Kg?' B li VOEGSEL I 1.1 Vrijdag 22 Juni 1928 No. 146 UK M ill lil MAATSCHAPPIJ VOOlt M1VERHFIO EX HANDEC. lieden en morgen houdt bovengenoem de maatschappij liaar 151ste jaarvergade ring alhier en gisteren zijn de meeste afgevaardigden en verdere deelnemers aan het congres reeds aangekomen. Velen vroeg genoeg om de drukte van den Marktdag mede te maken, andere wat la ter. Toen te 8 uur op de bovenzaal van de Sociëteit de Vergenoeging de ontvangst plaats had door het departement Middel burg der Maatschappij was een groot aantal leden aanwezig. De verwelkoming had plaats bij mon de van den voorzitter van het departed ment, den heer W. Berdenis van Berlekom. Spr. uitte zijn groote vreugde en war me waardeering, over het feit, dat zoo- Velen zich de moeite hebben getroost om de reis naar het, ondanks zijn naam, zoo onmiddelpuntig gelegen Middelburg te aanvaarden. Door de voortreffelijke gewoonte der Maatschappij telkenmale in n andere stad te vergaderen, wordt de [band met de De partementen dichter aangeheelid, waar door een te groot deel afzijdigen de ge legenheid lcrijgt het werken der Maat schappij van nabij gade te slaan,. Het amoge nadrukkelijk worden geconstateerd hoe noodzakelijk het is, dat ook Zeeland zich rekenschap geeft van de wensche- lijkheid hare belangen door de Maat schappij te doen dienen, zich rekenschap ervan geeft hoe de Maatschappij steeds pal staal om de volkswelvaart te bevor deren en hoe groot h^ar bezielend initi atief is om nieuwe gedachten ingang te doen vinden. Los van elke politieke sfeer, objectief en volkomen neutraal gaal zij nu reeas I1/2 eeuw haars weegs en verleden jaar op de schitterende jubileum-vergadering in Haarlem heeft men kunnen waarne men, hoe respectabel het aantal inrich tingen is van cultureel belang, dat op hel iuiliatief der Maatschappij 'tot slaud is gekomen. En dit verklaart dan ook het feil, waarom de stein der Maatschappij bij Overheid en particulieren gaarne wordt gehoord, waarom naar hare adviezen niet aandachl wordt geluisterd en dit zeker niet hel minst dank zij haar voor treffelijke organisatie. De 38 Departementen over het heele land verdeeld, staan in directe ver binding met het Hoofdbestuur en het Tijdschrift onderhoudt een levendig con tact. Een ander goed gebruik is, dal aan de jaarvergadering een zgn. avond van kennismaking voorafgaat. Deze avond kunnen de leden kennismaken met het Gemeentebestuur, met de stad, met el kander, maar velen zullen zeggen Allés goed en wel, maar wat is, wie is Middel burg* Wat doet dit Departement1" Spr wilt trachten de rechtmatige nieuwsgierigheid te bevredigen en zal, met trots waar het kan, met schaamte waar het past, enkele grepen daar voor doen uit de geschiedenis. Middelburg behóórt Lot één der oudste Departementen der Maatschappijhet werd opgericht den 24eu Mei 1815 als „Middelburgsch Departement der Neder- landsche Huishoudelijke Maatschappij te Haarlem." Wanneer men de notulen dier dagen doorbladert, dan valt het verschil tus- schen toen en heden wel sterk op. Vraag stukken van socialen aard komen slechts sporadisch voor; in hoofdzaak beweegt Jvet Departement zicli op het gebied van landbouw eu veeteelt, toen evenals heden het belangrijkste bedrijf in deze streken. Veel werk werd besteed aan het uitbren- van rapporten over den stand der gewassen en daarmede verband houden de problemenzoj vva b.v. de verga de! it-p van 7 Februari 1 hl8 in \crbaud met de Loenemeude teelt van aalbessen, gewijd aan het vraagstuk „Welke is de beste man'ier van "be reiding om van aalbessen eh andere „vruchten, zoodanige wijn le vervaar- „digen, welke in deugd en smaak vol doende zoude zijn om in de huishou dens van ons Vaderland in plaats van „vreemde wijnen, algemeen gebruikt te „worden". In een latere vergadering valt het be sluit om aan „Pieter Adriaansen, wonende onder „Zoulelande een premie van agt duca- „teu toe te voegen, wegens onze ^>p „den 30en van Bloeimaand des vori- „gen jaars gedane keuze van merriën ,,en veulens onder verklaring dat het „ons niet dan aangenaajin' is onder onze „noestige en vlijtige landbouwers van „ons Eiland, ook aan te treffen deziil- „ke welke zich op verbetering van het „ras der Paarden hebben toegelegd". En wanneer onze algemeene verga dering het morgen zal hebben over mis bruiken in den Iiandei, dan vinden wij jln die grijze en verkleurde notulen een pendant in het onderwerp „hoe de schandelijke misbruiken in „het verbouwen en in den handel van „Meekrap kunnen worden voorkomen." Toch zou het verkeerd zijn te conclu- deereu, dal onze voorgangers zich uit sluitend mei locale zaken bezig hielden- „de sessie", zoo wei-den toen de verga deringen genoemd, van 4 Juni 1822, be studeerde „een toestel, door welke men het „zeewater voor het wasschen van het „linueu bruikbaar kan maken en voor „de schepelingen drinkbaar" terwijl weer een andere „sessie" zich onledig hield met: „Consideralien en advies op het toe gezonden monster van drukinkt". Mijne Reeren. Het zou mij te ver voe ren, indien ik U aile merkwaardige on derwerpen wilde opsommen, die de dacht onzer voorvaderen vroegen, siechls wil ik erop wijzen en dit als troost voor hen, die misschien niet altijd hun volle belangstelling aan de belangen der Maat schappij gaven, dat ook «vroeger de onver schilligheid wel eens boven dreef. De notulen der sessie van 16 Mei 1818 gehouden op de „gewezene griffie der Rekenkamer" zijn in dit opzicht welspre kend „Ontvangen zijude de pdinlen van „beschrijving, nevens een acte var „qualificatie voor de aanstaande alge „gemeene vergadering, is op dezelve „geene reflectie gevallen bij de twee „aanwezige leden (de H.H Ermerins „en Paspoort, voorzitter en secretaris:), „welke, na eenige vertoeven, dat nog „meer andere zouden opkomen, zijn „heengegaan." Spr. wil met deze tragische herin nering het oude Notulenboek sluiten en hel „Heden" bezien,. Veel is sindsdien veranderd- De agrari sche belangen, nog altijd de voornaamste van dit gewest, worden thans op voor treffelijke wijze behartigd door de Zeeuw- sche Maatschappij van landbouw. Doch daarnaast zijn Industrie en Nijverheid tot (groolen bloei gekomen. Spr mag meL trots wijzen op de Kon. Maatschappij „De Schelde' wier gast wij morgen zullen zijn, op de Ivon. Postvaart „de Zeeland" welke laatste Maatschappij, ondanks allen legenspoed de nationale lijn bij uitne mendheid blijft en aan het Zeeuwsche devies „Luctor el Emergo" alle ëer doet wedervaren, Buitendien is Middelburg het centrum van een belangrijken handel in landbouwgewassen en leeft hier kleine, maar energ. industrie. Spr. wijst op de belangrijke Vitrite Works, op den Houthandel Alberts, op de LJzergieterij en de Zeeuwsche Confectiefabriek. FEUILLETON De verdwenen Noodmunten Door J S. FLETCHER, [leauloriseerde vertaling uit het Engelsch. door Mr. G. KELLER. 70) „Ik zal dat niet probeerden le geven," verklaaiiide Stevenege. „Wat ik wel weel is dit- Tyson nam onder den naam van Tillson op de „Moronia", die malingen tegen twaalf uur vertrekt, passage naar New York. Tyson alias Tillson is in- lusschen dood en begraven, maar er loopl hier in Liverpool een man rond, die in het befeit is van zijn passagebil<- jpt en hel is mijn plan hem morgenoch tend aan Le houden en hem te vragen hoe'hij daaraan is gekomen' En als wij hem voor] ons hebben „Jawel, dan zullen we allicht met ver bazing constateeren, dat het iémand is dien wij nooit hebben verdadhtl" viel Penlbpny hl em in de rede „Zooals je zeide, vond je, dat de beschrijving van den man, die zich vanmiddags aan het kantoor der scheepvaartmaatschappij (vervoegde, niet .klopte met hel signa lement van Wliatmore, en zien we misf- schien iemand uit Alanschester voor, ons,, waarvan wij niet afweten Maafc* intusschen heb ik vandaag iemand uit Alanschester gezien „Wien dan?" vroeg Stevenege met plotselinge verbazing. „Och. dien kerel, die gedichten schrijft, je hebt hem mij nog gewezen, toen ik itij je in Alanschester was, maajr ik ben zijn naam vergelen." „OleverleyWaar heb je hem gezien?' ,.In EusLonHij zat in denzelfden trein als ik. Ik zag hem bij Euslon er in stap pen en ik zag hem te Orewe weer uil stappen." „Dat is toch zonderling'! merflite Ste venege op „Niet later dan gistejrhvond ging hij op reis naap Londen om van morgen om half elf Rransdale in het Savoy Hotel op te zoeken". „Nu, hij stapte 0111 2.30 te Euston in mijn trein", zei Pentliony. „Hij heeft dus In ieder geval vier uur den tijd ge had om Bransdale te spreken. De ke rel ziet er raar genoeg uil om als je liem eens gezien hebt hem altijd te her- kennen I Stevenege bromde toestemmend, maar I hij kou zich niet voorstellen, wat Os- wald Oleverley er toe gebracht" had om naar Onewe te.jjaan, nadat hij nauwelijks J te Londen was aangekomen. Doch Sle- Venege was wel zoo levenswijs gewor-1 VLissingen geeft aan zijn haven een groote uitbreiding en buitendien is claai een kolenbunker-station gevestigd, de Overkant, dit is de naam, die wij hier aan Zeeuwsch-Vlaanderen géven, bezit eenige zeer interessante industrieele on dernemingen, helaas beletten de gebrek kige oeververbindingen en communicatie daarmede kennis te doen maken Uit dit alles blijkt volgens spr,., hoe Nijverheid en Handel zich hier in stij gende lijn ontwikkelen en hoe de Maat schappij als met haar rijke ervaring en krachtig prestige in deze phase van ont wikkeling vau onschatbaar nut kan zijn- Spr. veroorlooft zich daarom1 een warm beroep le doen op [ieder, die de belangen van Handel, Industrie en Nijverheid Ier harte gaal, zich aan te sluiten bij de Maatschappij. 4 Spr. ging voort en zeide dat in het oude Stadhuis hel Gemeentebestuur wachtte om de leden te begroeten, de Abdijtoren haar jubelklanken laat hooren eu daarna Zeeland's jeugd in het aloude Schuttershof iets van Zeeuwsch folklore zal laten zien. Spr. richtte zich ten slotte lot den algemeenen voorzitter, met wien hij ruim 30 jaar geleden te Amsterdam kennis maakte, en dien hij heeft teruggevonden de tafel van hel Hoofdbestuur der Maatschappij. Thans doet zich de even toevallige, als merkwaardige coïncidentie voor, dat spr. als voorzitter van het Departement in zijn Vaderstad, den Voorzitter, mag begroeten aan den vooravond van den waarop deze voor de eerste maal de groote algemeene vergadering zal lei den. Iiet is een zware laak, spr. is ervan overtuigd, dat de energie, de objectiviteit, hel warme woord en de groote onpar tijdigheid van den voorzitter een waar borg zijn voor het volkomen slagen van dit Congres, dal de te nemen besluiten in elk opzicht zulten beantwoorden aan het schoone doel der Maatschappij Vermeerdering van volkswelvaart Boor de bevordering van Nijverheid en Handel. De woorden van den heer Berdenis van Berlekom werden door 3e aanwezi gen met applaus begroet, waarna de al gemeene voorzitter, de heer mr. C H. Guépin het woord nam en zeide de rede van den voorzitter van het departe ment niet op den voel te kunnen volgen want om al de genoemde punten uit te werken zou hij wel den geheelen avond noodig hebben. Spr. zegt dat men zich niet door de reis heeft laten afschrikken en gaarne naar Middelburg kwam', omdat men weet in Zeeland een goed onthaal te zullen hebben, Dit is reeds gebleken, toen ieder lid op zijn slaapkamer een boekje over Walcheren en foto's vond, afs een zeer fijne attentie). Spr. acht het gelukkig, dat de proef met "de aalbessen reeds genomen is en dat men nu niet meer tracht zeewater lot drinkwater te maken. Verder herinnert de voorzitter er aan, dat het 1861 was toen de Maatschappij •oor hel laatst te Middelburg vergaderde,. Toen bestonden naasl Middelburg ook de departementen Zierikzee en Goes, Spr. wijst op de belangrijkheid van den hout handel Alberts, waai* van den lieer v. Berlekom leider is en herhaalt dan de woorden door zijn voorganger in 1864 gesproken „Wij zijn hier met zulk een vereerende toegenegenheid ontvangen, dal wij reeds op' den eersten dag onzer bijeenkomst, aan de regeering en inge zetenen, aan bet bestuur en de leden van het alhier gevestigde departement, onzen beleefden dank toe brengen voor deze onderscheiding en voor al hetgeen veror dend is, om onze veelvuldige werkzaam heden af te wisselen mei «ie voorregten en genoegens van een beschaafd en ge zéllig verkeer". Spr. eindigde met de beste wienschen voor den bloei van het departement en hoopt, dat bet onder de krachlige leiding moge blijven staan van een voorzitter als de heer van Berlekom]. (Applaus). Hierna begaf het gezelschap zich naar het Stadhuis, waar in de raadzaal de ont vangst plaats had door ,den burgemeester, weihouder He Veer, de raadsleden Hon- «iius. Streefkerk en Jeronimus, den ge meente-secretaris en den archivaris De burgemeester, de heer P.. D u 111 o n Tak, zeide het steeds op prijs te stellen als congressen te Middelburg worden ge houden en men de moeite van "de verre reis niet ontziet. Spr. acht het een voor recht 1e kunnen getuigen van de groote waardeering voor de maatschappij, die tot doel heeft de bevordering van het ge luk van allen,. "Zij dwingt eerbied af niet alleen door haar ouderdom maar ook door haar breed standpunt, wat gebleken is toen zij een afzonderlijke vergadering bijeen riep om te 'protest eeren tegen een overeenkomst me"t een ander land, dat de belangen van Zeeland zoo zeer zou hebben geschaad- Spr. ein digt met de heeren een aangenaam ver blijf in Zeeland toe te wenschen. De voorzitter, de lieer Guépin, dit beantwoordende zegt, dat liij steeds ge troffen wordt door het mooie van Zee land. van Middelburg en oP a door het prachtige Stadhuis, dat nog doet denken aan tijden, veel ouder dan de maatschap pij. aan de tijden der Gothiek, aan die der Geuzen. Ieder Hollander gaat gaar ne naar Zeeland, al moge «lit dan "Aval verre reis zijn, Het Is de Maatschappij niet te doen geweest speciaal Zceuwsphe belangen te dienen met «1e actie tegen 'het tractaat. maai- wel om te dienen «le algemeene volkswelvaart. Spr. wijst ler dan op, dat ook vertegenwoordigers der Nederlandsche Kamers van Koophandel in den vreemde aanwezig zijn, die pro paganda voor Zeeland kunnen maken, en ook een lid, dat nu voor 58ste maal ach- 'tereen de vergadering mede maakt,. Spr. viudt dan gelegenheid om te «wijzen op de Commissie voor bezuiniging der Maat schappij en waarschuwt er voor te den ken, dat «lie Maatschappij door alles heen wil bezuinigen, zij wil dit met overleg zien gebeuren. Spr. eindigt met den wenscb, dat het den burgemeester gege ven mogen zijn, met hulp van gemeente raad en overheidspersonen Middelburg tot steeds grooler bloei te brengen (Applaus). Na dat de eerewijn was aangeboden en enkele zalen van het Stadhuis waren bewonderd, ging het naar het Schutters hof, waarin den tuin een avondfeest plaats had- Onder weg naar hel Scliultersliof kon den «le congressisten nog even genie ten van de carrillonbespeliug op den Langen Jan ler hunner eere gegeven door den 'heer Ferwérjda De luin van liet Schuttershof was voor deze gelegenheid op ouderwetsdie wij- cze a giorno verlicht, wat als steeds een fantastischen aanblik gaf. In een der lanen was een p«>diuni opgesteld, terwijl óp de muziektent liet Middelburgsch muziekkorps onder lei ding van den lieer Joh H Oaro liald plaats genomen Maai* ook waren aanwezig de heeren G. Houtekamer en Ohrist J Mazure. met wat wij, zonder oneerbiedig te zijn, zou den willen noemen hunne trawanten En zij hebben onder hun leiding de be kende boerendansen, de Rytmische oefe ningen de zang der Zuld-Bevelandschcn doen uitvoeren en hebben daarmede bij de talrijke niet-Zeeuwen een zeer groot succes behaald De luide bravo's klon ken na ieder nummer door den luin waar liet op dezen eersten zachten avond, na zooveel gure. een aange naam verblijven was. Ook bet muziekkorps deelde in d« waardeering van de léden 'der Maatschap pij en dit niel alleen voor de nummers, die het apart uitvoerde, maar ook voor liet begeleiden der dansen co rytkmiscke oefeningen van de meisjes eu dames van den heer Mazure En men heefl hel niet alleen bij ap plaus en toejuichingen gelaten, want bij het einde der pauze heeft de algemeene "voorzitter, de heer Guépin, in gloed volle woorden de groote erkentelijkheid voor het gebodene vertolkt ieder der heeren Iloulekamer, Mazure en Oaro een groote lauwerkrans aan: VERKR«£®^J"J dep, dat hij inzag, dat men niet gissen en verouder,stelten geen haar verder kwam en nadat liij met Penthony nog een paar punten had besprtoken, dacht hij niet meer over dé zaak vóór den volgenden ochtend. Maar om kwart over negen stapten hij en Pethony het kantoor binnen van de Grand Atlantic Steamship 'Qompany Toen Featlierslone, gezeten aan zijn lessenaar op eenigen afstand van de toonbank, zijn bezoekers in het oog kreeg, gaf hij hun een wenk. Hij nam een brief van een richel en deze in de hand houdend boog hij zicli naar hen toe, fluisterend: „Er is één brief voor hem, gekomen, van morgen, aan ons addles, Hier is hij! Aangeteekend, zooals u ziet, Post stempel Winserley". „Waar ligt dat?" vroeg Stevenege „In Cheshire, dicht bij Orewe", ant woordde Featheéstone „Kijlc maar, hier staat liet Maar Stevenege keek Pentliony aan èn Penthony keek hem aan. „Crewe1" riep Stevenege uit. „Waar om „Blijf hier liever niet staan," vielTea- tlierslone hem iu de rede. „Die mah ffap efk oogenblik komen. Ga de kamer aan «le overzijde binnen en laat de deur op een kier slaan. Daa(r komen al een paar menschen binnen" Stevenege en Pentliony gingen naar de overzijde van den gang en stelden zicli in de spreekkamer verdekt op Door een kier er van bleven zij toekijken En een Oer mannen, die zooeven wajren [binnengekomen, begaf zich, na even rondgekeken te hebben, naar de toon bank Featherstone ging naar hem toe en een oogenblik later hief Fcatlielrplone zijn hand op en maakte het afgesproken gebaar. ,Dat is d« man!" fluisterde Stevene ge „Een totaal onbekende kerel'" De man, een schamel doch fatsoenlijk gekleed afgetobd mannetje, nam den brief van Featherstone aan en verwij derde zich met de beide detectives .0 zijn hielen en de kantoorbediende vla achter hen aan. Hij sloeg op zijn dooie gemalc de Water Street in, met den brief in zijn linkerhand. Hij liep ongeveer vijf tig él voort, toen een andere man voor zichtig een hoek omkwam en met een knikje van herkenning l'raden zij op elkaar toe. En Stevenege sprong op onder het slaken van een lang onder drukte zucht van voldoening. Want die andere man wasWliatmore HOOFDSTUK XXHI Verrassende onthullingen. Dë- beide detectives waren kalm o| Wliatmore en den toegetreden vóór dat (Ingee. Med.) boden De 'heer H o u I e k a m e r dankte daarvoor en bood den heer Guépin als herinnering een kersenklepper aan Deze huldigingen geschiedden in de groote zaal, om«lat daar werd veijioond, de bekende Zjeeuwsohe film, die in Ame rika en Engeland gedraaid heeft als pro paganda voor een bezoek aan Steeland, en «lie ook nu weer veel succes had. Het liep tegen middernacht toen het (Muziekkorps zijn werk mei liet Wien Neerlands Bloetl besloot. De vergadering. Hedenmorgen had in het Schuttershof de algemeene vergadering plaats, onder voorzitterschap van den heer mr. C. H. Guépin, die na het vervullen van eeni ge administratieve zaken, de vergadering opende met een Openingsrede. Spr. zeide, dat de voorzitter een deel van den beschikbaren tijd mag reser veeren voor een onderwerp, dat volgens zijn persoonlijk oordeel voor de maat schappij van belang moet zijn, als één van de prerogatieven aan bet voorzit terschap verbonden te beschouwen. Spr. wil, gezien hoe. krap de tijd is voor de behandeling der verschillende onder worpen, zich beperken,* al was liet maar om ook bij de andere onderwerpen de sprekers daaraan te kunnen herinneren. Spr. is er trotsdh op vooTp. «lei* maat schappij te zijn geworden, en wel vooral omdat hij daardoor leider is van duizen den Nederlanders, die samengekomen zijn tot bevordering van het «loei der maatschappij -. vermeerdering van de volkswelvaart. Spr. acht het verheffend, dal de ver- eeniging reeds meer dan 150 jaar de sympathie van overheid en gemeen schap heeft en met succes invloed kan uitoefenen op het economisch leven van ons land. In dezen tijd, waarin ieder gedwongen wordt tot een partij te be- hooren. waai* steeds meer de behartiging van het belang van ©en groep, van een klasse naai* voren komt, is het verhef fend, dat nog zoovelen samenkomen om «le welvaart te bevorderen van al hun laudgenooten te samen. Spr. waarschuwt oppervlakkige beoordeelaars tegen de op vatting, dat de maatschappij, «lie bijna geheel bestaat uit werkgevers of zij, «lie daarmede in nauw verband staan, slechts vakbelangen zou behartigen en meent, dat de leden zich ook tegen deze op vatting moeten wapenen. De Maatschap pij beoogt zich te stellen op een bree der standpunt. Spr. komt dan lot zijn eigenlijk on derwerp: Zonder Indië geen volkswel vaart in Nederland. Spr. heeft dit reeds oude onderwerp gekozen, omdat er blijk baar nog groote groepen in Nederland zijn. die het aanhouden van de innige een hunner goe«l begreep wat er aan de hand was en op hetzelfde oogenblik, dat Stevenege Whatmore bij den arm greep, ha«l Penthony zich van den aan-, /geteekenden brief meester gemaakt. Wliatmore «leed een kreet van verras sing hiooren en zijn metgezel keek hoogst verbaasd, toen Stevenege en Pentliony hen van 'l drukke trottoir terugdrongen in de zijstraat, waar Wliatmore uit te voorschijn was getrfeden. „Daar ben je dus, Wliatmoyériep Ptevenege uit. ..Maak nui maar geen «Irukte, je zuilt me niel weef ontsnap pen en van opschudding houd ik niet. In de eerste plaats: wie is die man1?'' De man, «lie den brief bij de scheep vaartmaatschappij ha«l gehaald én nog steeds hoogst verbijsterd keek, stond naast Penthony Hij blikte nu eens den een dan weer den ander aan en bij knik- tte naar Whatmojle. die blijkbaar moei- ljjk uit zijn woorden kon komen. „Hij hij had me gevraagd om een brief voor hem bij de Grand Atlantic te halen", stotterde de onbekende. „Ik ken liem hpélemaal niet, heb liem eergister avond vopr het eerfet van mijn leven gezien in een lqgement. Ik weet niet wie u is. n\aar als u van «le politie is> laatf ik u dan dadelijk zeggen, dat ik er niets mee le maken lieb heelemaal niets 1" (Wordt vervolgd).

Krantenbank Zeeland

Middelburgsche Courant | 1928 | | pagina 5