KEES HELDER
1stizi
S Aan het kiezen van een beroep
voor Uw kind kan niet genoeg zorg
worden besteed. De Vereeniging
voor Beroepskeuze wil er U be
hulpzaam bij zijn.
No. 271.
Dit mimmer bestaat alt
DRIE BLADEN
EERSTE BLAD.
Wat Zeeuwse he artsen
er van zeggpn".
a taai lZ*! ^'recf aan toegevoegd,
IN ONZE
STATEN-GENERAAL.
ra
M
?km$t v
BINNENLAND.
ZATERDAG 16 NOVEMBER 1929
172e Jaargang
winnn RtiRfiSC
De abonnementepriji bedraagt, voor Middelburg en 't agentschap Vhssiagea,
2.30, elders ƒ2.50 per kwartaal, Week-abonaenientep. in Middelburg
18 cent per week. De advertentieprijs ie, voor de gewone advertenties,
30 cent per regel j voor ingezonden stedsdeelingen 60 cent per regel,
m abonnement voor beide veel lager. Men vrage daarvoor ds tarieven.
UITGAVE N.V. MIDDELBURGSCHE COURANT
Lang* St. Pieterstraat, Middelburg
Telefoonnummers
Redactie 269 Administratie 139
Postchèque- en Girorekening 43255
COURANT.
Familieberichten en dankbetuigingen i van 17 regels 2.10, elke
meer 30 cent, Is de rubriek „Kleine Advertentiën" "./orden, mit» u>;
drukkelijk daarvoor opgegeven, advertentiën, tot niet meer dan 5 ref?
opgenomen a 85 cent bij vooruitbetaling. Advertentiën onder „Brieven
„Bevragen bureau dezer courant" 10 cent extra, Bewijsnummers 5 ce«
Op een vergadering, waar men er
naar ons verzekerd werd: versch van de
pers mee leurde, mocht het ons luk
ken een exemplaar te bemachtigen van
een interessante brochure, welke klaar
blijkelijk reeds eenigen tijd geleden aan
andere Zeeuwsche couranten is toegezon
den. Het geschriftje werd, naar men zei-
de, ook aan ons adres verstuurd, maar 't
heeft de Middelburgsche Courant tot dus
verre niet bereikt.
Hoewel dan langs den meer en meer
ongebruikelijken weg in ons bezit ge
komen zijnde, kunnen én mogen wij toch
den inhoud van dit boekjen niet zoo
maar voorbijgaan. Het is uitgegeven door
de Zeeuwsche propaganda commissie van
de Nederlandsche vereeniging tot afschaf
fing van alcoholhoudende dranken en
draagt tot titel: „Alcoholgebruik bij kin
deren, wat Zeeuwsche artsen er van zeg
gen." Op de tweede pagina staat als on-
dertitel: „De alcohol, de drinkgewoonten,
zij zijn voor onze kinderen een ramp."
Terloops en bij voorbaat zij reeds opge
merkt, dat, daargelaten de juistheid of
onjuistheid dezer stelling, zij in elk ge
val uit „wat de Zeeuwsche artsen zei
den, niet afgeleid kan worden.
Vermelden we nu eerst de feiten.
In Juli 1928 richtte de Z. P. C. zich tot
alle Zeeuwsche artsen, voor zoover zij
die wist te bereiken, met een brief waar
in zij dezen medici vroeg: „Wat is uw
meening over het gebruik van sterke- en
van alcoholhoudende dranken, als ge
neesmiddel, en eventueel als versterkend
middel, bij kinderen en bij zoogende
vrouwen?"
Zooiets noemt men een enquête, of
althans een poging daartoe.
Men doet echter deze vragen vooraf
gaan door deze mededeeling:
„De Zeeuwsche Propaganda-Commissie
uit de Nederlandsche Vereeniging tot af
schaffing van alcoholhoudende dranken,
zou gaarne gebruik wenschen te maken
vaa het oordeel der Zeeuwsche medici,
betreffende de werking van den alcohol
op het kinderlijk organisme, omdat dit
oordeel een belangrijken invloed ten
goede kan uitoefenen, ind'en het meer
bekend wordt onder de bewoners van
onze provincie.
Eenige jaren geleden is gebleken, dat
alle (is dat wel waar? Red. M. C.)
autoriteiten op geneeskundig gebied het
alcoholgebruik bij kinderen en zoogende
vi ouwen zeer nadeelig achten. Onze com
missie is overtuigd, dat in Zeeland nog
zeer veel alcoholhoudende dranken aan
de kinderen verstrekt worden, door on
bekendheid met de werk'ng van den al
cohol op het menschelijl lichaam in het
algemeen en op het kinderlijk organisme
m net bizonder. Gaarne zouden wij daar
om gebruik maken van uitspraken van
Zeeuwsche artsen, wetende dat bekende
bf'ek^' n £eza£ hebben voor het pu-
Na zulk een inleiding noemt men dit
met meer een enquête, en zelfs de
mededeeling in de brochure, dat de Z.
P. C. „geen wetenschappelijk werk heeft
wille* leveren op dit gebied," zuivert
haar niet van den blaam, dat zij, inplaats
van een naar de eischen opgezette en
quête te houden, een blauwe propagan-
da-wagen heeft opgetuigd en de Zeeuw
sche dokters, voor zoover zij uit goed
moedigheid er in vlogen of om andere
redenen niet konden nalaten van hun
deskundigheid te doen blijken, voor dien
blauwen wagen heeft gespannen.
Aan 108 Zeeuwsche artsen zijn de brie
ven ui gereikt en van 38 ontving de com-
miss,e le de blauwe vragenlijst rond-
zon antwoord. Dat is, voor wie wel
eens meer het middel der enquête han-
tfegevea?en g Percentage, het zij toe-
dat een zeer belangrijk deel der dokters
dat antwoordde, den u J
zeide: dank u, wij g
laten ons niet voor
Öf antwoordde, dat
af well met m staat en bekwaam achtten,
een weloverwogen en op voldoende fei
tenkennis, gevolg van een noodzakelijk j een of andere bolsjewieksche motie van
diepgaande studie, steunend antwoord op j den heer Wijnkoop is verworpen en de
heeft dat stern-spelletje niet gedaan: de j f £#©1 i f S* ©II f IS
- - A
de vragen te geven. Een dezer laatste
artsen, die om zijn positie, leeftijd en er
varing geacht mag worden, omtrent
Zeeuwsche, althans Walchersche toestan
den een op voldoende feitenkennis steu
nend oordeel te hebben, karakteriseerde
den toestand hier als volgt:
„Het gebruik van alcohol door kinde-
begrooting van buitenlandsche zaken zoo
wel als de middelenwet zijn aangenomen.
Toen was de justitiebegroo-
t i ng aan de orde.
De heer Van Rappard (lib.) heeft
daarbij bewezen, dat niet de rechterzijde
het monopolie van de anti-revolutionnai-
Ivan aiéUHUl UUU1 iVlilUt:- -11, 1 r, (1 .1 1f
ren in Zeeland, althans in Walcheren, is I rf Êedachte Heeft: spr. toch zeide dat
strenger moest worden opgetreden tegen
strooibiljetten en pamfletten, waarin ons
volk tegen het gezag wordt opgeruid en
tot dienstweigering en revolutie aange
spoord. Spr. noemde o.a. een soldaten-
blad, in 13.000 exemplaren uitgegeven
door de communisten, onder den naam
„De Rotzooi". De naam alleen moest
réeds verboden zijn. Al die propaganda
ondermijnt de orde, het gezag en onder
graaft de fundamenten onzer maatschap
pij, De schrijvers daarvan hebben 't oog
merk tot gewelddadig optreden aan te
sporen. De regeering is te zwak tegen die
roode pers, zoo zeide deze spreker.
Voor het overige was het belangrijk
ste, dat ter sprake kwam, de quaestie
van ons huwelijksrecht.
Eigenlijk komt de zaak hierop neer:
moet onze echtscheidingswet, met de be
kende wetsomzeilings-procedure, zoo
gehandhaafd blijven, moet zij veranderd
worden in den zin, dat echtelieden, tus-
schen dewelke het niet meer boteren
wil, makkelijker scheiden kunnen, dan
wel moet de wet zo veranderd worden,
dat alleen enkel i-Jét name te noemen
zeer ernstige redenen, waaronder stel
lig niet een onderlinge afspraak om
uiteen te gaan, wettigen tot echtschei
ding?
De tegenstelling tusschen rechts en
links komt hier, als steeds, duidelijk tot
uiting.
De heer Van W ij n b e r g e n (r. k).
pleitte voor strengere echtscheidings-
wetten en de heer Weitkamp (c. h.)
sloot zich inzake huwelijk en echtschei
ding hierbij aan. Spr. behoort, zoo zeide
hij, tot die ouderwetsche menschen, die
met Vader Cats van meening zijn: 't Is
ir dat huis geheel verdraaid, waar 't
haantje zwijgt en 't hennetje kraait.
Daar werd natuurlijk braaf om gela
chen.
Mevrouw Van 11 a 11 i ev. E m b -
den (v, d.) zeide inzake huwelijk en
scheiding verstandige dingen. Dat de
echtscheiding, zoo zeide zij, toeneemt,
is mede de schuld van den wetgever,
die de positie van man en vrouw in het
huwelijk op verouderde wijze ziet en
daardoor bijdraagt tot verscherping der
conflicten. De maritale macht in het hu
welijk leidt al te veel tot onrecht. Ook
spr, betreurt zeer het gebruiken van
het z.g. „foefje" om tot echtscheiding te jj
komen, maar men vergete niet, dat een
ongelukkig huwelijk de positie van de
kinderen treuriger maakt dan indien het
ontbonden wordt. Wij randen het huwe-
r. katholieke rechter, die uitsprak dat 'n
Katholieke rechter die uitsprak dat een
wettig huwelijk in zijn oog gelijk stond
met concubinaat. Indertijd vreesde de
rechterzijde de vreeselijkste verwoesting
van het vrouwenkiesrecht. Maar dit is
meegevallen! Zoo zal het ook gaan met
de nieuwe huwelijkswetgeving.
De heer Boon (lib.) had een heel
lijstje van wenschen en klachten. Zoo
hoopte hij, dat de Minister de lijkver
branding thans zal toelaten. Het ant
woord van den minister inzake Trotski
kon spr. niet bevredigen. Wij zijn het
land van de vrijheid, aan den Duitschen
keizer en aan tal van andere verbannen
hebben wij asyl verschaft, oudtijds ook
aan de Hugenoten en de Portugeesche
Joden; waarom moet dan aan Trotski
toegang tot ons land geweigerd wórden?
Wij hadden de oude traditie van, ons
land moeten handhaven.
Verschillende sprekers voerden over
velerlei onderwerpen nog het woord;
curiositeitshalve vermelden wij enkel nog
een en ander uit de fulminante redevoe
ring van ds. Zandt (s. g.). Deze begon
met te zeggen, dat de zonde zich al dries
ter en driester openbaart. Moeilijk kan
de verwildering te zwart worden geschil
derd. De gruwzame kindermoord te Rot
terdam is er een teekenen symptoom van.
De overheid kan hier niet blijven toe
zien. Gods ordonnantie eischt, dat zij te-
gen de zonde optreedt. Spr. wijst op het
kwaad van het dansen, De danspartijen
zijn een verzamelplaats van zinnelijke
bekoring en prikkeling der seksen, Hoe
zou Bismarck over onze moderne dansen
oordeelen, die naar veler oordeel meer
bestiaal zijn dan ooit. In steden en dor
pen vindt men de dancings, waardoor
(i menig jong leven verwoest wordt. Zeer
„vóór of „tegen" te roepen. Kwaad teleurgesteld is spr. dat deze Minister
niet groot. Ueberhaupt wordt op het plat
teland weinig gedronken en als het kind
bij het verkrijgen Van een broertje of zus
je eens een beetje anijs krijgt, dan geloof
ik niet, dat zulks zal schaden.
Evenmin geloof ik, dat matig gebruik
van alcohol voor een zoogende vrouw
slecht zou zijn, noch voor haar, noch voor
het kind. Men zegt zoo gemakkelijk, dat
het niet goed is en we praten me
kaar zoo heel gemakkei ij k
n a, maar ik kan me niet voorstellen dat
eens een glaasje advocaat, bier of wijn,
natuurlijk alles met mate genomen, de
melk zoo zou veranderen, dat het kind
er last van zou hebben. Ik weet niet cf
daar proeven over zijn genomen, dat zal
trouwens wel, ik ken de resultaten niet.
Ik weet wel, dat ik zoogenden nooit iets
verbied en voor zoover ik kan nagaan is
daar nooit iets slechts op gevolgd. Heeft
stout nog niet eens een verren naam ge-
gehad om zogafzetting aan te zetten?
En stout is toch niet zoo heel onschul
dig."
Dat karakteriseert den toestand o.i.
waarschijnlijk wel goed.
En voor 't overige?
Het is inderdaad zoo: een medicus weet
heel veel, en de studie wordt er de laat
ste jaren steeds zwaarder op, maar elke
medicus, die behalve over de noodige be
roepskennis, ook nog over een voldoende
in het wetenschappelijke
denken geschoold oordeel beschikt
zal gaarne toegeven, dat hij niet in staat
is een wetenschappelijk gefundeerde mee
ning over deze quaestie uit te spreken,
tenzij dan na een diepgaand proefonder
vindelijk onderzoek of na uitgebreide li
teratuurstudie.
En dan:
Hoe verschillend zijn de antwoorden!
Geeft dat niet te denken?
Over vaststaande feiten zijn alle medi
ci het hartroerend eens, En nu zijn hier
de achtendertig antwoordende Zeeuwsche
dokters het zelfs in dit beperkte geval
in verschillende toonaarden oneens! De
een zegt: „met mate heb ik er niets
tegen", een tweede „als geneesmid
del geen bezwaar", een derde „hoogst
zelden noodig" en een vierde „abso
luut verkeer d."
Dat maakt het ons onmogelijk uit „wat
de Zeeuwsche artsen er van zeggen," een
conclusie te trekken. Of het moest wel
deze zijn: dat dergelijke openlijk met pro
pagandistische bedoelingen op touw ge
zette dusgenoemde enquêtes voor de
voorlichting van het publiek niet de min
ste waarde hebben. Ja, zelfs mag gezegd
worden dat indien zij in handen zijn van
pnbekwame bewerkers of rapporteurs,
die zich niet schromen antwoorden te
rangschikken in rubrieken, waarin deze
per se niet tehuis behooren, waardoor
de resultaten in voor de onthouders gun-
stigen zin beïnvloed worden, het rapport
een misleidenden indruk maakt, die nog
versterkt wordt door voor-, tusschen- en
nawoorden, welke niet steunen op de re
sultaten der omvraag, doch slechts de
uiteraard eenzijdig-biauwe meening dei-
rapporteurs weergeven.
Wie zich door naar zijn meening deug
delijke argumenten van de noodzakelijk
heid der persoonlijke geheelonthouding
heeft laten overtuigen, en daarnaar han
delt, dien respecteeren wij. Maar pro
paganda, die gevoerd wordt op de wijze
van dit geschriftje, kan onze instemming
gansch niet verwerven.
Artistieke Opvatting
Moderne UItvoes»sng
Fotograaf
MIDDELBURG ¥L1SS8MGEÜ
Lsngedeift 34 SeUamypark 38
zijn és kenmerkende eigenschappen
der daar ons van/aardigda Portretten
en teveoe de oorzaken Vm ons
succes z»«wal bi] klanten als op
tentosmstetlmgen
(Ingez. Med.)
niet gekomen is met een voorstel om dit
kwaad te beteugelen en de openbare
dancings absoluut te verbieden. Fen
groot deel van ons volk gaat dansend
den eeuwigen ondergang tegemoet. Ver
der komt spr. er tegen op, dat de Minis
ter de weder-invoering der doodstraf niet
wil bevorderen, In de maatregelen van
den Minister missen we het duidelijk uit
gesproken karakter van Calvinistische
maatregelen. Men ziet thans de meest
gruwzame moorden, en hoe licht is thans
de straf!
De heer Zandt bepleit verder afschaf
fing van den stemplicht. De gruwel der
vrouwenvervolging door politie en jus
titie kan niet te sterk gebrandmerkt wor
den. De echtscheiding mag niet gemak
kelijker worden gemaakt. Spr. komt op
[tegen de lijkverbranding en voor het
Christelijk begraven. Lijkverbranding
moet worden verboden.
ZEELAND.
Wars_gr@©!e beteekenb
voor de gezondheid en het
welzijn is een regelmatige
spijsvertering. Slecht humeur,
neerslachtigheid, gebrek san
werklust enz, zijn vaak alleen
de gevolgen van een traag
functioneeren der darmen.
Wie daarom aan een slechte
spijsvertering lijdt, neme van
tijd tot tijd een laxeermiddel,
doch zij voorzichtig in zijn
keuze, daar bij vele midde
len het gevaar bestaat, dat
zij het darmstelsel of de
nieren prikkelen.
Een werkelijk onschadelijk en
daarbij prompt werkend
laxeermiddel zijn de
Tabletten
Bij apothekers en drogisten verkrijgbaar.
(Ingez. Med.)
TWEEDE KAMER.
Wenschen inzake justitie.
Ons huwelijksrecht. „Wij
gaan dansende den ondergang
tegemoet."
De heer W ij n k o o p (comm.) heeft
zijn medeleden een beetje geplaagd, door
hen te noodzaken, zich een paar malen
van hun zetels te verheffen, dan wel,
J. H. A. L. v. FRIJTAG DRABBEf
Donderdagnacht is, 56 jaar oud, te Am
sterdam overleden de heer J. H, A. L.
von Frijtag Drabbe, wethouder voor Ar
beidszaken aldaar.
HET ZESDE POSTVLIEGTUIG,
Het zesde postvliegtuig op weg naar
ïndië, is gisteren om 12 uur 35 uit Neu
renberg vertrokken en om 15 uur 15 te
Weenen aangekomen.
Bij de K. L. M. is bericht ingekomen,
dat het zesde postvliegtuig PH-AGR
te 7 uur 40 min. uit Weenen is vertrok
ken en te 9 uur te Boedapest is aange
komen.
ROTTERDAM LLOYD RAPIDE.
Het mailschip „Tabanani" is Vrijdag
morgen om 10 uur te Marseille aange
komen. De Rotterdam Lloyd Rapide ver
trok, van Marseille gisteren om 15,25 uur
aankomst te Roosendaal heden 12.02
uur, aankomst Rotterdam Di.P. 13.33 urn
en Den Haag 14.02 uur.
(ïngez. Med.)
MIDDELBURG.
Een adverte*tie in dit nummer her
innert er aan,, dat de Mondharmonica
Vereeniglag „Crescendo." haar w'a'ersei-
zoen inzet met een uitvoering van Mu
ziek en To on oei in het Schuttershof op
Zaterdag 23 dezer.
I Een der 'oudere zaikteaj in onze stad
-is zeker wel Idie der firma D. de dager
Jr.; opgericht reeds in de 18e eeuw
tin d ror den heer D. de Jager Jr. in
j 1838 b-t uitsluitend IJzerwilnlkel gemaakt.
De zaak, tater eigendom van den zoon
van laatstgenoemden, werd door den te-
igjenweordigen eigenaar den heer IJ. J.
Kruijder verplaatst van de Markt naar
de Langedelft, waar ieder Middelburger
j haar kent. Maar dat is voor het over-
igrcote deel alleen van buiten en den win(-
kel zalf.
Betrekkelijk weinigen weten, welkeen
groote uitbreiding deze Izaa'k' in 't laatste
jaar üeeft ondergaan en 'het deed ons ge(-
i ncègen in de [gelegenheid te zijn eens
I een wandeling te maliën door de geheeie
zaak.
Achter den winjk.el treffen wij eerst
de goed ingerichte toonkamers aan. Spe-
i ciaal vestigen wij de aandacht op de
toonkamer, waar alle voorwerpen, die
o'p het gebied van de huishouding, sper
ciaal in de keuken gebruikt worden, zijn
tentoongesteld. Van ieder deezr artikelen
js een exemplaar aanwezig,, Wat het koo-
pen voor de dames zeer vergemakkelijkt.
Dit zelfde is voor heeren bouwers en
dergelijke het geval ïn de afdeeling, waar
geer practische kastjes, als het ware
staalkaarten van deurknoppen, deurbe-
slag enz. zijn aangebracht. Een verdie
ping hooger vindt men de toonkamer
voor 'kachels, een 'net vertrek met houten
lambriseering en keurige trappen.
Voor zoover de 'plaatsen, waar de par
ticuliere 'klanten in grootere of kleinere
getale 'komen, maar de détailverkoop is
een onderdeel der zaak, het .grootste deel
is de engrosbandel; en het is voorname
lijk daarvoor, dat heele nieuwe magazij
nen zijn gebouwd, en dit met nog gelei-
gjenheid tot uitbreiding, niettegenstaande
een groot pand is gebouwd tusschen het
voorhuis en het oude magazijn achter in
den tuin.
Ook achter de panden der firma's Wiei-
ner en Simon de Wit loopen de magazij
nen, die tot .aan de speelplaats der R.K.
School der W,al Ik'omen door, en waar
zij twee verdiepingen hoog zijn, kan men
begrijpen, welke een opslagruimte hier
verkregen is voor de honderden verschil-
lelnde artikelen, die de firma brengt en
die 'keurig gegroepeerd en gerangschikt
in de verschillende lokaliteiten zijn on
dergebracht.
De nieuwe gehouwen zijn van zeer
moderne constructie, waarbij beton en
ijzer de voornaamste materialen vorm
den. Een liftkoker zal binnenkort een lift
'bevatten voor het vervoer der goederen
Het geheel maakt een zeer flinken in
druk, en 'bewijst, dat al moge deze Jijzer-
winhei''bijna een eeuw oud zijn, me er
met zijn tijd is1 mede,gegaan, en het nu
een zaa'k is van 'beteekenis.
Meermalen kon den laats ten tijd! ge
wezen worden op nieuwe winkelzaken in
de Lange Delft. Ditmaal wordt de aan
dacht gevestigd op een geheele nieuwe
zaak in een andere winkelstraat, n.l. de
'Noordstraat.
Daar opende heden de heer Bos een
(bazaar in het geheel nieuw gebouwde
pand C 17. Een drietal flinke étalage-
kasten, geven 'gelegenheid om de vele
huishoudelijke- en luxe-artikelen en speel
goederen naar voren te brengen-. Maar
•daarmede is niet alles genoemd, want
de heer Bos maakt ook speciaal werk
van [verlichtingsartikelen en dit wordt ïn
den winkel nader gedemonstreerd door
de vele lampenkappen aan den zolder en
