De XX6 Eeuw.
Na. 302.
MAANDAG 23 DECEMBER 1929
172e Jaarga&g
Dit nummer bestaat uit
Twee Bladen
EERSTE BLAD
BINNENLAND
ZEELAND
KERKNIEUWS
ONDERWIJS
KUNST EN WETENSCHAP
tf
HS3
MIDDELBURGSCHE COURANT.
D« abonnementsprijs bedraagt voor Middelburg en 't agentschap Vlissingen
2.30, elders 2.50 per kwartaal. Week-abonnementen in Middelburg
18 cent per week. De abonnementsprijs is, voor de gewone advertentiên
30 cent per regel; voor ingezonden mededeelingen 60 cent per regel.
Bij abonnement voor beide veel lager. Men vrage daarvoor de tarieven.
UITGAVE: N.V. MIDDELËURGSCHE COURAN;
Lange St. Pieterstraat, Middelburg
Telefoonnummers:
Redactie 269 -:- Administratie 139
Postchèque en Girorekening 43255
Familieberichten en dankbetuigingen: van 17 regels 2.10; elke reg#*
meer 30 cent. In de rubriek .Kleine Advertentiên" worden, mits uitdruk*
kelijk daarvoor opgegeven, advertentiên, tot niet meei dan 5 regels opg«*
nomen a 85 cent bij vooruitbetaling. Advertentiên onder „Brieven" d)
„Bevragen bureau dezer courant" 10 cent extra. Bewijsnummers 5-cer.O
m
Kerstnummers.
Is niet de H. P. op het idee gekomen,
die drommelsche Engelsche uitvinding der
Kerstnummers naar hier over te planten?
En dat is nog zoo erg niet, maar ge
trouw stuurt men een exemplaar aan de
dagbladredacties „ter recensie".
Ëilieve, wat is daaraan te recensee-
ren? De H. P., nog wel de aanstichtster
des kwaads, kon na enkele nummers zich
zelf al niet meer overtreffen, en zakte
toen zelfs ietwat af en de rest? Geen
tijdschrift dat zichzelf respecteert, durft
nu helaas meer na te laten met een
Kerstnummer te komen, desnoods, uit
vrees achteraan te sukkelen, al omstreeks
Sinterklaas, 't Is dwaas.
Natuurlijk, er zijn goede, minder goede
en stumperige onder, maar ze aankondi
gen, Iaat staan, recenseerpn dat gaat
over. Wie ze zelf ontvangt, die behoeft
onze meening erover niet te weten
en wie ze niet ontvangt? Daarvoor zou
't een aanbeveling tot koopen kunnen
wezen, maarook het tegendeel!
Leest uw diverse Kerstnummers met
veel plezier.
WERKLOOZENUITKEERING.
De minister van binnenlandsche zaken
en Jandbouw heeft bepaald, dat aan de
werklooze arbeiders, die bij de centrale
werkverschaffingen zijn geplaatst, voor
elk der beide Kerstdagen en den Nieuw
jaarsdag een uitkeering zal worden ver
strekt van 1.50 per dag. De uitkeerin-
gen zullen niet mogen worden verstrekt,
indien en voor zooverre de werkver
schaffingen tengevolge van vorst of
sneenw mochten zijn stopgezet.
WARENWET.
In Staatscourant no. 249 zijn door den
Minister van Arbeid, Handel en Nijver
heid vaslgesteld de eischen aan welke
het merk op honing, bedoeld in artikel
3 van he* Honingmerkenbesluit moet vol
doen.
DE VREDES- EN VOLKENBONDS-
TENTOONSTELLINQ.
Mpn meldt ons:
Teneinde het bezoek aan de Vredes-
en Volkenbondstentoonstelling, die be
gin 1930 in de daartoe door de regeering
beschikbaar gestelde grafelijke zalen te
Den Haag zooveel mogelijk te bevorde
ren, heeft zich een Nationaal Comité van
Aanbeveling gevormd, waarin vertegen
woordigers van alle godsdienstige rich
tingen zitting hebban naast degenen, die
de moest uiteenloopende categorieën in
de samenleving vertegenwoordigen. Daar-
Sis ia het bijzonder gedacht aan school-
vereenigingsbezoeken; schoolbezoeken
ondér geleide; vereenigingsbezoek^n op
initiatief van bestuursleden of leden eener
vereen iging
In dat comité van aanbeveling hebben
o. a. zitting de heeren P. Damon Tak,
burgemeester, alhier en mr. J. F. van
Deinse, voorzitter der afdeeling Middel
buig der Vere^niging voor Volkenbonc
en Vredfc alhier.
SOERABAJA PESTVRIJ.
Asjeta meldt uit Batavia. De besmet
verklaring van Soerabaja met pest is met
ingang van 19 dezer opgeheven.
MIDDELBURG.
HET BRANDWEERFONDS 7 DEC. 1929
Bij de Izaak Boasson Zonen's Bank
N.V. ayn tot hedenmiddag 12 uur de
navolgende bedragen ontvangen ten gun
ste van het „Brandweerfonds 7 Decem
ber 1929", t. w.: Totaal vorige opgaaf
f 3040.50. Mevr. wed. E. P, M. J.!B;. te
Brussel f 15, mr. A. J. V. tf. Wl f, 10.
Totaal f3065.50.
Daarvoor zijn, voor zoover noodig, ge
zegelde kwitanties afgegeven.
Het gironummer van de I. Boasson
Zn.'s Bank is 3860.
Hoe ver kwamen de berichten over
den grooten brand van 7 Dec. j.L? Tot
in N.-York toe werd men er, en uit
voerig nog wel, over voorgelicht; de New
York Times van 8 Dec. toch bevat een
flink, draadloos bericht erover, waarin
met name de vernietiging van „the man
sion Verseput, known to thousands of
American tourists"; betreurd wordt. Wel
wat Amerikaansch wordt de schade be
groot op $2.000.000, ofwel ƒ5.000.000;
dat lijkt ons wel een heel groot bedrag.
Wij danken de toezending van het be
doelde bericht uit de New-York Times
aan de vriendelijkheid van een oud-Mid
delburger, den heer John Brouwer van de
Chase Securities Corporation te New-
York.
Niet alleen de zaak van de fa. Vries
man en öo. was Zaterdag weder voor
het publiek toegankelijk maar ook het
Gafé Centraal van den heer Piet Mulder,
ontving weer bezoekers, al moeten nog
enkele werkzaamheden worden afge
maakt.
Het staat thans vast, dat de Fraiische
Bazaar niet meer zal worden opgebouwd,
terwijl de grond is aangekocht door de
firma. S. Wiener en Go. Door ruiling van
grond zullen op de plaats van den
Franschen Bazaar de- winkel en; de
lunchroom van de firma R. Oosterhuis
herrijzen.
De firma Wiener krijgt daardoor aan
die zijde der straat terrein voor ëen
groot winkelpand; en heeft het pl'an
tijdens het bouwen daarvan intrek te
nemen in een tijdenlijken winkel op haar
terrein aan de overzijde der straat.
Vrijdagmiddag heeft op djen hoek
St. Janstraat—Kade een botsing plaaLs
gehad tusschen twee auto's. Een er van
was zoo gehavend, dat zij piet een kraan-
wagen moest Worden weggehaald; zij
was tegen het badhuis gedrukt. Persoon
lijke ongelukken kwamen er niet bij voor.
FietsendiefstaL
De commissaris van politie te Mid
delburg verzoekt degenen, die inlich
tingen zouden kunnen verstrekken om
trent de ontvreemding van een rijwiel,
hetwelk hedenvoormiddag geplaatst
was voor het voormalig weeshuis aan
het Molenwater, zich fen bureele van
politie te vervoegen.
VLISSINGEN-
Het personeel van de Vrijwillige
Brandweer heeft aan den afgetreden
commandant, den heer P. J. We-
melsfelder, als blijk van hulde voor de
aangename samenwerking een zilveren
tabaksdoos met inscriptie aangeboden
WALCHEREN.
KOUDEKERKE. Naar wij vernemen
heeft de heer D. Sanderse alhier met in
gang van 15 Januari a.s. ontslag geno
men als lid van den gemeenteraad. De
heer Sanderse was sinds 1919 Raadslid;
zijn opvolger op de soc.-dem.-lijst is
mevr. 6eneker-de Knecht.
VEERE. Het bestuur van het Groene
Kruis heeft, met ingang van 1 Febr. a.s.,
tot wijkverpleegster benoemd mej. A. S.
Krijger, tot nog toe werkzaam in het ge
meentelijke ziekenhuis aan den Bergweg
te Rotterdam. Haar omleiding kreeg zus
ter Krijger te Leiden.
ZUID-BEVELAND.
HEINKENSZAND. In het raadsverslag
van de gemeente Heinkensza'nd van 18
Dec. staat: zeide de heer G. Kreune ver
keerd te hebben gestemd enz. Dit pwet
zijn „zeide de heer G. Kuzee enz."
KLOETINGE. Vrijdagavond kwam do
Raad dezer gemeente in openbare ver
gadering bijeen.
Ingekomen is een schrijven van de
fa. H. T. en A. H. van Bergen, brand-
spuitenfabriek' te Heilige rlec, waarbij
deze bericht dat zij in de week na 'de
Kerstdagen met een motorbrandsipuit
door geheel N.-Brabant en Zeeland zul
len reizen, en dat deze spuit dan is te
'bezichtigen en dat ook desgewenscht er
mee gedemonstreerd zal worden.
De Voorzitter zegt dat het brand
spuiten materiaal in deze gemeente ook
niet aan de eischen voldoet. Spr. ver
wacht dat van hoogerband wel voor
schriften zullen worden gegeven.
Vorenstaande stukken worden hierop
voor 'kennisgeving aangenomen.
Na 'bezichtiging der teekening' wordt
het voorstel van B. en W|. tot verleening
van een voorschot ingevolge de Land-
arbeiderswet, aan de vereeniging „Eigen
Erf" te Goes, groot f 3587 tot laankoop
van bouwgrond en het bouwen van een
woning aaarop voor C. A. Toorenaar en
het aanvragen van een voorschot gelijk
bearag uit 's Rijks kas met 6 tegen 1
stem (de heer de Rijk stemde ,om [priii-
cipieele redenen tegen) aangenomen.
Met algemeene stemmen wordt even
eens aangenomen het voorstel van R.
en W. tot verhuur van de gemeente-her
berg aan K. Meulpolder voor den tijd
van 3 jaren, ingaande 1 Mei 1930 voor
'f 150 per jaar.
Tot lid van de Commissie van Toe
zicht op het lager ondèrwijs wordt met
6 stemmen herbenoemd dé heer W. N.
van Liere (1 stem blanco.)
Aangenomen wordt het voorstel van
B. en W. tot plaatsing van 2 straatlan
taarns,' waarvan 1 in den Achterweg
en 1 in de NieuwStx-aat.
Hierna volgt eert 'bespreking ten ein
de de raadzaal èeh mooier aanzicht te
doen geven.
Met 6 tegen 1 stem (de heer Straub)
wcrdt na Uitvoerige bespreking besloten
in 1930 niets aan de raadzaal te doen.
Bij de rondvraag vraagt de heer
Hoogstrat® hoe het staat met de
overname van de waterleiding in de Wil-
helminalaan.
De Vi-rorzitfër zegt dat deze zaak
neg in behandeling is.
De heer Stra'ub wijst erop dat de
bestrating bij het leggen der kabels voor
de P.Z.E.M. allertreurigst geschiedt. Hij
vraagt B. en Wl. /óf zij hieraan de noo
dig© aandacht willen 'schenken.
De Voorzitter antwoordt dat in
derdaad de bestrating slecht Wordt uit
gevoerd; hij heeft reeds een onderhoud!
geliad met een vertegenwoordiger van
de P.Z.E.M. 'en den aannemer van het
werk en deze hebben beloofd de be
strating in goeden staat te brengen.
HANSWEERT. Zondagmorgen om
streeks half acht zijn de sleepschepen
„De Kei" en „Van Es", geladgn met so-
dasulfaat, op weg van Gent naar Ant
werpen, beneden de haven van Hans-
weert volgeslagen en in diep water ge
zonken. De bemanningen, bestaande uit
8 personen, zijn met» zeer veel moeite
door de provinciale boot „Zeeuwsch-
Vlaanderen" gered. De gereddgn zijn te
Hansweert aan land gebracht.
HANSWEERT. 't Ledige schip Rhein-
falirt 87 van Gent naar Antwerpen "is
alhier in de vluchthaven omhoog geva
ren. Bij hel vlotkomen is het schip 'ge
broken. De schipper van het schip is in
't ruim gevallen. Men moest medische
hulp inroepen.
SLEEPBOOT VERGAAN.
Men meldt ons uit HANSWEERT: De
Bfelg. sleepschepen Van Es en De Key
geladen met sodasulfaat van Gent naar
Antwerpen zijn op de W ester schelde
/door den hevigen .golfslag nabij) Hanis!-
weert vervuid en in diep water gezon
ken, De juist passeerende provinciale^
boot Zeeuwsch Vlaanderen heeft ale op
varenden gered. Naar de wrakken wordt
gezocht.
SCHOUWEN-DUIVELAND.
ZIERIKZEE. Nogmaals zal bij
de burgerij een lijst circuleeren om
handteekeningen te verzamelen tegen
het besluit van Prov. Staten, inzake de
heffing op 't gebouwd eigendom door 't
Waterschap Schouwen. Bij afwezigheid
kan men zijn sympathie betuigen met
dit protest door zijn naamkaartje in te
zenden.
NOORDGOUWE. Men meldt ons:
Door vrijwillige bijdrage van ingeze
tenen van de verschillende gemeenten
in het eiland Schouwen-Duiveland is
thans het ziekenhuis te Noordgouwe
voorzien van een radio-toestel met drie
luidsprekers en de benoodigde koptele
fonen, thans bedragende 13 stuks, dat
uitgebreid wordt tot 20 stuks.
BURGH. Vrijdagavond' j.L hield liet
departement Ilaamstede-B:urgli een goed
bezocht ten Nutsavond in de zaal vam Ho
tel v. d. Moer.
Als spreker trad op ds. D. A. Hoekstra
uit Zierikzee. Vóór de pauze behandelde
Spr. verschillende fragmenten uit het
bekende werk van Emil Ludwig „Juli
1914"'.
Na de pauze besprak de heer Hoek
stra Remarque's „Van het Westelijk
front geen nieuws".
THOLEN.
Zaterdagmorgen begaven zich eeni-
ge kinderen van P. P. alhier zich op het
ijs van cle vest. Dit kon lie kinfdieriejri;
niet dragen, waardoor zij alle -dirie te
water geraakten. Spoedig aanwezige
hulp kon de kinderen op het droge krij
gen. .Twee der kinderen waren reeds be
wusteloos. Een ervan kon men bijbren
gen het andere een meisje Van 11 jaar,
bleek reeds te zijn, overleden. De te
hulp geroepen arts heeft nog geruïmen
tijd getracht de levensgeesten weer op
te wekken, doch vruchteloos.
THOLEN. Vrijdagmorgen werd een
wielrijder W. v. M. even aan de over
zijde van de Thoolsche brug, aangere
den door een passeerende auto van S.
S. te Oud Vossemeer V. M. werd met
een ernstig schouderfractuur en been
wonden door S. opgenomen en direct
naar den dokter gebracht, terwijl het
rijwiel geheel vernield werd.
THOLEN. Vrijdagavond' trad voor het
Nutsdeparteinent alhier op mevrouw v.
de Broecke—De Man uit Aardenburg.
Mevr. v. d. Broecke gaf voor de pauze
„(Menske"', dat in stille aandacht is aan-/
gehoord. De spreekster oogstte een harte
lijk applaus.
Na de pauze werd een fragment uit
werk van een Vlaamsch schrijver voor
gedragen en eenige stukjes van Ghari-
variqs.
STAVÈNISSE. Vrijdagavond brandde
alhier voor het, eerst het electrisch licht
van de P. Z. E. M. Het gemeenfejiudsf
en eenige particuliere woningen Waren
verlicht
In het Vlissingsch Predik
beurtenblad" deelt ds. J. A: Hartjes me
de, dat hij voor den grond; benoojdïgd
voor de stichting van een nieuwe Ned.
Herv. Kerk in het westelijk, stadsgedeelte,
thans in het geheel f 4354 hééft ont
vangen. Onder deze giften is er een van
f 1000, die ds. en mevr. Hartjes hebben
gekregen van iemand, die onbekend wil
de blijven.
De heer F. K. v. Evert, theologisch
candidaat te 's Gravenhage, is voorne
mens Zondag 12 Jan. a.s. zijn intrede
te doen bij dë Ned. Herv. Gain, van
Zoutelande, na vooraf te zijn be
vestigd door Dr. H. Schokking van
's Gravenhage.
Te Zonnemaire is thans het
kerkgebouw der Ned. Herv. Gemeente
voorzien van electrische verlichting en
verwarming. Binnenkort zal er stroom
op een en ander kunnen geleverd wor
den.
Naar de „Rott." verneemt, hoopt
ds. F. A. den Boeft van Amersfoort op
Donderdag 20 Febr. a.s. des avonds zijn
intrede te doen bij de Geref. Kerk van
KraÜng^n (Rotterdam), na op Dinsdag 18
Febr. des avonds bevestigd te zijn door
ds. G. R. Kuyper, aldaar.
Dr. S. J. Philipls, lid van den ker
kers,ad der Ned. Israël. Gemeente te
Amj'/sterd am, heeft bij dit college een
voorstel ingediend om het getal gemeen
telijke rabbijnen uit te breiden, daar
voor een groote gemeente als Am slter-
dam, drie rabbijnen onvoldoende zijn.
Het Zeepaard te Scherpeiiisse
gesloopt.
Wij lezen in de N. Roti. Crt.
De standaardinolen te Scherpenisse liigt
tegen den grond' Een molórgemaal is
er voor in de plaats gekomen.
In een der balken heelt men den naam
M. de Kodde 1677 gevonden en verdei*
namen bij de jaartallen 1722, 1750. 1797,
1867.
Heel wat stormen had de molen al
doorstaan. Bij den storm van 6 Novem
ber 1928 was een gevaarlijke barst in
den eiken hoofdlegger, die toch 60 trijj
64 c.M. zwaar was, gekomen, die voor
ziening noodig maakte. Dit voorjaar brak
een roe en dit vooral met andere noodig©
reparatiën, die te hoog liepen, hebben
zijn lot bezegeld.
In 1671 was de polder, waarin be
stond, ingeloopen. De .fundeeringen der
kerk hadden veel geleden. Mogelijk rs
daarna de molen gezet, misschien ter
vervanging van eendie bij de doorbraak
onklaar was geraakt. De tijden waren
toen somber. Men betaalde f 40 per H.A.
polderlasten en de lasten bleven hoog,
nog Lang daarna..
In 1476 is zelfs de hulp der Staten in
geroepen om een subsidie van 1000 pond
voor vier achtereenvolgende jaren. De
eene inlaagdijk na den anderen moest
worden gelegd. Alleen aan deze, werken
zijn in de vorige eeuw f 325,000 ten
koste gelegd, voor het behoud' van de
resteerende 844 H.A., vroeger 1100 H.A.
Ook in die tegenspoeden zullen de mo
lenaars wel gedeeld hebben en het zal
hun menigmaal zwaar gevallen zijn. van
den wind te leven.
Chr. Geref. kerk.
Bedankt voor het beroep naar Vlis
singen door cand. L. Holtrigter te Am
sterdam.
Geref. Gem.
Tweetal te Veenendaal: ds, R. Kok te
Gouda en ds. A. Verhagen te Middel
burg.
Kindertragedie.
A.s. Vrijdag zal de Tooneelgroep
„Hooykaas" in onzen schouwburg een
voorstelling geven van „Kindertragedie",
een tooneelspel van Carl Schönherr,
schrijver van het door wijlen dr. Willem
Rooyaard? ten looneele getrach.e suc
cesstuk „De Duivel in de Vrouw."
De vrouwelijke hoofdrol zal worden
vervuld door Janny van Oogen, terwijl
de regie in handen is van Adr. Hooy
kaas. Eigen decor en cosiuum worden me
degebracht.
De Royaardsschouwburg.
Het Hand. verneemt, dat door de com
binatie, die zich ten doel stelde een
Royaards-schouwburg te stichten op het
Kleine Gartmanplantsoen te Amsterdam,
beslofen is aan het gemeentebestuur mee
te deelen, dat zij, om bijzondere rede
nen,, van de uitvoering van het plan af
ziet.
Geslaagjd te Amsterdam voor bet
examen staatsinrichting M.O., mej. M. 8.
Wiener te 's-Graveiihage, yrbager aT-
h Ce r.
Tot lijdelijk onderwijzer aan de
Chr. school te St. L,aurens is be
noemd de heer J. Wondergem Jz. te Be-
rooskerke.
Tjoit onderwijzer aan de Chr. school
voor L. O. aan den Westwal te Gajes is
met ingang van 1 Jan. a.s. benoemd de
heer J. J. van Hilten te Amstelveen.
Geslaagd te Leicfen voor het doc
toraal examen geneeskunde de heer H.
Gerretsen te 's-G ravenpolder.
Vanwege het bestuur van de Chr.
Schoolvereeniging te K a p e 11 eB i e -
zelinge en Ëversdijk is protest
aangeteekend bij Ged. Staten van Zee
land om het besluit van den Raad der
gemeente Kapelle, genomen in de ver
gadering van 6 Dec. j.l., ter vernietiging
voor te dragen. Alstoen werd besloten,
om het verzoek van de Chr. Schoolver
eeniging te KapelleBiezelinge en Evers-
dijk niet in te willigen, met 5 tegen en 2
leden voor. Gevraagd werd om vergoe
ding ingevolge art. 72 der L. O. wet 1920
tot een bedrag van 100.32 voor aan
schaffing van leesboeken voor de derde
en vierde klasse, voor nieuwe leesboeken
i?n leerstof voor de hoogste klassen e*
kapstokken in de gang.
De gevraagde medewerking werd ge
weigerd op grond van onbillijkheid. Het
verzoek dateert van 9 Sept. 1929.
Wegens uitbreiding van 't leerlin
genaantal besloot 't bestuur van de Cbr.
schoolvereeniging Kapelle Bie
zelinge en Ëversdijk geves-
tigt te Kapelle om een 4de leerkracht t*
benoemen.
Benoemd tot onderwijzer aan de
openbare lagere school I te Beverwijk, de
heer C. L. Duininck te 's H. Arend s-
kerke.
Uitgaande van den kring „Land van
Cadzand van Volksonderwijs" hield de
bekende propagandist, de heer H. Groe-
'oiewout, Woensdagavond j.L te C ajd-
z a n d een rede over „de openbare
school". Een plaatselijke afdeeling van
volksondei-wijs werd opgericht met aan
vankelijk 12 leden.
Benoemd tot onderwijzer, te Wijk
bij Heusden aan de O. L. school de heer
J. Buysse te Aarden-burg. Wegens
zijn benoeming te Oosterland heeft d©
heer Buysse voor deze benoeming be
dankt.
Chr. M i d d e 1 b. en Voorber.
H o o g e r O n d e r w ij s.
Vrijdag werd te Goes een vergadering
gehouden van enkele belangstellenden
behoorende tot verschillende kerkelijke
groepen, in de stichting van ee*
school voor Christelijk Middelbaar of
Voorbereidend Hooger Onderwijs.
Algemeen bleek men, aldus schrijft de
I
5
kii
a
et
>es
12
'a
A
i
H
ij
T
1
l(
