Donderdag 29 December 1929
BINNENLAND»
M 306
170' Jaargang
dit nummer behoort een Bijvoegsel.
DB KATHOLIEKEN'
EN DE RADIO.
De bisschop van Roermond heeft tot
de geestelijkheid en de geloovigen van zijn
Bisdom een schrijven gericht, waarin men
o..a. hel volgende leest:
„Nu met 1 Januari 1928 a..s. door
samensmelting van de A. N. R. O, (de Al-
gemeend Ned. Radio Omroep) en de N.
0- V. (de Nederl. Omroep Ve-reenigiug)
een Algemeen Vrijzinnige Radio-omroep
zal ontstaan die gelijk de naam het reeds
voldoende aan duid;t, een richting is toe
gedaan die in strijd is met de katholieke
pverluiging; nu in deu loop van 1928
onze regeering de radiodilslribulie zal
gaan regelen waardoor hinnenkort de ra
dio door geheel ons land in zoo goed! als
alle huisgezinnen zal kunnen doordringen
wijl eenieder door aansluiting hij de op
te richten radiocentrales zonder noemens
waardige kosten alle uitzendingen lean
beluisteren; nu daardoor een der gevaar
lijkste middelen lot "ontkerstening der
maatschappij binnen het bereik van een
ieder is gekomen: achten Wój het onzen
plicht onze geloovigen te waarschuwen
en te wijzen op hun ernstigen plicht ook
van hun kant zich schrap te zetten legen
liet gevaar dal hun godsdienstig en zede
lijk leven bedreigt en mede. te werken
zonder uitzondering tot steun van den
K. R,. O. (den Katholieken Radio Omroep).
Daarom zij na 1 Januari 1928. 1
1.. Geen enkel katholiek meer lid van
een anderendan van den Katholieken
Radio Omroep. Door lidmaatschap van
een anderen omroep bevordert men dc
maclit van ons vijandige vereenigingen en
neemt men in zich op levensopvattingen
die met on^e Icajholieke overtuiging niet
strooken.
2. Ieder katholiek luisteraar abonné
van geen enkelen anderen dan van den
katholieken Radiogids waarin liet vol
ledige programma te vinden is.
3. Geen enkele 'Katholiek aangesloten
bij een radiodistributie-centrale, welke
niet voldoende waarborgt, dat er voor
hem en zijn gezin geen gevaar te duchten
na do loling, dus midden in den cursus,
zóóveel jongelieden met hun lotingsnum-
mer afvallen, dat op verschillende plaat
sen de oefensterkte te gering wordt om
vruchtdragende oefeningen in groepsver
band te kunnen houden.
Het ligt in het voornemen, de loling
te doen plaats vinden in het midden van
bet jaar, voorafgaande aan dat van in-
schrijviug voor den dienstplicht, alzóó
de loting ruim één jaar te vervroegen.
Het in de 'wel vastleggen van dit tijdstip
komt de regeering niet noodig en ook
minder gewenscht voor, omdat eenige
vrijneid in het bepalen daarvan niet
kan worden gemist.
DE GEMEENTEN IN DE ZUIDERZEE.
Bij do Tweede Kamer is ingediend eon
wetsontwerp, waarbij het gedeelte der
Zuiderzee, waarbinnen de werken tot
indijking en droogmaking van de Wie-
ringermeer plaats hebben, worden toe
gevoegd aan de gemeente Medombllk,
voor zoover dit gedeelte niet reeds bij
de genoemde wet bij de gemeenten Wie-
ringen en Anna Paulowna is ingedeeld.
Een uitzondering worde slechts gemaakt
voor een strook van 300 Meter langs do
buitenzijde der bestaande zeedijken van
Nieuwesluis tot Aartswoud, welke strook
ware in te deelen onderscheidenlijk bij
Barsingerhorn en Winkel, voor zoover
gelegen langs de kust van beide ge
meenten.
Er stond in Uit schrijven een fout.
De letters der nieuwe vereeniging A.
V. R.. O. beteekeuen niet: Alg, „Vrijz
zing" Radio Omroep, maar Algemeeao
„Vereeniging" Radio Omroep.
De Bisschop heeft dit in een tweede
schrijven verbelcrd, maar blijft erbij dal
de twee vereenigingen die nu zullen sa
mensmelten „een richting zijn toegedaan
in strijd met de katholieke overtuiging!"
'O. i. is dit nog heel wat anders dan
een, „ons vijandige vereeniging", waarle
gen 'de eerste brief waarschuwt. En toch
raakt dat verschil juist een. kardinaal'
punt aan. We gelooven niet dal het
mogelijk is in de uitzendingen die lol nu
toe van de twee genoemde vereenigingen
zijn geschied, ook maar iels a&n te wijzen
dat „vijandig" is jegens de katholieken,
of zelfs maar gekwalificeerd kan worden
als een gevaarlijk middel „tot 'ont
kerstening der maatschappij 1"
Dat de katholieke geestelijkheid hapr
geloovigen tracht te vrijwaren tegen an
dere dan katholieke uitzendingen, is haar
volle recht. Maar Iaat zij dat dan ïtiet
doen met onjuiste beschuldiging van an
deren. En dat woord „ons vijandig" is in
de verbetering niet herroepen.
LOTING EN VOOROEFENING.
In de Memorie van Antwoord op het
Voorloopig Verslag der Tweede Kamer
inzake het wetsontwerp tot wijziging van
do Dienstplichtwet, zegt de regeering,
dat zij meent den juisten weg te bewan
delen door een stelsel te kiezen, waar
bij ecnerzijds door het vervroegen van
de loting zal worden bereikt hetgeen
voor een groot deel het doel was van
het vorig ontwerp, n.l. dat zij, die uit
sluitend Ier wille van de verkorting van
de eerste oefening de vooroefeningen
wenschen te volgen, zich eerst na loting
daarvoor behoeven aan te melden en
waarbij anderzijds de gelegenheid lol
vrijwillig© weerbaarmaking blijft bestaan
voor hen, die op grond van hun lolings-
auimmer of op anderen grond niet tot
gewoon dienstplichtige zullen worden be
stemd.
Ook voor jongelieden, die zicli "met
terwoon in Ned. Indië gaan vestigen,
en daar te lande aan bet bewijs van
voorgeoefendheid recht op verkorting
van den eersten oereningstijd onlleenon,
/kan liet van belang zijn, aan de voor
oefeningen te kunnen deelnemen, al
wacht hun liier te lande een bestemming
tot buitengewoon dienstplichtige.
Het groote bezwaar, aan de tegenwoor
dige regeling verbonden is, dat spoedig
DE MARINE EN DE PARTICULIERE
SCHEEPSBOUWERS.
Do parlementaire redacteur van de
Telegraaf meldt-
Kort geleden is als uitgave van dc Fe
deratie van Personeel in Rijksdienst,
waarvan het secretariaat in Den Helder
"gevestigd is, in beperkten lering een
brochure verspreid, houdende mededee-
lingen van jhr. ir. M. Rappard, directeur
van de afdeeling scheepsbouw aan het
Dep. van Marine, over oneerlijke prak
tijken van particuliere scheepsbouwers,
waardoor nadeel voor het Rijk zou kun
nen ontstaan.
Van zeer bevoegde zijde vernemen wij
thans, dat deze publicatie door don di
recteur van de afd. scheepsbouw zon
der voorkennis van den Minister van
Marine a. i. is gedaan. Dc Minister
stelt zich op hel standpunt, dat jhr.
Rappard een cn ander aan dc genoemd»
personeelsorganisatie niet builen zijn
medeweten had behooren mede te dee
len. len zeerste was de Minister over
de gedane mededeelïngen verbaasd ge
weest.
Inlusschen zal nu de heer Lambooy
een onderzoek instellen naar de be
weerde oneerlijke praktijken van de aan
geduide scheepsbouwers. De eerste stap
pen voor een -dergelijk onderzoek zijn
reeds gedaan.
Van andere zijde vernemen wij nog,
dat het rapport van de commissie^ waar
aan opgedragen was een onderzoek in
te stellen naar een zoo economisch mo
gelijke werkwijze van de Rijkswerven,
thans gereed is. Het zal dezer dagen aan
den Minister van Marine worden uitge
bracht. Zijn wij wel ingelicht, dan zou
dit rapport o. a. concludeeren tot op
heffing van de Rijkswerf te Hellevoet-
sluis en tot reorganisatie van de werf
to Willemsoord.
DE ZAANSCHE OPHAALDIENST.
Het is Ihans bekend geworden, dat do
gezamenlijke Zaansche deelnemers van
den particulieren ophaaldienst van den
verdwenen heer Admiraal oen slvop heb
ben van liotaal f 4500 aan gestorte be-
laslingpenningen, die niet zijn afgedra
gen, meldt „Het Volk". Verhaal op den
ondernemer schijnt er niet ie zijn. De
gedupeerden adressceren aan diverse
Zaansche gemeenteraden om daar steun
tc vinden voor een adres aan den Mi
nister vjm Financiën om kwijtschelding
van belasting. Waar, zooals te Koog a.
d. Zaan, hun adres evenwel werd behan
deld, ging de Baad er niet op in, meldt
liet blad.
Uit Stad ars Provincie
Uit Middelburg.
Gisterenavond hield in een der lo
kalen van café ..de Eendracht" al hiel
de heer Jacob Marlens, verf-, lijm- en
borstelfabrikant uit Amsterdam voor de
leden en genoodigdeu van de schilders-
palroonsvereeninging „Eendracht" c®n
demonstratie mei zijn arlikelen. Ondanks
de slechte wegen waren de leden uit
Middelburg, velen uit Vlissingen en nog
enkele van het platteland aanwezig. Dc
demonstratie viel zeer in de smaak en
het is een leerzame avond gcwfeesl.
Door een onduidelijkheid in de co-
pie van den open brief van den lieer Je-
ronïmus gisteren opgenomen onder „In
gezonden stukken"' stond er dal "12000
Maaslrichtschc steen gesteld werden te
genover 12000 Waalsleen; het eerste ge
tal moest zijn 15.000.
Uit Walcheren.
Men meldt ons uit Koude kerke:
Woensdag was de tram niet gelukkig.
De steeds opstuivende sneeuw was oor
zaak dat de te half zeven v.m. van Mid
delburg vertrekkende tram daar te onge
veer 12 uur van Domburg terug was. De
tweede reis was nog minder gelukkig
niotegenstaande vier machines hulp ver
leende kon men niet verder dan Bigge-
kerko komen. Zij is vandaar te 5 uur te
Middeibiu-g teruggekeerd en de dienst
werd stop gezet.
In het verkeer lusschcn Middelburg
is door de gemeente een verbetering aan
gebracht; een ploeg heeft de hooge, op
verschillende punten, samengepakte
sneeuwmassa's opgeruimd. Dc weg naai*
Vlissingen is door een pioeg van 20 man,
betrokken bij de levering van melk, aan
de boterfabriek aldaar, aan welke fabriek
Dinsdag en Woensdag geen melk is ge
leverd, onderhanden genomen Mei schop
pen is een weg gebaand, waarover drie.
steden met melkbussen hun weg na;
Vlissingen gevolgd hebben.
De (bestand op de 'binnenwegen is nu
levensgevaarlijk, doordat gedeeltelijk allies
bevroren is cn men de kanten niet kan
onderscheiden.
Uit Domburg vernamen wc dal
hedenmiddag le twaalf uur die autobus
vertrok naar Middelburg, de eerste
sinds Maandag. Men hoopte althans Mid-
d; urg le kunnen bereiken. Er waren
cn..' i arueuliei'e auto's uit Middel
burg doorgekomen Mcl deze l>us w®rd
ook post verzonden.
Nader vernamen wc dal deze bus (van
do sloomlr. Walcheren) Oostkapelle be-
reikf heeft, en daar passagiers en post
heeft overgegeven aan een andere bus,
dio naar Middelburg reed. Dc eerste bus
s weer naar Domburg op weg gegaam
Do groote moeilijkheid is oen ijsvlakte op
den weg bij Schoonoord.
Hedenochtend brak in het pension
„van den heer Job se in de We sistra at te
Domburg door onbekende oorzaak
een lievige brand uit. De bewoners moes
ten in him ondergoed het liuis uit vluch
ten. Het gebouw brandde geheel uit.
noewet de toestand zich eerst ernslig
liet aanzien gelukte het, mede door liet
flink optreden der brandweer, om dc
belendende pcreCelen le behouden. Dé
schade is door verzekering gedekt.
Uil Zuid-Beveland.
Iemand, die Woensdagmorgen per
aulo van Brabant naar Goes reed meldt
aan de Zeeuw:
Ik constateerde dezen morgen, dat, ko
mende van Woensdrecht naar Goes, door
gemeenten en polders niets is gedaan
de zeer hinderlijke1 sneeuwophoopin-
gen op de wegen op te ruimen. Nergens
hebben die wegbtheerders de sneeuw
ploeg gebruikt. Niemand was aan het
werk.
Een zeer gunstige uitzondering vormt
bet Rijk. De sneeuwploeg is daar blij li
baar op lijd gebruikt bij het korte inval
len van den dooi Dinsdag. Bovendien
waien Woensdagmorgen nog een paar
man. aan hel werk.
Het wordt lijd, dal de hoofdweg door
Zr eland geheel bij het Rijk in beheer
komt. Het is nu een janboel en hoogst
gevaarlijk.
Zaterdag vierde de hoer F. Wabeke
Azn, burgemeester van Wiemeldinge
zijn 25-jarig ambtsjubileum ais zoodanig.
Reeds vroeg wapperde van tal van huizen
de driekleur, zoodat de aanblik vooral
van de Dorpsstraat reeds feestelijk stem
de.
Het heeft den jubilaris mcl z\ju fami
lie dan ook in geene deele aan belangstel
ling en gelukwenschcii ontbroken.
's Voormiddags ging bel raads-collcge
hem complimenlecrcn en werd hij door
wethouder P. Lindeubergh Azn., namens
liet voormelde college en namens dc
gemeente toegesproken. Ineen ze'ergloéd-
volle rede werd burgemeester 'Wabeke
dank gebracht voor wat hij in het belang
van Wemeldinge in diens regeeringstijd-
perk heeft lol stand gebracht en voor
de wijze waarop hij de belangen liceft be
hartigd Namens dep raad bood bij een
door den heer Rcmigius te Middelburg
keurig cn welverzorgd album aan, be
vattende foto's van al de raadsleden die
in de 25 jaren met hem de •gemeente
hebben helpen besturen.
Vervolgens waren het al de g'eineenle-
ainbtenaren die en-corps hu/inc gel uk-
werischen kwamen aanbieden. -De gc"
mcente-secrclaris, de heer Clir. Glerum
sprak namens deze categorie en bracht
dank voor de rechtschapen en preïlige
en humane wijze waarop den jubilaris
steeds met hen omging. Spr. bood den
burgemeester een gouden vulpenhouder
met gouden pen in étui aan.
's Middags waren eerst 'het colleg<
yan het Burgerlijk Armbestuur bij den
burgemeester te gast en bracht den voor
zitter, dhr. F. Burger, onder aanbieding
van een in prachtige lijsi gevatte foto van
hel door haar college eenige jaren gele
den gesticht fraai tehuis voor ouden van
dagen „Vrcde-best'hare gelukwensclien
over. Daarna kwam bet dagclijksch be
stuur van het huldigingscomité uil de
burgerij voor nit jubileum, den burge
meester leliciteerenDe heer dry- Guirrep.
voorzitter van het comité deelde o.a.
mede dat de burgerij op een in "Januari
a s. nog nader te bepalen dftlum het
plan heeft den burgemeester op feeste
lijke wijze hare buide le brengen Tevens
zou dan de burgerij, mede vooral in ver
band met den uildrukkelijken wensch van
aen burgemeester om persoonlijk geen
geschenk te aanvaarden, de gemeenle
Wemeldinge wenschen aan te bicden
monument ter eere en ter herinnering
aan dit heugelijk gebeuren Hot monu
ment dat als een zeshoekige rustbank met
oploopend (e'en zuil van ongeveer 3 a 1
meter hoogte en eindigend in een sierlijke
koepel waarin een prachtige lichtinstal
latie komt ontworpen, en zal worden uil-
gevoerd door den heer Rothuizen, di
recteur van gemeentewerken te Goes, was
bereids als oen perspeclie.f-leekenLng uit
gevoerd in kleuren en alzoo den Burge
meester ter hand gesteld. Op een herin-
neringssteen komt o.a. voor „Ilel dank
bare Wemeldinge aan zijn burgemeester
F. Wabeke Azn,. 1902 -1927".
Fen 18 tal burgemeesters w. oi. en
kele gemeente-secretarissen uit Z Be
veland waren eveneens van do. partij
Huu woordvoerder de heer Jhr IjCwe
van N'ijcnstein, Burgemeester van 's 'fleer
Arcndskerke, bracht namens de vereeni
ging van Burgemeesters en Secretarissen
zijne gelukwensclien. en de heer Van
Raliegoij-n de Jong, ecretaris van Goes
en voorzitter van de n fd Zeeland, vin den
Ned Bond van Gemeente ambtenaren,
sprak namens deze corporatie Beide
hcerc'u boden oen bloemstuk aan. dank
brengend voor de prettige collcgaliteitj
zijn welgemeende en degelijke adviezen
'waar steeds gaarne rekening mede gehou
den werd Uit allo deelen des lands wa
ren de gelukwenschen gekomen, uithoof
de dat burgemeester Wlabeke in den kring
van de gemeente-ambtenaren vooral
zeer geziene persoonlijkheid was.
De 88-jarige alleenwonende oude
man G. II., le Wemeldinge dio op
den len Kerstdag zich zoo deerlijk heeft
gebrand, waardoor opname in hel zieken
huis te Goes npodzakelijk werd geacht,
is aan de gevolgen daarvan overleden
In de Woensdag tc lloedekensJ
kerke gehouden alge-meenc ledenver
gadering der vereen, het Groene Kruis,
werd de lieer J. L. AUcwijn als be
stuurslid herkozen De rekening wees in
ontvang f 473.1 If j aan; in uitgaaf
1' 378.621/2 Het bestuur werd gemachtigd
't dit jaar benoodigde nieuwe materiaal
aan le schaffen. Nog werd medegedeeld
dat hel ledental thans 121 bedraagt'.
Voor H.H Winkeliers bij de voornaamste
Grossiers.
(Ing. med.)
In de jongste raadsvergadering van
Icrselce werd een verzoekschrift der
firma PolsBom, om een geschikte lig
plaats voorde YE 30, geren\oyeerd naar
B. en W., als daar thuis bcjhoorende.
Op een verzoek van P. Dominicus en
C. W. van Oeveren om salarisverhooging,
werd met 8—3 st. afwijzend beschikt.
Voor 2 jaar zal weder vrijstelling van
onderwijs in lichamelijke oefening ge
vraagd worden.
Overeenkomstig het advies van G®d.
"Staten wordt Tmet 10—1 slde post
'oor vervolgonderwijs 5 f576 geschrapt
•n dit geld naar onvoorzien overgebracht.
Bij de vraag wat men met liet vrijgeko
men geld zal doen, wordl dpor den heer
Daane aanbevolen riolccren in de Lauge-
vicle. Allen vinden dat een prachtig werk,
maar hoeveel zal dat wel kosten? en is-
dan bovendien in de ZandldlwarssVraal
niet veel meer noodig? dc Drdef is ook
nog niet gerioleerd.
Als leden van hel Burgcrl Armbestuur
treden af C. Hartoog en Jae. Willemsen.
mede aanbevolen zijn Hirdes en J. de
Koeijer Er is een vacature-KramC-r Na
een discussie over liet docn verlcgén-
'oordigeu der richtingen, worden <te bee-
ren C. Hartoog en Jac.. Willemsen her
benoemd en de heer J. Bakker benoemd
Tn de gascommissic worden do aftre-
denden herkozen, de bóeren Schoele, Mol
cn Daane. Ook de aflrodenden in dio
werkverschaffingscomnnsstes werden lier-
kozen. In de schoolcommissie kwam de
lieer A. Hartoog, havenmeester. In dc
commissie lot wering van schoolverzuim
den al de aflrodenden herbenoemd'
en als nieuw lid benoeiml de heer L. K.
Kramer. Tol gemachtigden der N. V. wa
terleidingmaatschappij werden benoemd
de hoeren J. Sinkc, G. Hartoog en P. de
Koeijer.
Inzake al of niet subsidieering aan de
Ocntrale Holland voor emigratie naar Ca
nada ontstond een heelc discussie, w
duurde ruim een uiu\ waarna besloten
werd nadere inlichtingen te vragen
Uit Scnouv/en en Ouivelani
Meu meldde ons Woensdag uit
Bruinisse:
Tengevolge van den hevigen sneeuw
storm van Maandagnacht, heeft nu reeds
twee dagen dc tram der R T. AL op de
lijn Zijpe- Burgh geen dienst kunnen
doen ecu feit dal sedert 1905 niet meer
is voprgebomen. Op sommige plaatsen
van den straatweg Zijpe-Oostcrlniul. ligt
de sneeuw bijna 2 Meter hoog terwijl
ook in Schouwen voornamelijk onder
Zonnemaire en "Brouwershaven de sneeuw
een voor deze streken ongekende hoog
te moet hebben bereikt. Wat dat belee-
keut voor de argcloozo reiz,igers die le
Zijpe met de boot van Numansdorp aan
komen en voor diegenen die op Schou
wen Duiveland de Kerstdagen hebben
doorgebracht is begrijpelijk Deze zijn ge
heel op dc autobussen en op particulie
re verliunraulo's aangewezenEr wordt
echter door dc R T. M. opmerkelijk wei
nig voor verbetering van den toestand
gedaan. Gisteren h v. was ieder dorp
geheel geïsoleerd, terwijl morgen de
tram zeer waarschijnlijknog niet zal
kunnen gaan.
Uit vb ssr n-V laan" s o vv D.
De O o s tb u rgschc marktdag
stond gister ook onder invloed van de
sneeuw. Ilel aantal opgekomen marlet-
bezoekers was zeker drie vierden minder
dan op andere marktdagen.
Verbinding met andere plaatsen was
er zoo goed als niet, pas tegen den mid
dag kwam dc eerste tram binnen. De vas
te ..klanten"' van de markt, trotseerden
evenwel sneeuw en wind en zag men te
voet ter markt komen.
In een le S c h o o n d ij k e gehouden
vergadering van aTdeelingen is tot lid
van de Federatie Zeeland van den
Vrijz. Dein. Bond gekozen de lieer F. H,
Odink le Schoondijkc.
De verbinding lusschen O. en *W. Z.
Vlaanderen was Woensdagmorgen eenige
uren verbroken door het .springen van
do tramrail bij de Pon te onder IJ zen-
dij ke. Tol dien lijd toe reed de Z-VI.
tram geregeld, zij hel ook met eenige ver
traging.
Inzake dc gecombineerde vergade
ring van gemeenteraadsleden en regenten
hel Burgergaslhurs tc Aarden-
burg wordt aan de Maasbode „van ge
achte en lie voegde zijde" een andere
lezing van den gang van zaken gegeven,
n.l. als volgt
In de vergadering werd door den voor-
ziller van het Bui'gergastluus geprotes
teerd legen de aanwezigheid van het R.-
K. lid, den heer W. .1. van Vooi'en,
De voorz. antwoordde hierop, dat, in
dien dc vergadering mocht meenen, dat
de aanwezigheid van dat lid onwettig was
zij dit diende mede te deelen dan zou hij
dadelijk de vergadering sluiten, om eerst
een uitspraak in hoogste instantie, af te)
wachten. Geen der kden maakte toen
eeinig bezwaar, zoodat de stemming voor
do benoeming van een ontvanger-griffier
plaats haa met liet reeds medegedeelde
resultaat, dat bij eerste stemming do
stemmen staakten, en bij de tweede vrije
stemming do heer J. F. Lysen werd be
noemd.
Toen de voorzitter 3e vergadering had
gesloten, vroeg de voorzitter van Bur-
gcvgaslhuis nog het wooi'd, dal hem word
verleend, doch waarvan deze na de slui
ting geen gebruik meer maakte op ad
vies van een der aanwezige leden, den
lieer van der Hooft, wethouder van Aar
denburg.
DE SNEEUW EN DE GEVOLGEN.
Hedenmorgen is mcl 70 man het
sneeuwopruimingswerk voortgezet.
rn de omgeving van den Kinderdijk en
de Nieuwe Poortstraat, alsmede op de
aan een 6-tal raadsleden deelnamen. Dit Ylasmarkt en later ook in de Langevielo
