mm
N o. 291.
INSDAG 10 DECEMBER 1929
172e Jaargang
UITGAVE; N.V. MIDDELBURGSCHE COURANT
Dit nummer bestaat uit
Twee bladen.
EERSTE BLAD.
Uitingen van goeden]
Burgerzin
BINNENLAND
GEEN SOCIALISTEN IN VOOGDIJ
RADEN.
POSTVLUCHTEN NAAR INDIE.
DE POSTVLUCHTEN NAAR EN VAN
INDIE.
LUCHTVERKEER.
HET LOODSWEZEN TE VLISSINGEN
DE KRAKATAU.
TELEFOONVERKEER MET BELGEE.
ZEELAND
MIDDELBURG.
DE GROOTE BRAND.
ZUID-BEVELAND.
NOORD-BEVELAND.
ZEEUWSCH-VLAANDEREN O. D.
ZEEUWSCH-VLAANDEREN W. D.
De abonnementsprijs bedraagt voor Middelburg en 't agentschap Vlissingen
2.30, elders 2.50 per kwartaal. Week-abonnementen in Middelburg
18 cent per week. De abonnementsprijs is, voor de gewone advertentiën
30 cent per regel; voor ingezonden mededeelingen 60 cent per regel.
Bij abonnement voor beide veel lager. Men vrage daarvoor de tarieven.
Lange St. Pieterstraat, Middelburg
Telefoonnummers:
Redactie 269 Administratie 139
Postchèque en Girorekening 43255
Familieberichten en dankbetuigingen: van 1—7 regels 2.10; elke regel
meer 30 cent. In de rubriek .Kleine Advertentiën" worden, mits uitdruk
kelijk daarvoor opgegeven, advertentiën, tot niet meer dan 5 regels opge
nomen a 85 cent bij vooruitbetaling. Advertentiën onder „Brieven" of
„Bevragen bureau dezer courant" 10 cent extra. Bewijsnummers 5 cent.
Met voorbedachten rade hebben wij
ons er gisteren van onthouden een aan
beveling onzerzijds te voegen bij den
oproep van „Een Middelburger". Het feit
dat wij dien oproep plaats verleenden,
bewees, dat wij van de goede intenties
van dien Middelburgschen burger over
tuigd waren.
Tweederlei kritiek hoort men thans
op dien oproep: minderwaardige en prin-
cipiëele. De eerste gaan wij zwijgend en
met afgewenden hoofde voorbij; de laat-
ste, gegrond op de overtuiging, dat de
redelijke beveiliging tegen brandgevaar
overheidstaak is, respecteeren wij niet
alleen, doch deelen wij, voor zoover dit
de grondstelling betreft, volkomen.
Maar:
Men kan terecht van meening zijn, dat
waken voor de brandveiligheid onzer
stad overheidstaak is, en niettemin van
ganscher harte bijdragen aan het „Brand
weerfonds 7 Dec. 1929".
Het eerste is het hebben van een
staatsrechtelijk juiste opvatting, het
tweede is echter een spontane uiting van
een der kostelijkste zaken op aarde: van
goeden, diepgevoelden burgerzin!
Als zoodanig beschouwen wij elke
gift, groot of klein, voor dat fonds, en
als zoodanig hebben wij daarvoor war-5
me waardeering!
Het Tweede Kamerlid Duys heeft aan
den minister van justitie de volgende
vragen gesteld:
Is het juist, dat Ibij de onlangs plaats
gehad hebbende benoemingen van voor
zitters en leden van verschillende voog
dijraden weder geen enkel sociaal-demo
cratisch staatsburger in een dergelijke
functie is benoemd?
En, indien de minister van meening
is, dat, waar het hier herbenoemingen
gold, in functie zijnde functionjarissiein
niet door anderen dienden te worden
vervangen, is het dan juist, dat ook een
aantal nieuwe benoemingen, heeft plaats
(gehad, doch ook daarvoor weder geen
enkel sociaal-democraat benoemd is ge
worden.
Is de minister bereid imede te deelen,
waarom een geestesrichting, welke Jon
ge veer een vierde deel wan 't Nedérland-
scbe volk' vertegenwoordigt, stelselmatig
ook 'bij deze benoemingen wordt gepas
seerd?
De directeur van het Post-, Telegraafr
en Telefoonkantoor te Middelburg, ver
zoekt ons mede te (deeleh, dat voortaan
met de vliegtuigen, welke inaar Ned.-
Indië zul .en vertrekken, behalve corres
pondentie voor Ned.-Indië ook' gewone
en aangeleekende tuchtcorres'pondentie
(met uitzondering van stukken met aan
gegeven waaroe) voor Syrië, Mesopotamië
(Irak), Perzië, Britsch-Indië (Birma inbef-
grepen) Siam, Strails-Seltlemenls en ver-
)der gelegen landen zal worden verzon
den. De correspondentie zal door Am
sterdam C.S. worden opgenomen in brie
venmalen voor Aleppo, Bagdad, Bushire,
Karachi, Allahabad, Akyab, Bangkok, Me-
dan, Paiembang, Batavia, Bandoeng eb
Soerabaja.
Het iaatste postvliegtuig vertrekt 12
Dec. van Amsterdam.
Laatste buslichting ten piostk'antore te
Middelburg voor de Luchtpost van
dit vliegtuig 11 Dec. 's avonds 6 uur.
Aneta-Vas Dias meldt:
Het vierde retourvliegtuig, de PH-
AEZ, is gisteren 'om 6 u, 35 van Karatsji
vertrokken. Het is om (10 u. 20 te Dj ask
gearriveerd, vanwaar liet -om '11 u. 45 is
vertrokken. Om 16 u. 30 is het te Boes-
Ij ir aangekomen. Alles is wel aan boord.
Vandaag w-ordt de reis voortgezet.
Het zevende postvliegtuig van den re-
gelmatigen veertiendaagschen dienst is uit
Amsterdam te Batavia aangek o-
m'e n.
Door den storm is gister geen vlieg
tuig van de Kon. Luchtyaartmij. naar en
van Engeland vertrokken.
N. a. v. de memorie v. antwoord der
begrooting van defensie schrijft de mi
nister van defensie:
Aarude hand van de hem ten dienste
en van verschillende burgemeesters uit
de provincie.
m m
Ook wij ontvingen verschillende bewij
zen van deelneming met het verlies dat
de stad leed, en van instemming met
de actie, die „Een Middelburger' begon
nen is, om ons heel kwiek in het beztit
van een goede automobielspuit te stellen.
Wij ontvingen reeds mededeelmig van
staande gegevens kan de minister niet ruime stortingvoomemens op bet „Bj-and-
TfW»Cf#X\r#*n rltïf si O /1ïoriC:+ UAAr rln P. i, 7
toegeven dat de dienst voor de binnen-
loodsen op het Scheldegebied te zwaar
zou zijn. De overbrenging van den. loods-
afhaaldienst naar de nieuwe haven te
Vlissingen komt den minister onge-
wenscht voor.
De Krakatau vertoonde Zaterdagmid
dag weer een eruptieve werking. De
leider van den vulkanologischen dienst is
naar Long-eiland vertrokken.
Met ingang van 1 Januari a.s. wordt
het tarief voor een gewoon telefoonge
sprek van drie minuten met Bfelgië ver
laagd met 15 cent. De prijs zal dan f 1.50
bedragen. Voor de via België te berei
ken bestemmingen, t.w. Luxemburg,
Frankrijk, Spanje, Portugal en Gibraltar,
wondt de prijs voor een gewoon gesprek
van cHe minuten met tien cent verlaagd.
WATERSCHAPSBESTUREN.
Benoemd met ingang van 1 Januari
a.s. tot gezworene ivajn den Wilhelmina-
polder (Zuid-Beveland1) A. de Groelne te
Kattendijk'e; tot gezworene van het wa
terschap RuniOiliSt, P. Boudeling te Anna
Jacoba polder, gemeente «St. Philipslarad
tot gezwarene van het Waterschap, Oud-
Vossemeer, K. J. iHanse te Oud-Vosse-
meer.
De af d. Wal cheren (van de Ned.
Clir. Reisvereen. hield gisteravond al
hier onder leiding van den voorz. den
heer J. H. Klarehbeek, een vergadering,
die tamelijk goed bezocht was. De agen
da van de Alg. Vergadering, die 14 Dec.
a.s. in Den Haag 'zal gehouden worden,
werd uitvoerig 'besproken; voor deze ver
gadering werden ook een 'paar afgevaar
digden gekozen. Een en ander werd af
gewisseld met muziek' door een strijkje,
terwijl in de pauze onder gezellig ge
praat een kop thee werd gebruikt.
De heer ir. A. P. Bliek, geb. 'te(M i d-
del'burg, bedrijfsingepieur van de mo
tcrenfabriek N.V. I.»M.O.P. te Antwerpen
is benoemd tot directeur 'van genoemde
Maatschappij.
Men verzoekt om1, belanghebbenden
eraan te herinneren, dat de laatste ter
mijn van Grond- en Persoueele Belasting
in den loop dezer maand moet word,en
voldaan om vervolging te voorkomen.
Het kantoor van de N. V. Izaak
Boasson Zonen's Bank is weder geheel
intact, zooals ook uit de advertentie in
dit nummer blijkt.
A.s. Vrijdag zal, blijkens een adver
tentie in dit nummer 'een -orgelconcert
worden gegeven in de Noorderkerk door
den heer L. C. van Leeuwen, -organist der
Geref. Kerk' te Vlaardingen.
De burgemeester van Middelburg heeft
de volgende telegrammen ontvangen:
„H. M. de Koningin is zeer getroffen
door de berichten betreffende den brand,
welke Middelburg zoo zwaar heeft be
proefd, en draagt mij op U en de ge
troffenen de betuiging van Hare op
rechte deelneming over te brengen. H.M.
^spreekt er daarbij Haar voldoening over
uit, dat er bij deze ramp geen levens
te betreuren zijn.
(w.g.) VAN GEEN.
Secretaris der Koningin,'
„H, M. de Koningin-Moeder draagt mij
op, U H. M.'s oprechte deelneming te
betuigen met de ramp, welke de stad
en zooveel inwoners heeft getroffen.
(w. g.) VAN HEEMSTRA,
part. secretaris."
De burgemeester heeft telegrafisch
dank gezegd voor deze betuigingen van
deelneming.
Verder zijn nog ontvangen brieven en
telegrammen van beklag over de ramp
van onderscheidene belangstellenden,
Zeeuwen en oud-Zeeuwen; daaronder
waren er van mr. Dijckmeester, oud-
Commissaris der Koningin in Zeeland,
weerfonds 7 Dec. 1929", van een geacht
stadgenoot, den lieer „B-. B." zelfs be
richt, dat hij dezer djUgera f 50Ö bij Iz.
Boasson en Zn's Bank zal storten;.
Van de N.V. „The Vitrite Works", ont-
.vangen wij bericht, dat zij vpor de aan
schaffing van een motorspuit, als be
doeld In den oproep van ons blad vara
9 dezer, een bedrag van duizend gul
den beschikbaar stellen.
Als voorwaarde wordt daarbij evenwel
gesteld, dat de bediening van het moto
risch gedeelte van de spuit zal geschie
den door personen, welke over een rui
me dagelijksche ervaring beschikken in
het chauffeeren en verzorgen van ben
zinemotoren, en de spuit voorzien wordt
van een zoodanige hoeveelheid betrouw
bare brandslang, dat zij in .staait is daar
mede vanuit het kanaal, de kaden, grach
ten of vesten van Middelburg, elk punt
van de stad behoorlijk te bereiken".
Dat aan die voorwaarde voldaan
zal worden, daaraan twijfelen wij -geen
/moment: men zal stellig onze brand
weer nu toch wel „op poolen zetten".
En de heer Henri Polak, aan wiens
boek over Neerlands stads- en land!-
is-chapsschoon wij dezer -dagen een waar-
deerend artikel wijdden, schrijft ons, na
een dankbetuiging daarvoor: „Jammer,
Üat ik dit moet schrijven op -den dag,
dat het bericht kwa-m Van de vernie
ling ,die het vuur in uw schoone stad
heeft aangericht, waarbij- vooral de on
dergang van het prachtige huis, waar
in het Hotel Ver se out was gevestigd,
betreurd moeten worden."
Gisteren hebben de beide niotorbrand-
brandspuilen der gemeente, die aanvan
kelijk waren ingerukt van af ongeveer 2
uur weder dienst moeten doen, want nog
steeds bleken niet alle vuurhaarden 'ge
heel -gedoofd te zijn. Zoo moest o.a. den
toren van het Grand Hotel, het winkel
pand van Simon de Wit aan de achter
zijde bespoten worden en later was dit
het geval ook mei de puinhoopen van
wat eens de fabriek van jje'br. Kaan ten
'a-en winket van ae ïïrma Wiener waren-.
Men bleef dan ook gedurende den afge-
loopen nacht op post om steeds op alles
berekend te zijn.
Gisteren heeft men ook eenige malen
weer stukken muur omgetrokken of om
geduwd, terwijl het meeste puin van -af
de straat op de ruïnes werd geworpen.
Te begrijpen is, dat het verkeer nog
geen voortgang kan hebben en het pu
bliek slechts van een afstand de ver
woesting in oogenschouiw kan nemen.
Dat men nog na twee volle etmalen
moet besluiten tot een nachtwacht is
wel een bewijs te mteer hoe hevig de
brand is g eweest.
De politie heeft natuurlijk een uitge
breid onderzoek ingesteld naar de oor
zaak van den brand en heeft zeer vele
getuigen 'gehoord, doch tot nu toe is He
oorzaak nog niet kunnen/ worden vastge
steld.
Zaterdag werden met de electrische
tram VlissingenMiddelburg vervoerd
10392 passagiers en Zondag 12020.
De burgemeester van Vlissingen richt
te lot den commandant der brandweer
het volgend schrijven: Geachte Comman
dant. Voor -de zeer snélle en kundige
wijze, waarop u mijn telefonisch bevel
uit Middelburg, o-m zoo spoedig mogelijk
krachtige hulp te verleenen bij' den ge
weldigen brand, die aldaar Zaterdagna
middag uitbrak, hebt uitgevoerd, zeg ik
u dank.
Onze brandweer heeft wederom uitste
kende 'diensten bewezen, ik verzoek u
daarvoor aan uw personeel mijne groote
tevredenheid te betuigen.
vies inzake de reorganisatie van de brand
weer kunnen optreden?
Wij kunen uit den aard der zaak niet
alle wijdloopende commentaren uit de
Provinciale- en Nederlandsche pers over
nemen. Enkele der belangrijkste zaken
volgen hier nog.
De „Goesche Courant" schrijft o. a,:
„Spoedig na aankomst van de Goesche
brandweer kon de motorspuit in wer
king worden gesteld, en met kracht
werkten de Goesche vrij williger s medte
aan de bestrijding' van het vuur. Gerui-
men tijd vo,ord.at de hulp uit Bergen
op Zoom opdaagde was de Goesche
brandspuit feitelijk de eenige die in staat
bleek een flinke hoeveelheid .water in
de vuurzee te werpen. Dat zij niet in
slaat bleek verdere uitbreiding van den
brand te voorkomen, is dan ook niet toe
te schrijven aan het materiaal, noch
aan het optreden der manschappen, doch
louter en alleen aan de omstandigheden,
diesterker waren."
En verder: „Als men in den aan
vang het vuur tegemoet li-ad kunnen
treden met een brandspuit van de Kracht
van de Bergen op Zoom'sche, dan zou de
ramp nooit den omvang hebben gehad,
welke zij nu kon aannemen, Vast is ko
men te staan dat Middelburg de brand
veiligheid onvoldoende heeft verzorgd.,
door na te laten liaar brandweer de
beschikking te geven over een behoor
lijke motor-brandspuit."
„De Middelburgsche zuinigheid med-e
heeft het mogelijk doen zijn dat de te
recht beroemde Middelburgsche 'hoofd
straat als beteekenisvolle eenheid uiteen
viel, en dat prachtige herinneringen aan
een rijk en glorieus verleden voor altijd
het nageslacht onthouden werden".
„De wonden in de Lange Delft ge
slagen, zijn nooit meer geheel te ge
nezen. Mogen de. lidteekens evenwel
zorgzaam en met kunde behandeld wor
den!"
De heer Pellenkol't - van de Rolter-
damsche brandweer die als lid van, üe
Kon. Ned. Brandweervereeniging deel
uitmaakt van de normalisatie-commissie
van deze vereenigintg zeide aan het „Alg.
Handelsblad", dat dergelijke catastro-
phen zich in Nederland meer kunnen
(voordoen.
Men tracht reeds zeer lange eenheid
in het brandweermateriaal te krijgen,
maar ondanks dit ernstig streven doet
iedereen net of er geen maatregelen ge-
jno-men kunnen worden. Zonder al te
groote kosten zal het, volgens den heer
Pellenkoft mogelijk zijn koppelingen eni
nansluitstukken passend te maken voor
het geheele land. Doordat dit bij d,ezen
brand niet het geval is geweest, moesten
de Vlissingsche spuiten aan open wa
ter gaan staan, maar daarvoor beschik
ten zij niet over voldoende slangenlengte.
Ook de Rotlerdamsche spuit heeft aan
lopenwaler gewerkt, maar die kon 700
meter slang uitbrengen, waardoor het
mogelijk werd aan het blusschingswerk
deel te nemen.
De normalisatie van het' materiaal
is, naar het oordeel van den heer Pel
lenkoft, een zaak van den Commissaris
'van de Koningin, welke dan) gesteund
moet worden door den Minister van
B.innenl. zaken.
De zegsman van het „Hbl." was voorts
ivan oordeel, dat wanneer 'Middelburg
over grooter en moderner materiaal had
beschikt, dat' dan de brand gelocalisee'rd
had kunnen worden, zooals dat ook bij
den brand vara Van Reeuwjjk le Rot
terdam het geval is geweest.
.„Het Vaderland" schrijft o.m.
„Al blijkt de burgemeester van Mid
delburg tevreden te zijn met zijn brand-
bluschmiddelen, wij meenen uit ide re-
i sultalen van dienst te in ogen opmakeW,
dat er toch nog wel wat aan mankeer
de; naar ooggetuigen ons mededeelden,
liet de toestand van |het MiddelburgSche
materiaal nog veel te wenschen ovter.
(Ingez. Med.)
WORF AARTSDIJK. Vrijdagavond gaf
de tcioneelvereeiniging „Kunstvrienden" uit
Goes een uitvoering ïn 'het gebouw ,Tha-
venu. Opgeveerd'werd „Hun laatste wil."
NIS SE. Vrijdagavond: vergaderde de
r'aad aldaar. Aanwezig a-lle leiden.
'Besloten werd adhaesie te betuigen
aan het bekende adres van het co-mité
Voor Nivelleering van den aftrek door
classificatie der gemeenten. De pensioen
grondslag van den veldwachter J. West-
strate, werd vastgesteld op f 1650.
Hel besluit tot het aanbrengen Van
den telefoon in het gemeentehuis voor
de verbinding wei'd ingetrokken en thans
besloten aan Iz. Jansen, dit werk op te
dragen.
'7\Is lid van het Burg. armbestuur werdi
herbenoemd -de heer M. Nieuwenhuijse
em als lid van de commissie van toe
zicht Lager Onderwijs de heer A. Vette.
Met meerderheid van stemmen werd be
noemd tot onderwijzeres aan de openb.
sicho-ol mej. M. W. Mol te 's-Heer
Arendskerke no. 2 der vöordracht.
BORSSFiLE. In 'de Vrijdag alhier ge
houden vergadering van ;de vereeniging
„Het Greene Kruis" werd de begrooting
1930 vastgesteld dp- een bedrag van f 230
in ontvang1' en uitgaaf. Door dén Sheer
Immin'k werdi verslag uitgebracht vah de
door hem al afgevaardigde bezochte al-
gem. verg. der Prov. vereeniging.
Het verplegingsmateriaal blijkt jn goe
den staat :te verk'eeren. De drie aftre
dende bestuursleden, d'e 'beeren J. C.
EleribaaS, .T. va'n ;d-e Velde en A. Ni-en-
wenhuijse werden lierkhzen. De bode-ma-
gazijnnrcester verzocht '.om- zijn salaris
inliep f 10 iper jaar le verfhioogen, 'wal 'werd
ingewilligd.
COLIJNSPLAAT. Voor de afd. Noord
Bjevéland van de Maatschappij tot Nut
van 't Algemeen trad in hotel „de Pa
trijs'" aldaar op dr. M. H. A. Van dei-
Valk van Hillegersberg met als onder
werp: Mij-n reis naar Palestina, Egypte
en Syrië".
TERfsfEUZEN. Door mej. W. J. 'de
Koster, directrice van het Ziekenhuis
alhier, is wegens aanstaand vertrek naar
Lunteren, ontslag uit liaar functie aan
gevraagd.
TFRNEUZEN. De Veemarkt heeft
Maandag weer een zeer 'levendig beeld
te zien gegeven. Er was ilinke aanvoer
en vara goede kwaliteit. Fr heerschteen
willige stemming en liet buitenland was
flink in de markt ten aan bod.
In de wijk' Zandstraat heeft een
vergadering plaats gehad, die naar
men -ons meldt 'uitging van de socia
listen, en om te protesteeren tegén
het omzetten van de openbare lagere
sclic-cl aldaar in een R.K. bijzondere. Ter
vergadering waren enkele ingezetenen van
Sas van Gent aanwezig, Wie in debat
gingen, doch telkens door interrumpeeren'
dioor de vergaderinguilscli rijvers, moeilijk
aan het woord kwamen.
DF STAKING TE SAS VAN GENT.
Weer hebben zich eenige sla-kingsre-l-
Naar vernomen wordt, heeft de Mi
nister van Staat, Minister van Binnen- j plaatsen kijkt, evenals Wassenaar, Voor-
landsche Zaken en Landbouw zich, in burg, om in de 'buurt te blijven, dan
verband met den grooten brand, welke in"vraagt men zich af, io-f Middelburg tot
Wiaar-m was er in Middelburg geen petjes veorgtedaan aan de 'stijfselfabridk.
betere orandweer? Men zal np de kos-jDe feiten zijn -ontstaan bij het verlaten
ten wijzen en zeggen, dat provinciesteden der fabriek van eenige werkwilligen, che
zicb niet zoo k'uhnen -toerusten- als de door de stakers huiswaarts werden be-
hiooMsteden va-n ons la.nd. Dat is natuur-i ob^id en moeten zijn uitgejouwd. De
lijk' waar. Maar wanneer pien dan haar
plo-Iitie, die Ier plaatse aanwezig walsj,
Middelburg gewoed heeft, tot de Kon
Ned. Brandweervereeniging gewend met
verzoek om advies aangaande maatre
gelen, welke zouden kunnen worden ge
nomen, ten einde catastrophale branden
als die te Middelburg, te voorkomen.
Dit initiatief is o. i. zeer toe te jui
chen; zou, indien genoemde vereeniging
de bestudeering van deze zaak aan e?n
commissie uit haar midden opdraagt, die
zulk een prestatie ook rniet in staat zou
zijn.
Laat Middelburg leeren dat het nood
zakelijk is om een intercommunale brand
weer te vormen, een streekbrandweer
als het ware0
Als aan deze mogelijkheid meer aan
dacht werd besteed, zou het niet meer
n-oodig zijn om bijl teen brand van eerai-
gen omvang motorspuiten te -laten ko-
dan niet tevens als commissie van ad- men, tien en dertien 'uren ver.
moest handelend optreden, en naar we
vernemten, heeft meermalen gebruik moe
ten maken van 'haar 'gummistok. Enkele
ruiten van de woning yajnf een Werkwillige
in de Vredestraat zijn vernield. Met dat
al verscherpt het conflict 'steeds en is
een oplossing nog lang niet in zicht.
D-Ei „STAKING" TE BRESKENS.
Het 'bestuur van de werkgcversvereeni-
ging voor West Zeeuwscli-Vlaandere n
schrijft ons:
In Uw blad van Donderdag j.i. k'omt
i-
rt
t.
st
s
n
t,
ra
!-
sr
r
i-
e
Lf
:r
