Dinsdag 5 April 1927
No. 80,
170" Jaargang
MIDDELBURGSCHE COURANT.
mij di! nummer behoort een Bijvoegsel.
BINNENLAND.'
NA I>E VERWERPING VAN IIET
NEDER1..-UELGISCHE VERDRAG.
De correspondent van de N. R. Crl.
te Brussel meldt:
In den Maandagmiddag onder voor
zitterschap van minister-president Jaspar
gehouden kabinetsraad, heeft de minister
van buitenlandsche zaken, Vandervelde,
■die de vorige vergadering «fte eerste na
de verwerping van het ISIederlandscli-
Belgische verdrag a wegens zijn. reis naar
Weenen niet kon bijwonen^ een uiteen
zetting gegeven van den internationalen
toestand en speciaal van de betrekking,
tusschen Nederland en België geschapen
door het votum van de Eerste Kamer der
Staten-Öeneragli Over de ia deze kwestie
door de Belgische regeering aan te ne
men houding werd door d,e ministers
ibondig van gedachten gewisseld, maar
een definitief besluit werd niet genomen.
Wel blijken er in den schoot van den
raad stemmen te zijn opgegaan legen de
internationalisatie van het Belgisch-Net-
derlandsche vraagstuk en voor het af
wachten van eer. Nederlandsch voorstel
tot hervatting van de onderhandelingen
op een nieuwe basis. De «meerderheid zou
echter nog steeds naar de internationa
lisatie van het probleehi overhellen.
Reuter verneemt, dat de Belgische re
geering dezer dagen onofficieel de En-
gelsche regeering gepolst heeft of zij be
reid was bemiddelend op te treden in de
SScheldekwestie Zij heeft echter ten ant
woord gekregen, dal de kwestie er eene
was voor directe onderhandelingen tus-
schen de beide regeeringeu, welke het
aangaat. Indien het echter ondoenlijk zou
zijn directe' besprekingen te beginnen, ge
looft men dat Engeland bereid zou. zijn
bepaalde voorsteilen van een van beide
zijden tot regeling van het geschil onder
"het oog fe zien.
l'ROY. STATENVERKIEZING IN
LIMBURG.
De uitslag der gisteren gehouden ver
kiezingen voor de Prov. Staten in Lïrm
burg luidt 38 R. K., 5 S. D. A. P.,
1 Vrijheidsbond, 1 Chr. Hist.
De S. D. A. P. heeft één zetel gewon
nen ten koste der .Vrijz. Democraten.
GRAAI APPONYI IN ONS LAND.
De bekende Hongaarsche staatsman
graaf Apponyi is gistermorgen te Den
Haag aangekomen, om hier te lande
eenige lezingen te houden. Hij werd in
den loop van den middag door Prins
Hendrik ontvangen.
Indien Ij iets noodig mocht
hebben van Goud en Zilver,
Horloges enz denkt dan aan
den Uitverkoop bij
JACQ. FRANK.
(Ingez. Med.)
Uit Stad an Provincie,
IJLt Middelburg.
Over het onderwerp: „De S. D.
A. P en de Statenverkiezing" hield de
afd Middelburg der S. D. A. P. gister
avond in de groote zaal die matig
bezet was - een openbare vergadering.
Na opening door den voorzitter, kreeg
de neer L. Onderdijk, lid der Prov. Sta
ten, het woord, die allereerst mededeel
de, dat, naar verhouding, op het platte
land, waar hij den laatsten tijd meer
malen sprak, de belangstelling voor de
Statenverkiezing grooter schijnt, dan in
deze gemeente, gezien de groote opkomst
bij de vergaderingen op de dorpen.
Wanneer wij, aldus de spreker, nagaan
(wat in de Anti Rev. en Vrijheidsbondsche
manifesten thans zoo al naar vospn
wordt gebracht, dan treft het, dat men
daar niet veel anders weet te zeggen,
dan dat er „bezuinigd" moet worden.
.Vergelijkt daar de houding eens mede,
die deze heeren in de jaren 1918 enz.
aannamen, toen dezelfde personen zoo
•democratisch deden, dat een voormaD
van den Vrijheidsbond zei, dat verbete
ringen er moesten komen en het geld
cr niet toe deed! Ilij herinnerde verder
aan de woordbreuk der Regeering inzake
de ambtenaarskwestie (art. 40), welke
woordbreuk onder leiding van den A. R.
(Minister van Financiën Colijn geschiedde.
De verkiezingen, van 1925 vielen dan
ook wel zoo uit, dat die conservatieven
verzwakt in de Tweede Kamer terug
kwamen. Maar van belang is ook de sa
menstelling der Eerste Kamer. En de
leden daarvan worden door de Staten
leden gekozen; ziedaar één der groote
zakenwaar het Woensdag om gaat.
De feiten in de Tweede Kamer al
dus de heer Onderdijk hebben aan
getoond (vooral "het laatste jaar), dat de
scheiding niet ligt tusschen Christelij-
ken en niet-Christelijken, maar tusschen
conservatieven en democraten.
Door mr. Oud is op de vergadering
van de Vrijz. Dem. gezegd, dat de S.
D. A. P. naar hen was toegegroeid,
maar aan de hand van het beginselpro
gram der S. D. A. P. kan worden aan
getoond, dal de partij in 1927 nog op
hetzelfde standpunt slaat als in 1897.
Wat mr. Oud zeidfe, acht spr. dan ook
onzin.
De verkiezing van de leden van Ged.
Staten acht spr. eveneens van groot be
lang. Thans bezet rechts met 1 Vrijheids
bondslid dit geheele college, dat dan
ook allesbehalve democratisch is.
Wanneer men met voorstellen komt
om, hetzij op het gebied van gezond
heidszorg, hetzij voor andere nuttige za
ken wat gedaan te krijgen, zeggen de
heeren Ged. Staten- „er is geen geld";
maar er is altijd geld genoeg geweest
om honderdduizenden rentelooze voor
schotten aan trams enz. te geven, waar
men niet erg vlug terugbetaalt.
De spreker zet verder uiteen ver
schillende zaken die de S. D. A. P.
heeft voorgestaan of daarbij zelf het
initiatief nam en dikwijls met succes.
Toen de kwestie van de zuigelingen
sterfte in de Staten kwam, toen moesten
de S. D. A. P.'ers zich daar weerj,
voorspannen.
De neer Onderdijk zette verder uiteen
de verschillende verbeteringen, die sinds
de intrede der S. D. A. P.'ers in de
Staten werden tot stand gebracht, en
somde verder op verschillende stemmin
gen, waarbij bleek, dat de A. R. en
Kali), altijd in den conservatieven hoek
zitten, en verschillende nuttige zaken
bestrijden.
Omtrent de Zondagsrust of -heiliging
zijn dc heeren van rechts het zeir niet
eens. Mr. Dieleman zei, dat Groen van
Prinsterer daaromtrent bijv. een ruime
re uitlegging had dan thans de heer
[Kodde,
Inzake de eleclriciteitsvoorziening laat
de heer Wellcman het voorkomen, alsof
hij en de zijnen in deze Zeeland uil de
misère geholpen heeft. Wij hebben liier-
aldus spreker, de notulen van de Staten
voor ons, waarin mr. Dieleman zélf ver
klaarde, dat wij nog midden in de mi
sère zitten, en dat hij moest toegeven,
dat de Soc. Democraten de waagstuk
ken van de eleclriciteitsvoorziening
steeds goed bestudeerden, en dat, als
men meer de richtlijnen had gevolgd,
die door de S. D. A. P. daarin wa
ren aangegeven, wij thans niet in zoo'n
moeras zouden zitten.
Om verschillende dezer genoemde re
denen en om te steunen hel verdere
nuttige werk, wat de S. D. A. P. in de
Prov. Slaten wil doen, riep hij de ver
gadering toe: „Stemt Woensdag op "de
Soc. Dem. lijst". (Applaus).
Vau de gelegenheid tot debat maakte
niemand gebruik.
Na een opwekking van den voorzit
ter, om te stemmen op lijst 7 en alleen
op L. Onderdijk, werd de vergadering
gesloten.
Gisterenmiddag ontstond door liet
springen van een benzinclynip mei 3
liter benzine brand in de rijwiel-liersteli-
werkplaats van den heer Jongepier, De
brand deed zich in den aanvang ernstig
aanzien, maar toen van de firma Brou-
wenaar en van de Kamer hulp kwam
met een Jumbo brandbluschapparaaf,
was men de door de benzine aangewak
kerde vlammen in korten tijd geheel'
meesier. De heer Jongcpier verzekerde
ons dat hel apparaat uitstekend werkte
Uit Vlissingen,
Heden is liet de tweede maal, dat
op de Kon. Mij. „De Schelde" te Vlis
singen een der daar werkzaam zijnde
personen den dag herdenkt, waarop hij
■voor 50 jaar in dienst der maatschappij
trad. Het betrof ditmaal den baas der
koperslagerij, den heer J. F. Harding
die 5 April 1877 als 12-jarige jongen
leerling werd en na alle rangen door-
loopen te hebben, op 1 October 1901
tot baas werd bevorderd.
Hedenmiddag werd de jubilaris door
de directie gecomplimenteerd, schetste
de oudste directeur hem ats een zeer
werkzaam en trouw ambtenaar en bood
hem een geschenk in enveloppe aan.
Te .Vlissingen werden gister
avond drie politieke lezingen gehouden,
een door de Anli-Rev., waarin als spre
ker optrad de heer Van Dijk, oud-mi
nister, een door de Vryz. Dem. mei
den heer De Graaf uit Middelburg als
spreker, en een door de S. D. A. P.,
waarin de heeren De Baare en Lin-
'deijer uil Vlissingen het woord voerden.
Geen dezer vergaderingen was druk be
zocht.
Uit Walcheren.
Te Domburg had Vrijdagavond
m het lokaal „Rehoboth" de zesde cn
laatste lezing plaats in dit seizoen van de
^yin ter club Domburg", die met belang
stelling tegemoet werd gezien, aangezien
het tevens gold de viering van het eerste
lustrum der club. De opkomst was dan
ook zeer groot. Behalve uil Domburg
telt dc club tegenwoordig ook verschil
lende leden uit Middelburg, Oost- en
Westkapelle, Grijps- en Aagtekerke. Als
cene vriendelijke attentie van het be
stuurslid Mej R. Wicliers Wierdsma
ontving ieder der aanwezigen bij het
binnentreden een keurig bloemt uiltje
voor corsage of knoopsgat. De voorzit
ter der winlerclub, dc heer L. J. van
Voorlhuysen, hield eene herdenkingsre
de, waarbij alle 30 gehouden lezingen
in het nu afgesloten vijfjarig tijdperk de
revue passeerden. Met weemoed her
dacht hij het drama van 25 Juni 1925.
waarhij een der Domburgsche sprekers,
Jhr. Mr. L. P A. van den Brandcler,
op nog jeugdigen leeftijd hel leven ver
loor door een vliegongeluk, bracht hulde
aan de ..geestelijke moeder" der club.
mej. R. Wichers Wierdsma. bij wie het
denkbeeld tot oprichting in 1922 liet
eerst was opgekomen, en herdacht de
buitengewone verdiensten van do. spreek
ster van dezen avond. Mej. Dr. II. C. M
Ghijsen, dié moeite uoch last ontzag,
waar hel de belangen der club geldt, en,
waar zij cvenals-de andere bestuursleden
reeds 2 maal eene spreekbeurt vervuld
heeft, geen oogenblik geaarzeld heeft
om hedenavond de plaats in te nemen
van Mr. J. S. Baron van Ilarinxma thoe
Slooten uit Amsterdam, die verhinderd
was op te treden. Ook den vice-voorzit-
ter, Dr. Bi. Vaandrager, werd door hem
dank gebracht voor zijne belangstelling
en zeer gewaardeerde adviezen op de
vergaderingen
Nu kreeg Mej Dr, Ghijsen hel woord
voor hare lezing die tot onderwerp had:
„Molière en de Précienscs"
Op heldere en geestige wijze deed zij
het verschil uitkomen tusschen de „pvé-
ciettses" en dc „préeieuses ridicules'
Molière bewijst juisi door deze onder
scheiding dal hij een open oog had voor
de ontwikkeling van de vrouw, en de
wantoestanden op huwelijksgebied van
ziju tijd. waarbij zeer jonge meisjes, soms
van 15 jaar, werden uitgehuwelijkl aan
bejaarde mannen, die zij te voren nooit
gezien hadden De ouders kozen eenvou
dig, zijzelvc hadden geen stem. Ook dc
beroemde abt Bourdaloue wees op deze
misstanden Het is bekend dat de biecht
vaders van de Notre Dame. zonder het
geheim van de biecht te schenden, (lus
zonder namen te noemen, dc Justitie
meenden te moeten waarschuwen, dat
zoo vele hunner vrouweLijke biechte
lingen ziclizelve beschuldigden haar echt
genoot door vergif om het leven gebracht
te hebben, en dat vele vrouwen waarzeg
sters gingen raadplegen om Ie welen te
komen hoe laug zij nog met „zeker
iemand" zouden opgescheept zitten Mo-
biêre geeselt alleen de aanstellerige
blauwkousen, die met hare dikwijls erg
dun opgelegde geleerdheid ..geurdenie
pas en te onpas beroemde schrijvers ci
teerden en in extase geraakten over
waardelooze rijmelarij („Ecole des Fem-
mesMej. Ghijsen beschreef verschil
lende der„salons" van dien lijd. waar
een geest heerschic van gedistingeerde
hofmakerij en de kunst van converscercn
werd aangekweekt, converseeren over al
les cn nog wat. zoowel over letteren
en kunst als over de laatste schan
daaltjes van het Ilof en de samenleving
Er waren echler ook „salons" die eene
degelijke reputatie hadden, o u. die van
de Marquise de Rambouillet (1621—,18',
waar tal vau geleerden en kunstenaars
zich vercenigdc» Gelukkig wur.cn niet alle
huwelijken ongelukkig als gunstige uit
zondering wordt dat genoemd van Saint
Simon met zijn 15-jarig blondje", naar
hij althans zeil uitdrukkelijk en herhaal
delijk verzekert. Of liet blondje even
verrukt was, wordt niet vermeld. Ook
de litteratuur dier dagen werd door
spreekster in 't kort behandeld, o. a
de ontzettend lijvige romans van Made
moiselle de Scudéry. Een en ander werd
nader toegelicht met lichtbeelden, waar
bij de ter eero van dit lustrum door de
leden geschonken prachtige uieuwe pro-
jectielanlaarn, als steeds welwillend door
den heer L. Spronk in werking gebracht,
uitstekende diensten bewees.
De voorzitter dankte Mej. Dr. Ghijsen
namens alle aanwezigen voor hare ge
documenteerde voordracht. Zij ontving
fraaie bloemen. Vervolgens trok men
naar het Restaurant Juliana, waar de
feestdisch voor het souper gereed stond,
en dank zy de diplomatische tafelschik
king van de beide doyennes van hel ge
zelschap, Mevrouw Douairière Eoogaert
en Mevrouw Ghijsen, heerschle al da
delijk de gewenschte stemming. De voor
zitter had het druk, want de sluizen der
welsprekendheid 'stonden voortdurend
open. De secretaresse gaf een résumé
van de notulen van al de gehouden ver
gaderingen, en dat nog wel op rijm.
Ook las zij (Mej. Dr Ghijsen) een bij
zonder geestig gedicht voor, door Dom-
burg's vroegeren predikant, Ds H. J
Hak, thans te Alkmaar, als oud-Bestuurs
lid der Wiin terclub, speciaal voor dien
avond vervaardigd. Nadat nog Mej Wi
chers Wierdsma het woord gevoerd en
ten slotte Dr. Vaandrager in een slot
woord dank had gebracht aan den voor
zitter voor zijn ijver en toewijding nan de
club, behoorde deze zoo uitstekend ge
slaagde. feestavond weer tot hel verleden,
en waren de aanwezigen meer dan ooit
overtuigd van het groote voorrecht dat
Domburg in deze ..Winlerclub" js ge
schonken.
Maandag sprak le R i l th em mr.
W. J. Woldenngh van der Hoop, burge
meester van Westkapelle in. een open
bare vergadering over „Waarom Chr.
Historisch in de Prov. Staten?"
Spreker zette duidelijk het werk uil
een der Prov Staten, der Ged. Staten en
de door de Stalen gekozen Eerste Ka
mer, daarbij ook naar voren brengende
door lal van voorbeelden, hoe het Chr
Hist, beginsel moet worden toegepast.
Verder sprak hij nog over de alge-
meene politiek in. ons land, bezien van
Chr. Hist, standpunt.
Ook werd het nieuwe kiesstelsel in
verband met de a.s. gemeenteraadsver
kiezing nader toegelicht
- Maandagavond om half acht trad
te Zoutclande voor de A R. Kies-
vereeniging op de heer Brandsma lid
der Prov. Staten van Zeeland Hij begon
met te verklaren dat hij niet wilde vech
ten in dezen avond tegen de Christ. Hist
en de Sta'atk. Geref. maar tegen 't onge
loof
Bij het besturen der Provincie komen
ook principieele zaken, aan de orde. Dc
heer Brandsma noemde Zondagsheili
ging „Vloekvérbod en Ambtsgebed Ver
der wees de lieer Brandsma op de groo
te beleekeuis der Prov Staten als kie
zende Ged Stalen en do Eerste Kamer
der Statcn-Generaal <nt besprak tenslotte
de moeilijkheden voor de A. lt Partij
voortvloeiende uit de door de heer H.
Ooliju gevoerde 1)ezuinigi ngspolitiek
Door den heer G, dc Visser werd met
den spreker van gedachten gewisseld
over hel Gezantschap bij den Paus, ter
wijl door den heer J. Stroo werd opge
merkt dat het gezantschap bij den Paus
voor de Christ Hist een beginselkwesliie
hetgeen door sommige A B- 's werd
ontkend.
Uit Zuid-Bcveland.
Bij Kon. besluit van 14 Jdaarl is ge
handhaafd de toelating als vereeniging,
uitsluitend in hel belang van verbetering
der volkshuisvesting werkzaam, van de
twoningbouwvereoniging Nieuw Goes'
gevestigd te G o e s.
In dc Vrijdag gehouden raadszit
ting te B o r s s e 1 e werden de liceren
L. Richel, ,T. Bruinooge .Tz„ C. Melis
en P. Dekker herbenoemd als schatters
der inkomstenbelasting.
De vergoeding aan de bijz. school
oor 1927 werd vastgesteld op[f 5229 30.
Hel kohier hondenbelasting werd vast
gesteld op T 229 met 81 honden Daar
na werd goedgekeurd dc rekening der
vlecscnl^uringswet, dienst 1926.
Maandag viel te Borssele de
metselaar A. G. van de stelling bij een
in aanbouw zijnde huis yan een hoog
te van ruim 3 11'. De ïnan zou er met een
paar schrammen zijn afgekomen, doch
een ladder, die tegen do stelling stond
kantelde en kwam op zijn rechterbeen
neer waardoor het dijbeeu bleek gebro
ken te zijn.
o
Uit Scnouwen en Duiveland,
Vrijdag reed een met ijzeren staven
beladen boerenwagen van de Scharen-
dijksche haven. Het naar voren schok
ken van het ijzer maakte dc paarden
schichtig Ze sloegen op hol en vlogen
met razende vaart door Schare n d ij
le e, recht aan op een huis, waarvan de
ramen werden verbrijzeld en de gelieele
voorgevel ernstig beschadigd Voor den
jeugdigen voerman liep de botsing won
der boven wonder goed af De paarden
kwamen er minder best af, een is er be
zweken.
Uit Tholen.
Zaterdagmiddag zouden te St. A n-
n a I a n d twee Funderen een boodschap
gaan doen op een in de haven liggend
schip. Daar liet hoog water was, konden
ze niet tegen de vrij steil liggende loop
plank opkpmen en tuimelden eraf in dc
op dat oogenblik zeker 3 M diepe
haven. Gelukkig wist een in de nabijheid
v U
a als moderne
Ar
huisvrouw, kunt niet A
meer buiten Rinso. Hel
geeft in een oogwenk een
overvloedig schuimend sop
dat ^ie vuil dadelijk los
maakt. Koop nog
heden een pak'.
R306-30
Een product der Sunlight 2eep Jabrieken
(Ingez. Med.)
zijnde schippersknecht hen dadelijk le
grijpen en op het droge le brengen
(Z. Nwsb.)
i i L e e u w s c a-V iaanderen OD,
De politie leSasvanGenl heeft
in opdracht van den fiscus aan den ket
ting gelegd dc motorboot „Catliarina".
afkomstig van Rotterdam, die verdacht
wordt betrokken le zijn in de smokkel-
zaak met de auto te Sluis
Deze boot, ongeveer 6 M. lang, voor
zien van een sterken motor, grijsgroen
geschilderd om haar een beschermende
kleur le geven ,die haar zelfs op kprten
afstand bijna onzichtbaar maakt en
voorzien van een overdekte voorplecht
met kleine ronde venstertjes, had reeds
eenige dagen hier voor den wal ge
legen, zonder dut iemand te welen Toon
komen wat dc bemanning, uit Iwee kjop-
pen beslaande, eigenlijk hier kwam
doen.
Het schijnt echter dat men herhaal'
delijk heeft geïnformeerd naar een auto,
die moest komen, wal «aanleiding tot
deze opbrenging gegeven heeft De bei
de personen zijn na verhoor vrijgelaten.
De gemeenteraad van 1 i nge
kwam 31 Maart j 1 in openbare verga
dering bijeen onder voorzitterschap van
den heer .T \Y Vienings. burgemeester.
Dc heer Lcenknecht dóet mcdcdeeling
van de ontevredenheid die volgens spre
ker onder zeer vele ingezetenen helerscht
over de tol standkoming der verordening
op de heffing eener vermakelijkheids- en
staanplaatsenbelasting De voorzitter ver
zoekt den lieer Loonknecht dit punt Ier
sprake te brengen bij de rondvraag
De voorzitter deelt voorts mede. in
verband met het besluit der vorige ver
gadering. van den heer Bolier, lid der
Provinciale Staten van Zeeland te Brui-
nisse, die zich ermee belast heeft om
met eene uil de mosselvisschers in Zee
land te vormen Commissie middelen te
beramen tot wering der malaise in het
mosselvisschcrsbedrijf. - de mededceling
te hébben ontvangen, dal de voor deze
gemeente aangewezen vertegenwoordi
ger de heeren Theoph Edm Pr.net en
Franc. J. M. Praet te Nieuw Namen,
hebben bericht, dat zij niet zullen tegen
woordig zijn op 'de op 13 April as te
Goes te houden vergadering. Spr ver
zoekt den heer Praet mede le doelen,
wat hiervan de reden is. De heer Praet
zegt, dat de oneeniglieid onder de mos
selvisschers hiervan voornamelijk oor
zaak is; de voorzitter dier vereeniging
wil geen vergadering beleggen, zoodat
niet gesproken kan worden over reis- en
andere verblijfkosten der bemoeiingen
van de te vormen commissie De Voor
zitter weet hierop raad n.I of wel deze-
kosten voor gemeenterekening te nemen
of wel spreker die toch te Goes is. voor
deze gemeente, de vergadering laten bij
wonen.
Dit laatste wordt goedgevonden. Spr..
zal van het verhandelde in de Commissie
