iiuimsiiüomiiin
Ho. 21
Irheumatiek:
Vrijdag 25 Januari 1929
I72e Jaargang
UIT .STAD EN PROVINCIE
Hef beste tegen
inwrijven
met
KERKNIEUWS
Aan» en verkoop van Effecten,
Verzilvert Coupons en lossingen,
Koopt en verkoopt vreemde geiden,
Neemt gelden in Deposito,
Verhuurt Safe-loketten in hare
brandvrije kluizen.
KUNST EN WETENSCHAP
f
regen
Je-
roep
oor 1
rachl
er te
Voor-
n ge
en je"
effing
klach-
Lleinde
name
:er en
laarin
gracht
.va ter.
er
iat er
oorza-
d'eau
juist
vraagt
at het
ïid.
chade-
direc-
water
het bij
ip het
Ï79.01
zulke
ïr wel
ikwijls
leden,
ok be-
n van
he Vi
ler fa"
gelei-
naar
in den
mi aan-
ng van
aanden
vroeg
ït kon
e maar
is geen
z in de
e maan-
van Mid-
•NOG EEN5»
DE UNIE.
Hoewel we het nu heusch •welletjes
tinden, en meenen onze lezers geen ge
noegen te doen met nog eens over de
(geschiedkundige [bijzonderheden uit te
■weiden, willen we toch enkele woorden
zeggen tot de N. Z. Ort. in antwoord op
een opmerking over het niet antwoor
den op een artikel van haar, naar aan
leiding van onze beschouwingen over de
Unie van Utrecht.
En dan zij allereerst dit gezegd, dat
de aanleiding tot onze opmerking zui
rer lag in de, door den parlementairen
redacteur der Maasbode uitgesproken be
wering dat de Unie van Utrecht het
doel had het katholicisme af te zwe
ren. De onjuistheid dièr voorstelling is
later voldoende aangetoond, óók in ka
tholieke bladen, o. a. door prof. Nollët
in de Msb.
Dat er nu geschiedkundigen zijn,'zelfs
niet-katholieke, die op onderdeelen een
ander oordeel uitspraken dan wij deden,
och, dat is even waar als dat er weer
ianderc. geschiedkundigen zijn aan te ha
len, die precies als wij denken over den
aard der gebeurtenissen in dien zeer
verwarden tijd.
En de N. Z. Gt. duwt een open deur in
Wanneer zij aan het slot van haar ar
tikel met, een zekere uittarting zegt: „dat
(niemand ons (d. z. de katholieken) kan
kwalijk nemen, dat de Unie van Utrecht
bij ons geen feestelijke gevoelens op
wekt."
Die deur staat open. Ook bij ons. Want
in dat eerste artikel schreven we ons
heel goed te kunnen voorstellen dat de
katholieken weinig lust gevoelen om een
verheerlijking der Republiek mee te vie
ren.
Maar dat er ook katholieken zijn die
de Unie van Utrecht mijnder als anti
katholiek zien dan de N. Z. Gt. doet, is
wel gebleken uit de inderdaad héél an
dere houding van het Centrum', het blad
Van :mr. Aalberse.
BOER,
Uit Middelburg.
Naar aauleiding van het bericht dat
het geld voor het gedenkteeken voor wij
len den heer Morks nog niet geheel bij
een iSj verzocht een oud-stadgenoot die
verder onbekend wensebt te blijven, on
ze bemiddeling om een door hem daar
voor beschikbaar gesteld bedrag van f 25
te doen toekomen aan het goede adres.
We hebben deze gift doorgezonden aan
den penningmeester van dit comité, mr.
A. J. v. d. Weel.
Maar dezelfde oud-stadgenoot zond
tegelijkertijd nog f 50 voor Set Vroeger
onaer ïeidlng van aen nper Moras ge
staan hebbend Muziekkorps. We heb
ben dit geld doorgezonden aan den pen
ningmeester van de Vereeniging tot In
standhouding van het Middelb. Muziek
korps, den heer J, R. Domenie.
Naar aanleiding van ons verslag
van de gemeenteraadsvergadering a 1-
hier verzoekt de heer Onderdijk ons te
melden ,dat hij' bedoelt heeft te zeggen,
dat de werklieden aan dein Oranjezon zoo
diep zijn gekomen; mèt het graafwerk,
dat zij ook het werken in, de klei op het
industrieterrein wel aan zullen kunnen,
niet dat zij aan den Oranjezon in klei
grond werken. Ook zij nog ter verdui
delijking gemeld, dat als in. uurloon moét
worden gewerkt, zal worden betaald naar
het laatste in accoordwerk verdiend loon,
niet naar het gemiddelde..
De heer Gh. Hondius Verzocht ons
de volgende verbetering aan 'te brengen
in hetgeen hij heeft gesproken over den
schoolarts..
Volgens het verslag zou hij gezegd
hebben, „Men zal de kinderen geen dienst
doen door invoering van den schoolarts
en spr. hoopt, dat de Chr. school zal
blijven staan in ae vrijheid waarvan zij
toch reeds zooveel heeft moeten inboe
ten". Naar de heer Hondius ons méldt,
heeft hij gezegd: „Ik geloof niet dat men
de Openbare School een dienst doet door
de invoering van het schoolartseninsti-
fuut, waardoor men de vrijheid der ou
ders alweer beperkt."
'De afdeeling Walcheren van de Nc-
derlandsche Reisvereenigmg hield gis
terenavond een goed bezette bijeenkomst
in de groote zaal van het Schuttershof
alhier, welke door den voorzitter, den
heer A. A. Noest, werd geopend, die daar
na het woord gaf aan den heer D. van
Staveren uit Den Haag, die met de
aanwezigen in gedachte een reisje langs
den Rijn maakte. Hij deed dit voor de
pauze, vertrekkende uit Mainz en ein
digende te Keulen, aan de hand van een
serie zeer fraaie lichtbeelden. De heer
van Staveren gaf daarbij blijk zeer goed
op de hoogte te zijn van, tal van bijzon
derheden zoowel van de steden ais van
de natuur, van de sagén en van alles
wat tot deze rivier en haar omgeving
behoort en deed zich tevens kennen a's
een aangenaam ca meur, die ook voor
ge'->a te humor zorgde.
De heeren But en v. d. Boudt zorgden
als altijd voor een goede projectie der
plaien.
Na de pauze werden enkele films ver
toond, ok op reizen, in dit deel van
Duitschland betrekking hebbende en niet
minder goed slaagtren.
Het was een aangename en leerrijke
avond.
De inhoud der op de scholen en
bij particulieren alhier geplaatste bus
jes der Vereeniging tot beslrijd ng der
Tuberculose, waarvoor vers'.erkend voed
sel verstrekt worat, nevatleu in het vier
de kwartaal 1928 f 191.76. Het totaal oe-
drag over 1928 is hierdoor gekomen op
f701.89. Hicrlegen over staal aan uit
gaven voor voedsel een totaal van
f 1107.90, zoodat er een tekort is van
ruim f 400.— hetwelk uit de kas der ver
eeniging moet worden oijgepasl
Waar door sterfte, verhuizing enz. het
aantal leden afneemt en zich zoo goed
als nooit uit zich zeif nieuwe leden
aanmelden of de leden hun contributie
verhoogen zal het een ieder duidelijk zijn,
dat een versterking der middelen, hetzij
door grootere opöreagst aer busjes, hetzij
door het zich aanmelden ais lid (pen
ningmeester Dr. v. Hélderen) hoog ge
wen scht is.
Gisteren heeft op den hoek van de
Rotterdamsche Kade en de Nederstraat
een aanrijding plaats gehad tusschen een
vrachtauto, die de straat rechts en na
het geven van signalen, inreed, en een
'wielrijdster, die dacht, dat het signaal
achter haar werd gegeven en die den
Punt opreed. De wielrijdster werd zoo
gewond, dat, al was zij eerst naar huist
gébracht, later overbrenging naar het
gasthuis noodzakelijk bleek.
Uit Zuid-Beveland.
Donderdagmiddag botsten aain de
Wilhelminastraat Ie Goes de auto van
den heer S van Strien. die uit de Wilhel
minastraat en die van den heer A. van
Heel, die uit de Voorstad kwam rijden,
tegen elkaar. Beide auto's werden ern
stig oeschadigd, terwijl de heer v. H.
eenige schrammen aan het gelaat opliep
Bij beschikking van den Minister
van Financiën is aan de gemeente *s-
Gravenpolder een voorschot uit 's
rijks kas verleend tot een maximum van
f 3213.namelijk ter verstrekking aan
de vereeniging in die gemeente
aan de vereenigingen im die gemeenten!
uitsluitend werkzaam toit bevordering van
de verkrijging van onroerend goed door
ifandarbeiders, ter uitbetaling van het
door een landarbeider benoodigd be
drag voor de verkrijging van 'n plaatsje.
Men meldt ons uit Schore:
Bij het fw ach ben voor de gesloten spoor
brug over het kanaal door Zuiid-Reveland
lagen twee sleepschepen, ongeveer te
gen elkaar, en de tros die beide schel
pen verbond, hing in het water. Tusschen
de schepen lag een roeiboot, waarin een
persoon, die zich verdienstelijk mlaak-
te door het uitscheppen van het binnen
gedrongen water. Toen de sleep na het
openen van de brug verbrak, werd de
tros strak getrokken tengevolge waar
van de roeiboot werd opgelicht en kan
telde, zoodat de inzittende persoon te
water geraakte. Hij wist zwemmende den
wal te bereiken en kwam' aldus met den
schrik vrij.
Dinsdagavond werd te Waarde
een vergadering gehouden om! "te komen
tot het oprichten van een ijsvereeniging
en tot het verkrijgen van een ijsbaan.
'Als plaats werd aangewezen, h|et ge
deelte van de Waardscbe Vliét, tegen
over het voormalige café Lugtenhurg,
waar na het verbreeden en uitdiepen van
een watergang en eenige andere werk
zaamheden een ijsbaan verkregen zou
kunnen worden van 500 M. lengte bij
60 Meter breedte. Het- comité voor het
verkrijgen van de benoodigde vergunnin
gen en andere voorloopige werkzaamhe
den bestaat uit W. E. de Jager, J. G.
van Burg, S. Waterman, J. J. Pieper,
M. v. Weele, P. Knijnsen, J. Oudesluijs
en W. Waterman Mz.
Tot de opgerichte ijsvereeniging, tra
den staande de vergadering, reeds "57
personen als lid toe.
een besluit genomen om de boot publiek
te 'erkoopen; dezer dagen werd zij ge
veild en oracht ae betrekkelijk luttele
som van .f 43 op. Van Ambachts'ieeren,
eigenaars van hel veer, was in der tijd
machtiging verkregen om op deze wijze
en voor dat doel over te zetten.
De standaardmolen, genaamd „het
Zeepaard" te Scherpe nisse is ten
doode opgeschreven. Komt niets tus-
schenbeide, dan zal de molen, die eenjge
eeuwen oud is, worden, gesloopt.
->
Ze e u w s, c h-V 1 a a n de r e n O. D.
Naar aanleiding van het bericht
in ons vorig nummer over de stremming
van den Provincialen Stoombootdienst op
de Wester Schelde, gedurende de mist
dagen, vestigt men er onze aandacht op,
dat de dienst WalzoordenHains-
weert zonder vertraging is gaande
houden. Enkel werden Dinsdagavond de
reizen van i7.30 en 18.35 samengesmolten
met het oog top den korten tusschentijd.
Zeeuwcrh Vlaanderen W.D.
Op initiatief van het bestuur van de
Werklieden\e;-een,iging te Oostburg
wordt sinds eenige dagen door een be
kwaam mandenmaker uit Maldeghem
aan werkloozen onderricht geven in 't
mandenmaken. Dit onderricht heeft 3
dagen in de week plaats en zal gedurende
3 a 4 weken gegeven worden. Een en
ander heeft plaats in het Beursgebouw,
door het gemeentebestuur voor deze ge
legenheid welwillend afgestaan. In hoofd
zaak zuhen manden voor aardappelen
vervaardigd worden, waarvoor men dan
nog een afzetgebied zal zoeken, hetzij
deze verkocht worden dan wel verloot.
Wellicht dat in deze industre een middel
gevonden wordt de werkloozen aan werk
gelegenheid fe helpen, en zoodoende liet
ledigloopen te veorkomenv Waar een en
ander uitgaat van de werküedenvereeni-
ging spreekt het vanzelf dat alleen leden
der vereeniging tot dit werk worden toe
gelaten.
Uit Tholen.
Te Oud Vossemeer was er
aan de overzijde van de Eendracht ja-
renlahg een roeiDoot en een daarvoor
■aangewezen persoon beschikbaar, die 't
mogelijk maakten in den nacht genees-
o,f verloskundige hulp aldaar in te roe
roepen. Nu er te Nw. Vossemeer evenwel
zelf een arts is aangesteld! en geen ge
bruik meer behoeft gemaakt te worden
van een en ander, heeft 'het gemeentebe
stuur van de laatstgenoemde gemeente,
Bij apolbokwi «a
mMcbur.
(lugez. fded.>
GEMEENTERAAD VAN VLISSINGEN.
De eerste vergadering van den ge
meenteraad Van "V lissingen, die vol
gens gewoonte heden (Vrijdag) zou ge
houden worden, en aanvankelijk was uit
gesteld t(ol 1 Februariis andermaal ver
schoven en wel lot Donderdag 7 Febru
ari. Ter behandeling in die vergadering
zijn reeds de volgende stukken ingeko
men:
Een voorstel om den heer J. J. Blan-
kert om gezondheidsredenen eervol ont
slag te verleenen al[s lid Van de Goiim-
missie tot wering van schoolverzuim.
Overeenkomstig een schrijven van den
Minister van Arbeid, Handel en Nijver
heid worden een tweetal wijzigingen in
de verordening op de keuring van waren
voorgesteld en wel ten eerste om' in het
belang van de mogelijkheid om overtre
ders tei straffen, te bepalen, dat het ver
boden is met betrekking lot waren iets
te doen of na te laten in strijd met d(b
voorschriften krachtens de Warenwet,
met uitzondering van alt. 16 dezer wet.
Verder dat het verboden is vervalsch-
te waren (o.a. melk) ten verkoop of ter
aflevering in voorraad te hebben en ten
slotte om het woord „melkveehouders"
op te; .nemen, daar deze door den Hoo-gen
Raad niet als koopheden worden be
schouwd.
Door Ged. Slaton is aanmjerkhig ge
maakt op de d.d. 25 Mei j.l. vastgestelde
bebouwde kom der gemeente. Zij meen
den, dat de Prins ïïendrikw'eg, de
Nolleweg e n de Koudekerksehe weg niet
er ouder mogen vallen. Burg. en Weth.
hebben daarop medegedeeld, dat reeds
in 1922 rekening ie gehouden met den
wensch van Ged. Staten ottn het ad-vies
te volgen van den hoofdingenieur-direc
teur van, den Rijkswaterstaat. De mii vast
gestelde kom is zelf: nog iets kleiner
dan die van 1922. Voorts hebben burg.
en weth. gewezen op de belangrijke uit
breiding der bebouwing in de laatste ja
ren, zoodat verwacht 'mocht worden, dat
binnen niet al te langen tijd de aangege
ven „grenslijn zou zijn bereikt.
Ten aanzien van den Prins Hendrik-
weg deelden burg. en weth. mede, dat
de motieven om dezen weg in de be
bouwde kom te nemen, gebaseerd zijn
op politieoneele overwegingen, in ver
band met den Pnov. Stoombooobdiejnst
en den Stoomvaartdienst Zeeland en sta
tion der N. S. bij dien weg.
Met voorbijgaan dezer argumenten,
deelden Ged. Staten mede, dat wegem
binnen de bebouwde kom niet in aanmer
king komen voor eene uitkeering inge
volge de Wegenbelaslingwet.
Deze opvatting hebben, B. én W. uit
voerig best. eden. Zij wezen erop, dat
de Prins Hemdrikweg reeds voorkomt
op het prov. wegenplan,.
Ged. Stalen hebben in een nader ant
woord de aangevoerde motieven niet be
streden, doch medegedeeld, dat hunner
zijds zal worden uitgemaakt, wat als een
kom weg e. s. eene traverse zal worden
beschouwd. B. en W. meenen ten slotte
in verbapd met de aanvrage voor verbe
tering van, den Prins Hendrikvveg, het
voorstel dn de door Ged. Staten ge-
wenschte bewoordingen gewijzigd dient
te worden.
Voorgesteld wordt aan de, Soc. An.
toestemming te verleenen de haar ver-
verleende concessie voor het leggen en
hebben van electri c" e ge ei i ngen n en
over den openbaren gemeentegrond en
het openhaar gemeeuitewater over te dra
gen aan de P.Z.E.M.
En ook om den- aan de S. A- op 28
Dec. j.l. verkochten gronfl over te dragen
aan de P.Z.E.M.
Waar het gelukt is de beertonn(en op
geruimd te krijgen wil.'en, B. en W-. dit
nu ook trachten met de beerputten en
dit door f 25 per keer te berekenen
voor het ledigen der putten.
Bij overeenkomst tusschen den hoofd
ingenieur van den Waterstaat en de ge
meente in 1856 gesloten, en gewijzigd
in 1910 worden 4 malen per jaar de
sluisdeuren van; de Wester- of Koopmans
haven gesloten en gespuid met de steenen
spuisluis. Dit is voor schoonhouden van
den sluisvloer te weinig ein wordt nu in
overleg met den hoofdingenieur, direc
teur van dep Rijkswaterstaat voorgesteld
dit te veranderen in eep (maal per maand.
Waar gebleken is dat vanj den grond
die in 1927 voor uitbreiding van de Zee
vaartschool is verkocht aan de K. P. M-
en de Java-China-Japanlijn10 vtande720
vierk. meter grond eigen/dom) is' van het
rijk en niet van de gemeente, volgens
den beheerder vap het kadaster, stellen
B. en W. voor er genpegen mede te ne
men ,dat de voor die 10 vierk. Meter te
ontvangen f 100, aan den staat toekomt,
In verband met een desbetreffend ver
zoek en liel bouwen van woningen ter
plaatse stellen B. en, W. V|0(ol:| pan J. M.
v. d. Berg voor een half jaar kwijtschei"
ding te verleenen van pacht op een per
ceel weiland tusschen; Singelweg en Ho;
beinstraat, uitmakende een bedrag van
f27.50.
Voorgesteld wordt verbetering te
brengen in den zeer slechteu toestand
waarin reeds geruimen tijd het Rondeel
in de Wester- of Koopmanshaven ver
keert. Het metselwerk vertoont scheuren,
en gaten, terwijl de grond onder de fun
deering is weggespoeld. De uitgaven "van
dit werk, welke op rond f 14.500 wor
den geraamd, kunnen ten laste van den
kapitaaldienst 1929 worden gebracht en
gedurende 10 jaar kan telkens een-tiende
deel daarvan op den gewonen dienst,
ten bate van den kapitaaldienst, in uit
gaaf worden gebracht.
Voorgesteld wordt aan mevr. de wed
M. D. Martin—Vermeulen, zouder vaste
woon- of verblijfplaats f 16.50 terug te
betalen zijnde de straatbelasting 1928
voor perceel Boulevard Evertse 36, dat
het geheele jaar onverhuurd is geweest,
Eenzelfde voorstel wordt gedaan ten be
hoeve van W. Stro o Lzn. te Vlissingen
ten bedrage van f 5.50 voor perceel Gla-
cisslraat 25, dat ook' het geheele jaar
1928 onverhuurd was.
Onvoorziene omstandigheden uitge
sloten hoopt Ds. H. A. Wiersinga Zon
dag 17 Maart intrede te doen bij de Ger.
Kerk te Vlissingen.
Ds. J. Vossers hpopt 3 Maart af
scheid te nemen van de Ned. Hepv.
Gem. van Serooskerke en op 10
Maart intrede te doen te Rozenburg,
na bevestiging door zijn vader, ds. G.
Vossers, emeritus-predikant te Overveeri.
Aan de op 23 dezer te S t, A n n a-
l a n d gehouden, stemming door lidmaten
der Ned. Herv. Kerk, tot machtiging aan
Kerkvoogden om aan het Bestuur van het
Waterschap te kunnen verkoopen een
strook grond van een aan de kerk behoo
renden tuin, noodig om te kunnen ver
breeden de daar langs loopeinde Water
gang, waardoor het overtollige water
vlugger tot de zeesluis gebracht zou wor
den, namen 104 kiezers' deel, waarvan
zich 99 verklaarden geen bezwaar tegen
dezen verkoop te hebben.
Het adres aan het Kiescollege van
de Ned. HerV. Gein. te Den Haag, waar
in tegen dén invloed van. eenzijdig con-
MiuuELBU ft G.
r,. A. VV. Jansen,
Direetie: m -w
J. Th. v. d Mehr.
(Ingez. Med.)
fessionalisme op het beroepen van pre
dikanten gewaarschuwd wordt, de zj$.
„Kerkbode-circulaire", is, voorzien te
zijn van 1754 handteekeningen, aan den
voorzitter van den kerkeraad toegezon
den.
Gere f. Kerk. 1 i
Aangenomen het beroep naar Arum en
bedankt voor Sclioondijke, Nieuwerkerk
en Overschiid door S. van Wouwe cand.
te Vlissiugen.
Op Maanaag 28 Jan. 's avonds 8 u.
zal in den Schouwburg alhier door
de N.V. Groot TooneéL worden opge
voerd „De gebroken Stralenkrans"..too-
neelspel in vier bedrijven naar den: be
kenden roman van Florence E. Bar
clay, schrijfster van „'De RozenkransF'^
In dit stuk treedt o.a- op Mies Peijters,
(Hét witte vrouwtje), Petro Bculuiuann
Job,. Langenaken en Julius Brongers.
Dr. Willem Rooyaards. j
Volgens een hedenmorgen alhier
ontvangen bericht is Willem Rooyaard*
in den afgeloopen nacht te Menton (Z-.
Frankrijk), waar hij voor herstel van ge
zondheid vertoefde overleden.
Er komen bij dit overlijden vanzelf
een reeks beelden in onze herinn|ering:
uit verre verten de lange, jonge man die
bij de Vos in Rotterdam de salonstukken
van Van Nouhuijs speelde; de declama-
tor-in-rok waarvan we ons o.a. herin
neren dat hoe hij in de concertzaal alhier
de muren deed trillen door bet ontzag
lijk geluid waarmee hij in Shakespeare1®
„Antonius" het rumoer van het volk uit
beeldde, maar ook de telkens ver
rassende veelzijdigheid van, ,de door hen®
louter door spreken vertoonde karakters;
dan verder tooneelfiguren die voor ons
personen zijn geworden: Merkadet,
de markies de Seiglière, Violier, Wa"
renar, Borkman, enz. enz. veel te veel om
op te noemen.
Maar dan is er nog een Rooyaards
geweest, dien we als zoodanig niet bezig
zagen, maar wiens producten we met
bewondering hebben aanschouwd': Ide re
gisseur die de wonderen schiep van Mid-
zomernachtsdroom en Winteravond
sprookje.
Het is een rijk leven geweest wat re'
sultaten betreft. Voor hem zelf wellicht
nog zeer onbevredigend, want hij wilde
zooveel veranderen in een tooneelwiereid
die verduft dreigde te worden door tra
ditie. En al had hij een sterken geest en
een zeer sterken wil waarmee hij an
deren dwong te doen zooals hij wilde,
hij was toch niet almachtig en juist
door dat al te sterk dwingen van an
deren, moest hij onvermijdelijk herhaal
delijk botsen.. En bij slot van rekening
was het groote publiek, dat dan toch het
tooneel finantieel moest dragen, niet
volledig rijp voor zijn scheppingen, een
gebrek dat niet geheel werd opgeheven
door de opofferingsgezindheid van enkele
bewonderaars.
Maar diepe sporen heeft hij op liet
Nederlandsch tooneelgebied getrokken.
En dat niet alleen doordat er nog zoove-
len onder de huidige acteurs en actrices
zijn, die nog steeds op-z'n-Boovaards
spreken en gebaren. Van veel meer be-
leekenis is hetgeen hij heeft gewrocht en
geleerd op het gebied der regie. Voor
ons land was hij in dat opzicht baanbre
kend.
En daarnaast zullen we hem zeker
moeten blijven herdenken als indrukwek
kende voordrager, en als de man die met
het zeggen van verzen zoo'n buitenge
wone stemming wist te wekken. Dat hij
daarbij gesteund werd door een pheno-
-iinv n OA o sppojs fiz 'usSnoqoF jnrnotn
gestipt.
(Jrnen. -
Te Bisbéck (Oostfr.) zijn Dinsdag bij
het uitgraven van een vossenhol, op 2$|
meter diepte, twee merkwaardige gaTe,
gevulde urnen gevonden.
Over eenige weken zal worden ge
poogd! nog meer uitgravingen te doen.
