NIEMEUER'*
FRIESCHE HEERENBAAI
Binsdag 2 Juli 1929
VOOR FIJNPROEVERS
No. 1Ö3
172* Jaargang
BOET UW PLICHT
STEMT OP LIJST No. 31,
DAN STEMT GE LIBERAAL!
BINNENLAND
DE KONINKLIJKE FAMILIE
GRONINGEN.-
EERSTE KAMER-VERKIEZING.
VERDEELING JUBILEUM-GELDEN.
DE REIS VAN DEN GOUVERNEUR-
GENERAAL.
DE HERTOG HENDRIK.
UIT STAD EN PROVINCIE
(Ingez. Med>)^
INSTALLATIE BURGEMEESTER
GUNNING.
MIDDELBURGSCHE COURANT.
Bij dit nummer behoort e»n Bijvoegsel.
Aan den vooravond van den dag, waar
op de overheid het den kiesgerechtigden
staatsburgers en staatsburgeressen tot
plicht heeft gesteld, mede te werken tot
het kiezen van een nieuwe volksvertegen
woordiging, past het enkele rustige woor
den te richten tot hen, die ter stembusse
opgeroepen zijn.
In de eerste plaats moge dan in zeer
algemeenen zin gezegd worden: doet uw
plicht, door gevolg te geven aan den u
van overheidswege thuisgebrachten op
roep. Ga naar het aangegeven stemlokaal
en breng een geldige stem uit. Dat is uw
en ieder anders allernaasten plicht. Het
voegt u niet, tenzij ge revolutionnair of
anarchist zijt, dit eenvoudige overheids
bevel te veronachtzamen of er ongehoor
zaam aan te wezen: de ordelijke staats
burger vervulle zijn plicht. En dan ook
volledig. Want, het is wel zoo bekend,
dat 't geen kwaad kan het hier neer
te schrijvende wettelijke verplichting
strekt zich slechts uit tot het verschijnen
in het stembureau, meer niet. Omdat
de stemming geheim behoort te zijn,
is het niet mogelijk, dat de autoriteiten
zich ervan overtuigen, of gij inderdaad
uw stem hebt uitgebracht op de voorge
schreven wijze.
Maar ook dat behoort men goed te
doen. Blanco stembiljetten en dezulke
die van echte of quasi-grappige opmer
kingen voorzien worden, maken, met de
door onkunde ongeldig gemaakte stem
biljetten, dat de uitslag der verkiezing
een niet geheel zuiver beeld van de
huidige politieke verhoudingen geeft. Dat
dient voorkomen te worden en daarom
zij ieder onzer lezers, van welke staat
kundige of kerkelijke richting hij ook zij,
dit gezegd: doet volledig uw plicht dooi
den 3en Juli een geldige stem uit te
brengen.
Aan stemplichtverzuim in 1925 maak
ten 284.820 personen zich schuldig en
slechts de helft daarvan was geldig ver
hinderd; van de totaal uitgebrachte
3.258.238 stemmen waren er nog 172.376
ongeldig, zoodat dus in 1925 in totaal
314.9 li) geldige stemmen méér uitge
bracht hadden, kunnen en hadden be-
hooren t.e worden. Eerste plicht van el-
ken staatsburger is dus,, door het nauw
gezet uitbrengen van zijn stem, dit getal
zoo klein mogelijk te helpen maken!
Het bovenstaande geldt voor al onze
lezers, maar voor de vrijzinnigen in het
bijzonder. Want de socialistische en de
kerkelijke partijen hebben hun kiezers
corps zoo wèlgedisciplineerd, dat een
aanmaning onzerzijds in die richting
welhaast overbodig mag heeten. Maar
juist onder hen, die de vrijzinnige begin
selen zijn toegedaan, treft men de on
verschilligen aan: mannen en vrouwen,
die voorgeven, dat ze van de politiek
niets hebben moeten zooais dat dan
heet schoon ze zich meestal zoo wei
nig of zoo oppervlakkig met die politiek
inlaten, dat hun afkeer op z'n minst on
gefundeerd mag heeten. Die blijven dan
of thuis, in de hoop dat een gelukkig
gesternte hen vrijwaren zal voor een
burgemeesterlijke verantwoordingsoproe
ping, öf ze stemmen blanco, öf ze stem
men op den een of anderen kennis, die
hier of daar op een lijst of lijstje staat.
Dat alles is principieel onjuist en af
keurenswaardig: cLezen eenen dag hééft
men zichzelf rekenschap van politieke
gezindheid, van zijn wenschen inzake
het regeeringsbeleid voor de komende
vier jaren, te geven. En daarna hééft
men het zijne tot de verwezenlijking
daarvan bij te dragen door het uitbren
gen van zijn stem op die partij, welke
volgens haar beginselen en werkpro
gramma daarop aanspraak mag maken.
En welke partij moet dat dan zijn?
In de eerste plaats een echte poli
tieke partij niet het een of andere
dissidenten- of ijdeltuitentroepje. Dat sta
voorop.
Iedere Nederlander, die hecht aan den
hem ingeschapen drang naar geestelijke
en maatschappelijke vrijheid, en die ge
voelt voor de waarde van de mensche-
lijke persoonlijkheid, terwijl hij de be
hartiging en de verzekering van het a 1 -
gemeen, dus-het gelieele, volksbe
lang, als hoogste doel van den staat ziet,
kan met vertrouwen stemmen op een
der candidaten van lijst no. 31, die van
de Liberale Staatspartij de Vrijheids
bond.
Stemmende op lijst no. 31 steunt men
dan de volgende beginselen.
Internationale Ontwapening
omdat de mogendheden de handjen ineen
moeten slaan, teneinde gezamenlijk den
oorlog te bestrijden. Eenzijdige nationale
ontwapening is in strijd met de Volken
bondsgedachte en brengt de onafhan
kelijkheid van ons Vaderland in gevaar;
Krachtige eigen ontwikkeling van N e-
derlandsch Oost- en West I n -
d i binnen het Nederlandsche Staats
verband;
Maatschapplijke Vrede, omdat
klassestrijd voert tot klassenhaat, welke
samenwerking tusschen werkgever en
werknemer onmogelijk maakt, terwijl die
samenwerking zoo hoog noodig is voor
den bloei van handel, landbouw, nijver
heid en scheepvaart;
V r ij h a n d e 1 omdat voor den vrede
en de welvaart der volkeren vrijhandel
noodzakelijk is;
Premievrij Staatspensioen,
omdat de zorg van overheidswege voor
de behoeftige ouden van dagen maat
schappelijke plicht is;
Verbetering van de Huwe
lijkswetgeving, omdat deze nood
zakelijk is; v
Verbetering van de Kieswet o.m.
door versterking van den band tusschen
kiezer en afgevaardigde
En last not leastgeen politiek in
de radio meer!
Deze eischen stelt de Liberale Staatsl-
partij, blijkens haar manifest aan de
kiezers, op den voorgrond, in het waar
achtig belang van geheel Nederland.
De liberaal denkende Zeeuw stemme
dus op den candidaat zijner keuze uit
lijst no. 31 en, zoo 'de voorkeur ont
breekt, op no. 1 van die lijst, mr. G. A.
Boon.. Deze moet ditmaal in kieskring
XII zooveel stemmen halen, dat hij een
belangrijk overschot kan afstaan om den
in Zeeland ook welbekenden liberalen
politicus, jhr. ir. R. R. L. de Muralt,
aan een stevigen Kamerzetel te helpen.
De Koninklijke familie bracht gister
middag te half drie een bezoek aan het
van binnen fraai versierde academiege
bouw te Groningen, om persoonlijk aan
curatoren en den academischen senaat
hare gelukwenschen aan te bieden met
het 63ste lustrum der universiteit.
De rector-magnificus Prof. dr. I. H.
Gosses beantwoordde de rede van de
Koningin.
Na afloop had een huldiging door de
studenten plaats voor het Academiege
bouw. Waarna de senatoren, de comman
dant van de vaandehVacht en de leden
der reuiniecommissie aan H.M. werden
voorgesteld.
Naar het „Huisgez." verneemt, zijn de
katholieke Statenfracties in de provincies
Noord-Braoant, Utrecht en Zeeland
het eens geworden óver de samenstelling
der candidatenlijst, die op den tweeden
Dinsdag van deze maand zal worden
ingediend.
De gezamenlijke candidatenlijst bevat
de volgende namen in de daarbij gegeven
volgorde: 1. mr. Wi. M. van Lanschot
(aftr.), 2 jhr. mr. A. F. O. van Sasse
van Ysselt (thans lid der Tweede Kamer),
3. P. W. de Jong-van den Heuvel (aftr.),
4. A. C. Bruyn, voorzitter van het Ned.
R. K. Werkliedenverbond), 5. H. M. J.
Blomjous (aftr.), 6. E. B. Dumoleijn
(lid der Prov. Staten van Zeeland), 7.
Jos. Meijring (lid der Provinciale Staten
van Noord-Brabant), 8. mr. T. Verschuur
(voorzitter van den Raad van Arbeid
te Breda), 9. P. J. J. de Wit (aftr.)), 10
M. van Hout (lid der Provinciale Staten
vgn Noord-Brabant en burgemeester van
Helmond).
Het „Hbld." verneemt van welingelich
te zijde, dal de Statenleden van den
Vrijheidsbond in de provincie® Noord-
Holland en Friesland, voor de a.s. ver
kiezing van de Eerste Kamer, zullen
candideeren: 1. S. van den Bergh; 2.
E. Heldring; 3. dr. J. E. van Weideren
baron Rengers; 4. mevr. M. B. Boisse-
vain— Pijnappel; over de vijfde plaats
wordt nog door de beide Statenclubs
onderhandeld; 6. D. J. van Houter Sr.;
7. mr. C. H. Guépin.
Aan de gelden welke door het comité
van de Vrouwen uit Nederland en uit het
buitenland, alsmede uit O.- en W.-Indië
ter beschikking van H. M. de Koningin-
Moeder zijn gesteld ter gelegenheid van
H. M.'s Jubileum, vermeerderd met de,
na de ontvangst daarvan gekweekte ren
te, zal door 11. M. de navolgende bestem
ming worden gegeven.
Isle Het bedrag, door de Nederland
sche Vrouwen hier te lande en in het
buitenland geschonken, zal door II. M.
in zijn geheel worden besteed aan een
door H. M. in het leven te roepen
stichting, voor verpleging en opleiding
van, alsmede onderwijs aan Lichamelijk
gebrekkige kinderen van Nederlandsche
Nationaliteit.
2de. Wat het geldsbedrag betreft, door
de vrouwen uit Indië ter beschikking van
H. M. gesteld, -zoo heeft H. M. besloten
om daarvan de navolgende schenkingen
te doen
a. 25.000 gld. ten bate van de Ver.
voor Ziekenverpleging in N. I. te Batavia.
b. 10.000 gtd. teil bate van de Centr.
Ver. tot bestrijding van de Tuberculose
in N. I. (Sanatorium Patjet).
c. 10.000 gld. ten bate van Leprozen-
inrichting van de Samenwerkende Zen
ding op Sumatra.
d. 10.000 gld. ten bate van den Phi-
lantr. en Maatsch. Arbeid v. d. R. K.
Missie op Borneo en Nieuw-Guinea.
e. 10.000 gld. ten bate van 'den Phil,
en Maatsch. Aroeid v. h. Leger des Heilsi
in N. I.
f 10.000 gld. ten bate van het te
stichten ziekenhuis en Sanatorium in de
Menahassa (Celebes).
g. 5000 gld. ten bate van de Wiitte-
Kruis-kolonie (mevr. Van Emmerik) te
Salaliga.
h. 5000 gld. ten bate van de Opvoe
dingsgestichten Oranje-Nassau (P. v. d.
Steur) te Malang.
i. 5000 gld. ten bate van de Opvoe
dingsgestichten v. d. Zending te Soeka-
boemi.
K. 5000 gld. ten bate van de Ver-
eeniging tot verbetering van het Lot
der Blinden te Bandoeng.
1. 5000 gld. ten bate van de Lepro
zen-Inrichting „Dono Redjo" te Klaten.
m. 4000 gld. ten bate van de Jan Pie-
tersz. Coenstichting te Batavia.
n. 3000 gld. ten bate van de Leprozen-
Inr. Majella-Stichting" in 'Suriname.
o. 3000 gld. ten oale van de Leprozen-
Inr. „Bethesda" in Suriname.
p. 1500 gld. ten bate van het R. K.
Ziekenhuis op Curacao.
r. 1000 gld. ten oate van het Groene
Kruis Ziekenhuis op Curacao.
s. 400 gld. ten bate van Patiënten v. d.
Gouvernements-Leprozerie Cliatillon (Su
riname-!.
t. 200 gld. ten bate van Patiënten v. "d.
Gouvernements-Leprozerie op Curacao.
V.D. Aneta meldt uit Batavia.
De Gouverneur-Generaal heeft het
voornemen om tegen het eind van Aug.
a.s. een reis te ondernemen naar Z. Su
matra, teneinde een bezoek! te brengen
aan de Lampong, Palembang, .en Ben-
koelen.
Blijkens bij het departement van De
fensie ontvangen telegram is Hr. Ms.
„Hertog Hendrik" gisterochtend in Cura
gao aangekomen.
Men ga morgen stemmen:
Zoo vroeg mogelijk. Wat gedaan
is gedaan. Reeds om 8 uur zijn de stem
bureaux geopend.
Men make alléén en uitsluitend het
vakje vóór den candidaat zijner keuze
rood. Alle andere bijvoegingen maken
een stembiliet onherroepelijk ongeldig.
Wij hopen morgenavond, den uitslag
van de stemming hier in de stad te bul
letineeren.
De totale uitslag over het gelieele
land bereikt ons niet voor Donderdag
avond. Direct zullen wij die bekend ma
ken.
o
Uit Vlissingen.
De yiissingsche reddingsbrigade
heeft .een zuurstofapparaat ter beschik
king gesteld van het gemeentelijk bad
bedrijf en zal het' personeel met het
gebruik ervan bekend worden gemaakt.
In d e Palingstraat te Vlissingen
is een 11-jarige jongen door een w'ieb
rijder aangereden en ernstig aan het
hoofd verwond. Hij moest zich op m|e
disch advies onder behandeling van 'n
specialist stellen.
Naar de correspondent van de N.
R. Crt. te Brussel meldt is door den
Belgischen minister van zeewezen, Lip
pens, een circulaire rondgezonden waar-
bij de verplaatsing wordt voorgeschreven
van nog 22 te Vlissingen gevestigde
Belgische loodsen, naar Oostende.
Uit Walcheren.
Maandagavond trad in het Evan
gelisatiegebouw te Westkapelle voor
de dir. Hist. Unie als spreker op de
heer Dr. J. J. Wallien te 'Breskteus,
Na op de gebruikelijke wijze ingeleid
te zijn door den heer R. Boogaart, voor
zitter van de afd. der Chr. Hist. Unie,
ging de heer Wallien allereerst na. wat
de oorzaak kan zijn, dat over 't alge
meen zoo weinig belangstelling getoond
wordt bij de kiezers voor de a.s. ver
kiezing. Spr. meende, dat men over 't
algemeen niet weet, waarom het gaat.
In den breede gaf spr. daarop de
politieke lijn aan, die gevolgd wordt
door de Chr. Historischen. W.aar an
dere partijen, bij name de linksche, de
kiezers trachten te beïnvloeden door
pakkende leuzen, als ontwapening, staats
pensioen, daar strijden de Chr. Hist,
voor het doorvoeren der Chr. beginselen
in het staatsleven.
In het kort besprak spr. pog >van
Chr. Hist, standpunt het koloniale vraag
stuk, ontwapening en staatspensioen,
waarna de voorzitter den heer Wallien
dank bracht voor zijn duidelijke uiteen
zetting.
Ook deze vergadering was matig be
zocht.
De opbrengst van de collecte voor
den Gewapéiiden Dienst te We s t-
k a pelle nedroeg f 7.88.
Uit Zul d-B e v e 1 a n d.
Men meldt ons uit Ierseke:
Gisterenmiddag had den 14-jarigen
zoon van J. van W. bij het inhalejn
van den burgemeester het ongeluk van
de fiets te vallen en zich ernstig te ver
wonden aan het gelaat. Per auto werd
hij naar huis vervoerd en medische hulp
werd ingeroepen.
Uit Tholen.
Te O u d-V ossemeer zal met
het plaatsen van palen voor de electri-
sche verlichting half Juli worden aan-
gevaaigen, waardoor het hoogstwaar
schijnlijk mogelijk zal worden vóór den
winter nog electrisch licht te krijgen.
Zeeuwseh-Via*nderen O. D.
De raad der gemeente Sas van
Gent kwam Vrijdagavond in openbare
en spoedeiscliende vergadering bijeen.
Ingewilligd werd het verzoekschrift
van E. Kersbulck te Westdorpe om ge
meentegrond in erfpacht en .afwijking
van art. 7 der bouwverordening, onder
voorwaarde, dat wordt gebouwd ten ge
noegen van B. en W.
Het voorstel tot verlaging dér elec-
triciteitstarieven vindt geen tegenstand.
Alzoo wordt besloten de prijzen voor
hoogtarief te brengen van 45 op 45
cent, en die voor laag tarief van 15 op
10 cent per K.W.U. Deze tarieven zijn
op 1 Juli j.l. ingegaan.
Het voorstel tot rooiing van een lin-
denboom aan de Westkade en een Kas
tanjeboom aan de Stationsstraat werd
ig[oedgevonden, waar gebleken is, 'dat
deze boomen voor het steeds1 drukker
wordend verkeer in den weg staan. Te
vens wordt nog goed gevonden het voor
stel tot intrekking van het raadsbesluit
en tot het nemen van een nieuw besluit
tot aangaan van een gèldleening groot
f 16.000 voor aanleg van Straten1, stoe
pen en riolen.
In de rondvraag besprak de heer de
Leus met den voorzitter de werkzaamlïe*
den van den stadsreiniger. De voorz.
antwoordde hierop, dat dit bij het col
lege van B. en W. reeds feen ernstig
punt van overweging is geweest en men
binnenkort met een voorstel ter tafel
hoopt te komen tot het aanstellen van
een tweeden vaüen arbeider.
Zondagnacht heeft onder de gej
meente Stekene (België) nabij de Hol-
lnadsche grens, tijdens een aldaar ge
houden kermis, .een ernstige vechtpar
tij plaats gehad, waarbij zekere E. B.,
woonachtig te Stekene (B.) een 3-tal
steken in diens onderlijf werden toege
bracht en hij levensgevaarlijk gewond
naar een ziekenhuis is overgebracht.
Door de Belgische politie en de Ma-
rechaussée werd te Koewacht naar
de daders een onderzoek ingesteld.
Van andere zijde bericht men ons, dat
de aangevallene is overleden en dat de
beide daders, die hij nog kon noemen)
zijn gearresteerd.
(Voor verder Stad en Provincie zie
men het Bijvoegsel).
De vergadering van den gemeenteraad!
had Maandag in de met bloemen en
groen .versierde raadszaal plaats. Voor
zitter w.n. burgemeester C. Hartoog.
De beëediging van den heer J. C. Oor-
nelisse als raadslid had daarna plaats.
Voorgelezen wordt een schrijven van
Ged. Staten, dat H. M. d,e Koningin be
noemd heeft tot burgemeester van Ier
seke, den heer II. C. J. Gunning.
Te ongeveer half vier wordt de be
noemde burgemeester door een raads
commissie, bestaande uit de heeren de
Koerjer en Bom, binnengeleid en die
raadsleden voorgesteld, waarna de voor
lezing plaats heeft van het Kon. besluit
der benoeming en de beëediging bij H.
M. Commissaris der Provincie Zeeland,
waarna de heer C. Hartoog den nieuwen
burgemeester in een hartelijke toespraak
'welkom heette in Ierseke en den wensch
uitsprak, dat hem verstand en wijsheid
moge "geschonken worden om de ge
meente te besturen en te leiden, naar
Gods Heilig Woord en Zijn geboden, dan
zal 't de gemeente, den burgemteester^
en zijn huis WelgaanHierop overhandig
de de heer Hartoog den burgemeester de
ambtsketen.
Geroerd en zeer aangedaan onder een
ademlooze stilte van de geheel volge-
loopen raadszaal, beantwoordde burge
meester Gunning deze rede. Hij zeide
na de uitgesproken dankbetuigingen aan
II. M. de Koningin, de Minister en d|e