Middelburg door het vuur geteisterd. TWEEDE BLAD VAN DE MIDDELBURGSCHE COURANT VAN MAANDAG 9 DECEMBER 1 9 2 9. ONZE HOOFDSTRAAT EEN RUÏNE, EEN ACHTTAL GROOTE HUIZEN IS UITGEBRAND! Verschillende Berichten Aangewakkerd door een stormachti- gen wind, heeft een brand, in den Fran- schen Bazar begonnen, achtereenvolgens in de asch gelegd het GRAND HOTEL VERSEPUT, CONFISERIE OOSTER HUIS, MODEZAAK WIENER, RIJWIEL- FABRIEK KAAN, en toen nog, aan den overkant, IJZERHANDEL DE JAGER, BEDDENZAAK WIENER en grooten- deels den winkel van SIMON DE WIT, HULP VAN ALLE KANTEN HEEFT TEN SLOTTE HET VUUR IN ZIJN STORMLOOP KUNNEN STUITEN, ENTHOUSIAST WERKEN VAN AL LE BRANDWEREN Een gruwelijke bezoeking is gisteren avond gekomen over ons schoone Mid delburg: door de teisterende macht des vuurs is een groote plek in het hart onzer stad neergebrand! Kaal en droevig staan de gevelbrokken nog rechtop, starende op de ruïnes vóór en achter hen Ons prachtige oude Grand-hotel Ver- seput, een sieraad van de Lange Delft, is niet meer; van bloeiende groote win kelbedrijven, die medehielpen aan de Lange Delft het aanzien van een groote- stads-winkelstraat te gev^n, staat geen steen meer op den ander; de Fransche Bazar, de lunchroom Oosterhuis en de modezaak van Wiener Co., zijn ver nietigd, en de rijwielenfabriek Transva lia van de Gebr. Kaan is op een klein deel na uitgebrand daarna lekten de vlammen aan de door de enorme hitte zoo ontbrandbaar geworden huizen aan den overkant ?n de groote ijzerhandel van de La. D. de Jager Jr., het bedden magazijn van de firma Wiener Co. en de winkel van Simon de Wit ook nog grootendeels, gingen verloren. De hulp uit omliggende plaatsen Goes, Vlissingen, 't Zandt, de Kon. Ma rine, militairen, automobielbrandspuiten uit Bergen op Zoom en Rotterdam is er ten slotte met man en macht in ge slaagd om deze vuur- en vlammenzee te stuiten en wij zijn allen, zoo van hier als van elders, die met constanten ijver en prijzenswaardige toewijding ge zwoegd hebben in dern strijd tegen het vuur, grooten dank verschuldigd. Want daar is manmoedig werk te zien gege ven, door elk naar zijnen aard! De ramp wordt er niet door verkleind en de droefenis, die ons allen vervult bij den aanblik van de ruïnes en nog roo- kende puinhoopen in onz^n stedelijken hartader, wordt er niet minder om, maar toch: het is een even weldadig aandoende gedachte, hoe men van hier en van el ders, tot verre in den lande toe, klaar stond en zich met enthousiasme mede- wierp in den strijd van de kleine men- schen tegen het machtige, door storm wind aangewakkerde en alles vernielen de vuur. En dan mag op deze plaats een woord van deernis niet ontbreken met de velen, die door deze ramp rechtstreeks getrof fen zijn. Wat er omgaat in het gezin, dat zijn woning, in den zakenman, die zijn bedrijf, zijn levpn en werken, in vlammen ziet opgaan, en tot niets verteren.dat is voor den buitenstaander slechts te ver moeden. Maar het is vreeselijk voor hem of haar die het trof, en daar kan wel ver zekering een deel of het geheel der ma- terieele schade dekken, de ellende om de vernietiging van wat ons lief was, wordt er slechts door getemperd, maar niet opgeheven. Het is wèl een rouwdag voor Mid delburg! HET VERLOOP VAN DEN BRAND. Ongeveer half vijf moet de brand ont staan zijn op e?n boven-achter-pakka- mertje van den Franschen Bazar in de Lange Delft. Naar wij vernamen, zou daarbij aan de mogelijkheid van kortslui ting gedacht moeten worden, omdat reeds dien dag een electricien met de ge leidingen in den Bazar bezig was geweest om ergens naar een defect te zoeken. De brand zal uiteraard door verschei dene personen min of meer tegelijkertijd ontdekt zijn geworden; wij vernamen, dat e.®n ^er dokters hier ter stede, op zijn rijwiel passeerende, den brandlucht rook en een politie-agent op de markt toe voegde: ga maar eens kijken, er kon wel brand wezen in de buurt van de Lange Delft! Intusschen was de politie ook telefo nisch reeds van meer dan één kant ge waarschuwd en spoedig was het brand alarm uitgegeven. Te 4.55 uur waren wij reeds op het ter rein van den brand en toen was het nog mogelijk, tot diep in de benedenverdie ping van den Franschen Bazar door te dringen, dflch boven brandde het reeds onrustbarend, alles viel en kraakte al Te 5.08 uur sloegen de vlammen aan alle kanten naar buiten. De brandweer was druk bezig maar kon, ook wegens aanvankelijk te geringen druk op onze waterleiding, bitter weinig effect sortee- ren, vooral niet, wijl een felle wind het vuur aanwakkerde. De omwonenden bleken het ernstige gevaar voor een groote uitbreiding wel degelijk en dadelijk in te zien: zoo begon om 5.13. uur de firma Wiener Co, haar boeken reeds elders in veiligheid te bren gen, Te 5.15 uur sloegen de vlammen al uit het torentje van d^n Franschen Bazar, terwijl het gevaar voor overslaan op de zaak van de firma O. O. Meinsma aan den overkant dreigde. Dat wist men toen te voorkomen later, langs een omweg, heeft het vuur daar toch nog, aan den achterkant, ver woestingen aangericht. Te 5.48 uur viel de dakgoot van den Franschen Bazar op de straat. Geen on gelukken. To^n sloegen ook reeds de vlammen uit de bovenvoorramen van Ho tel Verseput. Te 5.55 uur stortte de ach tergevel van den Franschen Bazar in, zonder het vuur noemenswaard te doo- ven. 6.00 uur valt het eerste raam van Ver seput rinkelend op straat. Groote spie gelruiten kletteren in den Franschen Ba zar neer. Met een klein straaltje poogt men nu de Lunchroom Oosterhuis nog te beschermen, doch dat blijkt geheel onmo gelijk en te 6.10 uur slaan de vlammen ook daar al uit. Kwart over zes staat Lunchroom Oosterhuis al in lichtelaaie! Te 6.20 uur komt een spuit uit Vlissingen de Lange Delft inrijden en begint direct aan te pakken. 6.35 uur slaan de vlammen meters hoog boven Oosterhuis uit: Wiener zal ook moeten vallen! 6.30 uur de mariniers arriveeren en toonen de waarde van gedisciplineerd op treden bij dergelijke calamiteiten: alles even kwiek en ordelijk en vlug! In no time is er e#m slang boven op de hooge fabriek Transvalia gebracht want Wiener is inmiddels ook reeds een vuurzee geworden! en men hoopt heel ernstig, dat de hooge muren zonder ra men het vuur zullen stuiten. De mannen op het dak schreeuwen, brullen om wa ter! watei! Maar er komt niets en dra moeten ook zij zich voor het voortvre- tende vuur in veiligheid stellen en de slappe, waterlooze slang langs de Magy- rusladder laten zakken. 6.40 uur dondert met dreunenden slag de mooie kroonlijst van Hotel Verseput neer: het schoone bouwwerk is zijn be kronend sieraad ontroofd en nu is het dra niets meer dan een ruïne! Te 6.50 uur slaan de vlammen al hoog en fel boven Wiener uit; Verseput brandt nu beneden-voor ook al heelemaal. Te 7.00 uur komt het ontstellende be richt van het dak der fabriek-Kaan: „het brandt hier nu ook al!" Gevreesd wordt, met het vele brandbare dat daarin is, dat nu ook Boassons Bank, misschien wel heel het blok tot aan de Markt er aan zal gaan! Kort na zevenen laait het vuur al fel uit boven het dak van Kaan. Er staan nu 12 stralen op de waterleiding, maar tegen deze vuurmacht staat de mpnschelijke macht niet meer in verhou ding. Aan den overkant van de straat be gint men, de zoo brandbare jalouzieën af te nemen het zal wel later blijken vruchteloos geweest te zijn. Ook de gor dijnen zijn overal neergescheurd om het gevaar van overslaan zoo mogelijk te verminderen. Te 7.107.20 storten deelen van den gevel van Oosterhuis in; te 7.25 komt met groot geraas" de heele gevel van den Franschen Bazar naar beneden. Eens deels: Godlof, er is niemand door getrof fen. Maar: de gevel viel op brandkranen en slangen, waardoor de watertoevoer eenigen tijd werd afgesneden En dat bij den nu reeds catastrophalen omvang van den brand! In een hevigipn vonkenregen gaan onze mannen hun standpijpen redden: aan de monstraties van persoonlijken moed heeft het gisterenavond en -nacht waar lijk niet ontbroken! 7.30 uur: een groote vrachtauto met de spuit van de marine, met kwieke Jan tjes volgeladen, arriveert. Wij gelooven niemand te kort te doen, wanneer wij ge tuigen van de bewondering, die iedereen had voor het fiksche optreden van deze marinemannen! Een vrachtauto van Kaan rijdt voor en brengt boeken en bescheiden in veilig heid. Padvinders helpen daarbij kranig ook trouwens bij de afsluiting. Verseput brandt nu nog wat na en de mare heeft zich verspreid, dat aan dien kant het vuur bij Helder gestuit kan wor denal heeft die wel brand-en water schade aan den achterkant geleden. 7.37 valt de gevel van Wiener neer! Fotografen pogen tusschen den war winkel van slangen, wagens en menschen foto's te maken, de burgemeester z?ndt ze tenslotte weg, 7.50 uur mindert het vuur zichtbaar bij Wiener, doch nu worden de vlammen bij Kaan in de Lange Delft zichtbaar; er valt nog een stuk van den gevel van Oosterhuis neer. Te 8.00 uur valt weer dreunend een gevel neer: nu van Wiener al! De springende glazen en spiegelruiten rinkelen van alle kanten, versplinteren op den grond. Te 8.15 uur breekt de brand door in de tweede helft van Kaan's tweede ver dieping, 8.18 u. is heel Transvalia één lichtende, laaiende vuurgloed, zoodat het oude stadhuis op de Markt met rosen gloed overtogen, een bedroevend-schoo- nen aanblik oplevert! Te 8.45 uur komt ineens een alarmee- rend bericht: er is brand ook op de Rou- aansche Kaai! 't Is waar: het blijkt een door dfn geweldigen vonkenregen ver oorzaakt brandje te wezen bij den heer M. Polak, doch met een minimax heeft men dit gelukkig kunnen blusschen. Een tweede alarm: er is al brand ook op de Provinciale Bibliotheek! We snellen erheen, langs omwegen en door vonkenregen en scherpen rook: ja, er lekken vlammetjes aan het torentje, boven op het gebouw, Gelukkig heeft men ook dit onmiddellijk weten te be dwingen! Zoo ook hebben brandweermannen en politieagenten bij onderscheidene anderen in de brandgevaarlijke zóne een klein begin van aantasting door het vuur we ten te blusschen. Een politie-bevel aan allen, tot in de Korte Delft toe, om ra men en deuren overal gesloten te houden, was een verstandige maatregel. Men mag zich er over verwonderen, dat niet op tientallen plaatsen tegelijk brand uitbrak: wie den overweldigenden stroom van vonken zag, die over onze stad woei, die mocht waarlijk wel met reden vreezen, dat misschien de halve stad zou platbranden! DE BRAND SLAAT OVER! Merkwaardig: bij den Franschen Ba zar, bij Verseput en Oosterhuis, Wiener zelfs nog, wist men den overkant te vrij waren, maar ziet: het vuur sloeg zijn klauwen ten slotte toch nog over de Lan. ge Delft, greep eerst in het klein, toen steeds feller en feller in het huis van D. de Jager Jr.en, wat met een klein vlammetjes boven aan de dakgoot begon, breidde zich al dra uit tot een begin van een nieuwen brand, die ook al van groo ten omvang dreigde te worden pn he laas dat geworden is! Marinemannen en anderen gingen naar boven en deden heroïsche pogingen al thans dit overslaan te verhoeden het mocht niet baten. Doch aan het feit, dat de brand bij Piet Mulder gestuit werd, hebben zij hun aandeel wel degelijk ge had! Te 9.25 uur sloeg het vuur aan alle kanten bij De Jager uit, de spuiten moe ten retireeren.Ook met de Magy- rusladder viel niets meer te beginnen: bo ven het dak sloegen de witheete vlam men al uit! „Achter bij Boasson's Bank brandt het ook al" rapporteerde men toen. Het was e,?n soort glazen koekoek in het klerkenkantoor, die verbrand is, maar, zij het dan met enorme waterscha de: hier is de brand niet verder door gedrongen. Omstreeks 10 uur was het in dit ge deelte wel erg: De Jager brandde nu door alle verdiepingen met ongekende felheid en ook de beddenzaak-Wiener daarnaast, bood het vuur veel en zeer brandbaar voedsel. De woning daarbo ven brandde eveneens al geheel. Te 10.15 uur sloeg het daar ook hoog uit het dak op, een verdieping van De «Jager stortte in. 10.25 uur ging epn deel, 10.30 uur de heele gevel van De Jager naar beneden; het gevaar voor Piet Mulder is nu geheel geweken. Nu 't is elf uur brandt het nog alomme, doch het schijnt, dat het gevaar voor uitbreiding geweken is. Maar neen, dat is te vroeg gejuicht: om half één laait het vuur hoog op bij De Jager, waar men den overigens nog geringen patronenvoorraad met korte scherpe knallen hoort exploideeren. De brandweer uit Bergen op Zoom was nu met eipn schitterende moderne auto mobielspuit gearriveerd en op de Turf- kaai opgesteld, wist deze al dra machtige waterstralen naar den brand te voeren. Ook twee sleepbooten arriveerden, een daarvan heeft, naar wij vernamen, nog water gegeven ook. Te één uur laaide het in het groote gebouwencomplex van De .Jager telkens weer op en m^n nam (eer der ook al!) reeds maatregelen ten aan zien van de daarachter gelegen r. k. school en men voorzag ook de mogelijke ontruiming van het Zusterhuis Mede dank zij de toen arriveerende Rotterdammers, die ook met een pracht- spuit arriveerden <?n met twee slangen het blusschingswerk op den Wal kwamen versterken, is het toen gelukt ook daar een „waterdam" tot keering van de „vuurzee" te stellen: het was bedwongen, althans in zijn voortgang gestuit, Niet voorkomen kon worden, dat de achterhuizen bij Meinsma en Brakman groote schade ledipn, terwijl, als reeds gemeld, Simon de Wit ook zoo goed als uitbrandde. Heel den nacht moest men door blijven blusschen en ook vanmorgen was groote werkzaamheid nog geboden; gevels wer den omgehaald en vergrootten zoo de ruïnes. Het is intens droevig! Hoe erg de verwoesting is, bleek nog meer toen het daglicht heden doorbrak na den zoo dieptriestigen nacht van Mid delburg. Ieder zal zich met ons afvragen, is dat nu onze Langedelft, die een aanblik geeft van een oorlogsverwoesting? Sta pels puin liggen over de geheele lengte der verwoesting over de geheele breedte. En voor zoover zij niet reeds ontstaan waren door het uit zichzelf omvallen van gevels werd zij nog vergroot door het verplicht neerhalen van gevels, die ge vaar voor invallen opleveren. Niettegen staande het breken van een paar touwen en een trekpaal werd doorgezet en viel ten slotte het overblijfsel van den voor gevel van wat eens de fabriek der firma Kaan was met donderend geweld ineen. Verschillende eigenaars van de ver brande perceelen, stonden schier on troostbaar de rookende en veelal smeu lende overblijfselen hunner panden te aanschouwen. Aanwezig waren op het terrein gedu rende langen tijd en zelfs tot diep in den nacht, o.a. de Commissaris der Koningin, aan wiens tusschenkomst de hulp van Rotterdam en den Haag is te danken; de burgemeester, de beide wethouders, de garnizoenscommandant en de com mandant der Marine te Vlissingen. De zoo ijverig en met groot succes werkende brandweer uit Bergen op Zoom stond onder leiding van den comman dant der Brandweer, den heer Asselherg, terwijl de Rotterdamsche brandweer onder leiding stond van de hoofdmannen de heeren H. J. Kins, W. A. Kleman en L. A. van Gunsteren, Voor verdere bijzonderheden zie men het Hoofdblad. De politie te K a t w ij k heeft aan gehouden den 12-jarigen jongen Van W., die heeft bekend, eenige meisjes in de kuiten te hebben gesneden. Nog enkele andere jongens worden verdacht. Woensdag was een jonge vrouw uit de Korte Smeestraat te Utrecht met haar eenjarig zoontje op bezoek, topn plotseling bij het spelen met andere kin deren een ketel met kokende koffie van de theetafel werd getrokken. Het een jarig kind kreeg de koffie over het hoofd en is aan de bekomen verwondingen overleden. In een ander gezin in de Siriusstraat te Utrecht is een kindje van negen maanden bij het omdraaien in de wieg verward ge raakt in het dekbed en gestikt. Vrijdagmiddag reed een auto, be stuurd door den 50-jarigen heer S. V,, uit de Jericholaan te Rotterdam, op den Hoofdweg te H i 11 e g e r s b e r g. In de auto zaten voorts de dames V., N. en de R. Juist wilde de heer V. een Ford pas- seeren, toen deze naar links uitweek, met het gevolg, dat zijn auto op) den berm van den weg terecht kwam en in de vaart kantelde. Eenige voorbijgangers en de bestuur der van den Ford wisten de inzittenden, die geheel onder water zaten, te redden. Vermoedelijk heeft mevrouw N. 't rech terbeen gebroken. Bij politie-onderzoek is gebleken, dat de richtingwijzer van den Ford defect was. Woensdagmiddag brak brand uit bij de Amstel-Brouwerij, op de Mauritskade te Amsterdam. Het vuur was ontstaan in den schoorsteen boven een peksmeltin- richting. Het vuur ontwikkelde een dich ten rook, zoodat de brandwachts met rookmaskers de ventilatoren moesten dichten. Met efen schuimverwekkend poe der, vermengd met water, heeft de brand weer daarna haar pogingen om de vlam men te yerstikken, voortgezet, Hierin is zij na eenigen tijd geslaagd. Dit is reeds de derde keer, dat in de zen pekschoorsteen brand is uitgebro ken, tengevolge van de groote hitte die de vloeibare pek ontwikkelt. Mem herinnert zich, dat dóór dp po litie te Amsterdam is aangehouden een 36-jarige (main,, die een drietal hee ren had iopigelicht voor f 20.0001, Inajdat hij hen (had voorgespiegeld dat zij1 veel geld zouden' 'kunnen 'verdienen met een code, die hij had uitgevonden. Die code zou voor iden handel 'belangrijk zijn en er zouden reeds veel hes tellingen zijn ingekomen. Hij had echter geen geld om den drukker te foetalen. Thans is gebleken, dat nog) een vierde man door hem is lofpi- gjelicht voor 'f ';8000, onder dezelfde mo tieven. i Ter Am s terd.a m is naar V,as Pias meldt, een cms ui-generaal van een der Zuid-Amerika,ansche Stalen wegens mis drijf legen de zeden door de Centrale Re cherche gearresteerd. Hij is ter heischikkniig vah de justitie gesteld. De eenige dagen geleden bezuiden Bergen a. 'Zee gestrande stoomtraw ler „Fram" its met 'behulp van tie .uit gezette ankers en de sleepbooten Vlaar- tiingesi en (Katwijk vlotgekomen en te IJmuiden binnengebracht. Van de schade tengevolge van de Stran gling is np;g 'niets bekend. Tusschen de Leidsclie gracht en de Leidsche straat te Amsterdam heeft Vrijdagavond een felle brand gewoed in een anliquileitenhandel van den heer S. De meubelfabrikant de heer "G. had achter den winkel zijn woonkamer, op de derde verdieping een badkamer. Juist toen hij uit het bad stapte, kwam toen hem waarschuwen, dat er brand was, hij kon zich in veiligheid brengen. Op de tweede verdieping was vermoe delijk kortsluiting ontstaan. De brand had zich, intusischen de •heele tweede verdieping aantastend, ook spoedig tot de derde uitgebreid. Men is erin geslaagd een aantal aquarellen in Veiligheid te brengen. De brandweer was in tijd vlan een half uur den brand meester, maar de bo venste verdiepingen waren toen geheel uitgebrand. Mevr. !N. die Zaterdagavond in de Verlengde Schfhs bij pee u w arideln bij haar woning; uil 'een auto sta'pte iiiS bij het oversteken va(n den weg door pen paslseerendelii auto overreden Zij is later overleden. Omtrent de fraude bij de Spaar bank te G o r r e d ij k, 'n dochterinstel ling van het departement daar ter plaatse van de Maatschappij tot Nut van het Algemeen, wordt nader gemeld: De penningmeester der bank, de heer H. B,, sigarenwinkelier, bekleedde deze functie reeds langer dan 25 jaar. Met 't oog op de a.s. Januaridrukte werd het noodig geacht, daar de heer B. onlangs in een ziekenhuis was opgenomen, dat een ander tijdelijk de zaken der Bank zou behartigen. De schoonzoon van den functionaris, die als vervanger werd aan gewezen, ontdekte de malversaties, wel ke over een groot aantal jaren moeten loopen. De malversaties zijn gepleegd met hy potheken De effecten, de helft van het kapitaal, zijn aanwezig. Vermoedelijk za! het tekort het reservefonds niet te bo ven gaan. Mocht dit echter wèl het ge val zijn, dan zullen de inleggers nóg geen schade lijden, daar o. a. ingezetenen van Gorredijk zich reeds garant hebben ge steld en er ook nog een garantie van el ders is te wachten. Morgen is het zit dag; het bestuur heeft maatregelen ge nomen om den gang van zakpn een regel matig verloop te doen hebben. De statu ten bepalen, dat bedragen tot tien gul den onmiddellijk opeischbaar zijn, maar de kas is zoodanig versterkt, dat ook grootere bedragen kunnen worden uit betaald. De heer B. genoot het volle vertrou wen van zijn plaatsgenooten. Hij stond bekend als een kapitaalkrachtig persoon, die eenvoudig leefde en zich niet met speculeeren ophield. In lliet stoo'kbednjf va,n een kolen mijn, in 'de nabijheid va®#? liarlerai,, heeft een lOtobe'kende op vreeselijke wij ze den ktood i!n de vlammen Igezocht. De staker 'was 'bezig' in de stookruimte, toen plotseling de (deur werd openge worpen. De oinibelkende .stormde naar bin- neju en wierp 'zich in de vlammen .van den opeci vuurhaard. De doodelijk ver schrikte stoker 'riep om hulp, maar Ide toegeschoten arbeiders'kotjraden mog slechts het vebkioolde lijk van dein ongelukkigen vreemdeling berge|n. Een dienstwagen van den signaal- dienst der Luftverkehr Gmbh. te Ber- 1 ij n, die van een inspectietocht terug keerde, werd door een trein gegrepen en omver geworpen en geraakte terstond in brand. Alle vier inzittenden kwamen on der den brandenden wagen te liggen. Na eenigen tijd gelukte het drie, die ernsti ge brandwonden hadden gekregen, te redden. De vierde is verbrand. Ir een ziekenhuis te P 1 o e s t i heeft een ontploffing plaats gehad. In een ziekenzaal had zich tengevolge van een totnogtoe onbekende oorzaak een reuk loos gas verspreid, dat ontbrandde, toen een beambte een sigaret opstak. De ont ploffing was zoo geweldig, dat de geheele zaal in een puinhoop veranderde. Drie leden van het personeel werden doode lijk gewond, zoodat zij kort na de ont-

Krantenbank Zeeland

Middelburgsche Courant | 1929 | | pagina 5