TWEEDE BLAD
De Kroonjuweelen.
OEERSTE KW.
©VOLLE MAAN
O LAATSTE KWARTIER
^NIEUWE MAAN
VAN DE
VAN
Woensdag 11 Sept. 1929 No. 214
BINNENLAND
KUNST EN WETENSCHAP
KERKNIEUWS
FEUILLETON
ONDERWIJS
LANDBOUW
DE STERRENHEMEL IN NEDERLAND
IN DB WEEK VAN 11-18 SEPTEMBER.
ZUID
LEGER EN VLOOT
SPORT
LUIT. VAN DEN BERG.
In antwoord op vragen uit den Indi-
schen Volksraad omtrent de zaak van
den luitenant Van den Berg, heeft de
regeering o.m. het voligjende mede
gedeeld
Door den le luitenant der infaniierie
O. A. J. van den Berg, die onlangs door
den Krijgsraad te Magelangj werd ver
oordeeld wegens mishandeling met doo
delijken afloop van een dwangarbeider,
is tijdens het vooronderzoek zijnier zaak
inderdaad dienst gedaan, echter in een
andere omgeving (igjamizoen) dan waar
de strafbare feiten waren gepleegd. Niet
temin is de regejering van mfeeninig{, dat
het, ook uit een oogpunt van discipline,
in een ernstig geval als het onderhavige
meer aanbeveling had verdiend, betrok'
kene in afwachting van de beslissing
van den krijgsraad geen verderen dienst,
althans geen troependienst, te doen ver
richten.
Dat luitenant Van den Berg voortts in
afwachting van zijn berechting ziijtin^j
zou hebhen genomen bij de behandeling
van krijgsraadzaken, is mede inderdaad
juist. Genoemd officier werd nl'. bij
brek aan andere luitenants eenmaal
als reservelid in een krijgsraad benoemd
en heeft toen, door liet uitvallen vain
één der leden, inderdaad daarin zitting
gehad;j
de regeering betreurt het, dait in het
geval van luitenant Van den Berg de
omstandigheden tot liejt benoemen van
dien officier als reserve-lid in een krijgs
raad hebben geleid.
Overigens wordt in verband met de
door eenige leden; uitgesproken ibte'
vreemding, dat indien de daigbladhjerieh-
ten omtrent de weerzinwekkende han
delingen, waaraan meerigjenoemde offi
cier zich zou hebben schuldig gemaakt,
op waarheid berusten, hij door den
krijgsraad slechts tot een gevangenisstraf
van drie jaren is veroordeeld, opgemerkt
dat de regeering over de zwaarte van
bij rechterlijk vonnis uitgesproken straf
fen niet in discussie kan trede.
DE „NEDERLAND' '-EXPRESS.
De speciale trein in aansluiting op het
motorschip „Christiaan Huygens" za
tengevolge van de zware bezetting, na
Bazel in twee gedeelten worden gesplitst
Het eerste gedeelte zal Donderdagmor
gen 12 dezer aam het Maaslstation te
Rotterdam aankomen. Aankomst te Den
Haag 11 uur (S. S.)
Het tweede gedeelte arriveert te Arn
hem Donderdagmorgen 9 uur 36, te
Utrecht 10 uur 26, te Den Haag (S.S.)
11 uur 27, te Amsterdam (W.P.) 11 uur
6, te Amsterdam (C.S.) 11 uur 21 en te
Rotterdam (Maas) 11 uur 34.
stra van Meeden (G-ron.), bij de Geref.
Kerk te Ann a Jaco b a podder wor
den bevestigd.
De voorziening in de P red/al
le ants vacature te Middelburg.
In verband met het opmaken opi Don
derdag a.s. van een viertal voor prej-
dikant bij de Ned. Herv. gemeente te
M i d d e 1 'b u r g (vac.-dr. J. P. Cannegie-
ter) is door het hestuur der N. H. (Ge|ref.
(Evangelisatie, afd. van den Geref. Bond
een schrijven gericht tot den Kerkeraad
en het kiescollege, met verzoek om bit
een bijgevoegde groslijst een viertal sa
men te stellen en daaruit eein predikant
te beroepen en wel om de volgende re(<
den.
Ten eerste, dat adressanten hoewel
verre in de minderheid staande, in de
Ned. Herv. kerk thuis behooren en er
dus h. i. voor hen een predikant moet
zijn, die hen de waarheid brengt vol
gens Gods dierbaar woord (omverko|rt)
fcooals die voorheen op den kansel te
Middelburg verkondigd werd.
Ten tweede, dat adressanten jaarlijks
duizenden guldens moeten uitgeven1 aan
reisgeld, honorarium, zaalhuur enz. om
predikanten over te laten komen, die hen
de Geref. waarheid brengen en dat dit
geld, vrijwillig door de hunnen iin 'de
collecte wordt bijeen gebracht en dit
geld h.i. wanneer een predikant uil bijge
voegde lijst te Middelburg stond, grooten-
deels in de kas der Herv. Kerk zou
vloeien.
Dat dit laatste bewezen is op 16 Juni
toen een hunner predikanten een mor-
genbeurt in de Nieuwe kerk kreeg, waar
toen de collecte aanmerkelijk hooger was
dan in gewone omstandigheden en door
een stadgenoot het verzoek om een ge
ref. predikant werd geuit.
Ten derde dat het vooi* de inwoners
van Middelburg, 'die de Geref. leer z.g.
te zwaar vinden, ^ch ook geen beletsel
kan zijn, wanneer hier ook een Heref.
Geref. predikant staat, aanigezien de zul-
ken toch bij de nu leeds aanwezige
predikanten te kerk kunnen gaan..
Dat dus door 'inwilliging van het ver
zoek zou worden voorzien in een drin(-
gende behoefte voor een deel dér inwo
ners en voor het belang der financiën
der Ned. Herv.
;o
Ned. Herv. Kerk.
Beroepen te Ouwerkerk, J. N. Drost
O.-I. pred., met verlof te 's-Gravenhage
Geref. Kerk.
Beroepen te Wolfiaartsdijk ds. R. de
Jager te Nunspeet.
Beroepen te Leenis, ds. A. B. W. M.
Kok 'te Z aamslag.
In verband mei de ongesteldheid
v<m zijn vader, Ds. J. Spoelstra, em.-
predikant van Sappemeer zal ca-nd.
Joh. Spoelstra van Meeden Zondag 6
Oct. a.s'. door zijn broer, Ds. E. Spoel-
(The crinkled Crotvn).
ieautoriseerda vertaling uit het Engelsch
ran William Le Queus, door Mej. E. H.
59)
Deze opmerking bewees, dat Weinig
werelösch als Os car Bishop ook
soms mocht wezen, hij zich toch geen
illussiesl maakte omtrent de onbaatzuch
tigheid van de menschen Over het geheel.
Maar, daar Pauline zeer kiesch was
en ook wel wist, hoe Benoit ha,ar Uoch
vee oplettender had behadëld, voor
namelijk in het geval van dat gaan naar
konden, meende zij,, dat z'ij minstens
een maand van tevoren haar betrekking
moest opzeggen. Bishop haalde de schou
ders op en stelde de helft van Üiein
termijn voor; maar toen hij zag, hoe
zij daarmee inzat, gar hij toe.
Hij beloofde, dat h'ij 'alle bizonderhte-
den zou opschrijven. Zij zou, natu,urlijk,
ïever zelve willen uitkijken naar een'
pension, zoo dicht moigelijk 'bij zijn huis.
De duDbele rol van secretaresse en
leerlinge zou druk beslag leggen op
haar tijd en zij zou zich niet willen
vermoeien, met onnoodig ver heen en
weer trekkfeu.
Het kynologisch weekblad De
Hond verschijnt voortaan bij de Uit
geverij N. Apeld. Ort. te Apeldoorn ;i
het eerste nummer van den Xen jaar
gang, dat wij zooeven ontvingen,, ziet
er keurig verzorgd uit. 'Het 'bevat een
groot aantal rubrieken waarin over de
verschillende hondensoorten zoo. een en
ander verteld wordt, raad wordt ge
geven! etc. Aardig beschreven is het
huwelijksreisje door de lucht van de
Landseer „Flora". Er is ook' een jacht'
rubriek.
In de bibliotheek van het Parijsche
Conservatorium heeft men onder de na
Menschap van Charles' Malherbe eeni
ge tot nog toe onuitgegeven handschrif
ten van Schubert ontdekt.
Het langen tijd verloren gewaand hand
schrift van Dworsjak' s strijkkwartet op
1 is in het archief van het praagsclfe
Conservatorium teruggevonden.
Friese he taal- en letterkunde
Het Selskip for Fryslke Tael- en
Skriftenkennisse heeft Zondag hare Erie
zendei gehouden te Heerenveen
voor dergelijke netoogingen zoo uitne
mend geschikt, 't Bezoek was niet groot.
Als sprekers traden op de heeren H.
Toen hij weg was, keken de jonge
dames elkaar een oogen'blik aa.n, zon
der te sprekenHet geheel had iets
van een sprookje. Stéphanie Dubois was
de eerste, die het stilzwijgen verbrak.
„Wat een verwonderlijks iets, hè! Hij
is in geen enkel opzicht een makkelijk
mensch, om te doorgronden. Maar, zoo
op het eerst, lij at het wel,, off hjij' vurige
liefde voor je heeft opgevat. Tenzij het
(natuurlijk slechts een zakenspeteulatie is,
van z'n kant., en dat hij er izeili(er van is,
hoe je een fortuin in je vingers hebt."
Pauline glimlachte en bloosde bij het
eerste deel van Stéphanie's opmerking.
Zij Wt.s zelve ook verbaasd door die
buitengewone oelangstelling van denkal-
men, in .zichzelf ge keer den man. Maar
haar opgewondenheid bij de plotselinge
uitkomst, die hij haar bood, deed haar
maar niet al te lang stilstaan bij de
beweegredenen die hem daartoe drevn.
Er was geen reden, waarom zij niet
naar Engeland zou terugueeren, het
eenige onaangename deel van het pro
gramma was, dat zij Stéphanie moest
vaarwel zeggen, die altijd zoo vriendelijk
voor haar was geweest en van Wie zij
dan ook heel veel was gaan houden.
Allle gevaren voor de Broederschap zou
den nu wel voorbij zijn, én als zij
haar soms toevallig ontdekten, zou haar
positie als secretaresse bij Oscar
Bishop, het geval voldoende vprklaren.
Zij zou een pension zoeken, ergens in
R. Cianne en J. Winkelman uit Amster
dam. Beide oordeelden, dat onder de
Friezen in Friesland zelf te weinig be
langstelling voor de Friesche taal
bestaat, waardoor deze allengs ach
teruitgaat, hoewel zij beschouwd
moet worden lals een der eerste factoren
om het cultureele peil v,an het Friesche
volk te verhoogen. Die weinige belang
stelling werkt terug op de Friesche lit
teratuur. Er verschijnen weinig nieuwe
boeken, hoewel er thans genoeg personen
zijn, in staat om de Friesche litteratuur
met goede werken te vermeerderen. De
laksheid onder de Friezen moet verdwij
nen en een der voornaamste middelen is,
overal waar dit mogelijk is, zich van de
Friesche taal te bedienen. Bovendien
moet zooveel mogelijk gepropageerd wor
den voor het geven v,an onderwijs in de
Friesche taal op de school.
Hulde werd gebracht aan Ged. Staten
van Friesland voor het instellen van eon
Onderwijsraad en het geven van een
subsidie van 7000 gulden voor het geven
van onderwijs in de Friesche taal aan
kinderen.
De vertooning van II Frjje Frvslan
sloeg gewelig ind door leden van het
Leeuwarder Kriletoaniel.
Examens v r ij e en orde-
o e f e n i n geh
De Minister van O., K. en W. brengt
ter algemeene kennis:
le dat, behoudens onvoorziene om
standigheden, de examens ter verkrijging
van de acte van bekwaamheid in de vrije
en ordeoefeningen der gymnastiek op
de volgende plaatsen en tijden zullen
worden afgenomen:
's Hertogenbosch op 10, 11 en 12
Sept. a.s. ,'s Gravenhage, op 10, 11, 121,
13, 14, 16, 17, 18, 19 en. 2D Siejpt. a.st
Amsterdam op 10, 12, 13, 16, 17, 19,
20, 23 en 24 Sept. a.s., Groningen op 10,
12 en 13 Sept. en op. 16 en 17 Sept. a.s.
a.s.
de examens zijn slechts toegankelijk
voor personen, ouder dan 17 jaar.
Ontsmetting van tarwe,
gerst en rogge.
De Plantenziektenkundige Dienst te
Wageningen schrijft ons:
Het ontsmetten der zaaigranen behoort
een telkenjare terugkeerende bezigheid
in ieder landbouwbedrijf te zijn!
Steenbrand en Fusarium
in tarwe worden bestreden door om
scheppen met een oplossing van koper
vitriool, Germisan of Uspulun universal.
Per H.L. tarwe wordt genomen, 200 gram
kopervitriool opgelost in 2J L. water of
100 gram Germisan of Uspulun Univer
sal opgelost in 3 L. water. Bij gebruik
van 50 gr. van deze twee laatste ont
smettingsmiddelen, eveneens opgelost in
3 L., worden ook reeds zeer goede re
sultaten verkregen, maar de ontsmetting
is niet steeds geheel afdoende. Bij zwak
zaad verdient deze zwakkere oplossing
de voorkeur met het oog op kiembescha-
diging. Tegen strepenziekte in gerst is
omscheppen met Germisan, aangewenc
in een oplossing van 100 gram in 3 L.
water per H. L., het meest afdoende.
Tegelijk worden dan ook Steen-
brand en Fusarium bestreden.
Stuifbrand in tarwe en gerst kan
alleen worden tegengegaan door toepas
sing van de warmwater,behandeling. De
tarwe of gerst wordt eerst IJ uur in wa
ter te weken gezet,, daarna blijft ze 4J
uur buiten water naweeken om tenslotte
gedurende 10 minuten in warm water te
worden ondergedompeld. Voor tarwe
moet de temperatuur 53 gr. bedragen,
voor gerst 5152 gr. C. Er moet zeer
nauwgezet gewerkt worden, daar anders
beschadiging van het graan plaats heeft
of de zjekte niet voldoende wordt te
gengegaan.
de buurt van Edgeware 'Road. Dit zou
ver af zijn van Lenoir, dien zij sneer
verlangde te ontmoeten. En ze hoopte
ook van harte, dat ze Easterbee niet
meer zou tegenkomen.
Zij ging nu een nieuw blad in haar
levensboek beginnen, een van eerzuch
tig streven, om Bishops geloof in haar
te rechtvaardigen. Over eenigen tijd zou
ziji het verleden kunnen begraven.
De viei* wekten gingen gauw voorbij,
en, na een bedroefd afscheid van Sté
phanie, verliet zij Parijs. Bij aankomst
in Lonoen nam zij haaj* intrek in fcje(n
hotelletje, in een straat,, dichtbij heit
strand, en den volgendten dag wijdÖje
zij aan het zoeken van een pension,
waar zij ook al, wat haar toebehoorde
een plaatsje gaf. Den tweeden dag na
haar komst vertoonde zij zich op Bry-
anstone Square.
Na een korte ervaring kwam zij wel
tot de ontdekking, dat haar plichten als
secretaresse niet zwaar waren. Die aan
stelling was zeker maar teen list geweest,
om Bishops edelmoedigheid te 'bedekken.
Was die opvatting van Stéphanie, dat
hij liefde voor haar had opgevat, juist
geweest? Daarvan was zij in het geheel
niet zeker, daar zijn houding op werk
uren bijzonder kalm en gtewioon was.
En, ofschoon bij minder terughoudend
was gedurende den tijd, waarop hij
nóch werk-, nóch lesgever was, kon zij
niet anders dan blijken Van vritendschap-
VENUS
MARS
JUPITER
SATURNUS
Voor verklarende aanteekeningen zie
men liet vorige weekkaartje. Het Eerste
Kwartier van de Maan staat 11 Sept. in
den Schutter, 14 Sept. in den Steenbok
en de Volle Maan van 17 Sept. in den
Hoewel dit jaar waarschijnlijk minder
Fusarium in de rogge zal voorkomen dan
voorgaande jaren, verdient een ontsmet
ting zekerheidshalve toch aanbeveling.
Goede ontsmetting der rogge wordt ver
kregen door om te scheppen met een
oplossing van Germisan of Uspulun uni
versal ter sterkte van één procent. Per
H.L. rogge wordt gebruikt 3 L. van deze
oplossing (30 gram ontsmettingsstof op
3 L. water per H. L.) Bij sterke aantas
ting is aan te raden, 40 gram op 3 L,
water per H.L. Behandeling der rogge
met droogontsmettingsmiddelen als Aba-
vit, Tillantin R. Tillantin of Tutan met
de door de fabrikanten aangegeven hoe
veelheden geeft eveneens goede resulta
ten, hoewel niet steeds afdoende.
De aandacht wordt speciaal gevestigd
op de machinale omschep-
methode, die als een verbetering van
de gewone methode kan worden aange
merkt. Het graan wordt hierbij in een
apparaat gestort, dat gebruikt wordt bij
droogontsmetting van zaden (droogont-
smettingstrommel). De machine mag niet
geheel gevuld worden, daar anders de
menging van graan en oplossing onvol
doende is. Er dient 3 a 5 minuten ge
draaid te worden. LJitstekende bevoch-
tiging van het zaad word' verkregen bij
aanwending van de bovengenoemde hoe
veelheden oplossing.
Voor grootere partijen kan gebruik ge
maakt worden van groote mengmachines.
Na de ontsmetting houde men er reke
ning mede, dat voorkomen moet worden
dat het ontsmette zaad opnieuw besmet
wordt. Daarom mag dit alleen dan ter
droging uitgespreid worden op een
dorschvloer, als deze vooraf met de ont
smettingsstof schoon gemaakt is. Ook
mag het ontsmette zaad niet in dezelfde
zakken gestort worden waaruit het ge
komen is, tenzij ook de zakken ontsmet
zijn. Ook de zaaimachine kan een bron
van besmetting opleveren.
Nadere inlichtingen worden gratis ver
schaft door den Plantenziektenkundigen
Dienst te Wageningen en door bij dien
Dienst werkzame ambtenaren.
pelijke belangstelling in hem ontdekken.
Hij was een eigenaardig meinsch, in
vele opzichten; en, gelijk Sté'phanie al
had opgemerjct, w.as hij heel moeilijk
te doorgronden. Hij leek een menge
ling van vriendelijkheid en strengheid.
Als hij hd,air les gaf was' hijgde strenge/
leeraar, die heel karig was met zijn
lof, maar haar niet spaarde in het attent
maken op haar fouten. Ofschoon ze
hem heel graag lijdien mocht, was ze
toch een beetje nang voor hem.
Naaat zij een maand zijn onderricht
had genoten, vroeg zij hem,, of hij ook
eenige verbetering waarnam, of Izij zich
in ook' nóg zoo geringe mate, zijn biiji-
zondere vriendelijkheid waardig toonde.
En, tot haar verbazing, want zij'
had de vraag gesteld met een innerlijk
huiveren, wia,s hij bijzonder hoffelijk
in zijn antwoord.
„IU heeft mijn geloof in u méér dan
gerechtvaardigd. Ik kan mij geen andere
leerling herinneren die zóó grooje vor
deringen heeft gemaakt in zulk een kor
ten tijd. Ma,ar.... „en hier verviel hij
weer in zijn gewone terughoudendheid,
„ik vergis mij heel zelden. Als ïk niet
vast gemeend had, dat u van de juiste
stof gemaakt was, dan zou ik zeker
niet zoo'n belang in u gesteld hebben."
Deze woorden schenen haar allen twij
fel te benemen. Stéphanie had zich ver
gist, toen zij had verondersteld, dat hij
liefde had opgevat voor haar 'knappte
Waterman. Voor tusschengelegen datums
kan men zelf wel schatten, waar de maan
dan staat. Saturnus is de eenige planeet,
die deze week om 10 uur zomertijd te
De Iepenziekte.
Verschenen is het rapport van prof.
dr. Joh. Westerdij'K en dr. Ch. Buisman
over haar onderzoek naar de iepen-
ziekte, verricht ten laste van het Prijis-
vrageninstituut van den Oranjebond van
Orde, in beheer bij de Ned. Heide Mij. al
waar het werk verkrijgbaar is.
De vraag, of een zieke iep k,an worden
genezen, wordt o nlkeiinond beantwoord,
ejvenals die, of het sterven der iepen
kan worden bestreden. Aangezien men
de ziekte thans kunstmatig kan verwek
ken, is het mogelijki, verschillende soor
ten te beproeven op hun vatbaarheid^
waarna men de resistente exemplaren
langs vegetatieven weg snel kan ver
menigvuldigen.
Voor de Indische marine.
NaarAneta vernam is op 1 Aug. 'n nieu
we Dornier-vliegboot, de Di 26, bestemd
voor de Indische Marine, naar Indië ver
zonden terwijl in den loop van dit jaar
vermoedelijk nog 8 .Dorniers en 11 kjeine
verkenners zullen worden verscheept.
Verder zullen dit jiaar 6 bommenwer
pers dezelfde bestemming volgen.
De nieuwe torpedojagers Van Galen en
Witte de Wit zullen bij normale om
standigheden het volgende jaar kunnen
worden afgeleverd, terwijl de twee laatste
jagers van ongeveer gelijk type, de Bane-
kert en van Nes later zullen vólgen.
Het Scheldej uweel.
Maandag was de laatste dag van de
Antwerpsche zeilweek, welke dag te
vens de beslissing bracht voor de wedf-
strijden om het Schelde-juweel.
Frank Mardoeh wint met den zesme
ter. Ubu met 40 p. het Schelde-j uweel,
.Uilenspiegel werd tweede met 32 ip.,
Kemphaan had 11, Lou 7 p.
De Nederlanders hebben het er niet
best afgebracht.
vriendin. Hij had gezien, dat er een
artiste in haar school, en., i.n zijn harts
tochtelijke liefde voor muziek, had hij
besloten haar de gelegenheid te gevem,
waarvoor zij zelve onmogelijk had kun
nen zorgen.
De aagen vlogen om en zij begon in te
zien, dat hard werken het beste middel
is tegen ziekelijke herinneringen. Maar
op een goeden keer, werd izij fbiiji het
topenen van de krant, (die oude tijd weer
bij ha,ar wakker geroepen, doordat zij er
in las het proces van Forbes' voor zijn
moorozuchligen aanval op George Pen
nington.
Het was maar een kort rechtsgeding
geweest, de Broederschap had haar best
geda,an voor haar medelid, 'ze had de
za,ak in handen gegeven aan een van
de knapste advocaten, maar, tegenover
zulke Heffende bewijzen, de afdoende
getuigenis van vingerafdrukken, stond de
handigste advocaat machteloos. Forbes
werd schuldig verklaard en ontving het
vonnis, dat hij verdiende.
Terwijl Pauline dit las, voelde -zij
een soort van voldoening. Zij was altijd
overtuigd geweest, dat die man haar
vader had vermoord en zij was blij,
dat hij in zekeren zin, 'zijn vergelding
hiervoor had (gekregen..
(Wordt vervolgd.)
