De XX8 Eeuw.
BESTEVAER
Riggelaarflalmk
Zatepdag 3 Augustus tWBW
172* Jaargang
FEUILLETON
De Kroonjuweelen.
BINNENLAND
Hoofd op,ouwe
joi\ger\.Hiep
stop eens een
pij pJ3es£evaer
ze brengt je in
een. goede
stemming.
I
I
Wereldstad
(The crinkled Crown).
KABINETTENMAKERIJ.
DE KONINGIN OP REIS,
VERHOOGING INVOERRECHTEN
KAAS EN MELK VOOR DE V, S,
WETHOUDERSCRISIS TE
AMSTERDAM.
BURGEMEESTER, HOOFD DER
POLITIE EN PARTIJ.
NEDERLANDSCH FABRIKAAT.
181
MIDDELBURGSCHE COURANT.
De abonnementsprijs bedraagt, voor Middelburg en 't agentschap Vlissingen,
ƒ2.30, elders 2.50 per kwartaal. Week-abonnementen in Middelburg
18 cent per week. De advertentieprijs is, voor de gewone advertentiën,
30 cent per regel voor ingezonden mededeelingen 60 cent per regel.
Bij abonnement voor beide veel lager. Men vrage daarvoor de tarieven.
UITGAVE N.V. MIDDELBURGSCHE COURANT
Lange St. Pieterstraat, Middelburg
Telefoonnummers
Redactie 269 Administratie 139
Postchèque- en Girorekening 43255
Familieberichten en dankbetuigingen van 17 regels 2,10, élke regel
meer 30 cent. In de rubriek „Kleine Advertentiën" worden, mits uit
drukkelijk daarvoor opgegeven, advertentiën, tot niet meer dan 5 regels,
opgenomen a 85 cent bij vooruitbetaling. Advertentiën onder „Brieven" of
„Bevragen bureau dezer courant" 10 cent extra. Bewijsnummers 5 cent.
Dit nummer bestaat uit TWEE Bladen.
EERSTE BLAD.
Uit magistraatschen mond werd dezer
dagen spottenderwijs de uitdrukking „we
reldstad" vernomen, betrekking hebbeu-
11e op een onzer Zeeuwsche steden in het
noordelijk deel der provincie. Dat Iaat
zich denken, nietwaar: de groote broer
vóelt zich altijd tegenover dén kleineren,
en doet daarvan ook wel eens blijken
betgeen overigens als een vrij onschuldig
vermaak te beschouwen is.
Maar tochdie oudste broer moet eigen
grootheid niet overschatten. Want wie
waarlijk groot wil wezen ,die moet dat
ook in 't kleine zijn en daaraan ha
pert misschien nog wel eens wat.
Om duidelijker te zijn: de problemen
van een provinciale hoofdstad van zoo
om en de nabij 20.000 inwoners zijn er
ijele ,die men naar allerhande rubrieken
kan indeelen oude en nieuweafgedane,
huidige en toekomstige; economische, so
ciale, cultureele, aesthetische.... vul maar
in. Men kan ze echter ook zoo indeelen:
groote en kleine,, of gecompliceerde en
evident eenvoudig problemen of pro
bleempjes. De eerstgenoemde soort ver-
eischt uiteraard tot het vellen van een
oordeel nauwgezette studie en voorzich
tige overweging, opdat men tot een ge
degen inzicht en opinie gerake; van
de tweede soort kan men echter zeggen
dat iedereen, die een dag in Middelburg
is, zich er een oordeel over vormen mag,
dat dan daarom nog niet aangematigd, ge-
heeten zal kunnen worden. Vier van deze
kleinigheden, die gezamenlijk misschien
tóch van meer belang zijn, dan men zoo
zou denken, mogen hier volgen in den
vorm van een waar gebeurd sprookje:
het ware is daarin de toestand en het
sprookje bestaat in de verandering van
naam en toenaam.
■Alzoo
Er was eens iemand 'die, uit het
Noordoosten des lands komen dp, in de
hoofdstad van Zeeland een gewichtige
bespreking te voeren had. Daarvoor werd
de Zondagmiddag gereserveerd; de man
stapte in den Vlissingschen mailtrein (een
prachtsneltrein) en reed Middelburg
voorbij. Via Vlissingen moest hij de pro
vinciale hoofdstad bereiken en èSn uur
voor zijn vertrektijd moest hij al vertrek
ken. omdat de mailtrein terug niet in
Middelburg stopt tot het opnemen van
reizigers.
De afstand Middelburg—Vlissingen is
biet groot en het is volslagen duidelijk:
en aanvaardbaar, dat men den komen
den immers internationalen mail
trein geen passagiers uit Middelburg
na"kr Vlissingen laat opnemen, nóch den
gaanden mailtrein tot het uitlaten van
reizigers in Middelburg laat stoppen.
Maar dat men, komende uit Brabant,
'in onze hoofdstad niet vlug mag uitstap
pen, noch den mailtrein hier voor den
reis naar Brabantschen kant bestijgen
Geautoriseerde vertaling uit het Engelsch.
van William Le Queux, door Mej. E. H.
mag het lijkt ons vooralsnog onjuist
en ill elk geval zoowel grievend als lastig
voor de hoofdstad van Zeeland.
Enfin de man kwam,-en wilde des
middags met den trein naar Vlissingen
vertrekken om daar den boottrein op
te pikken. Met bovenmatige verwondering
ervoer hijt oen, dat, gelijk zulks ookk in
andere aan de spoorlijn gelegen gehuch
ten pleegt te geschieden, het „ge
achte publiek", zullen we maar zeggen,
in wachtkamers achter slot en grendel
wordt gehouden totdat het lokaaltje er
is, de deur naar den trein ontsloten.
w;ordt en men als zoete kinderen het
pernon betreden
'Bij aankomst, zoo bleek onzen sprook
jes-man later, gaat het al even stuntelig
met de loozing des publieks door de
wachtkamer. Dat ziet er alles, ondanks
den hoogen overgang, in Goes heel wat
perron betreden mag
Het droevig verhaal is nu evenwel
zoover gevorderd, dat de zakelijke con
ferentie hier ter stede bp dien Zondag
middag gehouden werd. Toen geviel bet,
dat een der aanwezigen zelde:/ „Haar
moesten we den heer die-en-diei even
over raadplegen maar die woont aan
't andere eind van de stad'l
„Bel hem dan even op" zoo opperde
d,e van elders gekomene, zijn oogen op
het telefoontoestel aan den wand richten
de. Toen zwegen de Middelburgsche heie
ren pijnlijk stille en een van hen fluis
terde: „in de hoofdstad van Zeeland is
de telefoon des Zondagmiddags gesloten"
De conferentie vond niettemin voort
gang en het resultaat daarvan was, dat
hij, waarvan in dit ware sprookje spra
ke is, per brief kamers huurde in onze
stad. Laten we zeggen dat het wasi
op Het Plein E 98. Met dat adres op een
papiertje geschreven, kwam hij op een
regenachtigen, windërigen avond 'in Mid
delburg aan, zoo tegen tienen. Met de
plattegrond van de stad goed in z'n
hoofd geprent stevende hij' linea recta
op Het Plein af en begon te nummeren.
De zuidzijde was G, G 4-6-8-10-12dat
was dus mis. De westzijde van Het Plein
leverde de goede wijkletter op: F 6-8
maai- het kwam niet boven 't dozijn, dan
was er een groot gebouw de Klompen-
beurs zullen we maar zeggen, om in den
sprookjestrant te blijven. Maar de noord
zijde van Het Plein leverde weer uitzicht
op meer succes: dat begon met F 148
en daalde lekker af tot plotseling,
vóór de F 98 gekomen was, wijkletter N
begon
Het werd later, en "donkerder, en de
moede zwerver ('t is immers efen sprook
je) werd moedeloos.. Hij vroeg met den
hoed in de hand voorbijgangers om
raad maar kwam niet door t gan-
sche 'tgansche land, ook dezen wisten
er geen weg mede .Toen ging het nog
harder regenen en de zoeker zei reso
luut: „ik ga naar de politie". Hij: werd
daar zeer voorkomend ontvangen, maar:
men wist Bet daar óók al niet. Hulpvaar
dig werd den reiziger van verre een stoel
geboden en een hoofdagent, met een
electrischen zaklantaren gewapend, be
steeg zijn stalen ros tot vreedzamen re
cherchedienst. Na een wijle kwam hij
verheugd terug en zeide: „komt u maar
mee .Ik heb het gevonden!" Zoo kwam
door vriendelijke hulp alles op z'n poot
jes, en de reiziger nog in zijn bed te
recht.
Maar al deze opgesomde kleinigheden
doen zien dat er in Zeeland nog meer
steden zijn die zij het misschien dan
op deze kleinigheden na 'den naam
van wereldstad nóg niet volledig verdie
nen.
26).
Toch was hij besloten om ieder voor
zorg te nemen en later op den middag
ging hij bij den secretaris van Binnen-
ïandsche Zaken aan, met wien hij' eeln
lang gesprek had.
„Zij is volkomen betrouwbaar eu voor
een vrouw bijzonder practisch", zei hij
tot den hoffelijken sir Robert. „Maar er
is immers een groot verschil tusschen
de sexen. Een man zal zijn hoofd bij
elkaar houden, waar een vrouw het
hare verliest; een toevallig wat scherp
gestelde vraag kan haar geheel evenwicht
doen verliezen. Ik geloof dat dit°een ge-
Val is waarvan u wel goed gebruik
moogt maken. Als wij er in slagen de
ware feiten voor hen verborgen te hou-
~en althans voor teenigen tijd
zuilen zij volgens alle waarschijnlijk
heid hun plannen niet veranderen. Als
nDS ^an zullen ze zeker
wel hun plannen veranderen en dan zijn
de inlichtingen, d ie wij van den Neder
lander hebben gekregen, niets waard;
zijn aanteekeningen zijn dan scheur
papier en we kunnen weer opnieuw be
ginnen.
Sir Robert knikte.
„Ik oen het geheel met u eens. Na
tuurlijk vermijd ik zulk soort dingen
zooveel mogelijk. Maar ik erken, dat
ons hier geen keuze wordt gelaten. U
kunt er gerust op zijnik zal de tioodige
maatregelen treffen.
Te zijner tijd werd het onderzoek
gehouden. Er waren maar heel weinig
getuigen bij en er werd Pauline geen
enkele vraag gesteld die zij1 niet zonder
schroom beantwoorden kon. De Pers was
schaars vertegenwoordigd. Er waren
maar enkele aanteekeningen van het
rechtsgeding in de bladen van den vol
genden dag. De uitspraak luidde: „zelf
moord" en die werd eenstemmig dooi
de jury aangenomen.
Pauline zag even het magere gelaat
van Forbes onder de aanwezigen. Uit
voorzichtigheid had Easterbee de zitting
niet bijgewoond. Zij verliet het gerechts
hof in gezelschap van Lenoir, die geener
lei opmerkingen maakte over de uit
spraak, welke z'ijn particuliere opvat
tingen don ook mochten geweest zijn.
HOOFDSTUK VIII.
„I.enoir raadt mij om onmiddellijk'
buitenslands te gaan. Hij1 schijnt te duch
ten dat de broederschap het mij wel
In de gisterenavond voortgezette bij
eenkomst van den Kabinetsformateur,
jhr. mr, Ruijs de Beerenbrouck, met ver
tegenwoordigers der drie rechtsche Ka
merfracties, waren van deze laatste te
genwoordig de Voorzitters dier fracties,
dr. Beumer (2e voorzitter), mr. J. Schok
king, mgr. dr. W. H. Nolens en de leden
de heeren H. Colijn, J. R. Snoeck Hen-
kemans en mr. P. J. M. Aalherse.
De beraadslagingen eindigden met een
voor het totstandkomen van een parle
mentair Kabinet, steunende op de rech
terzijde, ongunstige wending.
Men zou zoo op het eerste gezicht
zeggen gelukkig, dat is nu eindelijk ach
ter den rug. Naar onze meening had
deze vertooning nimmer op touw gezet
behooren te worden maar wij kunnen
ons aan den anderen kant indenken zoo
wel, dat op min of meer formeelen grond
de opdracht aan jhr. Ruijs de Beeren
brouck gegeven werd, als dat men ter
rechterzijde, en dan zelfs bij de Chr. His-
torischen, toch wei naar een vorm van
bondgenootschap met de andere, mede
uitsluitend het bezit van een vorm des
waren Christendoms voor zich opeischen
de partijen, wilde streven.
Dat deze, rechtsche samenwerking ge
naamde, nieuwe vorm van coalitie niet
tot stand is gekomen men beelde zich
niet in, dat zulks op hoog-ideëele gron
den mislukt is dan toch zouden de ad
viezen der rechtsche raadslieden aan de
Kroon wel zoo geluid hebben, dat den
Kabinetsformateur niet opgedragen zou
de zijn een parlementair kabinet, steu
nende op de rechterzijde, te formeeren
Aangenomen kan rustig worden, dat
de heeren het „in zaken van koophandel"
niet eens konden worden de een wilde
wat meer, de ander wat minder en in de
beginselen die de rechtsche partijen hee
ten te binden, bleek niet een super-be
ginsel te vinden, dat de kloven wist te
overbruggen. Dus kwam het contractje
niet tot stand.
't Is vreemd, maar 't is zoo.
Afwachten wat we nu zullen beleven
op een hecht en weldoortimmerd kabi
net, dat er zal zijn als de Internationale
Herstelconferentie in onze residentie be
gint, rekenen wij vooralsnog niet.
Naar het Hand. verneemt, zal de Kon.
familie in het begin der volgende maand
een officieel bezoek aan Enschede bren
eens moeilijk kon maken als ik' in Enge
land bleef.
Zoo sprak Pauline van dei* Wyck. Het
was enkele dagen na het rechtsgeding
en zij was Easterbee op een ochtend op
zijn kamers komen bezoeken. Hij: had
het 't beste gevonden, dat hun ont
moetingen in Hyderstreet zouden plaats
hebben, omdat hij daar niet de kans be
liep den Franschman aan te treffen;
die hij om verschillende redenen liever
vermeed.
Zij had het niet in woorden uitgedrukt
maar hij wist precies de vraag die zij
hem wilde stellen: was hij het nu hl
of niét eens met dien raad?"
Hij beantwoordde ze ook niet dadelijk
ginds die laatste ontmoeting met haar
w'as hij in Elswick geweest en had hij
genoten van de bekoring van de dames
Kearns meer in het bijzonder van dé
blonde Doris. In zekeren zin voelde hij
zich verdeeld tusschen twee gedachten
Pauline, met haar donkere schoonheid
en de groote droefheid die zij geleden
had, trok hem dan wel zeer aan. Aart
den anderen kant waren er enkele over
wegingen, die gewicht in dé schaal leg
den tegenover een man van zijn opvoe
ding en begrippen, die hem weer sterk
aantrokken tot Doris. Zij was een jong
meisje van zijn eigen stand; van goede
geboorte en opvoeding. Zij zou een idea
le vrouw voor hem zijn. Deze bedenkin
gen. Dit is het eerste Koninklijk bezoek
aan Enschede sedert 1907.
Voorts zal de Koningin Dinsdag a.s. de
Zuiderzeewerken bezichtigen. Daartoe
komt H. M. om elf uur te Medemblik
aan, om vervolgens per boot naar Den
Oever te gaan. Van hier zal de proefpol-
der te Andijk bezichtigd worden.
Volgens telegrafisch bericht uit Was
hington van den vertegenwoordiger der
Nederlandsch-Amerikaansche Kamer van
Koophandel gaat aldaar het gerucht, dat
de financieele commissie uit deu Ame-
rikaanschen Senaat de invoerrechten op
kaas en op gecondenseerde melk in haar
ontwerptariefwet opnieuw heeft ver
hoogd.
Zekerheid zal hieromtrent eerst kun
nen worden verkregen, nadat het ge-
heele wetsontwerp door de commissie
bij den Senaat zal zijn ingediend, wlat,
naar men weet, eerst einde Augustus
te verwachten is.
In de gistermiddag gehouden vergade
ring van het college van B. en W. van
Amsterdam heeft de wethouder voor de
bedrijven en handelsinrichtingen, de heer
J. ter Haar Jr., zijn verzoek om ontslag
aan den raad in handen van den bur
gemeester gesteld, wegens een diepgaand
verschil van meening over het sluitend
maken van de thans door B. en W. vast
gestelde ontwerp-begrooting 1930. Een
minderheid in het college van B, en W.
wenschte met den heer Ter Haar een
wijziging (verlaging) in een der electri- j
citeitstarieven, waartegen de meerder- j
heid zich is blijven verzetten bij den hui-
digen financieelen toestand der gemeen-;
te. De heer Ter Haar heeft daarop ver-;
klaard de aldus vastgestelde ontwerp-
begrooting van het electriciteitsbedrijf
niet te, kunnen verdedigen-.
De heer Ter Haar is gedurende 8 jaar
wethouder geweest. Vooral de handels- j
inrichtingen hebben onder zijn bewind
een groote uitbreiding ondergaan.
a
WBI6GEiMR7w\R00SEN0AAL
ixngez. Mea.j. I
I
In de Donderdagavond gehouden ver-
.gadering van de afdeeling Zaandam der,
S. D. A. P., waarin de houding van
burgemeester K. ter Laan als hoofd der
politie met betrekking tot het conflict
in de Zaansche houtindustrie werd be
sproken, is een motie van afkeuring van
die houding voorgesteld. Op voorstel van
den voorzitter der S. D. A. P., den heer
Oudegeest, die de vergadering leidde,
werd deze motie echter niet aangenomen,
op grond van het feit, dat de heer Oude
geest van burgemeester Ter Laan in
voorafgaande conferenties de verzekering
had ontvangen, dat deze in den vervolge
meer zou handelen in den geest der S.D'.
A.P. Burgemeester Ter Laan was niet
ter vergadering aanwezig.
Het Hbld. verneemt echter door zijn
gen, tegen elkaar opgewogen, deden de
schaal sterk overslaan ten gunste van
Doris.
Werd ooit een man pijnlijker geslin
gerd tusschen dien stroom van tegen
strijdige aandoeningen? Hij wilde Pauli
ne niet verliezen; hij schrikte terug
voor het idéé, dat de zee hen scheiden
zou, dat hij haar nooit zou weerzien.
En toch als hij haar raadde te blij
ven, wat zou zij dan daaruit hesluiten!?
Zou zij niet meenen, dat hij, door haar
zoo te raden, duidelijk blijk gaf hoe
zeer hij haar tegenwoordigheid begeer
de? En met de herinnering aan Doris
Kearns nog zoo versch in het geheugen
kon hij er maar niet toe komen om haar
ronduit aan te sporen tot blijven. Ter
wijl hij er zichzelven om verachtte,
draalde hij maar.
„Waarom dringt Lenoir daar zoo op
aan? Ik heb u immers al gezegd, hoe
ik niet geloof, dat die ellendelingen,
hoe laag ze overigens ook staan, strijd
zullen voeren tegen vrouwen. Ze heb
ben gedaan al wat in huu vermogen lag,
wat u betreft. Forbes heeft een aanval
op u gewaagd en dien heeft u afge
wend."
Als ooit een vrouw blijk gaf van haat
liefde, dan was het in den blik dieiu
Pauline hem nu toewierp.
„Dank u" zei ze op een toon va(n
Onbeschrijfelijke teederheid.
correspondent te Zaandam van den bur
gemeester zelf de mededeeling, dat vhij
gleenszins aan den heer Oudëgeest boven
genoemde verzekering zou hebtben ge
geven.
Hij zou alleen te kennen hebjben ge
geven, dat hij nooit anders gehandeld
heeft dan in den geest der S. D. A. JL
En hij voegde in het gesprek met <ran
correspondent daaraan nog toe, dat
zich zeer wel bewust is, dat hij voor
de handhaving van de ord,e op straat be
treft geenerlei verantwoording schuldig
is noch aan den gemeenteraad, noch aan
een politieke partij. 1
Het Hbld. vindt de uitlating van burge
meester Ter Laan terecht gevaar
lijk, daar 't op de massa de indruk zou
maken, dat de partij de houding van den'
burgemeester mocht censureeren.
De Algemeene Vergadering der Ver
eeniging „Nederlandsch Fabrikaat" zal
plaats vinden op Woensdag 28 Augustus
a.s. te Dordrecht. Daar zal ir. P. Ba-
rendsen, adjunct-directeur der electro-
motorenfabriek, een lezing houden over
het onderwerp „De toekomst van de
Nederlandsche industrie en de toekomst-
Hij 'bloosde onder dien welspredenden
blik; de stompzinnigste man kon zich
niet vergist hebben in de beteekenis1
van dien blik.
„Geeft hij u eenige overtuigende re
den, waarom hij een ballingschap dan
zoo noodzakelijk voor u acht?" vroeg hij
op een toon, waaruit wel eenige verle
genheid doorklonk.
Zij sprak langzaam, haperend. Een
plotselinge verstijving scheen zich van
haar te hebben meester gemaakt. Niets
in hem scheen antwoord te geven opi
dien openbarenden blik, Waarin zij haar
innigste ziel had gelegd. Hij scheen ge
neigd de vraag te beredeneeren als een
zaak van zuivere vriendschap.
„Zijn positie is heel moeilijk', dat be
grijp ik wel. Hij moet voorzichtig zijn,
in wat hij zegt. Hij denkt, dat ik Forbes
voor eenigen tijd van het spoor heb geJ
bracht. Maar daarmee is hun achter
docht nog niet bezworen ze zullen óp
hun hoede blijven. Ik heb den man .ge
zegd, dat ik naar werk zou uitkijken,
dat ik een betrekking zou trachten te
vinden, waardoor ik in mijin onderhoud
zou kunnen voorzien. En als ze er daini
tenslotte achterkomen, dat ik nog een
lui leven leid, zullen ze dan niet hu)ni
gevolgtrekkingen maken? Er is dus zeer
veel waars in wat Lenoir zegt, dat moet
ik toegeven."
UWordt vervolgd].
