No. 214
Maandag 12 September 1929
179' jaargang
BINNENLAND.
Uit Stad en Provincie.
5C55
MIDDELBURGSCHE COURANT.
■m
PRINSES JULIANA TE KATWIJK.
De Prinses heeft Zaterdag haar intre
de gedaan in haar nieuwe woonplaats
Katwijk aan Zee, waar zij verblijf zal
houden tijdens haar studietijd aan de
Leidsche universiteit. Zij kwam per auto
■uit Den Haag aan, vergezeld door haar
beide ouders, en werd verwelkomd op
Ihet stadhuis door het gemeentebestuur.
De burgemeester, mr. J. Schokking,
heeft daar een welkomstrede gehoudien.
Hij gewaagde van het gevoel van dank
bare blijdschap der bevolking, toen het
bericht kwam, dat de Prinses Katwijk
als plaats van inwoning had gekozen.
Met de bede, dat God Zijn zegenende
hand over de Prinses ook hier uit-
strekke, sprak mr. Schokking de hoop
uit, dat het verblijf voor Hare Koninklij
ke Hoogheid in Katwijk, dat ongetwijfeld
samenvalt met een beteekenisrijke perio
de in liet jonge leven, in latere jaren
tot de beste en aangenaamste herinne
ringen moge behooren.
Door de versierde straten van Katwijk,
waar eenige eerepoorten waren opgjé-
richt, reed de Kon. familie met gevolg
per auto naar de villa's van de Prinses.
Daar werd door de plaatselijkn Orauje-
vereenigingen een zanghulde gebracht,
en defileerden een 3000-tal schoolkin
deren. Helaas regende het den heelen
middag.
DE AUTOBELASTING EN COöP.
DORSCII.MOTORS.
Naar het Hbl. verneemt is op hel des
betreffend schrijven Van den juridischcn
adviseur der Ned. Vereeniging van Land-
bouwtractorgebruikers, mr. R. H. Dijk
stra, aan den minister van financiën:
thans van dezen een beschikking ontvan
gen van den volgende inhoud:
„Naar aanleiding van uw adres Van 1
September heb ik de eer u mede te
deelen, dat coöperatieve vereenigingen,
opgericht op den voet van de regelingen
vervat in de door u overgelegde stukken
(statuten, huishoudelijk reglement en
huurcontract), de vrijstelling naar artikel
.6, letter d, der "Wegenbelaslingwet kun
nen genieten.
Mocht evenwel blijken, dat die ver
eeniging zich niet houden aan de sta
tuten enz. dan behoud ik mij het recht
voor op het verleenen van vrijslellöng
terug te komen. Bovenstaande geldt niet
alleen voor de in uw adres bedoelde
nieuwe coöperatieve vereenigingen, doch
ook voor die, welke reeds langeren of
korteren tijd hebben beslaan."
Hieruit volgt dus, dat thans in hoogste
instantie is komen vast te staan, dat niet
alleen vrijstelling van wegenbelasting
wordt toegekend aan reeds beslaande
coöp. dorschvereenigingen, doch ook aan
die, welke ondier leiding van de heeren
R. H. Dijkstra en J. S. Visser (Santpoort)
door de Ned. Ver. van "Landbouwtraclor-
cebruikers in den laatsten liid zjjn opge
richt.
UIT OOST-INDIË.
Het doodvonnis voltrokken.
Volgens een Anetabericht is Zaterdag
in de gevangenis te Tjiamis hel doodi-
vonnis voltrokken aan drie communis
ten, die door den Landraad waren ter
'dood veroordeeld, en wier vonnis door
den Landvoogd was bekrachtigd.
J. F. WOLSKY vjh. K. J. QUIST.
Lange Delft I 18 - Middelburg.
Groote so r teering
Monveauté's
COSTUUM-STOFFEN
MANTELSTOFFEN.
Vraagt onze Stalen.
(Ingez. Med.).
Uit Middelburg.
Het laatste Molenwaterconcert Van
het Middelburgsch muziekkorps is vastge
steld op Vrijdag a.s. Mocht het weer
dan niet medewerken ,dan ligt het in de
bedoeling de uitvoering op Woensdag 21
September te doen plaats hebben.
Verleden week "Woensdag en Za
terdag i,s er gelegenheid geweest zich op
te geven voor deelname aan den vlieger
wedstrijd welke a.s. Zaterdag door „Uit
het Volk-Voor het Volk" wordt gehouden.
Ingeschreven werd voor groep A, mooi
ste, meest bijzondere en eigenaardigste
13; groep B. best stilstaande 119; en
groep C. hoogst slaande, 38 jongens cn
meisjes, totaal dus 170.
Om een behoorlijk percentage prijzen
te kunnen toekennen, komt de commissie
nog niet toe, met hetgeen zij tot heden
ontvangen heeft in geld of nalura. Daar
om zij er nog eens aan herinnerd daj de
heer E. Berdenis van Berlakom, Molen
water, gaarne nog prijzen of geld tot
aankoopen daarvan in ontvangt neemt.
Ter waarschuwing melden wij, dat
verleden week bij een der inwoners on
zer stad een partijtje waschgocd des
nachts is ontvreemd. Het is zeer onge-
wenscht waschgoed des nachts builen
te laten hangen, vooral niet als de plaats
makkelijk te bereiken is.
Op het politiebureau alhier zijn
twee rijwielen gedeponeerd, die op den
openbaren weg onbeheerd werden aan
getroffen.
Uit VUasingtn.
De politie te Vlissingn heeft
een 19-jarigen jongen aangehouden, "die
zich schuldig maakte aan diefstal van een
portefeuille met geld ten nadeele van
vriend en een schipper, die een rol louw
wegnam.
Dezer dagen vervoegde zich bij een
rijwielhandelaar te Vlissingen een
als verpleegster gekleede \rouw, die
een rijwiel huurde. Toen zij het na een
Daar dagen niet terugbracht kreeg de
ïandelaar achterdocht cn waarschuwde
do politie. Het is gebleken, dat de vrouw
zeer vermoedelijk ten onrechte het ver
pleegstercostuum droeg en zij reeds naar
hel buitenland is uitgeweken. "Het rijwiel
had zij te Ossendrecht "in bewaring ge
geven, en daar is het in beslag genomen.
Uit Zuid-Beveland.
Be kommies le kl. G. Dokter to
Rotterdam is met ingang van 1 October
a.s. benoemd tol kommies-verificateur te
Hanswee rt.
Uit Schouwen en Duivelend.
Naar aanleiding van de mededeeling
in den raad, betreffende de brug builen
de Zuid-Havenpoort te Z i e r i k z e e,ver
neemt de Z. Nwsb. nader, dat de nieuwe
brug hoogstwaarschijnlijk 17 Sept. zal
arriveeren. Met dc opstelling ervan en
de montage zal den 19en een aanvang
worden gemaakt, waarmede men onge-
■eer 1 Oct. hoopt gereed te zijn.
Bij een gunstig verloop der werk
zaamheden lean de openstelling voor liet
verkeer over de brug omstreeks 1 Oct.
worden tegemoet gezien.
Naar hel blad verneemt, zal het rijvlak
4 M. breed zijn, waardoor auto's en rij
tuigen op de brug elkaar kunnen pas-
seereu. Ter weerzijden van den rijwfeg
is een trottoir, ter breedte van 0.80 M.,
dat eenigszins hooger ligt, voor voet
gangers.
Te Haamstede had Zaterdag j.l.
onder zeer groote belangstelling der bur
gerij en van elders de begrafenis plaats
van den heer J. A. van Zuijen, in leven
burgemeester dier gemeente. Verschei
dene kransen dekten de lijkkist. Aan het
graf werd gesproken door de heeren "C.
Blom, wethouder cn waarn. burgemees
ter; G. Schikker, oud-wethouder; W. G.
Boot Wz., burgemeester vafn Burgh,, H.
van Toledo, bestuurslid, van den polder
Westeren-Ban; S. Hage, burgemeester van
Bruinisse, voorzitter der vereeniging van
burgemeesters, secretarissen en gemeen
te-ontvangers op Schouwen-Duiveland en
door ds. van Binsbergen namens het
kerkbestuur der Ned. Hervormde Gem.
als predikant. Door den heer W. G,
Boot Jz., zwager van den overledene,
werd namens de familie dank gebracht
voor de beloonde belangstelling. De na
gedachtenis van den heer Van Zuijen,
die zich steeds een goed burgemeester
braaf mensch en warm vriend getoond
heeft, zal zeker in eere blijven.
Uit Zee u wsch-VIaanderen O. D.
De R. K. W. Vk te Wies'fior pe
heeft op een ledenvergadering besloten
de volgende motie te zenden aan den mi
nister van Binnenlandschè zaken:
,De R. K. W. V. van Westdiorpe, (in
vullende pi.m. 225 leden in vergadering
bijeen op Donderdag 8 Sept. 1927 brengt
het volgende ter Uwer kennis;
gehoord dc besprekingen aangaande de
werkeloosheid en hetgeen door de com
missie tot werkverruiming is Verricht.
vernomen hebbende hetgeen door de
ministrieele commissie is gepoogd tot
stand tc brengen,
verwachtende de enorme werkeloos
heid onder de arbeiders gedurende den
aanstaanden winter,
'dringt er hij Uwen Excellentie ten
sterkste op aan, daadwerkeiijkeu steun tc
verleenen aan de w'erkloozen, zooals dit
ook elders geschiedt, en gaat over tot
de orde van den dag."
Uit Zeeuwseh-Vlaindersn W. D.
Op meer bescheiden schaal dan
de vorige jaren, waarvan het slechte
Jzomcrweer dc oorzaak is, hield de afd.
S c h oo n d ij k e van Ooft- en Tuinbouw
haar jaarlijksche floralia Zaterdag en
Zondag in de bewaarschool.
Naar het oordeel der jury gaat de
wijze van kweeken in steeds opgaande
lijn en is er werkelijk veel aardigs inge
zonden, ook particuliere inzendingen.
De* tentoonstelling werd geopend door
den voorzitter, den heer M. A. Bleiker,
die vooral ook dank bracht voor de
bclaugelooze wijze, waarop dc juryleden",
de heeren A. Hoolhorst en J. Ilollebrand
steeas medewerken.
Namens het hoofdbestuur van Ooft-
en Tuinbouw complimenteerde de heer
Iz. Risseeuw Johz. de afdeeting, die nog
steeds nummer één blijft in het district,
en de pioniersier is geweest op het
gebied van floralia.
De prijsuitdeeling vindt lieden plaats
bij deli heer J. J. van Rose velt
Zooals men weel heeft heden te
A arde n 1) u r g de nieuwe verkiezing
voor den gemeenteraad pljaiats.
Hedenmorgen verschenen in steindis-
trict 2 de substituut-officier van justi
tie te Middelburg en de kapitein der Kon.
marechaussees, die heel beleefd ontvan
gen werden .door den voorzitter van
het stembureau den heer G. P. H. Wijf
fels, en die daarna plaats namen aan een
tafeltje.
Een kort oogenblik daarna scheen do
heer Wijffels ongesteld te worden hij
■wendde zich tot een der in het lokaal
aanwezige kiezers mét het verzoek hem
le vervangen. Zichtbaar bleek, verliet hij
het stemlokaal.
LANDIJAG VAN HET N.VV.
Zondagmiddag had in den tuin van het
Schuttershof te Middelburg, evenals dit
deze maand op verschillende Zondagen
in meerdere steden van ons land het
geval is, een landdag plaats van het N.
V.V. voor geheel Zeeland. Uit verschil
lende deelen der provincie, het meest
natuurlijk uil Walcheren, waren totaal
ruim 800 belalende bezoekers opgeko
men, die na een paar nummers muziek
van „Excelsior" uit Middelburg, door den
voorzitter van den Middelburgschen Be
st uuidersbond. den heer P. Ph. P a u 1,
werden welkom geheeten. Deze wees ei*
op, dat het doel van deze en ook van de
andere landdagen is te deinonstreeren
voor handhaving en verdere uitbreiding
van den 8-uren arbeidsdag, medezeg
gingschap, vacantierege'ing en bedrijfsor
ganisatie. Spr. brengt dank, aan de zang-
vereen. de Volksstem te Vlissingen en
te Middelburg, aan excelsior en aian dc A.
J. C„ die medewerking toezegden.
Vervolgens deed de Volksstem uit Vlis
singen zich hooien, waarna de eersle
spieker van dezen middag,de heer
D a n z, voorzitter van den Algemeenen
Nederlandschen Metaalbewerkersbond, 't
woord verkreeg. Deze wees op de groo
te noodzakelijkheid, dat de 8-urige ar
beidsdag gehandhaafd blijft en ook, tot
andere bedrijven cn betrekkingen wordt
uitgebreid. "De reactie voert aan, dat
om economische redenen dc 8-urige ar
beidsdag niet kan worden gehandhaafd
maar dat is maar een uitvlucht. De rust
en vrije lijd is noodig om zich te kunnen
ontwikkelen cn zich op te voeden voor
hot overnemen van de taak v"an liet kapi"
talisme waartoe men tot nu toe niet
in staat is. Maar ook de medezeggings-
schap en de bedrijfsorganisatie "hangen
samen met den achturendag en daarom is
deze eerste noodzakelijkheid. Dat zij nog
niet overal in ons land is doorgevoerd
toont spr. aan door le wijzen op catc-
goriën als het kantoor- en winkelperso
neel ,café- en hotelpersoneel, transport
arbeiders, overheidspersoneel als bij de
post, het loodswezen en de rijksklinie
ken. Dit alles is wel beloofd toen in
angst door het kapitalisme den achturen
dag werd toegekend in 1918, maar er is
niets van gekomen. De medozeggings-
schap moet zich niet beperken tot de
regeling der arbeidsvoorwaarden, maar
heeft ook betrekking op hel beheer en
de geste van het bedrijf. Er zal heel wat
meer tegenwerking zijn voor dit dan
voor hel inedepralcn over arbeidsvoor
waarden. Als men daarbij zegt de arbei
ders zijn daar toe niet in staat, dan zegt
spr. dat o.a. de vele faillissementen enzy
erop wijzen ,dat ook thans vele leiders
fabrieken enz. niet voor hun taak be
rekend zijn. Spr. wekt dan verder met
kracht op te agecren voor een wettelijk
geregelde weck vacantie. Dit kan wor
den bereikt door versterking der organi
satie. Maar voor alles moet er tegen op
worden gekomen, dat de hand gelicht
wordt met den 8-urendag, overtredingen
daarvan worden veel le licht ges (paft. Men
moet de positie in het parlement ook
helpen versterken om dit alles te berei
ken. Ten slotte wees spr. nog met een
enkel woord op den eisch van ontwape
ning en eindigde onder luid applaus.
Door een der vrouwelijk© leden der A.
(Ingez. Med.)
J. C. werden daarna enkele verzen op
verdienstelijke wijze gedeclameerd.
In de jiauze gaven de leden van de A.
J. C. enkele mooie zang- en dansnuirf-
mers ten beste in de Kolfbaan, die te
recht veler belangstelling trokken.
Na de pauze wisselden muziek, zang
en declamatie elkaar weer af en trad als
spreker op de heer Muller, hoofdbe
stuurslid van den fabrieksarbeidersbond.
Tijdens diens rede, die wij slechts ten
dee'.e konden bijwonen, begon het stevig
te regenen cn vluchtte de vergadering de
groote zaal in.
Deze spr. wees er o.a. op ,dat het doen
aan sport door dc 'irbeidersjongens zeer
goed is, maar dat zij niet mogen vergeten
dal het daarnaast dringend noodzakelijk
ïs fo blijven strijden voor het behoud en
de vermeerdering van sociale wetgevin
gen met hetzelfde elan als waarmede de
ouderen van thans de reeds verkregen
verbeteringen bevochten. Daardoor is o
a. de zoo groote verandering in den ar
beidstijd verkregen en ook gemaakt, dat
voor sociale maatregelen, wapar eertijds
niets voor uit word gegeven, uil ongecer
50 milliocn jaarlijks moet worden ge
voteerd.
Zoo gezegd, wij konden deze rede niet
tot het einde toe volgen en konden alleen
nog eonslatceren dal de groote z.alal niet
alle toen ook nog aanwezigen kon bevat
ten.
EEN IVIINDIIOOS BOVEN Zl'IDr
BEVELAND.
Zooals wij Zaterdagavond nog' op en
kele plaatsen in de stad por bullfelin be
kend konden maken is Zaterdagmiddag
over Zuid-Beveland een windhoos ge
trokken, cn mét name heeft Kruiningen
daarvan den schrik en de onaangename
gevolgen gehad. Wij vonden in de be
richten, die ons bereikten aauleidingizelf
een kijkje te gaan nemen, t?n Ifwa&ncn gis
terenmorgen met enkele belangstellenden
uil .Middelburg aan 'l station Kruiningen
aan om onder een regenbui naar liet
aardige dorp te wandelen. Wij konden
op den weg nog geen gevolgen van een
windhoos ontdekken en gingen ons doel
le gemoet mei de hoop, dal wellicht de
berichten ons erger hadden geleken, dan
zij werkelijk waren. Bij liet dorp geko
men zagen wij echter spoedig de eerste
gevolgen van het natuurverschijnsel. Wij
hadden gelegenheid verschillende perso
nen over hel gebeurde tc ondervragen
en daaruit bleek ons, dat tijdens een he
vige regenbui uit het Zuid-Westen een
zeer dpnkere, angstaanjagende lucht
kwam opzetten, die direct deed denken
aan de hoozen en cj'clonen, waarvan
men de laatste jaren, ook in ons land,
zoo herhaaldelijk hoort. Onheilspellend
en zeer vlug kwam de donkere massa
nader en bereikte de gemeente door den
boomgaard van den heer van Houlegcm.
Hier moesten, nadat reeds verder en
kele canada en andere hoornen waren
geveld, niet minder dan 31 op een rij
staande fruithoornen,, voor het oVergroote
deel nog vrij jonge hoornen het ont
gelden en ligt de grond daar bezaaid met
appels. De bewoner van de hofstede,
naast den boomgaard gelegen had de
hoos gade geslagen en schetste ze ons
als een hoop snel in de lucht rond
draaiende couranten. liet gezicht op den
boomgaard word door het regengordijn
belet en eerst nadat de hoos verder was
getrokken bleek welke verwoesting hier
vas aangericht. Op den getroffen boom
gaard scheidde zich als liét ware een
klpin deel van dc hoos af cn ging door
een anderen aan de Overzijde van den
weg, ontdeed daar een paar hoornen van
de vruchten en trok over hel hooge
dak van een schuur weg, pannen met
zich nemende.
De hoos zelve had iutusschen met
groote kracht haar weg vervolg en had
de tuinen van de Nedérl'. Herv. pastorie,
en van dc heeren Baarens en V. d. Vliet
onder handen genomen. In eerstgenoem-
den tuin werden de bijenstallen opge
nomen en van hun plaats geworpen, zoo
dat de bjjen er uil konden. Later mocht
het gelukken de diertjes weer in hun
woningen terug le brengen. 'Maar vooral
ook in den tuin van den heer Baarens
werd veel getroffen. Zoo werd een kip
penhok opgenomen en kwam te hangen
in den (op van een boom, een grootei
vee voeder ketel werd met kracht weg
geworpen, breeiramen, konden zich ook
niet op hun nlaals handhaven en een
bijzonderheid is zeker, dat een dier ra
men bii <ïen buurman in den tuin kwam.
doch het glas nog heel was
Het (ergste had echter het dak van het
pakhuis van den heer R. geleden, tal-
looze pannen waren weggeslagen en de
regen kreeg vrij spel op de zolders.
Ten slotte had de lieer B ook aan
zijn woonhuis, staande op de Mar kt scha
de te boeken uml. het wegslaan van een
groot deel van de zinke goot, die op
straat terecht kwam, Hieruit blijkt, dat
de hoos haar weg over de Markt nam en
daar had in de eerste plaats het raadhuis
schade aan leien,maar nog meer aan
verschillende ruiten, die niet legen den
druk bestand waren. In het hotel de Ko
renbeurs sloegen ook verschillende rui
ten stuk en werd het dak beschadigd,
daarna gusltc hel water binnen en leek
bijv. de trap wel een waterval. In de
slaapkamer droef bed en beddengoed
van den binnenstroomenden regen.
Op de Markt staal de muziektent en
de banken cn lessenaars stonden er in.
Hiervan werd hel grootste deel op een
hoop geworpen, doch cenige lessenaars
werden uit de tent en op de Markt ge
worpen cn een er van ging zoover do
lucht in, dat hij een puiraam van een!
winkel op groolen afstand trof en ver
nielde.
Achter de Markt staal de groote Her
vormde kerk en daarvan word een raam
vernield en het dak beschadigd, terwijl
de meeste boomen rondj de kerk ter
aarde vielen cn dc liglent voor l. b. c.-
paliënten, die op het terrein van de kerk
staat, maar waarin zich gelukkig geen
patiënten bcvonaen, werd opgenomen en
een eind verder neergegooid, waar zij
nu ten declo boven een stool lag.
De heer Karclse, timmerman, wiens
woning aan de Markt slaat, bekwam maar
weinig schade, maar hij deelde ons mede,
dat onder liet afdak op' zijn erf, waan-
onder hout ligt, een 5-lal kinderen een
schuilplaats voor den regen had gezocht
en daar speelden, loen de hoos opkwam,
het dak werd eenigszins opgelicht, maar
kwam gelukkig weer op ziju plaals te
recht. De kinderen schreeuwden van
angst, maar dc heer K. kon hen niet
bereiken door den hevigen wind.
De heer K. had waargenomen, dat
een groote kastanjeboom neer boog,
doch zich weer kon opheffen. In de
zelfde omgeving ziju meerdere fruitboo-
bcu ontworteld, terwijl rond andere de
grond geheel is omgewoeld Als een bij
zonder bewijs van dc kracht van de hoos,
mag nog genoemd worden het geheel
verbogen zijn van de wijzers van den
kerktoren, waardoor zij den lijd niet
meer aangeven.
De hoos had geen bijzon/der groote
breedte, en hel is goedi te zien waar de
breedte eindigde. Zoo is aan een gebouw
tje tegenover hel hulp telegraaf cn post
kantoor schade berokkend, maar liet
postkantoor zelf bleef ongedeerd. De
kantoorhouder en zijn vrouw zaten voor
de ramen en zagen de- hoos voorbij
trekken, waarna eerstgenoemde zeide:
„Daarbij moet toch wel iets bijzanders
gebeurd zijn."
Dat zij, die gisteren een kijkje kwa
men nemen, nu niet zoo heel veel le
zien kregen, en van ccn ruïne niet kon
worden gesproken, is ten eerste daaraan
te danken, dat de hoos juist over dal
deel van hel dorp is getrokken, waar
le steyigste gebouwen staan, meer aan
len buitenkant staan luchter© gebouwen,
die hel zeker niet zoo goed er zoudlen
hebben afgebracht. Ten tweede is het
le danken aan het feit, dat gelukkig
slechts één sloot heeft plaats gehad, bij
een tweeden zouden zeker de reéds gè-
