bekend te maken. Spr. meent, dat er dan
nog landen blijven, waar wiji geen ver-'
tegenwoordigcrs hebben of landen waar
één niet alles kau overzien.
Het beste is hel bij het K. N. Lj. C.
ter sprake te brengen.
De heer Well e m a n meent, dat da
vertegenwoordigers in het buitenland him
kennis puiten uü de bladen aldaar; cn
men zich centraal op die bladen zou kun
nen abonueeren.
De v o o v z. geeft dit toe en zegt over
weging er van gaarne toe.
De heer Bommel van Vloten
wijst erop ,dat de ilandelskamer reeds in
deze richting werkzaam is.
De heer Voge 1 vaage r meent, dat
de landbonwcousulaten in het buiten
land vrijheid moeten krijgen direct de
organisaties in te lichten en niet via de
regeering.
Do voorz. zegt activiteit in deze toe,.
De heer Dees wijst op de wensche-
lijkheid van samenwerking met andere
landbouworganisaties, ook £er sprake der
kosten.
De kring Axel had het vraagstuk van
Je onbewaakte overwegen en de actie
daar tegen naar voren gebracht.
De voo ez. meeat, dat men meer moet
onderzoeken welke onbewaakt en in het
bijzonder gevaarlijk zijn, en het dag. be
stuur is daartoe gaarne bereid, vooral
ook in verband mei de opening van de
Zuid-Bevelandsche spooorwegen.
De heer v. Dix hoorn wijst er op,
dat de regeering talrijke veiligheidsmaat
regelen voorschrijft en het 'geldt hier
ook nog een kwestie van werkverrui
ming.
De voort, zegt dat men eerst provin-
ciaal dient te werken.
Het bestuur van den kring Schou wen-
Duiveland wil betere controle op de kwa
liteit van de aardappelen, die naar het
buitenland gaan. Besloten werd dat dit
gelijk met de andere aardappelkweatie
zal worden besproken om tot een eigen
controledienst te komen.
Schouwen Duiveland had nog gevraagd
of het niet gewenscht is, dal er eenheid
bestaat ten opzichte van de uitvoering
van de uitvoering van de invaliditeitswet
en hoe dit ltan worden bereikt.
De heer v. Oeveren wijst op ver"
schillen als niet alleen in geld wordJt
betoond, oa. ook door vrij wonen enz»
Een lid van Schouwen voert in deze,
gesteund door den kring, een actie tea
deze.
Bij de rondvraag stelde de heer <y.
D i x h o o r n de vraag of hel niet ge
wenscht is bij de Staten nog eens aan
te dringen op behoud van het crediel
voor paarden- en rundveehouderij; dit
naar aanleiding van verzet daarentegen
in de afdcelingen der Staten uit som
mige kringen.
De voo-.'z. zegt dat onder de tegen
standers zelfs een boer was en dan is- 't
voor burger-leden al heel moeilijk.
Dit is zeker kortzichtig, maar er zijn
menschen in de Staten, en daaronder
de heer v. d. Putte, die zeker op de bres
cr voor 2ulleu staan. Niet vergeten mag
ook worden ,dat het hier een algemeen
belang geldt.
De heer Welleman wijst er ook op,
dat het een algemeen Zeeuwscti be lang
is, als er van den bodem zooveel mogelijk
wordt getrokken, en dat geldt ook voor
hel rundvee en de melkopbrengst
De heer v. Dixhoorn sluit zich hier
volkomen bij aan. Spr. (stelt volkomen
vertrouwen ten deze in Ged. Stalen.
Na nog enkele opmerkingen werd de
vergadering met dank aan de opgeko-
menen door den voor z. gesloten.
Men vereeuigde zich daarop aan een
door den Kring aangeboden souper, dat
uitstekend verzorgd was en tijdens bet-
welke de sluizen der welsprekendheid
zich openden.
De A1 g e m e e n e vergadering.
Hedenmorgen half tien opende mr.
Die leman de algemeene vergadering
met een welkom aan den Commissaris
der Koningin, de leden van het college
van Ged. Staten, de eere-leden, den se
cretaris van het K.N.L^C., aan den voor
zitter der Noord-Brabantsche zustermaat
schappij, de rijkszuivelconsulenlen in
Amerika en Diiiitschland, de heeinen Iyrul
directeur van het Rijksbureau voor drink
watervoorziening, van Panhuijs, vertegen
woordiger van de Ontwateringscommis
sie, de adviseurs, de vertegenwoordigers
van de Kamer van Koophandel en van
Handelsbelang en de burgemeesters en
verder alle aanwezigen.
Een radio-telegram was ingekomen van
de heeren W. Kakebeeke en I. G» J.
Kakebeeke ,die met de Nieuw Amsterdam
onder weg zijn naar Amerika.
Behalve de mededeelingen, welke hij
ook in de vergadering van het hoofd
bestuur deed, gaf do voorzitter er
thans nog enkele ten beste. Ten eerste,
dat er bij het K. N. L. C. op aangel-
drongen is. stappen te doen tot af
schaffing van Belgische quarantaine voor
paarden. Dat gesteund is het adres van
de bijenhouders tot wijziging van «art.
105 van het Prov. reglement op de
wegen en voetpaden ten opzichte van hel
plaatsen van korven. Aangedrongen zal
er op moeien worden, dat deze niet
binnen 20 in plaats van hingen 45 AI.
van den weg of het voetpad mogen staan
en niet binnen 40 in plaats van 100 M.
als zij met de opening naar weg of voet
pad gekeerd staan. Dat het K. N. L. C.
werd gewezen op de wenscheiijkheid
van een verplicht 7de en in de toekomst
wellicht 8ste leerjaar; verder om aan
de landbouwcursussefl een voor-cursus
te doen vooraf gaan en zoo te komen
tot 3-jarige cursussen, en ook werd nog
gewezen op de ook door Ged. Staten
van Zeeland beaamde slechte regeling
van het vervolgonderwijs.
Inzake het mond- en klauwze-er dient
zoo krachtig mogelijk te worden gesteund
het onderzoek naai- een doeltreffend ge
nees- en vooral voorbehoedmiddel. Het
dag. bestuur acht het onwaarschijnlijk,
dat vleesch- en zuivelproducten (ver-
sclie melk uitgezonderd; gevaarlijker zijn
dan andere waren, zooals door ver
schillende landen met protectionistische
neigingen aangenomen wordt.
Inzake den arbeidsduur in het Iamb
bouwbedrijf heeft het dag. bestuur als
zijn meening aan het K. N. L. C. ken
baar gemaakt, dat de arbeidsduur in het
landbouwbedrijf niet overmatig lang is;
dat de voortschrijding van het vereeni-
gingsleven onder de werknemers er ver
moedelijk toe zal leiden, dat de vrij
willige collectieve arbeidscontracten meer
en meer worden afgesloten; dat de re
geering deze ontwikkeling niet behoeft
te bevorderen, daar er geen enkel maat
schappelijk belang mede wordt gediend;
dat het toezicht op de naleving der
collectieve arbeidscontracten niet een
taak is der bestaande landbouworganisa
ties, doch daarvoor zuivere werkgevers
organisaties dienen te bestaan, terwijl
het benoemen van landbo.uwcommissies
bij de werknemersorganisaties behoort.
Ten slotte, dat het hoofdbestuur ver
zocht heeft aan Ged. Staten om onthef
fing van het artikel betreffende de asbe-
lasting te verleenen, bijv. voor een be
paalden tijd en voor een bepaalde streek.
Voorls is verzocht de ware breedte der
velgen als maatstaf bij de berekening van
het loelaatbaar laadgewichl in te voeren.
In de derde plaats werd een minder
gecompliceerde 'berekening bepleit en ten
slotte gemeld, dat hel hoofdbestuur zijn
oordeel over de wenscheiijkheid van ver
lenging van den overgangstermijn op
wcnscht te schorten tot bijv. 1931.
Bij monde van den heer Louwerse
werd voorgesteld de rekening over 1926
good te keuren. Aldus werd besloten;.
Jaar re de van den voor
zitter.
Thans hield «ie voorzitter zijn
jaarrede en wees er op, dat de kring
Walcheren een der oudere deelen van
Zeeland bevat, vooral het Westelijk deel
kende in zeer vroege tijden een be
langrijk verkeer en een groote levendig
heid. In Je dagen van Caesar en van
Plinius bloeide er het verkeer met Brit-
taunia. Voor Nehalennia als schutsgodin
werden vele onprsleenen door de toen
malige reizigers en kooplieden opgericht,
en was er een oude cultuur. De plat
telandsbewoners van Walcheren vormen
en vormden een afzonderlijk type in
Zeeland. Gelijk meest langs de kusten
der Noordzee, zoo in Vlaanderen als
in hel Noordelijker Holland waren de
kustbewoners van Walcheren dolychoce-
pliaal, langhoofdig en afstammelingen
naar men zegt van de Saksische Fran
ken (plus minus 300) or van de Sneven
(plus minus 400), dan wel van dé Frie
zen, die in de 6de en 7de eeuw zich'
uitstrekten lot aan het Zwin in Vlaan
deren. Dat bevolkingstype was en is
geheel onderscheiden van de breedhoof-
(ligen (de Brachycephalen) die uit het
Oosten des lands Zeeland binnendrongen.
Walcneren bleet altijd wat geïsoleerd
staan met eigen zeden en gewoonten,
eigen karakter en ook éigen accentuatie
van godsdienstige gevoelens. Toch on
derkent spr. alchcren's invloed in een
deel van Z. Vlaanderen en van N. Beve
land. Spr. wijst dan op hel lange wach
ten der bevolking van Walcheren om
tot hel Christendom over te gaan, een
vasthoudendheid, die zich menig keer
hcefL doen voelen, zoowel ten goede
als ten kwade. Toch wijzen de namen
der dorpen en ook van geslachten er
op, dat hel goede zaad van Willebrord
hier een vruchtbaren bodem heeft ge
vonden. Spr, wijst dan op de vluchtber-
gen, waarvan er een bij Zoulelande on
der de duinen zit en Jaler weer te
voorschijn zal komen. De Walcherschc
bodem heeft door de overstroomingen
heel wal lotswisselingen ondergaan; dit
blijkt o. a. uil het door spr. aangehaalde
belangrijke rapport betreffende een cen
trale drinkwatervoorziening op Walche
ren.
Namen als Gapinge en Welzinge her
inneren aan de oude, inges or sprinken,
gelijk Viissingen o. a. een ffeschvormige
zeearm had. Al waardeert spr. dat het
polderbestuur van Walcheren niet stil
zit, toeJz meent bij, dal de afwatering
hier nog veel te wenschen overlaat, en
daaraoor is Walcheren voor tuinbouw
of meer intensiever cultuur minder ge
schikt. Schouwen heeft getoond hoe de
kosten van een gemaal, zoo van stich
ting als exploitatie in ruime mate door
verbetering van den bodem worden inge
haald. De ongelijkheid van den bodem,
of welke andere oorzaak ook, mag dal
niet langer tegenhouden. Ook de wei
landen eischen dit. Spr. wijst dan op
de noodzakelijkheid van het behoud van
den Westkapelscben dijk, waarover hij
enkele bijzonderheden van verschillen
de schrijvers aanhaalt, om er dan op
te wijzen, dat er reeds zooveel buiten
dijks ligt in Zeeland en de waterwolf de
vijand blijft. Zeeland blijft ook bel ge
heimzinnig, wonderlijk land, waar diepte
verzandt en gelukkig gewonnen wordt
wat elders verloren ging. Ook op Wal
cheren is de Zeeuwschc zeeleeuw op
zijn plaats, ook hier is hel Luctor et
Emergo de bemoedigende lijfspreuk der
taaie volhardende bevolking. Spr, geeft
daarvoor verschillende historische fei
ten aan. Het groot transito- en ander
verkeer was in de middeleeuwen ook
voor den landbouw goed en voordee-
lig. Dagelijks brachten de Arneanuide-
naars vleesch en hotel' of kaas en viscli
naar de vreemde zeeschepen. Arnemui-
den beklaagde zich zeer over den na
ijver van Middelburg, maar veel ernsti
ger waren de dijkvallen, waardoor het
oude Arnemuiden weg viel en de nieuwe
hederzetliug aan den anderen kant der
Avne kwam, waar nu nog ligt het restant
van de eens zoo belangrijke handels
plaats. Later werd weer veel land bij
Nieuwland ingepolderd. Spr. wijst dan
met cijfers aan, dat dc tuinbouw toch
eenigszius vooruil gaal op Walcheren, en
hij meent trouwens, dat het daarop is
aangewezen, omdat hel aan meer han
den werjk geeft, al zou spr. niet willen
betoogen, dat in het bijzonder voor den
akkerbouw geen groole bedrijven moeten
beslaan. Hierbij wijst hij er o. a. op,
dat men ook op Walcheren bij het
grootbedrijf het nul der coöperatie heeft
ingezien, al moet het veilingwezen nog
belangrijk toenemen, wal spr. toelicht
door de cijfers van Middelburg met die
van de Zuid Bevelandsehe veilingen te
vergelijken.
Nog noemt spr, cijfers van de wijze
van bebouwing van den grond, waaruit
te conslaleéren valt, dat de tuinbouw
wat vooruit gaat, evenals de bouw van
suikerbieten en handelsgewassen, terwijl
die van granen en peulvruchten afneemt.
Spr. gelooft dat dijt de goede richting
is voor Walcheren en dal dfc verbeterde
afwatering daartoe spoedig moge mee
werken. Spr. herhaalt, dat diit ook voor
de weiden, van beteekenis is, want hoe
veel veeziekten ontslaan niet uit de natte
weiden en wat kan er aan gras en hooi
niet verloren gaan, als, wat eenige ja
ren geleden gebeurd/ is, in een deel van
Walcheren, hel vee half Mei eerst ini
bepaalde weidien. kon gelalen en half
Augustus er reeds uit moest. Ook al'
heeft Walcheren in de 8Oer jaren meel
weilanden aangelegd], toch heeft het de
veeteelt en zuivelbereiding niet aan
stonds geperfectioneerd^ Maar dank zij
de. mannen van den voorlichtingsdienst
spr. brengt speciaal hulde aan den rijks
consulent Zwagerman, is de prodfuetie
opgevoerd, beter rassen en stamboekvee
dedjen liun intrede en werden gefokt.
Ook dankt zij bel werken van dien heer
Zwagerman kwam men tot het begrip der
coöperatie ook bij de zuivelbereiding,
niettegenstaande dpn. tegenstand der boe
rinnen, die zelve liet geldi van de boter
hielden en nu d|pet dit de man aan dp
fabriek, en dc vrouwen op Walcheren
houden niet van controle op hun uit
gaven. Zij houden van een potje en <\e
man kan haar dat ook best toevertrou
wen, want de Walchersche huismoeders
gooien het niet over den balk. Terecht
vroeg de lieer Zwagerman echter waar
om zij dan wel kunnen heenstappen over
het verlies, dat per jaar van f 22.78 lol!
f 39.44 per koe bedraagt. Ook die andere
voorlichtingsdiensten arbeiden voor Wal
cheren uitnemend. Men beseft ook het
belang van landbouwonderwijs en me
nige cui'suss ,zoo voor jongens als voor
meisjes, bloeit. Men iet op doelmatige
bebouwing en bemesting i.an den grond
Op dit laatste dirong reeds in 1843—'44
de eei'ste voorzitter <ler Z. L. M-, mri
Vis, aan, alsook op betere mestbewaring,
doch spr. twijfelt of aan d]U laatste wel
veel aandacht is geschonken. Hierna
wees spr. nog eens op de toenemeïiidfo
suikerbietenteelt, wal o a. daaruit blijkt,
dat die Walchersche tram in 1911—1915
100 pet. meer bieten vervoerde djan in
1901—1910.
Komende tot zijn eigenlijk jaarover
zicht wees de voorzitter er o a. op, dfailf
hel afgeloopen jaar weer veel schaduw
zijden heeft vertoond D.e ons omliggende
landen hebben allerlei maatregelen ge
nomen om hel internationale handels
verkeer te belemmeren en Nedérland!
ondervindt daarvan de grootste nadee-
len. Geringe welvaart in sommige landen
en depreciatie van valuta's verkleinen
voorts eveneens hel afzetgebied d£r land
bouwproductie. Deze malaise word)! iQ
het bijzonder nog verscherpt dfoor dé
te Jjooge en hier en daar nog stijgende
koop- en pachtprijzen der landjerljen, als
mede dpor de liooge kosten van het le
vensonderhoud, en de drukkendfp belas
tingen.
De Coöp. suikerindustrie, dlte voor Zee
land een levensbelang vertegenwoordigt,
maakte tijdelijk een groote crisis door,
als gevolg van inzinken der suikerprijzen.
Gelukkig kwam er spoedig t^aarop een
prijsstijging, die herademing bracht. Die
vooruitzichten zijn nog niet al te roos
kleurig en de wenscheiijkheid) van het
toekennen van een produetiepremie en
het houden van een nieuwe Brusselsche
conferentie werd met klem betoogd De
paardenfokkerij heeft nog altijd) een on-
voldoendfc afzet voor haar producten. De
moeilijkheden zijn dhis wel groot, maar
gelukkig zijn cr de voorlichting en die
organisatie die verlichting en uitkomst
kunnen brengen. Spr. hoopt, dat dje don
kere wolken, die rich, in 1926 aan dte'H
economische hemel samenpakten, in 1927
mogen verdwijnen.
Aan zijn beschouwing over de weers
gesteldheid, ontleonen wij. dat ook ver
leden jaar Mei zich kenmerkte door kou-I
de, dat in een gedeelte van Juni niet vol-
doenjdp kon worden gewied tengevolge
van de vele regens, diocli dat deze ach
terstand later werd, ingehaald. De zomer
was mptig warm en niet te nat. De.
maand September bracht nog veel mooi
en warm weer. Betreffende djen tuin
bouw wordt opgetmerlcl,, d,'at deze zich
in Zuid-BeveJandi Walcheren en Schoul»
wen uitbreidt, doch in Zeeuwsch-Vlaan
deren en Noordj-Beveland nojg weinig
wordt beoefend: Velen hebben daarom
trent echter plannen. Wat betreft de
rundveehouderij wordt opgemerkt, dat d,e
belangstelling voor de veeverbetering nog
steeds gnooter word#, en het aantal melk-
controlevereenigingen nog geleidelijk aau
toeneemt.
Bij de yarkens- en schapenhouderij is
d© belangstelling voor .stamboekhoudling
en oordeelkundige fokkerij nog gering.
Bij de geitenfokkerij en -lioudjerij is het
vereenigingsleven nog altijd zeer leven
dig. Voor <I|e pluimveehouderij was 1926
niet ongunstig te noemen. De bijenteelt'
wierp geen lïnancieele resultaten af we
gens lage honingprijzen.
De keuring vaa gewasseu malg zich
steeds in toenemende belangstelling ver
heugen.
De koop- en pachtprijzen van land hel
wegen zich op veel hooger niveau dan
de opbrengst toelaat, waardjoor de uil
oefening van hel landbouwbedrijf zeer
verzwaard word,t. De vraag naar land
overtreft nog steeds het aanbodl-
De loonen beginnen hier en daar te
dalen. De d/eelname aan het bureau voor
landbouwboekliouden neemt nog voort-
durendi toe. Door het rechtskundig bu-.
reau werden verschillend^ adviezen ver
strekt en meerdere zaken met succes
in behandeling genomen. Op het groole
nut van hel Centraal Zeeuwsch Pachts-
bureau wordt in het overzicht nog eens
met klem de aandacht gevestigd.
Spr. komt dan tot dq wenscheiijkheid
dat de afdeclingen en kringen hun aan
dacht wijdpn aan het collectieve arbeids
contract, dat veel sociale vre.de kan bren
gen samenwerking kan bevorderen tus-
sclien kapitaal en arbeid en ondieme-
miugsgeest tot heil der maatschappij
Men moet het contract zoo makendal
men de bezwaren er tegen, o.a. gelijk
stelling van luiaards en dpmmen, met
nijveren en sclirandercn, ondervangt,
>£aar men. moet het baken met hel ge
tij verzetten. Meer zelfstandigheid, en on
afhankelijkheid moet mits goed, geleid
niet zijn Tot schade van het bedrijf, ook
niet van het landbouwbedrijf. Beginse
len van recht en rechtvaardigheid, moet
worden toegepast naar den aard van
streek en bevolking. De arbeider moet
beschouwd worden als een levend orga
nisme, deel van hel levend) organisch'
bedrijf, geen machine, een eigen zelf
standigheid, met oordeel en versland. Spr.
wijst dan op het groote nut van goed
onderwijs d'parbij, al ziet men dat helaas
nog niet overal in. Mogen de werkzaam
heden der Z. L. M. en die van hare vele
afdeelingen gesteund! door den voortref-
felijken voorlichtingsdienst van mannen
als Stevens, Zwagerman, v. d. Plassclie,
het secretariaat der Z L. M. en zooveel
anderen, medewerken lot wegnemen van
menig misverstand en lot bevordering
van iZeelands welvaart op economisch
gebied.
Spr. cindigiCfe zijn met groole aandacht
aangehoorde re,die, met het citeeren van
hetgeen Oats door djen herder Damon
laat tzeggen lol de koninklijke herdlering
Aspasia en met er op te wijzen, dan in
derdaad ook een landbouwer of een
(tuinbouwer is, wat hij is, bij- de graffle
Gods.
Hierna werd het woord verleend aan
den heer W. F. J. M. Krul, directeur van
liet "Rijksbureau voor Drinkwatervoorzie
ning te 's-Gravenhage, die sprak over:
Dorstige menschen en
d ie'~e a.
Spr. grondde zijn betoog op wat hij ge
ïnspireerd door de omgeving Waarin hij
zicli bevond, een waarheid als een koe
noemde, n.l. dat de menschheid zoolang
zij bestaat ,lasl van dorst heeft gehad en
dat het meest primitieve maar ook het
meest doeltreffende middel daartegen
voor mensch en dier hel drinken van wa
ter is gebleken.
Aan de hand van lantaarnplaatjes werd
dan ecu kort overzicht gegeven van de
drinkwatervoorziening in den loop der tij
den, waarbij vooral de hooge trap van
volmaaktheid bij de Romeinen opvalt, ter
wijl na de inzinking op dit gebied i,n de
Middeleeuwen eerst in de 19e eeuw een
opbloei is gevolgd, terwijl in de 20ste
eeuw de opwaarts gaande lijn steil naar
•boven is gebogen.
Wal langer stond spr. stil bij de be
teekenis der bacteriën voor de hygiëne;
het tijdperk der bacteriënvrees is voorbij;
men heeft leeren inzien dat de levende
natuur er menschelijke eigenschappen op
nahoudt; men beoorloogt elkander hard
nekkig en voor den mensch is het een
gelukkige factor dat de ziekteverwekken
de bacteriën in hel algemeen in den be-
staansstrijd de zwakste zijn. Er is
nu een groole vooruitgang in de zorg
voor de volksgezondheid waar te nemen,
waarvan de verbetering der drinkwater
voorziening slechts een ontTerdeel uit
maakt. Men moet overdreven zorg voor
hel lichaam die leiden kan tot verwaar
lozing van het geestelijke, vermijden en
cn dan blijft over een heilzame zo£g
voor den grootsten schat der menschheid.
Een gezond lichaam maakt de ware le
vensvreugde mogelijk. Verscheidene ziele-
leplagen van vroeger zijn practisch uit
ons land verdwenen als pest ,chof.era
en pokken. Spr. geeft eenige voorbeel
den van den invloed der hygiënische
maatregelen op den stand der volksge"
zondheid, waarbij ook de aanleg van wa
terleidingen een voorname factor bleek.
Treffend is het, dat hel aantal typhus-
gevallen in Zuid Beveland sedert de ope
ning der waterleiding In 1913 pro cents-
ge. wij ze belangrijk gedaald is; maar in
Boi'ssele, de eenige gemeente die niet
aan de waterleiding is aangesloten, As
het in nog sterkere mater gestegen,
zoodat thans de toestand in Borssele be
langrijk ongunstiger is dan in de overige
gemeenten.
De oudste waterleiding in ons land is
van 1855 n.l. te 'Amsterdam* De eer
ste ten plattelande was die van Zuid-
Beyeland en dit voorbeeld waarop Zee
land trotsch kan zijn ,is door vele an
dere gevolgd waarbij steun van rijk en
provincie onmisbaar bleek. Sinds 1913
bestaat een rijksbureau voor drinkwater
voorziening, dat de ontwikkeling van de
drinkwatervoorziening ten plattelande in
systematische banen tracht te leiden. Alle
kommen van 10.000 inwoners en daar
boven zijn thans van waterleiding voor
zien; voor de plattelandsgemeenten geldt
dit "Slechts voor ruim 30 pet. Er is dus
nog heel wat werk te verrichten.
Spr, stond vervolgens ook wat langer
stil bij het belang van een goede drink
watervoorziening voor landbouw en vee
teelt. Spr. verwees daarbij 'o.a. naarTiel
uitmuntende boekje van C. Zwagerman
en L. W. de Waardt, getiteld „De be
teekenis van goed en voldoende water
voor het boerenbedrijf", uitgegeven door
de N.V. Waterleiding-Maatschappij „Zuid-
Beveland".
Achtereenvolgens werden toegelicht
dooi' lantaarnplaatjes, de gevoOgen Van
tekort aan water en het gebruik van
ondeugdelijk water zoowel in de weide
als oip stal besproken. Het belang van
goed water moet toch even groot zijn
als van goed vast voer. Een landbou
wer, die zijn vee rustig uit een ver
ontreinigde poel laat drinken, zou ze
ker vcevoederkoeken weigeren, wan
neer de analyse daarvan aangaf: 1 pet.
urine; 1.5 pet. vogeluitwerpselen en 3
pet. paardenmest.
Vervolgens kwamen de melkgift, de
hygiënische melkwinning en de zuivel
bereiding ter sprake. Uit verschillende
mededeelingen van landbouwers en zui
velfabrieken blijkt, hoezeer profijt ge
trokken wordt van een aansluiting op
de waterleiding. Een en ander werd nog
toegelicht met lantaarnplaatjes van
Zeeuwsche bedrijven. Ten slotte gaf spr.
een overzicht van den huidigen stand
der drinkwatervoorziening in Zeeland,
achtereenvolgens de verschillende eilan
den behandeld.
Op Walcheren zijn alleen nog Mid
delburg, Viissingen en een deel van Sou
burg voorzien, inderdaad is door het
Rijksbureau voor Drinkwatervoorziening
een volledig pil an voor een waterleiding
vcor hel gehoele eilandd opgemaakt
maar dit is niet verwezenlijkt kunnen
worden. Thans streeft Middelburg naar
uitbreiding van hel verzorgingsgebied der
gemeentewaterleidiug.
Zuid-Beveland is sinds 1913 in het
bezit eenei' waterleiding waarvan Chans
ongeveer 75 pet. van de aansluitbare
bevolking profileert. Financieel heeft het
bedrijf, aal geheel door de betrokken
gemeenten is opgezet, zich behoorlijk
ontwikkeld, niettegenstaande den tegen-
vallei' der oorlogsjaren dien niemand
had kunnen voorzien. Mede dank zij
de risico-garantie van het Rijk heeft
het bedrijf nog geen cent aan de ge
meenlekassen gekost en thans worden
overwinsten gemaakt die lol behoorlijke
afschrijvingen en terugwinnen van de
tekorten der eerste jaren in staat stel
len.
Tholen is geheel voorzien van een
waterleiding sinds 192.3, praktisch alle
aansluitbaren zijn aangesloten. Sint Phi-
lipsland maakt deel uit van de wa
terleiding „Noord- West-Brabant"; hier
valt vooral de deelneming van de groote
landbouwers op.
Voor Schouweii-Duiveland is door het
Rijksbureau een plan opgemaakt, dat
thans zijn verwezenlijking nadert 16 van
de 18 gemeenten hebben lot den bouw
besloten en vermoedelijk zal deze bin
nen enkele weken aanvangen.
Iets dergelijks geldt voor Zeeuwsch-
Vlaanderen, waar 20 van de 35 gemeen-
ten met ruim 79 pet. van de bevolking
lol het ontworpen plan zijn toegetreden.
Vooral hier werden en worden noggroo-
'le moeilijkheden ondervonden; spr. ver
trouwt dat ook deze zullen worden over
wonnen en dal de Zeeuwsch-Vlaamsche
gemeenten lol eendrachtig samenwerken
instaa Ifc-ullen blijken, waar het zulk
een groot belang voor het gewest aan-
gari, en door Rijk en Provincie zoo
veel steun is verleend.
Alleen Noord-Beveland blijft dan nog
„droog".
Als geheel is de toestand in Zeeland
zeker nog slechter dan in andere dee
len des lands. Spi', heeft alleen eerbied
voor dae prestaties der Zeeuwen ook
op dit gebied, die niet voor niets het
„Luctor el Emergo" in hun wapenschild
yoeren en hij vertrouwt, dat het ruime
Inzicht van de landbouwers een krach
tige steun za'l zijn bij de voorbereiding
en de exploitatie van waterleidingen in
deze provincie.
SPORT.
Tn de slotronidje heeren-enkelspel)
op het intenaliouale lennistournooi to
Busseldorp sloeg Borolra dpn Duitschen
kampioen Froitzheim na yinnigen strijd,
46, 2—6, 6—1, 6—2, 6—1 Hel dames
dubbelspel werd, gewonnen door mej
Ausiem en mevr Stephanus van mevr.
Kallmeyer en Mevr. Stro,ink (Nederland.)
6—2, 6-4.
Electrische Drukkerij G. W. den Beet,
Middelburg.
