Mo. 239
Woensdag 3 November 1926
169' Jaargang
BINNENLAND.
Ruwe Huid
PÜBOL
ij it -Stad en Provincie,
MIDDELBURG
COURANT.
SB"
I dit nummer behoort een Bijvoegsel.
KAMEROVERZICHT.
Tweede Ka nier.
Zittipg van Dinsiiag.
Dus ook de derde spreker der Chr.
Historischen, de heer Tilanus 's
schuw van de goedkeuring van het ver
drag 'met België. Ilij vindt het niet nopdig
om overhaast te zijn 'met die goedkeuring,
sl was het alleen reeds omdat het ver
drag pns de garantie door de mogendhe
den vpii België's onzijdigheid ontneemt,
wat te meer beleekenis heeft als men
denkt aan het Fransch-Belgisch accoord
Msar in het bijzonder behandelde hij
drie punten: de casus belliv-ver klaring:
het opheffen ypn net verbod Antwëbpen-
oorlogsh&venen de kwestie der oorlogs
schepen op de Schelde
Het 'langst stond hij stil bij eerstge
noemd prunt. Zooals men weet heeft Mi
nister v. Karnebeek dp hier bedoelde
verklaring afgelegd in Juni '19, na afwij
zing valn de door België gewenschle vei
ligheidswaarborgen. Hij zei toen. dat Ne
derland geen internationale militaire ver
plichtingen op zich wilae nemen dan in
het kader van den Volkenbond, doch dat
Nederland elke opzettelijke-schending van
zijn grondgebied als casus belli (oorlogs
reden) zou beschouwen.
Met de verwijzing naar het verschil
van meening daarover aan 't licht geko
men. tusschen oen heer Albarda en diens
partijgenoot v. d. Velde in België, vroeg
de heer Tilanus, hoe ver die verklaring
reikt. Deelt de Minister de opvatting van
van der Velde, aal het niet voldoende is
indien de staal zich tegen schending van
de neutraliteit met een enkel gebaar ver
zet?
Ten opzichte van Antwerpen ais oor
logsleven is z. i. de Minister er niet mee
jaf te verklaren dal Antwerpeu nog geen
oorlogshsven is, en dat de Belgische oor
logsvloot is afgeschaft. "Wat niet is. kan
worden; spreker wees speciaal op dc
Fransch-Bclgische overeenkomst.
Heeft de Minister bij het afleggen der
cïsus belli-verklaring ook gedacht over
de Schelde? Er moet over deze kwestie
tusschen Nederland en België geen ver
schil bestaan. En dat i&riiier wel want
het rapport-v. C.auwelaert zegt dat de
eenige reserve is de doorvaart van Bel1
gischc oorlogsschepen.
Eindelijk wees de heer Tilanus bij
dezebespreking vs,n onze veiligheidsbe
langen op het gevaar van een botsing
met de Comissie van beheer der Schelde,
wahneer bij dreigend oorlogsgevaar wij
de vredesbetonning willen veranderen iu
oorlogsbelonning, de lichleri willen doo-
ven enz.
En toen eindelijk als zesde spreker de
eerste voorstander, de heer N ol e n s, die
het waagde ten gunste van het verdrag te
spreken „op gevaar af dat ik niet geacht
word te behooren lol liet denkend deel
der natie."
De spreker (die ditmaal niet sprak na
mens de lleele katholieke fractie) wees
op drie pliason in de geschiedenis van
liet verdrag-: eerst de periode van be
zorgdheid. loon de onverschilligheid, en
eindelijk die van hel ontwakend en tot
volle ontplooiing komend nationaal
egoïsme
Tegenover de bestrijding (waarvan hij
in i bijzonder de anonieme advertenties
gispte), herinnerde dr. Nolens er aan,
dat liet tractaat is voorbereid door de
(beste technici en politici en dafc het
Nederlandsche volk aan de vorige Regeei-
ring- en mei name nan Minister Van Kan-
nebeek grooten dank verschuldigd is we
gens .den moed om pal te staan voor onze
rechten en de soepelheid van optreden
op internationaal terrein.
Het gevaar beslaat, dat door sommigen
te veeï wordt gelet op plaatselijk^ ba-
langen ,op den malerieelhfinancieelen. kaul
met voorbijzien van de idieele bedoeling,
die gaat in de richting van herstel der
internationale verhoudingen op den
grondslag der solidariteit
Daarbij hebben wij rekening le hou
den met onze bijzondere verhouding lot
België, die geografisch in tweeërlei opf-
zi-clil (Limburg en Schelde) abnormaal is
waarom wij onzerzijds verplicht zijn tot
grooter tegemoetkomendheid.
Wel zal hot verdrag niet volmaakt
zijn in ieder opzicht en ten aanzien van
«file details.
De spreker liet hierop echter deveeli-
befeokenende woorden volgen „Maar
en ik vestig hierop nadrukkelijk de aam-
dacht, ook van Minister Van Karnebeek
dan zal hel wellicht nadere regeling
omtrent enkele punten mogelijk laten."
Met het oog op dit alles noemde spr.
hel ontoelaatbaar een beroep te doen
óp de veranderde omstandigheden ten
gunsiè van een afwijzing van liet Vert-
drag.
Onzerzijds werden stellig voordeelen ven-
kregen de kanalen verbetering, het lien-
stel -der goede verhouding lot België, best
uitzicht op hernieuwde samenwerking
met België, maar vooral het afzien van
eischen van torrilorialen en militairen
aard, het krachteloos maken van die
eischen, ook voorzoover ze nog door
officieel© en balf-officieele personen zou
den kunnen worden gesteld.
(Deze laatste opmerking, die liet nog
bestaan van annesionistisclie neigingen
in België erkende, verwekte sensatie in de
Kamer.)
Daarna besprak dr. Noleus verschil
lende der geopperde bezwaren
De sonvereïniLeilsbeperking op de
Schelde geldt reeds sedert 1839, en wordt
weinig veranderd. In het aangevochten ka>-
nalenplan zag hij ook voor ons grooto
economische voordeelen. De bezwaren van
Rotterdam vond hij wel wat donker voor
gesteld.
In de kwestie van doorvaart van oor
logsschepen over de Schelde wordt onze
rechtspositie militair noch politiek ver
anderd. De casus heiligverklaring moet
de Minister volledig los maken van iedere
interpretatie door Belgische volksverte
genwoordigers.
En ten slotte wees dr. No-lens op ons
internationaal prestige dat zou lijden als
de Kamer haar goedkeuring weigert van
de toezegging door de regeering gedaan
in liet belang der goede internationale
regeling.
Toen een nog aarzelende spreker,
maar een met véél reserves, de heer
Heem sic er k.
Ilij eindigde mei de uitspreking van
zijn overtuiging van de dringende be
hoefje om met België tot overeenstem
ming te komen. Hij zou dan ook volgaar
ne zijn slem geven ppn hel tractaat, in
dien liij niet de bezwaren had, die hij
te berde heeft gebracht. Misschien, zoo
zei hij, is er door nieuwe onderhande
lingen nog een weg te vinden om tot
overeenstemming te komen. Verwerping
van dit tractaat. zonaer er iets voor in
de plaats komt, zou een bron van onrust
openen.
Dat was dus een verstandig vooruit
zien naar de voortzetting.
Maar die bezwaren waren dan toch in
weerwil van de zachte termen, klemmend.
Na eerst den Minister geprezen te heb
ben over zijn afwijzing van de onbehoor
lijke eischen van België in '19, kwam
liij mei zachte kritiek. Maar kritiek
De bepaling omtrent de doorsnijdingen
aan de Schelde noemde hij „onaange
naam7. Bij hel kanaal naar Moerdijk, van'
butensporigen afmetingen heeft België
„overvraagd": wat de heer v.^Cauwelaert
iieefl gezegd oicr de csifls belli-ver
klaring „Iclinkt niel onbedenkelijk". Hij
wilde er van den Minister nadere in-
lichtingen over hebben of hel vast slaat
dat, indien Duitschland door ons gebied
naar België wilae trekken, wij dan
Duitschland deu oorlog zouden moeten
•erklaren. Dat zou ingaan tegen de
Grondwet en hel Verdrag van den Vol
kenbond. En de reserve over de Bel
gische oorlogsschepen dient België terug
te nemen. En de opmerking der Memorie
over de vrijheid van scheepvaart in oor
log of oorlogsgevaar is „niet duidelijk.
En eindelijk kwam nog dhr Kersten.
Als dc vrede met België te duur gekocht
wordt, dan is dal nog erger dan oorlog.
En als de toestand zóó gespannen is. dat
er onaangename gevolgen van kunnen
gevreesd worden als hel verdrag ver
worpen wordt. d,sn vraagt spr. zich af
of het verdrag dan wel een vasten bodem
voor vriendschap vormt.
De sprelcer voelde zich bezwaard door
krenking onzer souvereniileitsrecliten en
de bedreiging onzer handelssteden, en hij
vroeg of het niet mogelijk is, de achter
stelling der Nederlandsche loodsen nog
uit het verdrag le lichten.
Hij vindt het verdrag onaannemelijk.
De ons door God gegeven vrijheden van
rechten, mogen wij niel aan België ver-
koopen.
Vandaag voortzetting, zelfs avondver
gadering als dc nog ingeschreven spre
kers niet allen aan' de beurt komen
En Öan morgen de Minister
DE REDE VAN Dr. NOLENS.
De gisLor door dr. Nolens in de Kamer
uitgesproken verdediging van het verdrag
met België werd niet groote belangstel
ling tegemoet gezien, vooral in Kathoi-
lielce kringen.
Daarom verdient hot bijzondere aaiw-
diacht dat de JR. K. Maasbode in zijn
ochtendblad van lieden een hoofdartikel
bevat m/t den titel „Niet gered", waan-
in wordt betoogd dal door de rede van
deu hoer Nolens is aangetoond, „"hoe we
zenlijk onverdedigbaar de zaak van den
heer v Karnebeek is." Dit tractaat is
zijn eminenten verdediger van gistermid
dag niel waardig geweest, zoo besluit liet
blad
'HET BERICHT HER IS, K. Crl.
jDe ,,N. R Ort." deelt hedenochtend
mee hoe haar het „opzienbarende feit"
ter kennis is gekomen.
Haar stercorrespbndent had de vorige
week te Berlijn in een onderhoud met
dr. Schacht gevraagd, of dc Belgen bij
gelegenheid van dc besprekingen over
Eupen en Malmedy niet getracht hadden
voordeelen voor Antwerpen le verwerven
als onderdeel van de transactie betreffen-
de-*kel "Belgische wingewest. Hij vroeg
dit, daar liij bij geruchte vau een zoo
danige poging gehoord had. Dr. Schacht
bevestigde, dal een dergelijk denkbeeld
bij liet begin der besprekingen van Bel
gische zijde geopperd was .maar dat hij
het eens en voor goed afgewezen had,'
daar hij vond dat een dergelijk plan'
onafzienbare consequenties mei zich
bracht. Later in hel gesprek kwam de
correspondent nog cells op dit onder
werp, dat hein uiteraard zeer getrof
fen had. terug. Dr. Schacht zeido toen
Ja. de Belgische onderhandelaar is naar
mij toegekomen en heeft er openhartig
over gesproken."
Naar aanleiding van hel gisterochtend
door de „Telg." gepubliceerde déméuti
van dr. Schacht (lil. dal in de door hem
(gevoerde besprekingen de kwestie van
de liaven van Antwerpen niet is aange
roerd) lieeft de N. R. CM. zich tot dr.
Schacht gewend, en nader liet volgende
telegram ontvangen:
,„Uw telegram ontvangen. Een dwaling
uw opvatting, dat Antwcrpsche kwestie
van eenige zijde met Eupen Malmedy
verbonden is geworden Ik heb, op de
mij door u gedane vraag geantwoord,;
dat bij „gelegentlicjie Unlcrlialtungën"
over oeconomische vraagstukken de Anl-
werpsche kwestie onaangeroerd is, heli
echter onmiddellijk er aan toegevoegd,
dat _bij de kwestie Eupen Malmedy dit
punt van het begin af uitgeschakeld ge
bleven is (ausgeschaltet gehUeben sei)
..Mijn dementi vond zijn aanleiding in
de mededeeeling van den correspondent
hier ter stede van de Telegraaf, dat van
Belgischen leant verklaard was. dal de
Anlwerpsche kwestie van Duitsche zijde
ten berde was gebracht Red. N. R 01}
Ik moest daarom logenstraffen, en her
haal daj. Eupen en Malmedy nooit sa
men besproken zijn.
Dal in vroegere gesprekken van alge-
meenen aard de politie van Antwerpen
tol zijn achterland i\ aangeroerd, schijnt
mij even zoo" n nlihirlyk tc zijn als dat
men mei Ncdèrlandscho menschen uit
hel bedrijfsleven over 'de dergelijke po
sitie van Rotterdam ten opzichte van het
Duitsche achterland spreekt. Schacht
Dit .is .door de N. R. Crl. ook reqds
dadelijk verklaard.
DE ZAAK-VERLINDEN.
In „De Avondsier" to Bergen op Zoom
teekenen de acht gemeenteraadsleden die
26 Februari 1.1. voor de motie tegen den
wethouder Verlinden gestemd hebben,
protest aan tegen de conclusie, van den
Eereraad. Zij verklaren, hun bezwaren
tegen genoemden wethouder te hand
haven.
van Handen en Gelaat verzacht
en geneest men zeer spoedig met
Doos 30 ct, Tube 80 ct.
Uit Vlissingen.
Ileaeiimiddag is op de algemeene be
graafplaats le Vlissingen Ier aarde
besteld hel stoffelijk overschot van den
Noor, die aan boord van het s.s. Ant
werp is doodgeschoten. Voor de begra
fenisplechtigheid was overgekomen een
Noorsch predikant uil Botterdam, ter
wijl de Noorsclie vice-consul te Middel
burg, de heer E M. Alberts, wegens uit-
sledigheid, vervangen werd door den heer
J van Boven.
- Door de Nederl. Vereeniging
Huisvrouwen werd aan mej. O. Kuypers
een medaille in broche-vorm en een di
ploma uitgereikt, omdat zij 20 jaar trouw
en eerlijk bij de familie Voorhoeve te
Vlissingen hecfl gediend.
Uit Zuid-Beveland.
Met ingang van 1 December is de
heer Koolhaas le Kr u i n i n ge n als sta
tionschef overgeplaatst naar hel station
Ede in Gelderland. Hel reizigersverkeer
ging de laatste jaren van Kruiningen en
Ierseke voornamelijk over het station
Vlake, waarheen ook de autobussen
den van Kruiningen on Ierseke uit
Voor reizigersvervoer is dan ook het
station Kruiningen—Ierseke opgeheven
Uit Schouwen en Duiveland.
Na afdoening van eenige ingekomen
stukken werd in de Dinsdag gehouden
raadsvergadering van Z i c r i k z e c vast
gesteld de rekening van hel Burgerwees
huis, dienstjaar 1925, in ontvang op
f 11779,57, in uitgaaf op f 9997.39' L.. al-
zoo mei een goed slot van f 1782,17»/?
Aan adressanten J. /Schools en M C.
Kloet werd respectievelijk f 3|5 ön f 110
schadevergoeding toegekend voor onder-
geloopen landerijen.
De gemeenlerckening over het dienst
jaar 1925 werd vastgesteld in ontvang
>p f 155933,03. in uiitgijafop f 1,55163,75,
en met een batig sl>t van f '109,28.
Een adres van ac schippers vereeniging
„Schuttevaer" verzoekend vrijstelling van
li&vengeld voor uit nood binnenvarende
schepen, werd voor nader onderzoek aan
gehouden.
Op het verzoek der karrelicden. in
dienst bij de gemeentereiniging, om even
als vorige jaren in Jiet genot 1o worden
gesteld van verlofdagen, werd besloten
Jiun dit jaar een gratificatie te geven,
doch het volgend jaar met hun wen-
schen rekening te houden
Een voorstel-de Broekert, om de storting
van de f 3 ouderdomsrente, door de
los vaste-arbeiders aan de gemeente-gas
fabriek om te zetten in een loonsverla
ging, werd door den voorsteller tcrugge
nomen, terwijl een voorslol-Catshoek. om
hel loon niel san le tasten en de arbei
ders ook hun pensioen te Laten behou
den, verworpen werd met '11 tegen
stemmen.
Besloten werd de verbetering van hel
carillon van den Stadhuistoren op te
dragen aan de firma Addincks en Co..
voor de som vjin' f8150.
Naar aanleiding van een schrijven van
het "Waterschap Schouwen kan God. Sta
len, inzake hel heffen van 'geschal van
gebouwde eigendommen, werd op voor
stel van E. en W. besloten, eveneens een
schrijven te richten aan Ged. Staten, ver
zoekende in deze eerst gehoord le wor
den, alvorens door Ged. een besluil wordl
genomen.
Uit Zee uwsch-Vl a anderen W. D.
- Bij Kon. besluil is benoemd lot ont
vanger dor directe belastingen en ac
cijnzen le Oostburg, M. R de "Bruyn,
surnumerair der directe belastingen, in
voerrechten en accijnzen ter directie
Breda.
Voor liet departement Sluis
Aarden b u r g van de Mij. lol Nul van
'l Algemeen trad Maandagavond op de
lieer Jac van Elsacker uit Botterdam. In
Middeleeuwsch costuura gaf hij een
boeiende vertolking van Maricken van
Nieumeghen.
Zijn sobere voordracht van „Hel Of
fer", een door hem zelf vertaald frag
ment uit ..Vie des Martyrcs" van George
Duhamel, werd in diepe ontroering aan
gehoord Dal de heer van Elsacker ook
liet vroolijke genre den juisten loon
cn mimiek weel le inden, bewezen wel
zijn Fallclandjes en twee schetsen v;in
Sinclair 't Uitstekende vlotte Vlaamsch
in deze beide Laatstèn vooral, oogst le
een spontaan applaus.
(Voor verder Stad cn Provincie zie
men het Bijvoegsel).
KERKNIEUWS.
- Maandag 1 Nov. j.l. had dc stem
ming plaats van 1 gemachtigden in het
Kiescollege der Ned Herv. Gemeente te
W, e m e 1 d i n g e. Wegens periodieke f -
'reding der hecren Jan Dominions, Jac.
Ruissen, F. Wabeke Azn. en F. Wnbeke
Gekozen werden de hecrcn Joh. van
Klink en II. M. Koole, beiden met '86
stemmen in de plaats resp. van dc hoeren
•1 Dominicus cn J. "Ruissen en werden
herkozen de heeren E Wabeke mei 95
en F. Wabeke Azn. met 97 stemmen. Uit
gebracht 99 stemmen, van onwaarde 2
stemmen
Naar do „Stand." verneemt, hoopt
ds. H. VS. Bouma, die hel beroep naai
de Geref. Kerk van Amsterdam-Zuid bin
nen liet verband, aannam, Zondag 5 De
cember in de Koepelkerk afscheid le
nemen van de Kerk van Leeuwarden;
om 19 Dec. d.a.v. tc Amsterdam-Zuid
intrede le doen.
Bij de Geref. Kerken
Te Botterdam is een vereeniging opge
richt „Woord en Geest", lol bevordering
der Gereformeerde wereld- cn levönsbé-
(schouwing. Als grondslag aanvaardt de
nieuwe vereeniging de^IT. Schrift als
Gods woord en dit naar de opvalling
der drie 'formulieren van eenigheid.
(Woeiisdag 10 November heeft de leden
vergadering plaats die tevens toeganke
lijk is voor alle bezwaarden te Rotterdam
en omgeving zoowel heeren als dames.
De bedoeling is op deze vergadering de
sjatuten le doen vaststellen alsmede hel
werkprogram voor de a.s wintermaan
den in gereedheid le brengen.
Geref. Kerk.
Bedankt voor het beroep naar Nieuw-
dorp door ds. K Winkelman le Maas
tri chl.
ONDERWIJS.
- Te Arnhem slaagde voor hel diplo
ma machineschrijven Folmer s tienvin.
gers-systeem hetwelk werd uitgereikt
door dc Fed. van Ned. Steno-lecraren I.
Pitman, Mej H. J. Engels, alhier
- Benoemd tol onderwijzers bij het
vrije openbaar onderwijs, cursus 1926-
1927 te Schore de heeren M- Maas
en P. Baurdoux, heiden aldaar
LANDBOUW.
Dc lieer A. P Dingeman'se le t.
Laurens behaalde met zijn Papillon-
voedster op de Nationale Ten toonstelling
le Bavneveld een eersten prijs
Hel hoofdliesluur fler Groninger
Maatschappij van Landbouw houdt op
10 dezer te Groningen een vergadering,
waarin K. J A. G. baron Collót d'Escury,
voorzitter der Eerste Nederl. Coöp Beet
wortel suikerfabriek te Sas van Gent, een
inleiding zal houden over de wensche-
lijkheid van overheidssteun voor de sui
kerindustrie.
RECHTZAKEN.
Voor de Haagsche rechtbank heb
ben terecht gestaan een kleermaker en
een koopman, beiden uit Den Ilaag, we
gens inbraak in het perceel Jan vaat
Nassaustraat 82. bij welke inbraak ver
sierselen van een paar ridderorden wer
den ontvreemd.
Na verhoor van verschillende getuigen
eischte het O M tegen ieder 4 jaren
gevangenisstraf. Dc verdedigers pleitten
vrijspraak.
- De Zesde Kamer der rechtbank le
Amsterdam heeft vernietigd hel vonnis
an den kantonrechter, waarhij twee le
den van den Algemeenen Bond van Han
dels- en Kantoorbedienden, die in dienst
waren geweest bij de N. V „Elcclrolux",
wegens het hinderlijk volgen van een
werkwillige, werden veroordeeld lol eev
maand hechtenis.
Hel O. M. had in liooger beroep beves
tiging van dit vonnis gecischl.
Opnieuw rechtdoende, veroordeelde d;c
rechtbank beden beide verdachten tot
een week hechtenis.
- De Arnhemsche rechtbank hoeft uit
spraak gedaan in de zaak van een be
stuurder van een trein der Geldersche
Tramwegmij, aan wiens schuld het zou
zijn te wijten dat op S Augustus te Velp
een tramtrein ontspoorde, waarbij eenige
passagiers licht werden gewond.
De rechtbank veroordeelde den Ver
dachte tot een week gevangenisstraf, de
cisch was twee weken hechtenis.
HANDEL, NIJVERHEID EN
VÏSSCHERIJ.
Faillissement.
Ilei faillissement van I-I. de Kruif,
koopman te Ter neuzen, curator Mr.
G. D B. ter Braakc le Almelo, is ge
ëindigd.
VERKEERSWEZEN, POST EN
TELEGRAFIE.
Pakket post met de V e r c e n i g de
Stalen
De beslaande overeenkomst piel de
Vereenigde St3lcn van Amerika betref
fende het rechtslrceksch pakketpostver-
kcer is door een nieuwe overeenkomst
vervangen. De volgende bepalingen zijn
of worden van kracht
1. Toegelaten zijn ook postpakketten
van 5 tot 10 K.G IIcl port daarvan be
draagt (rechtstreeks over Rotterdam per
Holland—Amerikalijn) voor pakketten van
5 tot 7 K.G. f 4. boven) 7 tot 10 K.G.
f 5.
2. In elk pakket moet een afschrift van
hel adres worden gesloten
3. De bepaling, dat gewone pakketten
niet mogen worden verzegeld, is verval
len Verzegeling behoeft echter niet meer
le worden gevorderd.
'i. Evenals tot nu toe wordt geen scha
devergoeding verleend voor het verlies,
enz. van gewone pakketten.
5. Nu ook postpakketten met aangege
ven waarde zijn ingevoerd, is de waarde-
aangifle verplicht voor pakketten, inhou
dende geldstukken, goud of zilver, be
werkt of niet. en andere kostbare voor
werpen.
Dc verzegeling van waardepnkkelten
is verplicht overeenkomstig de interna,-
