tt« t w alcherei
THANS IS
UW KANS o
4,- PER KRUIK
Vrijdag 8 Maart 1929
No. 57
172® Jaargang
KAMEROVERZICHT
BINNENLAND
UIT STAD EN PROVINCIE
KUNST EN WETENSCHAP
De accijnsverlaging brengt
den prijs van BOLS terug tot
BOLS'FIJNE
LIKEUREN
DRINK VOORTAAN
EIKEN DAG ÉÉN GLAASJE
MIDDELBURGSCHE COURANT.
Bit dit nummer behoort een Bijvoegsel.
Tweede Kamer.
Zitting van Donderdag.
Zóóveel is er al over de Ziektewet
en de wijziging daarvan gesproken, dat
de gister begonnen algemeene beschou
wingen zeer weinig beweging brachten.
Men is er immers al zestien jaar, sedert
de afkondiging en niet-uitvoering van
de wet-Talma, mee bezig. En iedereen
vreet nu dat het belang dezer discussie
niet zal zitten in de algemeene beschou
wingen maar in de artikelsgewijze be
handeling.
Die beslist ook over de al of niet
aanneming. Hoewel gezegd kan worden
dat de ontvangst gister niet slecht was.
A
Eerste Kamer.
Zitting van Donderdag.
De heer Wibaut heeft van de alg.
begnootingsbeschouwingen gebruik ge
maakt om zijn bekende bestrijding van
de wetsvoorstellen betreffende de finan-
cieele verhouding tusschen rijk en ge
meenten ook hier nog eens te formulee-
re».
De heer Koster heeft een met kracht
▼a* cijfers en feiten een zakelijke be
strijding geleverd van de actieve han
delspolitiek. De heer Rink motiveerde
zij* twijfel of de parlementaire kabinet
ten nog wel ooit zullen terugkeeren,
waarbij hij echter tevens een programma
opsomde als taak voor een volgend uiet-
parlementair kabinet. En de heer Men-
dels bepleitte een ontwikkeling in den
geest van de wethoudersbenoemingen in
dé gemeenteraden.
HET BEWEERDE VERDRAG.
Een meedeeling der
Belgische regeering
Gibter heeft de Belgische minister-
pretident Jaspar in de Kamer een uit
voerige mededeeling gedaan over de ar
restatie van Alnert Frank Heine, en wat
daarmee verband houdt.
De belangrijke punten uit deze verkla
ring zijn de volgende:
Frank, die voor den spionnagedienst
van een naburigen staat (DuitsöhlandJ
werkte, heeft aan den Belgischen kdich-
tingcnaienst van den militairen staf, voor
gesteld, duobei spel te spelen. Daarvoor
heelt hij 't stuk opgesteld, dat in t
Utr L. is gepuoiiceerd. Hij bediende
zich daarvoor van verschillende elemen
ten ait een oud verdrag, en van de pro
cessen verbaai der gemengde commissie
die publiek waren. Toen Edward Her
mans van het bestaan van dat stuk hoor
de heeft hij aan Frank om een exem
plar gevraagd, teneinde daarmee in Ne
derland te werken en het gekregen
Bij het onderzoek door den Belgischen
rechter van instructie tegen Frank is
echter ook geóiienen, dat sommige agen
ten van oen Belgischen inlichtingendienst
kennis hadden gehad van 't valsche stuk,
en aan Frank toeslemming hadden ge
geven zich er van te bedienen. De fabri
catie van het stuk is eca'ber geschied
buiten medeweten van den Chef van
den Generalen Staf.
Voorts zette de minister-president' uit
een waarom de Belgische wet geen macht
gaT om Frank voor de door hem ge
pleegde feiten in hechtenis te houden.
Echter wordt 't onderzoek tegen Ed
ward Hermans voortgezet
Uitdrukkelijk wees de minister-presi
dent op de constateering, dat; men dus
met een valsch stuk 1© doen had, een
grove vervalsching die bovendien geen
uitdrukking is van de waarheid.
het gerecht constateert verder dat
•rank, die het stuk vervaardigde, geen
agent is \'Un jen Belgischen staat.
van generalen staf maar
ook de regeerjng waren geheel vreemd
a;!nTzaak. Dat agenten van den
inlichtingsdienst het stuk gekend hebben
en er m toestemden dat het in omloop
kwam, is, zoo ze; ,je minister president
ongetwijfeld een fout zij hebben een
overdreven ijver aan den dag gelegd om
buitenlandsche spionnagediensten schaak-
mat te zetten.
De regeering, samen met den chef
van den generalen staf, opende een ad
ministratief onderzoek, met het gevolg
dat de chef an voornocmripn aionct
ontheven werd uit
voornoemden dienst
zijn ambt, we
gens gemis aan waakzaamheid bij de
vervulling 'van een onder zijn gezag staan-
den specialen dienst. Tevens zullen maat
regelen worden getroffen tegen de be
doelde agenten. Er zullen ook maatrege
len worden getroffen om herhaling van
dergelijke feiten te voorkomen.
Interruptie Merlot (soc.-dem.) Schaf
den militairen veiligheidsdienst af, dan
verdwijnen meteen ook de misbruiken.
(Uitroepen: zeer juist, op de socialisti
sche banken.)
Jaspar, zijn rede voortzettend, zeide
nog, dat België wel verplicht is zich te
gen de buitenlandsche spionnage te ver
dedigen, maar ook in dit geval wil het
een defensieve rol spelen. Hoofdzaak is
dat geconstateerd wordt dat het .gepu
bliceerde document valsch is en België
nooit een systeem van aanval tegen be
vriende naties heeft voorbereid. De re
geering wil met open vizier handelen
ten opzichte van de vreemde landen.
Meer in het bijzonder zet hij thans ten
opzichte van haar noorderbuur een po
litiek van vriendschap en toenadering
voort. (Zeer goed pp vele banken.)
Bij de besprekingen die volgden, heb
ben de heeren v. d. Vijvere voor de ka
tholieke rechtsche partij, Devèze voor
de liberalen, en Mathieu voor de soc.
democraten zich met de regeeringsver-
klaring vereenigd.
Vermeld zij nog dat Vander velde de
maatregelen der regeering tegen mis
bruik van den door hem betreurden
spionnagedienst, prees. En dat Devèze
o.a. sprak over den Haat tegen Bel'gië
die in Nederland onderhouden wordt
door zekere Belgen, die thans vrijwel
bannelingen zijn.
De Kamer nam ten slotte een motie
van orde aan, waar alleen de Vlaamsch
Nationalisten, één communist, en enkele
soc. democraten tegen stemden.
Een zwakke verkla
ring van het U- D.
In een nieuwe verklaring van de
hoofdredactie van het U. D. in antwoord
aan den heer Hans, geeft zij o.a. de vol
gende (motiveering waarom zij zich niet
tot de regeering gewend heeft niet het
document.
Toen er eenigen tijd geleden een pers
conferentie op „Buitenlandsche Zaken"
plaats had, die nauw verband hield met
do Nederlandsch-Belgisoh|e verhouding,
heeft het Utr. D. geen uinoodigin'g ont
vangen Op beklag kreeg het blad van
den secr.-gen. van "Buitenl. Z. ten ant
woord dat die persconferentie zich tot
de allervoornaamste bladen had beperkt,
en dat zelfs voorname provinciale bla
den niet waren opgeroepen.
Het blad .meldt daarop mat vette let
ters: „dat door deze houding van het
Ministerie van Buitenlandsche Zaken,
voor 't Utr. Dagbl. door de Regeering 't
contact met die Regeering werd afge
sloten".
(We imoetèn verklaren dat we die ge
prikkeldheid over 't niet uitgenoodjigd
zijn, bij een bijzondere conferentie, een
.buitengewoon zwak argutment vinden
voor 't niet kennen der regeering in het
plan tot zulk een opzienbarende publi
catie. Of: heeft soims dat geprikkelde
•den-rug-toedraaien iets te maken met
de rotsvaste overtuiging van den Mi
nister dat inmenging bij mr. Ritter toch
niet zou baten? Red. M. Crt.)
De oorzaak van het verschil' tusschen
eerste en tweede publicatie lost de
hoofdredactie niet op. Dat is „persge
heim" zegt ze. En daarover zijn nadere
bijzonderheden uitgesloten.
Maar dan blijft o.i, de hoofdredactie
■verantwoordelijk voor het misleidende
karakter dat die eerste publicatie had
juist door die verschillen, welke inder
daad véél tot de ontsteltenis na de eer
ste publicatie bijdroegen.
DE HERZIENING DER UI.IKS-
TELEFOONTARIEVEN.
Onder voorzitterschap van ir. W. H.
Oaimme, directeur-generaal der P-, T.
en T. en op uibnoodiging van het lipofd-
bestuur der P. en T. is i n een der zalen
van den Dierentuin in den Haag een bij
eenkomst gehouden in verband met de
voorziening van het staatsbedrijf der P.,
T. T„ zoowel met betrekking tot de ver
andering van de rijkstarieven als tot
de daarmede min of meer samenhangen
de ontwikkeling van het telefoonnet hjer
te lande-
Vertegenwoordigd warenKamers van
Koophandel, Middenstandsraad, Nijver-
'heidsraad, vereeniging van Naderl. Ge
meenten, Werkgeversboinden, Midden-
slandsvereenigingen, Landbouworganisa
ties enz.
Na een inleidend woord van den heer
Damme werd door den heer H. J. Claa-
sen, chef van de afd- Telefoon van h|et
Hoofdbest. een uiteenzetting van het
voorgestelde tarievensyslecm' gegeven,
bevattende een grondbedrag en daarbo
ven een gesprekkentarief, met een mini
mum van 21/2 cent per uitgaand gesprek
in liet locaal verkeer, en 10 cent in dis-
trictstverkeer, waarvoor het Rijk in 22
districten wordt verdeeld.
Daarna gaf de hoofdingenieur J. H.
Warning een schets van de toekomstige
ontwikkeling van de telefoon, dank zij de
automatische lelefoonvoorzienlng, die 't
uitzicht opent op het ideaal dat elke
abonné, waar ook in Nederland, dag
en nacht in de gelegenheid zal zijn, met
oen andere abonné in ons land in ver
binding te komen-
Bij liet tweede gedeelte cler bijeen
komst (bijgewoond ook door Minister v.
d. Vegte) werd gelegenheid gegeven tot
gedachten wisseling.
De lieer Smulders, voorzitter van de
K. v. IC. te Utrecht zeide dat deze wel
niet een gesprekkentarief zou kunnen
vereenigen, mits het bedrag per gesprek
werd verlaagd. Men zou dan het grond-
bedrag kunnen stellen op het dubbele
en het bedrag per locaalgesprek op één
cent-
De heer Duburcq (Delft) zo-u hiet ge
sprekkentarief alleen op de spitsuren
wTilen doen .geldende heer ICnibne (Rijn
land) bestreed het 'gesprekkentarief en
\vas van meeiung, dat de mêtes'te K. v. K,.
daar eveneens tegen waren hetgeen
door den heer Damme op grond van
lofficicele gegevens dier IC aimers even
wel werd ontkend de heer Van Eijk
(Rotterdam) deed zich eveneens als te
genstander van het gesprekkentarief ken
nen en de heer Lips zeidie, t alleen te
willen aanvaarden als het voor de aan
geslotenen niet duurder uitkwam'.
De heer Damme beantwoordde de
sprekers en zeide nog, dat de grens voor
locaalverkeer van 7j-/o KAL wellicht op
10 K.M. zal worden gebracht. Aan ove
rige bezwaren zal, waar mogelijk, wor
den tegemoetgekomen, met handhaving
evenwel van het stelsel.
TWEEDE KAMER VERKIEZING.
De stemming voor de verkiezing van
Tweede Kamerleden is door den Minsiter
van Binnenlandsche Zaken bepaald op
Woensdag 3 Juli.
Uit Middelburg.
Gisterenavond omstreeks 12 uur
ontdekten voorbijgangers, dat 'n hevige
vuurgloed in de Doopsgezinde kerk aan
wezig was. Behalve dat de koster werd
gewaarschuwd, werden ook de politie
en een in de buurt wonende brand
meester met het ontdekte in kennis ge
steld. Eerstgenoemde kwam met een mi-
nimax, laatstgenoemde met een slangen
wagen, doch het bleek gelukkig dat al
leen het deksel van een kachel open
stond en daardoor de. kerk geheel ver
licht was. Er was echter alle reden aan
onraad te denken.
0
Uit Vlissingen.
In het gisteren opgenomen ant
woord van het bestuur der stichting
Vlissngsch Ziekeiihuisfonds, dient aan
het slot te worden gelezen, dat de ge
meenteraad van Vlissingen in af-
zienbaren tijd den bouw van een groot
gemeenteziekenhuis niet mogelijk
acht.
a
Door den burgemeester vau Arne-
muiden is ten aanzien van het besluit
van den gemeenteraad van 4 dezer, waar
bij aan A. de Visser vergunning is ver
leend tot het bouwen van een steenen
varkenshok op zijn erf in de bebouwde
kom der gemeente met toepassing van
art. 70 der gemeentewet vernietiging aan
gevraagd.
0
Uit Scho u wen-D ui ve 1 and.
In ae Donderdagmiddag te Z|ierikL
zee gehouden spoecteisehende openbare
vergadering van den gemeerter. waren
alle leden tegenwoordig. Voorz'. weth. A.
Timmerman. Deze deelt mede, dat van
mevr. Fokker—Lyons bericht is ingekor
men, dat haar echtgenoot, •mr. A. J.
F. Fokker, o urge me es ter dezer gemeente',
is overleden. Op voorstel van den voor
zitter werd besloten deze mededeeling
met een brief van rouwbeklag te beant
woorden. 1 i
Weth. Timmerman hield daarop de na
volgende rede
Geachte Heeren,
De ontroerende tijding van Woens
dagmiddag, dat onze Burgemeester, Mr
Abraham Jacobus Fredérik Fokker op
het miadaguur was ontslapen, was voor
velen nog onverwachts, niettegenstaande
hij! toch reeds' 8 maanlden ernstig onge
steld was geweest.
De heer Fokker is geboren te Zierik-
zee op 5 Augustus 1857. Nadat hij al
hier verschillende scholen had door-
locpen, studeerde hij te Leiden, alwaar
hij op 15 Februari 1883 in de rechten
promoveeroe. Na zijne promotie vestig
de hij zien alhier als advocaat en zag
zich spoedig in een drukke praktijk ge
plaatst. Reeos op 19 Aprii 1887 werd
hij gekozen tot lid van den Gemeente
raad, op 13 Juli 1910 tot Wethouder
en op 28 Juli 1916 benoemd tot Burge
meester en als zoodanig geïnstalleerd
op 19 Augustus daaraan volgende, zoodat
hij' nju ongeveer 13 jaar aan 't hoofd
van onze Gemeente 'heeft gestaan. Niefr
tegenstaande zijn zeer vele werkzaa'mne-
den op allerlei gebied, was' de heer
Fokker altijd bereid een ieder zooveel
mogelijk met raad en daad bij te staan;
zijn rechtkundige adviezen werden door
nen Raad dankbaar aanvaard. Steeds
Was de leiding der vergaderingen bij hem
in goede handen en al konden wij het
niet steeds met hem eens zijn, tjoch
hebben wij eendrachtig de belangen der
Gemeente kunnen behartigen en brengen
daarom een stille, doch eerbiedige hul
de aan hem, die wij zoo gaarne nog een
fijd lang in ons midden hadden gehouden.
Namens u allen spreek ik een woord
van dank en eerbied, gewijd aan hem,
die van ons heenging;; zijn nagedach
tenis moge lang bij ons in eere blijven!
Ook gedenken wij, dat zijn verscheiden
voor zijn weduwe, zijne kinderen en
zijne familie een zware en dieptreffende
slag is. Moge Goddelijke nabijheid h£n
in hun groote leed vertroosten!
De raad hoorde deze rede staande aan
Daar deze vergadering speciaal belegd
was in verband met het overlijden van
den burgemeester, werden geen andere
zaken behandeld en de openbare zitting
na 't uitspreken van de redevoering ge
sloten.
(Voor verder Stad en Provincie zie
men het Bijvoegsel).
Natuurkundig Gezelschap.
Lezing van Dr. Balth van der Pol uit
Eindhoven over „Periodische verschijnse
len in de doode en de levendie natuur".
Bij de radiotelegrafie, telefonie en
televisie. spelen periodische verschijn
selen als trillingen de groote rol.
Een millioenenmaal per seconde tril
lend kwartsplaatje met zijn piezoelectri-
sche eigenschappen is de premaire tril
lingsbron" van het zendstation, dat de
korte golven met groote energie om' den
aardbol slingert, en zoo het spreken met
Oost- en West Indië mogelijk maakt. Een
gelukkig' toeval, dat n.l. 'Huizen Dost- en
West Inaië op een zelfden grootea cirkel
van de aarde liggen, maakt, dat dezelfde
richtende bundelantene kan dienen om
met heide overzeesche bezittingen te
spreken.
De problemen, die zich hierbij voor
doen zijn lo. het onderhouden der tril
lingen. 2o. vermenigvuldigen of deeling
van de frequentie. 3o. het versterken der
trillingen. Het eerste geschiedt op over
eenkomstige wijze als waarop Huyghens
bij liet slingeruurwerk door het échap
pement den slinger in beweging houdt.
Een uitwendige energiebron moet hun
zorgen, dat de trilling niet verzwakt.
Bij een schommel geschiedt het, door
dat de persoon zelf er op geschikte tijden
het zwaartepunt van den slinger ver
plaatst en er zoo energie aan meedeelt.
De gelflengten der stations mogen geen
wisselingen van meer aan 1 tienduizend
ste of hoogstens een duizenste ondergaan
teneinde geen storingen te verwekken.
Daarom worden maandelijksche staten
uitgegeven waarop de fouten rijn aange
duid, die de verschillende stations heb
ben begaan en die o.a. in Brussel da
gelijks worden gemeten. Van de uitkom
sten dezer controle wordt aan de stati
ons, die fouten begingen, mededeeling
gedaan,
De korte golf van Huizen is 16,88 M.
Men spreekt van de Ph O H'. I (Philips-
omroep HoLand Imdië).
In de natuur komen periodische be
wegingen voor, die blijkbaar geen weer
stand ondervinden en dus geen mecha
nisme voor toevoering van energie noodig
hebben. Wij noemen slechts-dle planetein-
bewegingen.
Een torzieslinger aan een kwarts
draadje in het luchtledige heeft men een
paar weken zonder mededeeling van en
ergie kunnen doen slingeren.
Electrische processen hebben hun ana-
logiën in mechanische. Terwijl een me
chanische slingering bepaald wordt door
massa- en elasticiteitskracht, wordt de
electrische bepaald door capaciteit en
zelfin.ductie.
De Radio transmissie stelt lioogere
eischen dan de telefonische. Het is echter
gebleken, dat boventonen van klinkers
een distorzie van de phase kunnen on
dergaan, zonder dat het oor dit merkt.
De registratie van de trillingen vain den
oorspronkelijken klinker en den gerepro-
duceerden doet duidelijk het verschil zien
terwijl het oor geen verschil hoort.
Bij televisie wordt dergelijke distorsie
wel opgemerkt en is dus niet toegelaten.
De zuivere sinustriilling van geluidge
vende voorwerpen is niet de eenig voor
komende periodische beweging.
De invloed van een coëfficiënt in de
differentiaalvergelijking, die de periodi
sche beweging bepaalt, is zeer merkwaar
dig.
Is zij klein,, dan ontstaat een toene
mende en daarna sterk blijvende sinus
trilling. Wordt de waarde grooter, dan
verandert het karakter, de toppen wor-
kosten vanaf heden:
Anisette, Curacao
Cherry Brandy
Menthe Glaciale
1/1 flesch 1/2 flesch
5,35 f. 2,80
Half om Half
1/1 flesch 1/2 flesch
f 4,55 f. 2,40
Triple Sec
1/2 liter flesch f. 3,65
BOLi
(Ingez. Med-).
den platter en de dalingen geschieden
plotseling. Ze worden niet meer bepaald
door een massa en een elasticiteitskracht,
of bij electrische trillin/gen door een ca
paciteit en een zelfinductie, maar door
een afkoelings- of 'diffusietijd, een capaci
teit en een weerstand, dus door een op-
laadtijd.
Deze trillingen noemt, men relaxatie
tri ilingen en zij komen zeer veel voor:
Rij den watermeter, de geyzers op IJs
land, de pneumatische hamer, het wap
peren van een vlag, piepen van deuren,
vonkontladiug bij electriseermachines, de
Uekneltinterruptor, het krassen van een
mes over een hord. Het gieren van den
wind die langs gespannen draden strijkt,
de zoogenaamde Aeolusharp is eveneens
een relaxatietrilling die niet afhangt
van de spanning van den draad, maar
van de dikte en de kracht van den wind,'.
Deze veroorzaakt hij den draad wervel-
bewegingen. De zonderlinge heen en
weergaande beweging van een motor, ge
dreven door een gelijkstroomdynamo, die
men tot voor kort niet wist te verklaren
is nu ook opgelost door de studie van
deze relaxatie trillingen.
Bij het wapperen van de vlag en de
aeolusharp komt dus door een continue
winoneweging een re 1 ax a t ie tr i tl ing tot
stand.
Perioden in epidemiën, economische
crises, het slapen van bloemen die
ook in donker de, waarschijnlijk door
chemische processen veroorzaakte, bewe
gingen behouden het afbuien na een
depressie, het rillen van de kou, de gol
ven in het zand van de zee en de
streepjes in het paarlemoer behooren.
allen tot de relaxatie-verschijnselen.
De Italiaansche wiskundige Volterra
heeft berekend, dat in de dierenwereld
zulke rel a x at ie scbom mei i n ge 11 voorkomen
indien het aantal soorten, die op elkaar;
aangewezen zijn, even is. Nemen wij als
voorbeeld haaien én 'schollen, de eerste
voeden zich met de laatste. Een over
maat van haaien zal het aantal' schollen'
doen vermindereu en die vermindering
zal weer het aantal1 h^aieni doen afne
men. Deze schommeling heeft het ka
rakter van een relaxatietrilling. Merk
waardig is hierbij, dat men de ampli
tudo der schommeling kan doen toe
nemen door op geschikte tijden een deel
van de eene soort te doen verdwijnen-
Het eigenaardige verschil tusschen de
Sinustrilling en de relaxatietrillins_ is nog
dit, dat de eerste door een' periodieke
kracht of zeer sterk wordt beïnvloed in
zoover de amplitudo dan sterk toeneepit,
terwijl de tweede zeer gemakkelijk onder
den invloed van een periodieke kracht
komt, maar daarbij nooit van amplitudo
verandert. De verklaring ligt daarin, dait
die relaxatietrilling gedurende een be
langrijk deel van hare periode in labiel
evenwicht is.
Bizondere studie heeft spreker ge
maakt van de hartslag, die ook een rela
xatietrilling blijkt te zijn. De bekende
snaargalvanometer registreert die hart
slag, door dat deze "het potentiaal rer-
tschil tusschen de toppen der beide
ihanden, dat gemiddeld! ongeveer eea
■duizendste voet bedraagt-, doet varieeren.
In de hartslagkromme onderscheidt
men de boezemsystole, gevolgd dooreen
scherp puntige kamersystole, waarna de
zoogenaamde T-top volgt, waarvoor de
pitysfologen nog geen verklaring vrefea.
