I
I
In
No. 92
Vrijdag 19 April 1999
172* Jaargang
KAMEROVERZICHT.
BINNENLAND
H. M. DE KONINGIN.
DE CHR. DEMOCRATISCHE
UNIE.
ONVOLWAARDIGE ARBEIDS
KRACHTEN.
W aterdichtmaken
N.V Ver¥erij HOEKSEïM,
M'burg, L. Burg C 111, Tel. 12!.
Vlissingen, Walstraat 51.
UIT STAD EN PROVINCIE
Uit Middelburg.
RECLAME. RECLAME.
BLAUW COSTUUM
27,
J. HOOFTMAN Jr. VLASMARKT.
MIDDELBURG.
GEMEENTERAAD VAN GOES.
GOEDKOOP EN TOCH MOOI-
OVERHEMD MET BOORD'
1.85.
HEEREN PETTEN 1.90.
J. HOOFTMAN Jr. VLASMARKT.
KERKNIEUWS
KUNST EN WETENSCHAP
NIEUWNIEUW
TWEE-RIJ FANTASIE-COSTUUM
19.75.
KLEEDING-MAGAZIJN
J. HOOFTMAN Jr. VLASMARKT.
(Ingez. Med.)
ONDERWIJS
Verschillende Berichten
N-
jurg,
nnis.
zal
voor
raai.
•mid-
vler
oofd-
xeta-
:n
it.
ogste
latst.
kend
>iien,
i op
zijn
-Ge-
ider-
irden
voor-
dan
:lding
de
Jorde,
hen
uwde
lijst
echt-
onder
voor-
l" of
lidaat
deele
:ngen.
orko-
:n.
gd de
t van
092;
van
idaat,
arti-
volgt
in ar-
voor-
S trijp,
H'
Dit nummer bestaat uit TW;EE Bladen.
EERSTE BLAD,
BOER,
Tweede Kamer.
Zitting van Donderdag.
Zoo heeft dan het „Suikerwetje (initi
atief voorstel-v. d. Heuvel) 't gehaald
met 47 tegen 43 stemmen. Tegen stem
den de liberalen, behalve de heer Biere-
ma, de vrijz. democraten, de sociaal-de
mocraten, en de christelijk, historische
heeren de Visser, Lovink. Krijger, Bak
ker en "Wijtkamp.
Na een verdediging van den voorsteller
zelve, die wij gister onder laatste be
richten nog voor een groot deel melden,.
De oorzaak' der moeilijkheden in de sui
kerindustrie noemde hij de bescherming
in het buitenland, die overproductie en
lage prijzen veroorzaakt. Maar het feit
van de crisis is er nu eenmaal, en wij
zijn niet bij tóachte die te doen ophou
den. Daarom is tijdelijke steun noodig.
Zelfs de rietsuiker is niet nieer in
staat zich zonder bescherming te handha
ven. Daarom is*het noodig, de bietsuiker-
industrie op peil te houden.
Wat de coöperatieve fabrieken betreft
erkende de heer v. d. Heuvel, dat de op
zet financieel niet altijd juist is geweest,
doch deze verkeerde toestand is inmid
dels door de feiten achterhaald. Boven
dien is er tusschen den opzet en de sui
kercrisis geen verband.
Minister de Geer bestreed vooral de
motie-Vliegende afschaffing der opcen
ten op den suikeraccijns.
Minister Kan is het gebleken, dat
inrichtingen als prof. Hudig zich denkt,
reeds bij enkele fabrieken te Bergen op
Zoom bestaan. Toch is het 's 'Ministers
plan, het onderzoek inzake een intensieve
cultuur voort te zetten.
Nog een incidentje tusschen .'de heeren
Kersten en Heemskerk, en de beslissing
viel: de suikerbietenteelt wordt dus in
den momemteelen noodtoestand geholpen.
Minister de Geer had nog even ge
doeld op de mogelijkheid van belasting-
verhooging, n.l. Hij had eens gezegd dat
de gelden, die het Rijk tengevolge van
de regeling der financieele verhouding
tusschen Rijk en gemeenten minder zal
ontvangen, bij voorzichtig beleid wel ge
vonden zullen kunnen worden zonder
belastingverhooging. Daarbij had hij na
tuurlijk geen rekening géhouden met dit
later ingediende voorstel.
De motie-Vliegen werd verworpen met
60 tegen 30 st. Voor de Soc. Dem., Vrijz.
Qem. en de heeren Engels en Staalman.
En zoo was de Kamer dan genaderd
tot de finantieele verhouding
t usschen rijk en gemeente. Een
moeilijk en ingewikkeld onderwerp, dat
veel tijd zal vorderen. De soc. dem. heer
v. d. Tempel was de eerste spreker.
Hij zag in het ontwerp als doel in de
eerste plaats de egalisatie van den belas
tingdruk en daarnaast de beperking van
de bewegingsvrijheid der gemeenten. "Die
egalisatie vras een principe, dat door zijn
partij ook werd begeerd, maar dan als
middel tot versterking van het gemeente-
flijk leven, niet als middel tot verzwak
king er van, als hoedanig het egalisatie
systeem van de regeering werken zal.
Een ander bezwaar was de „tooverfor-
tmile" van minister De Geer, waarmede
hjj de financiën van alle gemeenten naar
billijkheid wil regelen. Zijn systeem zag
de heer Van den Tempel als een „rad
van avontuur", dat willekeurig en toe
vallig zekere uitkomsten voor de ver
schillende gemeenten zal opleveren. 'En
dan was een ernstig bezwaar voor den
^ocialisticben spreker, dat 'de inkomsten
en uitgaven der verschillende gemeenten
elkaar onderling zullen bein.vlbeden,
waardoor automatisch de tegenstelling
tusschen stad en platteland zal worden
verscherpt. Het wetsontwerp werd nu
reeds uitgebuit als middel van reactie te
gen de sociale politiek der groote ge
meenten.
Eerste Kamer.
"Zitting van Donderdag.
Groote belangstelling voor de rede van
ex-minister Colijn. Alle tribunes vol. Vijf
ministers achter de ministertafel. Hier
was daa ook een uitermate deskundige
aan het woord!
Aan welke eischen moet onze ontvoog-
dingspolitiek voldoen, vroeg hij zich af.
Men heeft in Indië niet te doen met een
eenheid, zooals b.v. bij het Nederland-
sche volk. Noch ethnologisch, noch cul
tureel kaa van een eenheid worden ge
sproken. Bij de vraag welke richting onze
koloniale politiek zal gaan, zal men hier
mede rekening moeten honden1, of men
met de staatsrechtelijke belangen van
de tientallen millioenen; moet rekening
houden of met de practische belangen
van iederen dag. Versteviging van het
inwendlf* volksleven gaat verre boven
een streven naar zelfstandigheid vond de
heer Colijn.
En nn de Volksraad? Wie is er eigen
lijk content over? De' Europeesche le
den niet, en de inlandsche evenmin.
Want 't is een instelling, die wel iets
heeft van een parlement, maar er daar
om nog geen is. Zoo is 't heden: onbe
vredigend, en de toekomst? Hij wil cien
Volksraad niet wegwerken, maar dringt
aan op een reorganisatie, met het Zwit-
sersch kantonnaal stelsel als model
Dus eilandgouvernementen, afzonder
lijke volksgemeenschappen als rechtsge
meenschappen een projvïncie Java, een
provincie Sumatra.
Natuurlijk ontwikkelde hij bezwaren
tegen de voorgestelde wijzigingen in den
Volksraad. Door tegen dit ontwerp te
stemmen kan de houding der regeering
op een der gewichtigste punten der
staatsontwikkeling, de ontvoogdingspoli-
tiek jegens Indië worden afgekeurd.
De ^eer Slingenberg (y.d.) kan
het standpunt van deq Minister levendig
begrijpen, en zal zijn stem aan Tiet wets
ontwerp geven. De heer Steger waar
schuwde vooral tegen het communistisch
gevaar; en de heer Wiibaut (s. d. a. p.)
wees er op, dat wij nn eenmaal leven in
een tijd, dat zelfbeschikkingsrecht der
volken van theoretische leuze levende
leuze is geworden.
Hei tempo waarin sedert 1921 de po
litiek tot ontvoogding plaats vindt, lijkt
hem niet onbesuisd. De Indische nationa
listische beweging schijnt hem op een ge
zonde en reëele basis te berusten. Met
het wetsontwerp wordt op den ingeslagen
weg voortgegaan en met warmte zal hij
er vóór stemmen.
Hierop Minister Koningsberger.
De groote richtlijn der toekomst, bestaat,
volgens den Minister daarin, dat onder
Nederlandsche leiding en toezicht de
overzeesche bevolking in staat gesteld
zal worden haar lot steeds meer in eigen
hand te nemen. Men moet hierbij niet te
veel stilstaan bij de politieke zijde. Bij
den opbouw zal de Volksraad een voor
name taak hebben te vervullen. Eerst
wanneer de zelfstandigheid van Indië
binnen het Rijksverbanpl een feit zal
zijn geworden zal de taak van Nederland
een gemeenschappelijke worden. De
nieuwe toestand zal zich eerst moeten
consolideeren.
Krachtige maatregelen zijn genomen
tegen de communistische propaganda.
De Indische Regeering is tot op de
grens van het bereikbare bekend met wat
er in Indië voorvalt en treedt op tegen
alles wat ontoelaatbaar is. Zij heeft daar
toe ook de middelen. "Aan hét loyale na
tionalisme wil de Indische Regeering al
le kansen geven eui de Minister ^jtaat
hierbij aan haar zijde. Onze positie in
Indië is stevig genoeg.
Heden zet de Minister zijn rede voort.
H. M. de Koningin zal Vrijdag 26 April
yan Het Loo naar „Den Ruigenhoek"
[vertrekken.
Volgens de Tel. zou H. M. de. Koningin
het voornemen hebben dit jaar wederom
een buitenlandsche reis te maken. Dit-
Imaal zou een. 'tocht naar Zwitserland
\vorden ondernomen.
De Christelijk-Democratische Unie
heeft de candidatenlij sten voor de Twee
de Kamerverkiezingen vastgesteld o.a.
voor de kieskringen Den Haag, Rotter
dam, Middelburg: 1. A. P. Juncurt,
Den Haag: R. v. d. Brug, Gouda; 3
H. Steketé, Gouda; '4. L. P du Bois, Am
sterdam; 5. M .de Visser, Amsterdam, 6
J. Buenk, Almelo; 7 J. van Goud
oever, De Bildt; 8 P. L. Gerritse, Amster
dam; 9 B. v. Noordermen, Schiedam, 10
D. Kalma, Huizem.
Ingesteld is een Staatscommissie in
zake onvolwaardige arbeidskrachten. Be
noemd zijn als lid voorzitter dier com
missie dr. N. M. Josephu» Jitta, voor
zitter van den Centralen Gezondheids
raad; als leden en ondervoorzitters: R.
N. M. Eykel, arts, hoofdinspecteur van
de Volksgezondheid; L. Heyermans, arts,
directeur van den Gemeentelijken Ge-
neesk. en Gezondheidsdienst te Amster
dam en Ant. Eolmer, directeur van 'den
Rijksdienst der werkloosheidsverzekering
en arbeidsbemiddeling en als lid en se
cretaris: ir. R. A. Verwey, administra
teur bij den Rijksdienst der werkloos
heidsverzekering en arbeidsbemiddeling.
Stoomen van Regenjassen,
(Ingez. Med.)
Ter eere van den 53sten verjaardag
van Z.Jv.H. Prins Hendrik, wapperde he
den alhier van de openbare en en
kele particuliere gebouwen 'de vader-
landsche driekleur.
Gisterenavond heeft de Lange Jan
kuren gehad. Nadat de klok te half
zes was opgewonden, heeft hij de eerste
uren gewoon zijn plicht gedaan, doch
tegen negen uur werd het mis. Er ont
stond een kleine storing, waardoor een
kwartier de rol van het speelwerk niet
mede ging en er dus een kwartier tus-
schenruimte kwam tusschen wijzerbor-
den en klokkenspel. Hedenmorgen vroeg
is het euvel onmiddelijk hersteld, maar
vanmiddag bleek het nog niet heelemaal
in orde.
Waar bet euvel ontstond een paar uur
nadat de laatste man den toren had
Verlaten, is het duidelijk, dat deze niets
verkeerds heeft gedaan.
Boor de afdeeling Middelburg van
de Nederlandsche Vereeniging tot af
schaffing van alcoholhoudende dranken
worRt heden en morgen in de rookkamer
van het Schuttershof, ingang Vlasmarkt
een. tentoonstelling gehouden van het
deel van het Reizend Drankweer Mu
seum, waarmede thans een tocht door
de verschillende garnizoensplaatsen wordt
gehouden en dat in de kazernes wordt
geëxposeerd. Al moge het dan een deel
zijn van het museum, ook uit dit deel
is reeds yeel te leeren op het gebied van
het onheil dat de alcohol voor de men-
schen en de maatschappij sticht en daar
om wekken wij hen ,die van het streven
van de geheelonthouders in ieder geval
nader op de hoogte willen komen, gaarne
op tot een "bezoek aan het Schutters
hof. De toegang tot de tentoonstelling
die voor ieder iets leerzaams bevat, is
gratis.
Aan de firma F. J. Mujïk, eigenares
der bekende coïffeurszaak alhier die
reeds gerechtigd was tot Tiet voeren
van het Koninklijk wapen is ter gelegen
heid van den verjaardag van Prins Hen
drik heden ook het recht gegeven diens
wapen te voeren.
o
Noor d-B eveland.
Woensdagavond heeft voor de Chr.-
Hist. kiesvereeniging te Colijnsp laat
in het kerkgebouw der Ned. Herjv. Gem.
'gesproken dr. J. J. Wallien van Breskens
o
Uit Schouwe n-D uiveiand.
Betreffende een vliegdienst Rotter
dam—Zierikzee wordt nog het volgen
de gemeld:
Door de heeren J. J. Cock en ds
S. J. H. Voors te Zierikzee is het
initiatief genomeü om het eenige jaren
geleden reeds opgekomen plan om te
trachten een geregelden vliegdienst Zie
rikzee—Rotterdam te verkrijgen, opnieuw
aan te pakken. Ee'n particuliere audiëntie
is door den Minister van Waterstaat toe
gezegd. Wiaar vroeger het gebrek aan
voldoende landingsterrein bij den start
een bezwaar was, meent men nu, dat
wellicht in dc duinen van Haamstede
een geschikte plaats zou zijn te vinden.
Zeeuwseh-Vlaanderen O. D.
De Minister van Einanciën maakt
hekend, dat ten behoeve van 's Rijks
schatkist, wegens ctver vorige jaren te
weinig betaalde belastingen naar inko
men en/of vermogen (gewetensgeld), is
ontvangen bij
den directeur der directe belastingen
te Terneuzen f 16.50.
(Voor verder Stad en Provincie zie
het Tweede Blad.
(Ingez. Med.)
Donderdag vergaderde de Raad der
gemeente Goes. Voorzitter de Burgemees
ter. Afwezig met kennisgeving de heer
van Bommel van Vloten. Bij de behan
deling van de ingekomen stukken maakte
de heer Simons naar aanleiding van een
ingekomen jaarverslag van de Goesche
Wijkverpleging, de opmerking, dat hij
het gemeentesubsidie aan die instelling
te laag vond en hierover t.z.t. nader
zou spreken.
Het voortel van B. en W. olm!
hun te machtigen om de ongeorganiseer
de drukkerspatroons van de levering van
gemeentedrukwerk uit te sluiten zoolang
de in hun bedrijven geldende arbeids
voorwaarden niet van dien aard zijn dat
zij voor het vervaardigen van Rijksdruk
werk! in aanmerking komen, ontlokte
nogal eenige discussie. De heer Goerï-
bloed (Wethtouder) lichtte toe dat het
niet speciaal ging tegen de ongeorgani
seerde patroons, doch meer om te voor
komen dat hun arbeiders de dupe zou
den worden van concurrentie. Het voor
stel van B. en W. werd tenslotte Aan
genomen. De heer Koning wenschte ge
acht te worden als te hebben tegen
gestemd:
Voorts werd overeenkomstig de voor
stellen van B. en Wi. besloten tot ver
betering an den Ouden Singel en tot
uitbreiding der straatverlichting aan den
Stationsweg.
Het voorstel van B. en W. om aan
de N.V." „P.E.Z.M." gemeentegrond be
schikbaar te stellen voor den bouw van
transformatorengebouwtjes, werd met 7
tegen 5 stemmen verworpen, aangezien
bezwaren naar voren werden gebracht
tegen de plaatsen waar die gebouwtjes
waren ontworpen.
Besloten werd nog 't voeren van een
procedure tegen den heer Braun te Krui-
ningen inzake een stukgereden lanL
taarnpaal.
Een langdurige bespreking volgde ook
nog over de stabkverspreiding der ves
ten. Met algemeene stemmen werd be
sloten een bedrag van f 500 beschikbaar
te stellen voor waterpassing der ge
meente in verband met plannen voor
een nieuwe rioleering.
De heer Vermaire vroeg hoe het stond
met de Commissie voor de salarisher
ziening.
Na een vergadering met gesloten deu
ren werd overgegaan tot benoeming van
eep onderwijzer aan de O. L. School
A. Uitgebracht werden 6 stemmen op
den heer J. L. de Bel te Wolphaarts-
dijk! en 6 stemmen op den heer M.
Beneker te Rotterdam. Bij loting werd
daarna de heer de Bel benoemd.
De overige reeds genoemde voorstel
len werden allen aangenomen.
Ingez. Med.
Gistera.vond had in de Luthersche
Kerk a 1 h i e r, de ingebruikneming plaats
van het door de firma Dekker te Goes
gerestaureerde orgel.
De voorganger der gemeente hield
hierbij een inwijdingsrede, terwijl de Am-
sterdamsche organist, Jan Zwart, enkele
(van zijn Pantasiën over bekende koraal-
melodiën ten beste gaf, waaruit de aan
wezigen kon blijken, dat het orgel in
vele opzichten een grondige verbetering
had ondergaan.
In de Nieuwe Kerk te Amsterdam
heeft Woensdagavond cis. C. J. Schweit
zer, die Zondag 1.1. door ds. T. G.fvan
Reeuwijk bevestigd werd als predikant
der Ned. Herv. Gemeente in de hoofd
stad, zijn intredepredicatie gehouden.
Ds. Schweitzer hield een predicatie
over de woorden 2 Corinthe 5 11.
Het geschenk, dat de Roomsch-
katholieken over de geheele wereld den
paus voor zijn jubileum zullen aanjbieden
zal bestaan een altaar in de San Carlo
kerk op hetCorso.
Het werk, waarmee reeds is begon
nen ,zal in December klaar zijn. De
kosten bedragen eenige millioenen francs
waarvan de helft door liefdegaven van
roomschen, over de heele wereld ver
spreid, reeds is bijeengebracht. De be
doeling is het altaar tot een rijk en kos
telijk kimstwerk te maken.
■—in
Ned. Herv. Kerk.
Beroepen te Nieuw-Weerdinge, ds. J.
W. Verschoor te Poortvliet.
De vereeniging „Voor de Kunst"
alhier opent Zondag in de voorzaal
van het Kunstmuseum in het Schutters
hofstraatje eeue tentoonstelling, waarop
onze stadgenoot, de heer A. van der
Zee een deel van zijn werken heeft
geëxposeerd. Zou dit reeds aanleiding
zijn voor een voorloopige opwekking tot
een druk bezoek, een kijkje door ons
hedenmorgen in de zaal genomen, heeft
ons overtuigd, dat ook de vele voor
beelden van de Fransche prentkunst, die
mede zijn tentootujgestelde Ivoor ieder
kunstliefhebber een bezoek naar de ten
toonstelling volkomen rechtvaardigen. Te
vens kan men dan nog een bezoek
brengen aan het Kunstmuseum zelf en
daar o.a. in oogenschouw nemen het
nieuwst aangekochte doek, nml. „Het
gebroken paardje" van Vaarzon Morel.
Maandag hopen wij nog nader op de
tentoonstelling terug te komen.
Tot onderwijzer aan de O. L. school
te Bruinisse is benoemd, de heer
M. 0. Wisse, geb. te Wilhelminadorp,
thans tijdelijk te Kats.
De gemeenteraad van St. ^laar-
te n s d ij k heeft benoemd tot hoofd aan
de openbare lagere school aldaar, den
heer J. Brevet te Oudelande.
In de commissie, die iu 1929 wordt
belast met het afnemen van de eind
examens aan de van Rijkswege gesub-
isidieerde zeevaartscholen, is o. a. tot lid
Ibenoemd de heer J. de Geus, leeraar
aan de „de Ruyterschool" te Vlissin
gen.
De 32-jarige havenarbeider C. A.
B., zou Woensdagavond bij zijn ouders'1
die in de Gouyernestraat te Rotterdam!
wonen, een antenne op het dak plaat
sen. Hij is daarbij van het dak gevallen.
Óp Jietzelfde oogenblik kwam mejuffrouw
S. met haar dochterttje van 13 maanden l
op den arm. B. is op het kind
terecht gekomen. Hij is met zware in-,
weudige kneuzingen in het ziekenhuis
aan den Coolsingel ter verpleging opge
nomen. Het kind is licht gewond. £>e
moeder heeft een zenuwtoeval gekregen.
Woensdagavond is te Noord-Barge
de 70-jarige H. L. uit Stadskanaal door
een tram oyer reden. De man is levens
gevaarlijk gewond, met verbrijzeld on
derbeen en gebroken hersenpan naar
Groningen vervoerd waar hij gister "is
oyerleden.
0
DE VERWOESTING VAN HET PALEIS.
VOOR VOLKSVLIJT.
De brand werd kort na half drie
door een agent op surveillance ontdekt
in de Utrechtsche straat en nam' daar
een dof geluid waar, dat op hem den
indruk maakte of er een valscherm viel.
Onmiddellijk! is hij naar binnen gegaan,
heeft den nachtportier gewekt zoo ook
den heer Louis Bouwmeester, die in ver
band met de vertooning van dc onder
zijn directie staande revue „Wonder bo
ven Wonder" in 't Paleis overnachtte.
De man heeft vervolgens de brandweer
opgebeld en de naastbijwonenden van
het hun bedreigende gevaar verwittigd
In een ommezien moet het vuur zich
hebben verspreid, want toen de brand
weer, die met zeer veel materiaal uit
rukte ou het Erederiksplein aankwam,
stonden de geheele linkervleugel en hel
middenstuk in lichte laaie, 't Gierde en
loeide op een ontzettende wijze ,'t was
een orkaan van vuur ,dat in 't holk
tochtige gebouw als met een blaasbalf
werd aangewakkerd.
In het temperatuur-diagram van de fi
liaalinrichting van het K. N. M. J. op
het weerkaartje van Donderdagmorgei
is opgeteekena tusschen 3 uur en 3.2(
's nachts een stijging, die hoogstwaar
schijnlijk is ontstaan door den op diei
tijd woedenden brand in het Paleis vooi
Volksvlijt. De wind was toen Z. W„ Z. ei
dit is oök juist de richting, waaria
ook het Paleis voor Volksvlijt ten op
zichte van den „Hortus Botanicus" i
gelegen.
Aan de filiaal-inrichting zelf is tus
schen 3 uur en 3.20 een normale dalin
waargenomen.
Behalve het revue-gezelschap Loui
Bouwmeester Jr., is ook het Nieuwe Ne<i
Tooneel door den brand gedupeerd.
De décors van het Nieuwe Ned. Too
neelj die in het Paleis waren opgebor
gen, zijn een prooi der vlammeh ge
worden. Daaronder bevonden zich oo
de décors voor „De Getemde Feeks''
Tengevolge van de verwoesting vain he
Paleis voor Volksvlijt zulllen ongevee
150 personen werkloos zijn, waaronde
zijn begrepen personeel va!n het Pale:
en leden van het gezelschap vain Lou
Bouwmeester Jr.
