Kaknmikmp KkütféM
ei
"•Zeepfabriek „Het Klaverblad"
HAARLEM
Oostkapelle*
Er
I
ZM UANGDUmQE ISPÖÖRREIS
Iff, vöoral in den warmen zomertijd, yaak afmattend,
Lichaam en geest worden dan door een afwassching
verfriscb® «n opgewekt en deze verfrissching werkt
fcOOVeel langer na, wanneer men daarvoor dan de
ongeêv£naatde Klaverblad's Kê&iemelkzeep gebruikt,
In Uw reistasch dus
BRIEVEN UIT BERLIJN.
Hef is de bestel
Cf
mo
ziji
VI
nemen. Er zijn ook plannen voor een
nieuw en grooter jongenshuis. Als eer-
sle bijdrage voor dit doel is van de
slichiing H. n. O. te A. f 1000 ontvangen.
r— In het kamp van Waal sdorp
waren een aantal landstormers aan het
stoeien. Een der jongelui keerde vopr
de grap de krib van een kameraad om.
De jongen kreeg een wond aan zijn slaap
en Mrlooi het bewustzijn1. Hij moest naar
het militair hospitaal worden overge
bracht, waar een nog al ernstige her
senschudding werd geconstateerd.
Op het Bloemendaalsclie
strand waagde de tuinman E. zich te ver
in zee. Een badman redde hem en een
zware longontsteking werd geconstateerd.
Het slachtoffer is thans (V'ferieden.
Een dienstplichtige, voor de herha
lingsoefeningen te Assen opgekomen,
krabde een puistje aan zijn gezicht open
en overleed Lwee dagen later aan bloed
vergiftiging.
Op den overweg te Duister-
voorde is een melkwagen aangereden
door den trein. De overwegwachter had
vergeten de hoornen te sluiten. Tjegen
hem werd proces-verbaal opgemaakt. De
melkwagen werd licht beschadigd.
Bij Auc'hy zijn bij/ instorting in
een nspliall-groeve drie werkli'ë'cfen be
dolven en om het leven gekomen.
Te L v o n bezweek tijdens een cir
cusvoorstelling een tribune met het ge
volg, dal een honderdtal toeschouwers
naar beneden tuimelde en 23 hunner
geVond werden.
Op den weg Misle-W i il l e r s w ij k
is de heer P., klerk ter secretarie, te
Winterswijk dood bij zijn motor gevon
denVermoedelijk heeft hij door e.en
Ie snelle vaart een bocht niet goed kun
nen nemen en is toen tegen een booiin
aangereden.
Het schoone geslacht in P.oilen is
er maar slecht aan toe, want er 'z-ijii fpeil
te weinig mannen in het la(nd; tegie-novetr
elke -drie vrouwen heeft men er islechlls
één schrijft het Vad. Een gevolg vaji dit
alles. dit blijkt uit de officieel© sta
tistieken is, dat het taan tal geboortjeji
steeds kleiner wordt. Een inwoner vain
de stad Stanislau, Adalbert Gol'ka- Gol-
Kowski gelieeten is op een schitterend,
denkbeeld gekomen. Men modst een
nieuw soort staatsloterij in het leveh
roepen, waarbij -de -prijs uit eed huw
baren man bestaat, die verplicht is niet
de prijswinsler in het huwelijk 'te treden.
Alle ongehuwde vrouwen moeiten aan
deze loterij kunnen deelnemen en de
loten moeten dan -ook erg goejlk'opp
worden gemaakt, zoodat ook de arm sten
een kansje kunnen wagen. Voor -elke
trekking van -de loterij moeten dertig
duizend loten "in den handel wordieja
gebracht. De prijs van één lot zou twee
gulden kunnen bedragen. Dertigduizend
maal twee gulden, dat is zestigduizjs{n:d
pop. De vrouw, die den prijs wint,,
krijgt behalve een echtgenoot ook! -dit
groole bedrag ,aan geld, zoodat de man
om zoo- te zeggen een bruidschat mee
brengt. Het nieuwe paar behoeft dan
niet met financieele moeilijkheden te-
kampen en er is geld genoeg om een
groot aantal kinderen te -onderhoudejn.
Adalbert Golda-Golk-owski is zelf nog
ongehuw-u en hij beeft -zich 'zelf ter be
schikking gesteld om als prijs bij zulk
een loterij te worden uitgeloofd. Men
stelt nu een onderzoek naar de beweeg
gronden van dezen man in, waht men
wil weten, of hij misschien |alle,en 'maair
met dit vreemde plan voor den Idaig is
gekomen om zelf een rijk-e vrouw aan
den haag te kunnen slaan.
De drie mo"ördenaars die in hei-
Si an t ars c he een bloedbad aanricht
ten en door den Landraad ter dood
veroordeeld werden, welk vonnis door
den G. G. werd bekrachtigd, wenden
Woensdagmorgen terechtgesteld.
Naar de „Voigtlaenderische Anze'i-
ger" uit H e 1 m s g r u e n verneemt, Is
da,ar de 55-jarige weduwe, Anna Sto«>
kel, vermoord. Zij is waarschijnlijk dood
geslagen, waarna de moordenaar hejt
lijk, dat ontzettend verminkt was,, on
der istroo in een schuur lieert verborgen.
D-e politie en de justitie zijn den geheelen
nacht bezig geweest met het onderzoek,
dat tot nu toe echter geen resultaat
heeft opgeleverd.
Wjlliam James Gordon, een 15-
jarige padvinder te Liverpool, zag hojei,
andere jongens vogels mishandelden o-p
hel -dak van een vervallen gieterij. Hij
verzocht de jongens dat te tatefn len
toen »1 eze niet naar hem hoorden,
klom hij ook op het dak om hen te ver
jagen. Het dak was echter oud en wrak
en stortte in. Gordon kwam zoo on
gelukkig te vallen, dat hij aan de g&-
volgen overleed. Den jongen is, ae:n popt-
hume belooning van een zilveren •me
daille verleend, die zijn moeder opeen
plechtige vergadering van de vereenl-glng
tegen mishandeling van dieren in ont
vangst zal komen nemen. De prins van
Wales heeft een boodschap -gezonden,
die bij deze gelegenheid zal worden
voorgelezen.
In een groot gedeelte van het bin
nenland van Australië is sinds zes
jaar geen droppel regen gevallen. Die
inlanders hebben hiervan zwaar te lijden
en er komen vele gevallen van scheur
buik voor, waaraan vele personen be
zwijken. "j (li.
Een tragisch ongeval heeft te Bre
inen het leven van twee 12-jarige twee
lingbroers geko-st. Een van de jongefns
/(CeuMiMad*
kwam op het i-dee den ikopi van eien nee
boven een een pa,al van het hoogspan
ningsnet te bevestigen. In weerwil van
de waarscli uwingen van den gaistlie-ejr
bij wien -de jongens gelogejerd w,aren,
klom de jongen naar boven, waarna hij
in aanraking met den electrischen stroom
kwam. Hij was op slag -do-o-d en bleef
vreeselijk verminkt in de draden hangb|n.
Zijn broer wide hem te hulp komeln,
doch had nauwelijks den paal aangeraakt
of ook hij kreeg1 den stroom -door het
lichaam. Eerst na veel moeite konden
de lijken worden geborgen.
Volgens een bericht ui-t Ge-nève
zijn bij een bestijging van dein -Mont
B 1 a n c -drie toeristen door een nood
weer overva-llen, tengevolge waarvan een
hunner verongelukte. Zijn lijk is nog
niet gevonden.
De twee anderen waren, toen men
ze vond bewusteloos.
Ook een andere groep toeristen werd
door den bliksem getroffen, wa,arbij een
hunner in een diepte vam 35 Meter
viel en ernstig gewond werd.
Bij een verkëejrsoptg-top ping te
Dudley, reed een auto, waarin 'zich
een knaap bevond, die bij leien aanrijding
-doodeiijk gewond was, ondanks het sein
van de verkeerspolitie door. De verkeers
agent beduidde den bestuurder van eten
-wagen, dat hij halt moest hjouden. De biei-
stuurder gaf echter te -kennen, dat hij
een stervende naar het. ziekenhuis moest
brengen. De verkleers,agent kwam daarop
lot de vreeselijk'e ontdekking, dat zijn
eigen zoon in de auto vervoerd werd.
De man was -niet meer in staat dienst
te doen. Hij zonk ineen en moest wor
den vervangen.
-- Kort na aankomst van het stoom
schip „Bremen" te New York, is- een
k'ajuildief gearresteerd. Reeds spoedig na
het vertrek uit Bremen vermisten ver.
schillende reizigers voorwerpen van
waarde.
In een der kajuiten werd de uniform
van een -steward gevonden. D-e passagier
werd daarop in verizekterd© -bewailing
gesteld. Hij heeft bekend, d,at het plan,
om in dezen uniform diefstallen op heit
schip te plegen, op een vroegjeren zee
reis bij hem was opgekomen.
OVERPLAATSINGS-WEE.
Het volgen-de historische- verinaaltje
meldt hel „;A. I. D."
Een Mulo-leer,aar werd overgeplaatst
van Banooeng naar Solo-, doch kort na
deze benoeming werd de-ze overplaat
sing weer ingetrokken en de betrokkene
n„ar Tondano gedirigeerd, een plaatsje
dat zijn gezondheid en die (zijner a.s,
vrouw goed te stade -z-ou kunnen komfclp.
Den 25sten Juni voer de „(Van Over
stralenvan Soerabaja weg, met -die
meubelen der familie. De leleraar ech
ter kon. niet mee, er waisi geien pla-aUst
meer aan boord; hij moest dus wachten.
Éérst 9 Juli Kon hij vertrekken, mtelt
de Buyskes. Toen de adspirant-Tonda-
nees- aan boord stapte, achterhaalde ble-m
een telegram, vatte hem als het ware
op de loopplankof hij maar weer
van 'boord wilde gaan en 'zich naar zijn
allernieuwste standplaats -begpjvenI.
Solo!
De meubels liggen thans op Tondano,
zijn geheel berekend op de inrichting
van een huishouden in de 'buitengewesten
een plaats, waar nog geen electrisc'h
licht bestaat.
(Van onzen correspondent).
Berlijn, 17 Augustus.
De Berlijner is niet een wereld
stedeling, maar beter noch
slechter dan de andere Duit-
schers, Koopen op de pof.
Wanbetalers. Vrijen met
For tuna is wel eens onfortuin
lijk, Fel licht en zwarte slag
schaduwen.
Als de zon zoo lekker schijnt en -de
Berlijners in luchtige, vroolijke zömer-
kleeding de straten vullen en 's avonds
voor de ontelbare restaurants en kof
fiehuizen „uitblazen", dan "krijgt men
zoo oppervlakkig den indrukj, dat de
groole meerderheid dezer 4,3 milltaen
zieltjes het leven niet al te zwaai'
schijnt te nemen en pret in het eigen
bestaan heeft.
Wie Berlijn beter kent, weet, dat deze
eerste visie op stukken' na niet op de
werkelijkheid gelijk,t. f
De Sakser, de Beier, de Rijnlander,
die, in verschillende overgangen van ge
brek aan waardeering, den Berlijner niel
luchten kunnen, zullen u met graagte
vertellen, dat 'de hoofdstad van het Deut
sche Rijk een Sündenbabel" is en dat
men den doorsneebewoner bijna als
„Schweinehund" beschouwen kan. Wat
natuurlijk hoogst onbillijk en gruwelijk
overdreven is. Ik ken den Berlijner nu
Ingez. Med.
al sinds 1913 in dageliijksjch verkeer.
Ik heb hem in dagen van vreugd en in
lange jaren van ellende en tegenspoed
meegemaakt en kan hem in het alge
meen niet heler en niet slechter vin
den dan eenige andere Duitsche vari
atie.
Maar hij is nu eenmaal werelidsle-
deling, behoort tot die groote uiterst
gemengde massa, die ook een het
zij erkend: betrekkelijk-gróót per
centage misdadigers, oplichters, niets
doeners, chevaliers d'induslrie, dieven,
moordenaars, souteneurs, en soortge
lijke onwelkome menschens-o-orlen gast
vrijheid verleent. Vullen we deze groe
pen aan met een jammerlijk verarmd-
den en daardoor vaak stuurloos en ook
wel karakterloos geworden midden
stand, met een jeugd, die ten deelq
onder den invloed van geexalteerde
moderne stroomingen miet meer in -
of - uit weet en tot^xcessen cn ten
slotte misdaden en zelfmoorden ver
valt, dan is het beeld eenigjszias
volledig geworden en laten we ons niet
meer zoo snel door eerste indrukken
misleiden.
Een geweldig-groote stad met ^ge
lukkig!) een groote meerderheid van
solide, harde werkers; en een (veel
te groote!) minderheid van figuren,
die aan den zelfkant der samenleving
verblijf houden.
De gemiddelde Berlijner is niet min
der arm dan zijn landgenooten in
andere Duitsche steden en dorpen.
Geld is schaarsch in Duitschl'andde
honger naar waren grooter dan ooit.
De jeugd weuschte te huwen, d-e wo
ningnood is nqg altijd enorm; dus zijn
de prijzen voor de huurwoningen ver
boven Europeescli peil.
Hel gevolg daarvan is, dat de Ber
lijner, die in de inflatiejaren het spa
ren verleerd heeft, met graagte ge
grepen heeft naar het credict- en af-
belalingsstelsel, dat in Duits'chland
sinds eenige jaren ongekende afmetin
gen aangenomen heeft.
Contante betaling is hier uitzonde
ring geworden, koopen „op de pot"
(of gelijk men liet hier grappig' noemt:
„auf stoltern") iets, waar niemand zich
meer over pleegt te schamen. Van de
groote warenhuizen a'f tot de kleinste
(snoepwinkeltjes toe verkoopen op we-
kelijksche of maandelij'kpche afbeta
ling en de practijk heeft het al
noodig gemaakt, den handeldrijvende!!
middenstand door uitgebreide organisa
ties legen de legioenen der wanbetalers
te beschermen.
Want natuurlijk wordt van dit stelsel
misbruik gemaakt.
Wie 's middags door de groote Ber-
lijnsche winkelstraten wandelt of zich
tegen sluitingsuur der kantoren op de
groole verkeerswegen naar het Westen
en het Zuiden opstelt, zal versteld
staan van het overgroote aantal luxe
auto's, dat voorbij snort. U kunt mij
echter op mijn woord geïooven, dat
van deze prachtige wagens.... niet,
of slechts zeer gedeeltelijk betaald is
en in vele gtevailen ook nimmer betaald
zal worden. Ze zijn op afbetaling of
op crediel gekocht, en de deflig-ge-
kleede „bezitters" rekenen steeds met
de zeer groote mogelijkheid, dat ze
binnen enkele dagen of weken in het
"openbaar zullen moeten toegeven, dat
ze geen cent meer hun eigendom kun
nen noemen; veel schulden en geen
pfennig bezit hebben.
Dat verklaren ze voor den rechter
onder eede, en zooiets heet hier dan do
„Offenbarungseid."
In mijn woonwijk in het deftige
„Berlin-Zehlendorf" zijn lal van prach
tige villa's. Ik heb de gewoonte 's avonds
na hel werk een wandeling door die
Villa-straten te doen om op.... veran
deringen le letten. En er gaat eigenlijk
geen week voorbij, zonder dal er iets
op te merken valt. Hier heeft zich een
bankier voor het hoofd geschoten, daar
is een zakenman naar het buitenland
gevlucht, ginds is een bezitter van drie
luxe-auto's failliet verklaard. Overat zoent
de verhuiswagen zijn slachtoffers en
kond „Jan met de Pet" zijn deurwaar
derszegeltjes opplakken.
Dal is zoo typisch voor Berlijn, dat
slachtoffer noch toeschouwers er zich
tegenwoordig meer iets van aan ple
gen le trekken. D-e stad is le groot en
het verschijnsel te veelvuldig. Men
duikt in een andere wijk weer opi,
krijgt opnieuw crediet en tracht For-
luna op fortuinlijker wijze le vrijen.
Men krijgt opnieuw crediet schreef
ik.
Maar daar schijnt men nu een stokje
voor-te willen gaan steken!
Zooeven las ik, dal de groole mid
denstandsorganisaties een eigen cre-
dielbureau gesticht hebben en dat zij
nu reeds over een carthotheek be
schikken, waarin de namen van l'/l
milüoen Berlijners zijn opgenomen met
daarbij de aanteekening of zij reeds
vroeger failliet verklaard werden, een
„Offenbarungseid" aflegden of op andere
wijze geloond hebben, dal men voor
zichtig met hen moet zijn.
Anderhalf millioen namen op de -1.3
milüoen inwoners (kinderen, grijsaards,
gebrekkige, verpleegden enz. meegere
kend!). Ik geloof, dal de soliditeit van
den gemiddelden Berlijner niet op wree-
der wijze gekenschetst kon worden.
Maar wat waar is, moet nu eenmaal
gezegd worden.
Het overgroote deel dezer menschen
is een offer der tijdsomstandigheden. E;n
de handeldrijvende middenstand heeft er
door zijn uitgebreide crediet- en afucta
lingsstelsels zelf toe medegewerkt.
De practijk leert nu eenmaal^ dat
deze methodes den kleinen man met
het geringe inkomen verleiden tot het
onmiddellijk ziel! aanschaffen van Lal
van zaken, die hij niet noodig lieei't.
Hij behoort bij elke nieuwe overeen
komst niet alieèn zijn vast salaris,
maar ook zijn reeds aangegane ver
bintenissen op ie geven. In verreweg
de meeste gevallen zal hij trachten,
deze bepaling, die hem verhindert het
voorwerp van zijn verlangen onmid
dellijk in handen te krijgen, te ont
duiken. Dat beleekent bedrog- en be
zorgt hem, daar de firma's hun over
eenkomsten %jnet klanten joch straks
aan el ka n de r^ise ke nd makpn, vrijheids
straffen, die oneervol zijn en liet begin
van een loopoaan vol misdaad kunnen
betee kenen.
Deze geweldige ope-enhooping der
wereldstadmenschen is voor veten een
gevaar; voor jonge kinderen het meest,
die dagelijks in a'ile deelen der stad
tot uitersten vervallen, liet slachtoffer
van misdadige elementen worden, dóór
de ouders niet meer gecontroleerd kun
nen worden en in ziekenhuizen en ge
vangenissen eindigen.
'■I 1
De zon schijnt zoo lekker, en de
menschen stappen in hun lichte, witte
kleeren zoo vrootijk door het leven
heen.
Maar naast dit felie licht heeft Ber
lijn zwarte slagscnaduwen.
Ik mag ze, als eerlijk kroniekschrijver,
u niel verzwijgen!
Abonnementen en Advertentiën vooi
dit blad worden aangenomen door
den Agent E. FLIPSE.
Electr. Drukkerij G. W. DEN BOER.
Middelburg.
