I
Nis. 109
Vrijdag ÏO Mei 1929
172* Jaargang
kameroverzicht
binnenland.
I
uit stad en provincie.
kerknieuws
JgpDlgP
kunst en wetenschap
Bit nummer bestaat uit TWEE Bladen.
eerste BLAD.
intrekking van wets
ontwerpen.
de steun aan de beetwortel
suikerindustrie.
de zonsverduistering in
o. indie.
N.V. Ververij HQEKSEMA.
smaakt ais room
rijwielpad walcheren,
MIDDELBURGSCHE COURANT.
Tweede Kamer.
Zitting van Woensdag.
Be» heele reeks hamerstukken, en
eenige ontwerpen, die na ten enkele
discussie er door gingen, als daar zijn:
suppletoire Indische begrooting, aanvul
ling Indische comptabiliteitswet, éen olie
overeenkomst over opsporing en ontgin
ning van aard-olie, in twee terreinen
in de residentie b.v. Madoera van het
gewest O. Java. l>e hoofdschotel was
wijzigingen der Onderdomswet.
De oorspronkeijke strekjking van de
wet was de minder goed gesitueerden,
die niet vielen onder de regeling der In
validiteitswet in de gelegenheid te stel
len zich tegen betaling van een lage
premie op hun ouden dag een beschei
den wekelijksche uitkeering te verze
keren. In 1922 werd de wet door mi
nister Aalberse weder gewijzigd, omdat
ze niet economisch werkte. De wei-
standsgrens van 2000 gulden verviel de
maximum rente waarvoor men zich ver
zekeren kon werd gebracht van 6 op 20
gulden per week. Thans wordt weer
voorgesteld het bedrag waarvoor men
zich verzekeren kan terug te brengen;
van 20 op 10 gulden per Wee~k, maar
daarnaast de gelegenheid te openen om
ook een verzekering te sluiten voor de
weduwe tot een maximaal bedrag van
6 gulden per week: Van verschillende
zijden werd dit bestreden.
Zoo door den heer v. G ij n, betoogend,
dat dit ontwerp de verzekering niet te
rugbrengt tot haar oorspronkelijk ka
rakter. En de heer Sannes bereed zijn
oud stokpaardjeStaatspensionneerin'g.
En ook de heer Kortenhorst vroeg
zich -af of men zoo wel op den goeden
weg-is. Reeds in 19(22 is aan de Vrïjf-
willige Ouderdomsverzekëring het soci
aal karakter ontnomen. En; 't zal niet
lang meer duren, of men zal overgaan'
tot het opnemen van een kapitaalverze
kering. De heeren Kuiper ,Snoeck
Henkeman s, Smeenk en A a I -
b e r s e ondersteunden het voorstel. Mi
nister Slotemaker kwam slechts' kort
aan hel woord, en zet Dinsdag zijn rede
voort
Rij bovengenoemde hamerstukken wa
ren een drietal Zeeuwse he belangen
betreffend: een onderhandschen verkoop
aan de "WoningbouwVereepiging „Werk-
mansbelang" te Terneuzen,, van grond
gelegen aan de N. J. Hartestraat aldaar.
Het wetsontwerp tot onteigening van
perceelen, erfdienstbaarheden en andere
zakelijke rechten noodig voor den aan
leg van een rijwielpad en eern voetpad
langs den Rijksweg PrincephageTho-
lensche veer en voor verflauwing van
een bocht van dien weg.
En het reeds genoemde wetsontwerp
tot overneming van wegsgedeeltew in
beheer en onderhoud bij de gemeenten
Krabbendijke en Rilland-Bath en het
waterschap „De Reigersbergsche Polder"
in beheer en onderhoud bij het Rijk.
Bij de Tweede Kamer is ingekomen
een missive van den Minister van Defen
sie, houdende intrekking van de wets
ontwerpen:
Nadere wijziging van de wet van 20
Augustus 1859. houdende bepalingen op
den loodsdienst voor zeeschepen;
Vaststelling van een capitulantenwet;
Herziening van de wet van 23 Mei
1899, houdende bepalingen ter uitvoe
ring van art. 187 der grondwet, gewij'-
Agd bij de wet van 31 Dec. 1909 (staat'
van oorlog en staat van beleg);
Aanwijzing van het loodswezen, de be-
lonning, bebakening en verlichting als
Staatsbedrijf.
De Bond van eigenaren van Nederl.-
Indische Suikerondernemingen, heeft
aan de Eerste Kamer een adres gezon
"en, waarin hii verzoekt het voorstel
van wet van den heer Van den Heuvel
c- s- „lot het verleenen van tijdelijkten
steun aan de beetwortelsuikerindustrie
hier te lande", te verwerpen.
In het Aïg. Ned. Landbouwblad be
pleit prof. ir. j Hudig de instelling
van een bedrijf.slab oratorium voor de
suikerindustrie. Thans werken, ZOO
schrijft hij, eenige commissies en parti
culieren verspreid en zonder verband
aan het doel, met name de commissie
met zetel te Bergen op Zoom, die te
Groningen en verder eenige particulieren
onder, wie de belangrijkste wel zijn de
kweekers Iiühn en Co. te Naarden, dan
het bedrijfslaboratorium voor grondon
derzoek' en een ingenieur van de fabriek
te Zevenbergen. Dit afzonderlijk werken
leidt tot versnippering, en veel bleef tot
dusver ongedaan. De commissie t© Ber
gen op Zoom begon niet enkele be-
mestimgsproeven, maar deed aan het voor
bieten alles beheerschende vraagstuk van
het kalkonderzoek nog niets. De firma
Kühn'en Co. kweekt zooveel mogelijk)
voor diverse grondsoorten, omdat ziji ge
merkt heeft, dat dezelfde stam op di
verse gronden niet dezelfde uitkomsten
geeft, maar zij beschikt niet over speci
alisten, die geheel thuis zijn op het ge-
hied van grond en bemesting en de oor
zaken van dit verschijnsel kunnen
aanwijzen. Analysen, die in massa noodig
zijn voor het kweeken en voor de con
trole van de suikervorming, zooals die
ter bepaling van het z.g.n. rendement
of van de niet-suikers, blijven thans
ongedaan. Al deze zaken kunnen vol
gens prof. Hudig niet beter behandeld
worden dan door concentratie van de
nationale krachten en door er nauwlet
tend voor te zorgen, dat ieder op zijn
gebied, waar* hij thuis is en jaren lang
ervaring heeft opgedaan, zijn taak krijgt
En dat kan zijns insziens niet beter
dan door de vorming van een lichaam,
dat als gemengd bedrijf onder leiding
komt te staan van een directeur, die
organisator is en zich door en door
in de suikerzaken heeft ingewerkt.
V.D. Aneta meldt:
De dichtgesluierde lucht is oorzaak ge
worden, dat tijdens de zonsverduistering
slechts een enkel oogenblik het binnen-
gedeelte van de corona zichtbaar was.
De Nederlandsche eclips-expeditie heeft
haar geheele programma afgewerkt, doch
laat zich uiterst sceptisch uit over de be
reikte resultaten
ja M'burg, L. Burg Clll, Tel. 121.
Vlissingen, Walstraat 51.
Verven van Mantels en Japonnen 6
Prachtvolle kleuren
Vraagt stalen in onze winkels
(Ingez. Med.)
Uit Middel b«u r g.
Het Middelburgsch Muziekkorps
geeft op 17 en 31 Mei een uitvoering op
het Molenwater alhier, de 3 eerste
uitvoeringen in de Abdij zijn bepaald op
26 Mei 12 uur, 9 Juni 8 uur en 30 Juni
12 uur.
Gisteravond heeft op den hoek van
de St. Janstraat en dë Turfkaai al
hier een botsing plaats gehad tusschen
twee auto's, als gevolg van 't niet na
komen der verkeersregelen. "Persoonlijke
ongelukken kwamen niet voor, er is al
leen materieele schade. Tegen beide be
stuurders is proces-verbaal opgemaakt.
o
Uit Vlissingen.
Bisteren is door de politie te V 1 i s-
s i nge een man aangehouden, die in
een café een anderen man zulk een
'klap op het hoofd gaf met een glas,
dat dit aan stukken weg vloog. De
kracht was zoo groot, dat deze stukken!
nog een schilderijglas vernielden.
Gisterenmiddag reed een motorrij
der, wan Re richting Badhuisstraat "den
Singel weg te Vlissingen op, en dit
volgens ooggetuigen mef een zeer groove
'vaart. 'Een juffrouw, die rechts van den
wg'g liep, werd nadat de motorrrijder,
die afkomstig is uit Middelburg eni die
als kluorijdster een 'juffrouw uit Goes
achter 'zich had zitten, een bocht had
genomen, door dezen aangereden. Ziji
bekwam een ernstige vleeschwond aan
h.et been en werd naar het St. Joseph-
'ziekenhuis overgebracht.
De motorrijder lag bewusteloos onder
•zijn rijwiel en werd eveneens naar het
ziekenhuis vervoerd, terwijl de duorijd
ster slechts enkele lichte verwondingen
omliep. De politie nam "het motorrijwiel
in beslag en maakte tegen den bestuur
der proces verbaal op.
zoodat jiet verkeer weer geregeld door
de kom der gemeente kanplaats heb
ben. Aangezien aan beide zijden van den
weg een smal klinkerpad is aangebracht,
zal voortaan öoor fietsers e.d. in beide
richtingen rechts van den weg kunnen
worden gereden.
Donderdag kwam de fietsrijder v.
E. uit een zijstraat te Kruin in gen
met groote vaart gereden op het moment
dat een Engelsche auto passeerde, waar
door hij boven op de motorkap vloog en
de voorruit vernielde, hoewei de auto
onmiddellijk stopte. De gemeente-genees
heer was toevallig daar ter plaatse. V.
E. wtas erg aan het hoofd gewond eö
had beenkneuzingen bëkomen, zoodat hij
per auto vervoerd moest Worden.
Uit Noord-Beveland.
Men meldt ons uit 0 o 1 ij n s p 1 a a t:
In de Woensdagmiddag gehouden ver
gadering van ingelanden van den pol
der Nieuw-Noordbeveland waren 15 van
de 18 stembevoegde ingelanden tegen
woordig of vertegenwoordigd.
Ingekomen was een schrijven van het
gemeentebestuur van Oolijnsplaat, hou
dende bericht, dat in de onderhouds
kosten van den Middenweg jaarlijks f 25
zal worden bijgedragen.
Op het verzoek van den waterbouw
kundigen ambtenaar om verhooging van
zijn salaris, werd afwijzend beschikt. Aan
den heer A. D. Snoep werd op zijn ver
zoek eervol ontslag verleend als iid van
den Dijkraad van het Calamiteuze Water
schap Vliete. In zijn plaats werd be
noemd de heer A. Hanson.
De rekening werd vastgesteld in ont
vang op f 23.501.65Y2 en in uitgaaf op
f 17.561.68. De begrootinig werd' vastge
steld in ontvang en uitgaaf op
f 23.440.40V2 met een post van onvoor
zien van f 545O.9I1/2.
Het resultaat der voorjaarspeilingen
was niet onbevredigend.
Op de aanbevelingslijst voor gezwo
rene wegens periodieke aftreding van
den heer G. J. de Looff, werden ge
plaatst de heeren G. J. de Looff, G. N.
0. Israël en N. Eilius.
Uit Schouwe n D uiveland.
Woensdag j.l. vergaderde im Hotel
Bom te Haamstede een 'gezelschap
dames uit Haamstede, 'Burg'h, Renesse
en Noofdwëlle om te trachten een aT-
deeling op te richten van de Nederl. ver-
eemgmg 'voor huisvrouwen. Een voor-
loopig bestuur werd benoemd met mevr.
Klunderde iVries te Burgh als voor
zitster, mevr. de KeijzerVeenenibos te
Haamstede, secretaresse en mevr. Boot
—Fokker te Burgh penningmeesïeresse.
Gétraeht zal worden binnenkort een
spreekster te doen optreden tot uiteen
zetting van doel en belangen der ver-
eeni^lng.
o
Uit Tholen.
De Muziekvereeniging „Oud-Vosse-
meer" te Oud - Vossemeer, welke
nog maar kort bestaat, nam onder lei
ding van haar directeur, den heer Du
bois, Donderdag deel aan het concours
te Dinteloord en behaalde in de 3e aif-
deeling den tweeden prijs met 289 p.
o
Zeeuwse h-V l a a n d e r e n O. D.
Het kring'comité voor de Minahassa
voor O. Zeeuwsch Vlaanderen is samen
gesteld uit de volgende heeren: J. Ilui-
zinga, voorzitter, F. Blok, secretaris, J.
Truyman, penningmeester, resp. bur
gemeester van 'Terneuzen, Axel en
Boschkapelle, terwijl de overige burge
meesters als lid zitting hebben geno
men in dit comité.
0
Zeeuwsch Vlaanderen Wi.B,
Maandag a.s... n.m'. 2 uur, komt in
den gemeenteraad van Aardenburg
weder de aansluitingskwestie bij de N.
V. Z.-Vl. Waterleiding aan de orde. De
heer Carrière van het RijksWatervoor-
zieningsbureau, zal, daarbij de voot'dee-
len der aansluiting toelichten.
Uit Z u i d-B e v e 1 a 11 d.
Men meldt ons uit S chore:
De herstelling en vernieuwing, 'van de
Dorpstraat is thans geheel afgeloopen,
zullen de gedachten wel in de allereer
ste plaats naar het rijwielpad Walche
ren uitgaan. Vandaar dat wiji dit on
langs weder eens bezochten voorname
lijk om' het nieuw aangelegde stuk daar
van bij' Valkenisse in oogenSchouw te
hemen. Liet verleden jaar, vooral in
het laatst vajn het seizoen, het onder
houd hier eb daar te wenschen over,
gedurende het stille seizoen is het pad
blijkbaar geducht onderhanden genomen
en weer geheel in goeden staat gebracht.
Ook het tot voorheen ontbrekende stuk
bij Valkenisse is nu eigendom! der Ver-
eeniging het Rijwielpad Walcheren ge
worden en geheel aangelegd.
De kosten daarvoor zijn uit vrijwillige
bijdragen van diverse leden der Vereeni-
gi'ng, bij' elkaar gebracht, en daarmede
is thans een mooi geheel verkregen. Het
spreekt echter van zelf dat het onder
houd veel van de financiën der Vereeni-
gi'ng vergt.
Wij kunnen dan ook niet nalaten alle
wielrijders en ook de wandelaars op
te wekken tot de Vereeniging toe te tre
den.
Voor Middelburg kan men zich daar
toe opgeven bij de heeren E. Berdenjs!
van Berlekom, Molenwater N 51 en J.
Euhri Shethlage, Rouaansche kade G 135
tegén een contributie van ten minste
50 ct. per jaar.
De afd. Middelburg telt thans 200
leden, hetgeen waarlijk veel te weinig
is, gezien het groot aantal' bezoekers
van hier.
Dezer dagen zullen aan de leden de
cohtributiekaarten 1929 worden aange
boden en wij vertrouwen, dat niemand
bij de aanbieding zal weigeren. Wil men
onverhoopt bedanken „dan doe men dit
voor het begin van een nieuw kalender
jaar.
(Ingez. Med.)
Besmettel ij ke ziekten.
Hel aantal gevallen van .Besmettelijke
ziekten over de week van 28 April tot
en met 4 Mei in de provincie Zeeland
bedroeg Roodvonk: Biervliet 2, Bres-
kens l, Middelburg 1. DiphtheritisKloe-
tinge 1.
In genoemde week zijn geen, gevallen
van encephalitis na inenting ter kennis
van het Staatstoezicht op de Volksge
zondheid gekomen.
(Stscrt.)
(Voor verder Stad en Provincie zie
men het Tweede Blad.)
Men schrijft ons
De winter is ten einde en het voorjaar
(nadert. Menigeen zal zijn rijwiel we
der opzoeken en gereed houden om'
op Walcheren rond te toeren en daarbij
Het dezer dagen geplaatste nieuwe
orgel in de Ned. Ilerv. Kerk te S t. A n-
n a 1 a n d, werd in den avond van 7 de
zer ingewijd en in gebruik genomen.
De inwijdingsrede werd gehouden door
den consulent ds. Moerman, die tot on
derwerp daarvoor had gekozen Ps. 33
vs. 15.
Het orgel werd bespeeld door den
heer J. G. Kunst te Goes.
De gemeente, die in zeer groote ge
tale was opgekomen, luisterde naar een
en ander met stille aandacht.
Dr. G. J. Niemejjer, predikant bij
de Nederlandsch Hervormde gemeente
te Bolsward is benoemd tot ridder in de
orde van Oranje-Nassau.
Ned. Herv.IerL
Beroepen te St. Maartensdijk ds. S. C.
van "Wijngaarden te Veenendaal.
Bedankt voor het beroep naai" Nieuw
koop (toez.) door ds. G. Th. van Beuse-
kom te Ierseke.
Doopsgez. Gem.
Beroepen te IJmuiden ds. F, v. d.
Wissel te Aardenburg.
Geref. Gem.
Beroepen te Utrecht ds. A. Verhagten
te Middelburg.
De kwestie d s. Van Duvl.
Naar de Gooi- en Eemlander ver
neemt, heeft ds. G. van Duyl, Zaterdag
j.l. aan het bestuur van de afdeelinjgj
Hilversum van den Ned. Protestanten
bond schriftelijk medegedeeld, dat hij
het besluit om hem ontslag te verlee
nen en zijn salaris tot en met Septem
ber uit te keeren, aanvaardt. In dezen
brief heeft ds. Van Duyl er nadrukke
lijk op gewezen, dat deze houding hem
uitsluitend door materieele redenen
wordt voorgeschreven, en dat geenszins
beteekent, dat hij de rechtvaardigheid
van de beslissing erkent.
Alg. Syn. Commissie
N. H. Kerk.
Blijkens de rekening van het fonds tot
voorziening in de geestelijke behoeften
van gemeenten, waar eigen middelen ont
breken, is ook aan dit fonds eene be
langrijke gift (t. w. van 750) geschon
ken door.H. M. de Koningin. Uit dit
fonds kan 5365 voor uitkeering worden
bestemd, welk bedrag verhoogd moet
worden met eene suppletie uit de gene
rale kas. Er zijn 18 gemeenten die voor
eene toelage in aanmerking komen.
Vervolgens worden behandeld de aan
vragen om steun uit het fonds tot ver
betering der schraalste predikants-trak-
tementen. In 1929 zal 10.075 beschik
baar zijn. Maar dit bedrag zal worden
vermeerderd met 30.000 van het fonds
„Aanpakken" 1000 uit de baten van
den Vervolgbundel en 17.145 suppletie
uit de generale kas. In 't geheel is dus
58.220 bestemd voor de toelagen uit
te keeren in 1930.
Het Zangersfeest te Kapelle.
Men schrijft ons uit Kapelle:
Te midden van het jonge teere groen
én bloesem werd in den boomgaard van
den heer W. de Groene in de onmid-
delijke omgeving van het dorp Kapelle
(Z.-B.) het 15e zangersfeest tevens con
cours van de Chr. Zarugvereenigingen
aangesloten bij den kring Zeeland van
den bond van Chr. Zangvereeri igingeo
in Nederland.
Nadat 'gemeenschappelijk was gezon
gen Pstam 150:1 sprak ds. A. Scheèle
een openingswoord.
Het aantaf der gezamenlijke koren be
droeg 1100 zangers, door '21 koren werd
deelgenomen. 'Be jury bestond uit de
heeren Gebr. Lecointre uit den Haag,
T. Wl. Spreij te Rotterdam en E. Peijl-
man tc Amsterdam. De uitslag luidt:
3e afdeeling: Tot Nut en Genoegen,
■Meuwdorp, "249 punten, cijfer 5 diploma
C;
De 'Lofstem, Kapelle 234 p. cijfer 5 di
ploma C; Looft den Heer 't Zand bij
Middelburg, 313 p., cijfer 7, en overgang
in de 2de afdeeling.
Hosanna, Colijnsplaat 140 p., cijfer 3
geen diploma; Hosanna, 'Wissenkerkq,
219 p. cijfer 5 diploma C: De Lofstem,
"Wemeldinge, 249 p. cijfer 5 dipl. C; Soli
Beo Gloria, Kamperland, 231 p. cijfer:
5 dipl. Ons Genoegen, Heinkenszanö,
280 p., cijfer 6 dipl. B; Hosanna,Krab
bendijke 198 p., cijfer 4 geen dipt.; So
lt Deo Gloria, Sounurg, 281 p., cijfer
6 dipl. B; Advendo, Biezelinge, 284 p.
cijfer 6 dipl. B; Looft den Heer, Hein-
kenszand, 226 p. cijfer 5 dipï. e; riaiie-
luja, Krabbendijke, 214 cijfer 5 dipl. C.
Ie afdeeling: Asaf, te Axel 341 p. cij
fer S blijft le afd. Ie pr.
Crescendo, Kruiningen 254 p.. cijfer
dipl. C; De Lofstem, Nieuwdorp 258
p. cijfer 6 dipl. C; Looft den Heer, "WoL
faartsdijk, 270 p., cijfer 6 dipl. C; Ho
sanna. Vlissingen, 306 p. cijfer 6 dipl.
B; Psalm en Lied, Wolfaartsdijk, 300
p. cijfer 7 dipl. B; Excelsior, Neuzen
283 p. cijfer 7 "dipl. B. Soli deo Gloria
Yerseke 299 p., cijfer 6 depl. B.
le pr. 3e afd. Looft den Heer, 't Zand
bij Middelburg; 2e pr. 3e afd. Advenüto,
Biezelinge; 3e pr. 3e afd. Soli Deo Glo
ria, Souburg; 4e pr. 3e afd. Ons Genoei-
gen, Heinkenszand; le pr. 2e Ètfd. Ho
sanna, Vlissingen; 2e pr. 2e afd. Psalm
en Lied te "Wolfaartsdijk.
Overige koren ontvingen met het 15-
jarig bestaan een "herinneringsmedaille.
Het aantal bezoekers bedroeg circa
4000.
Een nieuw Museum
B o y m a n s.
De gemeenteraad van Rotterdam be
sloot in April 1928 de nalatenschap van
den heer Burger, waarover zij de be
schikking had, aan te wenden voor de
stichting en inrichting van een nieuw
museum Boymans, op het landgoed Dijk-
zigt (land van Hoboken). Na het nemen
van dit besluit is opdracht verstrekt aan
den dienst van gemeentewerken om de
noodige voorstellen te doen tot de voor
bereiding van den bouw. Aan den heer
A. van der Steur, architect bij gemeen
tewerken, is opdracht verstrekt, om in
samenwerking met den directeur van
het museum een voor-ontwerp te ma
ken. Nadat genoemde heeren een studie
reis hadden gemaakt, werd een rapport
uitgebracht waarin het voor-ontwerp is
vervat. Blijkens dit rapport is de ontwer
per er in geslaagd, een plan samen te
stellen, dat op de meest practische wij
ze aan de bij een modern museum te
stellen behoeften zal voldoen. Bij den
opzet en het uitwerken van het plan
is de daarvoor aangewezen plaats bij
uitstek geschikt gebleken.
Het gebouw zal bevatten moeten het
schilderijenmuseum, een kunstnijver
heidsmuseum, een prentenkabinet en za
len voor tijdelijke tentoonstellingen. De
hoofdgevel van het museum is naar den
kant van de Witte de Withstraat ge
keerd. Boven den hoofdingang aan de
frontzijde van het gebouw zal een toren
verrijzen, bekroond door een bovento-
ren van glas en koper, waarin licht kan
worden ontstoken. Het zal worden om
geven door een tuin ter oppervlakte
van 10.000 vierk. M. Het karakter van
het gebouw is zoowel uit- als inwendig
van een eenvoud, die geen waardigheid
uitsluit. De ontwerper heeft de noodige
