ARE
voorfdurende controle
No, 274.
WOENSDAG 20 NOVEMBER 1929
172e Jaargang
Dit nummer bestaat ui
Twee bladen.
EERSTE BLAD.
IN ONZE
STATEN-GENERAAL.
TWEEDE KAMER.
Muziek-auteursrecht en hu
welijksrecht. Het allerzede-
lijkste Rusland. De kanalen
in Zeeuwsch-VIaanderen,
BINNENLAND,
DE P. T. T. BEGROOTING.
DE POSTVLUCHTEN NAAR EN VAN
INDIE.
BELGIE EN NEDERLAND.
VERVOER VAN DAGBLADEN.
PEST TE BANDOENG.
ZEELAND
eenig opde wereld.
MIDDELBURG.
VLISSINGEN.
WALCHEREN.
«a
MIDDELBURGSCHE COURANT
>e abonnementsprijs bedraagt, voor Middelburg en t agentschap Vlïssmgen,
2.30, elders 2.50 per kwartaal. Week-abonnementen in Middelburg
18 cent per week. De advertentieprijs is, voor de gewone advertentiëa,
10 cent per regel voor ingezonden mededeslingen 60 cent per regel. -
fij abonnement voor beide veel lager. Men vrage daarvoor de tarieven.
UITGAVE N.V. MIDDELBURGSCHE COURANT
Lange St. Pieterstraai, Middelburg
Telefoonnummers
Redactie 269 Administratie 139
Poetchèque- en Girorekening 43255
Ps.isiiieberichtea en dankbetuigingen i van 17 regels ƒ2.10 elke re^e;-
aaeer 30 cent. In de rubriek „Kleine Advertentiëa" worden, mita ült*.
drukkelijk daarvoor opgegeven, advertentiëa, tot niet meer das 5 reg&5?
opgenomen 85 cent bij vooruitbetaling. Advertentiën onder „Brieven.
„Bevragen bureau dezer courant" 10 cent extra. Bewijsnummers 5 es**
Middagvergadering.
De algemeene beraadslagingen zoo
als dat officieel heet over de begroo
ting van Justitie zijn gistermiddag voort
gezet. Verschillende leden van rechts en
links hebben daarbij een beslechting be
pleit van de ingewikkelde, vervelende en
dikwijls lastige herrie tusschen de twee
elkaar hier te lande bekampende bu
reaux voor muziekauteursrecht, de B, U.
M. A. en de S. A. C. E. M.
En natuurlijk zijn er nog weer verschil
lende levenswijsheden over het huwelijk
en zijn recht te berde gebracht. Aardig
was, wat mej. C a t z (c. h.) zeide, in ant
woord op het grapjen van den heer Weit-
kamp, haar partijgenoot. Zij wees hem
op een huis, waarvoor twee groote stee-
nen stonden. Op den eenen stond:
Ik, haan, kraai koning
In deze woning.
Op den anderen steen stond:
Als ik, hen,
Niet thuis ben.
Spr. meende, dat de man wel degelijk
hoofd van het gezin moet blijven, maar
dat er van de huwelijkswetgeving niets
terecht komt, als er geen gelegenheid
wordt geschapen tot overleg tusschen
man en vrouw,
Wij hebben nog nooit van een huwe
lijk vernomen, waar deze gelegenheid
ontbrak, of het moest wezen daar, waar
de haan nooit kraait, omdat hij geen ge
legenheid ziet het gekakel der hen te
overstemmen
De heer Vliegen (s. d.) zeide, dat
we er in zedelijkheid op vooruit gaan
tegenwoordigheid. De criminaliteit neemt
af, niet toe. Men kan dus niet beweren,
dat er een algemeene ontreddering is.
Wél neemt het aantal misdrijven tegen
de zeden toe; maar de zedenpolitie is
van jongen datum en de ontdekking van
deze misdrijven komt dus méér voor.
Men wijt de groote onzedelijkheid aan
den modernen geest; doch voor de zede-
lijkheidsmisdrijven is het rijksgemiddelde
13', in Drente is het 4.4; in Noord-Brabant
18. Worden daar de meest moderne boe
ken gelezen? De sociale toestanden wer
ken deze dingen blijkbaar in de hand.
O.m. wijst spr. op de sterke verbetering
der woningtoestanden, waardoor de pro
miscuïteit in het gezin is afgenomen.'
Spr. critiseerde nog de weigering, den
herstel van gezondheid zoekenden bal
ling Trotsky asyl in ons land te verlee-
nen.
De heer Wijnkoop (comm.) kwam
met de grappige bewering aandragen, dat
de nieuwe huwelijkswetgeving in. Rus
land de sexueele zedelijkheid in dat land
ontzaglijk heeft doen toenemen. Toen
spr. het voorloopig verslag las, kreeg hij
een gevoel, alsof wij hier leefden in So
dom en Gomorrha.
Wat zoudt u ervan denken: de heer
Wijnkoop minister van openbare morali
teit in Sovjet-Nederland?
De minister van justitie
is begonnen, de velerlei opmerkingen
systematisch te beantwoorden. Wij ver
melden daaruit alleen, dat volgens spr.
de Hooge Raad tegen uitbreiding van de
competentie van de kantonrechters sterk
gekant is. Spr. is er echter voor in het
algemeen den kantonrechter te benutten,
waar het kan. De balie dient zelf den
rechtsbijstand aan onvermogenden beter
te organiseeren door oprichting van bu
reaux, die spr. bereid is te subsidieeren.
Avondvergadering.
Na een principieel doch vrij onbelang
rijk debatje over de instelling van een
klaarblijkelijk iets meer zelfstandige
lnchtvaartdienst is de waterstaats-
begrooting aan de orde gekomen.
Onderscheidene leden, van zeer links tot
zeer rechts waren het daarbij met elkan
der er over eens, dat de oplossing der
kanalenquestie m Zeeuwsch-
Vfafanderen zeer belangrijk is en
dus ernstig aanspraak maakt op de vol
ledige aandacht van dezen minister. Ver
melden wij wat de uitvoerigste spr. over
deze zaak, de heer Lockefeer (r.-
k.) zeide. Spr. begon met het uitspreken
van de noodzakelijkheid van een kanaal
AxelHulst. Toen gaf hij een exposé van
de geschiedenis van het verkeer in Z.
Vlaanderen en bracht daarbij in herin
nering, dat nog niet zoo lang geleden een
vreemde hand werd uitgestoken naar dit
deel van Nederland.
Er zijn toen beloften gedaan, op welker
inlossing thans wordt gewacht. De Z.-
Vlaamsche kanaalhistorie dateert trou
wens niet van de laatste paar jaren, doch
van het eerste deel der vorige eeuw.
Noord-Nederland belegt zijn geld niet in
ondernemingen in Zeeuwsch-VIaanderen,
dat grootendeels van buitenlandsch ka
pitaal afhankelijk is.
Hij hoopt, dat zoo spoedig mogelijk van
Rijkswege tot aanleg van het kanaal
AxelHulst zal worden overgegaan,
waarbij 16.000 H. A. land is betrokken.
De tram kan geen kanaal vervangen; zij
lost de moeilijkheden van de brandende
vervoerkwestie in Zeeuwsch-VIaanderen
niet op. Het kanaal moet het centrum van
Zeeuwsch-VIaanderen rechtsreeks in ver
binding brengen met Noord-Nederland.
De heeren Van Voorst tot
Voorst (r.-k.) en VanRappart
(lib.) hebben nog gesproken over steun
aan polders; Het versterken van rivier
dijken, waartoe de polders in vele geval
len verplicht worden door bevelen van
Ged. Staten, geschiedt dikwijls voor een
groot deel niet zoo zeer in het belang
der ingelanden als wel in dat van Handel
en Verkeer in het algemeen. De ingelan
den behooren ook meerendeels niet tot
de kapitaalkrachtigen. Het gaat, naar de
meening dezer sprekers, niet aan, dat de
Staat de hierbedoelde kosten uitsluitend
laat dragen door die categorie van per-
sohen,de Staat moet hierbij steunen.
Aan de Memorie van Antwoord van
de begrooling der P. T. T. is het Volgen
de ott'leend. j
De minister Stelt het op hoogten prijs,
dat voldoening wegens' ide gunstige ont
wikkeling van het oedrijf in het voorloo
pig verslag uiting vond en dat daarin
de directie en 'haar medewerkers werden
toetrokken. Gaarne sluit hij zich bij de
uitgesproken waardeeering aan.
Ook de minister acht weder invoe
ring van het stuiver sport voor
brieven zeer wenschelijk. De geldelijke
uitkomsten van het (Staatsbedrijf der P.
T. T. laten evenwel, mede in verhand
met de eischen, welke van de zijde van
de schatkist aan üat bedrijf worden ge
steld, voor het tegenwoordige niet toe
met de verlaging van de briefport zoo
ver te gaan.
De op 1 Nov. 1929 in werking getre
den verlaging der posttarièven zal naar
schatting tengevolge hebben een vermin
dering van inikomsten over een vol jaar
yan f .1.528.000. Een grooter last op het
dienstplan 1930 te leggen 'komt den mi
nister niet verantwoord voor.
Het stelsel vn a. belasting to e t a 1 e (ni
ten post'kantore voldoet zeer goed
en het ligt dan ook in de bedoeling 'de
gelegenheid daartoe over het geheele land)
open te stellen. Omtrent de accijnsbeta
ling aan de postkantoren is nog geen
definitief oordeel gevormd, de maatre
gel 'levert echter in ieder geval gemak
op voor het pubhek.
Dat de invoering vdn het nieuwe
telefoontarief sterk stimuleerend
zal werkten op het aantal aansluitingen,
is ook' de verwachting van de bedrijfslei
ding; de vrij ingrijpende tariefsverande
ring moge haar schaduwzijden hetohelnj,
zij is nochtans noodig voor de gezonde
ontwikkeling van de telefonie en ver
wacht mag wordeh, dat men na verloop
van tijd de voordeelen er van meer
algemeen zal" waardeeren.
Op de vraag of de openstelling van de
gelegenheid tot rechtstreèksche telefoon-
keer met Nederl.-Indië lultzich biedt op
een spoedige verbetering 'van de finan-
cieele bedrijfsresultaten der radio-telefo-
nie wil de minister zich een stellig on't-
woord nog voorbehouden.
De K. L. ,M- meldt:
Het vliegtuig PH-AEO, dat op 30 Sep
tember door slecht iweer is gedwongen
tot een noodlandig te Satul het zui
delijkste punt van Siam, vertrekt vandaag
uit Bandoeng met als bestuurders Dui-
melaar eta Tepes. De oorspronkelijke
werktuigkundige Dunck is reeds terug-
gtekeerd met het vliegtuig PH-AEN met
de bestuurders Frijns en Soer en is ver
vangen door Walewijn, die op de heen
reis met de PH-AFN te A'kyab ziek werd,
doch thans weer geheel is hersteld.
De vertrekken uit Indië waren oor
spronkelijk vastgesteld op Dinsdag om
de 14 dagen. In overleg echter met de
Neder].-Indische posterijen zijn zij thans
gesteld op Woensdag om de 14 dagen,
daar aldus een grootere gelegenheid
beslaat voor de beantwoording der mail
voor Soerabaja en ook een betere aan
sluiting bestaat voor de correspondentie
imet den Oost-Indischen archipel.
Bij de N. >p. Crt. is bericht ingekomen,
dat het derde postvliegtuig op de re
tourvlucht te 7 u 13 uit Batavia is ver
trokken en te 11 n. 13 te Palembangl is
aangekomen.
Op het uitvoeiügte ;arti'kel in de Obser
ver na ar aanleiding van het Neder-
landscli-Belgisch geschil, had Kamiel
Huysmans de volgende week een ant
woord, meldt de Londensche corresponb
dent van de N. R. Crt. O'njder herhaalde
verzekering van zijn gevoelens tegenover
ons land, deelde hij in dat schrijven den
Britschen lezer mee, wat onze lezers
zich misschien nog herinneren, name
lijk dat de Anlwerpsche arbeidersorga
nisatie onlangs een delegatie naar Ne
derland zond, om 'daar de vraag, of irf
het kanaal van Haii'sweert werke
lijk een bevredigende waferweg aange
boden werd, ter plaatse te onderzoeken,
en dat volgens deze delegatie, in welke
Huysmans den van vooroordeel vrijen
geest te prijzen weet, genoemd kaujaal
voor moderne behoeften lonjvoldoenide is.
Het kanaal zou den vroegeren waterweg
nooit voldoende vervanjgeu hebben, s 'de
Nederlandsche plannen zouden opi ge
vaarlijke plaatsen beginnen en eindigen
en de route zelf zou gevaarlijk zijn, al
leen het Belgische plan alle gevaren uit
den weg ruimen en Nederland' den sta
tus quo liever gehandhaafd zien. Vrage,
of zulk' een negatieve politiek als rede
lijk beschouwd kan worden.
Als vertegenwoordigers van de Neder
landsche regeering op de conferentie no
pens de maatregelen om het vervoer per
spoor van dagbladen ten periodieken te
vergemakkelijken, zijn benoemd: ir. A.
Heldring, dlrecieur van het „Algemeen!
Handelsblad", de heer A. P. F. Duynstee,
hoofdinspecteur der P. T. T. en ir. W.
F. H. van Rydkevorsei, hoofdinspecteur,
chef van den goederendienst van die Ned.
Spoorwegen.
De conferentie is door den secretaris
generaal van den Volkenbond tegen 25
November te OenèA'e bijeengeroepen.
Aneta meldt uit 'Bandoehjg. In de week
van 8 tot *15 November zijn door denj
Dienst voor de Volksgezondheid negen
nieuwe gevallen van pest alhier gecon
stateerd. Het glold een Europeaan, vijf
inlanders en drie Chineezen. Van deze
patiënten zijn de Europeaan, vier inlan
ders en drie Chineezen overleden. Za
terdag j.l. werden weer twee nieuwe ge
vallen geconstateerd.
Draadloos telefoneeren met schepen
in zee.
Naar wij vernemen zullen op de mailsche
pen van de S. M. Zeeland over eenigen
tijd installaties worden aangebracht tot
het nemen van proeven met het voeren
van draadloos-telefonische gesprekken
met den Nederlandschen vasten wal. Dit
is een eerste stap ter verwezenlijking
van plannen, welke bij de leiding van ons
telefoonbedrijf reeds eenigen tijd bestaan.
De verwachting dat hieromtrent op de
onlangs gehouden bijeenkomst van het
„Comité Consultatif International tech
nique des communications radioélec-
triques" een internationale regeling zou
worden geformuleerd, is niet vervuld: er
bleek daar meer belangstelling voor kor-
tegolfverkeer op langen afstand dan voor
kustverkeer te bestaan,
In enkele landen worden niettemin
op dit gebied reeds proeven geno
men en ook in ons land bestaat op
bescheiden schaal een dienst, namelijk
van het proefstation voor de kust-
verlichting te Scheveningen met de
lichtschepen in zee. De tijd is thans even-
van een staf chemikers sfaat de fabricatie
van ASPIRIN.
Dagelijksche onderzoekingen en proef
nemingen geven een volle garantie voor de
zuiverheid, altijd gelijkblijvende samenstelling,
goede verdraagzaamheid en werking van het
product.
U kunt daarom steeds Uw volle vertrouwen
aan Aspirin schenken.
Aspirin
(Ingez. Mert.).
wel aangebroken om tot een proefneming
op ruimer schaal te geraken.
Daartoe zal te Scheveningen-radio een
provisorische zender gereed worden ge
maakt; de ontvangst zal waarschijnlijk te
Noordwijk-radio plaats vinden.
Omtrent de voor het telefoonverkeer
met schepen te kiezen golflengte wordt
overleg gepleegd ten einde een zooveel
mogelijk storingsvrije golf te verkrijgen.
Voor het kuststation zal waarschijnlijk
een frequentie van 1560 Kcs 192,3 M.)
worden gekozen, terwijl voor schepen
een golf in denzelfden band, dan wel in
den band van 109 M.133 M. zal wor
den beproefd.
Voor het uitrusten der zenders aan
boord der schepen en te Scheveningen-
radio zal vermoedelijk nog wel een tijd
vak van ten minste twee maanden noodig
zijn.
Omtrent de eventueel in dit verkeer te
heffen tarieven staat nog niets vast. In
de eerste plaats zullen thans de resulta
ten van de te nemen proeven moeten
worden afgewacht.
Ds. ANTONIUS VAN DEINSE.
Mén schrijft ons:
Den 19en November was het een eeuw
geleden dat te Middelburg een man over
leed, die op het gebied van kerk en
school, vooral op Walcheren, een groote
en vruchtdragende werkzaamheid had
ontwikkeld.
Antonius van Deinse was den 11 en
Mei 1764 geboren te Sluis en kreeg, toen
zijn ouders zich tengevolge van de han
delscrisis ten tijde van den 4en Engel-
schen zeeoorlog te Middelburg, op den
Wal, hadden gevestigd, zijn opleiding aan
de Latijnsche school aldaar, waar hij de
aandacht trok door een geschrift over de
vervolging der Woldensen, dat in 1782
„openlijk in de gehoorzaal van Middel
burgs Illustre School werd opgezongen".
Na te Utrecht in de godgeleerdheid te
hebben gestudeerd, werd hij in 1787 pre
dikant bij de Hervormde gemeente te
Gapinge, in 1789 te Oostkapelle en in
1792 te Zutphen.
In 1797 aanvaardde hij een beroep naar
Middelburg, waar hij tot aan zijn dood
met groote vrucht werkzaam was.
In 1882 werd hij ook praeceptor aan
de Latijnsche school en vervulde deze
taak tot 1822, toen hem eervol ontslag,
met behoud van zijn volle tractement,
werd toegekend.
Na de invoering van onze eerste alge
meene Schoolwet van 1801 werd hij be
noemd tot schoolopziener van het le
district van Zeeland en hij werkte als
zoodanig, tot aan zijn dood, veel mede
iot verbetering van het onderwijs op
Walcheren.
In 1815 werd hij door Koning Willem I
benoemd tot lid van „de consulerende
commissie voor liet ontwerpen van een
algemeen reglement van 't Nederlandsch
Hervormd Kerkbestuur".
Toen dit reglement den 6en Januari
1816 door Z, M. was bekrachtigd en door
het kerkgenootschap was aangenomen,
werd Ds. van Deinse president van het
provinciaal kerkbestuur van Zeeland en
lid van de Synode; van 1820 tot 1825 was
hij president van de Synode, die hij in
eerstgenoemd jaar met een „Kerkelijke
Redevoering" opende.
Ter 250-jarige gedachtenis der bevrij
ding van Middelburg uit de macht van
Spanje hield hij den 22en Februari 1824
een feestrede in de Nieuwe Kerk, later
uitgegeven door de Gebroeders Abra
hams.
Hij was lid van het Haagsch dichtge
nootschap „Kunstliefde spaart geen vlijt"
en men noemt hem een niet onverdien
stelijk dichter. Den 24 Juli 1824 werd hij
door Z. M. benoemd tot ridder in de Orde
van den Nederlandschen Leeuw.
Behalve redevoeringen en gedichten
verscheen van zijn hand ook „Het leven
van Thomas Cranmer", den Engelschen
hervormer der 16e eeuw.
Den 17en November 1829 werd hij, na
de bijwoning van de weekgodsdienstoefe-
ning, ten huize van zijn ambtgenoot Ds.
Snouck Hurgronje, door een beroerte ge
troffen en hij bezweek er twee dagen
later.
Zijn portret in olievterf hangt in het
Museum van het Zeeuwsch Genootschap
van Wetenschappen.
Uit zijn huwelijk met mejuffrouw S. J.
de Puijt, die hem 21 jaren overleefde,
waren 17 kinderen, 11 zonen en 6 doch
ters, voortgesproten.
Voor den voordrachtavond van me
vrouw Royaards, voor de Nederl. Ver,
van Huisvrouwen, in den Schouwburg op
heden zijn nog plaatsen open.
Met een enkel woord zij herinnerd
aan de opvoering op Vrijdagavond a. s.
van het detectieve stuk „In Uniform"
door het Middelburgsch Diletantentoo-
neel en daarbij medegedeeld, dat aan de
eigen vervaardigde décors weder veel
werk is besteed. Zooals bekend geeft de
vereeniging op 26 dezer een opvoering
van hetzelfd© stuk te Vlissingan voor een
liefdadig doel.
Gisteravond werd in een daartoe
belegde vergadering een buurtcommis-
sie gevormd voor Verwerijstraat, Oost
kerkplein, Ganzegang, Nieuwe Ooster-
sche straat en Bastion.
Hedennacht om twee uur werd
brand ontdekt in het Venduhuis in. de
Molenstraat, dat gevuld was met licht
brandbare artikelen. De brandweer
werd gewaarschuwd en verscheen met
stoom- en motorspuiten ter plaatse. Na
dat het gelukt was de brand tot het Ven
duhuis te beperken, kon om half zes het
laatste deel der brandweerlieden huis
waarts keeren.
Hedenmorgen bleek weer eens het
groote nut van de motorveerboot, en
de last die van het stilliggen wordt on
dervonden. Een automobilist was te 9.04
aan de Keersluisbrug en moest met de
boot van 9.15 naar Breskens, De brug
was open en toen deze dicht was werd
gelracht de boot nog te halen. Deze lag
nog aan den ponton, maar doordat reeds
veel geladen was, en het reeds 2 minu
ten over tijd was, moest 'de zakenman
van een reis door Zeeuwsch Vlaanderen
voor heden afzien.
VEERE. Het raadsverslag (zie bijvoegt
sel) dient aangevuld als Volgt:'
Van den heer ,P. L. Bolier was bijge
komen een schrijven, Üat hij bedankt als
raadslid, wegens zijn be trekkingen aan
den Middelburg— Veerstehen weg.
De Voorzitter dru'kt 'zijn leedwezen