No. 251.
DONDERDAG 24 OCTOBER 1929
172c J a a r g a n
Dit summer bestaat uit
Twee bladen.
EERSTE BLAD.
ÏN DE VERGADERING
GNZER VROEDSCHAP.
BINNENLAND.
VOLKENRECHTELIJKE VRAAG
STUKKEN.
HET BIOSCOOPCONFLICT IN HET
ZUIDEN.
IN ONZE
STATEN-GENERAAL.
TWEEDE KAMER.
(Ingez. MedJ
MIDDELBURG
ZUID-BEVELAND.
THOLEN.
ZEEUWSCH-VLAANDEREN O, D.
GEMEENTERAAD VAN MIDDELBURG nioet doen
KERKNIEUWS
MIDDELBURGSCHE COURANT
©e abonnementsprijs bedraagt, voor Middelburg en 't agentschap Vlissingen,
2.30, elders 2.50 per kwartaal. Week-abonnementen in Middelburg
18 cent per week. De advertentieprijs is, voor de gewone advertentiën,
30 cent per regelvoor ingezonden mededeelingen 60 cent per regel.
Bij abonnement voor beide veel lager. Men vrage daarvoor de tarieven.
UITGAVE N.V. MIDDELBURGSCHE COURANT
Lange St. Pietersiraat, Middelburg
Telefoonnummers
Redactie 269 Administratie 139
Postchèque- en Girorekening 43255
Familieberichten en dankbetuigingen? van 17 regel» 2.10, elke ref«fl
meer 30 cent. In de rubriek „Kleine Advertentien" worden, mita uit-»
drukkelijk daarvoor opgegeven, advertentiën, tot niet meer dan 5 regels
opgenomen a 85 cent bij vooruitbetaling. Advertentiën onder „Brieven" of
„Bevragen bureau dezer courant" 10 cent extra. Bewijsnummers 5 cssat.
Middelburg 23—X—1929.
Of het werkelijk zoo is, of dat het
.komt doordat alles went en de belang
stelling dan dus luwt, dat zouden we
niet durven zeggen, maar zeker is, dat
men wel eens den indruk krijgt, dat het
alastrimgevaar den laatsten tijd niet
meer zoo dreigend is als in den aanvang.
Niettemin mogen de gisteren ter kennis
van den Raad gebrachte maatregelen,
die B. en W. namen, ter mogelijke be
strijding van het optreden van alastrim
hier ter stede, als een wijze voorzorg
van de stedelijke overheid gekenschetst
worden. Bij de debatten bleek, welk een
voordeel het kan wezen, dat we een
medica tot de leden onzer vroedschap
mogen rekenen.
Den Esperanto-enthusiasten zal het
geen aangenaam bericht wezen, dat er
hier geen cursussen op de lagere scholen
in die wereld-hulptaal gegeven zullen
worden. Het is een moeilijker en inge
wikkelder quaestie dan men zoo opper
vlakkig zou denken; eenerzijds toch mag
uit de overvloedige en welgedocumen-
teerde propagandageschriften over deze
zaak als bekend verondersteld worden,
welke vele goede argumenten voor het
Esperanto pleiten en hoe groot, in ge
tallen van adhaerenten en uitgaven uit
gedrukt, zijn verspreiding over het op
pervlak der aarde wel is, terwijl een
schoone vredes- en verbroederingsidee
zeker mede eraan ten grondslag ligt.
Maar andererzijds kan en mag niet ont
kend of over het hoofd gezien worden,
dat men de beoefenaren van het Espe
ranto, en dat ondanks alle statistieken,
toch nog weinig op zijn weg ontmoet,
wanneer men als gewoon reiziger 't bui
tenland intrekt en zich niet bij aankomst
in een vreemde stad onmiddellijk naar
den plaatselijken Esperanto-delegito
spoedt
Maar dat willen de pro-Esperantisten
natuurlijk veranderen! Laat dit hun dan
tot troost strekken: als 't Esperanto eens
overwinnen zal, wel, dan zal de afwij
zende beslissing van onzen Raad het niet
kunnen tegenhouden.
Het telefoon-sperurendebatje in
tweede instantie heeft aangetoond, tot
welke ongerijmdheden men kan geraken,
wanneer men zonder voldoende rustig
overleg en misschien ook wel zonder
de noodige technische kennis van de
zaak waarom het gaat maar moties
indient en, helaas, ook aangenomen
krijgt. Want dat de zaak, die de voor
stemmers van de motie-Paul, toch heb
ben meenen te dienen, inderdaad door
een verwerping, of liever nog door te
zwijgen over dit punt, beter gediend zou
zijn, staat voor ons vast.
Want wel is het telefoon-technisch
mogelijk, een klein aantal zgn. dóórver
bindingen tot stand te brengen, waardoor
in de speruren twee telefoonnummers
met elkander in contact kunnen blijven
staan (óók kan men daar desnoods
nog een serie van maken) maar met
deze, uiteraard zéér beperkt in aantal
zijnde doorverbindingen, is het technisch
mogelijke dan ook uitgeput. Toestellen,
die kunnen heoordeelen, of een gesprek
al dan niet als dringende particuliere
aangelegenheid kan worden beschouwd,
bestaan er nog niet, en zoolang we hier
de vol-automatische telefoon nog niet
hebben, zal er dus dan in de speruren
tóch een telefoniste moeten zitten. Maar
dan kan men immers veel beter de sper
uren heelemaal opheffen, zooals de mo-
tie-Jeronimus o.m. door den heer Port-
heine gesteund, beoogde. De nu aange
nomen motie ware beter in de pen ge
bleven: het is een, zij het dan goedbe
doeld, niettemin geheel mislukt com
promis tusscben twee tegenover elkaar
staande opvattingen.
Breedvoerig is gesproken over de ap
plicatie-cursus, bedoelende, den onder
wijzers voldoende bekwaamheid bij te
brengen, om in 1930-'31 den leerlingen
der lagere scholen wat meer uitgebreide
gymnastieklessen te kunnen geven, dan
thans het geval is, De voortdurende dis
pensatie hiervoor willen Ged. Staten nu
niet meer verleenen: aan de wet moet
voldaan worden, al zijn er andere ge
westen, waar men nog steeds wél dis
penseert.
Moeten we hier de invloed van den
nieuwen inspecteur van het 1. o. be
speuren?
Hoe dit zij: de applicatiecursus komt
er, en de vakonderwijzer, die van een
bepaalden kant gewenscht werd, komt
er niet.
Er is nog even gepraat over de sub
sidie die de Ver. van Ned. Gemeenten
vraagt voor de, wij wijzen nog eens met
grooten en klaarblijkelijk niet overbodi-
gen nadruk op de juiste bewoordingen,
eenvoudige, doch waardige in
richting harer bestuurskamer.
De Raadsvoorzitter heeft opgemerkt,
dat voor deze eenvoudige inrichting het
door ons genoemde royale Axminster-
karpet nog niet duur genoeg was, terwijl
er voor de 16 bestuursleden in de be
stuurskamer 30 stoelen blijken te moeten
komen.
Wij hadden geen bezwaar gemaakt,
indien de inkleeding van de betreffende
circulaire niet, door den nadruk op den
eenvoud en het geringe bedrag
van het kwart centje te leggen, lichtelijk
misleidend ware geweest.
De bijdrage op zichzelf is niet te hoog
voor een royale aankleeding van
die kamer. Maar dan noeme men het
kindje ronduit bij den naam.
Voor het overige in onze vroedschap
verhandelde zij verwezen naar het uit
voerige verslag, dat men elders in dit no.
aantreft; alleen zij hier nog vermeld,
dat, blijkens mededeeling van weth. On-
derdijk, de quaestie der werkloozen,
welke de heer Paul den vorigen keer
te berde bracht, nu opgelost is, ook tot
tevredenheid van gezegd Raadslid.
Aan prof. mr. C. van Vollenhoven,
hoogleeraar aan de Rijksuniversiteit te
Leiden, is op zijn verzoek eervol ontslag
verleend als lid van de commissie van
advies voor volkenrechtelijke vraagstuk
ken, onder dankbetuiging voor de door
hem als zoodanig bewezen diensten.
Tot leden van genoemde commissie zijn
benoemd: prof. mr. V. H. Rutgers, hoog
leeraar aan de Vrije Universiteit te Am
sterdam, oud-minister van Onderwijs, K.
en W. en prof. mr, A. van Hamel, oud
chef van de juridische afdeeling van het
Volkenbondssecretariaat.
Gisteren hebben de besturen van de
vereeniging van Noord-Brabantsche en
Limburgsche gemeenten voor gemeen
schappelijke filmkeuring en van den Ne-
derlandschen Bioscoopbond op het de
partement van buitenlandsche zaken on
der leiding van jhr. Ruys de Beeren-
brouck, langdurig geconfereerd over een
oplossing van het bioscoopconflict in het
Zuiden. In beginsel werd tusschen par
tijen overeenstemming bereikt, waarbij
werd overeengekomen, dat in het ver
volg de filmkeuring zal worden overge
laten aan de R. K. filmcentrale.
AMOK.
V. D Aneta meldt uit Bandoeng:
Naar wij vernemen, is bij het legerbe
stuur telefonisch bericht uit Atjeh inge
komen, blijkens hetwelk tijdens een pa
trouille in de Gajoelanden den Mednno-
neeschen sergeant Sondah -ernstig werd
gewond Hij werd aangevallen door een
aan de expeditie deelnemcnden veroor
deelde, die plotseling amok maakte
De Ambtenarenwet is er gister laat op
den middag zonder hoofdelijke stemming
doorgegaan. Minister DONNER kreeg
hiervoor vele gelukwenschen te incas-
seeren; hij heeft ongetwijfeld zijn werk
knap en handig verdedigd, met volkomen
beheersching van den stof.
Eer men tot deze gunstige eindbeslis
sing kwam, heeft de Kamer langdurig ge
debatteerd over amendementen-TER
LAAN.
In art. 125, waarin bepalingen van ma
terieel recht ter sprake komen, wilde de
heer Ter Laan nog verdergaande en in
bijzonderheden afdalende zaken betref
fende bevordering, bezoldiging en vergoe
ding van overwerk, arbeidstijd en va-
cantie-toeslag geregeld zien alsmede uit
sluitend aan landelijk-algemeene vereeni-
gingen van ambtenaren gelegenheid ge
ven ten aanzien van dat in art. 125 liun
gevoelen te doen kennen.
De Kamer vreesde terecht dan groote
vertraging van de totstandkoming van 't
materieele recht.
En voorts verzocht de heer TER
LAAN een minimum vacantie met vacan-
tiebijslag in de wet te zien vastgelegd.
Ook dit had (natuurlijk) geen succes.
De heer BOON wees er op dat vacan-
tiebijslag een verkapte loonsverhooging
is.
Bij art, 126 dat regelt hoe de regeering
kan optreden, als het bevoegd gezag in
provincie, gemeente enz. nalatig blijft,
een materieele regeling te treffen, heeft
de heer VAN DEN BERGH een amen
dement toegelicht om het onmogelijk te
maken dat Ged. Staten een gemeentebe
stuur inplaats van een uitstekend wer
kend ambtenarenreglement een andere
regeling kan opleggen. Hij vond dit een
krasse inbreuk op de gemeentelijke auto
nomie. Ook dit werd verworpen.
Dan v/as er nog een interessant amen-
dement-BOON: dat de gehuwde ambte
nares over hetgeen zij te vorderen heeft
ten bate van het gezin, mag beschikken.
Dit had de sympathie van de geheele lin
kerzijde, van den voorzitter en mej. Meij
er (r.-k.) Geen meerderheid echter.
Aan het eind van den middag had de
heer TER LAAN toch nog een succesje,
toen hij den termijn binnen welke het
materieele recht ten uitvoer moet wor
den gelegd, van twee op één jaar bracht.
ZEELAND.
IJzendijke. Ged. Staten willen dat ech
ter alleen geven voor verbetering met
nieuwe keien. De kosten van het plan,
waarbij gedeeltelijk nieuwe keien wor
den gebruikt, worden geraamd op 32.000
gld. De voorz, zal Donderdag aangaande
deze aangelegenheid opnieuw een be
spreking hebben met Ged. Staten.
Aangekocht werd een partij van 20.000
stuks keien van L. Aarnouts te IJzendij
ke tegen een som van 85 per 1000 stuks.
Het voorstel van B. en W. tot het ver
leenen van de bekende bijdrage van V\
cent per inwoner aan de Ver. van Ned.
Gemeenten, is na breedvoerige discussie
verworpen met 4 tegen 2 stemmen.
Naar aanleiding van een verzoek van
de vlassers P. en E. de Boever te Pyra-
mide om een toeslag van 5 cent per K.
W. U., in hun vlasserij verbruikt, werd
besloten aan alle krachtverbruikers de
eerste 600 K.W.U. te leveren a 25 cent
en de volgende a 20 cent.
Daarna kwam in bespreking de agenda
der N. V. Zeeuwsch-Vl aamsche Water
leiding Mij.: de verkiezing van eenige
commissarissen. Aan den vertegenwoor
diger der gemeente werd opgedragen zoo
mogelijk te bewerken, dat ook twee in-
dustrieelen en een middenstander of ar
beider gekozen worden.
De begrooting over 1930 werd in ont-
Wybert-tabletten on
der het oefenen ter
bescherming van de
keel, vóór het op
treden ter zuivering
van de stem.
ffiCJ
zoo moeien zijn idat men legen normale
prijzen kan koopen.
De VOORZITTER zegt (dat ieder tegen
dien prijs zulkeen hoeveelheid kan koo
pen.
De heer MES vindt dit een zeer ver
keerd standpunt.
De heer PAUL vindt dat een verdien-
dienjste van 25 cent voor afhalen en
thuis 'brengen van de cokes, zooals 'de
k'oTenhan'delaren verdienen hoog is,, want
dat is geen handeldrijven meer.
De heer MES vindt het ook onbillijk
dat de cokes voor dien prijs gratis wordt
thuis gebracht.
De heer DE VEER zegt dat liet ge-
Leurt door een sleeper voor 3 of 5
cent per mud ejn dan komt alles bij 'el-
vang en uitgaaf vastesgteld op 79.400. 'klaar op 57^ cent.
Bij de rondvraag informeert de heer
De heer PAUL heeft in don Bestuur-
dersbond ook getracht voldoende lief
hebbers te vinden om samen zulkeen
partij te koopen, maar dat 'gaat nog zoo
makkelijk niet.
De heer JERONIMUS vraagt of de in
structie van den schoolarts aan den raad
zali worden voorgelegd en of aan deze»
t ambtenaar toestemming is verleend om
T1 andere werkzaamheden te verrichtten.
^et aantal Sevallen van besmettelijke De v0ORZITTFR zegt dat de instruc-
ziekten over de week van 13 tot en met n ;geree(j en dat den' rbe-
19 October in de provincie Zee.and be- j tro'kkene toestemming' is verleend con-
?>e^:i i u- i i. c, A/r x j-1 trol'eerend geneesheer van „The .Vitrite:
Roodvonk: Hulst 1, St. Maartensdijk WorJ.,s-, te Kijn |Meh wist vooniit dat hij
Michielsen, of er een plan is vastge
steld met het oog op de werkverschaffing
in den a.s. winter. De voorzitter ant
woordt, dat o.m. ook dit jaar weer ver
betering van de zomerwegen in aanmer
king komt.
Besmettel ij ke ziekten.
Naar wij vernemen is de schouw
burg voor vanavond (tweede opvoering
van Het Gouden Kruis) weer geheel uit
verkocht, terwijl het aantal van hen, die
om een toeganskaart kwamen en met
ledige handen heen gezonden moest wor
den, reeds zoo groot is, dat het bestuur
overweegt, Zaterdagavond nog een uit
voering tegen verlaagde entréeprijzen te
geven. Het zal daarover hedenavond de
verschillende medewerkenden raadple
gen.
Het is goed gezien geweest van het
bestuur van het mandolinegezelschap
„Apollo" om de uitvoering van muziek
en tooneel, welke op Zaterdag 12 dezer
was gegeven, gisterenavond nog eens te
herhalen. De zeer velen, die destijds te
leur gesteld werden, konden nu genieten
van de goede mandolinemuziek van de
Apollo's uit Middelburg en Vlissingen, en
het weer vlot gespeelde tooneel'stuk. Tol
tweemaal toe een volle zaal, is zeker
wel een groot succes.
WOLPHAARTSDIJK. Woensdag j.l.
kwam de heer Stols van Ierseke met zijn
auto in aanraking met een paaltje langs
het rijwielpal op den weg naar het Wol-
phaartsdijksche veer. Hij raakte de macht
over zijn stuur kwijt en de wagen kwam
in de sloot terecht. Met behulp van een
takelwagen uit Goes werd de auto weer
op den weg gebracht. Er was enkel ma
terieele schade aan de auto.
OUD-VOSSEMEER. Het bestuür en de
leden van Oud-Vossemeer's Muziekver-
een. heeft besloten in 1930 bij gelegen
heid van het vijfjarig bestaan der ver
eeniging, een festival te houden.
BIERVLIET. Dinsdagavond vergaderde
de Raad. Medegedeeld werd, dat als tij
delijk onderwijzer aan school A is aan
gesteld de heer J. Aarnoutse te Groede.
Daarna bracht de vo o r z. verslag uit
van een door hem bijgewoonde vergade
ring van de wegencommissie uit Ged,
Staten te IJ z e n d ij k e gehouden, waar
hij had gepeit voor verkrijging van een
renteloos voorschot van de provincie ten
behoeve van de verbetering met gebruik
te keien van den weg Nieuwl. Molen
1, Middelburg 1, Oostburg 1, St. Philips-
land 3, Serooskerke (W.) 2, Vlissingen 2,
Ierseke 1.
Poliomyelitis: Ierseke 2.
In genoemde week werden 8 gevallen
van encephalitis na inenting ter kennis
van het Staatstoezicht op de Volksge
zondheid gebracht. (Stcrt.)
niet voldoende werk en niet voldoende
inkomen zou hebben en nimmer mag
hij als practiseerend geneesheer op tre
den.
De heer JERONIMUS heeft dit nooit
Uit de voorstellen Ibegireeph, darr was
vspra:ke van een Schoolarts met volle
krachten voor die functie.
De heer HONDIUS begrijpt ook niet
dat hij als schoolarts er nog iets bij
De VOORZITTER meent,' dat men
(Vervolg van het Tweede Bjlad.) jyg rapport van Idein schoolarts' eerst
ieens moet afwachten,, (hij doet heel goed
Rondvraag. werk.
De heer ONDERDIJK heeft naar aan-j Mpvrouw WEIJL zegt (dat men hoopt
Helding van opmerkingen van de heeren0p uitbreiding van het werk in andere
Pauli en Wondergem (in de vorige verga-(g|ameentetn, maar dat js nog niet in het
dtering een onderhoud gehad met de j vooruitzicht. Wel heeft imen in de vak-
Heidemaafechappij over de iloonen hij 'de bladen geprotesteerd tegen de combina-
werkver schaf fing aan den Kleverskerk- j tie van schoolarts en gemeentegenees'-
schen weg. De jgro(n(ds,l|ag is en- goed,heer, doch' dat komt omdat men defd
maar op sommige piljaatsen is de grond j toestand hier niet jken'd'e.
moi&illijker te 'bewerken. (Bij nader on-1 De VOORZITTER verzekert dat men
'dlerhoud is toegegeven, (er reden was' tij-j peiix deze volledig bp Burg. en Weth
rijers den tijd,, dat mein Imet het werk ver- gan vertrouwen.
trouwd moet raken, eefo toeslag te ge-j De heer PAUL 'zegt dat te VlissingeM
ven en dit is eerst gedurende 3 weken je schoolarts ook conlroleerend genees-
op 5 cent (per kubieke Meter bepaald, j heer van „De 'Schelde'' is en vraagt of
Daarna is er door regendagen nog een
week bijgekomen. Nu is het tie eerste
week zonder toeslag. (Men kan ttu tot
49 cent per :uur komeni. Regendagen
ook' de hooigere (ambtenaren worden ge
controleerd.
De VOORZITTER kan dit bevestigen.
Mie vrouw DE GRAAF vraagt of de
drukken natuurlijk het weekloon. Gezien 'schoolbesturen tot de gem e eb te 'komen
het water,, waarin (soms gewerkt moet
worden,, 'zijn van gemeentewege laarzen
'beschikbaar gesteld.
inzake de schoolarts (of omgekeerd.
De VOORZITTER zegt dat de school
arts eens met de besturen gaat praten'
De heer PAUL dankt voor deze me-ign dan 'komen deze met een verzoek
diedeelingen en neemt daarvan met he- hij Burg. en VVeth. en op een vraag van
iv'i»ot foU hecr Den Hollander, dat ook' op
de openbare scholen in de klassen niet
over het resultaat van het onderzoek
wordt gesproken.
De heer JERONIMUS krijgt nog de
verzekering, dat de Ibrng te Veere nu in
alle opzichten voldoet, waarna de open
bare vergadering te kwart over vijf wordt
gesloten en de raad andermaal in beslo
ten vergadering overgaat.
langsljelling kennis even::ld Van het feit,
dat nu ook geregeld gelegejnheid wordt
gegeven tot schoften.
Mevrouw DE GRAAF vraagt hoeveel
pferlsonen er nu werkte n
De heer ONDiERDIJK 'zegt 25 en wijst
er op', dat men 'bij het lezen van bet
aantal" werkloozen er rekening mede
moet houden, dat de werklieden van de
(Meelfabriek op andere wijze worden ge
holpen en dat 'die van de Ijzergieterij
isl|echts gedeeltelijk werkloos (zijn.
De VOORZITTER zegt, 'dat er ook
vfeel werk is 'door de kabellegging en
hbt lossen der boutbooten, er wordl
weer e(en groote boot verwacht.
iDe heer v. d. FELTZ weet een voor
bleek! van iema|nld, idie in ploegverbahd
f 13.50 haalde en toen hij alleen mocht
werken f 21.75 tot f 22.25.
De heer ONDERDIJK 'zegt, dat hij
weet wie bedoeld is, deze man steujnt
in ploegverbahd op anderen.'
'De heer MES vraagt of 'het juist is,,'dat
igemeentepersoneel 1000 mud cokes van
de gasfabriek heeft betrokken voor 57
cent.
(Op een 'beveptigjelnd (antwoord van den
voorzitter, zegt de heer Mes dit dan te
betreuren, men schakelt den middenstand
uit. Het is een toeslag op de loonen, die
Ds. F. W'. Brümmer, overgek'olmen
uit H a n'S'w eer t, deed Zondag j.l. in
trede hij1 de Ned. Herv. Gemeente te
Hengelo. Als 'bevestiger trad op prof. dr.
G. van der Leeuw, vajn Groningen, die
sprak naar aanleiding van Efeze 3 Vers
8 tot 12. De tekst, waarmede de nieuwe
predikant des namiddags zich aan zijn
nieuwe gemeente verbond, was.-Efeze 3
vers IS. 19g.
Ds. J. F. Ossewaardc, gekomen vainl
G r ij p s k e r k e, werd Zondagmorgen
bevestigd bij de Ned. Herv. Gemeen (e
van Lochem, door Izïjh voorganger aldaar,
ds. P.. J. F. vaii Voorst Viadar, tha|njs| te
'Middelburg met Openb. 3 vers 8. Na de