170' iaargang
No. 212
Vrijdag 9 September 1927
MIDDELBURG
E COURANT.
'Bij dit nummer behoort ecu Bijvoegsel.
Uit Stad en Provincie.
Uit Middelburg.
Donderdag herdacht de eerwaarde
zuster Ludwina, in de wereld mej. Ger.
de Graaf, in het St. Joseph gesticht
op de Lange Burg te Middelburg
haar 25-jarig professiefeest. Ter harer
intantie droeg de zeereerw. heer pasloor
te half acht aan het keurig versierde
altaar in de devote kapel der eerw.
zusters een plechtige H. Mis op, waarbij
het volledige schoolbestuur tegenwoor
dig was. Talrijke blijken van belangstel
ling in verschillenden vorm mocht de
jUbilaresse, die 17 jaren onderwijs gejeft
aan de bewaarschool, alsmede hand
werkles aan de 3 hoogste klassen der
lagere school, ontvangen.
Uit Walcheren.
Te Aagtekerke zijn herkozen
tot wethouders J. Moens (A.It.) en P.
de Visser (vrijerlijst).
Gisterennamiddag reed een auto na
bij het Wissel te Souburg tegen een
der palen van de electrische tram. piet
het gevolg, dat het onderdeel der paal
werd vernietigd eu de auto zwaar werd
beschadigd.
Door glasscherven werd de bestuur
der licht aan het hoofd venvond.
Bij den aanvang d^r raadszitting te
Veere was afwezig het lid Simons. In
gekomen was een dankbetuiging der Kop
pingin voor den gelukwensch haar op
haar jaardag toegezonden. De voorz.
deeld,e mede, dat hem een verlof was
verleend van 17 Sept. tojt 4 Üct. a.s,
Ingetrokken werd een besluit dgr vo
rige vergadering om een noodplachlplaals
te doen maken en besloten tot liet bout-
wen van een geschikt gemeentelijk slacht
huis. Onder bepaalde voorwaarden, b.v.
300 mogelijk onderhaudtsche aaubesler
ding, worden B. en W. gemachtigd tot
de uitvoering.
Uit Tholes.
De vicei-presidcnt van d,cn Baad van
State, voorzitter der afd,eeling voor de
Geschillen van Bestuur, roep in de
Staatscourant van 8 Sept. op de onbe
kende belanghebbenden, om zoo zij
dit nood,ig achten te verschijnen in de
openbare vergadering der afdeeling, we!<-
ke zal worden gehouden op Woensdag
24 Sept., waarin verslag zal worden uilge-
bracht i z. van: het beroep, ingesteld door
W. Klippel en H. G. Hendrikse. te Oud-
Vossemeer tegen de beschikking van
Ged. Stalen van Noordjirabant van 11 Mei
1927, waarbij aan liunne firma vergun
ning is geweigerd tol het in werking
brengen van een autobusdienst van Ben-
gen op Zoom over Vogelenzang iu de
richting van Tholen.
De landbouwer P. van Luijlc te
St. Annaland die deze week met
'zijn vrouw naar zijn weiland reed om de
koeien te melken, iiad weder het ongefruk
met paard en rijtuig van den gewezen
Zeedijk 'hij den Joanna Maria jvolder te
Tuimelen.
Het rijtuig werd geheel vernield, (er-
wijl man (en vrouw er vrij goed van zijn
afgekomen, ofschoon laatstgenoemde zich
onder geneeskundige behandeling moest
stellen.
Het paard bekwam geen letsel.
Koeien, die op den dijk liepen, moeten
oorzaak van het ongeluk zijn.
T)it is nu de dejrde maal ifi dit jaaif daft
>Vau Luijk op den dijk zoodanig onge
val is oveïkoraeu.
Uit Zeeuwseh-Vlaanderen Wu D.
In den gemeenteraad van Bier-
•vlie t werd het verzoekschrift van den
gemeenteraad van Oostburg 0111 adhaesie
te betuigen aan hun request tegen de
nieuwe wegenwet m. a. st. ingewilligd.
Nog even wordt de "waterleidingskwestie
besproken. Voorts wordt bij monde van
den voorzitter meegedeeld, dat de leve
ring van macadam ïs gegund aan den
laagsten inschrijver, de lieer Verstraelen
van Hoofdplaat voor f 1.98.
(Voor verder Stad en Provincie zie
men het Bijvoegsel.
KERKNIEUWS.
Ue Bisschop van Breda heeft bct-
poemd tot pastoor te Philippine den
zeereerw. hetgr Jos. Moors; lot kapelaan
te Hontenisse den welperw. heer
O. Bongenaar; tot kapelaan te Cl in ge
den weleerw. lieer Jos. van Dampen,
.priester van het seminarie.
N e d. H e r v. K e r k.
Beroepen te Pingjum c. a ds. E.
van Ruijtenberg, te Oostburg.
ONDERWIJS.
Geslaagd te Amsterdam voor het
examen poliliediploma Alg. Ned. Poli
tiebond, met aanteekening, de heer C.
van Aert, te Hoofdplaat; zonder
aanteekening, de heeren A. S. Boone en
W. Antheunisse, beiden alhier; A.Bee
ke, te V lis singe n; Ch. C. van Ast,
te Poortvliet; en J. van den
te Hulst.
Mej. C. M. Hoekstra, vroeger te
Ei Mand Bath, werd. benoemd (ot
onderwijzeres bij liet O. L. onderwijs te
Leiden.
Te O udrVosseraeer is thans
de Katholieke school tijdelijk gesloten,
wegens veelvuldige gevallen van mazer
len.
Geslaagd te 's Gravenhage voor het
examen schoonschrijven M. O. mevr. J.
H. Nieuwenhuijse geb. Vrijdag en die,
heer iW. Nieuwenhuijse, beiden te
O o s t b iu r g.
Tot onderwijzer aan een open
bare school te Vlaardingen is benoemd
de heer J. Lucieer te Oost burg,
LANDBOUW.
Van 18 Rept. lot 2 Oct. zajl er te
Pr,ankfort aan de Main in het groote
Jaarbeursgebouw, de z.g. Festhalle, een
bloemen^- en vruchten tentoonstelling wor
den gehouden.
Na veel moeite is het aan het Centraal
Bureau der veilingen geluld me£ een on
persoonlijke Nedei'I. zending groen
ten en fruit uit te kunnen komen.
De inzending zal Zijn een Nedprland',-
sfche inzending, waarbij het er niet op
aan komt waar het product gegroeid, is,
maai* wel hoe het gegroeid is. Zoo zulj-
leu er heen gaan Wesllandsche druiven,
tomaten, perziken en meloenen naast
Limburgsche peren en appelen, daarnaast
producten ujt de Streek. Laijgendijk,
Zeeland eu Friesland, dpperwlen, augur
ken, peen, rapen, lcool enz.
VERKEERSWEZEN, POST EN
TELEGRAFIE,
- Te OudrVossemeer worden in
de Molenstraat over haar gelxeele lengte
de telefoonpalen met c(raden opgeruimd
en is een ondergrondsche kabel in de
plaats daarvan gelegd,
- Men meldt aan het Haagsche, Ancla(-
kantoor
Het nieuwe Fokker-hombardeinenls-
vliegtuig, bestemd voor den Nederl. In-
dischen marine-vliegdieast, heeft gisteren
met zeer goede resultaten proefgevKogen
voor een overneemcommissie. Morgén
zullen de zeewaardigheidsproeven in de
Noordzee gehouden worden.
o
Luit. Koppen's I ndië-vlucht.
Het Haagsche Anela-kantoor verneemt,
dat de bemanning van het vliegtuig,
waarmee de heer Koppen 1 October a s.
op zijn postvlucht naar Indië en terug
zal vertrekken thans definitief is vastge
steld.
""Zooals reeds eerder gemeld is, zal
de heer Frijns optreden als tweede be
stuurder.
Als werktuigkundige zal de heer S. Fl-
lerman den heer Koppen op zijn tocht
vergezellen.
Het driemotorige Fokker FVII-a vlieg
tuig, dat voor den tocht bestemd is, zal
waarschijnlijk de volgende week op het
vliegveld Schiphol aankomen, zoodat de
heer Koppen in do 'tweede helft dezer
maand de noodige proefvluchten zal kun
nen verrichten.
LEGER EN VLOOT.
- Officier van den marinestoomvaart
dienst 2e kl. J. Pronker is overgeplaatst
van de onderzeedionstkazerne naar Hr.
Ms. lorpedoboot Z 8 te Nieuwedicp.
SPORT.
Schietwedstrijden.
Door een misverstand vermelden wij1
gisteren, dat op 10 en 17 September te
Souburg schietwedstrijden van den Vrij-
willïgen Landstorm in Zeeland, dit moést
zijn de vrijwillige burgerwachten.
BUITENLAND.
Overzlcftt.
De Volkenbond.
De correspondent van de N. B. Crfc.
le Brussel meldt dat de overgroolc meer
derheid der Belgische bladen zich ver-
Aieugl over het door minister Beelaerts
van Blokland te Genève behaalde succes.
Dit blijkt niet alleen uit de plaats, wel
ke zij hebben gegeven aan de rede van
den Neder!. gedelegeerde, maar ook
aan het commentaar, door sommige cou
ranten, aan diens voorstel vastgeknoopt.
De „Peuple" het socialistische hoofdor
gaan dal steeds de politieke lijn volgt vïin.
den Belgischen minister van 'buitenland-
sche zaken. Vandervelde, constateert met
voldoening dat de interven (ie van den
Nederlandsclien minister door nagenoeg
alle deelnemers van de Volkenbondsver
gadering krachtig werd toegejuicht en
dat zelfs de Britsche delegatie sterk on
der den indruk bleek te zijn gekomen.
„Dit zijn symptomen .zegt hel blad, zoo
niet van een volledige verandering van
©prnie, dan toch van een oiRwakend be
wustzijn. De democratische opinie van
do heele wereld zal met de grootste be
langstelling de ontwikkeling Volgen van
het nu geopende debat."
De Vlaamsch-nalionale „Schelde"
noemt de Nederlandsche resolutie „een
franke, mei open vizier gedane poging,
om den Volkenbond wakker (e schudden
uit de apathie waarin de jongste misluk
kingen op outwapenigsgebied, hem had
den doen vervallen.
Alleen de „Nation Beige" die steeds
do vredesaclie Van den V olkenbond heeft
bestreden en met een Hollander op den
neus loopt, gewaagt spottend vnn het
Geneefsclie protocol als van een „reve-
nanl", een spook, opgewekt door den
heer Beelaerts v. Blokland, „hoofd van
deze Hollandsche diplomatie, die ervan
droomt ous terug te voeren tot het re
gime van 1839 en de spoken niet vreest.'^
Zooals wij gisteren al zagen had jhr.
Beelaerts' rede vooral veel steun van
de Noordelijke staten.
Te Parijs heeft die echter geen onver
deelde instemming gekregen. Het voorstel
wordt daar wat gedurfd genoemd.
1 Te Genève zelf heeft Echter hel Pool-
sche voorstel voor_een' non-agressie pact
meer belangstelling.
Zooals bekend hebben de Poolsche ju
risten de wijzigingen, die de vertegen
woordigers der groote mogendheden in
het originieelc Poolsche non-agressie-
ontwerp hadden aangebracht, onaanne
melijk verklaart. Zij zijn n.l. van mee
ning dal de praotische waarde van liet
ontwerp door deze wijzigingen vrijwel
lot aal zou worden gereduceerd, daar hel
zoodanig geamendeerd is, dat het slechts
een eenvoudige veroordeeliag in het al
gemeen van den oorlog zou inhouden.
De Polen vroegen te Warschau om
nieuwe instructies, die reeds den zelf
den avond kwamen. Hierdoor kwam een
nieuwe nola der Poolsche delegatie, lui
dend:
De vergadering betuigt haar instem
ming met de solidariteit, welke de ge-
gemeenscliap der volken samenbindt. De
vergadering is bezield van de gedachte
den vrede Ie verzekeren en verklaart,
dat een aanvalsoorlog nimmer een mid
del mag zijn ter regeling van 'internatio
nale conflicten en derhalve een inter
nationale misdaad is.
Overwegende, dat een plechtig afzien
an elke gedachte aan oorlog er toe zou
kunnen lijden een atmosfeer Van alge
meen vertrouwen te doen ontslaan en de
uilvoering van het program ter voorbed
rciding der ontwapening te vergemakke
lijken verklaart de vergadering het vol
gende:
Elke aanvalsoorlog is en bJijTt verbo
den.
De Volkeubondsvcrgadering verklaart
dat voor allo stalen die leden van den
Volkenbond zijn, de verplichting be
slaat, zich aan dit beginsel te onderwer
pen en zij noodigt derhalve de leden
van den Bond uit. non-agressie-pactem lë
sluiten, welke zijn geïnspireerd door
het denkbeeld ,dat alle vreeclzamc mid
delen Ier vermijding van internationale
conflicten van welken aard ook. moeten
worden locaenast.
Ingevolge de uil Warschau ontvangen
instructies zal de Poolsche delegatie de
vertegenwoordigers der groote mogend
heden bovenstnandeu tekst officieel ter
band stellen met de verklaring dat deze
het maximum der concessies vormt, wel
ke de Poolsche regeering len aanzien
van haar oorspronkelijke voorstellen kan
doen.
Indien dit Poolsche voorstel op het
verzet dei* gj-oote mogendheden zou slui
ten, zou minister Sokal dezen tekst niet
bij de vergadering indienen, maar zich
voor zijn delegatie het recht voorbe
houden aan de derde commissie de ver
gadering. wélke zich mél de kwesties der
veiligheid en clerontwapenigbezighoudt
t oorspronkelijk Poolsche ontwerp voor te
leggen.
Naar verluidt zou de Fransche delega
tie hebben verklaard met het Poolsche
voorstel in te stemmen, maar zou Cham-,
herlain bezwaren hebben geopperd.
UIT RUSLAND.
(Nadruk verboden).
/De Russische Kerk en de
Sovjet-rcgcering.
Toen het wijlen patriarch Tichon, het
hoofd van de Russische kerk, duidelijk
werd, dat de verwachting van een spoe
dige ineenstorting van hel sovjetregime
slechts ijdele hoop was. zocht hij naar
middelen om de tegenstellingen tusschen
de kerk en den nieuwen slaat zooveel
mogelijk te overbruggen Volgens de ca-
nones van de Russische kerk mag dc
geestelijkheid zich niet bcmoeiten met
de politiek en moet de kerk elk be
slaand gezag erkennen (elk gezag komt
van God). Steunende op deze leerstel
lingen van de kerk, heeft patriarch Ti
chon een soort accoord met de bokje
wislische heerschers gesloten. De kerk
zou zich onthouden van elke conlra
revolulionnairc agitatie, zou loyaal zijn
tegenover den sovjetstaat, en de slaat
zou de vervolging van de kerk en van
haar priesters slaken. Deze overeen
komst heeft 111 het buitenland onder <le
Russische émigré's, die nog steeds In de
hoop leefden, dat zij spoedig een vteld-
tocht naar Rusland zouden kunnen orga-
niseeren en de bolsjewiki zoudien verdrij
ven, veel verbittering tegen, den patri
arch gewekt. Sommige bisschoppen heb
ben zelfs den door geheel Rusland ge
kozen patriarch van communistische
sympathieën beschuldigd, hetgeen na
tuurlijk klinkklare onzin was.
Patriarch Tichon heeft zich op een
eerlijke wijze aau de overeenkomst met
de sovjetregeering gehouden. Wat hij
zelf over de bolsjewiki dacht, hoe bij
persoonlijk tegenover dc tegenwoordige
heerschers van Rusland stond, is niet
moeilijk te begrijpen, maar als hoofd
van de kerk vond hij het noodig nooit
eenig blijk te geven van zijn werkelijke
gevoelens en bleef hij slecds loyaal. De
bolsjewiki hebben hem deze houding
niel vergemakkelijkt. Volgens hun ge
woonte hebben zij telkens weer hun
woord gebroken, priesters gearresteerd
eu op beestachtige wijze vermoord, bis
schoppen verbannen, bespot en gehoond.
De patriarch onderdrukte echler tel
kens zijn woede cn bewandeld)© zijD
doornig pad. De émigré's eiscliten van
hem, dat hij de passieve houding zou
opgeven, dat hij den strijd tegen de sov
jetregeering zou aanbinden. Üe patriarch
kon ongetwijfeld een nieuwen burger
oorlog ontketenen, maar welke zin zou
dat hebben gehad? De bolsjewiki heblfm
eiken vorm van organisatie in hel land
uitgeroeid. Hun partij bleef de eenige
goed georganiseerde groep in het land.
In plaats van een goed voorbereiden
opstand zou dus alleen een groote reeks
plaatselijke opstanden kunnen komen, die
door de bolsjewiki met meer of miader
moeite zouden onderdrukt worden Het
eenige gevolg van het verzjet van den
patriarch zou dus zijn een nieuw bloed
bad, nieuwe hoopen lijken, veel ellende
en verwoesting in het land. Hoe kon de
patriarch, het hoofd van dc kerk, zulk
een zware verantwoordelijkheid op zich
ucmen? Ai afgezien van het feit, dat dp
caooncs hem elke bemoeiing injet de
polilick verbieden, hem ootmoed eu on
derwerping in wereldzaken aan hel be
staande gezag voorschrijven. Bovendien
zou een dergelijk verzet tol nog groo-
lero vervolgingen leiden en het doel
van den patriarch was toch de kerk
■oor ondergang te behoeden. Loyaliteit
tegenover de sovjetregeering was daar
om dc ëeuige weg, dijen de patriarch
ter wille van de kerk en van li|et volk
moesL bewandelen.
De bolsjewiki bezaten geen enkelen
politicus, die, wat het vermogen om
in de toekomst te zien, hel vinden van
den juisten weg en het vasthoudiem aan
eenmaal gekozen houding betrfcfl, met
den patriarch zou vergeleken kunnen
worden. Zij begrepen niet, wélk een
geweldige macht de kerk, ondanks dc
verguizing en de ontaarding, bezat. In
net begin dachten de bolsjewiki instaat
te zijn de kerk eu het gjeloof geheel te
kunnen uilroeien en het gëheelc volk
tot het atheïsme ie kunnen bekeer en.
Spoedig ontdekten zij echter, dat dit
een hersenschim was en zij zocblp-n
naar een middel om dc Russische kerk
le verzwakken. Daarvoor steunden zij
op alle mogelijke wijzen het gjecten-
wezen, moedigden elke poging lol schis
ma in de kerk aan. Met steun van de
bolsjewiki is toen de zgn. Levende Kerk
ontstaan. De bolsjewilu hebben ook vete
avonturiers gesteund, die eigten kerkjes
wilden oprichten. Ondanks allen steun
bleken echter deze kunstmatige schep
pingen niet levensvatbaar tc zijn. Tien
einde raad hebben de bolsjewiki be-
sloten het accoord met wijlen patri
arch Tichon uit het archief le halen
en het als uitgangspunt voor hun nieuwe
kerkpolitiek te gebruiken.
(Ingez. Med.).
Volgens hun gewoonte hebben zij dit
echter op minderwaardige wijze s£>-
daan. Zij arresteerden tientallen bis
schoppen, verbanden den naar het barrie
Noorden, waar de kerkvorsten l>espot
en gehoond werden. Onder de gearres
teerde kerkvorsten bevond zich ook me
tropoliet Sergiej (Sergius), de stedehou
der van den troon des patriarchen Spoe
dig openden de bolsjewiki onderhande
lingen met metropoliet Sergiej. De on
derhandelingen lusschen den kerkvorst,
die 'in een kerker zat, en de heeren van
het Kremlin leidden tot een nieuwe
overeenkomst een compromis.
De kerk moest verdere offers brengen
apt aen weg der loyaliteit. In zijn her
derlijk schrijven aan alle geestjeüjken
en geloovigen schrijft metropoliet Ser
giej o. a. hel volgende „ALIofen een
kamergeleerde, die niets van de wijde
wereld builen zijn studeervertrek af
weet, kan denkon, dat zulk eien groote
organisatie als onze Orthedoxe kerk zich
tolaal niets van den staat lean aantrek
ken, hel bestaande geval geheel kan
negeeren. - -1 1— 1
De kerk streefde ier naar zoo veel
mogelijk do positie weer m üe nemen,
welke zij innam onder het voriap regime
en welke zij. nis hel eenige lichaam
dat de overweldigende meerderheid van
het volk vercenigt, onder elk regime
zal moeten innemen. Geheel de vroege
re positie, de jïosille van een officieele
staatskerk, kan de Russische kerk onder
hel sovjetregime natuurlijk niet iiunfe-
men, inaar wel kan zij een groolene male
van bewegingsvrijheid bereiken. Metro
poliet Sergiej zegt dit trouwens nadruk
kelijk in zijn herderlijk schrijven Krach
tens de gesloten overeenkomst wordt
het centrale bestuur van de kjerlc gele
galiseerd. terwijl in de toekomst ook de
plaatselijke kerkeraden gelegaliseerd zul
len worden. Dat is een groot voorddel
voor de kerk. Dal zal de leiding van de
kerk in staat stellen het verlorfen ter
rein opnieuw te herwinnen, de kudde
weer le verzamelen.
Welken prijs moest de kerk echler
er voor betalen? Zij moest haar loyaliteit
aanzienlijk uitbreiden. Metropoliet Ser
giej heeft jn zijn herderlijk schrijven
aau alle geestelijken voorgeschreven
steeds loyaal tegenver den sovjetstaat
le blijven, ziel» van elke samenwerking
met de tegenstanders van het beslaande
regime te onthouden, de sovjetregee
ring als de wettige regetering van Rus
land, dus als een door God ingesteld
gezag, le beschouwen. De metropoliet
schrijft 0. a het volgende aan de te
genstanders van hel sovjelregiinje in Rus
land: „Gij moet u zelf overwinnen en
uwe politieke overtuigingen lliuis latten,
wanneer ge ter kerke gaal, waar ge ai*'
leen om het geloof moet kouten. kunt
ge dat niet doen, dan moet ge u tijdelijk
terugtrekken eu ons geen hinderpalen
leggen bij onzen arbeid."
Veel belangrijker is hetgeen melropo-
liel Sergiej van de Russische emigres
eischl. In een herderlijk schrijven aan
metropoliet Jewlogiej (Dulogius het ca
nonieke hoofd van <lc Russische kerken
in West Europa cisclit de slede houder
van don patriarch, dat zoowel metropo
liet Jewlogiej zelf als alle pripslers zich
van elke agitatie tegen de sovjetregee
ring zouden onthouden; wie zicli niet
aan dezen eisch onderwerpt, zal uit
zijn ambt ontzet worden. Dit schrijven
van den metropoliet Sergiej zal den
strijd tusschen de aanhangers van me
tropoliet Jewlogiej en zijn tegjenslanders,
een strijd die reeds eenige jaren woedt,
nog meer verscherpen en een scheu
ring onvermijdelijk maken. Hierin ligt
voor dc uolsjewiki een van de grootste
voordeden van de overeenkomst met
de Russische kerk. Metropoliet Sergiej
heeft uit naam van de ge line le kerk
elke Oaad van geweld tegien de sovjet
regeering ten strengste veroordeeld en
nu eischt hij, dat ook de Russische
priesters in hel buitenland dit zouden
doen. Deze veroordeeling van „moor
den, brandstichting, hel doen ontplof
fen van m'agazijnon, arsenalen enz." is
niet alleen van kerkelijk standpunt, maar
ook van nalionaal-Russisch standpunt len
zeerste toe le juichten, daar al deze
moorden, aanslagen e. d door de bols
jewistische agitators als aanslagen van
de vijanden des volks op het Russische
volk (dus niet op de bolsjewistische
heerschers) worden verklaard, hetgeen
