Maandag ÏO Januari 1927
Itat'sKWATEA
No. 7.
170' Jaargang
MIDDELBURGSCHE COURANT.
BINNENLAND.
_I)E VitlJIlEIDSEiOND.
D© te Rotterdam gehouden, algemeene
vergadering van den Vrijheidshond heeft
Zaterdag bij acclamatie, 'm de plaats
van wijlen mr. DressOlhuys, tot voor
zitter van den Bond gekozen mr. D.
Fock, oud-gouverneur-generaal van Ned.
Iudiê.
Dear werd hjj vertoeft buitens
lands hij telegrafisch van in kennis1 ge
steld. Door hem werd telegrafisch de be-
noeming aanvaard.
Prof. dr. E. Moresco, oud-vice-presi-
dent vsn den Raad van Indië, hield een
inleiding over Indiê.
Door den heer mr. H. de Boer werd
een inleiding gehouden over. ontslag aan
de ambtenaressen bij huwelijk. Hij verde
digde de volgende stellingen
In beginsel behoort aan ambtenares
sen ongevraagd ontslag wegens huwelijk
niet te worden verleend.
b. Dit beginsel belet niet ten aanzien
van bepaalde betrekkingen het tegendeel
te bepalen, indien de aard dezer betrek
kingen ïich tegen bekleediug door gehuw
den verzet.
c. Evenmin belet dit beginsel in be
paalde gevallen aan de gehuwde amb
tenares ongevraagd ontslag te verleenen
wanneer haar huwelijk een zoodanig on-
gunstigen invloed op haar ambtsvervul
ling uitoefent, dat het belang van den
dienst dit ontslag vordert.
Bij het de!>at bleek dat velen deze
zaak van den Bond reeds uitgemaakt ach
ten. Vooral de 2de 'ear 3de stelling werden
te elastisch bevonden.
Het eind was dat op voorstel van het
hoofdbestuur de vergadering nogmaals
de beginsclultspraak van het program
handhaafde^ dat de ambtenares alleen op
grond van het aangaan van een huwelijk
niet ontslagen behoort te worden.
In de huishoudelijke vergadering van
Zondag werden tot nieuwe hoofdbestuurs
leden gekozen prof. Dr. II. T. (leien-
brander te Leiden, Mr. P. Drooglever
Forfuyn, te 's-Grqvenhage, Mr. J. Drost
te Botterdam, en Mevr. Romkes—Nyhoff
te Groningen.
EEN BflEEClSCH—NEDERLANDSCIIE
VEREENIGING.
Zaterdagavond is op aanstichting van
prof. Otlet te Brussel een bijeenjkomst
gehouden van Belgen en Nederlanders
met het doel, de mogelijkheid van de op
richting van een Belgisch-Nederlandsche
vereeniging of Cercle Belgo-Neerlajidais
te bespreken. Een tiental Nederlanders
en een twintigtal Belgen waren aanwezig.
Na uiteenzetting van liet beoogde* doel
het bewerken van toenadering doch" be
tere bekendheid met elkander, en een
wisseling van gedachten, waaruit mocht
blijken, dat deze actie geheel buiten de
politiek zou worden gehouden, werd een
voorloopig comité sameu gesteld, dat bin
nen veertien dagen een nieuwe verga
dering zal beleggen, (N. R. Crt.f>
Uit Stad en Provincie
x Uit Middelburg.
Door het bestuur van Handels
belang alhier is krachtige adhaesie
betuigd san een adres door den Midden
standsbond gericht tol den Minister van
Justitie om te geraken tot een goedkoo-
pere en eenvoudiger procedure bij het
invorderen van schuldvorderingen.
Ten tweede male in dit seizoen gaf
Zaterdagavond het eerste Middelburgsche
Monharmouicagezelschap „Crescendo"
eene uitvoering in liet Schuttershof, dit
maai ter cere van haar één-jarig bestaan.
De zaal was niet zoo vol als de eerste
maal. maar zjj die er'WarcnTiebben weer
kunnen genieten van de goede mu
ziek. die onder leiding van den heer
W, Rijnberg ten gehoore werd gebracht..
Vooral enkele populaire nummers Moe
gen begrijpelijkerwijze in en een enkele
moest worden gebiseerd. Niet alleen de
verschillende ensemblciiummers, maar de
kwartetten gaven blijk ook voor deze uit
voering met nauwgezetheid is gestudeerd.
Na de pauze kwam de onderafdeelirig
tooneel haar krachten loonen in het blij
spel „Jonas de rccruut" of ,fGroolen
stelen en kleinen stelen."
Deze drie aeter werd voor amateur,
vrij vlot gespeeld en ook hier zal als
men het „Crescendo" goed begrijpt m
de toekomst wat kunnen worden gepres
teerd. Een zeer geanimeerde „Dancing"
sloot den goed geslaagden avond, zulks
onder leiding v,an den lieer Charles Aers-
sens en begeleid door de bekende Een
dracht Jasz..
Ue commissaris van politie te Nij-
mëgen waarschuwt tegen personen die
oplichting trachten te plegen door mid
del van een circulaire welke zij aan
woningen afgeven en waarop zij ant
woord komen halen, teneinde toiletzeep,
en schrijfpapier te verkoopen. Boven de
•cireuiaire slaat „Önderlinge Bond van
werklooze kantoorbedienden."
De burgemeester vaji Wierden raadt
ieder, die aangezocht wordt op te treden
ajs agent van de Onderlinge Krediet Ver
schaffing (O. C. V.) te 's Gravenjhage aan
zich alvorens daartoe te besluiten zich
tot hem te wenden.
Uit Vlissingen.
Gisteravond is het Fransche stoom
schip Torbin, komende va» Antwerpen
en bestemd voor Hamburg, op het Leu
genaar shoo fd te Vlissingen geloopen.
Aan het hoofd werd ernstige schade
aangericht. Het schip kon hedennacht
door vier sleepbooten worden vlotge-
sleepl en de reis voortzetten.
Uit Walcheren.
Dezer dagen ts het de politie gelukt,
den dader op te sporen van den te Sou
burg plaats gehad hebbenden rijwiel
diefstal.
De dief had het rijwiel reeds gedeelte
lijk gedemonteerd, toen het door de po
litie in beslag werd genomen.
Zaterdagvoormiddag werd een vaars
van den landbouwer P. J. Reijnoud'tl in
een veewagen gebracht naar den slachter
de Waard te N. en St. Joo.s 1 and voor
de consumptie. In den wagen ging het
dier alzoo te keer dat het zich een hoorn
afstiet. Eenmaal in den voor slachtdie
ren bestemden stal aanwezig, sprong het
op een gegeven oogenblik over den daar
omheen staanden muur, verder door een
raam, en kwam zoo op de achterplaats
van de woning terecht. De slachter was
zoo gelukkig het beest spoedig dood tc
kunnen schieten, zoodat dit ongeval nog
al goed. afliep.
Doordat de vaars vóór zijn voormelde
sprongen eenige brullen gaf, schrok het
voor óen veewagen gespannen paard en
ging er met den leegen Wagen vaii door.
Op den hoek van den Molendijk kwam
de wagen terecht tegen een paal die daar
ter bescherming van dat huis slaat, zoo
dat de tvagen erg beschadigd werd. Het
paard kon spoedig tot stilstand worden
gebracht.
De vrachtrijder J., die daar langs
kwam met zijn paard en wagen, beladen
met mangels, nam een kijkje bij boven
genoemd ongeval en liet zijn „knechtje"
doorrijden. Van een helling rijdendje,
raakte ook dit paard op hol, waardoor
de wagen ook tegen een paal terecht
kwam en omsloeg. Verder liep alles goed
af, zonder persoonlijke ongelukken.
Uit Zuid-Beveland.
- In ae op Vrijdag te W-eme ld inge
gehouden raadsvergadering was de heer
J. A. Dominicus door ongesteldheid af
wezig. De voorzitter zei in een nieuw
jaarsrede, dat 'in het afgeloopen jaar
niet veel belangrijks is voorgevallen .Vl
ies verliep rustig. Het bevolkingscijfer
bleef stabiel. De algemeene gezondheids
toestand is goed le noemen; slechts 14
sterfgevallen kwamen voor. Ook de alge
meene maatschappelijke toestand was
beter dan het vorige jaar. De landbouw
producten leverden meer op. In hel
laatst van het jaar kwam de besmette
lijke veeziekte mond- en klauwzeer vrij
algemeen voor; thans is zij vrijwel ge
weken. Alleen het gasbedrijf eischfe
voortdurend extra zorg. Spr. wil van
deze plaats alsnog dank brengen aan de
gasoominissie voor hetgeen zij in het
afgeloopen jaar heeft gedaan, inzonder
heid aan het thans afwezige lid den heer
J. A, Dominicus, die niet meer herbe
noemd wenschle te worden.
In een woord van dank en vvederkee-
rigen gelulcwensch bracht de heer P.
Lir.denbergh Azn. onder de aandacht
welk een gelukkige positie men te We-
meldinge heeft door het bezit van een
burgemeester uit de ingezetenen. Bij het
a s. zilveren ambtsjubileum zal van de
tevredenheid wel openlijk blijk gegeven
worden.
Afwijzend wordt beschikt op een ver
zoek van de vereeniging „Schoolmuseum
tc Midaclburg", om een jaarlijksche sub
sidie. Evenzoo wordt met 5 tegen 1
stem, die van den heer P. Lindenbergh
Azn. afwijzena beschikt op een ver
zoek om een bijdrage voor de uitbrei
ding van bet koiomeliuis „Zonneheuvel"
te Seppc Aan het bestuur der vereeni
ging voor Christel. Volksonderwijs wördt
(een voorschot verleend ad f 1258.
De jaarwedde van den nieuw le benoe
men gasmeestev wordt vastgesteld op
f 1500, met inbegrip van vrije woning,
vuur en licht. De pensioengrondslag
wordt bepaald op f 1900. Tevens wordt
een instructie voor dezen ambtenaar
vastgesteld. Ten slotte worden de pen
sioengrondslagen van den burgemeester,
secretaris en ontvanger bepaald op resp.
f 3000, f2850 en f 800.
Bij „voorkomende zaken" wordt mede-
deeling gedaan van den stand van zaven
aan de gasfabriek. Goedgevonden v At
dat lot oproeping van sollicitanten voor
de betrekking van gasmeester wordt over
gegaan.
De heer A. Dominicus brengt ter spra
ke oen toestand van een' sloot aan den
Nieuwendijk. Spr. zegt, dat hierin drin
gend verandering moet worden gebracht,
nu het bestuur van hel waterschap de
Breede Watering bewesten Yerseke niet
genegen schijnt te zijn verbetering aan
tc brengen, of hiertoe mede te werken.
De voorzitter meent, dat het hier iels
betrett, tl3l staat builen de bemoeiing
van ae gemeente.
De heer A. Dominicus pleit voor een
afdoende verbetering; spr. zegt, dat z. i.
hiermede een gemeentebelang wordt ge
diend.
De heer Karelse geeft in overweging
een middenweg le kiezen, waardoor de
gemeente het werk zou uitvoeren op kos
ten van de aanwonende personen en
deze in 20 jaar te doen terugbetalen.
De voorzitter houdt zich aan het steeds
ingenomen standpunt, dat de ingezetenen
zelf voor afvoer van vuil water moeten
zorgen. De heer Karelse meent, dat e©n
speciaal geval wel speciale behandeling
kan vorderen. De heer Hoogestegörzegt,
dat door deze sloot afvoer van polder
water plaats lieeft, zoodat flict waterschap
de noodige verbetering beeft aan te
brengen. Na breedvoerige bespreking
wordt besloten het resultaat van een na
der onderzoek van B. en W. af te
wachten.
De heer P. A. Lindeubergh wijst uog
op de slechte afwatering van een sloot,
die het dorpswater heeft af te leiden.
- Te Wolfaartsdijk kwamen Za
terdagavond in vergadering bijeen eenige
belanghebbenden en belangstellenden in
zake de Landarbeiderswet om le trhehten
eei^ afdeeling te vormen van de vereeni
ging „Eigen Erf" te Goes. De heerejri)
Stevens le Goes en M. de Looze te Ka-
pelle, resp. voorzitter en secretaris dier
vereeniging, waren overgekomen om een
en ander toe le lichlen. Daarna verklaar
den zich 21 dor aanwezigen bereid toe le
treden nadat zal zijn lot stand gekomen
een noodzakelijke statutenwijziging van
Eigen Erf voornoemd. Binnenkort /al
weer worden vergaderd om een. afdjee-
lingsbesluur le kiezen en een huishou
delijk reglement vast le stellen.
Opgemerkt kan worden, dat verleden
zomer een aldaar bestaande vereeniging
is ontbonden.
Uit Zeeuwseh-Vlaanderen W-D.
- De vrouw van den landbouwer B.
tc A arden burg is bij het geleiden)
van een paard door het schichtig worden
van het dier, gevallen en een eind mee
gesleurd. Na geneeskundig onderzoek is
gebleken, dat ze ernstige inwendige ver
wonding heeft bekomen en het dijbeen
ontzei was.
REEFEM*
Slechts één merk kan 'i beste zyn
(Ingci. Med.
(Ingez. MedJ
KERKNIEUWS
Vrijdag is te 's-Gravenhage in den
oudovdom van bijna 84 jaron overleden
ds. II. J. Schoolland, em. predikant van
do Geief. kerk van AuguslinusgaSurhui-
zum.
Hij stond o.a. to Br o uwer shaven
(1877) en Col ij ns plaat (1885). In
1891 verkreeg hij emeritaat, maar 20 Nov.
1892 word hij weder bevestigd-, thans als
predikant van <Ie Geref. Kerk le Augusli
nusga (Fr.). Op 20 April 1912 verkreeg hij
wederom emeritaat, om zich daarna le
's-Gravenhage (e vestigen.
Ned Herv. Kerk.
Bedankt voor hot beroep naar Seroos-
kerlce en Kerkwerve, door A. II. Helle
man, cand. te Amsterdam.
Geref. Kerk.
Bedankt voor Krimpen a. d. IJsel,
door ds. C. W. Keur te Heinkenszand.
landsche Heidemaatschappij in alle
boschcentra van ons land dergelijke cur
sussen le gaan organisearen.
KUNST EN WETENSCHAPPEN.
Benoemd lot onderwijzeres aan de
Geref. School te Dinteloord, mej. v. d,.
Linde te Kap e l 1 e.
Vrijdag j.L is te Nijmegen in een der
lokalen van do Tuinbouwschool de twee
de boschbouwcursus der Nederlandjsche
Heidemaatschappij de eerste wordt ge
houden te Arnhem aangevangen.
Het ligt in de bedoeling der Neder-
- In de Winlerclub le Domburg
sprak Vrijdag j.l. Dr. L. A J. Burgers-
dijk uit Middelburg, over; 'Brier als Ro-
meinsche Keizerstad.
In een historische inleiding gaf spre
ker, weer, hoe Trier zich ontwikkelde]
van garnizoensplaats dor Romeinsche le
gioenen aan de Rijngrens onder Keizer
Augustus, tot hoofdstad der Westelijke
prefectuur en. residentie van verschil
lende Romeinsche Keizers, als Gonstan-
tijn Valentinianus en Gralianus. In de
vierde eeuw na Christus vooral kwam
Trier tot buitengewonen bloei. Dit ge
tuigen nog de overblijfsels van vele- Ro
meinsche bouwwerken, in en nabij Trier
ontdekt; maar een levendiger, meer di-
recten indruk ontvangt men door eenige
letterkundige werken uil dien tijd. Onder
deze is vooral van belang het gedicht;
Mosella, van de hand van Ausonius, een
dichter-geleerde uit Bordeaux afkomstig.
Ausonius woonde, eerst als leermeester,
later als vertrouwd raadsman van Gra
lianus, le Trier en toont in zijn gedicht,
hoezeer hij zijn nieuwe woonplaats en
haar omgeving had liefgekregen. Hij
sc.i" dort haar mooie agging aan de Moe
zel. in wier wateren de wijnbergen zich
spiegelen; hij schetst de drukke scheep
vaart op de rivier; het vroolijk geroep
en gezang der schippers, en der wijn
bouwers langs haar oevers, geven hem
Kvelluidende regels in de pen: de be
drijvigheid der hout- en sleenzaagniolens
aan de snelstroomende zijrivieren trekt
zijn aandacht; vol trots beschrijft hij de
mooie gebouwen der residentie en de
luxneuse villa's in haar omgeving; een
roehved strijd, zwemoefeningen der Trier-
sche jeugd schetst hij met blijkbaar ge
noegen.
Spreker had verschillende gedeellenl
uit „Mosella" vertaald in klassieke vers
maat en wist een sprekend beeld te
geven van het Romeinsche leven, gelijk
het om en bij Trier heeft gebloeid.
Na de pauze wex"d het voorgedragene
aangevuld door dc vertooning van ver
schillende lichlbeelden van gebouwen en
monumenten overgebleven uit Trier's
Romcinschcn lijd. waarvan in hel bijzon
der de reliefs, met hun tooneeltjes uit
hel dagelijksch leven de aandacht trok
ken.
De president, de heer L. J. van Voorl-
huysen, bracht aan spreker den havle-
1 ijken dank der vergadering over voor
zijn interessante lezing.
Tentoonstelling „Voor
de Kunst".— Schuttershof
In do vóórzaal win het Kunstmuseum
hangen deze week Jinks teekeningen en
etsen van Kale Kollwilz. en rechts re
producties van teekeningen van Vincent
van Gogh. Beiden d,us werk dat geen
nieuwe openbaringen geeft, maar dat
onze aandacht toch dadelijk weer vast
hield.
Hot is reeds verscheidene jaren ge
leden dat op de bovenzaal van de soc.
St. Joris een verzameling werk van de
Duilsche teekenares dei* proletariërs-
misèro geëxposeerd werd. Enkele nu ge-
exposeerde stukken meemd,en wij ons nog
te herinneren van toen, o.a. de ets van
de dansende vrouwen om d,e guillotine,
en de ets „Ausbruch", (de stormloop van
een menigte boeren zeldzaam krachtig
van beweging. Ook de krijt- en lioutskool-
teekenen zijn geheel in het genre Van die
vroegere teekeningen, prachtig geteeken-
de rauwe proletariérskoppen, weergege-
geven met een realisme dat niets ver
bergt maar waargenomen met een innig
medelij d,en.
Nieuw voor ons, ook in de wijze van
uitvoering zijn de houtsneden. Een deel
ervan is egaal wil tegen egaal zwart, zon
der poging lot verkrijgen van halftonen
Maar geniaal Van suggestieve kracht. Er
zijn figuren bij waarvan alléén het galaat
door enkele vlekken wordt weergegeven,
en die toch volledig voor onze verbeelding
staan in volle felheid.
De serie van zeven oorlogs-houlsne-
den geeft da aren togen alleen do figuren
zonder sfeer, maar krachtig van uitbeel
ding. Ook hiel* is met heel bijzond,ore
middelen gewerkt. Men lelie bijv. op do
smartelijke werking van ,,de ouders"
waarin niets van '1 gelaal te zien is, en
de hééle stemming spreekt d.oor de hou
ding.
En alles is luguber en huiveringwek
kend, een dramatiseering van ellende
verzeiMen bekijke de spanning in de
ets „Beralung" (veel krachtiger dan de
litho met hetzelfde onderwerp of de
nuchtere, kille realiteit van den levons-
moeden ouden man, dio met strakke aan
dacht een strop vastmaakt aan den zolder.
De meeste platen z.ijn tegelijkertijd een
treffend voorbeeld, van de verbluffend-
knappe reproductie-kunst onzer dagen. En
datzelfde geldt ook van de vroeger reeds
meermalen door ons besproken isogra-
LEZING
met
DEMONSTRATIE
door den Heer CK IVENS,
technisch leider der Pa. CAPI, over de
nieuwste Projectie- en Kino-Apparaten
en de toepassing daarvan.
Bovenzaal „ST. JORIS", Balans
Middelburg,
op Dinsdag II Januari 1927,
's avonds te halt negen.
Toegangskaarten worden gaarne gratia
verstrekt bij
VAN BOVEN,
L. Noordstiaat L 125 Middelburg.
(Ing. Med.)
fieên-v. Meurs naar teekeningen van Vin
cent v. Gogh. Voor de meeste kunstliefheb
bers zijn die teekeningen niet nieuw moer.
Wo zullen er ook niet over uitweiden.
We willen echter wel opmerken dat nu
ruim een kwart eeuw na hun eerste ex
positie voor 't groote publiek, hun taal
heel wat makkelijker begrepen wordt dan
bij die torste kennismaking. Men moest
er toen eerst nog aan wonnen, «lat de
onderwerpen niet „mooi", niet „schilder
achtig" ware». Het moest toen nog ge
leerd worden dat liet nielmooie ook kan
getuigen van het leven der menscheen on...
der dingen
Maai- nü voelen we dadelijk do klem
ming van den nuchter-kalen wintertuin
van do pastorie, letten we in d.e kind
schappen van boerderijen niet het aller
eerst op liet sieerloos-alléén staan der
huizen, inaar op «lal zonnelicht dpi over
alles valt, en bij sommigen een sterke
suggestie gerit van hot verschiet.
.Van de bezoekers dezer tentoonstelling
zij nog aangeraden even d.oor to Ioopen in
do tweede zaal, waar zooaüs men weet,
stelselmatig telkens een nieuwe keuze
wordt opgehangen uit de collectie schil
derijen van hel Museum, en waarin nu
juist een deel der schilderyen is verwis
seld voor anderen.
Een oud -Middelburger
exposeert te Cardiff
Ons werd ter 1ian«l gesteld de WesldTn
Mail van 2S December, waarin wij onder
het hoofd „Tentoonstelling van een wel
bekend schilder" hel volgende lezen
Een welbekend Nederlandsch schilder,
de lieer J. Gabriëlse, zal een lenloon-
stelling van zijn schilderijen, teekeningen
aquarellen in het Zuid-Wales Instituut
van ingenieurs, Parkplaals te Cardiff
houden van 3 tot 8 Januari
Geboren in het dorpje Woslkapelle in
Zeeland, werd de heer Gabriclse opge-
oed in liet schilderachtige Middelburg
wel bekend bij bezoekers van bet mooie
eiland Walcheren.
Hij begon zijn artistieke loopbaan aan
de Koninklijke Academie van "beeldende
kunsten te Amsterdam, Studeerde eenige
jaren te Volendam, en werd daarna'door
R, M. Kouiugin WiUielmina vÈTh Holland
in de gelegenheid gesteld 'fijn studio bui
tenslands te beëindigen. De jeugdige
artiest bezocht achtereenvolgens Parijs,
Venezië, Rome, Berlijn. Münclien. Bazel
eu Londen. Na terugkeer m Holland
vestigde hij zich le Utrecht, do oude
stad met "schilderachtige grachten en
mooie omstreken. In Holland is Gabriël-
goed bekend als schilder van portret
ten, interieurs en bloemen Dc leidende
Nederiandsche dagbladen liebben ondub
belzinnig zijn schilderijen geprezen. De
artiest maakte ook een studiereis naar
het verre oosten, waar hij een jaar in
Nederl-Indiê werkte Ilij zal te Cardiff
werken uit verschillende jjerioden en een
verscheidenheid van onderwerpen, zoo
wel Nederiandsche als Indische expo-
seeren.
LANDbuGW
Er wordt, naar de „Tel." meldt,
thans in kringen van de Algemeene Ver
eeniging voor Bloembollencultuur aan
gedacht, om de terreinen van de Haar-
lemsche Machinefabriek aan de Leidsche
Vaart-te Haarlem, aan le koopen voor het
slichten van een eigen gebouw.
HANDEL, NIJVERHEID EN
V1SSCHERIJ.
"Werkloosheid.
- Bij de Arbeidsbeurs alhier ston
den Zaterdag als werkloos ingeschreven
7 typografen, 8 grondwerkers, 7 metse
laars, 25 opperlieden, 31 schilders, 5
steenhouwers. 38 timmerlieden, 1 hout
draaier, 14 meubelmakers, 4 stoffeer
ders, 2 stoelmakers, 22 kleermakers, 4
schoenmakers, 1 zadelmakeSr; 5 bankwer
kers, 2 electricians, 1 koperslager, 1 rij-
