No. 159
Dini4iii 8 luli 1888
172* Jaargang
KIESKRING ZEELAND
GEMEENTE MIDDELBURG
BINNENLAND
UIT STAD EN PROVINCIE
Dit nummer bestaat uit TWEE Bladen.
EERSTE BLAD.
ZEEUWSCHE
CIJFERS.
De algemeene uitslag der verkiezingen
zegt weinig „tant de bruit pour une
élection zou men er, met een variant
op het bekende gezegde, achteraf van
kunnen verklaren. Hoe staat het echter
met de Zeeuwsche cijfers Zijn daaruit
voor onze provincie nog conclusies te
trekken, aanwijzingen voor de toekomst
te vinden
Beschouwen we dan den uitslag in
Kieskring XII, omvattende de provincie
Zeeland.
Het aantal kiezers bedroeg er in 1925
122.883, in 1929 was dit aantal aange
groeid tot 129.761, alzoo een vermeer
dering van 6.878 kiezers, dat is 5.6
meer. Geldig -uitgebrachte stemmen in
1925: 105.721; in 1929: 110.108, dat
is 4.387, of 4,15 meer.
Met andere woorden de toename
der kiezers in onzen kieskring is niet
voldoende in den stembusuitslag tot uit
drukking gekomen tegenover een toe
name, in 1929, van 6.878 kiezers, staat
slechts een vermeerdering van het aan
tal geldig uitgebrachte stemmen met
4.387. Waar zijn die krap 2500 kiezers
of stemmen gebleven Dit is een alvast
niet tot verheugenis stemmend verschijn
sel, dat, zoo niet alle partijen, toch
rechts en links zich wel eendrachtig kun
nen aantrekken. Het bewustzijn van den
plicht tot stemmen moet bij de kiezers
beter doordringen ook al zouden ze
de zaak op zichzelf hoogst onbelangrijk
vinden de verschillende partij-instanties
hebben voor betere voorlichting en dis
cipline zorg te dragen, opdat de uit on
kunde of domheid ongeldig gemaakte
of verminkte biljetten steeds minder zul
len voorkomen.
De toename van het kiezerstal iaat
een vergelijking met 1925 niet zoo maar
toe het aantal stemmen, dat elke partij
toen behaalde, moet met, naar uit het
voorgaande blijkt, 5.6 vermeerderd
worden, om te kunnen vaststellen, of in
Zeeland een bepaalde politieke of staat
kundige richting vóór- dan wel achter
uitging. Deze herleide cijfers voor 1925,
met de thans uitgebrachte, en het ver
schil, (waarbij -f- een toename en een
afname 'beteekent), vindt men in bij
gaande tabel uitgerekend voor de daar
toe in aanmerking komende partijen.
Partij
R. K
S. D. A. P.
A. R
C. H
Lib
V. D
S. G. P
H. G. S
Braat
R. K. Volksp.
Ter Hall
Fl. Vos
Stemmen op
1929 herleid
19.870
12.857
21,542
17.481
11.190
7.912
9.448
492
1.843
552
1.610
Stemmen in
1929
20.667
16.65L
17.811
20.402
11.589
7.524
9.643
658
1.170
334
698
1.029
Winst
Verlies
797
3.794
3.731
2.921
399
388
195
166
673
218
912
Idem in
procenten
-f- 4.-
29.5
17.3
16.7
3.6
4.9
2.—
33.8
36.5
39.5
-57.-
R. K
S. D. A. P.
A. R
C. H
Lib
V. D
605
1942
2194
1361
735
1309
635
2426
1782
1713
823
1127
30
484
412
352
88
182
5
25
19
26
12%
14
Bovenstaande cijfers leeren ons in de
eerste plaats, dat niet alleen absoluut,
doch ook relatief het stemmental van de
Liberalen in Zeeland vooruitging, abso
luut met een kleine 1000, relatief toch
nog met een 400 stemmen. In verband
met de belangrijke stemmentoename der
S.D.A.P. en ook rekening houdende met
de dusgenoemde „zuigkracht" der ont-
wapeningsleuze, mag dit resultaat den
Liberalen toch nog niet gansch ontevre
den doen zijn.
De belangrijke stemmenverschuivin-
gen vonden echter (zie de 5e kolom) bij
andere partijen plaats de S.D.A.P. zag
haar stemmental met 30 wassen, de
C. H. met 17 en de A. R. verloren
daarentegen 17 Het eerste dezer drie
verschijnselen zal voortdurend onze aan
dacht vereischen van de laatste twee
mag men zich in het rechtsche kamp
ter dege rekenschap geven.
De R. K. Staatspartij boekte een voor-
uitgang van 4 de R. K. Volkspartij
ging er 40 (218 stemmen) op achter
uit. Dissidente Roomschen hebben in
Nederland nog steeds uiterst kleine le
venskansen
De lijst Ter Hall, in 1925 met de onze
verbonden, verloor nu ruim de helft ba
rer stemmen waar het hier geen prin-
cipieele, politieke, partij betreft, valt er
weinig van te zeggen.
De v. D, verloren 5 de Staatkundig
Gereformeerden gingen in Zeeland met
doch de Hervormd Gereformeerden
met 34 vooruit. Dat boer Braat hier
-■ stemmen verloor, kan- ons slechts
verheugen. De Communisten hebben we
in onzen staat niet opgenomen, omdat
e r"Uwbaar vergelijkingsmateriaal ont-
'breekt 2e zjjn echter wel vooruit ge
gaan,
Eenzelfde tabel als voor den Kieskring
Zeeland, vindt men, voor Middelburg,
vo+ de voornaamste politieke partijen,
onder die voor den ganschen Kieskring,
j Deze cijfers spreken voldoende, zon
der wijdloopig commentaar: de veran
deringen die de Kieskring Zeeland te
zien gaf, zijn hier wat meer gemarkeerd,
behalve dan, dat procentsgewijze de
vooruitgang van de S.D.A.P. in de hoofd
stad 4.5 kleiner is dan over den ge-
heelen Kieskring XII.
Dat de Liberalen absoluut 110, rela
tief nog 88 stemmen wonnen, en dus
hier 12 vooruitgingen men zal het
ons niet euvel duiden, dat we daarover
hartelijk verheugd zijn.
DE KABINETSCRISIS,
De Koningin heeft gistermiddag ten
Koninklijken paleize het Huis ten Bosch
den vice-president van den Raad van
State ter conferentie ontvangen.
Naar de „Volkskrant" verneemt, gaat
in parlementaire kringen het gerucht,
dat men het zeer wel mogelijk acht,
dat staatsraad mr. dr. D. A. P. N.
Kooien zal worden aangezocht als kabi
netsformateur op te treden.
DE OVERVAL OP WILLEMSTAD-
Op de vragen van het Tweede Kamer
lid de heer L. L. H. de Visser, heeft dej
Minister van defensie, mede namens
zijn ambtgenooten van buitenl. zaken en
koloniën a.o. geantwoord dat de regee
ring bereid is aan de Tweede Kamer
■uitvoerige en nauwkeurige inlichtingen
te verschaffen over de gebeurtenissen te
Curasao, zoodra zij over volledige gege
vens zaf beschikken, maar dat van de
regeering niet de verklaring te verwach
ten is, dat zij de regeerfng van Vene
zuela m geen enkei opzicht zal onder
steunen en tegenover de revolutionnaire
■.anti-imperialistische volksbeweging een
houding van volkomen neutraliteit in
acht zal nemen.
Uit een brief van een reserve-tweede-
Iuitenant, thans op Curasao verblijvende,
blijkt, dat de Cura?aosche Petroleum
industrie-Maatschappij na den bekenden
'overval op 9 Juni j.l. maatregelen ter
afwering van een nieuwen overval heeft
getroffen. Zooals bekend heeft deze maat
maatschappij een groot aantal Venezola-
nen in dienst ,die in een afzonderlijikl
kamp op de Isla (3e efbriekslcrreinen)
zijn gehuisvest. Onmiddellijk na het te
lefonisch bericht van den overval, zijn
de posten ter bewaking van de raffina
derij verdubbeld.
Van deze terreinen gescheiden door
water en een dam, ligt de woonwijk. Op
den dam werd eveneens bewaking ge
steld. De brug, welke aam de water
zijde veribnding met Willemstad 'geeft,
werd gebarricadeerd met zakken zand,
waarachter stalen platen; aan de stads-
zijde werden flinke prikkeldraadversper
ringen aangebracht. Verder bracht men
onder de brug dynamiet, om haar zoo
noodig in de lucht te laten vliegen. Op
Zondag 10 Juni zijn patrouilles gevormd
uit leden van de schielvereeniging. der
maatschappij. De manschappen werden
bewapend met geweer of klewang en
revolver en deden onafgebroken *8 uur
dienst.
Op Maandag 11 Juni zijn van half-ze-
ven tot half acht alle Venezolanen die
aan den arbeid togen gefouilleerd. 'Er
werden geen wapens bij hen gevonden,
zelfs geen messen. Ook het genoemde
kamp, dat elke twee weken wordt geïn
specteerd, werd extra onderzocht.
De C. P. I. M. heeft drie autobussen
in bezit die geheel met stalen platen
bekleed zijn; ze zijn voorzien van "een
kijkgat voor den chauffeur en schietga
ten.
Geklaagd woreft over te weinig wapens
en ammunitie.
Verder is uit de employés der maat
schappij een „staand" leger van onge
veer 70 man gevormd. Het is verdeeld in
drie ploegen, die elk 8 uur achtereen
dienst doen. Ook drie wachtposten zijn
gevormd voor voortdurende bewaking
van de brug. Deze posten bestaan uit
oud-militairen. De mannen .gewapenfl
met klewang en revolver, hebben allen
20 geweerpatronen in hun tasch.
De wacht had de beschikking over
twee vrachtwagens, een veidtelefoon,
fwee zoeklichten, een lichte mitrailleur
met 970 schoten en vijf geweren. Tijdens
het dienst doen werden de mannen rijke
lijk onthaald op cigaretten, koffie, sand
wiches, limonade en bier.
De op- en afgaande wachten moestem
Zich melden aan het clubgebouw. Het
was streng verboden, wapens of ammu
nitie mee naar huis te nemen.
Het algemeen commando over de groe
pen berustte bij den heer H. J. C. de
Ruiter, en als wachtcommandanten tra
den op de heeren A. van Hoboken, W.
G. Ridders, F. H. IC. J. ISprenger en DL
de Groote.
HET EEUWFEEST VAN DE GRENA
DIERS EN JAGERS.
De viering van het eeuwfeest van Gre
nadiers en Jagers te Den Haag, werd
gisterenavond voortgezet met een feest
viering in het Gebouw voor K. en W.,
die door de Kon. familie werd bijge
woond. Opgevoerd werd „Tien uur heit
de klok", van A. den Hertog, door a|r-
tiesten van het Rotterdamsch Hofstad
Tooneel.
De voorstelling had zeer veel succes.
EEN WAARDEVOLLE SCHENKING.
Men meldt aan de Maasbode uit
Enschede
De heeren J. H.„jSJ. H. en G. J. van
Heek Jr. leden der firma G. J. van
Heek en Zonen hebben aan de gemeente
Enschede toezegging gedaan van de
schenking van het landgoed de Van
Lochcmsbleek, gelegen aan de Henge-
loschestraat, in de onmiddellijke nabij
heid van- en grenzende aan het sport
en Wandelpark G. J. van Heekpiark,
groot ruim 4+ H.A. en met het Van
Heekpark ter gezamenlijke grootte van
ruim 14 II.A., onder voorwaarde o.a.
dat het als een onafscheidelijk deel van
het G. J. van Heekpark zal worden be
schouwd en als een terrein voor uit
spanning en wandeling, als sportterrein
en als speeltuin zal worden in gebruik
gesteld voor de ingezeteneen van En
schede en Lonneker.
B. en W. stellen voor om met be
tuiging van 's Raads bijzonderen dank
voor deze daad van vrijgevigheid, het
geschenk voor de gemeente te aan
vaarden.
DE INTERNATIONALE KAMER
VAN KOOPHANDEL.
Gistermiddag is het vijfde congres der
Kamer v. Koophandel te Amsterdam ge
opend in tegenwoordigheid van Prins
Hendrik en tal van genoodjgiden in bin
nen- en buitenland. De heer E. Heldring
voorzitter der commissie van ontvangst
hield de welkomstrede, waarna' de voor
zitter van het Nederlandsche comité, de
heer H. Ru'd. du Mosch een rede hield.
nr—"'-v t-T rr^w,',+^ff,:,Mr-rT?, *-*-
(Ingez. MediJ,
Hierop ging de voorzitter der Intern.
K. v. K. de heer Alberto Pirelli, uitvoe
rig na, wat door de Kamer v. Koophan
del verricht sinds het laatste congres te
Stockholm. De I. K. v. K. heeft zich
ook met 'n nieuwe kwestie ingelaten, b.v.
de Chineesche. Tenslotte sprak nog de
'minister van buitenl. zaken jhr. mr.
(Beelaerts van Blokland. Het lag in de
bedoeling om de besprekingen over de
Chineesche kwesties èen Integreeretnd
deel van het Amsterdamsch congres te
doen vormen. Het Hbld. meldt echter
dat. zooals 't thans laat aanzien betwijj-
feld moet worden of men een basis zal
kunnen vinden, waarop deze besprekin
gen zullen kunnen gehouden' worden.
En in ieder geval is "het niet waar-"
schijnlijk. dat er resoluties "tijdens dit
congres zullen worden aangenomen.
De zaak is n.l. volgens' de inlichtingen
van het Hbld. deze, dat de Chineesche
delegatie zich op het standpunt istelt,
dat de politieke kwesties bezwaarlijk van
de economische kunnen worden geschei
den, terwijl het aan den anderen kant
niet in de bedoeling van de Intern. Ka
mer kan liggen om de besprekingen in
politieke debatten te doen uitloopen. Ook
schijnt het niet naar den geest der Chi
neesche afgevaardigden te zijn, om de
Chineesche vraagstukken als geheel af
zonderlijke kwesties te doen behandelen,
doch wil men de besprekingen op een
meer algemeen niveau brengen. Vermeld
ka,n nog worden, dat de Chineesche dele
gatie Jjlijkbaar de kwestie der afschaf
fing van de ex-territoriale rechten sterk
voren wil schuiven".
VEREENIGING TREIN 8.28.
De Vereeniging „Trein 8.28" tot uit
zending van zwakke pn praetubercu-
leuse kinderen heeft hare belangrijke
werkzaamheden uitgebreid. Tot nu toe
werden kinderen van 6—13 jaar uitge
zonden, ook wel een enkele maal jon
gere, maar dat lukte om verschillende
redenen niet best. Deze kleintjes vragen
meer en afzonderlijke zorg, zij worden
onder de grooten verdrukt.
Toch wanneer men de zegenrijke in
vloed van de uitzending van de groote
ren \Vaarneemt ,kan men het begrijpelijk
vinden, dat het bestuur der Vereeni-
ging, dat dagelijks aanvragen ontving tot
liet opnemen van kleuters van 3—6 jaar,
die hét toch ook zoo bitter noodig had
den, geen vréde kon hebben met den
toestand, waarbij die kleintjes bijna re
gelmatig moesten worden afgewezen.
Daaraan moest een eind gemaakt wor
den en daaraan heeft het bestuur eei|
eind gemaakt. Het huis in Baarn al
waar 50 kleuters worden verpleegd is
geopend en wie de invloed waarneemt
die de verpleging op de gezondheid van
deze kleintjes heeft, moét wél consta-
teeren, dat hier heerlijk werk is ver
richt.
Maar het bestuur heeft dé hand aan
de ploeg geslagen, doch erop gerekend,
dat weldadig Nederland wel voor de op
richtingskosten zou zorgdragen. Tot dit
doel is een loterij' georganiseerd van
40.000 loten a f 2.50, waarop inmiddels
de Koninklijke goedkeuring ls vèrkregen.
Deze loterij stelt ieder in staat dm met
een. kleinigheid deze zoo noodige ver
pleging in Stand te houden. Voor deze
goede daad zal men ook: nog de kans
hébben een van de prachtige prijzen,
w. o. een huis, een auto, een1 piano^
te trekken.
Deze loterij zal slagen, gezien het
goede doel, indien in] iedere plaats een
kindervriend zich belast met het ver-
koopen van loten In dé plaats van zijn
of haar inwoning.
Het adres der Vereeniging is: Trein
8.28, Oosteinde 30, Amsterdam (C.).
DE EX-KEIZER.
In een brief uit Berlijn aan „L'Oeu-
vre", ge teekend Duesburg, Wordt onge
rustheid uitgesproken over den moge
lijken terugkeer van ex-keizer "Wilhelm
nagr Duitschland, nadat op 22 dezer
de wet tot bescherming van de repu
bliek, waarvan de regeering de ver
nieuwing niet heeft kunnen verkrijgen,
afigeloopen zal zijn.
Volgens den schrijver heeft het Duit-
sche kabinet over deze mogelijkheid be
raadslaagd en is het van meening, dat
het daarna niet langer het recht hééft
om Wilhelm, indien deze toegang mocht
vragen als Duitsch burgar,, dien toe
gang te ontzeggen. Art. 28 van de con
stitutie verhindert wel een Staatsgreep,
maar kan niet worden toegepast als de
ex-keizer verklaart, volstrekt geen booze
bedoelingen te hebben en slechts naar
Duitschland te willen komen om daar
vreedzaam zijn dagen te eindigen.
Hel eenig mogelijke om zulk een terug
keer te verhinderen, is dat men hém
vast houdt, waar hij is. Niet de Duit-
sche regeering kan hem tegenhouden,
maar de Nederlandsche moet hem een
vertrek-visum weigeren.
Naar de correspondent meent is Wil
helm zelf, oud en door velen in Duitsch
land vergeten, geen gevaar meer voor
de republiek. Maar zijn aanwezigheid
zou mei of zonder zijn wil, geëxploiteerd
worden door anderen. Daarom moe teil
de Nederlandsche autoriteiten doorge
drongen zijn van hun verantwoordelijk
heid. Door de macht der omstandigheden
zijn zij het, die te waken hebben voor
het behoud der Duitsche republiek. Ze
mogen den man op het kasteel te Doom
het leven zoo aangenaam maken als ze
willen, maar laat ze vooral opletten, dat
hij er niet per vliegtuig vandoor gaat!
zoo besluit de schrijver.
De 25ste jaarvergadering van de
stichting Vrederust zal worden gehou
den op Woensdag 17 Juli 1929 op de
stichting „Vrederust" te. Bergen op Zoom.
Te 11+ uur gaat in den Bid'stonfd
*oords. A. C. Heij van Koudekerke.
Te 1^2 uur wordt de vergadering ge
opend.
De agenda bevat: Toespraak van den
voorzitter. "Bespreking van de verslagen
van secretaris en penningmeester. Ver
slag van de commissie tot het nazien der
rekening 1928. Benoeming van één lid
in de commissie tot het nazien van' 3©
tekening 1929 (,vac.-D. J. Dees). Ver
kiezing van vier bestuursleden. Aaü de
beurt van aftreding de heeren J. J. Ide
Jager ,die herkiesbaar is(statuten art. 8);
J. H. Blum, C. A. Wisse en H. Droïi-
kers, die niet herkiesbaar zijn. Lezing.
Sluiting. i i
o
Hit Z u i d-B e v e a o d.
Naar de Iers. Grt. meldt, zal hletó
burgemeestersfeest te Ierseke a.s.
Donderdag worden gehouden.
m
Uit St. Phïlipsland.
Bij het zoogenaamde „Kallen", een
fcpelletje waarbij met een steen een
rechtop staande steen moet worden om
geworpen, kreeg het 5-jarig zoontje van
den heer L. J. R. Ie St. PHi i l ip'R-
1 a n d een groot stuk steen tegen het
hoofd. De kleine werd ernstig aan het
hoofd en vooral aan een oog, verwond.
Geneeskundige hulp moest direct worden]
Ingeroepen. I i
0
Zeeuwseiz-Viaanderen O. D.
Donderdag a.s. zal een vereeniging
van bouwkundigen uit den Haag Sas
van Gent bezoeken en o. a. jeen
bezoek brengen aan de Nieuwe Nedcrl.
glasfabriek. i._(
o
Zeeuwseh Vlaanderen W.D.
Zaterdag j.l. kwamen in het vei
lingsgebouw „Avicultura" te Oostburg
bijeen een commissie uit oud-patienten
van dokter D'. Herman de Grool, die on
langs ontslag heeft genomen als gemeen
te-geneesheer van Oostburg. Vele andere
Oud-patienten waren aanwezig.
Bij monJde van den heer Fraser, voor
zitter der commissie werd" den scheiden
den geneesheer met eene hartelijke toe
spraak aangeboden een fraai geschenk,
bestaande uit een staande Westminster
klok met volledig speelwerk en uurslag,
beaevens een mooie teekenmg in bruin
en zwart van den Nederlandschen kun
stenaar Idzerda, voorstellende een
■straatje in Brugge. Een en ander was
vergezéld van een eenvoudig, fraai al
bum met de handteekemiugen, vervaardigd
a,
•e
r1
n.
>4
16
v.
ie
3e
I
10
5,
0,
5,
0,
a'-
d-
>r
