No. 26
Woensdag 30 Januari 1929
172® Jaargang
BINNENLAND
UIT OOST-INDIE.
UIT STAD EN PROYINCIE
KERKNIEUWS
KUNST EN WETENSCHAP
ONDERWIJS
RECHTZAKEN
LEGER EN YLOOl'
MIDDELBURGSCHE COURANT.
Bij dit nummer behoort eea Bijvoegsel.
afd.
P,
:hut-
Na"
proT.
AÊonnements prijsp. kwartaal:
voor Middelburg en agentschap Vlis-
Singen f 2.30 elders f 2.50
weekabonnementen in Middelburg 18
cent per week.
Advertentiën worden berekend
per regel plaatsruimte, met inbegrip van
omranding.
Gewoneadvertentiën:30 cent
per regel.
Ingezonden Mededeelin-
g e n 50 cent per regel.
Bij abonnement voor beide veel lager,
Familieberichten en dankbetuigingen
van 17 regels f 2.10, elke regel meer 30
cent.
Kleine advertentiën niet
grooter dan vijf regels druks en waarbij is
aangegeven, dat zij in deze rubriek moe
ten geplaatst worden, 85 cent bij voor
uitbetaling.
Advertentiën onder brieven of bevra
gen bureau dezer courant 10 cent extra.
Bewijsnummers 5 cent per stuk.
Advertentiën moeten, willen ze nog in
ons blad van dienzelfden dag worden
opgenomen, uiterlijk 12 uur en des ZA
TERDAGS uiterlijk HALF ELF aan ons
Bureau bezorgd zijn.
Bostchèque- en Gironummer 43255.
Dr. BORMS
EN PROF. GERRETSON.
Toen dr. Borais de vorige week te
Scheveningen een persgesprek had, heeft
hij, ter aanduiding van ,„mijn eigen ide
aal" genoemd
„Vlaanderen los van België en op
genomen in Groot Nederland, het
geen de verwezenlijking zou betee-
kenen -van het testament van den in
ballingschap gestorven dr. Depla, die
in dit testament schreef, dat hij van
België niets meer wilde weten en de
redding van Vlaanderen slechts zag
in de vereeniging met Nederland".
Dat gaat dus véél verder dan het vroe
ger door heml en de activisten verkon
digde doe] van de bestuurlijke schei
ding van België, d. w. z. vorming vaw
een federatie van een Vlaamsch deel en
een Waalsch deel.
Voor Noord Nederland is er dit jgroo-
te verschil, dat het bij dat vorige ideaal
niet direct betrokken was; en "bij dit
nieuwe wel.
Maar dr. Borm's voegde er aan toe:
„Dit zijn idealen, deels persoonlijt-
ke idealen, die niet op 't terrein van
de onmiddellijke practische politiek
liggen."
Dat laatste mag door sommigen hier
te lande wel aamdiachtig overwogen
worden.
De inderdaad zéér heethoofdige op
wekking die prof. Gerretson de vorige
week bij de afzonderlijke Groot-Neder-
landsche herdenking te Utrecht der Unie
van Utrecht, tot de Vlamingen richtte,
was in werkelijkheid bedoeld om te wor
den uitgesproken tot den persoon van
den daar verwachte dr. Borm's. Slechts
familie-omstandigheden, (de snel ernstig
wordende toestand van zijn vader) be,et-
ten Borms op het allerlaatste oogenblik
om naar Utrecht te komen. Tijdens de
vergadering kwam d,aarover een telc"
gram.
Maar het was dan toch tot dr. Borms
dat prof. Gerretson dje felle woorden had
willen richtenom aain de Vlamingen te
zeggen dat als dp Belgische overheid
mocht blijven volharden in zijn ,tyran-
nische regeering en slavernije", en „als
dan Vlaanderen gebruik zou moeten ma
ken van zijn recht van opstand en ver
weer tegen een ineineedig en wets ver
krach tend bewind,, Holland niet in
de Vlaamsclie tijdgenooten zou misprijzen
Wat het nu officieel eert in (la Holiami-
scbe voorvaderen van f579.
En ook voor dr. Borms was bedoeld
de aansporing om aan de Vlamingen te
zeggen (met aanhalingen van termen uit
de Unie van l trecht): dat niét weinigen
onder d,e besten in het Noorden zich zul"
Jen herinneren dat het onverbrekelijk
verbond Noord en Zuid heeft verplicht
„ten eeuwigen daeghen bij den anderen
te blijven." enz.
We geiooven dat dr. Borms zich geluk
kig mag hebben gerekend, door zijn toe"
vallige afwezigheid niet verplicht te zijn
geweest om te antwoorden op die regel
rechte aansporing tot daden, die hij
Borms zelf, beschouwt als „niet te liggen
op het terrein van de onmiddellijke prac
tische politiek."
Hij had niet kunnen volstaan met hel
algemeene woord waarmee te Utrecht
Réné de Clercq antwoordde.
Reeds het aanhooren door dr. Borms
van die opruiing tegen de Belgische re
geering, maar veelmeer zijn antwoord zou
hem tegenover zijn eigen regeering in
een positie hebben gebracht, die heel wat
moeilijker is dan die van, een redenaar
aan deze zijde der grens.
Maar verder: hoe staan wij Noords-Ne
derlanders tegen een aldus geformu.eer-
de Vlaamsche kwestie?
Wanneer dr. Borms binnenkort weer
in ons land komt, en in 't openbaar op
treedt, zal hein een golf van sympathie
toevloeien vanwege zijn martelaarschap
voor de Vlaamsclie zaak, die tal van Ne
derlanders warm maakt. Maar hij komt
hier niet als martelaar, doch als propa
gandist. En gedachtig aan die dingen uit
Utrecht mag toch wel de waarschuwing
worden geuit: vraag U zelf af of ge de
Utrechtsche voortzetting van uw sympa
thie wenscht!
JUBILEUM ROODIIUYZEN.
Gistermiddag heeft de heer Roodhuy-
zen ter gelegenheid van zijn zeventigsten
Verjaardag te Den Haag in huize Voor
hout een druk bezochte receptie ge
houden. 1 j j
Tegen half vier Kwamen daar vele oo-
mitéleden met hun dames nijeen. Toen
om half vier de jubilaris met zijn echt-
genoote werd ninnengelcid, leeft mr
D. Fock, minister van Staat, oud-Gou-
verneur-Generaa 1 van Ned.-Indië, namens
het comité den 70-jarige toegesproken
Hij wees op zijn journahstieken arbeid
en op zijn p rleihentairen loopbaan, prees
zijn gevatheid in het debat en de hu
moristische, eerlijke wijze waarop hij
zijn tegenstanoers te woord stond.
Namens de vrienden van den jubilaris
bood spr. aezen een pendule als sou
'venir aan. Het ncdrag dat voor eon sou
venir is binnengekomen ,is hooger dan
kon worden vermoed; om te bepalen,
hoe het meerdere zal worden Ledeed,
zal de commissie met den jubilaris in
nader overleg treden.
De heer Roodliuyzen dankte voor de
hem gebrachte hulde.
Ter receptie waren o.a. verschenen
de minister-president, jhr. mr. De Geer,
de minister van Binn. Zaken en Land
bouw, mr. Kan, de ministers Beelaerts
ivan Blokland, v. d. Vegte en Donner, de
oud-minister Colijn, dr. De Visser, dr.
Kraus, mr. Rink, mr. Heemskerk en dr
Posthuma, alsook vele andere autoritei
ten en tal van Kamerleden.
's Avonds had in de Huize Voorhout
een feestmaal plaats, waaraan een veer
tigtal personen uit de politieke kringen
deelnamen. Gespreken werd door mr.
Heemskerk, mr. Rink, prof. Kraus (pj-es.-
comm. van het Vaderland), dr. de Visser,
oud-minister van Karnebeek, mr. Boon,
de heeren Ketalaar en Hans en me|vr.
Cohen Tervaert—Israëlsj.
IIET KAMERLID STAALMAN.
Het R.tni. verneemt, dat het Twee
de Kamerlid Aor. Staalman bedankt heeft
voor de hem, door hoofdbestuur en par
tijraad van den Vrijheidsbond aangeboden
derde plaats op de iijstcombinalie Am
sterdam, Haarlem, den Heider, Zwolle
en Maastricht.
Na bijna drie zittingsperioden, eerst
voor de Middenstandspartij, daarna voor
den Vrijheidsbond het lidmaatschap der
Tweede Kamer te hebben vervuld, acht
hij het geenszins een eer als No. 3
op den Vrijheidsbondlijst te komen na
twee candidaten zonder parlementaire er
varing.
(WEL BELASTINGBETALING OP DE
POSTKANTOREN-
Naar de Maasb. van (bevoegde zijde
verneemt is bet bericht in haar ochtend
blad van gister, als zou geen uitvoering
worden gegeven aan bet plan om' op alle
postkantoren de gelegenheid te openen
tot betaling van 'belasting, niet juist.
Dit plan gaat wei door. De 'Minister
beeft indertijd den betreffenden post van
de begrooting teruggenomen, om' t.z.t.
met een suppletoire begrootmg te ka
lme n.
De begrooting zal een dezer dagen
worden ingediend-
Er wordt nog aan toegevoegd, dat de
proef op enkele postkantoren goed: is ge
slaagd.
DE DOETINCHEMSCHE GAS.
DIRECTEUR!
In de Maandagavond gehouden spoed-
eischende vergadering van den raar der
gemeente Doelinchem werd naar heit
„Hdbl." meldt, met zeven tegen zes st.
en twee onthoudingen besloten niet in
te gaan op het verzoek van den .minister
van Binnenjandschje Zaken om' het dd. 9
Febr- 1928 aan den heer Pieterson gege
ven oneervol ontslag alsnog in te trek
ken welk besluit zooals bekend ter ver
nietiging bij de Kroon was voorgedragen.
AANNEMING IN 'EIGEN REIIEER.
Naar aanleiding van het mislukken der
aanbesteding van het omlerhoud der Ba-
rendrechtsche brug wegens het niet voL-
ledig inwilligen der door de aannemers
bonden gestelde eischen, hebben Ged.
Staten van Zuid-Hol and besloten, dit
onderhoud in eigen beroer to doen uit
moeren.
Burgemees ter Dijkerman.
SOERABAJA, 29 Jan. (V.D.Aneta.)
Onder overweldigende belangstelling
heeft de begrafenis van burgemeester
Dijkerman plaats gehad. Er waren 18
sprekers aan de groeve.
Uit Tl is sin ge a.
i Te VI i s s i n g e n is onder het va
rend en administratief personeel van
den Provincialen Stoouibooldienst een
collecte gehouden voor de nagelaten be
trekkingen van de slachtoffers van den
Hoek van Holland-ramp. De opbrengst
was f 115.30.
B. en W. van Vlissingen wijzen
er den raad op, dat door het steeds'
Oostwaarts meer bebouwen der Paul
JCrugerstraat een terrein van 330 vierk.
M. zal ontstaan, ingesloten door 3 hui
zenblokken. liet zal niet gaan daarvan
den gebruikclijkeii grondprijs van f 15
te bedingen en stellen B. en W., in over
leg met de Commissie voor het Groindu
bedrijf den prijs op f 3 te bepalen
0
Uit Walcheren.
De gemeenteraad van R i 11 h e m stel
de Dinsdag het kohier van de hondenbe
lasting vast met 26 dieren in de le !kl.
en 14 dieren in de 2e kl., samen tol
een bearag van 1 66.—.
De volgende legesgelden werden vast
gesteld. Vergunning tot venten of leuren
Ivoor één dag f 0.25, voor eea mamd
tO.fO, voor drie maanden f 0.75, voor
zes maanden f 1.— en voor eea jaar
f 1.50. Bouwvergunning voor een wo-
ring f 2.50, voor een schuur of anderen
bouw minder dan 50 vierk. M. ópper-
Vlakte f 0.50, boven den 50 vierk. M.
f 1.—. Voor het verstreaken van een
politieverordening zal f 2.50 betaald
moeten worden.
Opnieuw werd besproken de wegver-
hreeding bij de hofstede van Jn. de Pag
ter. Volgens besiuit der vorige vergade
ring hebben B. en W. deze zaak nauw'-
keurig onderzocht. Ais de sloot geheel
gedempt moet worden, buizen moeten
worden gelegd, en het terrein moet wor
den afgerasterd, kost dit ruim f 500. De
ver breeding van de overzijde op 't ter
rein van J. C. Marijs kost nu ruim
f 70.—. Bij de discussie deed de heer
Jn. de Pagter het voorstel de sloot
ivanaf het hek pl.m. 10 M. geheet te
dempen en dan een voldoende afras
tering te plaatsen. Buizen zijn dan niet
notodig. Ook wildee hij het hoekje bij
J. C. Marijs onteigenen.
Dit voorstel werd door B. en W. over
genomen en 'met 6 st. voor en 1 stem
tegen (de heer P. J. de Pagter) aangeno
men.
Met alg. st. werd aangenomen het
(voorstel van B. en W. om den straat
weg bij den ingang van het dorp te ver!
breeden door een deel te nemen van
den aangrenzen den tuin, die aan de ge,-
meente behoort.
Van de Vleesch- en S'pekvere eniging
„Helpt Fikander" was een verzoek inge
komen oim een gemeenteslachthuis le
bouwen.
De voorzitter meent, dat de kosten
niet zullen meesrallen, aangezien aan de
wettelijke hepalingen moet worden vol
daan. Hij stelde voor om in een ge
heime zitting nader inlichlngen te ge
ven. Na heropening deelde de voorzitter
mede, dat B. en W. zijn gemachtigd om
in overleg te treden met ten deskundige
tot hel ramen der kosten om in een voir
gende vergadering met een definitief
voorstel te komen.
De voorzitter deelde mede, dat de
hoornen op de begraafplaats zijn gerooid
en dat het hout dat afgehakt is, gelijk
met het hout langs den Ritthemschen
weg zal worden verkocht.
Over 't opruimen of opzetten van den
uit de waterleiding gekomen delfgrond
Walcheren geschreven, maar tot dusver
heeft hij naar het bestuur van den polder
nog geen bericht ontvangen'.
Bij de rond,vraag wees de heer v.
d. Putte op een put in den Bosschaarfc-
weg. De heer Bogaard vond het jammer,
dat de kruinen der gerooide hoornen niet
hij vriezend weer waren weggehaald. Hij
Vroeg nog om inlichtingen over den
brandfijd der straatlantaarns. Hierop ant
woordde de voorzitter, dat nog geen be
richt van de gasfabriek was ontvangen.
De heer Jn. de Pagter wees op het
stukrijden van den nieuwen grindweg.
De voorzitter zou aan de aangelanden
In overweging willen geven den weg
wnt op te randen, dan ligt hij z.i. vrij
goed.
In de Maandagavond jl. gehouden
algemeene vergadering der Coö eratieve
WinkelVereenigi.ng .„Ons Belang" te N.
en St. Joosland werd besloten 4 pet
dividend uit te Keeren. Tot bestuursleden
werden herkozen de heeien J. de Klerk,
L. Joosse en A. Westyeer. In plaats van
J. Spruit, die bedankt had, werd gekozen
de heer J. Bliek Jz., in de plaats van
den heer M. Joosse (niet herkiesbaar) de
heer J. Joosse.
-o-
tJit Znid'-Bevelana.
Men meidt ons aiit S chor e:
Bij den sluisbouw van het Waterschap
„De Breede Watering bew. Ierseke";
heeft een belangrijke verzakking plaats
gehad. Deze verzakking heeft zich niet
alleen bepaald tot verschuiving van een
groote hoeveelheid grond, doch ook het
metselwerk vertoont zoowel aan de zee
als aan de landzijde, ernstige scheuren.
Dit laatste is aan de landzijde het ergst,
daar een gedeelte van den muur, onge"
veer 1 meter van zijn oorspronkelijke
plaats werd gezet. De schade is zeer
aanzienlijk.
Omtrent de oorzaak van een en ander
konden wij geen nadere gegevens ver
krijgen, aangezien het onderzoek nog
loopende is. J
0
Noor d-B. eveland.
Dinsdag j.L trad te Kortgene
voor de Werkmansvereeniging „Onderlin
ge Hulp" op de heer Kuier, secretaris
van den Ned. Bond van Ziekenkassen
Nadat hjj door den voorzitter, den heer
A. Maas, was ingeleid zette hij op duide
lijke wijze uiteen den stand van zaken op
het oogenblik van de particuliere zieken
kassen en hoe zij in het nieuwe ontwerp
zijn opgenomen. Spr. zeide, wanneer
geen nieuw stelsel ingevoerd wordt wat
hun kan bevredigen, zij tot He laatste
instantie daar tegen zuilen arceren.
H» verzocht dan ook de lijsten, die
dezer dagen zul en circuleeren voor de
instandhouding der particuliere zieken
kassen te teekenen.
Uit Benouwe n-Du iv eland.
Bij Kon. besluit is aan J. J. Vrïe-
sendorp van Renesse, te Renesse, ver
lof verleend! tolt het aannemen van het
vreemde eereteeken commandeur in de
Kroonorde van Italië.
(Voor verder Stad sn Provincie zis
men het Bijvoegsel.)
De Zuider Particuliere Synode der
Geref. Gem. nam, volgens de „Saambiu-
der," liet volgende besluit:
„Tegen oe wereldgelijkvormigheid, bij
zonder zoo deze zich uit in het afgeknipte
haar der vrouw', zal in de Gemeen'te
met ernst worden gewaarschuwd".
In tegenwoordigheid van vele be
langstellenden heeft Zondag jl. de be
vestiging van ds. J. ten Doornkaat Kool
man als Necierlandsch predikant te Da-
vos plaats gevonden.
Als bevestiger traa op ds. J. A. van
Leeuwen, voorzitter van het Necferl. co
mité, die tot tekst had gekozen Spr.
25 25. Nadat Ps. 84( 1 en 3 gezoh-
gen en Matth.. 5:1—9 gelezen was,
hield ds. van Leeuwen zijn rede, waar
in hij den nadruk legde op de hooge
taak van den predikant, vooral hier, waar
hij voor de zieken, ver van het vader
land, veel kan zijn. Hierna vond de
'bevestiging plaats, waarbij ds. ten Doorn
kaat Koolman werd toegezongen Ps.
121 4.
Onmiddellijk' hierop deed deze zijn
intrede naar aanleiding van Ps. 37 5.
De slotzang was Gez'. 273 1 en 11,
waarna de nieuwe 'predikant toegespro
ken werd door Pfarrer Faure van de
Evangelische Kurgemeinde.
Een klein dames zangkoor luisterde d|e
plechtigheid met eenige liederen op.
Ned. H e r v. Kerk.
Beroepen te Rotterdam ds. A. K.
Straasma te Zandvooxt.
W, e t e n s c"h; a p p e it ij k e
Gr aphtologie.
Verschenen is het eerste nummer van
het tijdschrift Voor wetenschappelijke'
graphplogie, onder redactie van dr. J.
Sch|rijver, C. J. van Ledden Hulsebosch,
dr. S. C. Bokhorst, Herman He Levie,
H. H. Broekhoff en eeiïijge medewerkers.
Men weet dat de graphplogie zich bezig
houdt met de studie der schrijfbeweging,
die een der menschelijke uitdrukkings
bewegingen is, n.l. bewegingen, waarmee
wij trachten uit te drukken of te verloer-
gen wat 'er In oas o ngaat- De weten
schappelijke graphologie schaad zich, al
dus de inleiding, als onderdeel dar psy
chologie, in de rij der exacte weten
schappen ,die zich het doorgronden van
't menschen diepere zijn tot taak stellen.
Twee jaar geleden is de Nedërlan ische
vereeniging tot Bevordering der Weten
schappelijke Graphologie opgericht)
thans geeft deze vereeniging bovenge
noemd tijdschrift uiit.
De minister van Onderwijs heeft
o.a. de Chr. Kweekschool aihier aan
gewezen als bevoegd aan haar leerlip-
gen, die het onderwijs tot het einde
hebben gevolgd, op grond van het met
gunstig gevolg afleggen van ëen mon
deling- en schriftelijk schoolexamen een
maal 'sjaars de akte van bekwaamheid
uit te reiken, bedoeld in Art. 77a der.
L.O.-wet, en wel vopr de jaren tot en
met 1931. 1
Doör A. M. wed. G. KL, 39 jaar,
zonder beroep te Serooskerke (Sch.) is
hooger beroep aangeteekend tegen het
vonnis der rechtbank alhier van 18
Jan., waarbij zij terzake van als moeder,
het plegen van ontucht door haar min
derjarig kind met een derde opzettelijk
bevorderen, 2 maal gepleegd, is veroor
deeld tot een jaar en 6 m[. gari straf.
Dinsdag hebben voor de Haagsche
rechtbank terecht gestaan de 3IJarige
T. de Z. en <Je 24-jarige J. 0. K„ koop-1
lieden in Den Haag, wegens poging tot
diefstal met geweldpleging. Zij zouden
1 Nov i.l. den magazijnbediende J. J".
BronkhorsL binnengelokt hebben in een
pakhuis aan de Van Geensilraat in Den!
Haag en hem .van wieti ^zij vermoed
den, dat hij geld bij zich had eèii teuvr
om den hals hebben geworpen, met de
bedoeling hem te berooven. het mis
drijf werd niet voltooid, daardat B. zich
losrukte en wegvluchtte.
Verdachten ontkenden.
Het O. M. requisitoir nemende, meen
de, dat, wanneer ooit de verklaringen!
ban de verdachten zelf de overtuiging
moeten bijbrengen van hun schuld, dit
wel hier het geval is. Spr. besdhouiwde
Uun verklaringen als van nul en geen'er
waarde en betoogde, dat door de ver
schillende aanwijzingen ifet bewijs vol
komen geleverd is. De verklaring van
getuige B. is onaantastbaar gebleken.
Spr. achtte de feiten van zeer ernstigen'
aard en meende dan ook, dat een strenge
straf moet worden opgelegd, mede ge
let op de antecedenten, van de verdach
ten.
Eisch tegen ieder der verdachten: 2
jaar en 6 maanden gevangenisstraf.
De verdedigers der verdachten con
cludeerden tot vrijspraak.
Aneta meldt uit Soerabaja:
De officier van justitie heeft tegen L.
gewezen administrateur van de crediet-
bank te Amoentai .wegens verduistering
van f 48.000, geëischt een ^gevangenisstraf
van drie jaar en zes maanden, met af
trek van den tijd in voorloopige hechte
nis doorgebracht.
De sergeant-machinist A. de Heer
fs overgeplaatst va,n het Wachtschip Vlis
singen naar den afbouw' van de Witte de
With, en de sergeant-seiner H. M. Pohn
van de Kooy naar idfcn afbouw van do
van Galen, beiden te Rotterdam.
S
Brieven opvarenden „Hertog
Hendrik" en „Kortenaer."
Aan de opvarenden a.b. van Hr. Ms.
„Hertog Hendrik" zullen brievenmalen
worden verzonden qp 31 Januari, 1, 3,
4, 5, 6, 7, 8 en 10 Feb. naar Port Ma,-
hon (Balearen) en op 19, 20, 21, 22, 23
en 25 Eebr. naar Napels.
Correspondentie, ontvangen na de ver
zending van 25 Febr.' a.s. zal naar den
Helder gezonden worden.
Voorts zal aan de opvarenden van
Hr. Ms. „Kortenaer" op 30 Januari een
brievenmaal worden gezonden naar Port
of Spain, Trinidad. De volgende verzend-
gelegenheid van correspondentie aan de
zen oorlogsbodem zal nader worden be
kend gemaakt.
De aandacht van belanghebbenden wordt
er op gevesLigd, dat in de bedoelde brie
venmalen slechts wordt opgenomen de
correspondentie, welke volledig gefran
keerd is en voorzien van twee elkaar
snijdende lijnen over hel geheele adres.
