BINNENLAND
DE VERJAARDAG VAN DEN
EX-KEIZER.
UIT STAD EN PROVINCIE
Uit Vlissingeu.
Bij dit nummer behoort een Bijvoegsel.
DB REDE VAN PROF GERRKTSON
OVER DE UNIE VAN UTRECHT.
Het liberale Kamerlid voor Antwer
pen Joris heelt aan Minister Hij man»
een schriftelijke vraag doen geworden,
luidende als volgt:
„De heer minister heeft waarschijnlijk
kennis genomen der redevoering uitge
sproken door den Nederlandscben hoog
leeraar dr. C. F. Gerretson, te Utrecht,
ter gelegenheid van de vieringleesten
der Unie van Utrecht?
Deze hoogleeraar heeft zich veroor
loofd de eenheid van ons land aai te
vallen en een gedeelte zijner bevolking
t>p te ruien 'tot revolutie tegen zijn
bestaan.
Zulke taal is onvereenigbaar met onze
nationale waardigheid en kan slechts
ten nadeele komen aan de goede be
trekkingen van ons België met het buur
land van het Noorden en dezes gezon
de en ernstige bevolking.
Denkt de heer minister niet de Neder-
landsche regeering desaangaande te moe
ten ondervragen en krachtdadig protest
aan te teekenen?"
(We willen de beteekenis dier rede
Tan prof. Gerretson, gehouden, voor een
particuliere vereeniging zeker niet over
schatten. Maar we houden toch de
oogen open voor de mogelijke gevol
gen die deze rede kan hebben voor Hiet
verslechteren der verhouding tusscheo
beide landen. Wij hjebben ons indertijd
in Nederland ook eraan geërgerd toen
Belgische heethoofden de. Neder'.andsche
Limburgers en Z.-Vlamingen probeerden
op te stoken tegen het Nederlandsoh ge
zag. Prof. Gerretson heeft datzelfde, op
Zeker even heethoofdige wijze gedaan
ten opzichte der Vlamingen. Maar niet
met instemming van de meeste van zijn
landgenooten Red. M. Crt.)
DE AANNEMERSACTIE.
De Minister van "Waterstaat heeft uit
voerig geantwoord op de vragen van
den heer Krijger over het optreden van
de aannemers. In het door hem gegeven
overzicht Van het gebeurde inzake de
arbitrage-kwestie, deelt de Minister mee,
dat hij in een 17 Dec. gehouden bijeen
komst met een ruime vertegenwoordi
ging van de bonden gezegd heeft, dat
«en zakelijke bespreking eerst mogelijk
zou zijn als alle adviezen hein] bereikt
hebben. De aannemers hebben toen met
geen enkel woord er op gewezen dat de
•datum van 1 Jan. van. het begin der
acti« werd gehandhaafd.
Het komt den Minister Voor, dat hiet
optreden van de bonden in verband met)
de door hem weergegeven ^geschiedenis
onbehoorlijk en onverantwoordelijk mag
worden genoemd en dat door een derge
lijk optreden de overheid zich niet mag
laten dwingen: "hij stelt zich voor, het
•overleg met de andere instellingen onaf
hankelijk daarvan voort te zetten.
Tot een voorloopige geldend ver-,
klaring der arbitrageregeling bij den
spooaweg ,is h,ij uret bereid.
LONGTUBERCULOSE
ONDER DE ONDERWIJZERS O. LI. O.
Door den h,eer SLotemaker de Bruine,
Minister van A., H. en N., is op vragen
van mevr. de VriesBruins betreffende
h«t instellen van een onderzoek naar het
doorkomen van longtuberculose onder
onderwijzend personeel der openbare
lagere scholen o.m. geantwoord dat een
summier onderzoek door de inspectie
van de volksgezondheid ingesteld, heeft
doen zien. dat over een tijdvak van vier
jaar !>'i de consultatiebureaus bekend
zijn igeworden 61 gevallen van open
longtuberculose.
De Minister heeft zich toit zijn collega
van O. ,Ii. en W>. gewend, en deze be
reidt een wijz. van h|et Kon. Besl. van
39 an. 27 voor waardoor lijders aan
am tuberculose ,na deskundig advies,
•een gunstige: verlofregeling zullen kun,-
0611 ;jgenieten dan thans mjogelijk is.
Voort» doet de Regecring zich voorlich
ten omtrent de wenschelijkheid eener
verplichte keuring.
Het merkwaardigste van de feestelijke
bijeenkomst te Doorn was wellicht de
aanwezigheid van zoo talrijke Duitsclie
vorstelijke personen, de heeren allen in
ga la-uniform.
Ten eerste zes zoons met hun vrouwen
sa kinderen, en voorts de ex-hertogin van
Bruaswijk, zijn dochter met haar man;
Toorts de ex-koning van Saksen met drie
zoons; de groothertog van Hessen met
vrouw en twee zoons, de groothertog en
Groot-Hertogin van Meck enburg, de vorst
en vorstin von Hohenzo iern, enz.
De viering was eenvoudig een och"
tendontvangst en kerkdienst, en een noen
maal waar de ex-koning van Saksen een
toespraak hield.
De gemalin van den Keizer kon er
niet aan deel nemen. Zij lag met water
pokken te bed.
Een comité uit de burgerij van Doom
bood den ex-Keizer twee tuinbanken aan.
Stajiels telegrammen en brieven waren
ontvangen. De familie bood den jarigen
een vijftal klokken aan die in den toren
der garage zullen worden geplaatst.
Volgens de Lokal Anz. zou er ook een
telegram van gelukwensch zijn ontvangen
van Koning George van Engeland. De
Fransclie pers is nog al schamper.
In ongeveer twintig auto's brachten de
vorstelijke gasten Maandag een bezoek
aan graaf Bentinck op het kasteel te
Amerongen, en daarna aan den Commis
saris der Koningin te Utrecht.
Uit Middelburg.
Gistermiddag is a 1 h i e r na een kort
stondig lijden op 76-jarigen lee'tijd over
leden de heer Char'.es Boassnn, voor
zitter der Israëlitische gemeende en lid
der Permanente commissie lot de Alg.
Zaken van hel Ned. Isr. Kerkgenoot
schap.
Maar behalve in deze kerkelijke func
ties heeft de overledene zich voor zijn
stad- en landgenooten zeer verdienstelijk
gemaakt waar het betrof het betrachten
van liefdadigheid, en dit niet alleen als
voorzitter van het Isr. Armbestuur, maar
ook als lid van den Armenraad.
Zijn medegevoel deed hem ook een
warm voorstander van de vredesbewe
ging zijn en de afd. MiddelDurg van de
Vereeniging voor VoIkenDond en Vrede
had in hem, niettegenstaande zijn ouder
dom, een ijverigen penningmeester.
De verdiensten van den overledene
werden erkend door zijn benoeming tot
ridder in de orde van Oranje Nassau.
De ter aardebestelling van het stof
felijk overschot van dezen algemeen ge-
achten stadgenoot is bepaald op Donder
dagmiddag één yur op de Isr. begraaf
plaats alhier.
Men verzoekt ons opname van het
volgende
De heer Boasson was een van die
blijde optimisten, die ook in den avond
van hun leven enthousiast konden spre
ken over en met blijdschap medewerken
aan de betere toekomst, welke de jon
geren onder ons hopen te beleven.
'Van de oprichting af was hij onafge
broken een voorbeeldig penningmeester
van de afdeeling Middelburg der Ver
eeniging voor Volkenbond en Vrede. En
als zoodanig heeft hij met een Ijver, die
ons allen tot een lichtend voorbeeld mag
zijn, de afdeeling over de eerste mjoeiljjk©
jaren heen geholpen.
Wij herdenken in groote dankbaarheid
wat hij voor het vredeswerk in Middel
burg gedaan heeft. Het was veel en
goed.
Met een enkel woord herinneren
we eraan dat het Bestuur van het Dep.
Middelburg van de Ned. Mij. voor
Nijverheid en Handel den heer jhr. D.
J. van Lennep, directeur van het Ge
meentelijk Bureau voor Beroepskeuze te
Utrecht bereid heeft gevonden voor zijne
leden en an'dere belangstellenden eén
zing te houden over het onderwerp:
„Uit de praktijk van het psychologische
geschiktheidsonderzoek", welke zal plaats
vinden op Vrijdag a.s. 's avonds te 8 uur
op de bovenvoorzaal van de Sociëteit
St. Joris.
De heer van Lennep zal met licht
beelden en demonstratie van enkelejiroe-
ven in hoofdzaak twee vragen beant
woorden: 1. Wat zou men moeten kun
nen onderzoeken om met volkomen ze
kerheid de verschillende betrekkingen
door de meest geschikte personen te doen
vervullen? 2. Wat kan met den tegen-
woordigen stand van de psychotechniek
daarvan worden onderzocht.
Door de politie is proces-verbaal op
gemaakt tegen een 18 jarigen slagers
jongen, die een belangrijk geldsbedrag
verduisterde ten nadeele van zjjn pa
troon.
(T
Een onder het marine personeel te
Vlissingen gehouden collecte voor de
nagelaten betrekkingen van de slachtof
fers van de ramp aan den Hoek van Hol
land bracht f213.38 op.
0
Uit Walcheren.
Door den heer A. M. te 0. en W.
Souburg is in zijn tuin een mjeeuiw
gevangen met een ring aan een der poo-
ten gemerkt: P. Skovgaard, Viborg Dam-
mark M 175. De ring is van den poot
genomen en zal aan bovenstaand adres
worden afgezonden.
De meeuw na in vrijheid zijn ge
steld, vloog spoedig heen.
b
Uit Zuid-Beveland.
Toen de vrouw van J. K. te 's-Hi.-
Arendskerke, Zondagmiddag van de
Geref. Kerk van Heinkenszand huis
waarts keerde, had zij tengevolge van
de gladheid van den weg, ter hoogte
van de hofstede van L. Boonman, het
ongeluk te vallen en haar been te bre
ken. Per auto is de vrouw naar haair
woning vervoerd.
De Minister van Finan. maakt be
kend, d.at ten behoeve van 's Rijks schat
kist is ontvangen wegens: over vorige
jaren te weinig betaalde belastingen naar
inkomen en-of vermogen (gewetensgeld)
bijden ontvanger d.er directe belastingen
te 's Gravenpolder f200, f 36.70.
o
Uit S c no u wo n-D u i ve I a n d.
Maandag had de voerman C. B. na
bij de haven te Bruinisse het ongeluk
van zijn wagen te vallen. De paarden
hierdoor verschrikt sloegen op hol, met
het gevolg dat zij op den hoek Oudestraat
Ring bij den bakker Pim in d.e sp:ege!ruit
terecht kwamen. De wagen kantelde en
de paarden kwamen te vallen. De wagen,
van den landbouwer L. J. werd bijna ge
heel vernield, terwijl een der paarden
eenige schaafwonden opliep.
De voerman kwam met den schrik
vrij.
e
Uit 'i'holen.
In de gemeente St. Ann a land
zijn vorige week weder 2 gevahen van
diphtheritis geconstateerd.
- Vrijdag jl. wera te St. An na land
de'gewone jaarvergadering gehouden van
de alaaar'gevestigde afdeeiing van het
Groene Ivruis. Uit het verslag bleek, dat
het aantal leden in 1928 429 bedroeg.
Volgens de rekening was ontvangen
f2325 821/2 en uitgegeven f 1909.04i/2; ter-
wijl aan ae vereeniging van de opbrengst
•van den verkoop van net Emmabloempje
voor ae tlb.c.-bestrijding was uitgekeerd
60 pet. aaabvan of f 24:28.
Met alg. st. werd de aftredende Conv
missaris, de heer J. Polderman, ars zoo
danig herbenoemd.
Op een desbetreffende vraag werd van
wege het bestuur medegedeeld, dat
konacn er middelen gevonden worden,
om in de li 01 ge kosten tegemoet to
komen, het bestuur wil medewerken om
tot de aanstelling van een wijkverpleeg
ster te komen. v
Op vermoeden van vafschheid is
bij de politie te Poortvliet eenl
gulden gedeponeerd.
0
Ze e u w s ch-V 1 a a n d er e n O D
De marechaussee van der Wiel Ier
standplaats Sas van Gent, is mtet
ingang van 29 Januari overgeplaatst naar
standplaats Breda.
Zeeuwsch Vlaanderen W. D
In de gehouden vergadering van de
afdeeling Óostburg van Volksonder
wijs werd als bestuurslid herkozen de
heer A. BreveL in de plaats van de
heeren Nieuwenhuyze en van Baal, die
yiniet in aanmerking wenschten te ko-
ymcin, werden als bestuursleden gekozen
de heeren L. van Ginkel en J. Risseeuw
Mazure.
Als Krimgafgevaardigden werden her
kozen de aftredende hoeren J. Risseeuw-
Mazure, M. A. Aalbreglse, A. van Baal en
L. van Ginkel.
In de propaganda commissie wei-den
herkozen de heeren J. A. Hoste, R. Ris
seeuw en L. van Ginkel.
De afdeeling mag zich ineen gestagen
groei verheugen; het aantal leden is van
47 op 156 in 1928 gekomen.
Na afloop der vergadering werd ge
luisterd naar de door de radio weer
gegeven -ede van Klaas de Vries.
Bij gelegenheid van haar 25-jarig
bestaan bood te Oostburg dc Chr.
Boerenbond in West-Zeeuwsch-Vlaande-
ren dezer dagen aan den R. K. Boeren
stand een, feeslvergadering aan. Ruim 100
personen, waaronder vele bestuursleden
van verschillende afdeejjngen uit dit
•district 'woonden de vergadering bij,
welke geleid werd door den heer A. de
Milliano, voorzitter van den Chr. Boe
renbond Verschillende sprekers voer
den hierbij het woord; door den voor
zitter van den R. K. Boerenstand den
heer A. Buijck werd een woord van dank
gebracht aan allen die hadden mtedege-
werkt aan het aanleggen van proefvel
den en speciaal dankte spr. den heer
E. Modde voor het beschikbaar stellen
van grond daarvoor.
Na den maaltijd die hierop volgde
zorgden een paar artisten uit Gent voor
het genoegelijke gedeelte van den avond.
7JEEÏJWSCIMT.A AMSCJIE MATER-
LEIDING MAATSCHAPPIJ!.
In afwachting van een 5 Febr. te
honden bespreking van den Raad van
Commissarissen n et de pe -s, en van de
14 Febr. te houden aandeelhoudersver
gadering, is thans aan de pers toege
zonden het 28 Sept. j.l. vastgeslelde, en
17 Nov. uitgebrachte ra;qx) t van de
Commissie van Onderzoek inza' e boven
genoemde Mij., t enevens eenige kaott e-
keningen van den Raad v. Commissaris
sen op de conclusies van dat rapport.
Deze Commissie van onderzoek werd,
zooals men zich herinneren zal, door den
Baad van Commissarissen, inge te d naar
aanleiding van de veelzijdige kritiek op
de aanhangige plannen. Het was een
commissie van 36 leden,, onder voorzit
terschap van den heer J. C. van Niftrik
Jr. te Vlissingen, thans te Dordt. Secre
taris was dr. J. G. Ramaker, gem. secre
taris van Breskens.
Het rapport is zeer omvangrijk (55
breede bladzijden). Het behandelt ach
tereenvolgens: de waterwinplaats; de ver
plichte aansluiting, het waterverbruik en
de capaciteit; de tarieven voor huishou
delijk en niet-huishour'elijk verbruik; de
begrooting en rentabiliteit, en 't Bestuur
der Maatschappij.
In de bijlagen zijn opgegeven vier rap
porten, van het Rijksbureau voor Drink
watervoorziening betreffende; waterwin
plaats, waterbetrekking uit België, renta
biliteit, en betreffende de opmerkingen
van den heer A. Tn. 't Gilde, te Axel.
Tenslotte vat de commissie het resul
taat van haar arbeid in de volgende con-
clusiën samen:
1. Door haar toetreding hebben 20
gemeenten in Zeeuwsch-Vlaanderen het
economisch en hygiënisch nut eener wa-
terleidijng erkend.
2. De waterwinplaats te St. Janssteen
geeft geen aanleiding tot ongerustheid
en verdient aanbeveling bóven andere
ODlossingen.
3 Uit wettelijk oogpunt kunnen tegen
de z.g. verplichte aansluiting geen be
zwaren aangevoerd worden; zij dient omi
practische (vooral finantiëelej redenen
aanvaard te worden.
4 Een- laag tarief, zooals de Gom|missie
voorstelt, komt aan de bezwaren tegen
de „verplichte aansluiting" grootendcels
tegemoet.
5. Gewenscht is een nauwkeurige en
scherpo omschrijving der gevallen, waar
in men op grond der hoeveelheid en
hoedanigheid van het water waar mlen
over beschikt, niet tot aansluiting ver
plicht zal zijn.
6. „Verplichte aansluiting" is niet zon
der belang voor de volksgezondheid.
7. De ramingen van het waterverbruik
die het Rapport 1923 .geeft, zijn niet over
dreven, mits: met betrekking tot den loop
der bevolking een wijziging aangebracht
worde, zooals in 't Aanvullend Rapport
is geschied.
8. De mogelijkheid om toe te treden,,
blijve voor alle gemeenten in Zeeuwsch-
Vlaanderen open. Het is gewenscht dat
het Rijk en/of de Provincie Zeeland als
voorschot het kapitaal verstrekken, noo-
dig om1 de buizen en andere onderdee-
Ien der technische inrichting waarvan
de capaciteit practisch niet door bij
plaatsing van eenheden op, te voeren is,
reeds bij den bouw van het bedrijf van
zoodanige afmetingen te maken, dat in
de toekomst gelieel Zeeuwsch-Vlaanderen
van leidingwater voorzien zal kunnen
Worden.
9. Het tarief-systeem zij duidelijk en
sluile bij de toepassing twijfel uit.
10. Een kamertarief verdient aanbe
veling.
11. Het tarief mag de draagkracht der
bevolking niet te boven gaan, noch meer
bedragen dan elders onder overeenkom
stige omstandigheden.
12. Een tarief voor huishoudelijk ver
bruik, volgens de door de Oompnissie
aanvaarde beginselen, en varieerende van
f 7.tot f 52.voldoet ruimschoots
aan hooger genoemde eischen.
13. De vroeger voorgestelde tarieven
voor niet-huishoudelijk verbruik kunnen
aanvaard worden.
14. De kostelooze aansluiting worde
voor het huishoudelijk verbruik, tot den
onder overeenkomstige voorwaarden als
Iajndhouw en de nijverheid uitgebreid.
15. Het bedrijf worde in alle opzichten
sober opgezet.
16. Op de posten „Dienstwoningen'"
en „Bureau" kan, in overleg met het
Rijksbureau, worden bezuinigd.
17. Electrische drijfkracht worde toe
gepast.
18 De rentabiliteit van het bedrijf is,
ook als de door de Commissie voorge
stelde tarieven toegepast worden, ver-
ze kei-d.
19. Het waterleidingbedrijf zal gee
nerlei belastingverhooging noodzakelijk
maken, noch eenig anderen nadeeligen
invloed op de finantiën der toegetreden
gemeenten uitoefenen.
20. De leidende personen die aan de
totstandkoming der Waterleiding Maat
schappij gearbeid hebben, verdienen uit
dien hoofde, alle hulde.
21 De Raad van Commissarissen en het
Dagelijksch Bestuur der MaatsChappq
dienen kleiner en minder eenzijdig sa
mengesteld te zijn. (In het betreffend
hoofdstuk wordt gesproken vaii 9 eonr-
mii^sarissen in pl. v. 15, en een dag. be
stuur van 3 inplaats van 5 personen^
waarbij dan de commissie denkt aan: 2
personen uit de dag. besturen van ge
meenten, 2 industrieelen, 1 landbouwer,
l middenstander, 1 arbeider, 1 hygiënist).
22. 0*m dit te bereiken, is het
gewenscht, dat alle Commissarissen hun
mandaat ter beschikking stellen.
23. Van handelingen van bestuurszijde
gepleegd, het benadeelen der Vennoot
schap beoogende, is niets gebleken.
24. De wijze van verkiezing van den
Raad van Commissarissen heeft tot ge
rechtvaardigde criliek aanleiding gege
ven.
25. Te betreuren zijn onvoorzichtighe
den van leden van het Bestuur der Maat
schappij die evenals onbillijke beoordee-
lingen door het publiek, de zaak der
waterleiding ernstig geschaad hebben.
26. Dit Rapport worde gepubliceerde
Kan tteekeningen
R. v. Commissarissen
In het schrijven door den Raad van
Commissarissen gericht tot de alg. ver
gadering van aandeelhouders wordt nog
eens in 't licht gesteld hoeveel moeitevol
le arbeid en kosten tevergeefs gedaan
zijn doordat de 'werkzaamheden, door mis
verstand en oppositie moe ten worden
geschorst. De Raad doet nu echter een
ernstig beroep op de aandeelhouders, o.p
de raden der gemeenten en op de pers.
Over 't algemeen kan de R. v. C. zich
met inhoud en conclusies van het com
missie-rapport vereenigen.. Maar een en
kele kantteekening mag h. i. piet achter
wege blijven.
Concl. 1 en 2: De R. v. G. stelt in
andere woorden dan de Commissie v. O.
deed, het nog eens in het licht, dat de
waterwinplaats een, voldoende hoeveel
heid water blijvend waarborgt voor
de bevolking zooals die over 30 jaar in
Z. VI. geschat wordt aanwezig te zijn,
Concl. 3--8.Er wordt op gewezen
dat de vanwege den Raad v. Toez. aan
de gemeenten toegezonden ontwerp--wij-
zigingen in de bouw- en woningveror-
deningen, reeds tegemoet komen aan de
bezwaren der commissie tegen, het rap"
port '23 betreffende de verplichte aan
sluiting. Deze mildere bepalingen zijn een
uitvloeisel van een samenwerking met
de inspectie voor de volksgezondheid en
het Rijksbureau van Drin.kw. voorziening.
Met de Commissie in de R,. v. C, van, oor
deel dat een beleidvolle oordeelkundige
toepassing geen moeilijkheden van betee
kenis zal opleveren.
Concl. 9—14.: De Raad v. C, is raa
oordeel dat de tarieven zullen, moeten
worden geregeld in den geest van hefc
rapport.
Concl. 15—18.: De Raad deelt de
meening van de Commissie dat het be
drijf sober moet worden opgevat.
Concl. 20—25: De Raad deelt ui©t
de meening van de Commissie dat de Ra-
4?n van Commissarissen en van Toezicht
kleiner en anders moeten zijn samenge
steld. Er wordt aan herin|nerd dat in de
constitueerende vergadering tegenover 'n
voorstel van den' voorzitter om met 9
commissarissen te volstaan', de overgroot»
meerderheid besloot tot 15 commissaris
sen. De Raad kan uit deferentie voor de
alg. vergadering geen ander voorstel doen.
Bovendien meent de Raad dat voor goe
de j-amenwerking men de noodige per
sonen nit de drie deelen van Z. VI.
bijeen moet hebben: het land van Hulst,
dat van Axel en dat van Cadzand.
En voor den Raad van Toezicht zou
een ooilege van, 3 personen veel te kleia
zijn
De R. v. C. brengt in, herinnering zijn
toezegging om een voorstel te doen ter
vermeerdering van het ledental tot 7 ten
einde uit de gemeente Ter Neuzen ook
een lid te kunnen kiezen.
Ook de opmerkingen; der Commissie
omtrent de samenstelling van den Raad
van Commissarissen wordt door den
Raad niet gedeeld. Het gaat niet aan voor
liet bestuur eener dergelijke Maatschappij
een geheel willekeurige klasse- of stand-
indeeling te maken.
Het komt er in 't algemeen op aan die
personen te kiezen welke men het best
in staat acht de vennootschap te hestu"
ren, of om controleerend op te treden.
Daarbij zal van zelf op aller belang gelet
moeten worden, en op het feit dat het
in de eerste plaats een taak der gemeen
ten is. Het bestuur kan niet vergeleken
worden met een1 vertegenwoordigend
lichaam als bijv. een gemeenteraad is.
Elders is ook niet naar de meening van
de C v.. O. gehandeld.
Oordeelt echter de alg. aandeelhou
dersvergadering dat haar vorige besluiten
onjuist zijn geweest, en is zij met de C,
v. O. van meening, dat, om kleinere ea
anders samengestelde Raden te krijgen,
