RHAMINT
Keelpijn
No. 31
Woensdag 6 Febatuapi £929
172* Jaargang
BINNENLAND
HIT STAD EN PROVINCIE
ft
besmettingsgevaar
SQ dit nummer behoort een Bijvoegsel.
DE MOEILIJKE
WORDING.
Onuer de bekendmakingen in de Axel-
gene Crt. van gisteravond lezen we, dat
ftegen morgen, Donderdag, een spoed-
jeischenne vergadering van den gemeen
teraad wordt bijeen geroepen op ver-
fcoek van de heeren Ch. G. Claessens, A.
ffh. 't Gilde, F. Dieieman en C. Th
wan de Bilt, teneinde in behandeling en
een besluit te nemen omtrent het inge
komen adres van verschillende Raad»
leaen van meerdere gemeenten betref
fende de Zeeuwsch-Vlaamsche Waterlei
ding Maatschappij.
Dit adres is blijkbaar een verzoek
tot ontbinding dezer Maatschappij
Met niet geringe verwondering hebben
we deze mededeeling ge'.ezen.
'En nog meer verwondering wekte de
a'an deze mededeeling toegevoegde be
wering van dengeen die daarvan een be
richt aan de N.R.Crt. zond, nfjl.
„Naar verluidt zouden reeds tien
f 1 Zeeuwsch Vlaamsche gemeenten
zich voor dit plan (dus het plan
Hot ontbinding) hebben uitgespro
ken").
Dat laatste is in ieder geval absoüuut
I onwaar- Van de twintig (der 35) Z. Vbnm
ache gemeenten die zich twee jaar gele
den bij deze Waterleiding Maatschappij
hebben aangesloten, heeft alleen de al
lerkleinste, n.l. Overslag met 348 in
woners zich voor ontbinding verklaard in,
het huidige stadium der zaak.
De andere gemeenten hebben hun ac
tie indertijd geschorst na de instelling
van de Commissie van onderzoek, wier
dezer dagen door ons vermelde rapport
met het antwoord van den Raad van
Commissarissen, zal behandeld worden
op een volgende Week Donderdag te
houden aandeelhoudersvergadering. En
die aandeelhouders zijn die twintig ge
meenten wier raden dus nog moeten
uitmaken of ze hun vroegere toezegging
al of niet gestand zullen doen-
En wat het verzoek van die vier Axel-
«che raadsleden zelf betreft, allereerst
deze opmerking: dat de heeren Claes
sens en 't Gilde ook in de Oorr&nüsisie
ivan onderzoek zijn benoemd, maar aan 't
eind van het rapport worden vermeld
als twee leden die van meeiiing zijn
dat te St- Jansteen niet voldoende wa
ter kan worden gewonnen; dat echter
in dat rapport ook vermeld wordt' dat de
heer 't Gilde, inplaats van de vergaderin
gen bij te wonen, gemeend heeft schrif
telijke opmerkingen te moeten indienen,
doch géén gevolg gaf aan de uitnoodi-
ging om met het moderamen die opmer
kingen te bespreken. Zoodat de commis
sie niets anders heeft kunnen! doen dan,
die opmerkingen van den heer 't Gilde
als bijlage achter haar rapport op te
nemen evenwel met de weerlegging daar
van door het Rijksbureau voor drink
watervoorziening. En die weerlegging is
inderdaad zeer overtuigend.
We kunnen dan ook niet anders ver-
ondersteilen dan dat de Raad van Axel
wel verstandiger zal zijn dan het ont
bindingsadvies te volgen van iemand die
Soo volkomen zich onttrok aan iedere
poging om zij nkritiek te bespreken.
Set is ons trouwens heelemaal niet
duidelijk wat men nu nog kan aanvoe
ren ten gunste van een ontbinding van
deze Waterleiding Maatschappij, van deze
vennootschap van twintig gemeenten. We
hebben aandachtig het rapport gelezen
van de ledenrijke Commissie van Onder
hoek, en van de kantteekeningen daarop
gemaakt door den Raad V. Commissaris
sen. Een samenv atting daarvan heeft men
mi <v»s blad de vorige week kunnen lezen.
En we vragen ons nu werkelijk af,
wat voor motieven er nu nog over kun
nen Dlijveu voor „ontbinding", wat waar-
tijk geen kleinigheid is.
Op bijna alle punten waarover ander
half jaai ge leaen veel verschil van mee
ting oestona, is nu overeenstemming be
reikt, en ae vaak zeer grievende beschul
digingen tot de leidende personen zjjn
geslonken tot aanwijzing vm enkele on-
voornehhge handelingen van enkeie per
sonen, waar echter wordt bijgevoel,
dat ze geheel te goeder tronw waren ont
staan en dat m geen enkel opzicht
geoleken is dat handelingen geleegd
zijn, die het benadeelen der vennootschap
beoogden.
(Slechts één punt is er waarover Com
missie van Onderzoek en Raad van Com
missarissen van meening verschillen n.\
het ledental en de aard van de leden
va* Raad van Commissarissen en Da-
gelijksch Bestuur. De Commissie wil een
kleiner aantal, en een vertegenwoordiging
vooral van de verschillende bedrijfsgroe
pen uit het maatschappelijk leven. De
Raad van Commissarissen houdt echter
vol dal indertijd terecht vertegenwoor
digers der gemeenten als leden zijn aan
gewezen in deze vennootschap van ge
meenten.
Maar dèt verschil kan nu toch moei
lijk een reacn zijn om deze vennootschap
te onlDfnden!
Fn daarom vinnen we het .jammer
oat de Commissie van Onderzoek ter
oplossing dier kwestie heelt voorgesteld
dat ahe Commissarissen hun mandaat ter
neschiuking moeten stellen.
Want het stellen van dien nog al
Krassen eisch heeft tot een tamelijk
scherpe afwijzing door den Raad van
Commissarissen geleid, en tot de aan-
Konaiging, dat deze Raad zal vergade
ren om „zich te beraden" wat hij in zijn
geheel, dan wei wat de leden individueel
zullen doen. Géén verzoeningsgezinde
termen aan weerszijden.
Moet dat nu het bestaan der waterlei
ding Delieerschen
In het bijvoegsel van dit nummer
vinot men een verslag van de persbij
eenkomst die naar aanleiding van rap
port en kan'.teekèningen werd gehouden
Wat daar gezegd is, spreekt geheel voor
zich zeir. Hel doet slechts de vraag her
halen, wèürom men dan wel zou moe
ten ontoinden? Fn als werkelijk de ver-
zetDeweging van ae aangrenzende Bel
gische gemeenten wegens wateronttrek
king aan oen bodem op de waterwin-
plaats, haar oorsprong heeft bij sommige
'■stokebranden aan deze zijde van de
grens, dan kan men slechts het hoofd
schuaden over den feilen hartstocht die
in Zeeuwech-Vlaanderen gewekt is door
het voorstellen van een waterleiding,
we Ine óveral elders wordt begroet als
een zegen voor de ingezetenen.
BELASTINGBETALING OP DE POST
KANTOREN.
Van een onzer correspondenten ont
vingen we de volgende opmerkingen,
die we hier plaatsen zonder zelf 'het
voor of tegen te kunnen beoordeeilen,
maar die wel de aandacht waard zijn van
de belanghebbenden.
De in het vooruitzicht gestelde be
zuiniging bij de belastingen, waarbij de
zitdagen der ontvangers op die plaatsen,
waar geen belastingkantoren gevestigd
zijn, zullen opgeheven worden, tengevol
ge van de mogelijkheid, de be'.astinlg aan
de postkantoren te voldoen, zal voor het
platteland al weder veel bezwaren mtet
zich brengen.
De ontvanger toch brengt op zoo'n
zitdag diverse registers en andere zaken
mede, zoodat, waar de verkeersmiddelen,
vaak niet of in zeer bescheiden mate
aanwezig zijn, ouden van dagen toch
steeds in de gelegenheid zijn, om ge-
wenschte inlichtingen van den ambtenaar
•te bekomen, zonder verscheidene K.M.
te moeten afleggen. Al is zoo'n zitdag
slechts éénmaal per maand, men kan
toch steeds de verlangde inlichtingen op
diverse belastingen betrekking hebben
de, verkrijgen van een ter zake; Devoegd
ambtenaar, die men tenslotte niet van
den postambtenaar kan krijgen.
Op plaatsen, waar geen postkantoor
is, doch meestal een ingezetene bestel
ler is, zal men dan zijn belastinggeld
moeten afdragen aan dezen persoon. Dit
zal in de praktijk wel niet veel gebeuren.
Eerstens zijn het vaak jeugdige personen
en bovendien wil niet ieder voor een
dorpsgenoot weten, hoeveel zijn vermo
gen of inkomen bedraagt, zoodat men
dan verplicht is, een lange wandeling
naar het naaste dorp te ondernemen.
Of bovendien die betaling op de post
kantoren zooveel voordeel zal aanbren
gen, de ingewijden kunneni zulks (natuur
lijk beter beoordeelen ,dochi voor een
buitenstaander is er veel meer adminis
tratief werk. We kragen inzage van de
bescheiden benoodigd voor een grondba-,
lastingbetaling van iemand in een dorp
in Noord Holland en bestemd: voor een
kantoor in Zeeuwscb Vlaanderen. Deze
bescheiden bestonden uit:
le. een bewijs van betaling ten post
kantore, in duplo opgemaakt, één voor
den betaler, en de doordruk Voor het
bestemde kantoor;
2e. een staat van betaalde belasting
voor het kantoor van bestemming;
3e. een begeleidend schrijven;;
4o. een girobiljet ter overmaking van
t betaalde bedrag.
We vernemen, dat het gemeentebe
stuur eener naburige gemeente het plan
heeft, b,ij opheffing van den zitdag, eèn
request tot den minister te richlen.
HET CONFLICT IN DE PADVINDERS
BEWEGING.
In een Maandagavond gehouden ver
gadering van leden van de afdf. Amster
dam van de vereeniging „De Nederland-
sche Padvinder" en van ouders van pad
vinders en welpen der verschillende
troepen (er waren 216 personen aanwe
zig) is met algemeene Memmen een mo
tie aangenomen, voorgesteld door wet
houder mr. J. Rutgers waardoor die
ouders zich scharen achter het a'gezette
Amsterdamsch bestuur inzake het con
flict over de godsdienstbepaling in de
spelregels-
Zooals men weet heeft het Amster-
sche bestuur zich niet vereenigd met de
door het hoofdbestuur aangebrachte
reglementswijziging ,\vaardoor aangeno
men werd dat iedere pad vin Ier t>t een
godsdienstig genootschap zou behooren.
Hel Amsterdamsch bestuur is toen
door het Hoofdbestuur afgezet- En hoe
wel later de Raad van de N. P. V.
de aangebrachte reglementswijziging op
hief als eigenmachtig door het Hoofd
bestuur aangebracht, wilde dit Hoofd
bestuur niet zijn afzetting van het Am
sterdamsch bestuur intrekken. Daarte
gen gaat nu de motie der ouders.
DE VAARGEULEN IN DE WESTER.
SCHELDE.
De correspondent van de N. R. Crt.
te Brussel melal:
Het Antwerpsche blad ,(La Métropo-
le" had een onderhoud met den directeur
aer oiensten van ae Zeeschelde, inge
nieur Tame Claes, die o.m. mededeelde
dat ae bnggerwerken in de pas bij Val-
kenisse thans voltooid zijn. De heele
vaargeul, tusschen ae Kruisschans te
Antwerpen en de Noordzee, is aldus 50
cM. aieper gemaakt en ook in de pas
sen van Santvhel en Bath bedraagt de
diepte nu 81/2 meier bij laag water.
Op de vraag of het mogelijk is de
Schelae op een nog grootere diepte te
brengen antwoordde de heer Claes be
vestigend.
Een andere vraag was nog of de
Schelde alsdan bevaarbaar zou worden
voor schepen van grootere afmetingen
nog dan de „Belgemand", waarop het
antwoord luidde: „Dit is een andere
kwestie, want er dient ook rekening
te worden gehouden met de lengte der
schepen. Vaststaat evenwel dat, van hél
den af aan de grootste moderne schepen,
die op negen na, te Antwerpen kunnen
oinnenloopen, met meer gemak nog dan
vroeger de Schelde zullen bevaren.
HET NEBERL.-BELGISCH VERDRAG.
De Brusselsche correspondent van het
Handelsblad meldt:
Volgens ae „Etoile Beige" heeft de
minister van Buitenlandsehe Zaken Hy-
mans in de gistermiddag gehouden ver
gadering van den Ministerraad, in ver-
bana met de' opmerkingen in vele dag-
blaaen over het bezwaar, aan de niet-
publicvtie van ae Belgische nota inzake
de Nederl.-Belgische onderhandelim
gen verDonden, verklaard, dat niet de
Belgische regeering tegen de openbaar
making van de nota gekant is, maar
aat de nota integendeel gepubliceerd zal
woraen, inaien de Nederlandsche re
geering er in toestemt, doch dat hij tot
nogtoe geen verzoek daartoe uit Den
Haag heeft ontvangen.
Uit Middolburg.
De schouwburg was gisleravoud ge
heel bezet met leden en genoodigden van
de vereeniging „Handelsbelang"' alhier
ter bijwoning van den filmavond. Het be
drijf der Staatsmijnen in Limburg", toege
licht door den heer G. de Clercq. Tot die
genoodigden hoorden o.a. de wethouder
de heer J. Onderdijk, en de hoofden der
gem ee n tebe dr ij ven
Een treinderaillement bij Den Haag
bleek echter oorzaak, dat deh eer de
Clercq niet op tijd hier ter stede was.
Doch geen nood. Het bestuur zorgde
wel zijn gasten van dezen avond
to-ch iets aan te bieden. En vond, den
secretaris der vereeniging, den beer L.
A. Stofkoper bereid iets pit eigeq zoo
welbekend werk voor te lezen. Ergo
heeft deze, na het welkomstwoord van
den voorzitter, dpn heer G. van Neder-
veen ons op de voordracht van drie
schetsen vergast. Het Circus, (waarvan de
heer Stofkoper niet de auteur is). De
fietstocht van bootsman Ari, en bootsman
Ari op visite. Men amuseerde zich dpar
kostelijk mee; een succes voor den de
clamator, die lerrecht zeggen moclit te
voren niet geweten te hebben op te zul
len treden! Er is hartelijk gelachen, voor
al toen bootsman Ari op visite zat! Dezer
zijds ook een woord; van hulde voor deze
uitstekende declamatie a 1' ilmproviste!
Toen: de pauze; opgeluisterd door liet
Jesayes-strijkje met de moderne Schla
gers, Thee, (van v. IJsendijk) werd aan
geboden, met een Sluis biscuitje, bonbons
van Bensdorp, en bier van de Z. H. B.
Opeen,s ging als het bekend, loopend
vuurtje de zaal doer: spreker en film
waren met den trein van kwart voor
tien aangekomen. Zoodat we dus toch
nog de vertooning met de explicatie zou
den krijgen, ai was 't d^n in wat vlug
tempo, vanweg* het late uur.
Niemand die daar spijt van had en die
er niet gaarne wat nachtrust minder voor
gaf. Hoe leerzaam en belangwekkend
deze zes acten lange rolprent over dit
zoo hoogst interessant, en eigendjk in
details zoo weinig nog bekend bedrijf.
Een film, opgenomen in 1927, een
beeld dus van den huidigen toestand.
Van de werking der vier staatsmijnen:
Wilhelmina, Emma, Hendrik en Maurits.
Die in 1928 acht millioen ton koten heb
ben geproduceerd. In datzelfde jaar is 12
millioen ton verbruikt, dr'ekwart komt
dus uit Limburg. Waar 21.000 arbeiders
werken! Een productie een geprojec
teerde tabel bewees 't de laatste jaren
zoo geweldig is toegenomen.
Reeds in 1909 kwam de Staatsmijn
Wilhelmina te Terwinselen, welke huis-
brand-artliranciet produceert, in bedrijf,
waarna in 1915 de Staatsmijn Emma bij
Heer:en, die vette koten voorde industrie
levert, volgde. In 1918 kwam dj® Staats"
mijn Hendrik bij Brunssum gereed en in
1927 volgde als laatste der thans in ex
ploitatie zijnde vier Staatsmijnen d,® Man
rits te Lutterade.
Per film maakten we een excursie in
een mijn, wij gingen a. h. w. met de mijn
werkers mede, en hadden in den heer
de Clercq een voortreffelijk explicator.
Eerst naar de streek zelf, het schoone
Limburgsche landschap, we zagen de
aankomst der arbeiders: per trein en
autobus;' hoe de kleeren ter vrijwaring
van diefstal bewaard, worden, opgetrok
ken hoog in de kieedzaal. Hoe ieder een
Davy-veiiigheidslamp mee krijgt. Dan d,e
aTdaling: met een lift in de diepe schacht
548 M. onder den grond, met een snel
heid van 'n sneltrein! Tevoren was
ons met een teekening aangetoond hoe
een mijnschacht en mijngang worden ge
maakt. Drie methoden van kolenhakken
bestaan er: de weinig meer toegepaste
niet den pikhouweel, die met de pneuma
tische afhouwhanier, en die met de on-
dersnijmachnie. Natuurlijk moeten de
mijngangen worden ondersteund, ter
voorkoming van instortingen, wat ge
schiedt met stutten van mijnhout. Dui
delijk werd ons de constructie hiervan
getoond. Soms moet de arbeider, als hij
zijn gereedschap aan het magazijn heeft
afgehaald 'n half uur of drie kwartier
loopen eer hij bij zijn werk is.
Uitvoerig, met een duidelijk, heldere
projectie, volgde toen het transport on
der den grond van ae gehakte kolen met
wagentjes, tenslotte getrokken door de
pheumatische locomotief; en het ingewik
kelde stelsel van de lift-ophaaimfochine,
waarbij zoo goed voor de veiligheid ge
zorgd is! We zagen het moeilijk werk van
het doortrekken met dynamiet van een
steengang, en de controle van het staats
toezicht. Heel de ondergrendsche bewer
king tot de arbeiders weer terugkeeren
zich baden en huiswaarts gaan. Maar
welk een fabricatie is er dan nog bo
vengronds aan onze kolen, Voor ze voor
huishoudelijk gebruik geschikt zijn! Hoe
veel machineriën zijn er noodig voor
het vvasschen en sorteeren om het asch-
gehalte der kolen zoo laag mogelijk te
doen zijn. 1
De staatsmijnen Hendrik en Maurits
produceeren evenals de Emma vette ko
len, welke voor industrieele doeleinden
zeer gewild zijn, aangezien deze vette
kolen een buitengewoon lioog bakkeud
vermogen bezitten. Ook dienen de vette
kolen als grondstof voor de bereiding van
gietcokes (de voornaamste brandstof voor
centrale verwarmingsketels).
Gietcokes wordt bereid door distillatie
in gesloten kamers van vette kolen. Dit
geschiedt in de cokesfabrieken. Bij de
Staatsmijn Emma is een groote ciokes-
fabriek, terwijl er hij de Staatsmijn Mau
rits een in aanbouw is.
Tenslotte nog het transport per spoor
en schip (1500—1600 wagons!) het bun
keren, van de Gelria en van een groote
jumbo-Locomotief, en het gebruik der
kolen voor de industrie in Luxemburg.
Wij hebben veel geleerd dezen avond
èn ons geamuseerd.
Het dankwoord van den voorzitter op
het middernachtelijk uur aan beide spre
kers had dan ook ieders instemming!
Uit Vlissingen.
In hun voorstel om aan de Vereen,
tot stichting en instandhouding van het
Ohr. Ziekenhuis „Bethesda" optie te ver
leenen op circa 9840 vierk. M. grond
ad f 3.50 per vierk. M. en dit voor één
jaar, wijzen Bi. en W. te Vlissingen
er o.a. op, dat aanvankelijk 13770 M2.
was aangevraagd, doch dit later is ver
minderd 1
Aanvankelijk liebhen B. en W. er het
bestuur op gswezen, dat een bevredir
genoe oplossing van het ziekenhuisvraag-
stuk zou zijn te verkrijgen als ae ge
meente op eigen kosten en op eigen
terrein een geheel afzonderlijken vleugel
zou kunnen bijbouwen en exploiteeren,
doch met gebruik tegen vergoeding, van
de röntgenafdeeling, de operatiekamer,
de polikliniek en eventueel de keuken
van „Bethesda". Dit zou voor de ge
meente financieel voordeel opleveren en
bevrediging brengen.
Bescherm ook de kinderen tegen
en *JH'
(Influenza, Griep, Roodvonk)
met
De Keelontsmettende Tabletten.
Tijdig gegeven voorkomt
Formamint besmetting.
In alle Apoth. en Dcog. a ft. I- p.flesoh.
(Ihgez. Med.)
In een uitvoerig schrijven van het
bestuur van „Bethesda" wordt uiteen
gezet, dat eenstemmig het bestuur bij
ae overtuiging is gebleven, dat zoowel op
practische als op principieele gronden
de gedachte, die zich aandient als eea
oplossing ter „bevrediging", eerst recht
den strijd, die de stad reeds geruimen
tijd ten opzichte van de ziekenhuisver-
pleging in twee kampen verdeeld hield,
nu op het terrein zelf van „Bethesda"
zal veriengeu tot in lengte van dagen
en ontzaggelijk veel ellende zal veroor
zaken. De hoofdinspecteur der Wolks
gezondheid, di*. Terburch, heeft het ver
zoek van „Bethesda" krachtig onder
steund.
Het voorstel wordt gedaan door de
grootst mogelijke meerderheid van B. en
W
Burg. en Weth. van Viissïnget»
hebben nog enkele Voorstellen bij den
gemeenteraad ingediend.
Een drietal betreffen verkoop van
grond direct of in ae toekomst. De Kon.
Mij. „de Schelde" wilt direct k00pep
2400 M2 van het industrieterrein aan
de Lampsensstraaf en stellen B. en W|.1
voor dit te verlcoopen 'tegen f 5 per M*
of in totaal f12.000.
Verder vraagt „de Schelde" optie voor
de overschietende 4400 M2 en ook de
Vereeniging tot Verbetering van de Voika
huisvesting vraagt optie op grond. B.
en Wi. achten het billijk, dat voor optie
in het vervolg iéts wordt vergoed en
stellen voor dit te bepalen op "5 cen£
per M2 en per jaar.
Gisterenavond! werd te Vd'iswin
gen een druk bezochte vergadering ge
houden van het gewest Zeeland van
„Patrimonium", onder voorzitterschap
den heer W,. A. den Hollander uit Mid
delburg. 1
De heer Baas, algemeen secretarial Va*
het Verbond sprak over het Zesde ge
bod
Uit Walcheren.
De [molenaar de V. van M e 1 i s k e r-
ke is Dinsdagmorgen aan een groot on
geluk ontsnapt. Hij kwam1 met zijn
vrachtauto uit de richting Middelburg,
toen bij den overweg aan den Koude-
kerkschen weg bij Biggekerke de stooml-
tram passeerde. Hoewel de machinist
van de tram duidelijk signalen gaf,
schijnt de bestuurder van de auto dit
niet te hebben gehoord, met het gevolg
dat de auto door den locomotief werd
gegrepen, enkele meters werd medege-
sleurd en in een greppel ïangs de tram!-j
lijn werd geworpen. De auto werd slechts
licht beschadigd, terwijl ook de locomo
tief enkele deuken vertoonde. i
De bestuurder de V. bekwam geen let
sel.
u
Uit Zuid-Beveland.
De komlmies le water 2e klasse A.
Tompot le Bat li is bevorderd tot de
le klasse.
De assistent J. de Fouw te H a n sj-
weert is met ingang van 1 Maart a.s.
verplaatst naar Looith.
Maandagmiddag werd het stoffelijk
overschot van den heer 0. Glerum! te
S c h o r e op de algemeene begraafplaats
ter aarde besteld. De heer Gllerum' was
tot voor kort gezworen van het Water
schap „B. W. B. I.", welke functie hi|
ruim 30 jaren heeft bekleed. Hij was een
der oprichters van de huidige kunstoïest-
fabriek te Vlake.
Zeeuwseh-Vlaanderen O. B.
Men meldt ons uit S a s v a u G e n t,
