Electro-Bioscoop - Mark
„VRIJSPRAAK'
Ne. 89
Dinsdag 16 April 1929
172* iaargam
t BINNENLAND
TMÏKEERSTOEZICHT DOOR DE
POLITIE.
W Verven van Mantels en Japonnen.
1 M.V. Ververij HOEKSEMA I
STAD EN PROVINCIE
POLA NEGRI,
KERKNIEUWS
«i «tót nummer behoort een Bijvoegsel.
De minister van. Binnenlandsche Za
ken dn Landbouw heeft in een circulaire,
tot de burgemeesters gericht, gewezen
oip de eischen die aan het toezicht op
bet groeiende verkeer dienen te worden
gesteld.
.Voor zooveel betreft de Rijkspolitie
bestaat het voornemen om het comman
do van de Rijksveldwacht van enkele
automobielen te voorzien, welke, behalve
voor het oorspronkelijke doel ten be
hoeve van de dienstvervulling der dis
trictscommandanten der Rijksveldwacht,
mede dienstbaar zullen worden gemaakt
aan het uitoefenen van verkeerstoezicht.
.Verstrekking vafi. automobielen aan het
wapen der Kon. Marechaussée voor gelijk
doel is aangevraagd eh wordt mitsdien
eveneens overwogen. Tevens wordt met
net oog op een goed toezicht op motor
rijtuigen door middel van cursussen de
Rijkspolitie onderricht op het stuk vah
motorüenhis; ook voor het bijbrengen
van deze kennis moeten de bij de Rijks
politie nieuw aan te schaffen automo
bielen benut worden.
Met het oog op de kommen der ge-
meenfeh en de naaste omgeving dier kom
men is het noodzakelijk, dat althans aan
een daarvoor in aanmerking komend deel
van de gemeente-politie de kennis of
meerdere kennis wordt bijgebracht op
het gebied van motorrijtuigen en wat
daaraan annex is.
Aldus' kurinen door de gemeentelijke
poKtie-beambten met meer kennis yan
zaken verkeersovertreding worden beoor
deeld en wordt belangstelling voor het
verkeersvraagstuk bevorderd. Mogelijk
kan onderricht worden verstrekt aan ge
combineerd personeel van verschillende
gemeenten. Aldus zou men in aan
sluiting aan hetgeen het Rijk doet een
deskundig toezicht kunnen bevorderen,
'dat tegen het moderhe verkeer opgewas
sen is.
DE REIS VAN DEN BELGISCHEN
KROONPRINS.
Aneta verneemt uit Palenbang.
Zaterdag arriveerde alhier de kroon
prins (van België. De 'resident was ter ver
welkoming aanwezig in gezelschap van
den burgemeester. De kroonprins logeert
ten huize van den Resident en maakte
Zondagmorgen met prof. van Straelen
een tocht per motorboot op de Moesi en
de binnenkreeken. De burgemeester en
de assistent-resident vergezelden den hoo-
gen gast. Hedenmorgen heeft de Kroon-
Pi'ins z'ijn reis voorttgezet naar Paggra-
lan.
HET MINAHASA-COMITE,
De minister van Koloniën dr. J. 0. Ko
ningsberger heeft gister het hoofdcomi
té geïnstalleerd ten behoe/ve van de
Voorbereiding der stichting van de Mi-
nahasa van een uit particuliere bijdragen
van het Nederlandsche volk te bekosti
gen blijvend aandenken, aan den dag, dat
vóór 250 jaar de eerste staatkundige band
tusschen Nederland en de Minahasa werd
gelegd.
I® Prachtvolle kleuren.
Vraagt stalen in onze winkels
M'burg, L. Burg Clll, Tel. 121. j
Vlissingen, Walstraat 51.
(Ingez. Hed.)
toe besluiten de fabricatie der wereld
bekende Maggi's Producten te verfilmen
om h et publiek op deze wijze een kijk
je te gelven in het bedrijf van een' der"
grootste voedingsmiddelenfabrieken, die
er bestaan.
In vele plaatsen hier te lande zijn der
gelijke demonstraties reeds gehouden en
mochten zij zich steeds in een druk be
zoek verheugen, en wij twijfelen er niet
aan, of ook in onze omgeving zal vanl
deze gelegenheid een druk gebruik ge
maakt worden.
Op net bijvoegsel bij ous nummer
van gisteren staat Vrijdag iuplaats Haan-
ag. Daar echter het nummer van de
courant en ook de datum goed waren,
vertrouwen wij, dat het overgroote deel
onzer .ezers dit abuis heeft begrepen.
Zooals ook uit een advertentie in
dit nummer blijkt worden morgen.. Don
derdag en Vrijdag resp. in Middel
burg en Domburg voordrachten ge
houden ofver Doelmatige Voeding met be
trekking tot de Maggi's Producten.
De steeds toenemende belangstelling,
welke voor economische aanwinsten, spe
ciaal op het gebied der voeding, getoond
wordt, deed de Fabriek van Maggi's Voe
dingsmiddelen, filiaal te Amsterdam, er
TJit Vlissingen.
Uit Vlissingen wordt gemeld:
Het Engelsche stoomschip „Gaboon",
dat Vrijdag j.l. bij de Belgische kust op
een gezonken wrak is geloopen en bij
Rammekens op het droge is gezet,
omdat het water maakte, zal hedenmid
dag naar Antwerpen worden gesleeptom
daar in het dok te worden gerepareerd.
Naar verluidt zijn bij de werkzaam
heden aan de nieuwe sluis te Vlissin
gen opgegraven een tweetal groote,
blijkbaar ivoren tanden, lang plm. 4 d.M.
Het is nog niet dadelijk te zeggen vjan
welk dier ze afkomstig zijn.
0
Uit Walcheren.
Vrijdagavond j.l. hield de Vereen.
Het Groene Kruis te A mem ui den
haar 27ste jaarvergadering onder voor
zitterschap van den heer B. Franse.
Ingekomen was een schrijven van de
vgemeente Arnemuiden bevattende de
"gfiêdkeuring van den raad inzake het
"verkrijgen van een stukje gemeente
grond, achter het gemeentehuis, in erf
pacht \0or den tijd van 99 jaar. Dit
stukje zal gebezigd worden voor 't plaat
sen van een eigen magazijn, waarvoor
reeds een bouwfonds 'in het leven geroe
pen is.
Uit het jaarverslag van den secretaris
den heer J. J. Huijssen, bleek dat het
ledenaantal mét 14 vermeerderde, ter
wijl id-oor verhuizing uit de .gemeente
of overlijden 16 leden werden afgeschre
ven waardoor het totaal op het einde van
het jaar 1928, 422 bedroeg.
Het verplegingsmateriaal der vereen,
bevond zich in uitstekenden staat en was
in voldoende mate naar behoefte aan
wezig. Aanvulling en vernieuwing heeft
steeds voor zoover noodig, plaats gehad.
Het verplegingsmateriaal werd teD
dienste van 108 patiënten in bruikleen
afgestaan. Het aantal uitgegeven artike
len bedroeg 134. In 36 gevallen zijn deze
'het geheele jaar onafgebroken ten be
hoeve van dezelfde patiënten uitgeleend
geweest.
De arbeid van de wijkverpleegster
moest wegens ongesteldheid der zuster
ongeveer 2 maanden worden onderbroken
Mocht men in gewone omstandigheden
steedss met tevredenheid over dit in
stituut hooren gewagen, juist tijdens de
ziekte van "haar werd het gemis aan hulp
zeer gevoeld.
Niettemin werd in 1928 door de wijk
verpleegster-huisbezoekster aan '107 per
sonen hulp verleend waaronder 38 uit
sluitend t.b.c.-lijders, 26 andere ziekte
gevallen en 43 bevallingen.
Het aantal door "haar verrichte huis
bezoeken beliep "2262 w. o. 419 uitslui
tend t.b.c.-bestrijding, 1466 bij andere
ziektegevallen en 377 bij "bevallingen.
Het aantal ligtenten der vereeniging
bedraagt 3 waarvan een in gebruik is
.«geweest van 1 Jan. tot 1 Augs.
Ontsmetting had éénmaal plaats.
De 3-jarige cursus "in E.H.B.O. is in
Ihet voorjaar '28 geëindigd en na ge
houden examen kon aan alle 13 deelne
mers die den cursus 'tot het einde toe
hebben gevolgd bet diploma vauwege
den Kon. Nat. Bond van Reddingwezen
en E.H.B.O. „Het Oranje Kruis" wor
den afgegeven. Uit erkentelijkheid voor
de opoffering welke de cursisten zich
hebben getroost, werd met goedvinden
der algemeene vergadering besloten, van
wege de vereen, een, bij het diploma be-
hoorend insigne aan de deelnemers uït
te reiken.
Een woord van dank vann de ge
heele vergadering voor de bereidwillig
heid e(n geheel gratis opgéofferdenf tijd
aan den cursusleider' den heer 'dr. NV. F.
Th. van der Bijl, mag niet ontbreken.
De fungeerend voorzitter bracht den
■secretaris dank voor zijn mooi en za
kelijk jaarverslag.
Volgens de rekening en verantwoording
van den penningmeester den heer 'A.
Buijs Jzn., beliepen de ontvangsten voor
de vereen. Het Groene Kruis in 1928
f 1940,53 met een uitgaaf van 1 1937,19.
De ontvangsten van "de T.B.C.-bestrijding
beliepen f 679.60, de uitgaaf 674,33.
Bij de rondvraag vroeg 'de heer J. J.
Wijkhuijs of de brandcard van deze ver
eeniging niet in orde was doordat tegen
woordig de patiënten, die naar het zie
kenhuis moeten met de ziekenauto ver
voerd worden, wat voor den vervoer
de meerdere kosten met zich mede
brengt dan wanneer dit met den brand-
car geschiedt. Spr. vreesl wanneer zulks
niet mogelijk is, of cfe vereen, een bij
drage zou willeu toestaan voor 'de ge
maakte kosten.
Na eenige gedachtenwisseling wordt
die kwestie in handen van het bestuur
gesteld.
Men verzoekt ons te melden, dat
bij de teraardebestelling van wijlen den
heer Flipse te Westkapelle ook te
genwoordig waren de techn. ambt. bij den
Provincialen Waterstaat, de heeren Dek
ker uit Tholen en Salomé te Breskens.
Uit Z uid-Reveland.
Onder voorzitterschap van den heer
Const. Stevens kwam de vereen. „Eigen
Erf" (Vereen tot verstrekking van on
roerend goed aan Landarbeiders in Z.-
Beyeland) Zaterdag in algemeene ver
gadering te Goes bijeen. De voorzitter
constateerde in zijn openingswoord, dat
1928 voor de vereeniging een goed jaar
is geweest, niettegenstaande men niet
die onverdeelde samenwerking heeft on
dervonden, als waarop de vereeniging
gezien het doel dat men nastreeft, meent
aanspraak te mogen maken.
Het verslag en de rekening en ver
antwoording over 1928, worden, nadat
hieromtrent door den heer J. van Win-
gen te Kapelle, lid der commissie tot
nazien daarvan, rapport was uitgebracht,
onveranderd vastgesteld, 't Saldo winst
bedraagt f2714.40 (y. j. f2537.01).
Een voorstel tot wijziging der statu
ten alsmede een voorstel tot aan- en
verkoop van diverse perceelen grond,
werden m, a. st. goedgekeurd.
Herkozen werden tot bestuursleden
de heeren r. van Wlngen te Kapelle, P.
Blok te Nieuwdorp en W. Westdorp te
Heinkenszand. Nadat nog eenige vragen
door den voorzitter werden beantwoord
sloot deze daarop de vergadering.
Aan het verslag en rekening en verant
woording ontleenen wij voorls nog het
nayolgende
Op 31 December van .het verslagjaar
telde de vereen. 50 aandeelhouders en
283 contribueerende leden.
Jn het verslagjaar zijn bij het bestuur
ingekomen: 4 aanvragen ex. art. 13; 12
aanvragen ex. art. 17; 16 aanvragen ex.
art. 24.
Op een perceel grond in de gemeente
Heinkenszand in eigendom, toebehooren-
de aan de V ereeniging is een plaatsje
gesticht ten behoeve van P. J. Everaard,
aldaar, groot 29 A. De totale kosten van
dit plaatsje bedroegen f 3945.
In de gemeente Borssele is een per
ceel grond aangekocht ter grootte van
82 A. voor de som van f 2350 den hoop.
Deze grond is uitgegeVen aan 3 pach
ters tegen een jaarlijkschen pachtprijs
van f 132.
Op een perceel grond in de gemeente
Baarland, in eigendom bij de Vereeni
ging, werd een plaatsje gesticht, groot
27 A., ten behoc<ve van A. Nagelkerke.
De totale kosten van dit plaatsje bedroe
gen f 3329.
In de gemeente Wolphaartsdijk is aan
gekocht een perceel grond groot 0.81.30
H.A. voor" f 3600 den hoop. Op dit per
ceel zijn 2 plaatsjes gesticht, n.l. ten be
hoeve van A. v. d. Vliet en P. Bliek,,
groot ieder 0.27.10 H.A. De totale kosten
van deze plaatsjes bedroegen resp. f3982
en f 3829. Het nu nog resteerende ge
deelte is voorloopig verhuurd aan C. v. d.
Kreeke te Wolfaartsdijk.
In dezelfde gemeente werd voorloopig
aangekocht een perceel grond van den
heer J. Driedijk aldaar groot 0.69.80 H.A.
voor den prijs van f 3150 den hoop, met
de bedoeling, daarop 2 plaatsjes te stich
ten. Door B. en W. van Wolfaartsdijk
'werd soedkeuring aan dezen aankoop ont
houden. Tegen deze beslissing werd be
roep aangeteekend bij Ged. Staten, die bij
besluit van 12 October 1928 den aankoop
goedkeurden met vernietiging van het be
sluit van B. en W.
Daarna werd bij den Raad dezer ge
meente een aantvrage ingediend ter ver
krijging van een voorschot, groot f 7180
ten behoeve van 2 op dit perceel te
stichten plaatsjes "voor M. Verstelle en W.
Verschuure.
Bij Raadsbesluit van 26 November 1928
werd het gevraagde voorschot toegestaan.
Deze plaatsjes zullen in 1929 worden
gebouwd.
Overgegaan werd tot stichting van een
plaatsje op het in dit verslag reeds eerder
genoemde perceel onder Heinkenszand
ten behoeVe van J. Kuzee. De totale
kosten van dit plaatsje bedroegen'T 3943^
In de gemeente Wemeldinge werd met
goedkeuring van B. en W. dier gemeente
voorloopig aangekocht van de Diaconie
der Ned. Herv. Getmeente een perceel
grond, groot plm. 60 Are, met de be
doeling daarop drie plaatsjes te stichten
ten behoeve van de landarbeiders Joh.
'Louwerens, Jac. Vermaire en Jan West-
strate. De kosten dezer plaatsjes bedra
gen resp. 3893.60, f3893.60 en f3942.60.
Met den bouw dier plaatsjes kan begin
1929 begonnen worden.
In de gemeente 's-Grafvenpolder werd
met goedkeuring van B. en W. Bier ge
meente aangekocht een perceeltje grond
groot 0.15.44 H.A. Voor den prijs van
f 621.26 den hoop. De hedoeling is daar
op een plaatsje te stichten ten behoeve
van L. van Liere. De totale kosten van
dit plaatsje bedroegen f 3570.26.
In het verslag over 1927 is sprake
van een onteigeningsprocedure betreffen
de een perceel grond, liggende in de ge
meente Hoedekenskerke. Door Ged. Sta
ten van Zeeland is beslist, dat voor
deze onteigening geen termen aanwezig
waren, omdat de eigenaar alsnog vrijwil
lig een ander perceel in de gemeende
Baarland ten verkoop aanbood. Aange
zien het de vereeniging niet mogelijk
bleek in 1928 aan de steeds meerdere
aanvragen om los land in deze gemeente
te voldoen en het niet mogelijk bleek
grond te koopen langs minnelijken weg,
werd bij schrij(ven van 10 October 1928
B. en W. van Hoedekenskerke uitgenoo-
digd het noodige te willen verrichten ten
einde te kunnen overgaan tot onteige
ning van hetzelfde perceel grond, lig
gende in de gemeente Hoedekenskerke,
Sectie A no. 18, groot 1.42.30 H.A., eige
naar A. Goense te Goes. Het resultaat
hiervan was op het einde van het ver
slagjaar nog niet bekend.
Door bemiddeling der vereeniging zijn
in totaal 34 plaatsjes gesticht en is als!
losland in gebruik uitgegeven 11.49.12
H.A., verdeeld onder 48 pachters.
Benoemd tot tijdelijk Rijksklerk der
directe belastingen ten kantore Hein
kenszand: E. C. Schog aldaar en te
Goes: I. van der Graaff aldaar.
In de gehouden vergadering van de
Ver ter bevordering van de verkrijging
van onroerend goed door landarbeiders
te K r a b b e n d ij k e werd door den se
cretaris dhr. A A. Elenbaas het jaarver
slag uitgebracht, waaruit bleek, dat het
aantal leden 12 bedraagt. Reeds zeiven
jaar werkt deze vereeniging met goed
succes, ondanks de betrekkelijk hooge
pachtprijzen werd in het afgeloopen jaar
door de meeste pachters weer opnieuw
ingehuurd. Thans zijn er zes plaatsjes
gebouwd, die bijna voltooid zijn. Tot be
stuurslid werd bij acclamatie herkozen
dhr. A. P. Woutersen.
Door den administrateur dhr. A. Tol
lenaar, werd rekening en verantwoor
ding gedaan. Aan pachten, die regelma
tig binnenkwamen werd ontjvangen
f 5678,90. De rente van de belegde gel
den bedraagt f (217,43. De betaalde annui-
ten bedroegen f 4405,63. De reserve be
draagt f 5261,16. De balans bedroeg in
debet en credit f 112960,244, met een
winstsaldo van f 622,35.
Met algemeene stemmen werd de ha-
lans en verlies- en winstrekening goed
gekeurd.
Men deelt ons mede uit Kapelle:
Het zangconcours van den ring Zee
land zal a.s. Hemelvaartsdag in den daar
toe welwillend afgestanen boomgaard Van
den heer W. de Groene te Kapelle wor
den gehouden.
21 ZangVereenigingen met circa 1100
zangers zullen aan dit concours deel
nemen. De predikanten ds. A. Scheele
en dr. J. D. (Schmidt zullen resp'. een ope
nings- en slotwoord spreken.
Zaterdagavond hield de vereeniging
„Onderlinge Hulp" te Wol,phaarts:
d ij k haai" jaarvergadering, die wegens
ziekte van den voorzitter, J. Knoet, werd
geleid door den Vice-voorzitter Joh.
Reinhout, die in zijn openingsrede een
woord van dank uitspreekt aan C. Kor-
stanje, die als bode te Oud-Sabbinge de
.^ereeniging 23 jaar heeft gediend en nu
wegens vertrek de vereeniging gaat ver
laten. In zijn plaats werd benoemd de
heer D. Reinhout Jz. Als bestuurslid!
werd herkozen de heer Joh. Sange. Uit
de rekening van den penningmeester
bleek dat er in het afgeloopen jaar is
ontvangen f 807.79 en uitgegeven aan pen
sioenen f58, aan ziekengeld f760.37, aan
begrafeniskosten f 60. Totale uitgayen
f994.87V2- Nadeelig saldo over het afge
loopen boekjaar f 187.08. Aan 38 personen
werden 117 kaarten uitgereikt met een
totaal aantal ziekendagen van 706.
De h eer H. Th. Derex te Hans-
Weert is door den Koning van België
benoemd tot Ridder in de orde van Le-
pold II.
Benoemd tot tijdelijk Rijksklerk dei-
directe belastingen der inspectie Hans-
W eert de heer A. OVerduin.
Gedetacheerd ter inspectie der di
recte belastingen te H a n s w e e r t de
surnumerair L. W. E. Baron Van der
Feltz te Arnhem.
-0-
Uit Scho u wen-Dui vel and.
Op de voordracht voor adj. opzich
ter van den Provincialen Waterstaat in
Zuid-Holland komt o.a. voor de heer J.
Taillie te Zierikzee, waterb. opzichter
bij het waterschap „Schouwen".
Voor deze betrekking zijn 106 sollici
tanten.
Nog slechts drie dagen de buiten;
wone film
met
Ingez. Med.
Na een ambtsvervulling van ruim
jaren, heeft de heer Anth. Verjaal,
meente-ont(yauger te D r e i s c h o r, te;
half Juni a.s. als zoodanig ontslag
vraagd.
o
Zeeuwseh-V iaanderen O.D
Een d ezer dagen was in een café
Axel een agent van een suikerfabr
te Moerbeke (België) ten einde aid;
contracten af te sluiten voor bietenle
ring in dit jaar. In het café verse]»
een zekere R. die voorgaf landbouv
te Hoek te zijn en den agent mededee
dat hij voor een 150.000 K.G. bieten wi
contracteeren. Aangezien de agent R. y
trouwde en laatstgenoemde nog bov*
dien verhalen deed .over de event uie»
levering van pulp, werd R. een groot i
drag" aan „voorschot" uitbetaald. D(
uitbetaling' was door eenige aanwezig
cafébezoekers gezien die op hun be
er den agent opmerkzaam op maakt
dat R. geen land had, waarop de vi
tegenwoordiger der suikerfabriek, E. gi
zoeken ten einde het contract ongeda
te maken, doch de vogel was reeds j
ylogen. Het opsporingsonderzoek we
in België voortgezet, doch zonder res
taat .zoodat thans de suikerfabriek vc
een groot geldsbedrag de „dupe" is
worden van de handelingen van R.
Eenige dagen geleden heeft
Hulst onder presidium van dr. L.
Kortenhorst te 's-Gra(renhage de co.
missie Zeeuwsch-Vlaanderen uit den ra
tyan overleg vergaderd. In deze comm
sie zijn de R.K.-centrale vereeniging'
der werkgelvers, boereu, middenstande:
en arbeiders gelijkelijk vertegenwoc
digd.
Bij de behandeling van de vracht-
personen tarieven op den veerdienst Te
neuzenVlissingen werd opgemerkt, d
door den minister een belangrijke ve
laging van de vrachttarieven zal word*
(voorgesteld, maar dat dè: tarieven vo
personenvervoer eveneens aanzienli
verlaagd moeten worden. De aangewez*
weg in deze werd genoemd, dat er tu
schen boot, tram en spoorwegen et
goede samenwerking heerscht. De aa
dacht der commissie blijft in de eers
plaats gevestigd op het kanaal Axel
Hulst, waaitvoor het overleg thans
een vergevorderd stadium verkeert.
Bij de behandeling van de watérle
dingskwestie bleek, dat de verplichte aa
sluiting een der groote struikelblokkc I
was, die de totstandkoming vau de: I
instelling in den weg staat. Er is, aldi
werd gezegd, een zeer uitgebreide, di
wijls zeer persoonlijke agitatie gevoei
tegen de waterleiding, welke agitatie
commissie in veel opzichten zeer mo
afkeuren. Door deze bestrijding, gro
tendeels door geheel ondeskundigen g
fvoerd, is toch een zoodanig waptrouwe
tegen de waterleiding in den op h
oogenblik yoorgestanen vorm gezaai
dat, naar het oordeel der commissi
misschien alleen redding is te verwac!
ten van een en bloc aftreden van ras
van commissarissen en raad van to
zicht. Mocht ook daarna de zaak ni'
te redden blijken, dan zou, naar de con
missie verneemt, de gemeente Hul
trachten, met regeeringssteun een eige
waterleiding tot stand te brengen.
o
Zeeuwsch Vlaanderen W.D.
-r- De ten behoeve der t.b.c.-bestrijdir
(gehouden Emmabloemcollecte te Aai
denburig heeft f89 opgebracht.
Na een vacature van ruim 9 jare:
veroond Zondag 'ds. J. P. Enklaar zie
aan de Ned. Herv. kerk te Katten
d ij k e. Zoowel des morgens als des n
middags was het kerkgebouw geheel g<
vuld.
Des voormiddags werd de nieuwe lee
aar tot zijn ambt ingeleid door zijn vriex
Ds. J. Gouverneur van Rozendaal (b
Arnhem) Deze sprak uit Luk, 10.
Daarna ging de bevestiger over tot c
inzegening van den nieuwen predikan
Des namiddags verbond Ds. J. 1
Enklaar zich aan de gemeente met h<
woord van 1 Thess. 5:24.
Na de gebruikelijke toespraken tot c
kerkelijke colleges, predikanten enz. wei
het woord gevoerd door Ds. Joh. i
