TRANSVALIA
RIJWIELEN
Iseizoen]
1928 1
GEHEEL COMPLEET
HEEREN RIJWIEL f 71-
DAMES RIJWIEL f74-
HIDDELSDRG
4350
NntsspaarbaRk Bogardstraat 0 SI
RADIO
Hoe oud. is d e luidspreker
Dikwijls wordt aangenomen, dal de
luidspreker zijn ontslaan te danken heeft
aan den radio-omroep Deze veronder
stelling is ecli.lèi' niet juist De luidspre
jker is reeds 39 jaar oud, en werd, niet
tegenstaande de gebreken, wélke dezen
ouderen 'typen aankleefden, gebruikt in
machine-zalen, mijnen, op groote stations
en op schepen.
De constructeur van den eerstel luid
spreker was de. hoofdingenieur Karl
iFrischjen, tedhnisch leider bij Siemens
6 Halslcie Ter gelegenheid van hel vijf
tigjarig beslaan van <le „Polytechnische
Gesellsckafl" in Berlijn, dat op 28 Fe-
bruari 1889 in de groote zaai van de
.Philharmonic" jjevierd werd, hield de
heer Frischeii een voordracht,, waarbij
de dopr hem geconstrueerde luidjsprc-
ker voor liel eerst in het openbaar werd
gedemonstreerd. Dit proto-lype bestond
uit een luidsprekende telefoon, waarop
op -nog betrekkelijk primitieve wijze een
soorl trechter bevestigd was ter ver
sterking van het geluid. Langen tijd wvas
het bestaan van den luidspreker den
meesten menscbien onbekend. Eerst door
den radioromroep verwierf dit instru
ment algemoene bekendheid.
It A1MO-P ItO GK AMSIA.
Zondag 2 9 April.
Hilversum 1060 M.
9.30 V.A B,A.-cursus S. de Wolff: Het
communistisch manifest, door Karl Marx
en Fr. Engels (7.) 10.30 Vooi'ber. bijeen
komst voor de 1-Meiviering in Cinema
Royal te A'dam Inst. v. Arb. ontwikkv in
samenw. mei de V.A.R.A. Toespraak door
A. B. Kleerekooper, en muziek. 12.30-
2.00 Trio Rentmeester. 2.00-3.00 Orgel
concert. 3.00-1.00 Kamermuziek Trio de
Camera. 1.30-6.15 Concert Vrijwillige Mu-
ziekver. 6.30 V P,.R O -uilzending. Lezing
door Prof. Alb. Schweitzer over De
zending in Equatoriaal Afrika. Ingeleid
door Jan Eigenhuis 8.00 Pers- en sprrt-
ber. 8.10 „Traviata", opera van Verdi..
Huizen, 1870 M. Tusschen 1 en 0
uur 340.9 M.
8.30 N.C.R.V. Morgenwijding, Spr. Dr.
J. G. Geelkerken 10.00 K.R.O. Dienst in
de Vredeskerk te Amsterdam. 12.30-1 30
het Trio „Winkels" (K.R.O.) 1.30-1.15
K.R.O. Mevr. J. M J. A. Meyer over"
De taak der Vrouwen bij de actie voor
't Dr. Sehaepinaul'onds. 1.45-2.15 KM-O.
Verleluurtje. 2.15 K.R.O „De drie ka
bouters", operette van II. v. Tussenbroek.
jjDe fortuiulijke Kist",' zangspel van Dr,
J. Wagenaar. 1.00-5.00 K.R.O. Zieken-
uurtje. 5.00 N.C.R.V. N'ed. Herv. Kerk
te Veenendaal. Voorg. Ds. J. Jongebreur.
7.30-8.00 K.R.O. Bijbelexegese. 8 00
K.R.O. Russisch Concert en liederen-
avona. 10.30 Epiloog.
Daventry 1600 M.
2.50 Orkestconcert en solisten. 4.40-
4.50 Causerie De gedichten van Milton.
7.15 Dienst iu de Croydon Parochiekerk.
7.20 Kerkdienst. 8.05 Liel'dadigheidsop-
roep. 8.10 Nieuwsber. 8.25 De Callen-
der's Band. 9.50 Epiloog.
Parijs „Radio-Parijs", 1750 M.
11.20 Morgenwijding, Muziek en zang.
Preek 12.05 Jazzbandmuziek. 3.50 Jazz-
bandmuziek. 7.50-10.10 Mario Cazes en
zijn band. Dansmuziek.
Lange n berg 469 M.
8.20-9.20 Morgenwijding 11.-10-12.15
Declamaties. 12.20-1.50 Kamermuziek.
Hel Sturmerlrio. 3.05-3.50 Pianoconcert.
3.50-5.20 Orkestconcert. 5,20-6.20 Zang
koor "Freischülz" 7.20 „Fidelio", opera
van Beethoven. Daarna dans.
Könïgswusterhausen 1250 'M.
(Zeesen).
8 20 Morgenwijding. 10 50-11.50 Con
cert. Het Wiuleirgarten-orkest. 2.50-5.05
Voetbalwedstrijd Noord- tegen Zuidoost
Duitschland. Daarna orkestconcerl. 7.20
„Fidelio". 9.50-11.50 Dansmuziek).
II am b u r g 395 M.
8.35 Morgenwijding. 12.20 Orkestcon
cert. 4.20 Int wielerwedstrijden. 5 20 Or
kestconcert. 7 20 Exotisch cabaret. Daar
na tol 11.10 Orkestconcerl.
Brussel 509 M.
4.20-5.20 Dansmuziek. 7,35-9.35 Con
cert.
Maandag 3 0 April.
Hilversum 1060 M.
12.00 Politieber. 12.30-2.00 Trianon-
Trio. 4.40-5.55 Kinderuurtje). 6.00-7.15
Trio Rentmeester. 7.15-7.45 Engelsche
les voor beginners. 7.45 Politieber. S.05
Concert door '1 Omroep-orkest, Nationale
avond. Leider L. Pauls Jr. 8-05 V.A.R.A
Relig. Social. Verb in de „Vrije Gemeen
te" te Amsterdam.
Huizen 340.9 M. Na 6 uur 1870 M-
(N.C.R.Vu-uitzendingen-uitsluitend).
12.30-1.45 Orgelconcert. 4.00-5.00 Zïe-
kenuurtje. 5.00--6.15 Concert. 6.15-7.00
Fotografieles. 7.00-7.30 Engelsche lies.
7 30-8.00 Zangles door Jac Caro1. S.00
Oranje-avond Kerkgebouw der Ned.
Herv Gem. te Maassluis-
Da v e n t r y 1600 M.
9.35 Kerkdienst. 10 20 Gramofbonmu-
ziek. 11.20 Balladenconcert. 11.50 Dans
muziek. 12.20-1 20 Orgelconcert. 1.50
Causerie. 2.20 Concert 2.25 Historische
causerie. 2.40 Muziek 3.50 Concert. 3.20
De Piccadilly Dansband. 4.20 Iluishoud-
praatje. 1.35 Kinderuurtje. 5 20 Concerl-
orgeibespeling. 5.35 Muziek. 5.50 Nieuws
ber. K05 Concert-orgelhèspcling. 6.20
Causerie 6.35 Liederen van H. Wolf
yoor tenor. 6.45 Fransche causerie. 7 05
Concert. 7.50 „Rheingold", Ie acte, le
scène, van Wagner. 8.20 Nieuwsb. 8.35
Lezing. 8.50 Nieuwsb. &.S5 Gretchani-
now concert. 9.50 Vaudeville 10.20-11.20
Dansmuziek.
Parijs Dadio-Parijs", 1750 M.
11.50-1.10 Orkestconcerl. 3t0s Liter
en muziek, matinee 8.05-10.10 ,Le petit
Faust'', operette v Iicrvó.
Langen berg 469 M.
12.25-1.50 Orkestconcerl 5.20-6.15 Mu-
zik. omroep-revue. 7.35 „Tausend und
ein Slück", uil liet rijk van den schmink.
Daarna „Singvögelchen", zangspel, Daar
na tot 11.20 Dansmuziek
K n i g s w u s l e r h a u s e n 1250 M
(Zeesen).
11.20-4 20 Lezingen. 1.20-5 20 Orkest-
concert. 5.20-7 05 Lezingeni. 7.05 „Thalal-
la", symphonic op woorden van Heine.
Goethe, van J. Frist-hen.
Ham b urg 395 M.
- 5.15 Orkestconcerl. 6.20 Orkestcon
cerl 7.20 Liebes-Leid uind Lust. 10.10
Sluiten.
Brussel 509 M.
4.20-5.20 Trio-concert. 7.35-9.35 Or-
kestconcert-Defauw.
BUITENLAND
DE PLACE DU CHATELET EN HAAR
OMGEVING.
De place du Chatelet is zoo geheeten
naar een versterkt kasteel dat daar eens
stond in heel oude tijden, en dat diende]
om den toegang naaride oorspronkelijke]
stad de Cité, te bewaken.
Want aan één zijde ligt de place du
Chatelet open naar de Seine toe, en
daarachter ziet men dan een groot deel
van de Cité- voor zich liggen.
Rechts het Paleis van Justitie en wel i
voornamelijk dat gedeelte er van, dat
de Conciergerie genaamd is, die eertijds
zoo beruchte gevangenis een groot,
somber, streng gebouw, versierd met
drie massieve ronde spitse torens, dat
zelfs onder den schitterendsten zonne
schijn niets van zijn tragisch uitzicht
verliest.
Links aan den overkant der Seine ziet
men de Prefectuur van Politie liggen, de
Bloemenmarkt, en het Hótel-Dieu (het
oudste ziekenhuis van Parijs) en daar
bovenuit ziet men de twee hooge torens
van de Notre-Dame ten hemel wijzen.
De drie andere zijden van de place du
Chatelet worden hoofdzakelijk ingeno-
door 3 groote gebouwen, waarvan
één de „Kamer van Notarissen" is en de
twee andere, rechts en links van het
plein tegenover elkaar liggend groote
Parijsche schouwburgen zijn, die elkaar
door die nabijheid echter niet de min
ste concurrentie aandoen, omdat ze
ieder hun eigen, apart genre en daar
door ook hun eigen, geheel apart pu
bliek hebben.
Het eene is het Théatre Sarah Bern
hardt, dat dramatisch-pathetische voor
stellingen geeft, waar teergevoelige har
ten zich in kunnen verlustigen. Het an
dere is het Théatre du Chatelet, dat
groote spektakel-stukken vertoont, schit
terende feerieën, die vooral bezocht wor
den door een clientèle, wier ziel en geest
kinderlijk gebleven is, en ook door wer
kelijke kinderen.
U heef al wel begrepen, dat dat plein
niet zoo erg uitgestrekt is. Het is eigen
lijk niet meer dan een soort groote
vluchtheuvel, waaromheen maar onop
houdelijk door een eeuwig-ronddraaien
de verkeersbeweging voortrolt.
Maar zooals ied' r Parijsch plein, dat
meetellen wil, heeft het natuurlijk toch
ook zijn monument een historisch mo
nument ter herinnering aan Napoleons
eerste overwinningen. En het heeft den
vorm van een fontein. Een fontein, zoo
als men er gelukkig maar weinig ziet in
Parijs, een barok bouwsel, met een hoo-
gen zuil er boven óp, die een palmboom-
stam voorstelt, en op den top van die
zuil staat dan nog weer een vergulde
vrouwenfiguur, een indrukwekkende ge
stalte want ze is eigenlijk veel te
groot voor die zuil die met haar twee
handen 'n lauwerkrans omhoog houdt.
Die figuur stelt de Victorie voor, zegt de
een. Weineen, de Faam, beweert een
ander. Arme Victorie of arme Faam, wat
een logge en onbeduidende personifi
catie heeft men daar voor u uitgedacht!
De place du Chatelet heeft natuurlijk
ook haar beroemde café's. Café's, die
bijna uitsluitend bezocht worden door
den gegoeden burgerstand, en niet
slechts door die uit de buurt. En des
avonds trekt het uitstekende strijkje van
het café Dreher zelfs ook eenige arties
ten er heen, die zich daar tusschen al
die deftige bourgeoisie en in die rustige
omgeving, waar goede manieren een ab
solute vereischte zijn, volstrekt niet
vreemd schijnen te voelen.
De Seine-kaden, die aan weerszijden
van de place du Chatelet liggen, ken
merken zich door een eigenaardig soort
handel. Toen we onlangs den Pont Neuf
bezochten, wierpen we er al een vluch-
tigen blik op, nu willen we ze eens wat
nauwkeuriger bekijken. Huis aan huts
bijna ziet men daar slechts winkels van
handelaars in zaden en bloembollen
planten, afgewisseld met die van han
delaars in allerlei gevogelte en kleine
dieren. Op het trottoir zelf is een heele
tentoonstelling georganiseerd. Daar ziet
men veelkleurige papagaaien naast
prachtige witte Leghornkippen. Duiven
van allerlei ras koeren u tegemoet. Een
Rouaansche eend werpt stomverwonder
de blikken naar een kooivol heel klei
ne bonte vogeltjes, die maar niets doen
dan heen en weer springen en vliegen.
Dan een magazijn, dat enkel aan de
vischvangst gewijd is, voornamelijk
aan de hengelsport, waar de Parijze-
naars groote liefhebbers van zijn. Alle
mogelijke moderne volmakingen lokken
daar, die beloven de taak van den hen
gelaar te vergemakkelijken opdat hij
zich volkomen rustig zal kunnen over
geven aan het hartstochtelijk genoegen
om met een grooten stok, een lang
toyw en een haakje, het wateroppervlak
te streelen.
Een magazijn van tuinbouwbenoo-
digdheden-
Een magazijn van honden, katten,
witte muizen en ratten, konijnen en
Guineesche biggetjes.
Heel deze Seine-kadc, aan den eenen
kant lot aan ,,Le Belle Jardinière", aan
den anderen kant tot aan het Hotel de
Ville, heeft zijn handel uitsluitend gewijd
aan het landleven, aan zijn zorgen en
ziin genoegens.
Aan een andere zijde geeft de Place
du Chatelet toegang lot ëen klein, keu
rig onderhouden plantsoentje, dat over
dag altijd propvol bezoekers is, vooral
kilWeren, die daar onder het toezicht van
hun moeders of bonnes, onvermoeid in
hei zand spelen en ravotten Verder is
dat plantsoentje een sociëteit voor werk-
loozen, mannen en vrouwen, fatsoenlijke
en minder eerbare, die daar dadelijk met
elkaar in gesprek zijn, zich als één groo
te familie voelen, en elkaar alsof ze
reeds oude kennissen waren, over hun
leven vertellen, hun zorgen, hun ver
wachtingenEen vriendelijke glim
lach, een knikje, en buurmans leven,
zoomin als de buurman zelf, bestaat al
niet meer, is al weer volkomen verge
ten. Morgen zitten er weer andere bu
ren, die van hun leven vertellen zul
len
In dat plantsoentje verheft een oude
toren, de Tour Saint-Jacques het eeni
ge overblijfsel van een kerk, die daar
eens stond. Die toren is een zeldzaam
fijn, sierlijk bouwwerk van den mooisten
Gothischen stijl. Hij is nu ingericht tot
een instituut voor meteorologische waar
nemingen. Op de benedenverdieping ziet
men door de gewelf-bogen heen een
standbeeld van Pascal, die boven op de
zen toren, naar de legende vertelt, zijn
proeven over luchtdruk nam.
Daar boven op dezen toren moet het
uitzicht over Parijs prachtig zijn, zooals
alle reisgidsen beweren, die sterk aan
raden, dat uitzicht te gaan genieten. Maar
meldt men zich er aan, om den toren
te bezichtigen de toegang blijft onver
biddelijk gesloten, wat voor moeite men
zich ook geeft behalve natuurlijk voor
de bewakers en de heeren van het in
stituut.
Ongerekend de intense verkeersdruk
te rond het plein heen, is de place du
Chatelet overdag toch vrij rustig. Wan
delaars, slenteraars, flaneerders, zooals
op bijna alle andere verkeers-centra van
Parijs, die ziet men hier niet. Het pu-
briek bestaan uitsluitend uit liedpn die
haast hebben, zich voortspoeden naar de
metro, of toeijlen op den paal met rang
nummertjes voor autobus of tram, in de
hoop daar iets eerder dan een ander te
zullen aankomen, een lager nummer af
te scheuren, en zoo iets eerder aan de
beurt te komen om in te stappen.
Maar 's avonds, als het later is ge
worden, dan komt er méér menschen-
drukte, dan merkt men, dat de boulevard
Sébastopol in de nabijheid ligt, en de
Hallen.
Dan komen tallooze dakloozen een
rustplaatsje zoeken op de banken rond
de leelijke fontein, praten er wat met
elkaar, of wel, doodop van vermoeid
heid, vergeten ze hun angst voor de
agenten, en leggen er zich languit op
neer om te slapen.
Ook andere, en zeer verschillende ge
stalten komen dan van alle kanten op
de place du Chatelet af. Bescheiden boe
melaars, voor wie de nachtprijs van de
taxi's te hoog is; nacht-typografen; late
gasten van een bruiloft of soirée; jonge
dametjes, afschuwelijk sterk geschminkt.
Al die mensclien staan ongeduldig te
trappelen bij de halte van de nacht- auto
bussen, die maar ééns per uur afrijden,
en die allemaal daar op de place du
Chatelet hun eenige vaste halte hebben,
hun uitgangspunt vanwaar ze zich in alle
richtingen over de stad verspreiden, om
later weer op datzelfde punt terug te
komen.
Vrachtkarren zonder tal, tot op het
onmogelijke toe volgeladen met groen
ten, passeeren in langzamen zwaren gang
en verschrikken de stilte van den nacht
met hun geknars en gesnerp, Een klein
nacht-treintje, dat slechts voor de Hal
len dienst doet, óók al volgeladen met
groenten, sist en fluit en hijgt amechtig
onder zijn enormen last. Het plein is vól
ongewone geluiden, en vage, bleeke ge
stalten zwerven eenzaam rond....
Dit plein zou alleen al een artikel ver
dienen om de belangrijke rol, die het in
het Parijsche verkeer vervult. Geen en-
kdl ander metro-station slikt dagelijks
zóóveel reizigers op als het station van
de Chatelet. En er is geen tweede plek
in Parijs, die zóóveel tram- en buslijnen
op zich vereenigt, die tot naar de verste
uihoeken voeren.
Parijs kennen, en de place du Cha
telet niet kennen in zijn voornaamste bij
zonderheden, dat is inderdaad Parijs niet-
lcennen!
M. DE ROVANNO
Parijs, 20 April 1928.
VERKOOPINGEN - VERPACHTINGEN
IN ZEELAND.
Mei.
I en 2 Middelburg, Inboedels, Notarish.
9 Middelburg, Inboedel, Ittmann.
II Souburg, Landbouwersinspan,
Depót Groote Markt C12 - Tel. 304 Middelburg
Een vakkundige behandeling en zeer vlugge aflevering
ondergaan STOOM- en VERFGOEDEREN aan ons
Depót bezorgd.
Inlichtingen worden gaarne verstrekt door onzen Depót
houder, den Heer W. MATZINGER. Desgewenscht Telci'.
aan huis te ontbieden.
met Vrijwiel, Bandrem, gesloten Kettingkast
Achter-reflector en Transvalla Banden
AGENT VOOR MIDDELBURG
C. Jf. JONGSPïSB,
Rijwielhandel Langeviele.
Aagtekerke: P. FAASSE.
Arnemuiden I;. BLIEK.
Biggekerke. H. BRASSER.
BrigdammeGEBR. HILLEBRAND.
Domburg. J PASSENIER.
Gapinge- P. DE BUE.
Grijpskerke: D. J EVERAERS.
Koude kerkeJ. BOONE.
Meliskerke: A. SPRUIJT
Nieuw- en St. Joosland J. JOOSSE.
Oostkapelle. S. WISSE.
Serooskerke P. WILLEBOORDSE.
Veere J J. POPPE.
Vrouwenpolder- J GEERSE.
Westkapellc: GEBR. WESTERBEKE.
Zoutelande: P LEIJNSE.
Oost- en West-Souburg, Abeele en
RitthemA. MEIJER, Oosl-Souburg.
VERVEN ST00MEN
AUG. BIERENS
DORDRECHT.
Agent te Middelburg
Magazijn „DE LELIE",
Korte Delft G 28. Tel. 195.
Agent te Domburg
P. Kampman, Huishoude
lijke artikelen.
VAN GRAAFEILAND.
Tel. 483.
Luxe Auto's en Taxi's en
Autobus voor gezelschappen
te huur.
Laagste tarieven op,aanvraag.
ONZE te controleeren oplaag
van ruim 4350 ex., (ruim
43 0 betalende abonné's) waar
borgt U, dat Uwe advertentie
in dit deel van Zeeland de
grootst mogelijke publiciteit
heeft. Betrek in Uw reclame
campagne dus ook het
Algemeen
Advertentieblad
voor Westelijk Z.-Vlaanderen.
FIRMA A. J. BRONSWIJK
OOSTBURG
NAGENOEG
HUIS AAN HUIS
MIDDELBURG-
Aangesloten bij het NEPERLANDSCH SPAARBANKBUREAU.
ELK EN DAG geopend van 10-1 uur, DONDERDAGS van 10-12 uw
en van 1-2 uur, WOENSDAG- en ZATERDAGAVOND van 7-8 aar
Rente DRIE PROCENT
van 1 tot 10.090 galden
PER DAG BEREKEND
Sedert jaren gelegenheid tot BETALING VAN BELASTING
door toischenkomst der Spaarbank, sinds 1 Januari 1926 dito
van SCHOOLGELDEN. Inlichtingen hieromtrent, omtrent
Spaar busjes, het ontvangen van traktementen en pensioenen
per Giro Spaarbank No, 92296 worden gaarne verstrekt.
