden plaats geno
men werd er in galop rond gereden,
waarbij de Ellemeetsche sclioonen voor
de ruiters plaats namen, wat veel hilari-
zijn geweest, zal ik de zaak bij den rech
ter aanhangig maken." Hij sprong over
eind en vervolgde opgewonden: ,,U zult
u wegens grove onbetamelijkheid moeten
verantwoorden."
„Grove onbetamelijkheid?" herhaalde
de Ruyter, „Ik ken de Duitsche wetten
niet en weet dus niet welk artikel hier
van toepassing is, maar wel weet ik, dat
mijnheer von Weiden noch aan een grap,
noch aan een onbetamelijkheid dacht,
toen hij die oude spookgeschiedenis
weer leven inblies."
„Waaraan kan hij anders hebben ge
dacht?" vroeg Walter, wiens zenuwen
tot het uiterste waren gespannen, lang
zaam.
„Mijnheer von Weiden wist, dat pro
fessor Berner lijdende was en dat een
schrik hem gemakkelijk kon dooden",
kwam voorzichtig en fluisterend het ant
woord, „en na het overlijden van den
professor zou de altijd in geldzorgen
verkëerende schoonzoon van mijnheer
von Weiden directeur van hel Museum
worden. Aan die betrekking schijnt een
igoed salaris verbonden te zijn."
Waiter 'kon een kreet niet inhouden.
„Maar dat, is - dat is bijna leem (moord
<met voorbedachten rade."
De lippen van den tooneelspeler pers-
ken zicli op elkaar, als een volmaak!
'uitgeputte zat hij daar, slechts zijn oogen
volgden elke beweging van den ingenieur,
die met groote stappen heen en weer
liep. Walter's gezicht drukte toorn, af
schuw en verontwaardiging uiit en wan
neer von Weiiden op dit ooigeüblik1 de (ka
gen; ten W. daarvan de Stier (hel
derste ster Aldebaran) niet te ver
warren met de planeet Jupiter, die
ook al maandenlang om den Stier rond
scharrelt. Aldebaran is minder helder en
roodachtig. Jupiter is helder geelwit,
rustig schijnend (M 1,8).
Venus is avondster in de Visschen,
doch zij staat dicht bij de zon, Mars is
morgenster in Steenbok -en Waterman
■sn Saturnus dito in den Schutter.
Dit kaartje, het eerste in Maart, bevat
weer een tamelijk volledige opgave van
eigennammen der heldere vaste sterren:
ze zijn cursief gedrukt.
Drie E. K. van de Maan die pas
den 14 Vol is komen op deze kaart
voor.
teit verwekte. Nadat de rijders vóór hun
paarden staande hun hartversterking
hadden gebruikt, was het strafeest vol
gens traditie en lot aller gen.oegen ge
vierd.
Onder groote 'belangstelling en door
ImOiOd voorjaarsweer begunstigd vierden
B u r 'g h en H a a to stede Maandag
j.l. hun gecombineerd Strafeest. Reeds
in den vroegen morgen vertrok een talrij
ke ruiterschaar gezeten op met palm en
bloemen versierde paarden haar We,s-
lelnschouven om via Burghsluis naar
Burgh terug le keeren. Met de harmonie
„Witte van Haemstede" aan het hoofd
werden een paar omgangen door liet
dorp gemaakt. Vervolgens reed men naar
Haamstede waar hetzelfde plaats vond.
&EEUWSCH-VLA ANDEKEN W. O,
BRESKIïNS. Met de Slaatscrt. van 3
Maart zijn verzonden afdrukken van de
akten betreffende de N.V. "Maalderij en
Handelsonderneming „NorVima" alhier.
WATERLANDKERKJE. Zaterdag ver
gaderde idle Geitenvereenigin-g. Dc. re
kening van den se ere tarisf-p e nnwees
aan dat in 1929 was ontvangen f 109,20
uitgegeven f 120,56, wat zal moeten ge
dekt worden door co ntrlb u I ie ver ho o svnrd
in 1930.
De heer J. Vermeulen—Van de Vijver,
diie gedurende elf jaren de functie haid
bekleed van secretaris heeft, als zoo
danig bedankt. In zijn plaats is gekozen
nier waren binnengetreden, dan had hij
hem in zijn gezicht geslagen, maar te
genover die zielige, 'kleine, jammerlijke
gestalte in den leunstoel voelde hij zich
'bijna machteloos.
„Een prachtig in elkaar gezette boe
venstreek!" kwam er eindelijk veront
waardigd over zijn lippen en toen de
Ruyter nog steeds niets zei, ging hij
dicht bij hem s'taan en sprak op ruwen
toon: „,U had u niet moeten laten Vin
den om' aan zoo'n laagheid deel te me-
toen."
Op eens scheen er weer leven in den
ouden mam te komen: „Ik he'b1 u immers
verteld hoe alles zich heeft toegedragen.
Ik' zweer u, dat ik er mij nooit Loei fzloo
hebben geleend, indien ik had lumpen
vermoeden wélke de beweegrêdènén van
mijnheer von Weiden waren, toen hij mij
tot het grapje rVerhaalde". Zijn toon
werd levendiger. „Toen ik' dien nacht den
professor zag in elkaar zakken, ben ik
wel geschrokken, maar eerst toen ik
zijn dood vernam kwam ik te welen hoe
ziekelijk hij wel was en tevens; wie z'ijh
opvolger zou zijn als directeur van 'iet
museum." Met een ruk stond hij op.
„En toen, mijnheer, toen bemerkte ik
met ontzetting, dat ik aan een misdaad
li ad deelgenomen. Bij het leven Van mijn
dochter bezweer ik u, dat de zaak zich
zoo 'heeft toegedragen."
(Wordt vervolgd.)
