L
No. 263.
DONDERDAG 7 NOVEMBER 1929
172e Jaargang
Dit nummer bestaat uit
Twee bladen.
IN ONZE
STATEN-GENERAAL.
ONDERWIJS
MIDDELBURGSCHE COURANT.
abonnementsprijs bedraagt, voor Middelburg en 't agentschap Vlissmgen.
2-39< elders ƒ2.50 per kwartaaJ. Week-abonnenienten ip Middelburg
18 cent per week. De advertentieprijs is, voor de gewone adysrtentiên,
30 ©ent per regelvoor ingezonden «nededeelingen 60 cent per regel.
Sij abonnement voor beide veel lager. Men vrage daarvoor de tarieven.
UITGAVE N.V. MIDDELBURGSCHE COURANT
Lange St. Pieterstraat, Middelburg
Telefoonnummers
Redactie 269 Administratie 139
Postchèque- en Girorekening 43255
Familieberichten en dankbetuigingen i van 17 regels ƒ2.10, elke re£<e,
meer 30 cent. Ia de rubriek „Kleine Advertentiën" worden, mits na
drukkelijk daarvoor opgegeven, advertentiën, tot niet meer dan 5 reg-Hi^
opgenomen a 85 cent bij vooruitbetaling. Advertentiën onder ..Brieven'
Bevragen bureau dezer courant" 10 cent extra. Bewijsnummers 5 ck. L
EERSTE BLAD.
TWEEDE KAMER.
Van de vier gisteren gehouden rede
voeringen bij de algemeen® beschouwin
gen der staatsbeigrooting domineerden
die van de heeren Vliegen (s.d.a.p.)
en C o 1 ij n (a.-r.)
De heer Vliegen erkende ronduit
dat zijn partij bij de verkiezingen op een
gunstiger uitslag had gerekend ,doch hij
weel dat niet aan grooter invloed van de
communisten. Maar hij dacht veeleer aan
de .sociale paragraaf in het R.-K. pro
gram. Over samenwerking met de R.-K.
wilde Mij zich thans echter niet uit
laten. Heftig was hij dan ook opgekomen
tegen de door de rechtsche partijen ge
uite bewering als zou tijdens de verkie
zingen een lastercampagne begonnen zijn
tegen de kerk en de geestelijkheid in
het Zuiden.
De kabinetsformatie besprekend, zeide
de heer Vliegen dat geen der partijen!
de verantwoordelijkheid voor een par-
Hementair ministerie op zich wilde me-
men. Dit achtte hij beschamend. De
oorzaak zocht hij in de valsche partijvor
ming waarbij personen samen gaan, die
elkanders natuurlijke vijanden zijn. Er
is geen staatkundige, maar een z.g. re
ligieuze eenheid gemaakt. Hij noemde
dit kabinet dan ook gecamoufleerd rechts
cLeri'Caal. Hij wilde daden van dezenj
minister afwachten.
De heer Vliegen was van oordeel, dat
de door den Minister aangevoerde gron
den voor de besteding der overschotten,
onjuist zijn. Hij behandelde de verschil
lende z.i. misramingen der laatsle jaren.
Het isysteem is, om den toestand' zwart
voor te stellen. Daardoor worden nieu-
wo sociale maatregelen tegen gehouden.
Noodzakelijk is hijv. goed nijverheids
onderwijs. Afschaffing verdient de rij-
wieLbelasting en verlaging der indirecte
vóór de directe belastingen.
Fevens drong hij aan op intrekking of
atdoenmg van oude wetsontwerpen; min
der vage antwoorden van de ministers
op door Kamerleden gestelde vragen
etuz.
De beer Co lijn (a. r.) kwam er tegen
op, dat de uitslag der verkiezingen zich
in democratische richting beweegt. Inte
gendeel: 55 pCt. der kiezers hebben zich
uitgesproken voor een christelijk staats
beleid.^ Hij had dus een parlementair ka
binet juist geacht en was teleurgesteld,
dat dit niet tot stand was gekomen. De
a.r. waren bereid tot overleg. Dat het
tegenwoordig kabinet opgetreden is zon-
der overleg, acht de a. r. partij zich voor
de daden daarvan niet verantwoordelijk.
Nu het extra parlementair kabinet rechts
is, treedt de a. r. partij dit kabinet tege
moet met we willende afwachting, al is
die welwillendheid niet onbeperkt.
Het financieel beleid van minister De
.„er, fee" zich, volgens den heer Co-
hjn, gekenmerkt door het besef, dat een
financieel krachtige staat noodzakelijk is
voor de algemeene volkswelvaart. Hij
verklaarde zich een voorstander van het
standpunt dat genotsmiddelen belast moe-
thsbeld Tn t0t de "iterste êrens van nut
tigheid. Toenemende kapitaalvorming en
age belastingen hebben altijd als stimu
lans gewerkt voor economische opleving.
De heer Colijn verklaarde inzake de
bedrijfsorganisatie slechts voorloopt ver
bindendverklaring der collectieve ar
beidscontracten te wenschen Instem
mend stond hij tegenover de werkloos
heidsverzekering en de herziening der
Invalidituits- en Ouderdomswet.
Wat betreft het koloniaal beleid: werk
zaamheid is in hooge mate noodzakelijk.
Hij handhaafde nog steeds de stelling dat
men met de ontvoogding van Indië ver
keerd is begonnen.
Daarom mag de bestuurshervorming in
de buitenbezittingen geen copy worden
van die op Java.
Na deze besprak nog de heer Biere-
m a |v. d.) den fmancieelen toestand. Er
is geen land ter wereld, waar de inkom
sten der schatkist zoo stabiel en regel
matig groeien als hier te lande, Hij drong
daarom aan op nog scherpere ramingen.
Onanist achtte de heer Bierema het,
dat op de Waterstaatsbegrooting een la
gere uitkeering aan 't Wegenfonds staat.
De ruime opbrengst der Wegenbelasting
komt daarom niet ten goede der wegen
verbetering. Belastingverlaging is nood
zakelijk in een land dat zoo hoog belast
is als het onze. Hij juichte de voorgestel
de verlaging van den suikeraccijns toe
en was van meening, dat verlaging van
den accijns op geslacht thans allereerst in
aanmerking komt.
De heer Rutgers van Rozen
burg gaf minister De Geer een pluim
pje. Hij ontkende dat er te veel is af
geschreven en gereserveerd zou zijn. Hij
achtte de wijze van ramen juist. Want
niemand kan beweren, dat de conjunc
tuur zal blijven stijgen. Voorzichtigheid is
dus geboden met beweringen dat de eco
nomische toestand zoo buitengewoon
gunstig zou zijn.
De heer Rutgers vroeg de voorgestelde
herziening der Ouderdomswet niet later
in werking te doen treden dan die der
Invaliditeitswet.
Vandaag voortzetting.
BINNENLAND.
MEMORIE VAN ANTWOORD BE
GROOTING BUITENL. ZAKEN.
Aan de Memorie van Antwoord op
bet Voorloopig Verslag van de begrooting
van Buitenlandsche Zaken, ontleenen wij
het volgende:
De minister deelt in de zienswijze, dat
economische aaneensluiting
van de Europeesche sta
ten zou kunnen leiden tot een tegenstel
ling tusschen de Europeesche en de Ame-
rikaansche continenten, misschien zelfs
ook tusschen het Britsche rijk en het ove
rige Europa. Om die reden dienen dan
ook de denkbeelden als hier bedoeld (in
het V. V. genoemd „het denkbeeld van
den heer Briand'die overigens nog wei
nig scherp omlijnd zijn, met de grootste
zorgvuldigheid te worden onderzocht, in
het bijzonder door Nederland.
Wat de verhouding tot België betreft,
zal het gereedelijk worden verstaan al
dus de minister dat hij geen aanwijzin
gen kan geven omtrent eenig tijdstip
waarop in een zoo teere zaak de over
eenstemming zal kunnen zijn verkregen,
waartoe hij hoopt dat het voortgezet
streven zal leiden.
Tegenover dezulken, die van oordeel
mochten zijn, dat Nederland bij een rege
ling van de hangende kwestie met Bel
gië geen belang heeft, schaart hij zich
zonder eenig voorbehoud aan de zijde
dergenen, die geordende betrekkingen
van goede nabuurschap tusschen deze
landen zoowel in dezer eigen als in het
Europeesch'belang achten.
Ook de minister kan niet nadrukkelijk
genoeg wijzen op de wenschelijkheid van
onthouding, zooveel als mogelijk is, van
datgene, wat hier te lande of in België
de stemming ongunstig moet of kan be
ïnvloeden. Aankweeking van bitterheid
en argwaan verlamt den arbeid dergenen,
aan weerszijden der grens, wier ernstig
streven er op gericht is, overeenstem
ming te bereiken.
Dat de regeering in den aanleg van
een kanaal van de dokken van Ant
werpen naar den M o e r d ij k, of van
een anderen waterweg, die dezelfde ka
raktertrekken zou hebben, niet kan be
willigen, is in het op 7 Mei j.l. aan de
Belgische regeering aangeboden en se
dert openbaar gemaakte Memorandum
zoo stellig verklaard, dat dit feit geen
nieuwe uitdrukking behoeft. De regeering
hoopt dat het intusschen mogelijk zal
blijken op andere wijze tot een accoord
te komen.
Dat België geen recht zou kunnen doen
gelden op een herziening der
verdragen van 1839, vermag de
minister niet te onderschrijven. Eener-
zijds is, gezien de aanvaarding door Ne
derland van de resolutie op 4 Juni 1919
te Parijs, Nederland gehouden tot her
ziening der verdragen van 1839 binnen de
gestelde grenzen mede te werken. An
derzijds blijkt dat België binnen de ge
stelde grenzen recht kan doen gelden op
nakoming door Nederland van de verbin
tenis tot herziening.
Echter beteekent dit natuurlijk vol
strekt niet, dat België recht zou kunnen
doen gelden op herziening van de. ver
dragen van 1839 in eenigen bepaalden
concreten vorm. Op veel van wat het in
concreto van Nederland verlangde had
het naar de regeering overtuigd is te
kunnen volhouden geen recht. Dat de
regeering zich voorbehoudt om, wanneer
de houding van België haar daartoe zou
nopen, stappen te doen teneinde rechts-
pretenties, waarvan de gegrondheid de
zerzijds wordt ontkend aan de uitspraak
van het Permanente Hof van Intern. Jus
titie te onderwerpen, is der Belgische re
geering bekend uit bovengenoemd Me
morandum van 7 Mei j.l.
Zonder voorbehoud maakt de minister
den in het V. V. geuiten wensch tot den
zijne, dat weldra een bevredigende op
lossing zal worden gevonden, waarbij
met de belangen en de behoeften in beide
landen met gelijke mate rekening wordt
gehouden.
Wat betreft de V 1 a amsche be
weging deelt de minister in de opvat
ting, dat het goed en gewenscht is, zon
der kleinmoedigheid al datgene te ver
mijden, wat een bevriende mogendheid
aanstoot zou kunnen geven, en maakt hij
eveneens tot de zijne de meening der
genen die het verstandig achten dat, daar
in de Vlaamsche beweging cultureele
doeleinden verweven zijn met politiek die
interne aangelegenheden van België be
treffen, en soms zelfs tegen het voort
bestaan van den Belgischen staat zijn
gericht, de Nederlandsche regeering ten
opzichte dier beweging een volkomen af
zijdigheid in acht neemt.
Pogingen' om toestemming te krijgen
voor geregelde Indië-postvluch-
t e n hebben nog niet het gewenschte re
sultaat opgeleverd, vooral door techni
sche moeilijkheden met de luchtvaart
terreinen.
DE POSTVLUCHTEN NAAR EN VAN
INDIE.
Het vijfde postvliegtuig is gisteroch
tend om 9.25 uur uit Bagdad vertrokken
en om 10.22 uur te Bushir aangekomen.
Daar steeg het weer op om 11 uur en
om 16.30 uur kwam het te Jask aan.
Alles was wel. Vandaag wordt de reis
voortgezet.
DE NIEUWE RIJKSDAALDER.
Naar aanleiding var het ook door ons
opgenomen bericht over den nieuwen
rijksdaalder en 't daarin vermelde, dat er
tot dusver geen Koninginne-rijksdaalder
was, werd ons hedenmorgen een rijks
daalder getoond van het jaar 1898, dra
gende de beeltenis van H.M. de Konin
gin, dus juist uit het kroningsjaar der vor
stin. Het is nu dus niet de eerste Konin-
ginnerijksdaalder.
DE DOETINCIIEMSCHE GAS-
CORRUPTIE.
Het bestuur van de Centrale van Hoo-
gere Gemeente-Ambtenaren heeft een
adres aan de Koningin gezonden, waarin
verzocht wordt op grond van het ontbre
ken van een aan de eischen der rechts
zekerheid beantwoordende motiveering 't
besluit van den raad der gemeente Doe-
tinchem van 23 Sept. j.l., waarbij de di
recteur van het gasbedrijf, de heer G. P.,
werd benoemd tot hoofdopzichter, te ver
nietigen wegens stijdig met het algemeen
belang.
HET AANTAL INWONERS VAN
DEN HAAG.
Het aantal inwoners van Den Haag
bedroeg op 1 Sept. 430.924, tegen 429.615
op 1 Augustus.
ZEELAND.
MIDDELBURG.
In een gisteren door de bewoners
van de St. Pieterstraat gehouden bijeen
komst werd besloten tot oprichting van
een buurtcommissie. Er werd een be
stuur gekozen, dat nadere plannen zal
uitwerken, waarna binnenkort opnieuw
een vergadering zal worden gehouden,
ter bespreking van de contributieregeling,
terwijl zoo spoedig mogelijk met het in
nen daarvan zal worden begonnen.
Dus weder een schaap over de brug.
Gelukkig, want de St. Pieterstraat doet
herinneren aan de mooie verlichting met
de vele W's.
Deze buurtcommissie zal zeker weer
wel wat goeds uitwerken. Maar dit zal
ook met de vele reeds elders gevormde
niet minder het geval zijn; er zal een
vreedzame strijd gevoerd worden over
de vraag welke buurt het mooiste heeft
bereikt.
Maar er zijn nog steeds buurten waar
nog geen buurtcommisie is gevormd. Men
vergete niet, dat voor het innen in we-
kelijksche of maandelijksche termijnen,
de tijd steeds krimpt en denke er aan, dat
voor het algemeene feest veel gjeld noo-
dig zal zijn en het vaststellen van de
wijze van inning der gelden, „geen dag en
geen nacht" kan wachten.
Zaterdag zullen alhier weder
bloempjes te koop' worden, aangeboden.
Ditmaal niet voor hetgeen men in en-
geren zin (y'erstaat onder liefdadigheid,
maar voor een toch niet minder mensch-
Lievend werk, het bevorderen van de
vredesidee. Hoe men daar tegenover ook
staat optimistisch of pessimistisch, het
doel moet ieder sympathiek zijn en dus
een, (grooter of kleiner offer waard.
Maandag, den Wapenstilstandsdag,
wordt in de kleine zaal van het Schut
tershof, een bijeenkomst gehouden, uit
gaande van de samenwerkende vredes
organisaties, een drietal sprekers en een
declamatie van mevr. van den Broecke—
de Man zullen de vredesidee daar nader
(ontwikkelen
Zoo men weet, staat de voordracht
avond van den heer van 'Elsaker, mor
genavond ook ten deele in het tee ken
der anti-oorlogsigedachte.
Gissteravond te kwart over zeven
werd de politie telefonisch medegedeeld,
dat een uitslaande brand was uitgebro
ken in perceel I (280,, bewoond door den
S. Sies. De brandweer werd gealarmeerd
en trok met verschillend materiaal naar
de Gravenstraat. Gelukkig bleek bij aan
komst aldaar haar hulp niet meer noo-
dig. Door buren was ontdekt dat brand
woedde in een slaapkamer aan de ach
terzijde op de eerste verdieping. To^i
de bewoners en omwonenden boven
kwamen, werd direct het blusschings-
werk aangevangen en mocht men er
spoedig in slagen het vuur te doven, ter
wijl een werkman van de gemeentewer
ken met een minimax het werk vol
tooide. Bij het blusschen had de heer S.
zelf hel ongeluk beide handen vrij ern
stig te branden.
De oorzaak van den brand moet ge
zocht worden in het branden van een
lichtje bij een heilig beeldje. De gordijnen
kwamen met dit lichtje in aanraking en
dit werd de oorzaak van het begin van
brand.
Het brandalarm en het uitrijcüpn der
spuiten, had natuurlijk op het drukke
uur van den avond, heel wat nieuwsgieri
gen naar de Gravenstraat getrokken. Zij
moesten zich tevreden stellen met het
zien komen van wat rook uit een raam.
WALCHEREN.
OOSTKAPELLE. Naar men ons mede
deelt (circuleert alhier een verzoek van
ingezetenen aan 'h!et Polderbestuur van
Walcheren tot verbetering van den Duin-
iweg.
DOMBURG. Ten gemeentehuize zijn
Dinsdag 5 dezer op verzoek van den
burgemeester een aantal ingezetenen bij
eengekomen om plannen te bespreken
tot een feestelijke viering van den 50sten
'verjaardag van H. M. de Koningin.
Staande de vergadering werd een feest-
Icomité gevormd onder eerevoorzitter
schap van den burgemeester, den heer
L. J. van Voorthuysen, terwijl verder
hiervan deel uitmaken de heeren P. J.
Elout voorzitter J. W. Swaan, secretaris,
M. Reijnihoudt Sr., penningm-, P- van
Sluijs. S. de Pagter, J. Maas en J. Vreke.
Bleslolen werd in het feestcomité ook
een aantal dames te kiezen zoodat aan
de dames C. M. A. van Voorthuysen
von Stein Callenfels1, H. J. Vaandrager-—i
van de Griend, S. W. van Sluijs—Holt-
huizen, C. L. AlmekindersVerbruglge en
J. de PagterWisse zal worden verzocht
ook hun medewerking te verleenen.
Als datum voor het feest its1 vastgesteld
Vrijdag 5 September.
ZUID-BEVELAND.
HEINKENSZAND. Dezer dagen is in-
gebroken in een leeg staande woning on- j
der deze gemeente en heeft men een
tegeltableau, voorstellende gedeelten uit
de Bijbelsche geschiedenis, dat gemetseld j
was in een schoorsteen van de woonka- i
mer, daaruit gebroken en ontvreemd. j
DE AANVARING VAN DE „ESTELLA". j
„Belga" meldt uit Antwerpen:
In de uitspraak inzake de aanvaring
van het Belgische stoomschip „Estella"
door het Duitsche s.s. „Indra" bij H a n s-
weert in den nacht van 11 op 12 Sep
tember, heeft de raad voor de scheep
vaart gisteren beslist, dat de manoeuvres
van de „Indra" te laat zijn uitgevoerd.
Blijkens de getuigenverklaringen van
de scheepsofficieren werkte het roer niet
vlot genoeg, zoodat er een kostbare mi
nuut verloren is gegaan, die het leven
van tal van zeelieden heeft gekost.
Intusschen bleek de raad van oordeel,
dat de aanvaring te wijten is geweest aan
den sterken stroom die op het oogenblik
van de ramp liep.
ZEEUWSCH-VLAANDEREN O. D.
GESCHENK AAN PRINSES JULIANA.
Ter gelegenheid v,an het Zilveren Re
geringsjubileum van H.M. 'de Koningin
vatten enkele jonge dames uit Zeeuwsch-
Vlaanderen het plan op' r:m aan Prinses!
Juliana een Boerinnen costuum in de
oude kleederdracht van ihet Land vah!
Hulst aan te bieden. Dit plan vond in
stemming en oin'der leiding van jonk'vr.
S. Coll A d'Fscury togen meisjes uit ver
schillende gemeenten van Z.-Vl. aan het
werk' om een dergelijk costuum in orde
te maken, welke costuum dezer dagen
is toegezonden meldt Zelandia.
Thans is echter van 'de Koningin in
hartelijke bewoordigen de mededee-
ling ontvangen, dat H. M. 't ten zeerste
op prijs zo,u stellen, wanneer een afvaar
diging van de betrokken jonge dames
persoonlijk het cadeau aan de Prinses
wilden komen [aajnbieden.
In verband hiermede Vertrekt die af
vaardiging, Bestaande ,uit 'de dames
jonkvr. S. Collot d'Escury te Klooster-
zande, Warrens te Ossenjjsse, Diericlc te
Koewacht en de 'Deckere te Clinge
(Nieuw Namen) a.s. Vrijdag, waarna dahj
Zaterdag het costuum op het Loo aan
Prinses Juliana zal worden aangeboden.
Hierbij zal mej. Warrens de Prinses be
hulpzaam zijn nij het aan'kleedent, aan
gezien deze, daar ihaar moeder nog het
oude Hulstersche costuum draagt hier
mede het beste 'bekend is.
Besmettelijke ziekten.
Het aantal opgegeven gevallen van be
smettelijke ziekten over de week van
27 October tot en met 2 November in de
provincie Zeeland bedroeg:
Febris typhoïdea (buiktyphus)Hont.e-
nisse 1.
Roodvonk: Colijnsplaat 1, Goes 1,
Hulst 3, Koudekerke 1, Kruiningen 1, St.
Maartensdijk 2, Noordgouwe 9, St. Phi-
lipsland 11, Vlissingen 2, Zaamslag 1.
Diphtheric: IJzëndijke 1.
Poliomyelitis' (kinderverlamming)
Krabbendijke 1. i]
In genoemde week werd één geval van
encephalitis na inenting ter kennis van
het Staatstoezicht op de Volksgezond
heid gebracht.
KERKNIEUWS
Tot ouderling der Ger. kerk te S t.
Laurens is gekozen de heer P. Boon
en tot diaken de heer Di. Willem-se.
Dis. B. S. Dijkstra, Ned. Herv. pre
dikant te Sloten (Fr.) hoopt 8 Dec. af
scheid te nemen en 15 Dec. d.a.v. zijn
intrede te doen te Ovezande. Bjevbsti-
ger is ds. D. Louwerse van Wissen kerke.
Door de stemgerechtigde leden der
Ned. Herv. kerk te K r a h b e n d ij k e
werden tot notabelen gekozen dte heeren
J. Nagelkerke en Jac. v. Houte resp.
in de plaats van de heeren Jac. Griep en
J. v. Baren. Herkozen werd de heer P.
tSehouwenaar.
De Cihr. Meisjesvereeniging te N i s-
sije, zal opt 29 en 30 Nov. a.s. ©en! hazar
houden, met net doel gelden bijeen te'
zamtelcn tot het aanschaffen van een
orgel en uitbreiden van een bibliotheek
ten dienste van de Meisjesvereeniging,
Jongelingsverceniging en Zohdagsdhoolin
de Ned. Herv. Kerk aldaar.
8—
Jongeren voor de 11 vrede.
Het Ned. congres 'van Jongeren voor
den Vrede houdt 30 Nov. en 1 Dec. te
Amsterdam een congres. Sprekers', zijn de
heeren Dr. E. van ïtaialte over De Vol
kenbond; mi\ N. Stufkens over de Vre
desbeweging en Reformatorisch Christen
dom', en Anton Hoytink, over krachten
en tegen-krach te n
Ned. Herv. Kerk.
(Bedankt voor Utrecht (vac. ds. Ba
telaan) ds. J. H. F. Remme te Amster
dam.
Geref, Kerk.
Aangenomen 't beroep naar Haulerwijk
door ds. J. Dijkstra te Grijpskerke.
«it
|e-
|d-
f.1 d
|o-
|t-
fsn
T1"
ja-
jet
be,
:ot
ge
|e-
-st,
#ie-
te
ne
tor
nd
ste
als
op
jpe-
om
Mke
eft.
zn-
Ige-
Jen
cht
ren
Hen
c.M.
al-
ielf-
jvan
biet
1 t.ger
sul-
Aan de school voor Chr. Lager on
derwijs te N. en St. Joosland is
tot tijdelijk onderwijzer benoemd de heer
J, Janse te Middelburg met ingang van
1 Dec. a.s.
Wij ontvingen van J. B. Wpllers*
Uitgevers-Maatschappij N.V. te Gro
ningen P. A. Diels en P. Tazefaar,
Taaiwerkboeken voor de lagere schooi.
"ge-
lks,
bah
,hun
tie-
jieb-
1 cij-
lER.