Woensdag 2G Jfuni W2B
172* Jaargang
No* 14^
BINNENLAND
DE KAMERVERKIEZINGEN.
WERKELOOZE VALIEDE ARBEIDERS.
DE OVERVAL OP WILLEMSTAD.
NEDERLAND EN BELGIE.
GEEN FOOIEN AAN HET LOODS-
PERSONEEL.
UIT STAD EN PROVINCIE
ff
assss
By dit nummer behoort oen Bijvoegsel.
Het aantal kiesgerechtigden, dat op
3 Juli aan de stemming voor de Kamer
verkiezingen zal' kunnen deelnemen, be
draagt in tot. 3.828.503, tegen '3.561.950
in 1925 zoodat het kiezerscorps in de
afgeloopen vier jaar met 266.553 per
sonen is toegenomen.
In den kieskring Middelburg be
draagt thans het aantal 129.761 en in
1925 122.883, alzoo een vermeerdering
van 6878 zetels.
'De Minister van bïnnenlandsche zaken
en landbouw heeft ingesteld Öen commis
sie, aan welke wordt opgedragen te on
derzoeken of het gewenscht is, dat va
lide arbeiders al dan! niet tegen werk
loosheid verzekerd in geval van werk
loosheid en indien behoefte aant steun
bestaat, op andere wijze door do over
heid worden tegemoet gekomen dan in
de Armenwet is voorzien jen zoo ja, de
daartoe vereischte voorstellen! te doen.
Het „Berliner Tageblatt" publiceert
een artikel van de hand van dr. Wal
ter Schuck, onder het opschrift „Caudil-
los über Curasao", waaraan woixlt ont
leend de volgende passage:
„Niet geheel ten onrechte kon Gomez,
na den aanslag van' Urbino, de Neder-
landsche regeering voorhouden dat de
Engelsche regeering er in geslaagd is,
in Trinidad 't ontstaan van revolution-
naire brandhaarden te verhinderen. Ne
derland zal uit het onaangename voor
val zonder twijfel de leering trekken,
dat de Venezolanen op Curacao in! de
'toekomst sterker gecontroleerd dienen te
worden als het eiland niet tot een1 broei
nest van revo'lutionnaire escapades wil
worden. Er zijn in Venezuela nog tal
van eerzuchtige generaals ,die slechts!
op de gelegenheid wachten om de ver
lokkende erfenis van den president te
aanvaarden. Als de toestand op> Cura
sao niet op een wijze die Venezuela be
vredigt, wordt geregeld, dan is een N.-
Amerikaansche conventie, onder het
voorwendsel, dat men voor vrede en or
de in Midden-Amerika moet zorgen, zeer
wel mogelijk."
De algemeene vergadering van den
Dietschen Bond, 1.1. Zaterdag te Utrecht
gehouden, heeft de volgende motie aan
genomen:
„De Dietsche Bond, overwegende, dat,
Izooals blijkt uit de onlangs openbaar
gemaakte bescheiden Nederlanld&ch
Witboek en Belgisch Grijsboek de
Nederlandsche minister van "buitenland-
sche zaken, namens de Nederlandsche
regeering, aan de Belgische regeering
op 23 October 1928 een schema heeft
aangeboden, waarin wordt verklaard, dat
„Nederland bereid is, als vervallen te
erkennen artikel VII (Belgische neutra
liteit) en artikel XIV (verbod Antwer-
pen-oorlogshaven) van het Verdrag van
1839", d.w.z. bereid is, te aanvaarden
een internationale regeling, waarbij de
neutraliteit van België wordt opgehe
ven en de mogelijkheid geschapen wordt,
Antwerpen tot oorlogshaven te maken
betreurt ten diepste dezen stap der
Nederlandsche regeering, welke in de
lijn ligt van de Fransch-Balgische mi
litaire overeenkomst en zeer noodlottige
gevolgen hebben kan zoowel voor Ne
derland als voor Vlaanderen."
In dezelfde vei'gadering werd beslo
ten, aan de Vlaamsch-nationale Kamer
fractie een telegrafischen gelukwensch
te zenden met den uitslag van de Bel
gische verkiezingen. In een telegram aan
generaal Hertzog werd vreugde uitge
sproken over de overwinning der natio
nalisten in Zuid-Afrika.
In de „Nation Beige" wordt een be
schouwing gewijd aan de tusschen de
Belgische en Nederlandsche regeering
gewisselde stukken, die voor eenige da
gen openbaar gemaakt zijn.
Dit is .de slotsom:
Het Grijsboek toont duidelijk' dat de
Nederlandsche regeering slechts matig
prijs stelt op de vriendschap van België.
Het gemobiliseerde, koortsachtige België
van 1919 had haar zekere ongerust
heid ingeboezemd; het België ..van '29
schijnt haar toe niet meer dan een
minimum van concessies te verdienen.
Cat bewijst dat men zijn spel moet spe
len, als men de troeven in handen heeft.
Maar nu dat zoo is ,zou België onge
lijk hebben ,als het hardnekkig bleef
houden aan een weg zonder uitgang. ®e
hoop op een wederkeerige overeenkomst
opgevend moet België de voldoening vra
gen waarop het recht heeft, door het
debat in een nieuwe richting te leiden.
De inspecteur-generaal van het loods
wezen heeft een circulaire gericht tot
het loodspersoneel om het te verbieden,
fooien of premiën aan te nemen van ka
piteins, kantoren of sleepbootmaatschap
pijen. Overtreding zal ernstig, zoo noo
dig met ontslag, borden gestraft.
STEUNFONDS PERSONEEL NE®.
SPOORWEGEN.
Dé directie der Nederlandsche Spoor
wegen heeft aan het door haar j>as ge
sticht Steunfonds voor personeel, dat iiï
financieele moeilijkheden verkeert, als
eerste schenking geschonken een (gift
van f 50.000 ter vorming van het grond-
kapitaa/van het fonds.
IIET ONTWERP-COLLECTIEF
CONTRACT IN DE
METAALINDUSTRIE.
De leden van den Chr. Metaalbewer-
kersbond en van den ït.-K. Metaalbe-
werkersbond hebben in meerderheid het
ontwerp-collëctief contract, waaromtrent
overeenstemming was bereikt tusschen
de besturen van 'den Metaalbond enj
van den Algemeenen Ned. Metaalbewer-
kersbond en de beide confessioneele
bonden, aanvaard.
Evenwel zijn daarbij eenige condities
gesteld, die betrekking hebben op de
vacantie-regeling en op de indeeling der
gemeenten in klassen.
NEDERLANDl
EN DE WERELDTENTOONSTEL
LING TE ANTWERPEN.
Het Nederlanidsch Comité tot regeling
van Nederland's deelneming aan dé ten
toonstelling ,te Antwerpen heeft zijn plan
nen andermaal gewijzigd. Volgens vroe
gere opvatting zou er een paviljoen ge
bouwd worden waarin alleen de 'of-
ficieele vertegenwoordiging van Neder
land en zijn koloniën zou worden on
dergebracht; de particuliere deelneming
zou dan plaats vinden in een
hangar van de Rotterdamsche Nijver
heidstentoonstelling welke vlak bij! het
paviljoen zou worden opgetrokken)
De ontwerpers zijn echter tot de con
clusie gekomen ,dat dit alles moetlijk tot
een goed geheel kan gemaakt worden.
En waar "de belangstelling van' particu
liere zijde steeds grooter wordt heeft
het comité thans èen veel ruimer plan,'
voor een paviljoen doen makeö), waarin
de geheele Nederlandsche deelneming
waarschijnlijk zou kunnen worden onder
gebracht. i i
Ook dit jaar zullen weer meerdere
goedkoope treinen van hier vertrekken
en hier aankomen.
De eerste van hier gaat Donderdag
4 Juli naar Den Haag en Rotterdam.
Voor de prijzen, de tijden van vertrek
en aankomst en de voorwaarde voor de
regenverzekering verwijzen wij naar de
aanplak- en strooibiljetten. Laatstge
noemden zijn gratis a. d. stations van de
lijn MiddelburgRoosendaal verkrijgbaar
De kaarten worden verkocht van af
morgen zoolang de voorraad strekt.
Uit Middelburg.
In de goed bezelte Electro bioscope
alhier sprak gisterenavond voor een
talrijk gehoor, namens het federatief
verband de heer Henri ter Hall. Deze
wees er allereerst op, dat het verband
niet is een „partij". Het verband wil
juist niet aan eenige partij meedoen.
Spr. wees in verband hiermee op de
puzzles in de kieswet, en verklaarde
hoe 't kwam, dat hij in 1925 met 10.000
stemmen meer niet werd gekozen, en
den heer Staalman met zooveel stemmen
minder wèl. Het federatief verband wil
hier een einde aan maken, men siemt
daarbij niet op de lijst, rnaar op den
persoon. Het verband breekt dus met
het Iijstenstelsel.
Er zullen zeker knappe menschen
in de Kamer gevonden worden zégt spr.
doch of ze ook practischer zijn, dat zit
nog. Er eten vele Kamerleden ook nog
op andere manier van de Staatsruif.
Spr. wijst op de vele onwaarheden,
die in deze verkiezingscampagne over
hem worden gezegd.
Het federatief verband wil 'Welvaart
bevorderen, en orde herstellen, zonder
partijpolitiek. Als een der partijen een
vó'öfstel indient in het belang van het
land, zonder partijpolitiek, dan heeft dat
den steun van het verband.
Op dit oogenblik is er in alle partijen
ruzie: ook in den Vrijheidsbond met
diverse Kamerleden.
Met de S. D. A. P. gaat spr. in de
toekomst misschien wel sympathiseeren
zij zijn op den goeden weg, het marxisme
hebben zij overgedaan aan Loutje de
Visser.
Spr. behandelt daarop enkele punten
uit Ixet program. Zoo de zorg voor het
onderwijs aan schippers-en kramerskin
deren. Spr. wijst daarbij op de eigenaar
dige manier, waarop sommige 'bijzondere
scholen tot stand komen.
Voorts wijst hij op de wettelijke ar
beidstijdregeling, waar nog zoovelen bui
ten vallen, als het theaterpersoneel, het
cafépersoneel.
Daarop: de manier van werken aan
de departementen, waardoor er zooveel
geld onnoodig wordt gespendeerd (and/e
re kepi's voor de militairen; de leveran
tie van onderdeeien door Amerika voor
torpedo's, terwijl 't "niet meer noodig
was, enz.) En dat terwijl we meer be
talen aan belasting dan in eenig land, dajt
oorlog heeft gevoerd.
Spr. behandelt daarop het reddings-
wezen. Spr. heeft er zich over ge
schaamd, dat er geen pensioen is voor
de oude redders, noch voor de nagelaten
betrekkingen. Zoo moest bij de ramp aan
Hoek van Holland geld voor de nagelaten
betrekkingen worden bijeengebedeld. In
dit verband gaat spr. dieper in op he^t
Dorus Rijkersfonds, en vertelt aardige
anecdoten uit de laatste levensjaren van
den grooten redder. De film liet hierop
zien, hoe men deze heeft geëerd bij
zijn dood; een schoone film van de
begrafenis van den redder, die 511 men
schen het leven heeft gered.
Namens den kiezersbond voor nati
onale eenheid en vooruitgang sprak jle
heer J. den Hollander. Deze me
moreerde eerst een oud-Middelburger:
Dirk L. Broeder die altijd adverteerde:
De koffie van Dirk L. Broeder is feen
tikkie beter dan de beste, doch wat
spr. gaat vertellen is twee tikkies beter
dan 't beste. Over de nationale eenheid,
en meer speciaal de Nederlandsche zaak
in Indië.
Spr. begint met de Nederlandsche zaak
hier. De welvaart van Nederland vindt
zijn sluitpost in wat Indië Nederland
brengt. De in- en uitvoer tusschen Ne
derland en Indië verschaft aan duizenden
werk.
Indië beslaat een grondgebied vijftig
maal zoo groot als Nederland. Er is
een sterk uiteenlooperide bevolking. Heit
Nederlandsch gezag heeft die veelheid
gemaakt tot een eenheid, en er rechts
orde geschapen. Onrecht wordt nog
slechts daar gepleegd waar het Neder
landsch recht nog niet doorgedrongen is.
Voorts heeft het gezag er gébracht een
bestuur, die iedere toets van critiek kan
Idoorstaan; ten derde een economisch
bestel waardoor de welvaart zeer vooruilt
gaat.
In Indië vindt men twee rassen tegen
over elkaar en twee wereldgodsdiensten:
het Christendom en de Islam, en voorts)
twee beschavingen, elkaar tegengesteld
en tenslotte twee posities: van den
vreemdeling en den inlander. Daar zit
voor de overheid de moeilijkheid, al die
tegenstellingen dienen verzoend. Door de
toename in ontwikkeling der inlanders
is de spanning tusschen beide ontwaakjt.
Er is een zedelijke politiek gekomen: de
baten dijor Indië opgebracht, zullen in
de eersle plaats dienen voor Indië zelf.
Hierdoor is gekomen een Nederlandsche
taak' in Indië, een taak van opvoeding.
Dat is mogèiijk als die taak maar op
krachtige wijze -wordt aangevat om te
komen tot zelfbestuur van Indië binnen
het Nederlandsch staatsverband.
Spr. meent dat de inlander de volle
gelegenheid krijgt in daden te toonen,
wat hij kan. Er moet echter bij die ont
wikkeling orde zijn, opstandige krachten
moeten worden beteugeld, en evenzoo
moeten vijandige elementen worden ge
weerd. Het bewakingsinstiituut de
vloot moet in orde zijn.
Dan moet het opvoedingsproces j*e-
schieden in evenwicht. Geen kleine maat
schappij met een politiek waterhoofd.
En dan is er de voogd. Die moet de
vaste overtuiging, en de wil hebben om
in het doel te slagen.
Het partijwezen hier te lande is ztek
in werking en constructie. Want de wer
king werd veel gebruikt voor persoon
lijke-en niet voor zakelijke belangen.
Steeds vindt men aan cle eene kant 'n
tegenwicht aan de andere. Daardoor
ontstaat onmacht. Zoo is het partijwezen
onmachtig de ouden van dagen te hel
pen. Het partijwezen kon ook geen par
lementaire regeering naar boven bren
gen. De groote partijen kunnen vele
zaken niet verwezenlijken, maar dan
kunnen de kleine die nog wel eens
over het doode j>unt heen helpen.
De heer ter Hall behandelt 'daarop
het vraagstuk der oud-gepenslonneerden.
Het federatief verband wenscht voor hen
gelijkstelling van pensioen met den te-
genwoordigen tijd. Voorts ook nog de
radio, die het fed. verband vrij wil hou
den van politiek.
De heer Langhorst sprak hierop
nog eenige minuten over de onvoldoende
pensioenen van de oud gepensionneerden
bij hel spoorwegpersoneel. Spr. heeft van
den heer Kalff vernomen dat ook de oud
gepensionneerden zullen trekken uit het
fonds van spoorwegpersoneel, dat in nood
is geraakt. Hij is op bezoek geweest als
ongeorganiseerde. Spr. eischte gelijkstel
ling van de pensioenen van voor 1918
met de huidige en eindigde met een
krachtige opwekking de lijst van bet
federatief verband te steunen.
Tenslotte zeide de heer ter Hall nog
't van de regeering een onverantwoorde
lijke daad te vinden, dat Curasao on
beschermd is gelaten. Hij wekte krachtig
op om op 3 Juli te stemmen op lijst
32.
Heden is alhier na lang lijden
overleden de heer Eduard Boasson, met
wien een hooggeacht stadgenoot, die
vooral in stilte veiel wel deed, is heert-
gegaan.
Met verwijzing naar de desbetref
fende advertentie, herinneren wij aan de
uitvoering welke de mondharmonicaver-
eeniging „Crescendo" morgenavond geeft
in dén tuin of de zaal van den Buiten
tuin op 't Zand. De goede naam, die
deze vereeniging reeds heeft verworven,
mag groote belangstelling doen verwach
ten. 1 j
Door omstandigheden zal de post
zegel tentoonstelling, welke door de post-
Izegelverzamelaarsvereeniging „Middpbi"
alhier op 10 en 11 Juli a.s. in de bo
venzaal van de sociëteit „de Vergenoe
ging" zou gehouden worden, op Woens
dag 17 en Donderdag 18 Juli a.s'. plaats
hebben.
De Zeeuwsche polder- en Water-
schapsbond zal op 13 Juli a.s. zijn
jaarvergadering te Middelburg hou
den en in verband met het 10-jarig be
staan zal de heer Mr. P. Dieleman. een
feestrede houden, terwijl prof. nu*. F.
G. Scheltema uit Amsterdam zal inlei
den „Het Waterschap en het recht van
eigendom."
Des middags zal de schade, welke tij
dens den Novemberstorm aan den West-
kapelschen Zeedijk is toegebracht in
oogenschouw worden genomen.
Uit Vlissingen.
Te Vlissingen is de 22-jarige
werkman de J. bij liet sloopen van een
gebouw door vallend gesteente zoodanig
getroffen, dat de dood onmiddellijk in
trad.
Men meldt ons nader, dat dit ongeluk
(gisterenmiddag plaats had bij het sloo
pen van een sluismeesterswoning nabij
de sluizen. Een schoorsteen stortte in
en hierdoor werd de ongelukkige ge
troffen en gedood.
Vrijdag 2 Augustus wordt te Vlis
singen een gecostumeerd zwemfeest
gehouden.
Hit Z u i d-B e v e I a n d.
De raad van Waarde vergaderde
op Maandag j.l.
Een ingekomen schrijven van Ged.
Staten bevat enkele bedenkingen tegen
de opgemaakte gemeenschappelijke re-
geiing betreffende de gasfabriek „Oost
einde".
Van den Minister van Onderwijs is
bericht ingekomen, dat door de gemeente
moet betaald worden, betreffende leer
lingen op verschillende onderwijsinrich
tingen f 888.07.
Met het oog op het in werking tre
den op 1 Juli a.s. van de gemeenschap
pelijke regeling der gasfabriek „Oostein-
'de" voor Krabbendijke, Rilland, Waarde,
Kruiningen en Scliore, worden de twee
vroeger vastgestelde regelingen inge
trokken.
Bij de commissie van toezicht van de
Zuid-Bevelandsche Gascentrale „Oost
einde", wordt als lid benoemd de heer
J. J. Mol, tot plaatsvervanger de heer
An. Dees.
Het Volk meldt:
In de Oud-Gerei, school te Krab
bendijke is het Maandag tot een hand
gemeen tusschen cle onderwijzers ge
komen. De kinderen kwamen huilend uit
de school.
In de op Zaterdag te Wemeldin-
g e gehouden gemeenteraadsvergadering
waren alle leden tegenwoordig.
De heer Lindenbergh brengt rapport
uit omtrent de door hem bijgewoonde
vergadering gehouden te Middelburg,
waar besproken is het plan van gasvoor-
ziening van Zuid-Beveland-Walcheren.
Spr. zegt, dat de vergadering zich in
principe uitsprak voor de uitvoering van
dit plan, oïschoon hij zich daartegen
lieefl verklaard. Spr. noemt de argumen-
1 len der voorstanders en de bezwaren van
hem, als eenigen tegenstander. Ten slotte
is besloten de vertegenwoordigde ge
meentebesturen uit te noodigen bij te
dragen in de kosten van een deskundig
onderzoek, welke kosten geraamd wor
den op f 2000.
De voorzitter zegt den heer Linden
bergh dank "voor zijn rapport, en ver
klaart het mét dén heer Lindenbergh
eens te zijn, dat van de groote com
binatie van gemeenten niets zal kunnen)
komen.
De voorzitter zegt, dat van Ged. Staten
bericht is ontvangen, dat de kosten van
het deskundig onderzoek niét ten laste
der op de bijeenkomst vertegenwoordig
de gemeenten zullen worden gebracht,
zoodat hierover geen beslissing behoeft
te vallen. Voorts deelt deze mede, dat
in overeenstemming met Ged. Staten de
uitvoering der werkzaamheden aan de
verbetering en de verbreeding van den
Wemeldingschen Zandweg is .gegund aan
de Maatschappij „Wegenbouw" voor de
som van f 35915 volgens hare inschrij
ving in afwijking van het bestek.
De raad gaat hiermede accoord.
De voorzitter stelt opnieuw aan de
orde het voorstel van den heer Hoogetjte-
ger over de recognitie van f 1 voor de
Spoorweg Mij. „Zuid-Beveland" Ier zake
van hel aanbrengen van een straatlan
taarn aan den Noordelijken Stationsweg,
waarover in de vorige vergadering de
stemmen staakten.
De heer Lindenbergh motiveert alsnog
zijn standpunt, dat het niet wenscLelijk
is de lantaarn op de gestelde voorwaar
de aan te brengen. Spr. vergelijkt de.
maatschappij met burgers die in voor
komende gevallen op hun verzoek een
straatlantaarn geplaatst zien. De heer
Hoogesteger acht het in het belang van
de veiligheid van het verkeer, dat een
lantaarn geplaatst wordt. De heer J. A.
Eoninicus meent, dat de vergelijking van
den heer Lindenbergh niet op gaat, om
dat de Maatschappij geen belang heeft
bij het aanbrengen van een lantaarn. De
heer A. Dominicus is het hiermede niet
eens; spr. verwijst naar het belang van
de Mij. in verband met den toegang tot
het station door passagiers. NU breed
voerige discussie wordt mol' 4 tegenj 3
istemmen besloten de recognitie te aan
vaarden; tegen de heeren Lindenbergh,
A. Dominicus en de voorzitter. De heer
Dekker informeert naar 'de electricileits-
voorziening en vraagt of eventueel ad-
haesiebetuiging aan het destijds ingeko
men adres van den raad der gemeente
's-Heerenhoek nog waarde zou hebben.
De voorzitter zegt, dat deze zaak door
een commissie uit de combinatie van
gemeentebesturen in studie is genomen.
De heer A. Dominicus geeft in overwe
ging te trachten een weg te krijgen
onder langs den Westelijken kanaaldijk
na demping en rioleering der voor de
daar staande woningen liggende sloot. De
.voorzitter zegt onderzoek toe.
Uit S cho u wen-D ui ve 1 a nd.
Men meldt ons uit Biruinisse:
De. 26-jarige schipper W. de K.
Pz., die aan boord van het motormos-
selvaartuig Bru. 8, die Maandag j.l. te
Gouda 't ongeluk heeft gehad den val
lenden mast op 't hoofd te krijgen, ten
gevolge waarvan hij met een ernstige
schedelfractuur naar het ziekenhuis
moest worden gevoerd, is aan de gevol
gen hiervan, aldaar overleden. Schipper
de K. laat een vrouw en één kindje na.
,o
Uit Tholen.
In de Maandagmiddag te Stave-
nisse gehouden spoedeischende ge
meenteraadsvergadering kwam ter tafel
een ingezonden stuk van den heer H.
J. Dorst aldaar, aanradende om tegelijk
met de straatverbetering en straalriolee-
ring waaraan men thans bezig is, over te
gaan tot draineering van de Voor- en
van de Achterstraat, om te zorgen dat
de daaraan staande woningen geen of
minder last zullen hebben van 't grond
water. Het vóór en tegen van drainage
werd door eenige leden besproken. De
voorzitter zeide geraadpleegd te heb
ben, den heer Rothuyzen, gemeente-
architect te Goes, alsmede prof. Visser,
hoogleeraar te Wagen in gen. maar dat
hij den heer Stevens, Rijkslandbouwcon-
sulent niet te spreken heeft kunnen krij
gen. De deskundigen waren van meening,
dat, als de rioleering goed wordt aan
gelegd, een drainage niet noodig is. Eeni
ge leden, hoewel geen tegenstanders van
drainage, gingen met de meening van de
deskundigen m.ede. De ervaringen in
Goes (Poel) opgedaan steunden hen! in
die meening en zij konden dan ook niet
besluiten om minstens f 1000 voor drai
nage uit te geven.
De voorzitter zeide, met B. en W. de
zaak, na advies van genoemde deskun
digen, zeer objectief te hebben beke
ken.
Het voorstel om niet tot drainage over
te gaan werd z.h.s. aangenomen.
Een verzoek van de „Bat. Imp. Mij."
om een benzinepomp met tank van hoog
stens 6)000 Liter inhoud'te mogen plaat-
