172e Jaargang
EERSTE BLAD.
BINNENLAND
ZEELAND
No. 297.
DINSDAG 17 DECEMBER 1929
Be abonnementsprijs bedraagt voor Middelburg en 't agentschap Vlissingen
2-30, elders 2.50 per kwartaal. Week-dbonnementen in Middelburg
18 oent per week. Be abonnementsprijs is, voor de gewone advertentiën.
30 cent per regel; voor ingezonden mededeelingen 60 cent per regel.
Bij abonnement voor beide veel lager. Men vrage daarvoor de tarieven.
UITGAVE: N.V. MIDDELBURGSCHE COURAf
Lange St. Pieterstraat, Middelburg
Telefoonnummers:
Redactie 269 Administratie 139
Postcbèque en Girorekening 43255
Familieberichten en dankbetuigingen: van 17 regels 2.10; elke regel
meer 30 cent. In de rubriek „Kleine Advertentiën" worden, mits uitdruk
kelijk daarvoor opgegeven, advertentiën, tot niet mee» dan 5 regels opge
nomen a 85 cent bij vooruitbetaling. Advertentiën onder „Brieven" dj
„Bevragen bureau dezer courant" 10 cent extra. Bewijsnummers 5 cent.
gaai
m
Hat summer bestaat sat
Twee bladen.
DB RIJKSMIDDELEN IN NOV. 1929.
De opbrengst van de Rijksmiddelen
(hoofdsom en opcenten) over de maand
November 1929 bedroeg 46,375.571, te
gen ƒ42.552.696 over de maand Novem
ber 1928.
Set één twaalfde gedeelte der raming
over 't geheele jaar bedraagt 39.262.083.
We laten hieronder volgen de op
brengst .over de eerste elf maanden van
1929, vergeleken met die over de eerste
sif maanden van 1928.
1929 1928
Grondbel. 21.466.130 21.118.013
Pers. bel. - 25.758.937 - 25.551.894
Ink. bel. - 76.306.182 - 85.329.671
Vem. bel. - 12.570.672 - 10.710.239
Div. pn T. - 21.153.997 - 16.618.981
tnv. recht - 62.234.235 - 58.119,514
Stat, recht - 4.308.048 - 4.219.367
Zout - 1.793.939 - 1.796.274
Geslacht - 11.234.931 - 10.020.884
Wij® - 2.148.068 - 2.149.768
Gedistill. - 32.114.688 - 40.636.516
Bier - 13.772.909 - 13.438.945
Suiker - 43.879.919 - 42.578.621
Tabak - 24.339.568 - 21.396.945
Goud, Zilv. - 982.734 - 976.595
Zegelrecht - 25.753.763 - 25.170.401
Reg. recht - 30.648.519 - 24.164.862
Succ. recht - 45.046.300 - 35.864.179
Dosaeinen - 3.591.630 - 3.448.257
Staatslot, - 629.499 - 632.442
Loodsgelden - 4,646.840 - 4.535.911
Totaal ƒ464.381.519 448.478.287
De opcenten ten bate van het Lee-
ningstonds gaven over November 1929 'n
opbrengst van 8.347.394 tegen een be
drag van ƒ8.352.118 in November 1928.
De inkomsten tf-n bate van het „We
genfonds" gaven over Nov, 1929 een op
brengst van 486.437. Rijwielbelasting
18.557.
GESCHENK DER HONGAARSCHE
REGEERING AAN DE KONINGIN,
Nederlandsche opper-stalmeester
graatf Rentinck is, naar de Pesti Hirlaip
meldt, enkele dagen geleden in Honga
rije aangekomen, om in opdracht van
Koningin Wilhelmina paarden te koopen.
In de stoeterij van Mezehegyes had
graaf Bentinck vier zwarte merries uit
gezocht, die de Hongaarsche re,geering
daarop Koningin Wilhelmina ten geschen
ke beeft aangebeden. H. !M. heeft het ge
schenk aanvaard.
D}® paarden behooren tot het zeld
zame Nonius-ras ,dat tijdens de Napo
leontische oorlogen naar Hongarije is
overgeplant.
Genoemd correspondentiébureau merkt
na«" aanleiding van dit geschenk der
Honga/ü'sche regeering op|, dat Idoor deze
daad een edele plicht wordt vervuldj, om
dat H. M. Koningin Wilhelmina de
®erïfce was, die na Iden oorlog de onver
woed® Hongaren die veel leed hadden
Je doorstaan, te hulp Was gekomen waar
door de gezondheid en Ihet leven van
duiswndeti 'kinderen werd gered.
DE RIJKSWATERSTAAT,
9$y Kon. besluit van 13 Dec. is_,met
intrekking van een Kon. besluit van 23
Juli '11. o.a. bepaald (met ingang van 16
ÈDec.$ dat de directie Zeeland vhn den
Rijkswaterstaat zal omvatten de provin
cie Zeeland, met uitzondering van 'het
gedeelte, dat tot de directie uroote 'Ri
vieren behoort.
D# directie Groote Rivieren omval de
jgroote rivieren met haar zomerbed,
/benevens het winterbed van de
jBiergscbe Maas en het toezicht inge
volge de Rivierenwet op het winterbed
djer groote rivieren met uitzondering!
van de Maas boven kilometerraai 29 bij
Weil, van ae Donge en van ae stroomen
en zeegaten in Zuidholland, Zeeland en
Noordbrabant, beneden de rechte lijnen
gaande: op 't Haringvliet over het licht
op den. dijkshoek bij de HoornSche hoof
den beoosten Hellevoetsluis en het baken
de Pi*ter aan de westzijde Van den mond
der haven van Dirksland en in de Gre-
velingen over den toren van "Herldngen
op Overflakkee en het licht op den dijk
ran den Sir Janspolder (Stelhoek) op
Duivel and, en voorts ten zuiden van de
réchte lijn, getrokken door het Zijpe,
als verlengde van de buitenkruinlijn van
hot rochte gedeelte van den ongeveer O.
Z.O.—W.N.W. gerichten Noordelijken dijk
van den Anna Jacobapolder van St. Phi-
lipsland.
DE VERBETERING VAN DE HAVEN
TE VLISSINGEN,
In een nota naar aanleiding ran het
verslag inzake het wetsontwerp tot wij
ziging van de wet van 25 Juli 1919 tot
verbetering van de haven te Vlissingen
deelt de minister van waterstaat mede,
dat naar het oordeel van zijn ambtge
noot van defensie vermindering van Üe
fondsgelden tot een-zevende, teneinde dé
ze gelijk te doen zijn aan die, Van het
S'cheldereglement, berekend naar de lage
'Belgische valuta, voor de havens van 'de
Wester Schelde niet mogelijk zou zijn, in
dien zulks niet voor alle Nederlandsche
havens zou gelden, omdat dit een eenzij
dige bevoorrechting zou zijn van eerst
genoemde havens.
Voor wat betreft de havens van het
eerste district kan worden medegedeeld,,
dat dit zijn de havens van Oostmahorn
en Zoutkamp, waar een binnenkomend
vlsdchersvaartuig een reductie, op de
loodlsgelden ontvangt, hetgeen uit 'den
gard der zaak bij' hooge uitzondering
plaats vindt. t
DE LUCHTDIENSTEN NAAR INDIE.
In antwoord op een vraag over e?n
Nederlandsche luchjpostroute naar Oost-
Indië, heeft minister Wedgwood Benn
gisteren in het Lagerhuis medegedeeld,
dat de Nederlandsche regeering de En-
gelsche heeft verzocht in Britsch Indië
faciliteiten te verleenen voor proef
vluchten, die beoogen een geregelden
dienst voor te bereiden.
De regeering van Indië heeft facilitei
ten voor proefvluchten gedurende 1929
toegeze/gd, maar verklaart tot haar leed
wezen niet in staat te zijn het gebruik
van de Indische luchtroute toe te staan
voor een geregelden dienst vóór de noo-
dige organisatie van 1 andingsterreinen vol
tooid was. De toestand is in vollen om
vang aan de Nederlandsche regeeringj uit
eengezet.
De minister vgegde hieraan toe, dat
Henderson, de minister van buitenland-
sche zaken, zoo juist het verzoek van den
Nederlandschen gezant heeft ontvangen
om faciliteiten voor verdere proefvluch
ten in 1930 te verleenen.
Voor dit verzoek is raadpleging van
de regeering van Indië noodig en deze
zal met bekwamen spoed geschieden.
Bij de K. L, M. is bericht ingekomen,
dat het achtste postvliegtuig, op weg naar
Ned.-Indië, te Aleppo is aangekomen.
NEDERL. RIDDERORDEN,
In de te 's Gravenhage gehouden le
denvergadering van de Vereeniging van
leden der Nederl. ridderorden werd
het jaarverslag uitgebracht, waarin woor
den van hulde werden gewijd aan de
nagedachtenis van mr. L. F. M. H. baron
Michiels van Verduynen, in lev?n voorzit
ter der vereeniging, en van den heer K.
J. A. G, baron Collot d'Escury, die de
belangen der vereeniging in Zeeland
behartigde.
Aan giften ineens werd 1550 ge
boekt, waarvan één gift van 100 alleen
bestemd voor Oranje Nassau's Oord.
In de plaats van wijlen baronl Michiels
van Verduynen is jhr. A. G. Sickinghe,
kamerheer van H. M. de Koningin, tot
voorzitter gekozen. Voorts werd o. a. in
het bestuur gekozen de heer C. A. van
Woelderen, burgemeester van Vlis
singen.
STAATSLOTERIJ TE VENLO.
Bij' beschikking van den minister van
Financiën is gevestigd een collecte der
Staatsloterij teVenlo en is benoemd, met
den aanvang der 453ste Staatsloterij tot
collecteur dier Staatsloterij H. J. C. M.
Schaepman, thans collecteur der Staats
loterij te Zwolle.
KEURING EN STEMPELING VAN
PLATINA SIERADEN,
Naar de ,,N. R. Crt." verneemt, ligt
het in de bedoeling van de Regeering
om den Rijkswaarborg en de belasting
op gouden en zilveren werken uit te
breiden tot platina, m. a. w, over 'te
gaan tot de keuring stempeling van
platina-sieraden,
Dat dit tot nu toe niet gebeurd is,
vond zijn oorzaak in de bezwaren van
een practisch onderzoek van platina-
voorwerpen op het gehalte.
Het ligt in de bedoeling het gehalte
te bepalen op 950 duizendsten (het
(eigenlijke voorstel is 1000 duizendsten
met een speling van 50, practisch dus
950). De belasting is geprojecteerd op
1 per gram. De handelswaarde van
plantina als metaal is circa 3.60 per
gram. Voorloopig zal het onderzoek en
de keuring alleen te Amsterdam plaats
vinden.
Een raming van de opbrenjglst is moei
lijk, al wordt de keuring en de belas
ting, evenals voor gouden en zi'. veren
werken, verplicht. Het gébruik van pla
tina neemt af, In ons land word1 naar
schatting 30 kilogram verwerkt het
geen 'n belasting-opbrengst van 30 000
gulden zou beteekenen. De totale op
brengst van de belasting op gouden en
izilveren werken is ongeveer een milld-
oen gulden.
AFSCHAFFING OPCENTEN SUIKER
ACCIJNS EN VERDEDIGINGS
BELASTING H.
De regcering heeft bij nota van wij
ziging voorgesteld dien wet, inzake af
schaffing verdedigmgsbelasting II en! van
de opcenten op de suikeraccijnS, in wer
king te doen treden, '1 Februari a.s,
HET NIEUWE LEIDSCHE STADHUIS.
De gemeenteraad van Lieden heeft be
sloten den heer W. M. Dudok op te
dragen plannen te ontwerpen voor eign
nieuw stadhuis.
NEDERLAND-EXPRESS,
De speciale trein met post en passa
giers, in aansluiting op het motorschip
Christiaan Huygens, zal Woensdagoch
tend te 11.10 van Genua vertrekken.
Aankomst Donderdag 19 Dec.: 7.57 te
Arnhem, 8.48 te Utrecht, 9.45 Den Haag
Staatsspoor, 9.36 te Amsterdam W.P.,
9.53 te Amsterdam C.S. en 9.52 te Rot
terdam Maas.
ARBEIDERS ONTSLAGEN.
V.D1. Aneta meldt uit Bandoeng:
Bij de militaire werkplaatsen zijn in
totaal 64 arbeiders ontslagen in ver
band met het lidmaatschap van de partij
Nationaal Indonesia.
MIDDELBURG.
Naar aanleiding1 van het feit dat
B. en W, gemeend hebben den raad in
verband met de rekening der Godshuizen
over 1928 niet te kunnen adviseerén
te besluiten tot teruggave vjan het be
drag van f 5.718.42 hetwelk aan de
Rijksverzekeringsbank: is betaald als
eerste annuïteit op de bij die instelling
aangegane geldleening ad f 106.000, om
reden dat die betaling niet in de-
rekening is opgenomen, heeft het be
stuur der Godshuizen een schrijven ge
richt tot den raad.
Hel zegt dat het onjuist is, dat de
betaling der annuiteit niet in de re
kening is opgenomen, dit is geschied
in de kapitaalrekening. Het bezwaar van
B. en W. zal zich dan ook meer richten
tegen het feit,"dat de betaling niet werd:
gebracht ten laste van de exploitatie
rekening. Dat dit, in tegenstelling met wat
in de volgende jaren zal geschieden,
thans nog niet werd gedaan, vond zijn
grond in de overweging, dat het nieuwe
gedeelte, waarvoor dé geldleening werd
aangegaan, nog niet in; exploitatie werd
genomen. Waar eensdeels de profijten
der uitbreiding door ontvangst aan ver-
nleeggelden door bezetting der nieuwe
klasse-kamers enz., nog niet in de re
kening tot uiting zouden komen kwam
het anderzijds het bestuur niet zuiver
voor, wanneer de uitgaaf aan annuiteit
terzake van de uitbreiding wel reeds
ten laste van de exploitatie zou worden
gebracht, zoodat het deze' post voor dit
jaar nog ten laste van de uitbreiding
van het gebouw (kapitaalrekening) heeft
gebracht. Intussclien hadden tegen op
name iu de exploitatierekening van den
uitgaafpost voor de annuiteit (voorzoover
althans rentebetaling inhoudend) geen
stellige principieele bezwaren bestaan en
liet zou voor het bestuur dan ook wel
zeer onbevredigend zijn wanneer alleen,
op grond van een technisch-boekhoud-
kundige uitwerking van een post eenie
restitutie zou worden onthouden, waar
tegen op zich zelf geen bezwaren zijn
gerezen.
Bovendien zou, naar het bestuur voor
komt, een onthouding van de verzochte
restitutie niet in overeenstemming zijn
met het -besluit van den Raad van 20
December 1926. Het bestuur heeft dit
besluit aldus begrepen, dat het daardoor
in de gelegenheid werd gesteld) de voor
genomen uitbreiding tot stand te brengen
waarvoor de gemeente tegenover den
geldschieter garantie zou verleenen voor
rente en aflossing en ook geldelijke©
steun zou verleenen tot het maximumbe
drag van de rente en aflossing gezament-
lijk. Aan dien steun werd, uit den .aard
der zaak, de beperking gesteld, d,at zij
slechts zou worden verleend, voorzoover
zou blijken van. de onmogelijkheid, dat
de Godshuizen zich zelf zouden bedrui
pen. Deze onmogelijkheid zou moeten
blijken uit de over te leggen rekening
der Godshuizen. Naar 't het bestuur voor
komt blijkt uit de overgelegde rekening
over 1928, sluitende met een nadeclig
ssaldo van f 10.095.25i/2, "wel duidelijk,
dat de Godshuizen in dje onmogelijkheid
verkeeren de bedoelde kosten voor eigen
rekening te nemen. De voorwaarden bij
bedoeld besluit gesteld 'zijn derhalve aan
wezig, zoodat op dien grond, naar het
oordeel van het bestuur, op betaling van
het bedrag der annuiteit aanspraak kan
worden gemaakt.
Door de afd. Middelburg en omstre
ken van den Ned. Bond van Koffiehuis-,
Restauranthouders en Slijters is een
adres gericht aan den gemeenteraad,
waarin zij er op wijst:
dat binnenkort de Raad zal hebben
te beslissen over de verpachting van
staanplaatsen voor de tenten en kramen
Op de kermis alhier;
dat in dit verband adressante zich tót
den Raad wendt met het verzoek het
hier besaande z.g. tapverbod tegelijker
tijd op te heffen;
dat immers in verschillende tenten al
coholhoudende dranken worden verkocht
van een vrij hoog alcoholgehalte en dat
dit reeds een ernstige concurrentie vormt
voor de hier ter plaatse gevestigde kof
fiehuizen en restaurants;
dat behalve deze schade het tapver
bod het nadeel nog sterk verhoogt, zon
der dat^dit ook maar e^nigszins in het
algemeen belang noodig is, aangezien im
mers tijdens de kermis van ernstig
drankmisbruik geen sprake is en de ex
ploitanten van koffiehuizen en restau
rants uit eigen beweging gaarne alles
doen om dit drankmisbruik te beteuge
len;
dat onder deze omstandigheden adres
sante den Raad beleefd durft verzoeken
dit tapverbod als volkomen overbodig
in het algemeen belang en uiterst scha
delijk voor de hier gevestigde exploitan
ten, die zelfs niet in staat zijn hun ge
wone dagelijksche bezoekers en de
vreemdelingen, die hun inrichtingen be
zoeken, met de kermis niets uitstaan
de hebbende, op zeer maige wijze drank
te verkoopen, af te schaffen.
Naar aanleiding van den aanvang van
dit adres meenen wij te moeten opmer
ken, dat de gemeenteraad niet beslist
over de verpachting van staanplaatsen,
dit berust bij het dag. bestuur der ge
meente.
De gisteren gehouden jaarlijksche
collecte voor de R.K. armen langs: de hui
zen der stad heeft opgebracht de som van
247.—.
Op het terrein Van den brand wordt
ook heden met het opruimen van het
puin voortgegaan en is taen üu ook' be
zig van dat van het pand van de firma
Wiener naast dat van de Jager.
Bij1 laatstgenoemde firma is nu de
gang naast den winkel Vrij en kan men
zoo de in tact (gebleven pakhuizen be
reiken.
Hedenmiddag werd aan het puin van
het Grand Hotel begonnen!.
Hedennacht is geen brandwacht ineer
in de Langedelft geweest, Kvel wordt de
politiepost ook des nachts gehandhaafd.
De belangstelling in het gebeurde
'blijft ook' buiten Middelburg groot. Zoo
vertoefde hier heden de fcommandant
der Groningsche Brandweer, die een en
ander in ©ogenschouw nam.
BRANDWEERFONDS 7—XII—'29. 1
Tot hedenmiddag1 12 uur waren bij
de Iz. Bpasson en "Zonen's Bank N.V. de
volgende oedrage'n gestort ten gunste van
het Brandweerfonds 7 Dec. 1929:
Totaal vorige opgaaf f 2789.50, A. J.
H. f5. mr. A. M. v. E. MO, J. F. de
W., f50. mr. H. D'. R5, Al. H. v. d.
W., f2.50, N. N. f2.50, G. H f5. Totaal
f 2869.50.
Daarvoor zijn zoover noodig gezegelde
kwitanties afgegeven.
Het mo'. der postgiro-rekening dezer
Biankinstelling is 3860.
VLISSINGEN.
Gisteren is een 19-jarige werkman
uit Gapinge op de werf der N.V. Kon.
Mij. de Schelde in de smederij met het
drijfwerk in aanraking gekomen en werd
het ergste gevreesd. Het liep echter af
met kneuzingen aan de beenen en dé $e-
\vonde man werd naar het St. Joseph
ziekenhuis overgebracht.
Donderdag worden met de mailboot
uit Engeland alhier verwacht de Koning
en Koningin van Noorwegen, die met den
Noord-Duitschen mailtrein hun reis van
hier zullen voortzetten.
Met de mailboot „Prinses Juliana"
is Zondagavond een groote Amerikaan-
is'che mail meegekomen, bestaande «at
niet minder dan 2777 zakken.
Dit is de grootste mail die de Zeeland
ooit vervoerde.
Het motorschip „Poelau Tello" is
Maandag van de werf der N.V. Kon. Mij.
„De Schelde" naar buiten gebracht en
zal nu Woensdag de proeftocht worden
gehouden.
WALCHEREN»
O. EN W. SOUBURG. Evenals ande
re jaren gaf ook nu de Schietvereeniging
Marnix van St. Aldegonde een zeer goed
geslaagde tooneeluitvoering, die met een
prettig bal werd besloten.
LOMiB;URG. Zaterdag 14 Dele. hield de
H hiterclub haar eerste bijeenkomst in
dit seizoen.
Als spreker trad op de heer P. H.
Hekkema uit den Haag wet het onder
werp: Christelijke Bouwkunst. Voor de
oauze^gaf de heer H. een algemeen over
wicht, dat hij daarna met een aantal
lichtbeelden illustreerde.
Er zijn. in de Christelijke bouwkunst
drie phase© te onderscheiden: de vroeg
christelijke, waarin het Oosten (Blyzan-
tium) den toon aangeeft, de hooge op
bloei in de Romaansehe bouwkunst, en
de Gothiek. Haar groei is langzaam; tij
heeft haar wortels diep in het verleden.
Hoewel tegengesteld in karakter aan de
klassieke 'houwkunst^ die het uiterlijke,
het monument geeft, zien we de Chris
telijke beïnvloed door de Romeinsch©
basiliek (gerechtsgebouw) en het Ro-
Imeinsche woonhuis.
Voor de vroeg-Christelijke tijden is de
tentraalbouw kenmerkend. Een Voor
beeld hiervan is de San Vitale te Raven
na. Van de concentratie om één! cen
trum iu dit bouwwerk gaat diepe rust
uit.
In den bloeitijd van de Romaansehe
(bouwkunst, omstreeks 1100, zien we in
het alzijdig-symmetrische, in het leven
wicht en de innerlijke rust, de ziel vaa
het Christendom weerspiegeld. Het yol-
maak'ste voorbeeld hiervan geeft ons dé
San Am'bi'ogio te Milaan.
Met de Romaansehe bouwkunst |gaat
deze rust, dit evenwicht verloren. Er is
innerlijkheid en eenvoud. Ook hier zijn
onrust in de Gothiek', een te eenzijdig
opwaarts streven, een te loor gaan van
monumenten van groote waarde, als de
dom van Reims. Doch de ziel van het
Christendom, de volkomen, onpersoon
lijke overgave van het Romaansch gjeeft
de Gothiék naar Sprekers p verhoging niet.
Te sterk begint het Izceken, hét verstand!
mee te spreken. Onder het vertonnen
tier zeer fraaie lichtbeelden, |die het voor
afgaande 'betoog verduidelijkten, werdén
door de aanwezigen verschillende vragen
gesteld, blijk gevend van hun belangstel
ling'.
Na een woord van 'welgemeende© dank
bet den spreker, sloot ide vooorzitter, de
heer L. J. van Voorthuisen, de vergade
ring. t J i 'i
N,- EN ST. JOOSLAND. Vrijdagavond
werd door de afd. van het Groene Kruis
een algemeene vergadering gehouden. De
begrooting voor 1930 werd vastgesteld in
ontvangst en uitgaaf op f 290, waaron
der 240 geraamd is aan contributie. De
jaarwedde van den magazijnmeester-bo
de werd met 10 verhoogd en gebracht
op 60.
Besloten werd donateur te worden
van de stichting „Zonneveld" te Oostka-
pelle voor f5 per jaar; laten de finan
ciën een volgend jaar toe om meer te
geven, dan zal dit worden gedaan. De
bestuursleden, de heeren A. J. de Weerd
en L. Wattel werden als zoodanig her
kozen, evenals de afgevaardigde en pl.
v.v. afgevaardigde voor de prov. verga
dering, de heenpn L. Wattel en J. K.
Mesu.
Gemeenteraad van Arnemuiden.
Maandagavond verdaderde de Raad.
Afwezig met kennisgeving de neer C.
v. d. Ketterij.
Ingekomen zijn een njader schrijven
van het Staatsboschbeheer waarin de
ze zijn spijt betuigt dat niet wordt over
gegaan tot beplanting' van den; grintweg
langs het kanaal.
Finantieele bijdrage was verzocht van
de R. K. Volkszangvereeniging.
Het bekende verzoek van de vereeni-
