Qp&dpewwn (lngez Med Voor een gehoor van nog geen 30 raenschen trad Woensdagavond voor de afd. Volksonderwijs in „Nou Semper'' le Tholcn op do heer Van Diesen, lid dor Prov. Stalen va» N' Holland mei het onderwerp Opvoeding en onderwijs" Voornamelijk over het bewaarschool- onderwijs ging spr.'s rede, waarbij hij aanhaalde, dal Fröbel eenmaal gezegd heeft, dal het lichter is dal een kendo', ga door het oog cener naald, dan dat een opvoeder liet Koninkrijk der He melen zal beërven Vooral in de eerste levensjaren is het voor ouders zeer zwaai' hol kind in goede richting le leiden, temeer als bei de ouders niet ontwikkeld zijn en daar om dient deze zaak op hen te worden overgebracht, die hiervoor opleiding heb ben genoten Vooral de liefde speelt m de opvoeding een groote rol, dit noemde spr de voornaamste schakel in het on derwijs. Op het graf van Jan Ligthart staat geschreven „Beveelt en dwingt de kinderen door liefde wederkeerig van ons le houden. Spr. wees nog op hel gevaar voor de kinderen in de puberteitsjaren; den vooral moet er groot vertrouwen beslaan tusschen kind en onderwijzer, dan moei de lijd van hel kind niet worden ver knoeid niet het doen aan overmatige sport, hoewel spr n:et afkeerig sta it te genover matige Beoefening: van sport, do oh er dient in dien tijd gezorgd te worden dat het kind een tijdje kan doorbrengen in een vertrouwelijken huiselijken kring Niet hen volproppen met alleen gods dienstige begrippen, zooals in de kerke lijke scholen plaats vindt, waar juist door de kinderen telkens te wijzen dit is van God en dat is van God, zij (cn slotte Gods heiligheid gaan misbruiken. Daarom achtte spr. liet zoo noodig. dat er te Tho'en weder een l'jewaarschnol komt, waar onder goede leiding de jonge kinderen reeds worden ontwikkeld Spr. meende dot men in Tholcn met alle macht moest trachten lol de oprich ting van een bewaarschool le. kon mocht het gemeentebestuur niet wen- schen mede te werken dsn was wellicht steun te verkrijgen bij het Nut, dal vee' doet voor hel onderwijs en zeer zekci zou de Ver Volksonderwijs zich nipt on betuigd laten indien im geklelijken sleur werd gevraagd. Hierna werd nog de pacificatie van het onderwijs besproken, welke wel men kan betitelen incl „Ilaall wat er te halen is", on die het land zulke zware finan- cieele offers kost. Met cijfers toonde spr aan wat hot t g Christelijke onderwijs dat niet Christelijk, doch Kerkelijk aan liet land kost. Spr noemde de openbare school alleen christelijk, omdat daar jood en roomsche Anti en s d a. p naast elkaar zfiLten en gezamenlijk woraen opgevoed als nut tige leden der maatschappij. Op de rhr school wordl de naam var God te veel genoemd, en spr. die in zijn jeugd christelijk onderwijs genolen heelt, kan uit ervaring spreken dal hij juist door het overtollig noemen vau Gods naam een tijdlang zijn geloof verloren heeft. Alleen op de openbare school leert het kind verdraagzaamheid, naastenliefde en arJieidzaamhcid. 'En alleen deze be ginselen kunnen het heil der gemeen schap bevorderen. In ons land hebben cr 27 verschillende kerkelijke richtingen hun scholen hoe sloopend op financieel gebied dit moet zijn kan ieder begrijpen, zegt sprterwijl onze nationale eenheid erdoor uit elkaar wordt gerukt. De <ip- voeding van het kind moet niet bestaan in liet loeren van kerkelijke dogma's, doch ze dienen opgevoed te worden als goede leden der maatschappij. Spr. weide op om als lid van Volksonderwijs toe le tredeu. De heer A, Cense sloot de bijeen,komst staan om dit jam' een keuring le doen plaats hebben, om reden er den laatsten tijd minder in de goede richting is gefokt. KUNST EN WETENSCHAPPEN. Louis LANDBOUW. Woensdagavond j l hield de gei fenfokvereeniging „dc Geit" te Sta ve- ni s se haar jaarvergadering. Uit het jaar verslag bleek, dat de vereeniging thans telt 50 leden en donateurs en dat de leden samen 57 geilen hebben Eén springbok is voldoende voor dat aantal De rekening sloot met een saldo van f 4.75. In hel bestuur werden benoemd of her benoemd de heeren Jac Geluk, Jac. Dorst eu J van 't Hof. Weinig liefhebberij scheen er te be- Scliouwbur de Vries. Jammer, dat gisterenavond er niet meer waren om te genieten van indrukwek kend, zeldzaam-kn ip spel iu een stuk dat boeide zoowel door het ongewone als door het verloop der gebeurtenissen. We gaven reeds in ons voorwoord 'met een enkel woord aan wat hel onderwerp ,H'endrik IV" van Pirandello is Een jonge man is bij een maskerade, waarin hij keizer Hendrik IV voorstelde, m<el zijn paard gevallen, en als gevolg daarvan m den waanzin gekomen, dat hij werkelijk die vorst is In een afge zonderd kasteel fantaseert men nu een omgeving voor hem als een hofhouding Dat duurt nu reeds twintig jaar. In lie. stuk zien we dan hoe de vrouw die hij als meisje heeft liefgehad, vergezeld door len vroege ren medeminnaar van den krankzinnige, ca haai' dochter, trachten onder leiding van een dokter oih den verdwaasde le genezen Ze willen pro- beoren de oude herinnering terug te roepen door hem de dochter, het even- D'eeta Van de moeder in vroeger tijd te doen zien. Ook zij melden zich aan als personen uil den tijd van Hendrik IV, en de quasi-vorst ontvangt hen ails zoodanig. Maar het blijkt spel! Die man was na twaalf jiar reeds genezen, zonder dat hij het verraden beeft. De vrees om in hel werkelijke leven sleeds als Hendrik IV le worden aangewezen, deed hem be sluiten le blijven simuleeren. Maar bij liet terugzien van die vroegere- geliefde cn van dien medeminnaar, die stil dooT een steek in het paard het ongeval ver oorzaakte. wordt het hem te machti; Hij openbaart zich zooals hij is: hers'eld. Maar ook vol verbittering en wraak zucht. Fn dat brengt hem tot een aan val op zijn medeminnaar, dien hij over hoop steekt. Weer in waanzin? Ja. Maar we hebben den waanzin ook reeds tevoren voelen doorwerken ui de oogenblikken waarin hij helder van geest was. Want het wonderbaarlijke van Piran dello's sluk is de hechte dooreen we ving van schijn en werkelijkheid Men voell dc helderziendheid van den gek door vage toespelingen op de komedie die ge speeld wordl. Maar dat alles is gehuld in redenaties van een gekrenkte van brein, soms quasi-diepzinnig, soms wérkelijk wijs Zoodat ten slotte de plotselinge krankzinnige daad als logisch wordl aan gevoeld, ,,Ik heb dit al gevreesd", roept de djok- ter. Die heel bijzondere rol is door Louis de Vries prschlig gespeeld In liet eerste bedrijf is bij werkelijk de waanzinnige van wjen men kan zeggen, zooals de dok ter doet, dat hij de werkelijkheid, wel ziet maar niet geheel realiseert. Treffenjd was de overgang, loert hij aan zijn ver blufte dienaars de waarheid openbaarde tin tragisch-groat was Rij in zijn boet rede in het derde bedrijf, totdat de waanzin Rem weer overvalt, We Icenaen Louis de Vries van vroe ger I>ovenal in rollen van romantische kracht. Van dat soort acteurskunsl \va: hij dc drager geworden, nadat ze door de meeaten verlaten was. En nu in dit stuk heeft hij het volbracht om die ro mantiek le vereenigen met de subtiele zielsanaly.se van de moderne acteurs kunst. En wat bovendien speciale bewon dering verdient, is de soberheid waarmee hij dat alles bereikte, mei vermijding van zwaarwichtig gedoe, in hoofdzaak door prachtige dictie. Wat een ontzaglijken rijkdom van nuances! Die figuur is zoo overheerschend in hel stuk da.t de andereni er naast weg zin- ken. Maar er*was toch gezorgd voor zeer goed samenspel. En vooral mevr. Pine Beider als de markiezerin en Pierre Mols als de oude medeminnaar, gaven verdien stelijk tegenspel De meegebrachte iniddeleeuwsche de. cors voldeden zeer goecL j Natuurlijk luia applaus voor de Vries, üie aan het SiOt 'bloemen kreeg. De zaal was wel niet slecht bezet, maar we her halen er hadden nog meer behooren te zijn. Nederlandse h Volks geloof, door Everard Ge win. Uitgave W. J. Thieme en Cie, Zutphen. Dit zijn een drietal gebundelde opstel len .welke inaerlijd verschenen zijn in Stemmen des Tijds" en in „Onze Eeuw". Den titel, dien de heer Everard Gewin an zijn hoekje gaf blijkt ttns «enigszins misleidend, immers, hel werkje handelt niet over Nederlandse!* volksgeloof, doch over Nederlandsch Volksbijgeloof VjSn de drie opstellen hebben wij er sleclils één werkelijk waardevol bevon den. Iiet is het taaiste opstel Heksctnf- waan Waar dje twee eerste opstellen tenslotte slechts aan te duiden zijn als een nuch tere, soms eventjes beschouwende, op somming van merkwaardige gevallen van volks b ij geloof, doet Heksenwaan aan ids ■en degelijke, voor elkeen begrijpelijke en met liefde voor het onderwerp ge schreven psychologische studie. De Scandinavische let terkunde van 1870-1925, door H. Topsöe—Jensen. Uitgevers Mij. „Elsevier", Am sterdam. Dat de directie van „Elsevier" inder tijd deze serie-uitgave op louw heieft ge zel kan nooit genoeg geprezen worden. Thans zijn wij, na de voortreffelijke overzichten van na '80 der eigen-, de Vlanmschc-, de Fransche-, de Duitsche en Engelschc litteraturen, genaderd bij «de Scandinavische. Evenals de vorige boekjes is ook dit met veel ifuzichlige kennis en zorg samengesteld. Het behan delt de Scandinavische letlerkundo-ge- schicdenis over een tijdvak van vijf- en vijftig jaren (1870—1925), en opent met een helder hoofdstuk: liet modern ont waken. Dan volgen de hoofdstukken, die een zeer zuiveren kijk geven op de ont wikkeling van hel Naturalisme, de Neo romantiek en het Symbolisme, zooals deze slroomingen zich respectievelijk ge openbaard hebben in de letterkundige kunst van Denemarken, Noorwegen en Zweden liet hoek besluit met een hoofdstuk: Nieuwe Stroom ingen (1900—1914) en en kele eindopmerkingen over de verschijn selen iu de jongste litteratuur. Wal bizonderc waarde verleent aan deze bladzijden, is de prettige .chrijf- trant, beuevcus liet feit, dat dc schrijfster er meermalen in slaagde met weinige woorden een Loch scherpe karakteristiek te geven van liet werk en dpn persoon j, sommige Scandinavische litteratoren. Dr. Anno Posthumus vertaalde uitste- <kend. Met belangstelling zien wij hel ervolg dezer „Litteratuur-Serie" moet. Kardon, door J I'. Vaïke- kema—Blo uw. W L Brusse's Uiig. Mij. Rotterdam. Een jongensboek: De groote wereldkrijg is pas uitgebro ken Niettemin echter is mijnheer Kar don, op-ende-top typisch Hollander in laai en handeling, in zijn functie van hartstochtelijk!) natuuronderzoeker eb ontdekkingsreiziger, op weg naar liet 'erlalen, door hem reeds vroeger een maal bezochte „Eiland der apen", alwaar zich nog bevinden de overblijfselen eener wonderlijke, voor-historische cultuur. Op het oogenblik, dal het verhaal aanvangt, doorklieft een geweldige Fransche oce aanstoomer mei den danig-gebrilden mijn heer Kardon aan boord de monotoon e golven-eindeloosheid. Op een gegovein moment wordl op ge ringen afstand zichtbaar de walvischach- tige rug van een Duitsche duikboot, die den sloomer sommeert onmiddellijk bij 1e draaien. Dit geschiedt ennauwe lijks een kwartiertje later is mijnheer Kardon lot zijn kluchtig-aandoende, ver ontwaardiging, als gevangene, verdacht van spionnage. overgebracht op den onderzeeër. De grimmige duikbootcommandant be vindt Kardon schuldig en nu wordt deze een paar dagen later door den „krijgs raad" veroordeeld om achtergelaten te ■worden op een klein, onbekend eiland ergens in de buurt waar de boot thans rondzwerft. En hier begint de eigenlijke historie van den modernen Robinson, een relaas vol kostelijke spanning om1 avo-nluur op avontuur, vol eerlijke fantasie, vol pare lende humor cn verteld in slerk-oor- spronkelijken, heel voorlreffolijken stijl. Zie, boeken als „Kardon", zoo amu sant en tevens zoo leerzaam', van dezulke moesten er meer worden geborn in ons land. Och ja, wc welen wel, „Kardon" is al lesbehalve een boek van ILevorise, be loonde braafheid, maar, nietwaar? even min toch een boek van zotte wildheid of met een fantastischen negcrbloedreuk eraan. Kardon is voor ons een schitterend monument van jongehslectuur. Het is een 'boex om in te bijten! Senefclder-kalend er De drukkerij Senetelder le 'Amster dam die door groote drukte niet in staat was voor dit jaar haar plan tol het druk ken van den Heijc nbro ck-ltala ndcr uit te voeren, heeft nu een eenvoudigen kalen der uitgegeven, met een sleeuteekéniing van .T P. Huyckman. Maar toch ook een die er zijn mag. Iiet is een zeer fijne en gevoelige afbeelding van örchidaeën smaakvol omvat in 'n sobere omlijsting. uit Den Haag, wegens het veroorzaken van dood door schuld. Hij zou op den 29en October 1926 met een a,uto den Ouden Scheveningscnen weg zoo roeke loos onvoorzichtig en onhandig hebben bereden, dat liet daar a<ux le wijten is ge weest, dat hij een 60-jarijgen vischkoop- man heeft aan- en omver gereden. Deze werd zóó verwond, dat. hij aan de gevol gen is overleden. Het O. M. eischt 1 maand gevangenis straf PI. concludeerde töt met-ontvankelijk verklaring van het O M 'subsidiair tot rijspraak van den verdachte. In een vleeschwinkel te Amsterdam en in een berg- en werkplaats werd op 8 Nov. I.I. door een keurmeester een party vleeschwaren aangetroffen, waarop schimmelvorming voorkwam, welke kle verig aanvoelde en waarvan een zure lucht uitging. Volgens den eigenaar was het vleesch niet bedorven, al gaf hij toe dat enkele der vleeschwaren „oud" genoemd koudon worden. De partij, 13 K.G. zwaar, werd vernietigd. De winkelier, die voor een gelijk feit reeds vroeger tot zes dagen hechten1,is veroordeeld was, had zich voor dien kan tonrechter 1e verantwoorden» Na het verhoor der getuigen en een deskundige, werd dp verdachte veroor deeld tot een hechtenis van veertien ge». Men meldt aan liet Handelsbl. In 1878, dus 43 jaren geleden, namen de belastingambtenaren van hel Rijk, te Enschede gestationfDeerd, 16 koeien 5» beslag, eigendom van nu wijlen den heer M. de L., te 'Enschede, welke dieren! waren aangetroffen nabij de grens te Glanerbrug en waaromtrent men meende dat ze waren gesmokkeld uit DiuitschlanjJ. De dieren zijn toen, als onbeheerd 'loo pend vee, verkocht ten bate van het Rijk. De heer De L. procedeerde) daarop met het Rijk en werd "npt vier jaren in liet ongelijk gesteld. Ofschoon het smokkelen niet kon worden bewezen, erkende het Rijk den heer De L. niet als eigenaar van het bewuste vee. De beer De L. ver mocht gedurende dertig jaar niet nicer over deze 'kwestie proeedecren, doch vóór een tweelal jaren is de zaak weder Op gerakeld, thans door den heer David) de Lte Enschede. Th®n,s duurt bet proces al weder tewe jaren, in wélken tijd het Rijk reeds twee leeeren in het ongelijk is gesteld en veroordeeld in de kosten De Rijksadvocaat ging van 'deze beslissing in appèl en thans zal op 27 Januari a s. de beslissende uitspraak val len. Van de vele getuigen, destijds bij de zaak betrokken, zijn er nog Slechts twee in leven RECHTZAKEN. Donderdag heeft voor de Haagsche rechtbank teredht gestaan een koopman VERKEERSWEZEN, POST EN TELEGRAFIE. I n d. Stoomvaartlijnen Bandoeng. 19 Jan n.m. 2-u. 36 m 10 mijl Zuid van Land's End, Batavia naar Liverpool en Rotterdam. Mariioen, p. 19 Jan. Finisferre, Rot terdam naar Batavia. Kambangan, 20 Jan van Genua, Am sterdam naar Batavia. Bali, 19 Jan. v. Genua, Batavia naar Vmsterdarn. Tambora, p. 19 Jan. Perim, Batavia Maar Rotterdam. Djember, 20 Jan. v.m. 7 u. van Pa- dang, Batavia naar Rotterdam Samarinda. 20 Jan. te Londen, Bata via naar Rotterdam. Enggano, 19 .Tan. le Suez, Batavia n. Amsterdam. Krakatau, 18 Jan. van Singapore, Ba tavia naar Amsterdam. Prinses Juliana, 19 Jon. te Southamp ton, Amsterdam naar Batavia. Stoom vaartlijnen op Noovd-Ameriltn. Rotterdam, 20 Jan. v.m. 11 u. 30 m. van Southampton. R'dam n. New-York. VERSCHILLENDE BERICHTEN Sinds eenige weken is de locomotief van den bij de Vink ontspoo-rden trein, weer in gebruik genomen. Dezelfdo hoofdmachinist, de heer Muller, doet er weer dienst op. Donderdagmorgen is te Rotterdam op het Noordplein aangehouden de rei ziger S„ die in een winkel in het Noor delijk stadsdeel een bankbiljet van f20 dat op de bekende wijze vervalscht was, had uitgegeven. Daar vermoed wordt, djat deze man de vervaardiger is van meer dere van deze den kaatsten tijd- vervalsch- te bankbiljetten, is hij overgebracht naar het hoofdbureau van politie. (Telg.) - Het 4-jarig dochtertje van L. van U. te Oss, dat de vorige week ten huize van haar grootouders le Dennenberg( ge meente Ravenstein), waar het logeerde, in een pol kokend water gevallen was, is aan de gevolgen overleden. Omtrent de diefstallen te (N, Hkan nader worden gemeld, de politie ongeveer 200 voorwerpen bij do muziektent aan de Eeuwige Laan heeft gevonden, die alle van diefstal af komstig waren, Twee der daders van maar te verkoopen, heeft geleid tot liet vinden der daders. De aan den veldwachter toegebrachte schotwonde i s niet ernstig. Mej. H v K. te Katwijk aan ,den Rijn, die cenige dagen geleden met een brandende kachel in aanraking is geko men, is in het Academisch Ziekenhuis le Leiden aan de gevolgen overleden. Te Deventer is een leerling van de 1. school, de 7-jari.ge A. J. R., door een auto overreden, Naar het ziekenhuis overgebracht, constateerde de genees heer schedelbreuk en hersenschudding. De toestand van het jongetje is hopeloos Omtrent de arrestatie van een ge wezen bedrijfsleider G. van een textiel fabriek le Enschedé, deelt de bericht gever van het Hand. van daar nog mede, üat de thans aangehoudene gedurende jeruimen tijd kans liad gezien loonen van arbeiders, die niet meer in de fa briek werkten, te boeken en zich biet geld loe te eigenen. Ook gaf hij te hoogt» loonen op en stak zelf het verschil in den zak. De arbeiders moesten hierdoor te veel belasting betalen. Met overuren eu op allerlei andere wijze had hij eveneens fraude gepleegd Te Gees (Dr.) is Dinsdagmiddag de ongehuwde arbeider H. B. onder een boom geraakt en spoedig daarna aan de gevolgen overleden. Te Venlo is Donderdagmorgen ten huize van den arbeider V. brand uitge broken, terwijl de vader op hel werk was. Al'le vier kinderen, waarvan de jongste in de wieg lag de mjpeder is fcver- leden waren in de woonkamer. Toen de brand ontdekt werd;, stond het woon vertrek in lichte laaie. Het te drogen hangend waschgoed, gordijnen enz., ston den in vlam. Men plaagde er in de vier kinderen van een wissen dood te reji- den, al ging dit ook met moeite gepaard. Met behulp van de buren gelukte hel de vlammen te blusschen. Onlangs heeft de justitie uit Roer mond een inval gedaan by de expedi- teursfinna B. cn R. te Venlo, waar de boeken in beslag werden genomen. In verband hiermee zijn twee Duitsche douane-aMenareti te Kaldenkirchen Duitsche grensstation bij Venlo ge arresteerd en naar de gevangenis te Klteeff overgebracht. De justitie is door den in- op {htet spoor gekomen van een uit gebreide smokkelzaak, waardoor de Ne- dcrlandsche en de Duitsche slaat voor groote bedragen benadeeld werden. Op de Staatsmijn „Maurits" heeft Dinsdagavond, meldt de „Tel." een doo- delijk ongeval plaats gehad. Op de 391 nieter hooge verdieping was'de 31-jarige Duilsche houwer W F. werkzaam met hel zetten van èen drietal bouwen. Teen hij hiermede klaar was, heeft hij een der steunpilaren weggenomen, waarna de drie boawen in elkaar stortten. F. werd onder de steenmassa bedolven. Na twee uur wist men den ongelukkige le bevrijden, maar déze was reeds terstond; door de vallende steenmassa gedood. Hij was gehuwd. Aneta meldt d.d. 20 Jan. uit Bata via: De heer E. G. Woesthoff, student in ue rechten aan de Reclitshoogeschool te Weltevreden, is bij bet zwemmen te Tanct- jong-Friok verdronken. Een werkman heeft in een steen groeve bij Berlijn dezer dagen hel lijk ge vonden van een ouden man, hetwelk daarna door de politie herkenti is als het lijk van den sinds Maart 1926 vermisten 70-jarigen Johannes Schmalz. De beide volwassen kinderen Theodoor en Marie Schmalz zijn gearresteerd, onder be schuldiging hun vader vermoord te heb ben om zijn spaarduitjes te stelen. De zoon heeft reeds vroeger eenige jaren in het tuchthuis doorgebracht. Op een hellend gedeelte van een straat le Konstantinopel weigerden plot seling de remmen van een Iram, zoodat deze de helling afreed. De tramwagen botste eerst tegen een vLeeschkar, die tengevolge van den schok een café- bin nenreed en bolste vervolgens bij de vol gende halte op eert stilstaande tram. Hierbij werden negen personen ernstig gewond; van sommigen werden de bee- nen letterlijk versplinterd. Men vreest voor het behoud van hun leven. Voorts zijn 13 personen licht gewond. DE EX-AGENTEN INBREKERS. De politie van het bureau Meermans- slraat le Rotterdam zet nog onvermoeid haar onderzoek door in de zaak van dp gestolen sieraden, in verband waarmede o.a. de agent B„ die inmiddels ontslagen is en de al eerder ontslagen agent W.j die gelijk bekend is, in de woning van eerstgenoemde gearresteerd zijn. R die met de andere verdachten in het Huis van Bewaring zit opgesloten, heeft intus- schen een volledige bekentenis afgelegd. De zilveren en gouden voorwerpen des tijds in beslag genomen, zijn voor het grootste gedeelte door belanghebbenden herkend en het is gebleken dat de voor werpen afkomstig zijn van diefstallen, gepleegd te "Hillegersberg, Bloemendaal '^"len Vlaardingen. wie eén nog slechte zestien jaar en Vm si5radsn die nog niel herkend ander 18 jaar - zijn gearresteerd; zal z„„ spoedig mogelijk een loto derde, dien dpn chef der gemeentepoli tie in den arm school, is nog voortvluch tig. Ook hij is nog slechts 18 jaar. Allen behooren in deze gemeente thuis. Een poging om een horloge met ketting gestolen in pension Holland te Alk- verschijnen in het politieblad. Elcctrische drukkerij G. W. d«Q Boor, Middelburg.

Krantenbank Zeeland

Middelburgsche Courant | 1927 | | pagina 6