9
MMpmtim-
N o, 294.
VRIJDAG 13 DECEMBER 1929
172e Jaargang
Hit nummer bestaai «rft
Twee bladen.
EERSTE BLAD.
IN ONZE
STATEN-GENERAAL.
BINNENLAND
Handel daarnaar
tijdig
Tabletten
KERKNIEUWS
MIDDELBURGSCHE COURANT.
<D«i abonnementsprijs bedraagt voor Middelburg en 't agentschap Vlissingen
jfl 2.30, elders 2.50 per kwartaal. Week-abonnementen in Middelburg
18 cent per week. De abonnementsprijs is, voor de gewone advertenties
30 cent per regel; voor ingezonden mededeelingen 60 cent per regel.
Bij abonnement voor beide veel lager. Men vrage daarvoor de tarieven.
UITGAVE: N.V. MIDDELBURGSCHE COURAïi
Lange St. Pieterstraat, Middelburg
Telefoonnummers: -4
Redactie 269 Administratie 139
Postchèque en Girorekening 43255
Familieberichten en dankbetuigingen: van 17 regels 2.10; elke re<;
meer 30 cent. In de rubriek „Kleine Advertentiën" worden, mits uitdru
kelijk daarvoor opgegeven, advertentiën, tot niet meer dan 5 regels opg
nomen 85 cent bij vooruitbetaling. Advertentiën onder „Brieven"
„Bevragen bureau dezer courant" 10 cent extra. Bewijsnummers 5 eet
/.matxaa
TWEEDE KAMER.
Onderwijszaken. - De spel
lingkwestie. - Te veel en
te dure schooltjes. - Defen
sie en ontwapening.
Middagvergadering.
Ook gisteren was men nog niet al te
vriendelijk tegen den heer Terpstra,
onzen mi nister van onderwijs.
Van rechts en links kwam men met aan
merkingen en vragen en de minister heeft
daarop geantwoord, zoo goed hij kon.
Toch waren er ook wel, die vertrouwen
in dezpn a. r. bewindsman stelden, zoo
b.v. de beer Van Wijnbergen (r.k.)
al bracht ook die nog heel wat te berde.
Wij kunnen zelfs niet bij wijze van
overzicht vermelden, wat er al zoo af-
gedaam werd trouwens, er is niets „af
gedaan" in letterlijken zin! want dat
zou onze plaatsruimte niet toelaten, zelfs I
als er géén brand geweest was: men heeft
toch gisteren van 's middags 1 uur tot
des nachts twintig minuten voor twéé
vergaderd! Daarom een paar punten.
De heer Van Wijnbergen (r. k.)
verzocht nu eens eindelijk het spellings-
vraagstuk op te lossen, daar dit geen
geld kost. Handhaving van de spelling
van De Vries en Te Winkel zonder meer
achtte spr. uitgesloten. Geregistreerd zal
moeten worden wat in de vrije maat
schappij is gegroeid. Maar ook van de
zen schoolminister is de forsche stap
niet te .verwachten, die ons van De Vries
en Te Winkel zal bevrijden neen, hij
is zelfs nog minder genereus dan zijn
k. voorganger.
Algemeen verlangt men thans vaste re
gels op dit punt, aldus minister Terp
stra; doch spr. acht in dit verband de
circulaire van minister Waszink niet ge
lukkig. Hij stelt zich voor deze zaak
nogmaals bij zijn ambtgenooten in behan
deling te brengen en is voornemens over
eenkomstig het advies, door hem ont
vangen van de gezamenlijke inspecties,
voortaan de lijn vaster te trekken.
Het advies van de inspectie strekt tot
behoud van de spelling van De Vries en
Te Winkel, behoudens het vervallen van
den buigings-n, behalve bij' namen! van
mannen en mannen!, dieree, terwijl bij de
pronomina het beschaafde gebruik moet
worden gevolgd.
De voorstanders eener systematische
algemeene vereenvoudiging géén anar
chie onzer schrijftaal kunnen dus ach
en wee roepen; leefden we nog in vloot
wet-dagen, dan kon van 's ministers uit
spraak gezegd worden, dat hij de helft
van het halve uiterste minimum wil bie
den
De heer L i n g b e e k fh. g.) en de
voor z., die, zooals men weet, r, k, is,
hebben even fel gekrakeeld, toen eerst1
genoemde, naar 's voorzitters meening,
buiten de orde ging met te spreken over
de salarissen der r. k. kloosterling-onder
wijzers. Het was een pijnlijk moment.
De heer Visscher (a. r.) heeft eens
met nadruk gewezen op de te groote luxe
in de te vele kleine schooltjes, die, zoo
zeide hij, als paddestoelen uit den grond
oprijzen.
Spr. vroeg zich af, of deze methode in
het belang is van het volk en of de re
sultaten van ons onderwijs proportioneel
zijn aan de hooge uitgaven. De weelde
in ons onderwijs is een gevolg van het
ontbreken van elke vaste lijn in onze on
derwijs politiek. Men streve naar een
gezonde decentralisatie. Minder intellec
tualistisch pn meer practisch dient het
•onderwijs te worden aangelegd. De leuze:
de school aan de ouders! worde meer
leidraad dan tot dusver. Ook de open
bare school zou daarmede, aldus spr., ge
baat zijn.
Avondvergadering.
Des avonds -was de 'begrooting valnj
defensie aan de orde. Laten we er niet
veel van zeggen.
Het was een onplezierig politiek steek
spelletje, waarbij zwaar gewelkt werd
met de nationalle ontwapening. De van
weinig principieel beleid getuigen
de opvatting der soc.-dem., ;die dus nog
(mer naar nati-olnjajle, eenzijdige ontwape
ning liujnlkferen dan de vrijz. dem., werd
vertolkt door den militairen s.d.-specdaliist
den heer K. ter Laan, die vier dingen
vroeg, wejlke de minister niet wil, ln.l.
^vermindering vajn contingent, afschaffing
der herb,a|lingsoefentngen, opheffing van
de vesting H|Ojlland etn afschaffing van
de cavalerie.
We hebben aa drie divisiën geriloeg;
ajldus deze deskundige.
Spr. diende de vdgende motie in,':
;,De Kamer van oordeel, dat, om tot
spoedige ontwapening te komen, begon
nen moet worden met een krachtige be
perking van de jaarhjksche lichting,. ,acht
reeds voor 1930 een sterke inkrimpinjg
van de lichting poodig en mogelijk, en
gaat over tot de orde van den dag."
Is dat nu principieele ontwapening,
of opportunistisch aandringen op iets,
dat toch niet verkregen zal wordep? Ia
die quasbotntwapenipg dus demagogie of
niet?
't IS droevig en twe zullen het hier
hij laten; de mannen van „geen man en
geen cent" zijp ons op dit punt als tegen
stander sympathieker!
INDISCHE LANDSGROOTE IN
AUDIËNTIE BIJ DE KONINGIN.
H. M. de Koningin heeft gisterenn.a-
middag ten kwart voor zes op ceremoni-
eele wijze ten Paleize Noordeinde in
audiëntie ontvangen Toeankoe Mahmoed,
een Atjehsch Landsgroote, kleinzoon vari
een der voormalige Sultans van Atjeh.
DE KONINGIN OP HET LOO.
De Koningin zal van 17 tot 24 Decem
ber op het Loo vertoeven.
DE POSTVLUCHTEN NAAR EN VAN
INDIE.
Het achtste postvliegtuig is gisteren om
15.05 in Weenen aangekomen.
Alles is wel aan boord; Donderdag
wordt de reis voortgezet.
fBjij de K.L.M. is bericht ingekomen
dat het vierde retourvliegtuig gister
ochtend 7 u. 20 uit Constantinopel is
Vertrokken en te 13.40 te Boedapest is
aangekomen.
Het vliegtuig wordt vanmiddag 2 uur
op Schiphol verwacht.
HET NED. GEZANTSCHAP IN
ZUID-AFRIKA.
•B,ij. K. B. is aan mr. H. A. Lorentzy
consul-generaal der Nederlanden te Pre
toria, voor den tijd dat hij in zijn tegen
woordige functie aldaar werkzaam zal
zijn de persoonlijke titel verleend van
(buitengewoon gezant en gevolmachtigd
(minister.
SMAAK EN REUK VAN HET WATER.
De Centrale commissie voor drink
watervoorziening heeft eenigen tijd
geleden de aandacht van den minister
van Arbeid, Handel en Nijverheid ge
vestigd op bet feit dat in het water van
sommige rivierwaterleidingen aï en toe
een slechte smaak en een onaangena
me reuk wordt waargenomen.
N. a. hiervan is een commissie ge
vormd tot onderzoek van dit vraagstuk.
Deze commissie zou het zeer op prijs
stellen indien zij mededeelingen van
andere zijden mocht ontvangen omtrent
de mogelijke oplossing van vraagstuk
ken die zij in studie heeft genomen en
wijst er op dat ook de belangen van
den vischstand bij het onderzoek be
trokken zijn.
ZEELAND.
MIDDELBURG.
BRANDWEERFONDS 7 DEC. 1929.
De Izaak Boasson Zonen's Bank be
richt ons, dat zij tot hedenmorgen 12 uur
de navolgende bedragen heeft ontvangen
ten gunste van het Brandweerfonds 7 De
cember 1929, t. w.: Totaal vorige opgaaf
1894. „Van Oud-Middelburger", 's Gra-
venhage 150; F. V. 's Gravenhage 25;
J. C. B. t. C. ƒ50; W. B. v. B. ƒ50.
totaal 2169, waarvoor, zoover noodig,
gezegelde kwitanties zijn afgegeven.
Het gironummer dezer bankinstelling is:
3860.
DE GROOTE BRAND.
Hedennacht is de brandwacht, steeds
door op post geweesi en aT en toe moest
hij nog handelend optreden ,doch heden-
jmorgen kon hij inrukken en nu za-gep
wij geen rook of damp meer uit het
puin komen.
Biehalve bij het pand van de firma De
Jager, is men nu ook bezig bij 't daar naast
liggende van de firma Wiener, en ook op
de plaats, waar de Lunchroom van Oos
terhuis zal worden herbouwd aan het
weghalen van puin. Dit geeft natuurlijk
heel wat drukte en er kan dan ook
nog niet tot openstelling van' dat deel
der Lange Delft voor het algemeen rij-
[verkeer worden overgegaan.
De heer Brakman is nu van zijn plan- j
ken voor de ramen verlost.
De belangstelling was gisteren, vooral
van buiten, zeer groot.
Aan een beschouwing over den groo-
ten brand in „Ons Zeeland" ontleenen
we tiet volgende
„Na vrijwel iederen brand laait de cri-
tiek op de plaatsel. brandweer op. Zoo ook
in Middelburg en de vraag is gewettigd in
hoeverre de Middelburgsche brandweer,
bii het uitbreken van den brand, voor
haar taak berekend was. Laten we on
middellijk bekennen, dat zij in het ge
heel niet aan matig gestelde eischen be
antwoordde. Dit verwijt trefit geenszins
de brandweerlieden, die voortreffelijk»
werk hebben verricht en zich meermalen
aan groot gevaar bloot stelden, doch lou
ter en alleen het materieel. De twee
peuterige motor-spuiten waren niet in
staat een behoorlijke hoeveelheid Water
in het vuur te werpen, zoodat dit de
gelegenheid had zijn begeerige tongen
naar alle kanten uit te steken. Het Mid
delburgsche brandweer-materiaal haid
meer weg van een operette-brandspuit
dan van een werkelijke; als het water
de straalpijpen verlaten had, poeierde de
wind het uileen tot druppels.
Het heeft thans geen nut meer na te
gaan, waarom de Middelburgsche ge
meenteraad geen zorg droeg voor be
hoorlijk materieel.
Laten we slechts het feit v'an zorge
loosheid consialeeren en hopen, dat men
in Middelburg maar ook elders leering
uit het gebeurde zal trekken. De „Mid
delburgsche Courant" heeft een inschrij
ving geopend teneinde de brandweer aan
een flinke automobiel-brandspuit te hel
pen. Moge er flink geteekend worden
door Middelburgers en niet-Middelbma
gers (want ook de andere plaatse» in Wal
cheren en in Zuid-Be vel and hebben be
lang bij zulk. een spuit in de hoofdstad!)
en moge aldus spoedig een verzuim wor
den goedgemaakt.
'In Middelburg en elders zal men er
ook goed aan doen na te gaan in hoe
verre het aanbeveling verdient de brand
weren op anderen voet te organiseeren
dan tot nu toe geschiedde. O. a. kan men
zich zetten aan de beantwoording, van de
vraag of de politie de brandveiligheid ten
deele aan zich behoort te trekken, 'ten
einde bij brand steeds de beschikking
te hebben over beroeps-brandweerlie»-
den. Elders in ons land geschiedde dit
met suioces. Het 'is typisch, dat de
brandveiligheid, wat organisatie betreft
in vele kleine steden nog precies gelijk lis
ipan die van een dikke honderd jaar gele
den, hoewel diezelfde steden de oogen
voor evolutie op ander gebied geenszins
dicht deden. Wordt het geen tijd, dat we
de historische brandweren eens gaan
herzien?"
1 I
Een Vrijwillige Brandweer.
Naar wij vernemen is gisteravond in
de melksalon De Landbouw de vooriho-
pige oprichtingsvergadering gehouden ge
houden van de Vereeniging „De Middel
burgsche Vrijwillige Brandweer". De bij
eenkomst stond onder leiding van den
heer H. A. Enkel a ar; er waren een
honderdtal aanwezigen meest timmer
lieden. loodgieters, chauffeurs en ande
re technici die als een man tot de
Mereeniging toetraden.
De vergadering, waar groot enthou
siasme heersehte, werd na de benoeming
van een voorlooplg bestuur, verdaagd.
Er is onmiddellijk aan B.. en W. ken
nis van de oprichting der vereeniging
jgegeven.
Ned. Chr. Vrouwenbond Afd.
Middelburg.
Voor de Afd. Middelburg Von den N.
Chr. Vr. Bond' sprak ds. H. v. d. Linde,
van Kleverskcrkc, over ,.de W,eg naar
God". Spr. begon met té zeggen, het zoe
ken naar hoogere waarden in het leven
is voor den ontsluierden geest het zoe
ken naar God. Een zoeken dat ongericht
its, spontaan#ldoor diepe instincten .gedra
gen of meer methodisch, derikmatig, Pau-
lus en Augustinus vinden den grond van
dat zoeken in 't onloochenbaar verband
tussclien Scnppper en Schepsel. Da Cos
ta vond zijn zoeken „een duister verlan
gen." Dit wij st op twee gevoel srij en ten
aanzien van de goddelijke macht, gevoe-
i lens van vrees en verlangen, koortsachtig
is de polsslag der natuurgodsdiensten,
eenmaal over de heele wereld verbreid.
Natuurkrachten zijn goden'. De vrees
overheersc.it. Afschuwelijk zijn de gods
voorstellingen soms (Goloch, Durga ïn
Bengalen). De weg naar 'God loopt dood
in offerritueel (vaak bloedige offers),
overal is ook de reactie. Tegen de home
rische Godenwereld Plato in Perzië, La-
rathustra in Arabië Gahommed. De spon-
laniëleit verdwijnt. Het nadenken konit.
De vrees wordt minder, Want als de één-
heidgedacnte goddelijke macht verliest
de natuurtrekken (luimigheid, boosheid,
hartstcc'it).
Toch ook' 'nier geen weg naar God.
Star „Gedankeuding". 's Menschep zeker
heid is 's menscinen hoogste onzeker
heid tevens, 't Idealistisch denken loopt
uit in pantheïsme. Verwijzing haar den
mensch. In z(ijn binnenste is God. (Indië
mystiek v. d. Isflsm, Spinoza Goëthe, The
osofie). De mystiek „vreest" God niet.
Zonde speelt geen rol. Of het resultaat is
,!,een God van verre" (Israël, Islam, Pla
to). In wet of moraal ontledigt zich
Godsliefde en Gerechtigheid. In het Chris
tendom eindstation van een natuurlijke
godsdienstige, ontwikkelingsreeks? Dfe
God-Vader verhouding toppunt van reli
gieuze energie? Voor zoove|r religie gees
teswetenschap is,is er ontwikkeling, maar
gebonden aan den eindigen 'mensch. J)e
mensch kan uit zichzelf niet uitlslitnimehl
naar God. Genade wordt gevraagd',
liefde begeerd en levenszékerhid. Dit alles
brengt Christus. JJe wijsbegeerte van bo
ven. In den Adventstijd der wereld. In
één opzicht eindstation van de natuurlij
ke religie. Hij is de vervulling van de
idee van openbaring van Jood en Griek
„van de Belhlebemsche herders als van
de peinzers van den toren der sterrenwi-
cheiling" (de Hartoghi).. Openbaring en ge
loof zijn onze vastheden, Openbaring: De
weg Gods wordt uitgerold cn Geloof zegt:
Amen.
De vergadering werd door de Presi
dente, mevr. Petermeij-er met gebed ge
opend en door ds. H. v. d. Linde met
dankzegging gesloten.
datzelfs een onschuldige
verkoudheid andere ziekten
tengevolge kan hebben?-Hei
gestel van den zieke vermag
toch niet altijd uit zich zeli
de krachten te putten, die
noodig zijn om den strijd te
gen ingedrongen ziektever
wekkers met succes op te
nemen.
en neem
Let er op, dat U steeds de echte
Bayerkruis
Prijs 75 ets.
L LCI Ol -"VVMV
,tAspirin-Tabletten met het _Bayerkruis
«ontvangt,
(Jjagez. Med.).
MIDDELBURG, Een der jaarlijksche,
terugkeerende tentoonstellingen is die t
van de Walchersche Kanarievereeniging
„Onze Zangers", en morgen en overmor- i
gen is deze weer op de bekende plaats, j
de bovenzaal der sociëteit St. Joris, ge-
opend. j
De liefhebbers van de kanariekweek
zullen er weer een groot aantal diertjes i
aantreffen, en kunnen waarnemen hoe
de keurmeesters heden de prijzen heb- i
ben toegekend. Maar tevens zal ieder,
die iets voelt voor de bescherming der
vogels in het algemeen, er een keurige
demonstratie aantreffen hoe men speciaal
in den winter die diertjes te hulp kan; ko- j
men, welk voedsel voor iedere vogelsoort
gereed moet worden gezet, enz. enz.
Dit is een bewijs, dat de vereeniging
haar taak niet beëindigd acht bij het'
aankweekpn van liefde voor de kanaries.
Een nog veel krachtiger bewijs is te
zien in het feit, dat de vereeniging aan
de gemeente heeft aangeboden een aan-i
tal vogel-nestkastjes en voederhuisjes,
met beleefd verzoek deze voederhuisjes
te willen doen plaatsen in de plantsoenen
Balans, Dam en Noordplein, Volderijlaag-
te en de nestkastjes verdeeld over de
bolwerken te willen doen ophangen op
dat de vogels des winters voedsel kunnen
vinden en des zomers daarin vinden een
rustige en doelmatige broedgelegenheid,
welke bij guur en nat weer voor hun
kunnen dienen als schuilplaats.
Verzocht is de controle over de voe
derkastjes en nestkastjes te willen laten
uitvoeren door het plantsoenpersoneel.
De gemeente heeft gaarne de plaatsing
der kastjes en huisjes bevorderd en
spoedig zullen ze worden geplaatst. Het
is zeker een toe te juichen middel ten
einde den vogelstand in het algemeen te
beschermen.
Wij herinneren aan de tentoonstel
ling van moderne stofbeschiMering, die
ijmorgenmiddag vanwege de vereeniging
van Handenarbeid in eeni lokaail van
school C (Lange Delft) alhier gehouden
worden. Mevrouw GuilliamsRohy uit
Ziirich zal explicaties geven. Wij zagen
reeds werk van haar hand, dat artistici
teit verried ,en aan Japansch werk deed
denken. Een bezoek zij aanbevolen.
VLISSINGEN.
Donderdagavond: om ongeveer half
zeven, lieeft op den boek vain den Ko
ningsweg alhier eep aanrijding plaats
gehad! tussclnein de stationstram en de
tram die naar Middelburg vertrok'. Beide
trammen be'kwatmen materieele schade,
doch persoonlijke ongelukken kwamen
gelukkig niet voor.
WALCHEREN.
I j
De Wesikapelsche dijk.
j WESTKAPELLE. Ten gevolge van d<
Zuidwesterstormen is aan den dijk, voor-
al in het Zuiden, hier en daar eenigi
schade aangericht, welke zich vooral be-
j paalt tot de steenglooiing,
j Uit iedere ploeg dijkwerkers er zijr
acht ploegen wordt thans een man ol
vier aan het werk gesteld om de gater
in den dijk te herstellen. Waren dezt
stormen bij voortduring uit het Noord
westen gekomen, dan zou de schade ver
moedelijk heel wat aanzienlijker geweest
zijn, wat wel gebleken is bij de heer-
schende Noordwesters in November van
het vorige jaar.
ZUID-BEVELAND.
GOES. Den laatsten tijd werd gedurig
bij de politie aangifte gedaan Hoor meis
jes en vrouwen ,dat zij 's avonds in de
meer stille stadsgedeelten waren lastig
gevallen door een kerel.
Thans verneemt de Zeeuw dat als ver
dacht van deze handelingen, iemand uit
Driewegen, door de politie is gearrres-
teerd. Hij is met verschillende dames'
geconfronteerd, van- wie een tweetal hem
herkenden. Proces-verbaal is opgemaakt.
WOLPHAARTSDIJK. Dinsdagavond j.L
hield de afd. van den Ned. Christel. Ar
beidersbond een openbare vergadering
welke slechts matig werd bezocht. De
heer J. Snoodijk sprak over „Waarom
georganiseerd en waarom Christelijk ge
organiseerd."
ZEEUWSCH-VLAANDEREN W. D.
AARDENBURG. In het bericht over de
telelctrificatie in het blad van 11 Dec.
staat o.a. dat de door B', fen *W. gestelde
voorwaarde het aan de P.Z.E.M. moge-
1 ij k maakt enz., dit moet wezen ofn-
m o ge lijk maakt.
.o
Besmettel ij ke ziekten.
Het aantal aangegeven gevallen van
besmettelijke ziekten over de week
van 1 tot en met 7 Dec. in de provin
cie Zeeland bedroeg: Roodvonk: Axel
1 ,Goes 1, Kruiningen 1, St. Maartens
dijk 1, Noordgouwe 6, Schore 1, Vlis
singen 1,
In genoemde week werd een geval
van encephalitis ter kennis van het
staatstoezicht op de volksgezondheid
gebracht.
Bij de gisteren gehouden stemminjg
voor twee kerkeraad,sleden der Ned.
llerv. gemeente te Schore, rijn geko
zen tot ouderling de heer H. v. KoeVe-
ringe Azn. en tot diaken de heer A. [Bie-
rens.
In de Donderdagavond gehouden
vergadering van notabelen der Ned. Herv.
