m. 14
K
enz.
BINNENLAND
mr STAD EN PROVINCIE
HOTORRUWIELEH
AMSTERDAM
Verschillende Berichten
1U
f-d
Wf
lat
s
its
DoxtdLepdag 17 Januari 1929
172e Jaarganf
LS
|V.e
ler
ior
Iget.
lof-
ik
en
iaW
res-
li-
Bij «lit nummer behoort oen Bijvoegsel.
3ü-
oa-
be
md-
tn.ii.,
lich-
rij-
traat
ijan,
vek-
iaie,
Ipen,
t>ruin
fc 67;
|nstr.
jsbol-
lSeis-
inse,
Cor-
Wi,
h.and-
|tr. L
liwen-
A.
Hee-
ïisstr.
be is ti*.
f ij ver,
de
Ids, C.
Inder-
167;
111;
veg R
H 17;
Zeere;
Jroever,
Ichoen,
Politie
-8 uur
|v. Arb.
Cur-
Zon-
v.m.
en van
S. -
^schied-
ig. Spr.
I Leiden.
id. Chr.
lAdriani,
ar.
H. G.
bal
|rstelliag
Speel-
Kerck-
|e Pekin-
u.
ontw.
[•en, Am-
8.15 u.
t. Zoeuw-
S -hut-
|cht door
te Vlis-
|an leerl.-
n. Ku,-
zaal.
|iddelburg
N ij ver
iet licht-
Ivan Len-
Interlezinf
Spr. de
ien Haag.
el den.
BOER,
DB KATHOLIEKEN EN
DE UNIE VAN UTRECHT.
"We hebben in de Msb. niets meer ge
vonden van den parlementairen Redac
teur wiens boute bewering wij bestre
den: dat de Unie van Utrecht betee-
ikende de afzwering van het Katholicis
me.
Maar wel staat in de Maasbode van
gisterenavond een hoofdartikel van W.
Nolet. Warmond, waarin met kennis van
zaken de beteekenis van de Unie van
Utrecht wordt besproken.
Evenwel in een heel anderejta
geest dan door den parlementairen re
dacteur van dat blad werd gevolgd,
die zich dit geschiedenislesje voor gezegd
kan beschouwen.
Nolet erkent dat „de loop vad de ge
beurtenissen in ons Vaderland, inclusief
het ontstaan van het Koninkrijk der Ne
derlanden onder het gezegend bestuur
van de Oranjevorsten, den invloed van
de Unie heeft ondergaan, en feitelijk zon
der deze Unie niet goed denkbaar is."
Maar hij heeft er twee bezwaren tegen
om aan de herdenking dier -Unie een
feestelijk karakter te geven.
Ten eerste heeft de Unie (met de daar
aan voorafgaande Unie van Atrecht) op
nieuw scheiding gebracht in den Groot-
Nederlandschen Staat dien toen juist aan
't groeien was. Men kreeg toen een
„Klein-Nederlandsche oplossing", die be-
Itreurd wordt door hen bij wie thans
de Groot Nederlandsche gedachte meer
en meer veld wint.
En voorts een katholiek bezwaar
In Juli 1578 komt in. het Noorden de
Religievrede tot stand in, de gewesten, die
den Prins van Oranje volgden. Dat is,
schrijft Nolet, nog geen onderdrukking
van de Katholieken maar toch een be
voordeeling van de Calvinisten, die vol
gens de Pacificatie alleen in Holland en
Zeeland voorloopig den bestaanden toe
stand mochten behouden, maar buiten
die gewesten geen propaganda mochten
maken. De Unie van Utrecht gaat in deze
richting een belangrijken stap verder
wanneer het dertiende artikel bepaalt:
Holland en Zeeland mogen in zake de
religie handelen, zooals zij wi'en, de an
dere provinciën kunnen cle zaak regelen
zooals zij dat zelf wenschelijk vinden,
zonder dat eene andere provincie hen
daarin mag hinderen; met vrijheid van
religie, en zonder dat iemand ter wille
der religie zal mogen worden achter
haald of onderzocht.
De schrijver in de Msb.. vervolgt dan:
„Hiermede werden dus de min
derheden eenvoudig overgeleverd
aan de machthebbenden en feite
lijk hebben de gewesten van de hier
gegeven vrijheid gebruik gemaakt,
om de katholieken te onderdruk
ken.."
We meenen hierbij te moeten opmer
ken dat het tweede deel van dozen zin
omtrent hetgeen feitelijk gebeurde_, nog
niet rechtvaardigt de voorstelling in het
eerste gedeelte ,n.l. dat door die bepalin
gen de meerderheid „eenvoudig" werd
overgeleverd aan cle machthebbenden.
"Want die voorstelling geeft de onjuiste
suggestie .dat de bedoeling der bepalin-
jgen „eenvoudig" zou zijn geweest de
minderheden te onderdrukken. En juist
dat is het wat wij ontkennen.
Wij meenen zelfs dat de termen van dit
artikel getuigen van de vooropgezette
bedoeling om de toen nog zeer talrijke
katholieken in de Noordelijke gewesten,
vTijheid van religie te verzekeren.
Meu leze slechts den tekst, dien de
schrijver in de Msb. trouwens ook geeft.
De oiiderteekenende gewesten zouden
volgens dat artikel ten opzichte van den
godsdienst:
generalick oft particulierlick al-
sulcke ordre stellen als si tot rust
ende welvaert vande Provinciën,
Steden, ende particulier leden van
een, ende conservatie van een vge-
Bck geestelick ende weerlick sym
goel ende gcrechticneyt doennelick
vynden sullen. Sonder dat heni hier-
mne by enyge andere Provinciën,
enieh hynder ofte belet gedaen sal
moegen worden, mits dat een yder
particulier in syn. Religie vry sal
moegen blijven ende dat men nye-
mant ter cause vande Religie sal
«noegen achterhaelen ofte onder-
soucken, volgende die voorsz. Pa-
«Rcatie tot Ghendt gemaeckt."
gouden de onderteckenaars van dat ar-
hkel, waaronder verscheidene katholie-
e -uitvoerig gedetailleerde orn-
s irqving, geteekend hebben, wanneer
caarvan de opzet was geweest de katho-
ueken te onderdrukken?
Bewijst niet vooral het tweede en dui
delijkste deel vanaf: Sonder dat - die
gunstige bedoeling?
Dat ten slotte, daarna gebleken is
dat Üt artikel geen beletsel was voor
de zeer roerige Calvinisten om de min
derlieden te onderdrukken (de Katholie
ken maar ook de Remonstranten als v.
Oldenbarneveld) is te betreuren, maar,
is geen aanklacht tegen de opstellers en
onderteekenaars van de Unie.
Zelfs Nolet erkent dait de bepaling dei-
Unie, dat ieder in zijn religie vrij zal zijn,
„tpch wel meer is geweest dan een
doode letter."
Toch houdt hij vol dat de religiebepa
lingen van de Unie den grondslag zijn ge
weest voor de verdrukking en achterstel
ling van de Katholieken.
Dat is ten slotte een persoonlijk ge
voel. Wij schreven zelf in ons artikel
van Zaterdag ons te kunnen voorstellen
dat een katholiek, bij de gedachte aam de
achterstelling der Katholieken in de re
publiek, weinig lust ^gevoelt om eem
i verheerlijking der republiek mee te vie
ren
Wij kwamen echter op tegen de onzui
vere motiveering van den parlementai
ren redacteur van dat blad. En die wordt
door het artikel van Nolet zeker niet
herhaald.. Hij zegt zelfs zonder bitter
heid of wraakgevoel de Unie te herden'
ken.
Wat het Gnoot-Nederlandsche motief
betreft, is het ons niet mogelijk om de
Unie van Atrecht (die de Unie van
Utrecht uitlokte) in dat Groot-Neder-
landsch verband te bezien. Want daar
te Atrecht waren het niet Nederlandsche
maar Waalsche gewesten, die het
eerst zich afscheidden, n.l. Artoiis, Hene
gouwen, Rijssel, Doornick en Valencien
nes, waar de Nederlandsche stam toen
en ook n u weinig of niets beteekende.
Over de andere Zuid-Nederlandschje
'gewesten was toen nog geenerlei be
slissing maar den eenen of den anderen
kant.
DE RIJKSMIDDELEN IN DEC. 1928.
De opbrengst van de Rijksmiddelen
(boofdsdm en opcenten) over de maand
Dec. 1928 bedroeg f 43.209.416, tegen
f39.811.699 over de maand Dec. 1927.
Het één twaalfde gedjeelte der ra
ming over het geheele jaar .bedraagt
f38.831.416.
We laten hieronder volgen d/e op
brengst over de twaalf s maanden van
1928, vergeleken met die over de twaall
maanden van 1927.
1928
f20.856.163
- 27.577.443
- 94.464.380
- 12.295.410
- 18.175.330
-62.866.143
- 4.564.737
- 1.974.177
- 10.981.726
- 2.689.496
- 44.999.027
- 14.668.791
- 47.663.865
- 23.196.707
- 1.064.864
- I625.756
- 27.019.570
- 27.208.798
-39.478.121
- 4.042.042
- .>656.779
258.161
- 4.977.581
Grondbel.
Pers. bel.
Ink. belast.
Verm. bel.
Div. en T.
Inv. recht.
Stat. recht
Zout
Geslacht
Wijn
Gedistill.
Bier
Suiker
Tabak
Goud, Zilv.
Rijw. belst.
Zegelrecht
Registr. recht
Succ. recht
Domeinen
Staatsloterij
Jacht, visch
Loodsgelden
Totaal f 492.305,082 f 499.131.715
De opcenten ten bate van het Lee-
ningsfonds gaven over Dec. 1928 een
opbrengst van f 8.76L521, tegen een be
drag van f7.978.448 in Dec. 1927.
De inkomsten ten bate van het "We
genfonds gaven over Dep. 1928 een
opbrengst van f 203.868.
REVOLUTIONAIR SOCIALISTISCHE
PARTIJ.
Gemeld wordt dat tussehen de leiding
van het Rev. Soc. Verbond, omder lei
ding van Sneevliet, eenige revolutionair-
socialistische groepen, onder leiding van
Stenhuis, en eenige vereenigingen, vroe
ger afdeelmgen van de Socialistische
Partij, overeenstemming is bereikt; zij
zullen zich vereenigen in een Rev. Soc.
Partij.
1927
f20.297.312
-29.211.472
102.860.938
- 12 457.745
- 19.443.690
- 58.718.925
- .4.359.051
2.130.869
- 10.335.582
- i2.709.202
- 46.065.803
- 13.454.775
- 44.378.426
-22,767,119
991.386
- >2.718.576
-25.983.193
- 23.108.386
- 47.334.896
'3.845.649
-f) 656.111
-f 219.535
- 5.053.031
AUTOVERKEER TUSSCHEN NEDER
LAND. EN BELGIË.
Daar gebleken is, dat de douanen aan
verschillende posten der Nederlandsch-
Relgische grens nog niet op de hoogte
van het Koninklijk besluit waren, waarbij
ingaande 1 dezer, vrijstelling any we
genbelasting en taxe de sejour verleend
wordt op basis van wed er kee ri gl ïeid
heeft het bestuur der Kon. Nederlandsche
Automobielclub een brief gericht aan den
minister Van financiën en tegelijkertijd
aan den president de la Oommission de
circulation Generale de Douanes du Ro-
val Automobile Club de Belgique te Brus
sel. Hierin wordt verzocht, ten spoedig
ste de noodige instructies te geven aan
alle Nederlandschi-Belgische grens pos
ten, opdat het automobiel verkeer niet
langer onnoodig op onthouden ónder-
vindt.
Uit Middelburg.
- Nadat gisteren af en toe hagelbuien
er aan hadden herinnerd dat het nog
steeds wintert ging het ongeveer 5 uur
over in een sneeuwbui en gedurende een
paar uur dwarrelden de witte vlokjes
naar beneden, af en doe door hevfgen
wind voortgejaagd en aangroeiend tot;
een sneeuwstorm. De jeugd was aan het
sneeuwballen gooien en vele steedjes
kwamen voor den dag, maar ook klonken
spoedig de bellen van een ar door de
straten.
In tussehen werd ten zeersite gevreesd,
dal de marktdag van heden geheel in het
water zou vallen, al was het dan iu
'sneeuwwater.
Dit is voorkomen door het krachtig
optreden van den gemeentelijken reini
gingsdienst, die gisterenavond van 10 tot
12 uur op zeer prijzenswaardige wijze in
den weer is geweest.
Onder Leiding van den directeur trok
ken alle mannen gewapend met de: nieu
we sneeuwscheppen'er op uit.
In verband met den marktdag werd
door een flinken ploeg in dien tijd het
geheele verhoogde gedeelte van de Markt
van sneeuw gezuiverd, en toen de teuten-
verhuurders lieden morgen in de vroegte
kwamen, konden zij als iederen Donder
dag hun kramen opslaan.
De overige leden van het personeel
werkten gedurende genoemde twee uur
aan verschillende hoofdstraten en we
gen, en het was zeker goed gcrien, waar
weinig bewoners dit zelf meer deden,
dal last was gegeven ook de stoepen van
de sneeuwmassa te ontdoen.
Gelukkig is er hedennacht_geen nieuw
pak' sneeuw bijgekomen en is het resul
taat van den arbeid in den laten avond,
groot gebleven.
Hedenmorgen zijn de 90 werkloozen,
die anders naar de Oranjezon gaan, hier
gehouden en bjj het sneeuwopruimings-
werk aan den arbeid gezet. Daardoor was
het mogelijk dat op verschillende plaat
sen in de stad met grootte kracht 'het
werk kon worden aangevat, en in de
eerste plaats de hoofdtoegangen tot de
stad en tot de Markt.
Alleen de Langedejft had van morgen
ook nog wel een extra beurt noodig ge
had.
Geholpen door het dooien, en gebruik
makende van zand met zout, werd de
sneeuwmassa spoedig los en kon bijeen
worden geveegd.
Het is zeker waar, dat hot werken met
zand en zout aanvankelijk de straten vuil
maakt, maar als men wacht tot het
dooien den boel los werkt, is dit ook zoo
en men is nu spoediger van de sneeuw af.
Hoe het zij, wij meenen een woord van
waardeering voor het spoedig aanpakken
door de reiniging, namens velen, era zeker
niet het minst namens de marktkooplie
den, geuit te mogen neerschrijven.
Het bovenstaande was reeds geschre
ven, toen de vertegenwoordigers van de
Amslerdamsche en van de Rotterdam-
srhe marktkooplieden tot ons het drin
gend verzoek richten om in het openbaar
te getuigen van hun grooite dank
baarheid, die zij reeds aan den di-
recteur van den reinigingsdienst persoon
lijk hadden betuigd.
Zelf wezeu zij er op critisch te zijn
aangelegd, maar ook heel gaarne te er
kennen als er ten hunne opzichte goed
werk is verricht. Toen zij heden morgen
door de besneeuwde streken reisden en
met den trein van 11 uur hier aankwa
men, verwachtten zij een onbruikbaar
marktterrein te zulLen vinden en om
kwart voor twaalf weer te zullen veitrek-
ken. Groot was hun verbazing en blijd
schap een plein te vinden vrij van
sneeuw en bezet met kramen. Dat er niet
veel koopers konden worden verwacht
bleef bij hen vaststaan, maar, waar zij
meenen, vooral in de zomermaanden,
veel aan het succes van den marktdag
bij te dragen, stelden de heeren het op
hoogen prijs nu ook van de zijde van een
lak van gemeentedienst, een dergelijke
medewerking te mogen ondervinden.
rr
Uit Vlissingen.
- Niet op den laatsten Vrijdag van
Januari doch op Vrijdag 1 Februari zal
de eerste vergadering van den gemeen
teraad van Vlissingen plaats heb
ben.
- In de gisterenavond gehouden ver
gadering van de Vereeniging ter beharti
ging van de belangen van slech|üioo>-
renden ,te Vlissingen heeft de heer
Jacq Frank eenige voordrachten ten ge-j
hoore gebracht en daarvoor groote dank
baarheid geoogst.
Uit Walcheren
De Noorderstorm in den nacht van
Dinsdag op Woensdag joeg het zeewater
te Westkapelle in het Noorden hoog
op den dijk. Het gevolg was, dat hieel wat
aangebrachte klei en zandzakken in de
nog niet herstelde gaten is weggespoeld.
De rails, gelegd over geheide palen in
de gaten voor het aanvoeren en aldaar
storten van klei, waren met enkele pa
len weggeslagen.
Ook de keet van den opzichter, ge
plaatst in het Noorden op den dijk, lag
Woensdagmorgen tegen den grond
Uit Zuid-Bevelana.
Te Kapelle werd gisterenavond
de film van den Vrijheidsbond vertoond.
Uit S c no u we n-D u v el a n d.
Dinsdag j.l. kwam de gemeente
raad van Burgh in voltallige verga
dering bijeen.
Bij de opening wijst de voorzitter op
de belangrijke werken die in dit jaar in
de gemeente tot stand zullen komen,
speciaal wat betreft waterleiding en elec-
trificatie.
Het verslag der commissie lot wering
van schoolverzuim, komt lot gunstige con-
clussies.
Op het bekende verzoek van de Kon.
Ned. Politiehondenvereeniging en van de
vereen, voor onvolwaardige arbeidskrach
ten om toetreding als lid wordt niet
ingegaan.
De bekende verzoeken om' adhesie
betuiging aan de adressen der gemeen
tebesturen van IJselinonde en Axel, wor
den voor kennisgeving aangenomen.
Aangaande het verzoek van de ver
eeniging voor Nederl. gemeenten om toe
treding als lid stellen B. en W. voor toe
te treden tot deze nuttige vereeniging,
voor al tot het bekomen van goe'de en
belangrijke adviezen ,en eveneens aan
te sluiten bij de provinciale afdeeling
dezer vereeniging waartoe m. a. st. wordt
besloten. Het verzoek van den heer M.
G. Boot Wz. tot plaatsing van een heining
.aan de g'rens van zijn erf even ter
zijde van de greppel aan Hoog-Burgh
wordt ingewilligd.
Aangaande het schrijven van den Pen
sioenraad inzake de wijziging van vroe
gere besluiten van benoeming tot
wederopzegging van den heer "M. C.
•J. Pilaar als vaccinateur en geneesheer
belast met de armenpractijk geven B. en
W. in overweging de benoeming van den
heer Pilaar als defenitief te beschouwen,
ingaande 1 September 1927; in dien
geest wordt door den raad besloten.
Een schrijven van den Minister van
Arbeid omtrent aanvulling der verorde
ning der Warenwet met enkele noodza
kelijk gebleken bepalingen wordt aange
houden tot een volgende vergadering na
bekomen advies van de gezondheidscom
missie. j iHilffli
In verband met een verzoek van het
bestuur der vereeniging v. d. Landarbei-
derswet voor Schouwen-Duiveland wordt
op voorstel van den heer Heule beslo
ten niet als lid aan te sluiten^ maar van
gemeentewege aan cfeze vereeniging een
jaarlijksche subsidie van f-5 te verlee-
nen. Op de vraag van den heer Kloet,
of dit geen bezwaar kan opleveren voor
.eventueele uitvoering der wet ten op
zichte van inwoners dezer gemeente, ant-
bvoordt de voorz., dat daarvoor geen
bezwaar bestaat, daar de vereeniging
werkt voor het geheele eiland.
Omtrent een verzoek om gemeentelijke
subsidie door de vereeniging tot stich
ting van een lagere landbouwschool op
dit eiland,' wordt besloten een afwach
tende houding aan te nemen.
Een verzoek om' verhooiging van loon
tot f 3 per week door de schoonmaak
ster der o. I. school in verband m|et,'
•meerdere werkzaamheden
willigd.
Ten slótte wordt 'behandeld' een be
sluit van het Plaatselijk Armbestuur van
Wester Schouwen, behelzende uitgifte in
erfpacht door genoemd bestuur van een
perceel bouwland ter grootte van 93.4
Are aan A. Renters en Jobs. de Glopper.
Besloteu wordt op dit besluit gunstig
te adviseeren aan Ged. Staten. Bij de
rondvraag bespreekt de heer Kloet den
ongunsligen toestand aan den Achterweg
bij I. D. Bakker, B. en W. zullen trach
ten hierin te voorzien.
O
Uit T hol en.
Te Oud-V o. sse meer zal op 31
Januari a.s. het honderdjarig bestaan van
het gezelschap „Leeslust" worden her
dacht, door de leden is thans definitief
besloten in een feestelijke avondbij'een-
komst dit feit feestelijk te vieren, waar
bij uil de oude notulen de heer G. W.
J. de Graaff, als directeur vian „Lees
lust", een lezing zal houden over het ver
loop van de werkzaamheden van het ge
zelschap ,dat gemeenlijk bestond ul| 13
leden, waarvan mlaar enkele malen is af
geweken. 5
wordt inige-
AUTOHOBIELEH
1120 JANUARI 1929
.Geopend van 10—5 u. en 8—ioVz u.
Zondag (laatste dag) van 10—5 u.
(Ingez. Med.)
He e u w s cb-V 1 a a n de re n O. D.
Naar de Tern. Crt. verneemt is liet
burgerlijk armbestuur te Ter neuzen
bij Ged. Staten in beroep gegaan van het
besluit van den gemeenteraad, waarbij
goedkeuring is onthouden aan de laatst
ingediende begrooling voor 1929.
q
Zeeuw sch Vlaanderen W. D.
Met ingang van 1 Febr. is tot buiten
gewoon.. opzichter hij 's rijks waterstaat
aangesteld de heer P. Rosseel te IJ zen-
dij k e.
Maandagavond werden in de Mar-
nixstraat te Amsterdam een achttienja
rig meisje en een onoekende man door
een auto aangereden, het meisje kreeg
een wonde aan het hoofd, de man werd
bewusteloos opgenomen. De rpan bleek
overleden te zijn. Zijn indenti'lcit stond
nog niet absoluut vast.
Het ongeluk gebeurde, doordat de man,
ondanks herhaalde signalen gegeven door
den rechtsrijdenden chauffeur, loch nog
poogde over te steken.
Eenigeu tijd geleden heeft een 17-
jarige schildersknecht in een onbewoond
perceel aan de Laat te Alkmaar een
kistje met ruim f 7000 gevonden, welke
som, blijkens een daarin liggend briefje
bestemd was voor „Neel", de wed. van
den vroegeren ge mee rite Dode C„ die het
laatst in het huis woonde. De weduwe
is echter inmiddels overleden. Thans
hebben de Rolterdamsche erfgenamen
den vinder een bedrag van f 500 doen
toekomen.
Naar de kapitein van het gister
te New-York aangekomen White Star-
scliip „Majestic'.' rapporteert, heeft het
schip, toen het zien Maandagmiddag op
ongeveer 1500 K.M. ten Oosten van de
Amerikaansche kust bevond een gewel
dige stortzee over den boeg gekregen.
Door het overkomende water werd een
kok gedood, terwijl verscheidene sche
pelingen verwondingen opliepen.
Een aantal stalen luiken werd inge
drukt, zood.A het water verschillende
ruimen van het schip binnen stroomde.
Een gedeelte dér lading werd ernstig be
schadigd en geheel doordrenkt. De 289
derde klasse passagiers moeslen in een
anaer geaeeite van het schip worden
onuergeoracht.
Toen het schjp binnenliep was de
bemanning nog steeds bezig hel waiter
uit de ruimen te pompen.
o
HÏ5T VERGAAN DER REDDINGBOOT
„DE PRINS DER NEDERLANDEN."
Omtrent het vergaan bij Hoek van Hol
land van de stoomreddingboot „de Prins
der Nederlanden", wordt nog het vol
gende gemeld:
Ruim 10 uur Woensdagochtend ont
ving de loodscommissaris te Hoek van
Holland een telegram van de „Falcka",
Waarin oim sleepboot-assistentie werd ver
zocht. Toen is eerst de „Gouwzee" uit
gezonden en later nog de „Gele Zee",
doch wijl deze scliepen te veel diepgang
hebben, besloot de loodscommissaris ook
de reddingboot „Prins der Nederlanden"
ter hulp te Zenden. Bij het vertrek ran
de „Prins der Nederlanden" was de zee
minder ruw dan in de vroege ochtend
uren. De bemanning was vol goeden
moed en hoopte spoedig terug te zijn.
De matroos Tclgrom, die wel lot de
vaste bemanning van de Prins der Ne
derlanden behoorde is uiet mee uitge
varen, omdat hij toen het alarmsein
