Ne. 91
DondepÉtg 18 4pMl f989
172* Jaargang
KAMEROVERZICHT
BINNENLAND
HET JULIANA-KINDERZIEKENHUIS
TE DEN HAAG.
HET PSYCHOPATEN-ASYL.
I Japonnen, Zomermantels. n
N.V. Ververij HOEKSEMA.
UIT STAD EN PROVINCIE
UITVOERING TEN BATE VAN DE
KINDER HERSTELLINGS- EN
VACANTIE-KOLONIES.
KERKNIEUWS
OURANT
Bij «tot aummer behoort een Bijvoegsel.
ver-
Tweede Kamer,
Zitttting van Woensdag.
Zooals wij gister reeds zagen, is Het
ontwerp-Ziektewet gister aangenomen
met 64 tegen 16 st. De Christelijk Histo
rische» verklaarden zich bij monde van
oud-Minister de Visser tegen, omdat het
ontwerp geen rekening heeft gehouden
met hetgeen in de maatschappij is opge
komen op het gebied der ziekteverze
kering. De heer Duys zeide dat de
s, d. a. p. geen groote vreugde heeft
over 't ontwerp, maar zij niett langer de
verantwoording voor een langer uitstel
wil dragen.
Het wetsvoorstel-v. d. Heuvel tot het
geven van tijdelijken steun aan de sui
kerindustrie bereikte gister het einde der
eerste instantie van de debatten.
Van den Vrijheidsbond drie tegenstan
ders.
De heer v a n G ij n is beducht dat dit
wetsontwerp de overproductie zou ver-
grooten, en zal tegen stemmen. De lage
suikerprijzen kunnen, volgens dezen af
gevaardigde, grootendeels goed gemaakt
worden door de prijzen der bijproductie.
Spr. deed hierbij uitkomen, dat aan de
magere jaren vette zijn voorafgegaan,
waarin de coöperatieve fabrieken méér
betaalden voor de bieten, dan een voor
zichtige politiek gedoogde. Voor den
heer Boon was het zeer de vraag of de
regeering dit voorstel, als het aangeno
men wordt, wel zal uitvoeren. Staats
steun, zei de heer Knottenbelt,
is alleen gerechtlvaardigd, als een nood
toestand werkelijk is aan te toonen. Nu
zou de staat vier millioen besteden om
de concurrentie der coöperaties met de
specnlatieve fabrieken mogelijk te ma
ken. Of die vier millioen ten goede ko
men aan de telers, is voor den heer
Kersten en niet alleen voor hem
nog de vraag, niet all? bietentelers zijn
aandeelhouders der coöperatieve fabrie
ken.
Als eenig voorstander van den Vrij
heidsbond de heer B i e r e m a, die al-
zoo terugkwam op zijn gezegde bij de
begrooting, n.l. dat hij van noodzakelijk
heid van steun aan de suikerindustrie
niet overtuigd is. Sinds October'is de
toestand echter slechter geworden. Wij
kunnen thans zien dat dit jaar de teelt
van de suikerbieten zeer belangrijk zal
worden ingekrompen. En wanneer die
niet nog veel meer zinkt, is dat te dan
ken aan de coöperaties met haar leve
ringsplicht. De verwachting is niettemin
in de provincie Groningen, dat de teelt
met een derde zal worden ingekrompen.
Ook in het zuiden des lands rekent men
op iets derkelijks. De bodem is voor
den verbouw zeer geschikt, een absolute
mislukking van den oogst is hier nog
nooit voorgekomen. Desondanks stijgt de
teelt elders, oa.. in Engeland, waar de
omstandigheden veel ongunstiger zijn
dan hier.
Hoogere opbrengsten per H.A. kunnen
wij hier ook wel krijgen, doch dan daalt
het gehalte en dat is niet economisch.
Kwam een internationale overeen
komst tot stand, dan zouden de verbou
wers de concurrentie kunnen volhouden.
De natuurlijke economische ontwikkeling
wordt gestoord door verschillende sta
ten, die hooge belastingen heffen. Het
opvoeren van het verbruik in Nederland
heeft gen grooten invloed op de wereld
markt. De heer Bierema wil wel mede
werken tot verlaging van den accijns.
De steun zal tijdelijk zijn. De Volken
bond raam de zaak ter hand en men
mag verwachten, dat hij een internatio
nale regeling in het leven zal roepen.
1 egen tijdelijken steun van een in nood
verkeerende industrie kunnen de libera-
eiL geen principieele bezwaren hebben.
°t zoover de heer Bierema. Ook
w ,ere landbouwkundige, de heer
Weit kamp (c. h.) sprak er voor, doch
zijn parujgenoot, de heer Schokking,
\reesae dat bet uiterst moeiijk zal zijn
den sceun niet voort te zetten, hij is nog
onzeker; de beer L o v i n k zal voor
stemmen, al is bet met tegenzin. In ieder
geval acht hi, hét bestaan van een ze
kere uitgestrektheid bietencultuur in ons
land noodzakelijk. Ook hij dringt er op
aan da* de Regeering een ernstig onder
zoek zal instellen naar hetgeen het vol-
gend jaar noodig zal zijn.
En de heer Le ens tra (a.r.l ver
klaarde zich voor. De boeren verwach
ten juist van dit voorstel verbetering van
den bestaanden toestand. De bietsuiker
zal in de toekomst, als de loonen in de
rietsuiker bijv. op hooger peil zijn ge
komen, de concurrentie met de rietsui
ker kunnen volhouden en daarom moet
zij op peil worden gehouden.
De heer Bulten (R.K.) was ook voor
steus-
De heer Vliegen (s. d. a. p.) wi'
trachten het euvel te bezweren door een
verzoek aan de regeering de leenings-
fondsopcenten van den accijns te schrap
pen, om aldus de consumptie te prikke
len en tegelijk de invoerrechten naar
verhouding te verlagen.
En de heer Kersten behield zijn
stem nog voor.
Vandaag komt de voorsteller zelf aan
het woord.
Eerste Kamer.
Zitting van Woensdag.
Voortzetting der Indische en koloniale
begrootingen en de wijzigingen der Indi
sche staatsregeling.
Indië vaster aan Holland, moet de
leuze zijn, vond de heer de Muralt. En
hij verklaarde in de houding der in-
heemsche leden van den Volksraad een
symptoon van hun anti-Nederlandsche
mentaliteit te zien. Hij betwijfelde dan
ook sterk, of een Inlandsche meerderheid
in den Volksraad wel in het belang van
Nederland en Indië is. De Inlandsche
bevolking is z. i. hier nog niet rijp voor.
De heer Hendels (s. d. ap.) vond
't onjuist 't voor te stellen alsof de Indi
sche nationalistische beweging niet ge
fundeerd is in het Indische volk' zelf en
kwam op tegen de scherpe maatregelen
der regeering tegen deze beweging. De
welvaartspolitiek werd door hem! uit
voerig bestreden. Om! nu nog bewon
dering te hebben voor hetgeen in 300
jaar gedaan is voor de inlandsche bevol
king, was z. i. wel wat veel gevergd.
De wijziging der Indische staatsre
geling noemde hij van zeer onschuldigen
aard. Is de Minister niet geweken voor
den economische extremisten, den onder-
nemersraad die zoo'n grooten invloed
ook op politiek gebied uitoefent.
Alleen platte belangen politiek zit ach
ter de bestrijding van dit wetsontwerp
vond mr. Mendels. Hij herinnerde aan de
uitspraken van christelijke èn conserva
tieve leden van den Volksraad, die dit
ontwerp in het belang van het Neder-
landscb gezag vinden.
Wat de heer Colijn zal doen. weet hij
nog niet, in zijn boek laat hij het In *t
midden. De heer Colijn wil den Volks
raad doen verschrompelen tot een.
schraal lichaam met deni Raad van Indië
Het eenheidsbesef in Indië "is groeiende.
Wij zien de werkelijkheid, gij zijt illusio
nisten riep mr. Mendels uit.
De heer Janssen achtte het tijdstip Van
diening van dit ontwerp niet juist geko
zen, maar het feit ,dat de minister toegaf
■nullij ontstemming meende te constatee-
ren, achtte hij geen bewijs van zwakheid.
De heer 0 o 1 ij n sloot de rij! der
sprekers. Hij zag de oorzaak van de
-moeilijkheden in de botsing der twee cul
turen. De zending kan die tegenstelling
niet doen verdwijnen ,maar z-ij wordt
daardoor zlï. toch aanmerkelijk verzacht.
'Hij sloot zich aan bij uiteenzettingen van
den heer Lohman, over den rechtsgrond
van ons gezag en 'de zegeningen, die wij
ondanks onze tekortkomingen aan Indië
hebben gebracht en ten aanzien van 't
door den Utrechtschen hoogleeraar ge-
alternatief.
Consolidatie is zijn leuze. Onze politiek
moet gericht zijn op zelfstandigheid van
Indië binnen 'de grenzen van ons staats
verband en voorwaarde moet dus zijn,
dat Nederland de leiding houdt.
De Koningin-Moeder heeft gister het
nieuwe Juliana-kinderziekenhuis aan de
Dr. van Welylaan te Den Haag geopend.
De inrichting van de vrouwenafdeeling
van het Psychopathen-asyl te Leiden is
thans zoover gevorderd ,dat deze afdee
ling 1 Mei a.s. in genruik zal kunnen
worden genomen. De inrichting biedt
plaats voor negen personen.
"stomen van
M'burg, L. Burg Clll, Tel. 121. I
Ylissingen, Walstraat 51.
(Ingez. Med.)
Uit Middelburg.
Dinsdagavond had in de sociëteit
,,De Vergenoeging", onder voorzitter
schap rvan den heer L. Leijdesdorff, a 1-
h i e r de algemeene jaarvergadering
plaats tvan de Coöp. Ijsfabriek Walche
ren".
Daar dit de 15de jaarvergadering was
die door den voorzitter werd gepresi
deerd, memoreerde hij de ondervonden
moeilijkheden tijdens de oorlogscrisis en
den daarna verbeterden toestand, zoodat
hij nu met groote voldoening mag wijzen
op den gunstigen toestand der fabriek
Hij bracht een woord van hulde en dank
voor den steun, zoowel van de leden als
van zijn medebestuurders, gedurende dit
15-jarig tijdperk ondervonden. Deze
steun zal ook dit jaar weer noodig zijin
om de concurrentie het hoofd te bieden.
Mocht spr. alzoo eensdeels blijde klan
ken laten hooren, anderzijds herdacht hij
met droefheid het overlijden van den
hooggeachten medebestuurder, den heer
mr. J. A. Fokker. Als mede-oprichter
heeft deze van 't begin af aan steeds
trouw de vergaderingen bijgewoond. In
alles leefde hij mede. Bezield met een
zekere mate humor, bracht zijne aanwe
zigheid altijd een prettige stemming me
de. Noode mist men hem, zijn nagedach
tenis zal lang in dankbare herinnering
blijven.
Deze rede werd door alle aanwezigen
staande aangehoord.
Alsnu bracht de directeur, de heer
L. Dekker, als waarnemend secretaris
het jaarverslag uit. Uit dit verslag, dat
onder dank werd goedgekeurd, bleek dat
geproduceerd zijn 18265 staven ijs, het
geen aanmerkelijk meer is dan in 1927.
Uit het verslag van den penningmees
ter bleek, dat er na ruime afschrijving
en aflossing, gemakkelijk 5 pet. dividend
kan worden uitgekeerd. Zoowel door den
voorzitter als door den raad van com
missarissen werd den penningmeester,
den heer J. W. de Oude, dank gezegd
voor zijn nauwkeurige boekhouding.
D.e heer Mes gevoelde behoefte op dit
15de jaarfeest een woord van hulde te
brengen aan den voorzitter voor zijne
krachtige leiding en verder aan het ge-
heele bestuur voor de moeite en zorgen
aan de fabriek besteed:
Bij monde van den heer Wolders werd
verslag uitgebracht van den raad vaq
commissarissen, waaruit volle tevreden
heid bleek over bestuur en directie, en
met genoegen was geconstateerd dat al
les in de beste orde verkeerde.
De heer J. W. de Oude, penningmees
ter, en de heer H. F. Mink, lid van den
raad van toezicht, werden beiden weer
in hunne functies herkozen, terwijl in
de vacature-mr. J, A. Fokker tot se
cretaris werd gekozen de heer J. van
Leur.
Nadat de voorzitter dank gebracht
had voor de waardeerende woorden tot
hem gericht, en den wensch uitgespro
ken dat alle leden ook dit jaar weer ach
ter bestuur en directie zouden staan,
sloot hij deze, zeer geanimeerde verga
dering.
In de bovenzaal der Sociëteit „De
Vergenoeging" alhier werd gisteren
avond de film „Liberalisme" vertoond,
vanwege de hier gevestigde afdeeipg van
de Liberale Staatspartij „De Vrijheids
bond".
Na een enkel inleidend woord door
den voorzitter mr. Th. Portheine, zeide
de heer mr. Erasmus, uit Oostburg, dat
deze film feeds op vele plaatsen len
plattelande is gegeven. Het is a. h. w.
een groote politieke rede niet aanhooren
maar zien. Eerst de geschiedenis van
het liberalisme, het portret van prins
Willem van Oranje, van Stadhouder Wil
lem III, van Thorbecke, de stichting van
den Vrijheidsbond, te Amsterdam; en
een herdenking van het vele werk door
mr. Dresselhuys in het belang der partij
verricht. Dan: 't sectarisme^ dat al bij de
Bewaarschool begint, bij de kinderen, in
hun leeren en in hun spel, en dat blijft
op ouderen leeftijd (sectarische, padjvin-
dersvereenigingen) en dat tweedracht
kweekt zooals ook hij den klassenstrijd;
een sterk-typeerend scenario, het eenig
gevolg: klassenhaat en vijandschap ook in
eigen klasse, in eigen gezinfS- en familie
leven.
Een veraanschouwelijking van mr.
Dresselhuys' woord: „Wat voor de sa
menleving der volken geldt, geldt even
zeer voor de sociale wereld, waar de
klassehaat, de klasse-oorlog ook dagelijks
zijn slachtoffers maakt"; en van het on
juist begrip dat „bezit" alleen een
kwestie is van geld bezitten. Een acte
was gewijd aan den Vrijhandel daarbij
duidelijk toonend de nadeelige gevolgen
der protectie, met een satvre op de be
scherming' tengevolge van het „Klompen
wetje" en de verwerping van het „Aar
dewerkwetje". Hierbij ook de verfilming
van het waar gebeurde feit dat de di
recteur eener Ijsfabriek op een morgen
door 13 Rijksinspecteurs van diverse
diensten werd lastig gevallen.
De wijze van verkiezingspropaganda
werd mei geestige teekeningen van Ton
van Tast aangetoond, en daarbij het zelf
verwijt van een Liberaal over zijn lauw
heid. zoodat de belastingen zoo onrust
barend zijn gestegen. Zoo, dat die alle
levensgeluk uit een gezin kunnen bannen:
Ter afwisseling, een reisje door de
Nederlandsche provincies, en door In-
sulinde, waarbij vooral gewezen - werd
op het werk van den vroegeren Gouver-
heur-Generaal tnr. D. Rock, den tegen-
woordigen partij-voorzitter, door wiens
bewind de Indische begrooting na vijf
jaar sluitend kon worden gemaakt.
In de slotacte het ideaal der Liberalen
vvereldvrede door internationale ontwa
pening, en niet door eenzijdige ontwa
pening.
Het Paleis des Nations te Genèye, waar
(vertegenwoordigers van bijna alle landen
samenkomen en de Volkenbondsgedachte
steeds verder groeit, het middelpunt van
den vvaarachtigen wereldvrede.
Ten slotte: een oproep de liberale
gedachte te verbreiden en uit te dragen
in eigen omgeving, welke oproep door
Mr. Erasmus uitgesproken, door den
voorzitter krachtig ondersteund werd.
Gisterenavond hield de afd. Wal
cheren van de Ned. öhr. Reisvereeniging
een vergadering in het Schuttershof al
hier, onder leiding van den voorzitter,
den heer J. H. Klarenbeek. De vergade
ring was druk bezocht, meerendeels door
leden uit Middelburg; ook "enkele ge
trouwen uit Vlissingen waren aanwe
zig.
Uit de jaarverslagen van secr. en pen
ningmeester bleek o.a. dat de afd. meer
leven „toont dan vroeger wel het ge
val was en nu ruimj 100 leden heeft.
Het nieuwe reglement werd bespro
ken; dit zal 4 Mei a.s. te Utrecht in
behandeling komen, voor deze vergade
ring worden 2 afgevaardigden gekozen.
Verder werden heel uitvoerig de plan
nen voor den zomer besproken.
Na de pauze zou de secr. de heer L,.-
van Wallenburg een lezing houden over
het verdronken Land van Z.-Beveland.
Wegens gebrek aan tijd moest hij' echter
bekorten, het grootste deel, «ver Rei-
merswaal moest vervallen) en! hij! vertel
de alleen iets over een bezoek1 aan het
voormalige dorp Nieuwlande, waarvan
de fondamenten bij laagwater nog dui
delijk zijn te zien. Door Teekeningen
werd een en ander verduidelijkt
Tot concierge-administrateur van 't
bureel van de Vereeniging Tot bevorde
ring van het Vreemdelingenverkeer al
hier is benoemd de heer P. P. H.
Ortmans gepensionneerde der Kon. Ma
rine, wonende alhier.
Gistermorgen heeft op den steeds
gevaarlijken hoek vaai de Palans en de
Spanjaardstraat een aanrijding plaats ge
had van een wielrijder door een vracht
auto. De wielrijder is met een lichte
hersenschudding huiswaarts 'gebracht.
Uit Walchere n.
Te Domburg zal 25 en 26
April een bazaar worden gehouden ten
bate van het pas gereed gekomleta ver-
éeffigingsgebouw. Eenige dames zijn be
reid gevonden de regeling hiervan öp
zich te nemen, de leiding berust bij mevr.
Van Voorthuyzen. Vele voorwerpen van
allerlei aard zijn reeds toegezegd, ook
zullen er yele attracties, als: grabbelton,
rad van avontuur, verloting enz. aan
verbonden zijn, terwijl des avonds de
plaatselijke vereenigingen van zang, mu
ziek en mandoline hun medewerking zul
len verleenen. De bazaar zal gehouden
■worden in de groote zaal van den heer
Frank welke daarvoor "belangloos ter be
schikking is gesteld.
Noor d-R eveland.
Maandag j.l. werd te W,isseln-
kerke een vergadering belegd met het
doel een feestcommissie te benoemen om
den 20-sten geboortedag van H.K.H.
Prinses Juliana op 30 April feestelijk
te herdenken.
Tot bestuursleden werden gekozen cfe
heeren jo'fi. Heuseveld, voorzitter, C. van
Halst, penningmeester, A. ten "TGussin-
klo, secretaris, tot eere-leden werden
benoemd M. J. Verhorst, burgemeester,
P. J. Fret, arts enl A. P. C. Swejune.
Het programma werd vastgesteld als
volgt: koraalmuziek, kerkdienst. Trac-
tatie van schoolkinderen, etalagewed
strijd, volksspelen, ringrijden, optochl ver
sierde wagens, uitvoering van zang en
muziek en tot slott openlucht-bioscoop.
o
Uit S ch o u wen-D ui vel and.
Te Zierikzee zijn naar de Z.
Nwsb. meldt de plannen weer opge
vat om te trachten een vliegtuigverbin
ding Rotterdam—Zierikzee van de K. L.
M. te verkrijgen.
0
Zeeuwsch Vlaanderen W.D.
De opbrengst van de dezer dagen le
N i e u w v 1 i e t gehouden Emmabloem-
collecle bedroeg f 16.40.
(Voor verder Stad en Provincie zie
men het Bijvoegsel).
Het was gisteren weer gezellig en vol
in de groote zaal van het Schuttershof
alhier, waar de haast jaarlijksch ge
worden uitvoering plaats had ten bate
van de afdeeling Middelburg van het
Centraal Genootschap voor Ivinderherstel-
lings- en Vacantiekolonies en dit evenals
vorige jaren op initiatief en opder leiding
van de heeren K. de Vries en J. H.
C,ar o.
Eerstgenoemde heette voor de vijfde
maal mede namens den heer Caro, allen
welkom, vooral het bestuur der afdeeling
en den directeur der Kweekschool. Het
is aangenaam weer zoovele bekende ge
zichten te zien, waaruit blijkt, dat men
vorige jaren voldaan is geweest. De voor
bereiding heeft ditmaal groote moeite on
dervonden door de ijsperiode en ook
ziekte van leerlingen. Spr. hoopt, dat het
niet al te veel invloed zal hebben op de
uitvoering. Dank brengt spr. aan den
heer Déklier, directeur der Kweekschool
voor zijn groote medewerking, aan den
heer Wolders, die belangloos lichtbakken
afstond en aan den heer Hollema, die het
vervoer van toestellen enz. verzorgde.
Ook nu zijn er nog zieken, waardoor
enkele plaatsen in de groepjes zullen le
dig blijven.
Hierna werd onmiddellijk met het af
werken van het programma begonnen,
en dit op een wijze, die ten eerste tejn
opzichte van de vlugge opvolging der 17
nummers alle hulde verdient. Het is ze
ker een prestatie, dat men om voor
kwart voor elf weer op straat stond.
En dil had niet tot oorzaak, dal er
te weinijg werd geboden, neen, het is
juist weer een zeer afwisselend pro
gramma geweest, waaryan de honderden
aanwezigen hebben kun.men genieten.
De heer De Vries gat zoowel met de
kweekelingen, als mét de kinderen der'
leerschool veel op het gebied van li
chaamsbeweging en gymnastiek; hoe aar
dig deden de kleinste meisjes en jongens
het bij de oefeningen in 't voortbewegen
kampspel en. zangspel. De grootere meis
jes met de springrietoefeningen voor en
het dansje ra de pauze toonden ook
goede krachten onder zich te hebben,
de jongens deden dit bij de stokoefeningen,
aan de brug en bij de Niels Bukh-
oefeningen.
Natuurlijk was hel werk der kweeke-
ligen weer eenige graden hooger.
De vrouwelijke kweekelingen brachten
heel goed werk aan de brug en besloten
den avond met welgekozen bewegings
studie. De mannelijke hadden den avond
reeds geopend met „Rythmische Vrije
oefeningen" en gaven na de pauze de
niet minder goed geslaagde „Oefeningen
in standen". Voor zoover het deel van
het programma, dat onder bezielende lei
ding van den heer de Vries stond.
DaL wal de heer Caro op zijn terrein
brengt goed is, staat bij voorbaat vast.
Het (viool-ensemble, door hem uit de
kweekelingen samengesteld was met zorg
gekozen en heeft begeleid op de piano
door den heer Caro zelf, lot tweemaal
toe de aanwezigingen vergast op een
drietal nummers van R. Pracht.
Maar ook vocaal genot heeft de heer
Caro gebracht door voor de pauze de
jongere, en na de pauze de oudere
kweekelingen enkele liederen te doen
vertolken op hoogst verdienstelijke wijze.
Het is dus alles bijeen een welgeslaag
de avond geworden.
De voorzitter der afdeeling' van het
Centraal Genootschap, de heer dr. G.
Orb aan wees er in zijn dankwoord
op, dat het nu de vijfde keer is dat
de heeren de Vries en Caro met hun op
gewekte schare een uitvoering als deze
geven. Het is buitengewoon prettig, dat
de gezonde jeugd op deze wijze iets
doet voor de zieke jeugd, in wier harten
ook de liedjes weerklinken, die thans ge
zongen werden. Het batig saldo is steeds
stijgende en spr. vertrouwt, dat dit ook
nu weer wel zoo zal zijn. In 1925 was
het f 124,25, in 1926 f 135.34, in 1927
f 175.99 en in 1928 f 179.55. Men re-
icent hij de begrooting reeds op een f 175
en daarmede kan weer heel wat wor
den gedaan.
Waar in Zeeland een vijfde feest altijd
iets bijzonders is, is spr. zeer verheugd
door extra giften daartoe in staat gesteld,
de heeren de Vries en Caro ieder een
mooien mand met bloemen aan te kun
nen bieden. (Applaus).
De heer D e Vries dankte mede na
mens den heer Caro voor dit blijk van
^vaardeering en verzekerde, "beide gaarne
op deze wijze te zullen doorgaan, als de
belangstelling voor deze uitvoeringen zoo
groot blijft.
ïn
p-
ïn
P-
G.
>--
13
n,
'F
Candidaat S. van W'ouwe te Vlis
singen, predikant bij de Geref. "Kej'k
te Arum, hoopt Zondag 12 Mei a.s. des