LEGER EN VLOOT
BRIEVEN UIT BERLIJN.
INGEZONDEN STUKKEN
knótszwaaien dames en een fantasie flo
ret voor meisjes adspiranteu.
De heer A. Janssen, een bekende:' Vlis'-
singer lurner-huinorist, gaf verschillende
aardige nummers van zijn repertoire ten
beste.
Maar hel leeuwendeel van het pro
gramma was voor rekening' van den be
kenden Zeeuwsclien tlurner-artist Chris
Mazure, die met de dames van „Medio-
burgum", demonstreerde, hoe de kunst
haar invloed kan doen gelden op de li
chaamsoefeningen.
„Ontworsteld", „Bolero", „Le Sabbat
des Lutins" en „Scherzo" producten van
Manure's fantaisie, gecombineerd en ver
fraaid door het muzikaal genie van wij
len den Middelburgschen musicus Jan
Morks en van Torsten Pelre, vormen te
zamen een viertal nummers uitbeeldings-
gymnastiek, waarmede de dames van
Medio ook bij' gelegenheden dat binnenr
en huilenlandsche kunstkenners hun aan
dacht aan dit werk schonken, zeer veel
succes mochten behalen.
En ook ditmaal is het sucecs niet ach
terwege gebleven. Zooals 's avonds te
voren bij het aftreden der keurploegen
dames en heeren van het K. N. G;. V.
een donder van toejuichingen door de
zaal rolde, zoo klaterde een krachtig,
minutenlang applaus na ieder nummer,,
dat de dames van Medjo ten tooneelè
brachten.
Ontegenzeggelijk is op' dezen feest
avond van het Bergen-op-Zoomsche Spar
ta door de dames van Med/io onder lei
ding van Mazure op schitterende wijze
aangetoond, welk 'n machtige factor de
kunst kan zijn, als zij mede wordt aange
wend om niet alleen de physieke waarde,
maar ook de schoonheid der gymnastiek
te toonen.
Schake n.
De negende partij om het wereldkam
pioenschap tusschen Aljechin en Bogol-
joebof wordt vandaag te Heidelberg tus
schen half drie ein half aicht gespeeld, de
10e partij Zaterdag a.s. tusschen half
acht en half één s nachts,, terwijl de
elfde partij gespeeld wordt op 7 Oct.
tusschen half drie en half acht.
Hr. Ms. pölitiekruiser Vulcanus is,
onder bevel van luitenant ter zee le
kl. C. Meijer, van Nieuwejdiep naar de
Noordzee vertrokken voor het hervatten
van het toezicht op de visscherij'.
(Van onzen Correspondent).
„Jugendberatungsstelle". Een
soort adviesbureau voor jeug
dige personen over kwesties,
waarmee ze „overhoop" liggen,
en over beroepskeuze. Nog
twee Nederlandsche kunstenaars
in Berlijn.
Kort geleden schreef ik u over het lot
der kinderen in een groote stad. En nu
hoor ik plotseling van een zeer nuttige
instelling, die sinds kort in Berlijn be
staat en waarvan ik toch even iets ver
tellen wil.
Het is de „Jugendberatungsstelle", die
een half jaar geleden in deze wereldstad
opgericht werd, en die reeds zooveel
succes gehad heeft, dat dezer dagen een
filiaal in een ander deel der stad geopend
zal worden.
„Jugendberatungsstelle". Het woord is
typisch-Duitsch. Om zulke woordcombi
naties moeten we de taal onzer buren
eigenlijk benijden. Ze zijn kort en duide
lijk. Maar ze zijn natuurlijk on-Neder-
landsch. En gebruik ik ze een enkelen
keer in mijn brieven uit Berlijn, dan tikt
men mij dadelijk op de vingers: Germa
nisme! Nu daar is niets tegen te zeg
gen. Men moet vooral met ons, corres
pondenten in Duitschland,-- voorzichtig
zijn. We spreken den geheelen dag
Duitsch, lezen Duitsch en laten ons zoo
licht verleiden, door middel van de kran
ten de leelijke Germanismen in het Ne-
derlandsch binnen te smokkelen. Wat
verkeerd is.
Maar ik kan het niet helpen: vaak be
treur ik, dat onze taal voor al die nieuwe
begrippen op wetenschappelijk, sociaal;
artistiek en technisch gebied zooveel min
der plooibaar is dan de Duitsch».
Ook hier weer! „Jugendberatungsstel
le". Ik lees dat, en weet onmiddellijk
waar het om gaat. Een „Stelle", Een bu
reau dus, van niet al te grooten omvang.
Voor de jeugd. En wel om die jeugd goe
den raad te geven.
En nu zoek ik naar een vertaling. „Bu
reau van advies voor jeugdige personen".
Is dat hetzelfde als „Jugendberatungs
stelle"? Nauwelijks. De kern ontbreekt
(nog afgezien van het feit, dat „bureau"
en „advies" geen kernachtig Neder-
landsch zijn). De taalcommissie van het
A. N. V. moge mij te hulp komen.
Intusschen: het gaat hier niet om de
vertaling maar om de zaak zelf.
Men is in Duitschland tot de overtui
ging gekomen, dat de jeugd in een groo
te stad een teer plantje is, een eigen
aardig slag, waarmee tnen niet volgens
verouderd cliché kan omgaan. Ik behoef
hier niet in herhalingen te treden. Een
maand geleden heb ik u al verteld, welke
gevaren in wereldsteden de schooljeugd
bedreigen.
Ouders, den geheelen dag van huis
weg, 's avonds moe, in beslag genomen
door duizend zorgen. De kinderen op
zichzelf aangewezen; de straat als eenige
speelplaats; kioskliteratuur, die de jonge
zielen vergiftigt; op school kleine misda
digers, die hun wijsheid aan de „nog niet
ingewijden" te beste geven; dagbladen,
die op sensatie belust zijn en de fantasie
der kinderen op de gevaarlijkste wijze
prikkelen. Genoeg! Men kan gerust aan
nemen dat geen 5 pCt. van bijv. de Ber-
lijnsche kinderen onder normale, gezon
de omstandigheden opgroeit en dat de
talrijke zelfmoorden van kinderen, de
even talrijke gevallen, waarin minder
jarigen zich voor den rechter te ver
antwoorden hebben, aan de wereldstad
geweten moeten worden.
Nu is men het in Duitschland er over
eens geworden, dat het moderne stads
kind noch in zijn onderwijzers, noch in
zijn ouders en in vele gevallen ook niet
in zijn kerkelijken leeraar zijn vertrouw
de zoekt en vindt.
Natuurlijk is ook hier de laatste jaren
^eel verbetering gekomen. De zooge
naamde „Aufklarung" vooral op sexueel
gebied, is het woord duidt het reeds
aan ook in Duitschland bekend en
zelfs populair geworden. Men heeft zijn
uiterste best gedaan om door goede boe
ken en artikelen vooral ouders een beter
begrip van het ontwikkelingsproces hun
ner kinderen in de gevaarlijke puber
teitsjaren te geven. Ook de film heeft in
dit opzicht goede diensten gedaan. Maar
het is wel merkwaardig hoe weinig
ouders een juist begrip van deze dingen
blijken te hebben. Het is, alsof zij zelf
met de jeugd ook alle herinnering van
zich afgerekend hebben.
Ik moet, hierover schrijvend, plotseling
aan den onlangs verleden volksteekenaar
en humorist Heinrich Zille denken, die
een dichter en denker was, en die voor
al in de onderschriften vaak zoo uiterst
raak dingen kon zeggen. Ik herinner mij,
dat hij onder een teekening, waarin twee
Berlijnsch-- moeders uit arbeiderskringen
het over de „Aufklarung" hadden, de
eene vrouw tegen de andere liet zeggen:
„Diese Uffklarung is 'ne janz jute Sache;
blos wat meen Mann ist, der sollr lieber
lassen; der wird immer jleich jemein!"
Ik weet niet, of het kostelijke van deze
opmerking u in dit dialect direct duide
lijk is. Maar ik wil er toch liever niets
aan toevoegen. Om de locale kleur er
niet af te krabben.
Zille zag het heel scherp: de „Aufkla
rung" op sexueel gebied is in handen
van een aap.
En daarmee kom ik vanzelf tot mijn
„Jugendberatungsstelle".
Verstandige menschen zijn op het
denkbeeld gekomen, de jeugd der groote
steden te helpen. Berlijn was natuurlijk
de aangewezen plaats voor zulk een
proefneming. Men heeft enkele specialis
ten, die veel met kinderen te doen gehad
hebben, bereid gevonden in dit bureau
zitting te nemen. En daar kunnen de
kinderen nu den geheelen dag uit eigen
initiatief heengaan. Een advocaat heeft
de leiding. De kinderen, die iets op het
geweten hebben, melden zich. Als ze niet
willen, hoeven ze geen naam en adres te
noemen. Maar ze storten hun hart uit.
In de meeste gevallen gaat het om
sexueele problemen, om dingen, die ze
niet begrijpen, waar ze bang voor zijn.
Men vertelt hun rustig en aan de hand
van teekeningen en modellen, wat ze
weten moeten. Men wijst hun op talrijke
gevaren, op de methodes van misdadige
elementen, die kinderen op straat aan
spreken en meetronen. Jonge artsen of
pleegzusters nemen dit werk der inlich
ting in vrije uren op zich. Het resultaat
is verrassend.
Maar ook over toestanden thuis, over
dc ouders, over broers en zusjes spreken
de kinderen. Men vertelt hun, waarom
en hoe. Veel wordt hun daardoor duide
lijk. Van het werk en de plichten der
ouders hadden ze geen begrip. Nu keeren
ze van de „Beratungsstelle" huiswaarts
en zien het gezin met heel andere oogen.
Ze durven thuis niet te vertellen, wat
ze worden willen; of ze hebben het ver
teld en begrijpen nieit, waarom ze dit of
dat niet worden kunnen of mogen; men
maakt het hun duidelijk; of men gaat
zelf eens met de ouders, die het kind
niet begrepen hebben, spreken.
Misschien schuilen er ook gevaren in
dit systeem? Nederlandsche paedagogen
zullen er wellicht het hunne over te zeg
gen hebben. iMaar ik vertel hier alleen
de feiten. En die zijn, dunkt mij, belang
wekkend genoeg!
Een half jaar bestaat het bureau in
Berlijn. En reeds hebben er zich 112
meisjes en 175 jongens uit eigen bewe
ging gemeld, er hulp gezocht en ook ge
vonden.
Van deze kinderen waren 50 tot 60
pCt. uit arbeiderskringen, 30 a 40 pCt
uit den kleinen burgerstand en ongeveer
10 pCt. uit meer gegoede kringen. In het
geheel werden ongeveer»500 vragen ge
steld.
Ik vertelde u reeds, dat de meeste vra
gen het sexueele gebied betreffen. Daar
uit zien we weer eens. welk een aandeel
deze dingen in het zielelevsn van onze
kinderen hebben.
In Weenen, waar zulke hulp voor de
jeugd reed s langer bestaat, heeft men
soortgelijke ervaringen opgedaan. Maar
ook en hier gaat. het om iets, dat
naar ik mij meen te herinneren voor
Nederland niet nieuw is adviezen in
zake de beroepskeuze worden hier opge
knapt. Waarbij dan wellicht het verschil
met de Hollandsche methode is, dat de
kinderen niet met maar zonder hun
ouders, en wel uit eigen initiatief de
„Beratungsstelle" opzoeken. Althans de
eerste maal.
Opvallend vaak echter komen de kin
deren ook hun hart uitstorten over con
flicten met de ouders. Dingen, die ze
natuurlijk thuis niet bespreken kunnen,
en evenmin met de schoolkornuiten.
Jonge menschen, die reeds hun eigen
brood verdienen, weten den weg naar de
„Jugendberatungsstelle" eveneens te vin
den, zoodra ze met hun werkgever moei
lijkheden hebben en niet weten, hoe zij
zich gedragen zullen. Dan loopen vaak
de raadgevers even bij die werkgevers
aan, en niet zelden zijn de moeilijkheden
na één enkele conferentie uit den weg
geruimd.
Men moge in Nederland overwegen,
wat er in dit Duitsche voorbeeld navol
genswaardig is. En ik denk, dat de leider
dr. Beck, Berlin, Friedrichstrasse 59, ook
wel bereid zal zijn, inlichtingen over zijn
werk te geven.
Waarmee ik echter voor ditmaal nog
niet afscheid van den lezer neem!
Bij het doorlezen van mijn brief van 7
Augustus heb ik namelijk bemerkt, dat
ik twee verdienstelijke Nederlandsche
kunstenaars, die sedert vele jaren in
Berlijn werkzaam zijn, niet vermeldde!
Ik dacht het wel. Maar dat verzuim
a" goedgemaakt worden:
Het zijn de bekende opera-zanger Lou
is van de Sande, wiens heerlijke bas de
vaste klanten van de Staatsopera op prijs
plegen te stellen; en zijn collega Corne-
lis Bronsgeest, die echter reeds een jaar
of vijf geen deel meer van de opera uit
maakt, maar leider is van de opera- en
óperette-afdeeling van den Berlijnschen
radio-zender. Met goede toestellen zult u
hem via Königswtisterhausen nog vaak
genoeg kunnen hooren. En ook in de
concertzaal blijft hij een welkom gast.
Ten slotte: de violist Dor van Baale,
die in Belgische orkesten geen onbekende
is, en die juist de volgende week hier ter
stede weer een eigen orkest geeft.
Of ik ze nu allen genoemd heb? 'k Ge
loof het nauwelijks.
BEVOLKING,
In de tweede helft der maand Septem
ber zijn in de gemeente
KOUDEKERKE.
Ingekomen:
J. Wattel met gezin, wijk A no. 1(53
uit Weslkapelie. A. H. van Laer, wijk
B no. 204 uil Duitschland- Mej. L. J.
Bosschaart, wijk D no. 152 uit Middel
burg. A. J. G. Haenljens Dekker, wijk E,
no. 193 uit Breda.
Verte okk e ti
B. G. Brouwer, van wijk A no. 158
naar Middelburg. Mej. J. G. F. Pluijmers
van wijk E no. 156 naar Vlissingen. D.
G. van Niel mei gezin, van wlijk E no.
76 naar Middelourg. A. de Wijze, van
wijk D no. 180 naar Middelburg. 'Mej. E,.
Jobse, van wijk E no. 55 naar Middel
burg. A. Theune, van wijk A no. 9 naar
Arneniuiden. PI. Moeliker met gezin, van
wijk B uo. 177c naar Vlissingen. :D.
Hijkse met gezin, van wijk B no. 477b
naar Vlissingen. Mej. H. Christiaanseu,
van wijk E no. 130 naar Middelburg.
Mej. C. J. de Blok, van wijk E 110. 140
naar Vlissingen.
Gedurende de maand, September zijn
in de gemeente:
ST, LAURENS.
Ingekomen
P. D. Rijkaard en gezin, z. b. B 158a
uit Middelburg. J. van'den Broeke, land li.
kn. A 51 uit Koudekerk. P. Booue, lamdb.
kn. B 117 uit Veere. W. P. Marinissen,
leerl. verpleegster B 116 uit Ter Neuzen.
Vertrokken
P. C. SSnoep, dienstb. van B 167a
naar Arneimuiden. A. J. Adriaans© en
echtg., timmerman van B 70 naair Rot
terdam. J. M. Schout, kantoorbed. van B
40 naar Oostburg.
ZUID-AFRIKA EN NEDERLAND.
ITet winterseizoen is weer aangebro
ken en daarmee de tijd van vergaderin
gen, lezingen en voordrachten.
Een onderwerp: Zuid-Afrika, is zoo
wel voor de ouderen die zich de sympa
thie voor Transvaal herinneren, als voor
de jongeren, die er van gehoord hebben
als het land van de Boeren, van goud en
diamanten, bij uitstek interessant.
Dat land, zoo greet als half Europa,
met een voor hef grootste deel Holland
sche bevolking, met een eigen volksbe
staan cn soeverein onafhankelijken sta
tus, dat een eigen vlag heeft, de oude
van Riebeecksvlag, oranje, blanje, bleu,
cn eigen gezanten aanstelt o.a. in ons
land, vraagt meer dan ooit onze belang
stelling en ons medeleven.
Nog te weinig is men zich hier bewust
van dc toekomstmogelijkheden daar, ook
vóór velen in ons land.
Om dat land en die mogelijkheden meer
bekend le maken, verleent bet secretari
aat van de Nederlandsch Zuid-Afrikaan-
sche Vereeniging ook dit jaar weer gaar
ne zijn medewerking bij het organisee-
ren van Zuid-Afrika-avonden; het be
schikt over een 20-tal rolprenten, tech
nisch en anderszins, uitstekend verzorgd,
die een duidelijk beeld geven van het
moderne Zuid-Afrika.
De voorraad films van vorige jaren is
herzien, een aantal films zijn door an
dere vervangen, sommigen, die door het
gebruik eenigszins geleden hadden, ver
nieuwd.
Zij, die het land der stamerwante
Afrikaners voor zich en hun Vereeniging,
kring of club, beter willen leeren ken
nen, kunnen zich richten tot het Secre
tariaat van de Nederlandsch Zuid-Afri-
kaansche Vereeniging, Keizersgracht 141,
Amsterdam C, dat gaarne verdere inlich
tingen geeft.
Electr. Drukkerij G. W. DEN BOER,
Middelburg. -
