So. 307
Vrijdag 30 December IWSiS
f70' jaargang
il$ dit nummer behoort een Bijvoegsel.
KAMEROVERZICHT.
Eerste Kamer.
Zitting van Donderdag
Tien van de twaalf aanwezige Katho
lieken stemden tegen het regeeringsvoon-
slel om het stop wet je voor de bijzondere
•scholen met een jaar te verlengen, in af
wachting van het dan toch te verwacht
ten rapport van dc commissiei-Rutgers tot
herziening der Onderwijswet. Het was
de heer D e Jong, die de woordvoers
ter dezer opposanten was, met hel mot-
tief, dal het hijzonder onderwijs erdoor
aan banden werd gelegd, met bevoor-
-deeling van hel openbaar onderwijs. Nu
jfir zooveel geld over is, dat het zevende
leerjaar kan worden ingevoerd, kunnen
ook de bijzondere scholen weer hun
volle pond krijgen.
iMinister Kan en de heer Smeen-
ge wezen er op, dat het zevend|e
leerjaar en dit wetje niets met lelkaar te
'maken hebben. De heer Ossendorp
betoogde, dat van achteruitzetting van
het bijzonder onderwijs geen sprake is.
Alleen zei Minister Kan nog toe, dat
shij de commissie-Rutgers een brief zal
schrijven met verzoek wat spoed te
•maken.
De verlaging der rijwielbelasting met
50 cent, noopte den heer W i b a u t tot
■een philippica tegen deze belasting, dije
hij de domste en dolste der belastingen-
noemde.
Hij wenschte liefst afschaffing cn an
ders verlaging. Iels waar Minister de
Geer zelfs niet over \yilde denken
Voorts wilde de heer Wiboul uit
breiding der vrijstellingen, waarbij hij
echter den heer de Vos van Steen-
w ij k tegenover zich kreeg, die deze be
lasting juist heel goed vindt, en dc vrij
stellingen tè ruim.
Maar ten slotte werd hel ontwerp z.
h. sl. aangenomen, want ook de heer
Wibaut wilde de verlaging met 50 cent
niet rerhindeveu.
Dc zitting bracht bij de behandeling
der Wet op Middelen nog een bespre
king van den heer de Gijselaar over
de "boeking' van het overschot van de
N. TT M., groot 47Vs millioen, Hij wilde
die niet brengen onder de normale bui
tengewone middelen, maar wildc ze ge
bruiken voor aflossing van schuld.
Minister dc Geer betoogd^ dat liet
op hetzelfde neerkwam. Wat den lieer
de Gijzelaar niet overtuigde. Maar Jijj
was de eenige tegenstemmer.
Hetzelfde lid vroeg ook verandering
jn de wijze waarop de naturalisaliön wor
den voorgesteld. Maar Minister Donner
zette daar tegenover dal het in de jirali-
tijk niet anders kan
De naluralisaliën werden z h. st. goed
gekeurd, evenals nog een aantal andere
kleine ontwerpen De Kamer ging uiteen
tot 10 Januari.
BINNENLAND.
DE GASBEDRIJVEN.
De raad van Doelinchem heeft be
gin December besloten, een commissie
van onderzoek in te stellen naar moge
lijke corruptie in alle gemeentebedrijven.
Deze commissie heeft zich als deskundi
gen de heeren van der Stel en rar. Not-
lioru geassiuneerdIn de gisteren gehou
den vergadering van deze. commissie is,
gebleken, dal dc gemeente is benadeeld
in liet gasbedrijf Men noemde een be
drag van eenige duizenden. De diirecleur
der gasfabriek werd ui'lgenoodigd1 in dc
commissie Ie verschijnen; na te zijn voor
gesteld aan de hcereu van der Stel en
Nolhorn (lieert hij {omniddelijk dc zaal ver
laten. Dc commissie heeft zich daarna
ot den burgemeester gewend met het
icrzoek den directeur te schorsen en
hem le gelasten, nog denzelfden avond
voor de commissie le verschijnen en
alle gevraagde inlichtingen tc verstrek
ken. B. en W., in spoedeischemic verga
dering bijeen, hebben op grond van art.
123 van dc gemeentewet beslist dat er
geen termen aanwezig zijn de» direc
teur omniddelijk te schorsen. Dc com
missie, hiervan in kennis gesteld, heeft
besloten daarmee geen genoegde tc ne
men en omniddelijk een nog dit jaar tc
houden, spoed verga d er i n g van den raad
gevraagd.
In de gisteren gehouden vergadering
van den gemeenteraad le Noordscharwou-
de is met algemeen0 s'lomivte» dc nota
van den burgemeester verworpen, waar
bij hij in een uitvoerige toelichting, in
afwijking van het besluit van de com
missie van de lichtbedrijvcn aan Lan-
gendijk en St. Pancras, de noodzakelijk
heid bepleitte van het terugstorten der
door den directeur genoten provisie adi
f 16.600 en dezen ongeschikt verklaarde,
in verband met zijn houding tegen de be
weerde gascorruptie, een leidende func
tie in de lichtbedrijvcn te bekleieden.
De raad oordeelde, dpt d,e geuite be
schuldigingen hehooren le worden ge
daan in de vergadering van de genoemd(e
commissie uit de lichlbedrijven.
DE S.D.A.P. EN DE WERKSTAKING
BIJ MOBILISATIE.
Een inzender van Het Volk1 wijst op
hel van burgerlijke zijde opgemerkt ver
schil van meening. lusschen de heeren
van Zadelhoff en Albarda bij het debat
over do oorlogsbegrooting, en vervolgt
dan:
„Wij hebben bel recht tc welen, wat
wij aan elkaar hebben, indien de om!"
standigheden van 1914 terugkeeren.
Aangezien wij nu constaleeren moesten,
dat er inderdaad in onze rijen zelf twijfel
zoo niet verschil van meening be
slaat over de beantwoording, stellen wij
hier aan de Kamerfraktie openlijk deze
waag
Zult gij in omstandigheden ais die van
1914 tegen de kredieten vooi* algemeené
mobilisatie stemmen en deze zelf door
massa-actie trachten te verhinderen, ja
of neen'1?
De redactie van Het Volk teekende
daarbij aan
Om legenden te voorkomen zij aan
stonds opgemerkt, dat tegenspraak lus
schen dc redevoering van v. Zadelhoff
en die van Albarda niet bestaal. Oveni*
gens zal bij dergelijke behandeling van
de vraag, door minister Lambooy gesteld,
wel blijken, dal de waag zoo simpel niet
mag worden gesteld en niet met een enh
kei ja of neen beantwoord kan worden
Wat het bovenbedoeld voorste! betrefl,
stelt het Centrum in het lichjt, dat te
genover de aankondiging door den heer
v, Zadelhoff van „massale weigering des
noods door algemeene staking", die heer
Albarda 'in een onlangs verschenen bror
cliure over een verzet in cn builen het
leger schreef:
„Dat zal hol geval kunnen zijn als oen
belangrijk deel der soldaten dc strijden
de arheaders als kameraden beschouwen,
wier optreden aan hun eigen gevoelens
beantwoordt. Alleen dan kan er sprake
zijn van oen massale dienstweigering,
waaraan elke sociaaldemocraat in den
strijd voor den vrede gaarne groote waag
de zal toekennen."
Uit Stad en Provincie.
Tot surnumerair der directe belas
tingen, invoerrechten en accijnzen zijn,
met ingang van 1 Januari 1928, benoemd
J. W. Bettinck, J. P. II. Revne, T. J.
J. Tijssen, H. A. Viseur, J. A. J. de
Vries.
Met de Staatscourant zijn verzonden
afdrukken van de akten betreffende Du-
vekol's Graanhandel le Goes; Motor
schip WesL-VlaandercnMotorschip Lim
burg en Motorschip Brabant alles le
T er neuzen.
Uit Middel burg.
Voor de benoeming tot directeur
van do gemeentebedrijven hebben B, en
W. Sneek als no. 2 aanbevolen den heer
ar. J. BelÜnga ingenieur bij de gemeente
bedrijven alhier.
Uit VH a s i n g n.
Hedenmorgen is te Vlissingen
een koetsier uil Middelburg, die op den
bok van een trouwrijtuig zat en die daar
mede hevig over den weg zwaaide, aange
houden cn bleek hij in hooge mate on
der drankinvloed le verkoeren. Rijtuig en
koetsier werden .naar liet politiebureau
overgebracht. De man, die niets kon zeg
gen, werd in verzekerde bewaring ge
s-leid
Door een defect aan hol stuur
kwam op den Koningsweg to lis s i n-
gen een aulo in bolsing met de „Wtilly,,
van de Ivon. Mij. „Dc Schelde". De auto
die nogal ernstig beschadigd was, werd
door de politie in beslag genomen. Per
soonlijke ongelukken kwamen er niet bij
voor.
KERKNIEUWS.
Gekozen lol ouderling in de Ned.
Ilerv. kerk le Ierseke (vac Jac. Mai\-
tejjn) de lieer \V. Ilondci's, ctic deze be
noeming lieeft aangenomen.
Chr. Geref Kerk.
Bedankt voor het beroep naar Zierik-
zee door ds. A M. Berkhof f te Amster
dam.
ONDERWIJS.
D n d c r w ij s aan schippers
kinderen
Iu een te Amsterdam gehouden en
wegens het gedwongen stilliggen zeer
druk bezochte sqhippcrsvei*gadering te
Amsterdam, is na een inleiding van mej.
nir. Frida Katz, een motie aangenomen,
prolcsteerend legen hel uitblijven van
een regeling voor het lager onderwijs
aan schipperskinderen, herinnerend aan
hql met andere organisaties reeds ont
worpen planen eischend van de regee
ring liet onmiddellijk nemen van de "noo-
dige wettelijke maatregelen om, zoodra
het register van schipperskinderen gereed
zal zijn, al deze kinderen in staat >te
stellen voldoende lager onderwijs te ont
vangen en verzoekend dc regeering, in af
wachting van deze regeling, te willen
bepalen dat de reeds bestaandje schip-
persscholen gedurende hel geheelc jaar
geopend zullen zijn
LANDBOUW.
Uit Z u i d-B e v e 1 a n d.
De kommies A. A. Goedhart te
H an s weert, is met ingang van 1 Jan.
a.s. verplaatst naar Hulst.
UltZecQ wscö-VIfi«nderen O. D.
- Benoemd tot rijksveldwachter te
A s e l-K ij kuit J. van de Velde, mare
chaussee der brigade Axel.
Besmettelijke zilekten.
Het aantal gevallen van besmettelijke
ziekten over de week van 18 tot en met
24 December in dc provincie' Zeeland be
droeg-
Roodvonk IJzendijke 2; Kruiningeu
1. Diphtcritls. Sluis 1
Depositie van ïtij'ksz ui vel-
consulenten.
Hel Officieel Orgaan van den E. N.
Z. vermeldt het volgend schrijven van
den Minister van Binnenlandsche zaken
en Landbouw aan de Rijkszuivelconsulen-
len:
„In verband met hetgeen in den laat-
slcn lijd 1e dien opzichte naar voren is
gekomen, heb ik dc eer uwe aandacht le
estigen op bet navolgende
Mij stellende op hel slandpunl, dat de
ambtenaren van den Rijksvoorlichtings
dienst geheel vrij tnoeten blijven om
hunne deskundige Adviezen te kunnen
geven aan degenen (ie er om verzoe
ken, onverschillig to welke richting of
Vereeniging deze ictótóten behooren. ben
ik van meening, dal daarmede gepaard!
moet gaan een oordeelkundig optreden
ten opzichte van bijzondere omstandig
heden, welke zich in hunnen amblskring
kunnen voldoen.
Hiermede wordt door mij in het oog)
gevat dc noodzakelijkheid, dat elke wrij
ving of moeilijkheid mei organisalies, mei
hare instellingen en hare ambtenaren
met u op een zelfde gebied werkzaam
zorgvuldig wordt ontweken terwijl
zelfs de schijn van eenig ingrijpen uwer
zijds in dc bemoeienissen van gemelde
organisaties, is te vermijden.
Ik ben overtuigd, dat dooi* u in de
zen met de noodige tact zal worden op-
gelreden, hetgeen ik eveneens van de
zijde van vorenbedoelde organisalies mag
er wachten.
Aldus zulten de belangen, waarvoor
u werkzaam zijt, op dc beste wijze kun
nen worden gediend"
Hoornge 1 d Ier bestrijding van
het mond- en klauwzeer.
Gister heeft de afdeeling Rotterdam,
Schiedam en omstreken der Ilollandsehe
Maatschappij van landbouw een bijzon"
derc algemeene vergadering gehouden ter
bespreking van de al of niei wensche-
lijkheid van de heffing van een hoorngeld
in verband met de bestrijding van hel
mond- en klauwzeer
De heer \Y de Kroes, uil Ovcrschie,
'oorzitter van de. vergadering, verdedigde
deze heffing; de heer Maurils van Gelder,
secretaris van den Bond van VTeesch-
exportcurs, sprak er legen
De heer De Kroes zèi deze heffing niet
to verdedigen om den boeren een belas
ting op tc leggen, mapr omdat de prak-
tjjk er z i loc clwingt. De landbouwor
ganisaties mccnen. dat de regeering alle
kosten van de bestrijding van het mond-
fcn klauwzeer moet dragon Dat moge
.juist zijn, maar naar spr's inzicht zal er
van de bestrijding dan niet veel komen,
zoodat de belanghebbenden zei f de hand
aan den ploeg moeten slaan.. Spr bere
kend de groote schade direct cn indirect
door de ziekte geleden. Daaruit blijkt,
dal hel mond- en klauwzeer oen nationale
ramp be toekent
Spr. meent, dat de ziekte bestreden
kan worden door in elke gemeente een
commissie in te stellen, die belangeloos
werkt. Die commissies zouden elk ócn per
soon kunnen aanwijzen voor provinciale
commissies met een vertegenwoordiger
van de regeering Uit het hoorngeld zou
men schadevergoeding kunnen geven aan
hen, van wie liet vee door mond- cn
klauw/eer wordt getroffen De commis
sies en de vertegenwoordiger van het rijk
zouden de te treffen maatregelen moeten
vaststellen'.
Men zou vooral rekening moeten hou
den met den handel. Om zooveel moge
lijk besmetting van die zijde te voorko
men, zou de handel uil het hoorngeld-
fonds zooveel mogelijk voor schade ge
vrijwaard moeten worden. Dit zou ook
bevorderen, dat de boeren gevallen van
mond- en klauwzeer niet zouden ver
zwijgen.
Dc heer Van Gelder zei niet die argu
menten van den heer De Kroes le be
strijden. Met veel van die argumenten
kan hij zelfs meegaan, maar hoorngeld,
geheven voor liet beoogde doel, iiull
hij een bewijs van onbekwaamheid en
onvermogen voor den veeartsenijlcundi-
gen dienst en een blamage voor de ne
geering. Spr. heeft de innige overtuiging,
dat de veeartsenijkundige dienst al hel
mogelijke heeft gedaan en nog steeds
paraat is.
Heffen van een hoorngeld acht hij een
verkeerden weg 's Rijks schatkist is liet
eenige fonds, waaruit in deze geput mag
worden liet gaat hier niet om een boo-
renbelang, maar om een nationaal belang
hij uitnemendheid Hoorngeld is een col
lecte onder de boeren.
Voorts heeft spr. legen een heffing
van hoorngeld dit ernstige bezwaar, dat
het de bestrijding van het mond!- en
klauwzeer niet zal helpen, zoolang de
mentaliteit van den boer niet verandert,
zoolang hij niet den plicht gevoelt, van
elk verdacht stuk vee aangifte le doen.
En wordt die plicht algemeen gevoeld,
dan is een heffing van een hoorngeld
overbodig. Thans tracht dc boer nog,
ziekteverschijnselen te verdonkeremanen
tot hij zich van de betreffende beesten
heeft ontdaan. Zoo gaaf hel ook in den
handel.
Dc bestrijding van het mondt- en klauw
zeer moet gaan tegen de verspreiding.
Spr vraagt zich af, of de rechterlijke
macht in deze niet de middelen, welke zij
in de hand heeft, beter kan hanteeren.
Commissies, als de heer Kroes ba-
doelt, zou spr. gaarne zien. Wie de kosk
ten betaalt, is een bijzaak. Met het geven
van vergoeding Voor geleden schade zou
spr zicü kunnen vereenrgén. ware het
niet, dat daarmede zeer slechte ervarin
gen zijn gedaan Wel helpe het rijk eikten
veehouder kosteloos in de bestrijding.
Na een uitvoerige discussie sprak de
vcrgadcrjng met 26 legen 2 stemmen
zich uil voor de heffing van een hoorni-
geld van 10 a 15 ets. per rund, op^vooi*-
waarde, drilde regcering een gelijk be
drag beschikbaar stelt.
Kcuripg van dekhengsten
De Minister van Binnenl. Zaken en
Landbouw heeft bepaald dat die gewone
keuringen van lol dekking bestemde
hengsten in het voorjaar van 1928 zullen
worden gehouden in Zeeland (alleen
voor Ivpe trekpaard) op:
31 Januari le Zierikzec cn te Kalten-
dijlce; 1 Februari tc Hulst; 2 Februari le
Axel; 3 Februari le Oostburg
RECHTZAKEN.
De rechtbank 1e 's-Hertogenboscli
veroordeelde den chauffeur J J K. we
gens d'efslal van een paard uil de weide
ten nadeele van Gloudemans te üden. lol
2 jaar gevangenisstraf. De eisch was 3
jaar.
Arrond. - Rechtbank te
Middelburg.
In de zilfing van 30 December werden
dc volgende vonnissen uitgesproken
Meineed. A G. G. van'den B., 33 j.
Handelsagent. Goes, vrijspraak;
Idem: N. .T Ll v Dl., 20 j.. Iamlbou-
wersknocht, Mocrbeke B gedetineerd.
•1 maanden gov.straf met aftrek van hol
voorarrest
Idem: R. E. d B.. 20 j, landbouwers-
knecht, Moerbcke B.\ gedetineerd, 1
maanden gevangenisstraf, met aftrok van
het voorarrest.
Hol doen van valsche aangifte voor
ongevallenwet: A. T. M. Tt,, 22 j mossel -
visscher, Philippine f 50 of 50 dagen
hechtenis
Verduistering P F. dc "S. 26 j., com
missionair. Koewacht [75 of 25 d h.;
Idem C F. D de S 21 j wiedbaas,
Koewacht f75 of 25 d. li.:
Verwekken van rumoer ,T D 19 j.,
arbeider, Arnemuiden. bevestiging van bet
vonnis van den Kantonrechter f 6 of 6
dagen hechtenis,
B r a n d s tl i c h I i n g u i I w r a a k
Tegen den 65-jarigen iimmerman N v.
d M die uit wraak brandstichtte in de
fabriek der firma van Helmond en Eoe-
Iens te Yught. was door het O. M- 8 jaar
gevangenisstraf geëischt.
De rechlbanlc le VHerlogenbosch ge
lastte thans een psychiatrisch onderzoek.
VERKEERSWEZEN, POST EN
TELEGRAFIE.
- Do openstellingsuren van de navol
gende hulppost- en telegraafkantoren zul-
len te rekenen van 1 Jan. 1928 worden
gewijzigd als volgt:
B u r g h-I I a a m s t e d evoor den post
en telegraafdienst 8.30-12.30, 14—15.30
en 18-19; voor den telefoondienst gjeen
wijziging.
Orcischor voor den post- en te
legraafdienst 8.30-11, 14-10 en 18-19;
voor den telefoondienst geen wijziging.
S t M a a r t en s d ij k voor den post
en telegraafdienst geen wijziging; voor
dm telefoondienst 8-16. cn 17.30-19 30
S cherponisse voor den poSÏ- en
telegraafdienst 8.30-11 14-16 en 17.30
-19; voor den telefoondienst 8-13, 14-16
en 17.30-19.30.
G roede voor den post-en telegraaf
dienst 9-12.30 11-15 30 en 18-19.30; voor
den telefoondienst geen wijziging.
11 o o t d p 1 a a t voor den post- en te
legraafdienst 8.30-11. 14-16.30 en 18-10;
voor den telefoondienst geen wijziging
Kruiningen: voor den post- en te
legraafdienst 8.30 12 30, 14-15 en 17.30-
19; voor den telefoondienst 8-12.30 14-
16, en 17.30-21
Rilland voor den post- en tefle-
graafdicnsl 8.30-11, 14-16 cn 17.30-19.
voor den telefoondienst 8-13, 14-16 en
17.30-19.30.
Serooskerke fW voor den post-
'en telegraafdienst 8 30-12 30, 14-15 en
18-19; voor den telefoondienst 8.30 12 30,
14-16 en 17.30-19 30.
e s I k a p e 11 e voor den post- en
telegraafdienst 8.30-12, 14-15 en 18-19;
voor den telefoondienst ongewijzigd.
H e l s.s. „State iijda m"
Omtrent dit 30 000 ton melende reu-
zenschip van de HoUand-Amerikaltjn. dat
thans aan Wilton's Machinefabriek cn
Scheepswerf te Schiedam wordt afge
bouwd, meldt men ons. «lal liet hoogste
staalwerk van den vasten scheepsromp,
ongerekend de masten en sclioorstee-
nen, thans is aangebracht de comman-
j dobi ug staat er en daarmee is de bouw
zoo ver gevorderd, dal men als in de
bouwvakwereld een nieuw buis „onder
de kap" is er de vlag met een denn
nelakjê op had kunnen hijsclien Dit laat
ste is nu niet gebeurd, maar hoog en-
geweldig steekt de romp van de Staten
dam boven de kade uit
liet casco is, gelijk men weef, op det
(le helling gezet en begonnen door Ilar-
land Wolff te Belfast en door eerr
bijzondere inschikkelijkheid aan die zijde
is het ten slotte mogelijk geworden, dat
het schip zelf op een NederJandsche
werf wordt voltooid en afgewerkt De
machine-installatie zal echter door de«
oorspronkelijke bouwers worden gelen
verd. i
Van liet comfort en dc luxe. welke
over anderhalf jaar dc Statendam
moet uiterlijk 31 Maart 1929 gereed
worden afgeleverd de bewondering
zullen wekken, is thans natuurlijk nog
niets te zien Thans ziet men iu het in
wendige nog bijna overal hel kale ijzer
van den scheepsromp en de schotten,
die te hunner tijd voor een groot ge"
deelte door kostbare betimmeringen aan
het oog onttrokken zullen worden.
Op de huidplalen cn de schotten staan
met krijt of verlstrepen de plaatsen aan
gegeven, waar ramen cn patrijspoorten
zullen komen
Er komt een palmentuin op het sloei-
pendek, die naar den voorsteven geheel
zal zijn afgesloten door glazen wanden,
waardoor men - ver boven de andere
dekken - een volkomen vrij uitzicht
zal hebben op zee.
Do verschillende klassen krijgen, bev
halve de noodige verpoozingsruimlen, een
zwembassin, badkamers zijn aan decert-
ste klassehutlcn bijgebouwd. Alleen in af
werking is er onderscheid lusschen de
klassen. Bijzondere zorg wordt ten koste
gelegd aan de derde klasse, die ruimie
hutten krijgt, een open verandah café,
eetzalen, rookkamer recreatiezaal mei
dansvloer, een ruim open dek voor spa-
len, euz.
Dc bouw van hel schip met de uiter
lijke aankleeding zal nu nog een 15
maanden in beslag nemen. Gemiddeld
ruim 1000 werklieden zullen gedurende
den gchcelcn bouw hieraan werk vinden.
Slaande op de commandobrug, kan
men gemakkelijk conlrolcereu of de
scUoorsleenen van een langszij liggend
10 000 tons schip eens geveegd moesten
worden. De Statendam wordt lang 098
voet over alles, waardoor het schip juist
op de Maas voor de kantoren van de
Ilol.and-Amcrika I ijn kan gezwaaid wor
den. Aan vloerbekleeding zijn noodig
15,000 M.s; een straat van l>/2 K.M.
lengte en 10 M. bvccdle zou er mice be
dekt worden
De postdienst op
Nieuwjaarsdag
Zooals bekend zal op Zondag 1 Jan.
a.s. niet meer dienst worden verrichll
dan op andere zondagen het geval is,
dwz. wat den besteldienst betreft. dal
r\ergens in Nederland op dien Zondag pen
bestelling plaats vindt, behoudens te Am
sterdam, Rotterdam, Den Haag, Utrecht
en Groningen uitsluitend van dc builen-
landsche correspondentie en di° welke
