De XXe Eeuw.
No. 295.
ZATERDAG 14 DECEMBER
DM nimmer bestaat uit
Twee bladen.
EERSTE BLAD.
IN ONZE
STATEN-GENERAAL*
TWEEDE KAMER.
Excuses van ds. Lingbeek. -
Eindelijk een hoogleeraar in
het Friesch.
BENNENLAND
FEUILLETON
DE OORZAAK VAN DEN GROOTEN
BRAND.
DAAR GAAT DE
HUWELIJKSBOOT I
MIDDELBURGSCHE
D« abonnementsprijs bedraagt voor Middelburg en 't agentschap Vlissingen
2-30, elders 2.50 per kwartaal. Week-abonnementen in Middelburg
!8 cent per week. De abonnementsprijs is, voor de gewone advertentiën
30 cent per regel; voor ingezonden mededeelingen 60 cent per regel.
Bij abonnement voor beide veel lager. Men vrage daarvoor de tarieven.
UITGAVE: N.V. MIDDELBURGSCHE COURAK
Lange St. Pieterstraat, Middelburg
Telefoonnummers:
Redactie 269 Administratie 139
Postchèque en Girorekening 43255
Familieberichten en dankbetuigingen: van 17 regels 2.10; elke regel
meer 30 cent. In de rubriek ..Kleine Advertentiën" worden, mits uitdruk
kelijk daarvoor opgegeven, advertentiën, tot niet meei dan 5 regels opgs-
comen a 85 cent bij vooruitbetaling. Advertentiën onder „Brieven" ol
„Bevragen bureau dezer courant" 10 cent extra. Bewijsnummers 5 cent,
Met vuur gespeeld?
Met bericht dat men elders in dit blad
omtrent de vermoedelijkeen zelfs zeer
waarschijnlijke oorzaak van den grooten
Middelburgschen brand vindt, is wel
vreeselijk: heel Nederland in rep pn roer,
menschenlevens in de waagschaal ge
steld, voor vele honderdduizenden gul
dens aan goederen vernietigd en. oud©
schoonheid geschonden, zoodat het wel
vervangbaar, maar nooit herstelbaar is.
En dat alles, omdat e^n zorgelooze win
keljuffrouw ach, het is haar misschien
in de drukte te vergeven nog een
brandend petroleumlampje in een kast
met licht brandbare waar op een verdie
ping vol met vuur-voedsel heeft laten
staan!
Als de zaak zich zoo heeft toegedra
gen, en we vernemen dat het naar alle
waarschijnlijkheid wel zoo zal zijn, dan
mag dit toch wel een schrikkelijke waar
schuwing wezfn voor allen, die met pe
troleumlampjes en vetkaarsjes in donkere
hoekjes en kastjes, op zolders en in kel
ders, plegen te scharrelen!
Weest gewaarschuwd! Zet heden nog
uw petroleumlampje léég voorgoed op
zolder en schaft u een electrische zaklan
taarn aan!
Diè reclame willen we op dezen dag
nu eens ongevraagd voor dit „artikel"
maken.
waar niet afwijzend, doch 'zijn toezegging
is te vaag. De Friesche taal is niet li;ard
en ruw, maar zoetvloeiend. iSpfr. sprak
ten bewijze daarvan eenige woorden
Friesch. Spr. meende van dezen minister
wien hel Friesche bloed door de aderen
vloeit, te mogen verwachten, dat deleer-
stoel er 'komt.
De heer Duymar van Twist (a.r.)
vroeg wederom een hoogleeraar in de
hio moe opat hie.
De heer W ij n k o o p (comm.) had weer
wat moois: de hoogleeraar in het Friesch
moest er komen ter bevordering van de
bolsjewiseering van Friesland. Hoe, dat
begrepen we weer niet maar: daarvoor
is ook een bijzonder soort bolsjewieksch
intellekt noodig.
Minister Terpstra zeide:
Voor een leerstoel in het Friesch zijn
reeds gelden uitgetrokkken. Thans wordt
overleg gepleegd met de curatoren der
Groningsche Universiteit over de wijze
van benoeming en den te benoemen per
soon. Spr. is bereid dit overleg voort te
zetten #-n mocht het niet tot resultaat lei
den, clan zal spr. zelfstandig nog in 193Q
de benoeming van een hoogleeraar in 't
Friesch te Groningen bevorderen. Tot in
stelling van een commissie voor 't Friesch
bij het lager onderwijs kan spr. niet over-
overgaan. Wel wil hij daarover alsnog
het advies van Gedeputeerde Staten van
Friesland inwinnen.
Een antwoord op de vraag om een
hoogleeraar in de homoeopathie vonden
wij in het verslag niet vermeld. Durft
minister Terpstra geen ja en geen neen
zeggen? Het zou zoo'n wonder niet
wezen!
;Rïj den aanvang der vergadering, gis
teren heeft de heer Lingbeek (h.g.)
het woord gevraagd voor een persoon
lijk feit. Spr. zeide dat hem den dag te
voren enkele onoverwogen wborden zijn
ontsnapt, die voor den voorzitter grie-
ivend waren te achten. Spr. stelt prijs
op behoud van de goede verstandhou
ding tusschen den voorzitter en de Ka
merleden en verzoekt den voorzitter de
door hem gesproken woorden als niet ge
sproken te beschouwen.
De voorz. heeft dadelijk de bedoelde
woorden als een lapsus linguae van den
heer Lingbeek beschouwd en verklaarde
toen het incident gesloten.
Daarna is de beraadslaging iover de
begrooting van onderwijs voortgezdt.
De heer Bak'keer (c.-h.) vroeg daar
bij «om en gewoon hoogleeraar in het
Friesch aan de Universiteit te Avoningen.
De minister staat te dien aanzien welis
PRINSES JULIANA.
Prinses Juliana heeft in verband met
hét binnenkoat beëindigen van baai- stu
dies aan de Leidsche Universiteit gister
voor goed haar verblijf in de villa 'l
"Waerie te Katwijk aan Zee beëindigd.
Ir. J. LELY.
De directeur der gemeentewèrkén [van
Den Iiaag, de heer ir. J. Lely, is imet [in
gang van 1 Maart a.s. benoemd tot di-
recteur-hoofduitvoerder dier Maatschap
pij, tot uitvoering van Zuiderzeewerken.
A. W. KEYKOOP f
Gister is te Rotterdam overleden de
heer A. W. Heykoop, oud-wethouder van
Rotterdam, en oud-lid dpr Tweede Ka
mer.
Jkr. Mr. G. J. A, SCHIMMEL-
PENNINCK f
In den Dolder (prov. Ulrecht) is gis
teren plotseling overleden jhr. mr. G.
J. A. Schimmelpenninck, oud-burge
meester van Rhenen, oud-lid van de
Tweede Kamer en oud-lid v,an de Pro
vinciale Staten van Ulrecht. Iiij was
officier in de Orde van Oranje-Nassiau.
AUTOMOBIELEN UIT BELGIE NAAR
ZEELAND.
Het Tweede Kamerlid Kersten heeft
den Minister van Financiën gevraagd:
Is 't den minister bekend, dat de in
voer van automobielen uit België naar
Zeeland groote moeilijkheden ondervindt,
doordat de in te voeren wagens niet vrij
gemaakt kunnen worden aan het grens-
Ikantcor Pulten, dal aan den hoofdweg
gelegen is en dientengevolge de weg over
WernhiOUt bereden worden moet, die 50
K.M. langer is dan tover Putten, of, na
voldoening van een borgstelling, die ge
lijk' is a,an het bedrag der invoerrechten,
'te Putten, de wagens, zeer len ongerieve
en nadeele van belanghebbenden,, té
Hansweert of Middelburg moeten Wor
den vrijgemaakt, en dat niettegenstaande
België maatregelen genomen heeft, dat
via Putten de doorvoer geschieden 'kan?
Is het ter 'kennis van den Minister ge
komen dat het voorgevallen is, dat 'be
langhebbenden te Middelburg van des
morgens 10.15 tot des namiddags 6 uur
wachten moesten, eer de wagens wer
den vrijgegeven?
Is de minister bereid maatregelen te
treffen, dat ook' aan het gyenskaniooir
Putten in Le voeren automobielen kun
nen worden vrijgemaakt?
NEDERLAND EN DE NACHTVLIEG-
DIENSTEN,
Op de vragen van het Tweede Kamer
lid, den heer ir, Van der Bilt, in verband
met het verlichten der routes van nacht
luchtvaartdiensten, heeft de Minister van
Waterstaat o. m. geantwoord, dat, voor
wat betreft de exploitatie van luchtlij
nen bij nacht, en zeer zeker voor wat
betreft de landen van N. West-Europa,
gesproken moet worden van een aller
eerst proefstadium.
Voorts deelt de Minister o. a. mede,
dat verwacht wordt, dat de route van
den mond van de Schelde over Rotter
dam pn Amsterdam naar het Oosten reeds
in 1930 over de geheele lengte van een
gedeeltelijke verlichting zal zijn voor
zien, terwijl het dan nog ontbrekende in
1931 gereed zal kunnen zijn, mits daar
voor de noodige gelden zullen beschik
baar zijn gesteld.
DE ANTWERPSCHE WERELD
TENTOONSTELLING,
Thans is bepaald, dat de plec htige ope
ning der Antwerpsche wereldtentoojnisltèfl-
ling zal plaats hebben op Zaterdag 26
April 1930.
Koning Albert zal de openingsrede
houden.
ZEELAND.
door
ET VONNIS
mevrouw Belloc Lowndes,
55).
Met ontwijfelbare duidelijkheid herin
nert zij zich nu, !dat hij 'h(eeft gezegd, hoe
gelukkig het was, dat hij als medicus
Birtley Ray don nog i.n (de afgeloopen
drie weken heeft gezien, daar hij anders
met het oog op het lange tijdsverloop
sinds zijn vorig onderzoek', (de verkla
ring vaja overlijden niet had kunnen ge
ven. l
Wat een meedon genlooswreed 'schep
sel is die oude mevrouw Raydon toch,
die nu in de auto terugrijdt n>a£ir haajr
eenzaam huist Wiaanom toch 'verlanjgt
zij er naar want dat doet zij zonder
twijfel die arme, onschuldige, dwaze
Eva schande en nog 'meer verdriet aan
te d^en
En nn 'bekruipt de vrouw, daar staande
in het licht van den Septemberzon, een
folterende vraag. Zou het iets geholpen
hebben, zoo zij bij mevrouw Raydon er
sterk op had aangedrongen 'dat denk
beeld van een lijkschouwing op te geven?
Maar zij ziet ten slotte al te goed; -in,i Ida,t
dit op Birtley Raydon's moeder niet de
minste uitwerking zou hebben gehad.
Eensklaps valt baar als een lichtpunt
in, dat de Engelsche wel niet veel rech
ten verleent aan den vader of de moeder
van een volwassen, een mondig kind.
V.aag herinnert zij zich, idat met h'aar
alleen onderhandeld is over de bestem
ming van haar echtgencot's lijk in Fran
krijk, en niet met den ouden vader, die
toch zoo zielsveel van zijn zoon gehouden
had, dat hij hem (niet langer dan een paar
maanden overleefde.
Eindelijk ging Adelaide terug uit de ga
rage, vlug langs het Iboothuis en zoo
naar de tuinkamer.
D|aar zonk zij in een stoel neer, dood
op, niet alleen door de zware beproe
ving, die zij had 'moeten doorstaan den
vcrigen avond en nacht en dien morgen,
maar ook door do vage, maar niettemin!
martelende angsten, die haar het afge
loopen half uur hadden bestookt.
Doch de betrekkelijke rust ïn de tuin
kamer was haar slechts bjpel kort gegund
De telefoon rinkelde eensklaps wreedaar
dig en als opgezwiept Van schrik liep
zij naar het toes lel.
O, wat was dat een geruststellend ge-
jyoel, een minzame, beleefde istem te
MIDDELBURG.
BRANDWEERFONDS 7 DEC. 1929.
Bij de Izaak Boasson Zonen's Bank
.NV. zijn tot hedenmorgen 11 uur de
navolgende bedragen ontvangen ten gun
ste van het „Brandweerfonds 7 Decem
ber 1929", t. w.: Totaal vorige opgaaf
ƒ2169. L. E. R. 50; Dames v. d. B. ƒ3;
P. J. B. ƒ500; H. L. B. ƒ10; Dr. W. F.
St. ƒ10; M. M. 7.50; IL J. v. G. ƒ5;
Mevr. K. E. 25; T. E. 10; totaal
2789.50.
Daarvoor zijn, voor zoover noodig, ge
zegelde kwitanties afgegeven.
Het gironummer van de I. Boasson
Zn.'s Bank is 3860.
Er zij, ter voorkomen van reeds gere
zen misverstand, met nadruk op gewe
zen, dat er niet het minste ver
band bestaat tusschen het „Brandweer
fonds 7 Dec. 1929" en de gisteren opge
richte vereeniging, die zich ten doel
stelt tot een Vrijwillige Brandweer te
geraken.
hooren zeggen: i
^Spreek ik met mevrouw Birtley Ray
don f
„Neen, maar u kunt mij de boodschap
wel zeggen. Ik! ben (de Iiuisho,u:diS;ter van
mevrouw Birtley Raydon."
jj,Diokter Durham heeft ons biet smar
telijk verlies van mevrouw tBirlley Ray
don medegedeeld. Hij dacht, idat ik me
vrouw wel zou kunnen opbellen, om te
vragen, of ik haar mogelijk kon komen
spreken."
Iemand die door dokter Durham werd
gezonden Dian was patuurlijk' alles in
orde.
,l,Mag ik' vragen wie u bent?" Vroeg zij.
j^tk' ben het Vipofd van de firma"
de onzichtbare spreker aarzelde een
'OOigenblik' „de firma Beavan en Ledge,
begra f en i sc n cl ernern ing, mevrouw. Wij
zorgen hier in de buurt voor teraardebe
stelling in de meeste tsterfgevallep."
De begrafenis? Vreemd, dat zij heel
niet aan de begrafenis heeft gedacht
Wat 'betoonae dokter Durham zich. een
gloed en doortastend vriend!
,(,Als ik tover een uur kom, zou ik' me
vrouw Birtley Raydon dan kunnen spre
ken?"
,/;Dat denk ik wel", gaf zij met eenige
weifeling ten antwoord.
Het eenige doel van het „Brandweer
fonds 7 Dec. 1929" is: aan het gemeen
tebestuur binnen zeer korten tijd een
autömobielspuit aan te bieden, zooals die
van Bergen op Zoom, opdat deze spuit
later, als herinnering aan de ramp die
ons trof, een gewaardeerd deel van de
komende moderne brandweerorganisatie
van Middelburg zal uitmaken.
m u
Het politieonderzoek naar de oorzaak
van den brand, heeft de laatste dagen
een heel andere richting doen inslaan,
toen aan het licht kwam, dat een der
winkeljuffrouwen van den Grand Bazar
Francais nog kort voor het uitbreken
van den brand met een petroleumüichtje
naar boven is gegaan en dit lichtje heeft
lalen staan in een kast met licht brand
bare sloffen, terwijl zij weder naar be
neden terug ging. Die kast bevond zich
op den zolder juist in den hoek van bet
gebouw, waar de brand is uitgebroken.
Hel is nu aan de justitie hoe verder
inzake de schuldvraag te handelen.
In den afgeloopen nacht 'is voor cfe
zevende maal door gemeentewerken een
nachtbrandwacht gehouden, want nog
steeds komt smeulen onder de puinhoo-
pen voor.
Een verheugend besluit.
Naar wij vernemen zijn alle eigenaren
van door den groolen brand vernielde
huizen in de Lange Delft gistermiddag
door den burgemeester lot een bijeen
komst ten Raadhuize opgeroepen; alien
hebben daaraan voldaan, behalve de heer
J. A. J. Scheffer, directeur der N.V.
Grand Bazar Francais, die bericht van
verhindering liad gezonden.
De bijeenkomst werd gepresideerd
door den burgemeester, terwijl ook wet
houder Onderdijk en d,e gemeentesecre
taris aanwezig waren.
De burgemeester sprak eerst eenige
woorden van deelneming over de aange
richte schade, en vroeg toen, of het
noodzakelijk zoude zijn, noodbehuizingen!
of -winkels ergens op te richten? Men
bleek in zooverre voorzien le zijn, dat
zulks overbodig werd geacht.
Nad,at nog over de wenschelijkheid
van een zoo snel mogelijke opruiming
der puinlioopen was gesproken, kwam
de wederopbouw van de Lange Delft aan
de orde, voornamelijk voorzoover het
Middelburgsche stedenschoon hierbij be
trokken is.
De burgemeester zeide, dat B. en W.
het wenschelijk' leek, alle teekeningen
voor den wederopbouw gezamenlijk voor
te leggen aan een centraal eq bevoegd
instituut, als hoedanig de Rijkscommissie
voor de monumentenzorg' genoemd werd.
Nadat uit de vergadering er op ge
wezen was, dat zulks den wederopbouw
niet vertragen mocht, en geantwoord
werd dat inderdjaad daarmede rekening
zou worden gehouden, verklaarden a 1 -
1 e aanwezigen zich bereid, dit
aesthetische oppertoezicht op den houw
vrijwillig le aanvaarden.
Wij verheugen ons hartelijk over dit
besluit.
a
Nu enkele der getroffen firma's hun
zaken elders tijdelijk reeds onder dak
brachten, zijn wij er eens een kijkje
gaan nemen en wel het eerst in liet pand
in de Lange Gortstraat, waar men met
En toen gii% Te minzame stem voort;
,i,Misschien wensc'ht u ook', dat wij
zorgen voor de aangifte van overlijden
en den gemeentebode vandaag of morgen
naar het sterfhuis sturen?"
Met een verlicht hart antwoordde zij
haastig:
heel graag. Wjj zijn u zeer ver-
plicnt, als u dit wilt doen."
Nauwelijks had zij' den hloorn opgehan
gen, Cf er gebeurde weer iets, dat haar
een gevoel van een zekere gerusthid
schenk. Zij zag' namelijk dokter Durham
langzaam over het gras aankomen, in de
richting van de kamer, waar hij stellig
vermoedde dat de huishoudster 'van The
Mill House verblijf hield.
„Iemand in het dorp heeft me daar
even verteld, dat Raydon's moeder naar
Londen terug' is", zei hij zacnf.
Daar mevruw Strain toestemmend
knikte, slapte hij de kamer binnen en
sloot de glazen deuren achter zich.
„Ik meende even terug (e moeten ko
men, om le zien ;of ik iels voor'het nrme
jonge vrouwtje, doen kan. Hoe gaat het
met haar, mevrouw Strain?"
,Ze ligt nog te rusten",, sprak Eva's
vriendin. „Eü ta, ik! ben zoo blij, dat u
er is, dokterWat vriendelijk van u, tem
ons in aanraking te brengen met mijn
Veel kleiner dan de Statendam
Ls d'Huwelijksboot van Pijpenian.
En Bestevaer is Kapitein.
Het geluk kan dus niet grooter zljnl
De heer en mevrouw Pijpeman-
Bestevaer zeggen U allen vrien
delijk dank voor de betoonde
belangstelling. Zij wenschen dat
alle Pijpeipannen spoedig een
„Bestevaer" mogen trouwen.
Aan bovenstaanden wensch van
Pijpeman hebben wij niets toe
te voegen. De Fabrikante.
(Ingez. Med.)
spoed een tijdelijk magazijn en kantoor
van de firma De Jager Jr. aan het op
richten is. Flinke stellages worden in het
vrij ruime pand aangebracht, het '.oor-
vertrek is als verkoopplaats ingericht
en boven zullen de kantoren gevestigd
zijn, die nu nog zijn in; het woonhuis van
den heer II. J. Kruijder op het Molen
water. Men kan daar 911 ook in de
Gortstraat persoonlijk of per telefoon
alle orders opgeven en ook informeeren
of men voor aankoop moet zijn in de
Gortstraat of wei' in "(ie nog staande
pakhuizen van bet oude complex gebou
wen, welke 'thans door een gang van de
R. K. school op den wal zijn te bereiken.
De firma R. Oosterhuis, die spoedig
aan den wederopbouw van haar banket
bakkerszaak en lunchroom hoopt te be-t
ginnen, heeft haar tenten tijdelijk opge
slagen in het Schu ttershof en neemt daar
gaarne, ook telefonisch, orders aan in
alles wat de banketbakkerij en ook het
koksvak betreft, zooals het uitzenden
van bussen met warm eten enz. Voor
haar vaste clientèle zal dit zeker een
welkom bericht zijn.
De firma Gebr. Kaan heeft voor het
gedeelte van haar fabriek, dat nog in-
lacl is, een ingang in de Zusterstraat,
terwijl het kantoor tijdelijk in de Lange
Giststraat is ondergebracht.
heer Beavan. Hij komt 'straks hier en!
nu wilde ik u vra.ge'n, wanneer u denkt,
dat de begrafenis moet plaats hebbefn)?
Ik weet niets van zulke dingen, want mijn
man", er kwam (een nog droeviger (rek
op haar gelaat ^mijn main is hlpel ini
het 'begin van den oorlog in Frankrijk ge
sneuveld."
Hij keek haar peinzend ,aan en op
nieuw werd het liiem duidelijk, wat eed
lieve vriendelijke, onzelfzuchtige vrouw
■die mevrouw (Strain loch Hvas, en (hoe bui
tengewoon gelukkig Eva Raydon zich
mccht prijzen, dat ziji zoo'n vrouw naast
zich .rad, zoo'n steun en toeverlaat.
„Het is nu WioenjS'dag. Onder de gege
ven omstandigheden zou ik' u wiRen voor
stellen, dat u tracht mevrouw Birtley
Raydon de begrafenis op (ai.nstaan.deu!
Zaterdag te laten bepalein;."
,\,Is dat niet erg Igauw?"
,j,Ja, dal wel. Maai- ik' heb vanmorgen!
een heel .oinaangeaain gesprek' met dé
oude mevrouw Raydon gehad. Zij maakte
een paar zeer beleedig'eitude opïnerki ngen,
en al verlies ik' [niet uit het oog,' (dat (zij1
zwaar getroffen is dan loch was haar
voorstel voil'kiomen ongerijmd."
W.atheeft zij dan eige'n.lijk gezegd?"
vroeg mevrouw Strain.
(Wordt vervolgd.)'
I
-ba
KW