raJide te Worden en voor hen, die door
de ernst van hun lijden gevaarlijk zijn
voor hun omgeving. Zulks mede in ver
band met de dikwijls onvoldoende huis
vesting en met de kans ©ogenschijnlijk
hoopelooze gevallen toch nog te herstel
ten.
Spr. zette «an nader uiteen de werk
wijze en onderzoekingen van het bureau
en wees dan up de voortreffelijk© samen
werking met den Raad van Arbeid te
Goes, en de gelukkige reorganisatie van
aie met den Raad te Middjelburg. Ook
met verschillende organisaties werd sa
mengewerkt en werd aan velen hulp ge
vraagd en verkregen voor verpleging,
verstrekking van versterkend voedsel enz.
At kon aoor de versterking enkel©
patiënten uit het vcrpleegfonds worden
geholpen toch moet men nog lieel zui
nig zijn en spr. hoopt, dat dit een aan
sporing mag zijn voor hen, die dit kun
nen, het fonds le gedenken
Wel hebben 86 van de 'J1 huis-arlsen
in Zeeland patiënten gezonden, maar nog
lang niet genoeg wordt de sociale be-
teekenls van hef bureau en van het werk
van de huisbezoeksiers gekend en er
kend.
Er overleden in Zeeland 217 personen
aan t. b. c., waarvan 126 bij hel bureau
hekend, welk gelat onbevredigend is. Hel
aantal gezinnen waaruit patiënten bij het
bureau zijn ingeschreven steeg van 883
tot 1047, in 61 van de 221 nieuwe in
'27 ingeschreven gezinnen komt *n lijder
aan open t.b c. voor. Hel totaal aantal
dier gezinnen is thans 204. Van dte onder
zochte patiënten werden cr 45 in een
ziekenhuis, 65 iu een sanatorium, 7 in
een dagverblijf cn 2 in een nazorg
kolonie opgenomen. Van de bedreigde
kindei en gingen er 51 naai- een vacan
tia kolonie, 20 in gezins-verpleging, en 1
naar een buitenschool.
Verschillende opgaven in hel verslag
zelf en op afzonderlijke tabellen, toonen
aan dat in 5 jaar op 1637 de Reactie
van Pirquet werd gedaan met 1017 po
sitief o,f 61.6 pel., waar de besmettings
bronnen we roe n gevonden, de verdeeling
der ingeschreven naar den burgerlijken
staat, hetzelfde naai- 'het geffbofdo soor
ten van t b. c. en verdere beliangrijkd
gegevens en cijfers, die voor belang
stellenden la het le drukken verslag zijn
te vinden.
Met de behandeling van pasgeborenen
uit t. b. c. ouders of t b c. gezinnen,
met het vaccine van Calinette wordt nog
zeer omzichtig le werk gegaan. Bedoeld
wordt ouders of huisgenooten met open
t. b c., en uit onderzoekingen, is geble
ken, dat van 94 zulke gezinnen met
229 kinderen, cr 15 gestorven waren
aan t.b.c. en er 19 verschijnselen daarvan
hadden. Dus 85 pet. is niet ziek en is in
in het eerste levensjaar niet gestorven
In Zeeland wordt een zeker en waar
schijnlijk groot percentage van deze kin
deren niet ziek, de plotseling optreden
de ernstige meervoudige en doodclijkc
meningitus-gcvallon in sommige van deze
gezinnen dringen echter tot groolc voor
zichtigheid
f)r. Hoorweg behandelt dan zeer uit
voerig het onderzoek door hem ingesteld
in een gemeente, waar aan een bjjz.
school twee lijders aan ernstige
vormen van long t b. c. als onderwijzers
verbonden waren, waarvan de cene in
April 1926 hel op moest geven cn spoe
dig daarop stierf en de tweede in Jan.
ophield. Zij hadden beide reeds meer dan
1 jaar gehoest en nu cn dan opgebracht.
Van de 80 kinderen van die school en de
100 der openbare v erden er door tegen
werking van ouders resp. 25 en 67 on
derzocht. Spr. meldt uitvoerig de resul
taten daarvan en zegt, dat blijkt, dal een
school-arts hier geen weelde zou zijn;
een grool deel der kinderen zou niet
uil hoofde van t. b. c., maar om vele
andere redenen onder toezicht moeten
slaan. Spr imeent dat de kans op besmet
ting iu een klas waar een lijder aan open
t. b. c. onderwijzer is, groot is, al zijn er
in dit geval geen Zieken het gevolg van
geweest. Het werk van de Provincial©
en van de Districts huisbezoekslern werd
<op> «dezelfde wijze als vorige jaren ver
richt met ijver, toewijding en 'opgewekt
heid De Prov cursus voor p.s. huis-
bezoeksters is opnieuw begonnen met
14 later f2 leerlingen, die ver verspreid
wonen.
De wijkzusters moeten meer op de
bureaux komen. Over haar werk zou spr
veel kunnen zeggen, maar hij wil alleen
zeggen, dat er van allerlei slag zijn, ij v-eri-
ge. lauwe, onverschillige, belangslelf.en-
den, enkele echt maatschappelijke werk
sters Dit hangt ook dikwijls af van den
arts of de artsen waarmede zij samen
werken
Wat belreft nazorg, waarschuwt spr.
voorzichtig le zijn in Zeeland en nog
even te wachten met hel maken van
misschien kostbare inrichtingen, werk
plaatsen enz., ook in verband met liet
zoo op decentralisatie aangewezen zijn
der provincie. Spr hoopt dit jaar eeni-
ge gegevens le kunnen verwerken om
na te gaan wat hel resultaat van de
5 jaar is geweest
Hierna was liet woord aan mejuffr
Deelman, de provinciale huisbezoek-
ster, voor haar verslag. Daaruit blijkt,
dat 47 plaatsen een of meermalen wer
den bezocht, w. o. Maldeghem cn West-
capelle in België De Enimabloemcoliec-
te werd voor rekening der Prov. Ver-
ceniging in 17 plaatsen gehouden.
Aan den cursus namen in hel begin
8. aan het einde 14 zusters deel, n.l.
13 wijkverpleegsters uil verschillende
declen van Zeeland en 2 zusters uit
liet Gasthuis te Goes. Zij maakten op
21 Juli een excursie naar Walcheren en
bezochten door het Consultatiebureau,
het t.b.c. paviljoen, de Röntgeninrich-
ting en den Ontsmettingsdienst, en te
Ooslkapello Zonneveld en Westiiove. Aan
den kookcursus le Goes namen 7 dames
deel, van wie 6 een diploma ontvin
gen De wijkverpleegster te Axel is met
groot succes een moeder- en baker-j
cursus begonnen te geven. De voor t.b.c-
bestrijding noodige artikelen zijn in de
magazijnen zelden aanwezig en dan nog
dikwijls in gebrekkigen vorm, zoodat op
dit gebied geleidelijk veel moet bijge
werkt worden
Spr. deed vervolgens verslag van de
door haar gevoerde propaganda door
lezingen enz. Het bezoek aan de beide
genoemde plaatsen gold besprekingen
met doktoren, die in onze grensgemeen
ten practiseeren en die alle medewerking
toezegden.
In de 10 jaar van haar arbeid kan spr.
op menige verandering wijzen. In De
cember 1917 waren er slechts 3 huis-
bezoeksters in Zeeland. Na heel wat
moeite en tegenslagen zijn er thans
4 specifieke (Z. Beveland 1, Walcheren 2,
Z. Vlaanderen 1) 32 huisbezoeksters, te
vens wijkverpleegsters (Schouwen 4, N.-
Beveland 1, Tholen 2, Z. Beveland 9,
Walcheren 4, Z. Vlaanderen 12). In op
leiding 15 en 1 Levens vroedvrouw in
Z Beveland. In het Noorden der pro
vincie is dus nog veel te doen; Dui-
veland en St. Philipsland zijn nog ver
stoken van deskundig huisbezoek.
Spr. doet dan nog mededeeling over
de portefeuilles, die bij de huisbezoek
siers rondgaan met tijdschriften op het
terrein der t.b.c.-bestrijding; van de ver
gaderingen van den Zeeuwschen Bond
van t.b.e.-hiiisbezoefcsters, om dan te
komen tot de centrale commissie voor
uilzending van Nederlandsche kinderen
naar buiten. Hierover zegt mej. Deet-
man, dat men met de ontvangst in Zee
land nog niet bijster gelukkig is, ten dee-
le omdat buitenlandsche kinderen plaat
sen bezet houden en ook omdat men
niet begrijpt, dat in de groote steden
de ouders die zulke groote weelcloonen
ontvangen, hun kindoren niet zelf van
het noodige kunnen voorzien, dus meer
besteden aan voeding en opvoeding, en
wat minder aan de bioscoop en derge
lijke. In 1928 hoopt zij meer harlen
bereid tc vinden om het Drentscke veen-
lcind wel te doen De kas van het plaat
selijk comité liet dit jaar niet toe, vele
kinderen uil te zenden Het blijft echter
ieder jaar een genot de kleinen, die
bleek en slap weg gingen, frisch en vroo-
Iijk en blozend te zien terugkeeren.
Het laatste verslag was dat van mevr.
Verburg, de districts huisbezoekstcr,
waaruit blijkt, dat het volledig invullen
der gezïnskaarten van de lijders aan
t.b.c. nog altijd een moeilijkheid bliji f
Er werden geen a.s. huisbezoeksters aan
liet districts-bureau opgeleid. Als gevolg
van het huisbezoek konden 112 gezin
nen naar een geschikter woning ver
huizen, terwijl in vele andere woningen
verbeteringen werden aangebracht, 22
raaal werd voor hulp in de huishouding
of bij de wasch gezorgd. De werkver
schaffing blijft nog altijd moeilijk, 38
personen konden aan werk geholpen
worden. De jonge funderen werden zoo
veel mogelijk uit het besmette milieu
verwijderd Er hadden 82 woningont-
smeltingen plaats, 83 maal werd lijf- cn
bedlinnen uitgestoomd. Spr. meent, dat
er vooral door loopende patiënten te
weinig van de sputum flacons gebruik
wordt gemaakt, in totaal werden 661
artikelen uitgeleend, w.o 48 ligtenten,
68 ligstoelen en 71 ledikanten met loe-
behooren. Spr. deelt dan mede, wat zij
voor controle in verschillende afdeelin-
gen deed cn zegt, dat er voor haar
geen tijd voor husibezoek over blijft.
Al deze verslagen werden met dank
aan hem of haar, die ze uitbracht,
goedgekeurd.
Hierna deed de penningmeester, de
heer A. G. J. Noleboom, mededeeling
van de cijfers der rekeningen.
Die der vereeniging wijst In ontvang
en uilgaaf aan F 10 287.53 met een goed
slot van f 260.01. Die van het vcrpleeg
fonds een eindcijfer van 1' 3113.87, met
een goed slot van f 2888.87 en 'die van
het consulaliebureau een eindcijfer van
f 20.348.53 met een goed slot van f 1409.47.
Eveneens werden de cijfers der begroo
ting medegedeeld Met dit alles kon de
vergadering zich len volle vereenigen.
Tol bestuursleden werden herkozen
mej. E. D,. v. d Broecke en de hoer J.
A. Risseeuw Johzn en gekozen in de
plaats van den heer ds'. 0. A Du)-vis,
wien de voorzitter dank bracht voor al
les wat hij sedert hel begin van den
strijd tegen de l b c. daarvoor heeft
gedaan, de lieer J. 0 Paap, voorzitter
van de vereeniging le Vlissingen.
Chirurgische tuberculose
Nadat verschillende genoodigden het
aantal aanwezigen was komen vergroo-
ten, gaf dc voorzitter liet woord aan
den heer dr. J. van Assen uil Rot
terdam voor ecne inleiding over boven
staand endeiNverp
Spr. begon met een overzicht te geven
vflii do infectiewijzc van de l b. c. in het
algemeen, w'aarvan de been- en ge-
wrichtstubcrculosc slechts een onder
deel is te noemen. De hoofdoorzaak is
de menschelijkc tubcrcelbacil, die van
rnensch 'op mensch wordt overgebracht
en meestal in dc longen en de bjjbehoo-
rende ljvmpheldieren zich vestigt en hier
eerf* z.g. primairen haard vormt. Hier
naast komt de infectie langs het spijs
verteringskanaal voor. doch deze ziel
men veel minder: hij deze laatste wijze
van besmetting vindt meto, in een klein
gedeelte der gevallen den rundertuber-
kelbacil als ziekteverwekker. Wij moe
ten dus zeer zeker zorgen dat tie kinde
ren niet met rimderluberkelbacillen be
smet worden (dit heeft, wat wel eens
beweerd wordt, Koch ook nooit tegen
gesproken), maar de hoofdzaak is debo-
smettting van mensch op mensch. Van
den primairen haard kunnen zich langs
den bloed- en lympheweg bacillen in het
lichaam verspreiden en in alle organen,
ook de beenderen, .ziektehaarden ver
oorzaken. Beenluberculose is nooit ge
vaarlijk voor de omgeving, als zij althans
biet open is Wel doel het ontdekken van
een dergelijk lijder iemand keninejij die
op den duur kans heeft uitgebreide tong-
t. b. c te krijgen of soms al heeft en dus
gevaarlijk voor de omgeving le worden.
De meeste lijders aan floride been-t b c.
hebben geen klinisch aantoonbaar long
proces. Voor de lijders zelf en ook voor
de maatschappij is het van belang vroeg
tijdig een doelmatige behandeling in te
stellen. Dit is tegenwoordig door' dc be
tere diagnostiek zeer goed te verwezen
lijken. Hel beste is een algemeene be
handeling (frissclie lucht, bestraling van
het gelieele lichaam met zonlicht of
kunstmatige lichtbron, waarvoor lcool-
spitsenliclit het gunstigslt is, goede voe
ding), die het weerstandsvermogen tegen
de infectie doet toenemen; en rust voor
het zieke gewricht. Voorts zorge men
dfct abscessen niet doorbreken en dus
niet een infectie met etterbacteriën dc
t, b. c. gaat compliceeren, daar dit zeer
ongunstig is De behandeling van lijders
aan been- en gewrichtstuberculose eischt
ypuame in speciale inrichtingen, waar de
lichtbehandeling cn de behandeling met
gips- en rekverbanden en later met or-
thopaedisohe apparaten lot haar recht
"komt Ofsclioon het aantal lijders waar
schijnlijk niet zeer groot is', is locli een
.vrij groot aantal plaatsen in dergelijke in
richtingen noodig, daar de duur der be
handeling lang is. Men kan door tjidige
behandeling invaliditeit voorkomen, zoo
dat dc kosten der behandeling ruim
schoots opgewogen worden door de be
tere resultaten, ook in financieel op
zicht want men behoeft geen invaliden
te onderhouden. Spr. laat een aantal'
lichtbeelden zien, waarop de behandeling
der been en gewrichtstuberculosle in de
jbergen, aan zee cn in de Adriaanstichting
te Hilligcrsberg getoond wordt cn waar
onder vele zeer interessante. Ook enkele
röntgenfoto's aantoonende de groote ver
woestingen, die de been-tb.c. kan aan
richten en cenige afbeeldingen van ge
nezen patiënten trokken aan onze oogeu
voorbij. Bij deze laatste wordt duidelijk
gedemonstreerd dat er meermalen 'bij
tijdig onderzoek, nog veel kan worden
voorkomen, door doelmatige onderricht.
De heer dr. van Assen eindigde ondier
groolc instemming der aanwezigen als
dank voor hel gebodene. Toen niemand
vragen had, te stellen, vertolkte de (voor
zitter, wat in aller harten in de verga
dering om ging toen de heer dr. van
Assen sprak. spr. bracht dr. van Assen
hartelijk dank.
Daar niemand, meer het woord vroeg,
sloot de voorzitter de bijeenkomst
zulks na rond,vraag.
Kunst en Wetenschappen
Zeeuwse lx Genootschap der
Wetenschappen.
In de Woensdag gehouden bijeenkomst
hield de heer prof. dr. J. Verso ul-
1 i e uil Gent een voordracht over spel
ling in de toponymie, waarbij voorname
lijk vau Zeeuwsche voorbeelden gebruik
werd gemaakt.
Spreker, die voor het eerst in het
Genootschap optrad, wensclite le begin
nen met zijn dank uit te spreken voor
zijn benoeming tot lid van, hel Zeeuwsch
Genootschap.
Overgaande tol zijn onderwerp, erken
de hij, dat dit onderwerp niet heete-
maal nieuws was, maar door hol ont
zaglijk aantal voorbeelden steeds kon
vernieuwd worden, wat hij heden zou,
trachten le doen.
Hij plaatst zich op hel standpunt van
den taalkundige, voor wien de eigenna
men namen van personen en van
plaatsen woorden van de taal zijn ge
lijk de andere, en dus spraakkunstig op
dezelfde wijze dienen behandeld te wor
den, dus b.v. dat men in de 20e eeuw
do plaatsnamen moet spellen in de spel
ling van de 20e eeuw, uitgaande van den
thans levenden vorm, en hem weergeven
de in een Ncderlandsch e normaliscering.
Nu schrijft men deneenen naam in 1 Sen
ecuwschon, den anderen in 17cn eeiuw-
schcjt. een ander nog in lGen eeuwschen
vorm; sommige zelfs in een vorm, die
nooit bestaan heeft.
De z in Zieriks-ee is foüt, daar die
naam niet een samenstelling is mei zee.
De Kappcl-namen 'Westkappel enz. moe
ten hun kapelle opgeven, daar een kap-
pel-vorm wijst op een bestaan reeds in
do 11c eeuw. Serooskerke inóet Slraas-
kerke, worden, een vorm die zich heel
geleidelijk uit den oorspronkélijken vorm
(Ser-Allaards-kerkc) ontwikkeld heeft.
Waarom Souburg, Breskens, Cadzand
schrijven, als men Zoèburg, Bresjes, Ka-
zand zegt? En dan ooi-deelloo$ bewaarde
sporen van vroegere verfransch.ng als
(La)BrielIc of Roiduc (d. i Rode-le-Duc)
voor Den Bricl en ('s-Herlogen)rode. Met
deze en andere voorbeelden nog komt
spreker tol het besluit, dal zij die liet be
ter welen, hel voorbeeld moeten geven,
waarop dan zeker de oFficieele machten
zullen eindigen met te volgen.
De voorzitter, de heer mr. G J. Sprem
ger, dankte voor de zeer toegejuichte re
de en sprak de hoop uit, dat de hoog-,
geleerde spreker getuige zou mogen zijn
van de volkomen gelijkstelling der Vlaam-
sche en Fransche talen in zijn vaderland.
Het werk van»Prof. H.
A. Lorentz.
Daarna hield dr. ,T. A. Volilgraff
een bespreking over het levenswerk van
prof. dr. H. A. Lorentz.
Groot is het aantal van lien die prof.
Loi'entz kennen uit 2ijn voortreffelijk, zoo
dikwijls herdrukt Leerboek der Natuur
kunde, of ook uit populaire voordrach
ten. Geringer uit den aard der zaak dat
van hen die den beroemden geleerde
kennen als mathematisch physicus. Van
nature begaafd met groote virtuositeit in
het uitvoeren van berekeningen, wist hij
zijne beschouwingen over de verschijnse
len der anorganische natuur in een
prachtig mathematisch gewaad te hullen,
zoodat zijne- colleges over deze onderwer
pen een klassiek, monumentaal karakter
hadden. Groot was daarbij, en ook in zij
ne geschriften, zijne veelzijdigheid. Elk
jaar werden andere onderwerpen behan
deld.
Hoezeer zijne theorieën de toehoorders
imponeerden, zoo bleef hij toch zelf in
zekeren zin daarboven staan, en kon hij
nieuwe, afwijkende, beschouwingen van
anderen steeds objectief bezien en door
hunne resultaten op andere wijze af le
leiden, ze tol zijn eigen geestelijk eigen
dom maken.
Geen anderen hartstocht kende hij. dan
het onvermoeid streven naar waarheid
op dit gebied. In zijn oratie van 1900,
als Rector Magnificus der Leidische Uni
versiteit, drukt hij zijn ideaal aldus uit:
„Schoon is het waarheid te zoeken, we
tenschap te verspreiden en, als hel kan,
le vermeerderen Het spreekt van zelf
dat de natuurkundige bij dit alles op zijn
hoede moet zijn niet de speelbal zijner
fantaisie te worden; zeker zou hij dat
worden, als hij aan zijne theorieën geen
strenge eischen stelde.1'
Reeds op 22-jarigen leeftijd, in 1875,
promoveerde hij op een beroemd ge
worden dissertatie, waarin hij de licht
theorieën van Fresnel, Neumann, Helm1-
holtz en Maxwell met elkander vergelijkt,
liet bleek hem dat de eleclromagnetische
theorie van Maxwell boven de elastische
theorieën van Fresnel en Neumann de
voorkeur verdient. Evenals Maxwell
hecht hij groote waarde aan het aether-
begrip, als dat van het medium waarin
de lichtgolven zich voortplanten. Maar
daarnevens slaat steeds 'het „doordrin
gen in het mechanisme der verschijnse
len", dat ook Holmholtz' ideaal is, bij
hem op den voorgrond. Hij wil de physi-
ca der materie en de physica van den
aelher tol een goeclsluitend geheet com
bineeren, door nauwkeurig na te gaan
hoe het eleclromagnetiscli veld werkt op
de atomen en de zich daarbinnen bevin
dende eleclrische ladingen en hoe liet
atoom straalt. Met zijn eigen woorden uit
de oratie van 1900„Een lichtgevend
atoom moet wel één geheel zijn, dat de
trillingen die aan de verschillende spec
traallijnen beantwoox-den tegelijkertijd
uitvoert, evenals een geluidgevend li
chaam een zeker aantal tonen geeft. Het
is er ten slotte om te doen van den bouw
van dit geheel, van den samenhang zij
ner deelen, zoodanig beeld te ontwer
pen dat het ons klaar voor oogen st'aat,
waarom juist de in werkelijkheid be
staande tonen en geen andere worden
voortgebracht. HeL einddoel moet zijn
eene alle verschijnselen der straling om
vallende mechanica der trillende atomen
op te bouwen."
Bij de beschouwing van den aelher
doet zich de vraag voor of de a'arde
dezen meesleept of niet. Berekening leert
dat het eerste niet aannemelijk is, dus
zou de aarde ten opzichte van den rus
tenden aelher een bepaalde snelheid
moeten hebben. In twee beroemde ver
handelingen („La théorie éleclromagné-
tique de Maxwell el sou application aux
corps mouvants, 1892 en „Versuclx einor
Theorie der eleclrische» und optische»
Erscheinungen iu beweglen Körpern",
1895) onderzoekt prof. Lorentz de vraag
of deze beweging ten opzichte van den
aether een waarneembaren invloed op
de verschijnselen op aarde moet hebben,
met dit resultaat, dat een zoodanige
invloed wel bestaat, maar in bijna alle
gevallen le klein is om te kunnen waar
genomen. Toen uit zeer nauwkeurige
proeven van Miclielson en Morley in
Amerika bleek, dat zelfs het verwachte
kleine effect niet bestond, wist prof.
Lorenlz in 1904 dc Lheorie zoo tc wij
zigen, dat hel uitblijven van het effect
geheel werd verklaard. Intusschen was
hiermede natuurlijk niet aangetoond, dat
de aarde in haar baan om de zon een
bepaalde snelheid ten opzichte van den
aether heeft, en liet is dan ook begrij
pelijk, dat Einstein in 1905 als postu
laat stelde, dat eenparige translatie van
een stelsel op de zich binnen dat stel
sel afspelende verschijnselen geen in
vloed mag hebben.
Met deze „relativiteitstheorie", ook in
den veel algemeencr vorm dien Einstein
daaraan later gaf, is prof. Lorenlz eerst
aarzelend, later wellicht geheel meege
gaan, hoewel nog betwijfeld kan wor
den (de voordrachten over de draaiing
der aarde, eenige jaren geleden in En
geland geiiouden, en niet gepubliceerd,
heeft spreker niet tol; zijne beschikking'
of prof. L., evenals "Einstein, de afplat
ting die onze aarde en b.v. de planeet
Jupiter vertoont, ten slotte opvatte als
het gevolg van een relatieve beweging
ten opzichte van andere hemellicha
men, en niet ten opzichte van de ruim'-
Door
grofkorrelige tandpasta
gaan Uw tanden langzaam maar ze
ker te gronde. Weest voorzichtig en
neemt voor de dagelijksche reini
ging van Uw tanden slechts de be
proefde fijnkorrelige Odol-tand-
pasta. Ze is heerlijk van smaak, en
reinigt en beschermt de-tanden.
L 1 (Dig- med
te. Hoe volkomen prof. L. de diepzin
nige beschouwingen van Einstein over
de zwaartekracht begreep, blijkt wel
hieruit, dat hij diens gravitatiewetten in
1916, overeenkomstig zijne gewooute, vol
gens eigen methode afleidde.
In zijn laatste colleges (1926—1927)
heeft prof. L. de verklaring van het
magnetisme behandeld, gedeeltelijk, zoo
als vroeger, uit de door de electronen
in het atoom beschreven gesloten baan
tjes, gedeeltelijk, volgens Goudsmit en
Uhlenbeck, uit (ie draaiing der electro
nen om lmn eigen as. Daar hierbij even
wel aan den om(i-ek der draaiende elec"
tronen snelheden zouden moeten voorko
men grooter dan die van het licht, het
geen met de relativiteitstheorie instrijk
is, zoo wijst hij erop, dat todli de eigen
lijke aard van het magnetisme nog niet
geheel is verklaard.
In den« cursus 1927—1928 besprak
hij de golf-mechanica van Schrödingen.
Nu heeft liet electron zijn boltvonn
verloren en is tot een ..golfpaketje" ge
worden.
De nieuwste theorieën werden dus nog
door prof. L. bestudeerd, hoewel ze
niet meer geheel zijn geestelijk eigfendont
werden. Wel kon liij in Sept. 1927 nog
op voortreffelijke wijze het internatio
nale congres te Brussel leiden, maar
hij deed uit de nieuwste theorieën geen
keus meer, stond er contemplatief tegen
over, steeds hopende, dat het gelukken
zou niet alieen of hoofdzakelijk met for
m-lues te werken, maar daarnevens ook
een aanschouwelijk beeld te verkrijgen
van wat zich in het atoom afspeelt,
zooals liemzelven dat vroeger (voor het
optreden van Planclf, Einstein en .Bohr,
met hunne quanlenlheorieën) gelukt was
met liet Zeeman-verschijnsel.
Men kan de natuur op verschillende
wijzen beschouwen. B.v. ook met het
oog van Goethe, van den kunstenaar.'
Maar daarnaast heeft de zuiver verstan
delijke beschouwing zeker haar recht.
Wie zal ontkennen, dal ook in het werk
van Genève, waarmede prof. Lox-entz zich
in den Iaatslen tijd van zijn leven veel
bemoeide, naast hel gevoel, het versland!
een groote rol behoort le spelen?
Ter tafel waren in deze bijeenkomst
als ingekomen giften: een photo (naar
een leekening) van Dr. D. Schoule, pvd-
voorzitter van het Genootschap, geschon
ken door Dr. D. Scho.ute te Wassenaar;
een veerploeg (schaaf) van 1769, ge
schonken door den heer G, van Leer
dam, te N. en SI. Joosland, in bruikleen
ontvangen van dc Commissie voor Zeeuw
sche Folklore.
LANDBOUW
Dag. Bestuur Z. L. M.
Op Maandag 20 Febr. werd te Goes,
een vergadering van het Dag. Besluur
der Zeeuwscne Landbouw-Maalschappü
gehouden.
De notulen der vorige vergadering,
werden ongewijzigd goedgekeurd en
vastgesteld.
Nadat de heer Zwagerman de wen-
schelijkheid van het instellen van ©en
veevoederbureau had betoogd, werd be
sloten aan het Hoofdbestuur voor te
stellen, lot instellen over te gaan.
Dit bureau stelt zich ten doel de rati-
oneele voeding te propagageeren en met
medewerking van de praclijk goede proe
ven te nemen.
Hel Bestuur der gemeente Ifoedekens-
kerke had advies gevraagd inzake het in
stellen van een verordening, waarbij het
inkuilen van bietenkoppen- en bladeren
binnen zekeren afstand van de bebouwde
kom zou kunnen woi'den verboden, zulks-
met het oog op den slauk die. verspreid
wordt. In overleg met den Rijksveeleelt-
consulent is geadviseerd een tiergelijkteit
maatregel niet le ti-effen, wegens" zijn te
veel ingrijpenden aard en is aangeraden
den betrokkenen te adviseeren hun kuilen
met een filnk laag aarde te bedekken,
hetgeen hel bewaren ten goede komt
en den stank veel doet verminderen.
Medegedeeld is dat dit advies zal
worden o,pgevolgd
Een uilgebreiïlé discussie ontstond over
enkele vragen van den Minister van Ar
beid, Handel en Nijverheid aan dom
II oogen Raad van Arbeid inzake wette
lijke regeling der werkloosheidsverze
kering.
Algemeen achtte liet Dag. Bestuur het
onjuist, dat de principieeïë vraag of wel-
