FEUILLETON. BIJVOEGSEL VAN Vrijdag 6 Jan. 1928 No. 5 DE MOEILIJKE KWESTIE. De lezer houdc het ons ten goede, als wij het weer over de radio hebben.; Maar het is inderdaad een belangrijke kwestie met zéér principieele kernen We zullen niet zeggen dat zij evenwaardig is aan de schoolkwestie, maar er zitten moeilijkheden in van denzelfden aard We hebben ous al een tijd geleden de vrijheid veroorloofd een beetje te spot ten met de pogingeu om de zieien der tuïSlcraars le vrijwaren legen de streken van den duivel, die de luisteraars iu de eenzaamheid van hun binnenkamer in de gelegenheid stelt en in de verleiding brengt om ook naar andere dingen te luisteren dau die hij gewoonlijk leest en hoort. Maar in dien spot zal ook al een waarschuwing tegen du pogingen om de radio onder controle van personen en vereenigingen van bepaalde richting le brengen. '*I)ïc waarschuwing blijkt volkomen ge grond. Wat we gister meldden van een poging van katholieke zijde om reeds bij voorbaat de burgemeesters te beïn vloeden tol versterking der katholieke zeggingsmacht over plaatselijke radio-cen- tralen, was al een h©eL slerlc voorbeeld van die neiging. En die duivel in du radio werkte ook al dit uil, dal katholieken, die braaf aau hel consigue hun loestei Instelden op den chrisleiijken zender le Huizen, vrij zinnige predikanlen le hooren kregen die natuurlijk beweringen uitten, waar een katholiek zich niet mee kan vereenigen, zooals omgekeerd een vrijzinnig-gods dienstige luisteraar zich in '11 ontkennen de stemming voelt kouien als hij naar oen katholieken propagandist moet luisteren. IleL gebeurde met Uien Iluizeuschen zender is wel een leekeneud voorbeeld van ae moeilijkheden die zich hij de ver deeling van spreektijd over één zender kunnen voordoen. Er is ooli al op gewezen hoe hinderlijk voor zéér velen de verdeeling der N'eder- laadsche uitzendingen op Oudejaarsavond waren. De luisteraar die een voor dieu avond passend O udej aarsavond woord hoopte te hooren, was danig 'teleurge steld, want hij had slechts de keuze tus- schen een socialistische radio-revue van Hilversum, of een pleidooi voor 'den ka tholieken radio in Huizen. Geen wonder dat velen hun heil over de greuzén zoch ten. Want daar is hel anders. In Duitschland zijn de onder rijkscon trole staanae oinroepvereenigingen ver plicht hun programma's boven de par tijen te stellen überparteilich lu inge land waakt de British Braodcasiing Cor poration op last van de regeering legen het verspreiden vau redevoeringen of le zingen over onderwerpenvan politiek, religieus of industrieel mceuingsverschil. 5Jle^n in de Yerceiiigde Stalen lieterscht ïen toestand als bij ous Maar daar is hij ook onhoudbaar geworden Er zijn nu een 600 uilzendsialiojis, die den luisteraar tureluurs maken omdat ze elkaar sloren, maar die bovendien ieder voor zich de overgrootc meerderheid vau de luisteraars hinderen door uitzendingen waar ze niet naar hooren willen. Men heeft daar nu al vast aan 250 dier stations uaugek< digd dat ze n\oelen worden opgeheven Nu voelen wij persoonlijijk hel meest MARTIN'S VERJONGINGSKUUR. Door RAFAÊL SABATINI. Uit het Engelseh door C. M. G. d. W, 41). ,,Het geluk liep mij mee, mademoisel le", zei hij. „Ik had weinig hoop 'dal zulk een gezicht als ik heb, vermomd kon worden, maar ik beroem mjj, in 'l geheel niet op hetgeen u zjel. Hel was hel wterk van Rabecque, de vindingrijkste knecht die ooit een dwazen heer gediend heelt. Het hielp dal ik vroeger lien jaar in Italië geweest was, ik sprak de laai zoo goed, dal ik Forlunio zelfs er door mis leidde. Dal was iets waardoor alle ver denking dadelijk van mij afviel en als ik niet zoo lang blijf dat de kleur vau mijn kaar en baard Mtgaai en de verf stof van mijn gezicht, zal ik weinig le vreezen hebben' „Maar mijnheer' riep zij, „u zult alles te vreezen hebbent" En angstig stonden haar oogen Maar hij lachte ai weder lot antwoord, „Ik vertrouw op mijn goed gesternte, mademoiselle, en ik geloof zeker, dat ik nu op den goeden w;eg ben. Ik had wei nig hoop, toen ik op Condiliac aanlandde dat ik door mijn voorgewende onwetend heid op het gebied der Fransehe taal,1 tot uw gevangenbewaarder zou worden voor een regeiing als in Duitschland en in Engeland, Dus geen politiek of gods dienst in de radio. We willen zeker niemand beletten over die onderwerpen te schrijven of te spre ken in hoeken of in vergaderingen Maar het deugt o i. niet voor de radio. Want er is dit groole verschil wie in een hoek of in een rede zijn denkbeelden, wil verkondigen, weel dat zijn lezers of toe hoorders vrijwillig naar hem luisteren. 1\Iaar als er een politieke of godsdienstige rede per radio wordt uitgezonden, zijn de toehoorders nièl vrijwillig Men kan wel zeggen, dat ze hun toestel maar moeten afzetten ais het uitgezondene hun Hin dert. of dat ze hel anders maar op een buitenJandsch station moeten afstemmen. Maar dal is maar laf ie W-j|e- luistert, doet hel gewoonlijk op het uur dal hij er gelegenheid voor heeft en het dus niet wil afzetten. En voor de lallooze Nederlandschc luisteraars die geen vreemde talen kennen, is alleen de mu ziek uit het buitenland genietbaar. I let gesproken woord willen /.e in hol-*Xe- derlandsch hebben W'il men dus de overgroole meerder heid van de radio-luisteraars vrijwaren legen verkondigingen die hun hinderlijk zijn, dan is er o i maar écu middel, alle politiek en godsdienst in radio-rede- voeringen achterwege laten Een uitzen ding boven de partijen. Nu weten wc echter heel goed dat ook dit niet allen'bevredigt De ijveraars die hier de radio juist willen dienstbaar maken aan hun gods dienstige en politieke propaganda, hebben natuurlijk in Engeland en Duitschland ge lijkgezinden die dat daar ook wijlléji En die klagen steen en heen over wat zij een onduldbare ..censuurnoemen Hel is wel een curieuse verwisseling an stelling de katholieke en 6hrilslcl|ijke partijen die voor tooneel en bioscoop zou ijveren voor een censuur, wensclien hem niet voor„dc radio Eji de „liberalen" d die iedere censuur voor tooneel en bioscoop uil deu booze achten, won sclien wel een censuur voor de radio. Zelfs werd dezer dagen in het Centrum aan die groepen speciaal verweten dat zij in het bijzonder den godsdienst willen buitensluiten Maar dat blad vergaf toch één ding als er gevraagd wordt gepu politiek en géén godsdienst in de radio le geven, dan wordt dal niet gevraagd omdat men legen politiek of godsdienst is. maar zuiver en ahoen om do radio bruikbaar te maken, en te li o u den. We durven voorspellen, dal als het doorgaat ais nu, de biuneulandsche uil zendingen in ons land weldra voor drie kwart onbruikbaar zuilen zijn geworden En daarvoor is hel toestel ie mooi We vermoeden trouwens dal er niet zoo heel veel luisteraars zijn, die de godsdienstige eu politieke redevoeringen boven de andere uitzendingen stellen En wal betreft de vrijwaring der luisteraars voor wo rden die hun lpiders verkeerd voor hen vinden, - och die vrijwaring is niet in de allereerste plaats te vinden door overheidsmaatregelen Want de aansluiting geschiedt in de bin nenkamers, zon'dej- eonige controle. En dc vrijwaring, d.W.z. de zekerheid dat zij niet verkeerd aansluiten, is dus een kwestie vair inwendige zending. Uit Stad en Provincie. Uit Middelburg. Het verschijnsel van de bevolkings afname van Middelburg doel van zelf dc vraag rijzen waarheen die vertreklcen- den voornamelijk verhuizen. Men kan daarbij mooie theorieën opbouwen over de opzuigingskracht van de groole sleden, in 't bijzonder van hel dichtst bij ons ge legen Rotterdam, maar we zouden er "toch wel meer vau willen wéten Over een slalisliek der nieuwe woon plaatsen vau „heil die van ons gTngen' beschikken we echter nog niet. Er is echter wel een andere bron waaruit rneu aimans een duidelijke aanwijzing kan krijgen. Dal zijn dc lialfmaandelijkscbe opgaven die wij p'ublicceren van 'de in gekomen en vertrokken 'personen Daar in worden echter niet de aantallen ge noemd; de opgave vermeldt slechts de nocffden van gezinnen en de zclTsiaiiüige ongemiwcien !flaar ook daaruit is a'e richting van deu trek op le maken We hebben daarom uit die opgaven van 1927 genoteerd waai- het nieuwe adres van die vertpekkendeu was, we hebben die nieuwe adressen gi-oepgewijze bijeen gevoegd, en ze opgeteld, en ver- kregen toen den totaal uitslag, dat van de 171 in die opgaven vermelde vertrok ken gezinshoofden en zelfstandigen, zich vestigden in Overig Walcheren 136 Elders in Zeeland 46 Rotterdam 47 's-Gravenhage 42 Amsterdam 31 Elders in Nederland 157 Oost-Indië 8 Buitonland 7 Dit taJx'Ueljc geeft aanleiding lot eeni ge opmerkingen Het vertrek naar dc andtre gemeenten op Walcheren is geen bijzonder verschijn-- sel. Hel wordt voor een niet gering deel behcersclit door de dienstbode-kwestie. Tegenover dal vertrek slaat geregeld een vestiging van anderen Een ander deel maar naar ons leek nie.t groot deel, be trof vestiging in omliggende gemeenten Daarentegen bleek dc bevolking.su il wis seling mol de Zecuwsche gemeenten bui len Walcheren gering. Iels wal we ook wel wisten, en wat verklaarbaar is door da eigenaardige verdeeling dezer provin cie. Hel merkwaardigste vinden we echter dal de drie groole steden niét dc magne ten blijken te zijta, die ook uil Middel burg, de groote meerderheid der vertrek- kenden naar zich toehalen, zooals elders het geval is Ze blijven te samen nog vèr 'benoden hel aantal, dat naar andere meenten in Nederland verhuisde Vooral voor Rollerdam is hel cijfer veel lager dan gewoonlijk gedacht wordt. Ook dat geeft te denken. Wat een haven stad als Rotterdam naar zich toehaall zijn in groote meerderheid losse arbei ders. die in de havens een broodje ho pen le verdienen. Dat werkt voor Mid delburg blijkbaar in zeer geringe male, hetzij doordat er thans weinig kansen zijn. hetzij doordat de afstandj toch nog le ver is. In ieder geval vindt men er wellicht een verklaring in waardoor hel aantal werkloozcn in Middelburg groot 1 ij f l Hel is hun rilet makkelijk om in groole steden een kans te wagen Het cijfer van Den Haag zouden we eigenlijk moeten illuslreeren met de na men, Dat-gaat echter niet. Maar dan zou men zien dal daarheen in 't hijzonder vertrekken de gepensiouneerden en vele gegoede burgers die stil gaan leven. En diezelfde groep is ook verlegenwoordigd| in het getal van hen die zich „.elders in Nederland" vestigden Plaatsnamen als Haarlem. Nijmegen, Arnhem, Zeist, Heem stede e.d. getuigen daarvan. Naast hen vindt men echter in deze groep natuurlijk veel ambtenaren, die hier weer door andei'en vervangen wor den. De aantrekkingskracht van Amsterdam reikt blijkbaar niet lot Middelburg. Het aantal daarheen vertrekkenden is in ver houding gering Voor den 'bclaslingbetalenden Middjel- burger, die bezorgd overweegt dat nu weer 244 minder inwoners meehelpen den Hoofd. Omslag le dragen, is eigenlijk de groep van Deu Haag de meest inte ressante Want daaronder zitten vooral personen, wier bijdrage in den H O. van beleekcnis was. D-.w.z mèt velen van hen die naar Haarlem. Nijmegen enz trekken. Voor de Vereeniging „ïiandelbelaug" le Middelburg za'l een causerie met Eilmvertooning betreffende de Kon Luchtvaart .Maatschappij voor Nederland en Koloniën gehoucfen worden door den beer A. van der Paauw, chef der afd. aangesteld. Ik had eenige moeite mijn vreugde niet te loonen toen ik hen die plannen hoorde beramen Want dal heeft alles zoo veel gemakkelijker gemaakt". „Maar wat kunt u doen, heel alleen, mijnheer?" vroeg zij en haar slein was eenigszins heftig. hij liep naar hel venster en leunde met den elleboog op hel kozijn. Het was bijna donker. „fk weel hel nog uTel maar Ik ben hier om er iels op te verzinnen. Ik zal nadenken en goed opletten". „U weet in welk dreigend gevaar ik mij bevind" riep zij uit Plotseling bedacht zij dal hij de woor den van de markiezin gehoord en ver slaan had en zij kreeg een kleur als vuur, onmiddclijk gevolgd dipor een doodelijke bleekheid. En zij dankte den hemel dat lyj in de schemering haar gezicht niet goed zien kon. „Indien u vindt dal ik le Övcrhaast ben teruggekomen „Neen, neen niet le haastig mijnheer, edelmoedig en dapper zijl ge, boven alle lof verheven. Ik wou dat ik woorden had om u tc zeggen hoe edelmoedig en dap per ik u vind". „Het is niets vergeleken bij de dapper heid van Rabecque om een gezicht, waar voor ik tol nu loc altijd eenig respect ge had had, zoo afschuwelijk te maken Hij schertste, liever dan haar mee te deelen dat zijn buitengewone fierheid hem had doen lerugkeeren toen 'hij pas (Ing. med.) Ilandel en Vervoer Kon. Luchtvaart Maatschappij, op Dmsdag 10 Januari a s. 's avonds- ten ure in den Schouw burg, o Uil Zuid-Bevelalid. Woensdagavond brak le Hei n- kenszand bi-and uil iu een schuurtje achter de woning van den heer D. van 't H. Ondanks dal dc meeste ingezetenen reeds le bed lagen, was de brandweer spoedig ter plaatse. Deze kon echter niet i beletten dal hel schuurtje in vlammen opging en een tweetal geilen die daarin stonden, eveneens een prooi der vlain- I men werden. 'Uit Zeeuw sch-Ylaandercn WD. I Naar we vernemen is het besluit eenige weinige uren op reis was geweest naar Parijs, hel was hem immer onmo-j gelijk geweest zich hgt belachelijke fi guur dal hij moest maken in le deuken wanneer hij aan hel hof moest erkennen, dal zijn onderneming mislukt was. „Ach.' maar wal kunt u alleen uitrjeh-! ten?" herhaalde zij. „Geef mij tenminste een paar dagen om daarover le denken; laat mij eerst eens rondkijken en dc localileil van onzej gevangenis goed opnemen. Er moet wal op {.e vinden zijn. Ik hen niet zoo ver gekomen als op dit oogeublik om nu weer i het onderspit le moeten delven Maar toch" ging hij voort, „indien u denkt dat ik mijn krachten overschat, als u liever heeft dat ik manschappen tracht te ver-, krijgen om een aanval op Condiliac te j doen, en zoodoende den wil van de j Koningin door kracht van wapenen door te drijven, zeg het dan en ik ben morgen hier van daan". „Waar wou u heengaan?" riep zij plot seling verschrikt. „Ik zou te Lyon of Moulins hulp kun nen zoeken. Ik zou misschien aan de. Koningin getrouwe soldaten vinden die mij wilden volgen op grond van mijn vol macht om hulp op te roepen, als ik lui maar zeg dat dit verzoek mij in Grenoble geweigerd werd. Ik ben niet zeker dat dit mij zou gelukken, want ongelukkig moest hel bewijs van mijn volmacht aan den Sénéclial van Dauphiné worden afgc- geven Toch zou ik het kunnen pro van den raad, om de procedure, die de gemeente Aardeabui'g tegen het Burger Gasthuis voert slop te zei.ton, uit gevoerd Zooals men zich zal herinneren vroeg dc burgemeester van dut raadsbe sluit vernietiging aan bij de kroon. De lerrjijn, die volgens de wet 30 dagen is, waarop op een beslissing van de kjroon moet gewacht worden, voor "het besluit mag worden uitgevoerd was verstreken, zonder dat een beslissing was inge komen. - Tengevolge van de hevige vorst, is to Aarden b urg gedurende dc va- canlie op een paar plaatsen de buislei ding der centrale verwarming in de open bare school gesprongen. Dientengevolge is de school gesloten totdat de leidingen 'weder hersteld zijn. Men hoopt Maandag beeren", „Neen, neen smeekte zij en in haar ijver hem het plan haar ie verlaten te doen opgeven, greep zij hem bij deu arm en zag hem snieekeud aan., „Laat mij hier niet alleen, mijnheer, acti heb- medelijden en laat niet alleen j met aie menschen U kunt mij als «en lafaard beschouwen, mijnheer, dal ben' ik dan ook. Ze hebben een lafaard van mij gemaakt". Hij begreep waar zij bang voor was, en hij met zijn edelmoedig hart had diep medelijden met dit arme. eenzame meisje dat aan de genade was overgeleverd van die schoone heks van Condiliac cn deu mooien schurk van een zoon. Hij streelde dc hand die op zijn arm rustte. „Ik geloof ook dat 'l het beste is hier te blijven, nu ik eenmaal zoo ver geko men beu" zei hij. „Laat mij over de zaak nadenken Het kon best wezen dal ik er iets op bedenk". „Mocht de hemel u iels jngeven, mijn-' heer. Ik zal den nacht i n gebed doorbmi- gen en God eu Zijn Ileiljgen smeeken u den weg aau le wijzen". „Dc hemel zal zeker uw gebed ver- hooren, mademoiselle" antwoordde by peinzend met de oogen gevestigd op lief bleeke heilige gezichtje, dat scheen le glanzen in de schemering Toen schrikte hij plotseling op en boog zich voorover om te luisteren „"Er komt iemand aan" fluisterde hij En hij liep vlug naar de andere kamer I waar hij doodstil op zijn stoel ging zitten terwijl de voetstappen op dc sl oenen Irap naderden cn een gele lichtgloed langza merhand op de gang zichtbaar werd HOOFDSTUK XII Een gewetenszaak Om nog meer vertrouwen te wekken bij de douairière en haar zoon zette Gar- nache een kiein komedietje op louw, een paar nachten nadat hij te Condiliac als gevangenbewaarder was aangesteld. Een poos na middernacht maakte hiji alarm cn toen hatf gekleede mannen, op den voel gevolgd door Madame en Marius, de ka mer binnenstormde waar hij stond als een toouheejd van opgewondenheid, ves tigde hij huu aandacht op twee ineen ge- ïlraaide lakens, aan elkander gehouden, die uil het raam boven de gracht hingen; en in antwoord op «Ie vragen der mav- kiezin deelde hij haar mede dat luj ver dachte geluiden had gehoortl cn de kamer binnenkomende, had hij ontdekt dat ma demoiselle deze toebereidselen had ge maakt om te ontvluchten. Valérie had de deur van Jiaar slaap kamer op slot gedaan en Weigerde- voor don «lag te kouien^ zooals de markiezin liaar verzocht, maar haar stem stelde Madame de Condiliac geruit omtrent haar aanwezigheid en «laar haar pogmgen mis lukt waren was Madame gerust en «lrong er niet verder op aan (Wordt vervolgd).

Krantenbank Zeeland

Middelburgsche Courant | 1928 | | pagina 5