5roca3es
Uve^r7>
z^muLsie
L
Mi
So. 243.
Vrijdag 15 October 1926
169' Jaargang
MIDDELBURGSCHE COURANT.
Bij dit nummer behoort een Bijvoegsel.
kameroverzicht.
Tweede Ka mer.
Zitting van Donderdag.
Het zal dus waarschijnlijk Februari
worden eer het verdrag met België in be
handeling zal worden genomen.
Immers 9 November zal met de be
grooting moeten worden begonnen, wil de
Kamer vóór het einde van het jaar daar
mee gereed komen. En er is weinig kans
op dat de Kamer vóór 9 Nov. nog zoo
veel tijd zal overhouden dat ook nog heti
verdrag zal kunnen worden behandeld.
Nog altijd is er geen eindrapport over
het verdrag uitgebracht. Het schijnt dat
er door de commissie nog eenige vragen1
aan den Minister zijn gedaan.
Maar bovendien gaan eenige andere ont
werpen vóór:
de afschaffing van de rijksopcenten op
de rijksinkomstenbelasting;
de wijziging der successiewet; en
de wegenbelasting.
En voorts de interpellaties over de mi
litaire relletjes.
Dan zal de beschikbare tijd we] opge
bruikt zijn.
Gister zijn eerst een aantal kleine ont
werpen afgehandeld.
En toen volgde de interpeIlatie.-C ra-,
mer over de houding der Indische regee0
ring ten opzichte van de bekende plan
nen van den Politiek-Economischen Bond
in Oost Java om met steun van den Java
Suiker? .Werkgeversbond een anti-commu-
fcnistische actie op touw te zetten.
Die interpellatie was minst genomen
overbodig, want in de Eerste Kamer is er
al over gesproken door den partijgenoot
van den heer Cramer ,mr. Mende!». Te
meer overbodig daar toen reeds was ge
bleken dat .do regeering zelf niets van
die plannen heeft geweten. Ook in den
"Volksraad zijn van regeeringswege ge
ruststellende meedëelingen gedaan.
Toch achtte de heer Cramer het noo-
dig een zeer langdurige rede te houden
en een motie in te dienen waarin net
ongewenscht werd genoemd dat de regee
of een van haar organen bijzonderen steun
verleent aan een politieke partij.
De heer Drooglever Fort u ij n
merkte echter op, dat iedereen die motie
zou kunnen steunen behalvede com
munist de Visser ,die immers dat systeem
in Rusland prachtig vindt!
Minister Koningsberger noem
de echter de motie overbodig en onge
wenscht daar zij een verkeerden indruk
zou maliën. Hij gaf toe dat de Indische
regeering onvoorzichtig is geweest door
niet voldoende inlichtingen te vragen.
Maar de heele kwestie is z.i. een zaak
met eenvoudige kern die door allerlei
verdichtselen is opgeblazen.
Vandaag wordt er over de motie ge
stemd.
BINNENLAND.
de reeletjes te assen en te
ede.
De Minister van Oorlog heeft, in ver
volg op zijn antwoord aan den heer
Schaper een uitvoerig rapport overge-
legd van een onderzoek naar de mili
taire relletjes.
Allereerst naai' die te Assen.
Na een uitvoerig overzicht te hebben
gegeven van de gebeurtenissen, welke
beschrijving overeenkomt met het reeds
gemelde, schrijft de Minister hel volgen
de ov.er de aanleiding en de oor
zaken
Een eigenlijke aanleiding voor het ont
slaan van ongeregeldheden is bij het
onderzoek niet kunnen worden gevonden
althans geen redelijke aanleiding. Over
de ligging, de voeding, noch over de on-
Tvonden behandeling is geklaagd;
jS hel bezwaar geuit, dal de oefening van
hel 12de regiment infanterie op deii be-
w uslen dag te zwaai' is geweest. Zooals
uit de hierna nog afzonderlijk te be'stehrij]
ven oefening op dien dag zal blijken, kon
pit echter aan de leiders van de oefening
niet tot grief worden gemaaldIntegen
deel hebben dezen alles gedaan, wal mo-
was om de oefening te verlichten
.'et onverwacht zeer warm werd.
nferkwaardige verschijnsel doet zich
óok voor, dat de ongeregeldheden,
oh nagenoeg niet bij het vermoeijde
ide regiment, doch in hoofdzaak bij het
le hebben voorgedaan en wel onder
Hoofdleiding van iemand, die zelf niet
was mede uitgerukt. Tijdens de samen
scholing werden nog enkele losse als het
ware in haast bijeengezochte klachten
vernomen over sokken, le weinig onder
goed, over het betalen van schuld, nog
afkom slig van de vorige opkomst, en der
gelijke klachten, die geen enkele maal
langs den legalen weg naar voren zijn ge
bracht. #Als vaststaand mag dan ook wor
den aangenomen, dat er geen klachten
bestonden die grond hebben kunnen ge
ven voor een dergelijk massaal optreden
als heeft plaats gevonden. Integendeel
mag worden aangenomen, dal de sfeer,
om een dergelijk optreden mogelijk te
maken, van buiten af en kunstmatig is
gewekt.
Zeer waarschijnlijk hebben enkele ele
menten een goede gelegenheid gezocht
om een le voren opgezet plan ten uitvoer
te brengen en deze gelegenheid daarbij
gevonden in de omstandigheid, dat de
troep ontstemd was door de gehouden
oefening en ten onrechte in de meening
verkeerde, dat den volgenden dag een
divisie-oefening zou worden gehouden,
waarvoor een uur vroeger zou moeten
worden opgestaan. Het gcheele verloop
van het voorgevalle wijst er op, dat een
leidende gedachte heeft voorgezeten bij
de ontwikkeling van de gebeurtenissen
eerst een dronkemansrelletje in de can-
tine, daarna het vormen van een deels in
stemmend deels nieuwsgierig publiek, ge
volgd door het makenvan herrie door
zingen, joelen en stellen van eischenx
kortom, in het kijken hoever men kon
gaan met het scheppen van wanordelijk
heden en het daardoor aantasten van de
tucht en het gezag van de meerderen.
De opzet der ongeregeldheden valt in het
voorgevallene duidelijk le herkennen; het
verloop hadden de aanleggers uiteraard
niet in de hand.
Met reden kan worden aangenomen,
dat, ook al handen op 20 Seplemoer
te Assen geen vermoeiende oefeningen
plaats gehad, een poging tot het verwek
ken van ongeregeldheden toch niet zou
zijn uitgebleven. Hiervan zijn de bijtijds
onaerdrukte ongeregeldheden te Ede, na
genoeg op hetzelfde uur aangevangen, en
zonder eenige redelijke aanleiding, hel
beste bewijs.
De bodem voor dergelijke uitspattingen
wordt sinds lang en systematisch gelegd.
Het communistische dagblad De Tribune
laat niet na op voor buitenstaanders
haast ongelooflijke wijze de dienstplich
tigen legen het militaire gezag op te hit
sen, en, hoezeer aan den invloed van
dat blad niet al te groote waarde moet
worden toegekend, mag deze toch niet
worden weggecijferd. Honderdtallen over
drukken uit Dc Tribune, getiteld- „Uw
hoofd, Uw hart en Uw geweer zijn in
de kazerne verspreid; van welken aard
(deze en dergelijke schrifturen zijn, ont
snapt veelal aan de aandacht van dege
nen, die aan dergelijke lectuur niet de
voorkeur geven. Daarom heeft onrler-
getcckende gemeend goed 1e doen en
kele manifesten en drukwerken, die in
de kazerne te Assen verspreid werden,
hierbij over te leggen, Ier inzage van
de leden.
Doch niet alleen communistische in
vloeden zijn hierbij in het spel. Zonder
eenigen twijfel is de invloed van den
dusgenaamden „Ontwapeningsdag" en der
ie dier zake gelegenheid gehouden rede
voeringen, midden in de herhalingsoefe-
der infanterie gehouden, een niet
te miskennen factor geweest. Het ont
vankelijk gemoed van jonge menschep
komt spoedig onder den indruk van der
gelijke redevoeringen en optochten en
net nehoefl geen verwondering le wek
ken, indien vele der le Assen aanwezigen
de meening zijn toegedaan geworden,
dat een deel van de taak ,.om hel mili-
tairisme neer te slaan en de herhalings
oefeningen onmogelijk te maken" op hun
schouders was komen le rusten.
Afgescheiden daarvan is in een ge
deelte der pers in den laatsten lijd zulk
een felle campagne tegen allen, dfe in
i iCger met gezag ztjn bekleed en dat
durven handhaven, gevoerd, dat het niet
te verwonderen is, dat het tot een uit
barsting als te Assen is gekomen. Indien
de ontwapeningsactie, als politieke eïseh,
niet vrijgemaakt kan worden van recht-
strcekscbe aanvallen op het leger en
zijn gezagvoerders, zullen dergelijke in
cidenten zich blijven voordoen, tot scha
de van de dienstplichtigen, die "iusschen
hamer en aambeeld komen.
De oefening.
Vervolgens geeft de minister nog inlich
tingen op de vragen van den heer Scha
per over den aard der oefening.
Daarbij wordt opgemerkt dat, overeen
komstig de veel voorkomende opvattingen
bij de bevolking der Noordelijke pro
vinciën, vele manschappen, niettegenstaan
de de hitle, huil dikke wollen onder-
kleeding hacklen aangehouden. Zoo con
stateerde een officier van gezondheid dat
vrsclvillende manschappon zeer dik ge
kleed waren en deze kleeding niettegen
staande de warmte niet hadeïen vermin
derd. Er was een man die onwel was
geworden en moest worden onderzocht,
welke drie truien over elkaar had aan
getrokken.
Aanvankelijk was do weergesteldheid
niet van dien aard ,dat wijziging van de
ontworpen oefeningen noodig werd ge
oordeeld. In de morgenuren was hot warm
doch er woei een verkoelende wind. Niet
temin heeft do regimentscommandant ge-
1 last, dat alle bewegingen op het gevech^s'-
veld in don gewonen pas zouden ge
schieden. Toen do wind tegen 2 uur ging
liggen, werd het buiten verwachting bij
zonder warm.
Bij het 12de regiment infanterie waren
op de gezamenlijke sterkte van 675 man
62 uitvallers, waarvan 20 op den heen-,
marsch. Er is een autobus gehuurd voon
de achterblijvers, die zulks noodig had
den, terwijl de regimentsarts zijn particu
liere auto heeft ter beschikking gesteld,
waarmede 7 achterblijvers zijn opge
haald. Te 6.30 nam. waren alle man
schappen binnen de kazerne teruggekeerd.
Hét''optreden van do wacht en van de
militaire politie acht de Minister volkot-
men gewettigd en hij betreurt; het tpn
zeerste dat door liet ingrijpen Van een ka
pitein de wacht verhinderd werd den eer
sten keer in te grijpen.
De getroffen sergeant van Munneke
stond op 60 M. afstand, en moét de moR
een overweldigende stem uitgeroepen som
matie van den wachtcommandant heb
ben gehoord. Aangezien na de sommatie
nog 2 maal in de lucht werd geschoten
had v. M. nog 3llen tijd zich te verwij
deren.
De relletjes te Eede.
Na een korL relaas van hetgeen in
Ede gebeurde, schrijft de Minister:
Voor hel uitbreken van de ongeregeld
heden is geen enkele aannemelijke re
den naar voren gebracht kunnen worden.
Het feit, dat overigens ten onrechte
enkele manschappen in de meening ver
keerden, dat 2 dienstplichtigen door de
polilietroepen in arrest zouden zijn ge
steld, had op zich zelT nimmer aanlei
ding tot de voorgevallen grove onregel"
matigheden kunnen geven, indien bij den
troep, die zich in geen enkel opzicht
te beklagen had, niet kunstmatig een
stemming van verzet was gewekt.
Door verschillende omstandigheden is
de indruk verkregen, dat de op 19 Sep
tember 1926 tc 's-Gravenhage gehouden
meeling veel heeft bijgedragen lot het
brengen van een ongunstige stemming
onder de militairen. In groolen getale
zijn, o.a. bij het 10de regiment infanterife,
opruiende pamfletten verspreid, in hoofd
zaak na de genoemde meeling.
Voorts wordt vermoed, dat van zekere
zijde propagandisten en raddraaiers van
gelü worden voorzien, om militairen te
trakteeren, hen daardoor op ïe winden
en zoodoende te bereiken, dat hel ver
wekken van wanorde wordt bevorderd.
Dit vermoeden vindt steun in het feit,
dal op Maandag 20 September omstreeks
9 uur namiddag een militair m een nabij
de kazerne te Ede gelegen café de zich
daar bevindende soldaten op "bier trak
teerde en vervolgens op een tafel klom,
waarna hij een zeer oproerige toespraak
hield, daarin aanhitsende tol onmiddellijk
(daadwerkelijk verzet toen deze mili'-
lairen zich naar lie kazerne begr ven,
moesten twee hunner, wegens ongepast
optreden tegenover een hoofdofficier in
arrest worden gesteld.
lil de kazerne is voorts opgemerkt, dal
2 hiilitaireii klaarblijkelijk bezig waren
de anderen le bewegen lot verzet.
bracht aan Amsterdam ,waar een dia^
niantslijperij, het gebouw van "de Ned.
Hand. Mij. en het Koloniaal Instituut
werden bezichtigd.
DE STORMSCHADE AAN RE ZITDElt-
ZEEW ERKEN.
Het Nederl. Correspondeiiticburcau in
Den Ilaag meldt:
In verband met de in do pers de, ronde
doende berichten over ernstige schade,
elke door tien storm van 9—10 Oct.
aan de Zuiderzeewerken zou zijn toege
bracht, kan v. órden meegedeeld, dat die
schade geenszins van zoo crnsligen aard
is, als die berichten zouden doen vermoe
den, en zich bepaald heeft lot het weg
slaan van ©enigen grond ©n liet besclia©
digeh van enkeie slecnglooiiaigen van de
pas voltooide of nog in uitvoering zijnde
dijk- en oeverwerken langs de Noord
zijde van Wieringcn. alsmede Tol het
wegslaan van eenige kortelings boven
laagwater gebrachte gedeelten van den
Kofleeindam voor den in aanleg zijnd en'
dijk van den proefpoldor bij Andijl;
Aan den afsluitdijk van het Amsteldiép
en aan de dijk- en kanaalwerken langs
de Noordhollandsche kust is geen schatte
nil eenige beteckenis toegebracht.
DE ZOON VAN DEN KONING VAN DE
HEDJAZ.
Emir Feisal ,de zoon van den Arabi.-
sehen sultan van Nedjd, die sedert 1925
zijn gezag hooft uitgestrekt over geheel
Arabic, en tot Koning van Mekka is uitget-
roepen, is gister op Het Loo in een par
ticuliere audiëntie ontvangen door H. M,
de Koningin, aan wie hij den dank Van.
zijn vader betuigde voor zijn erkenning
als vorst door onze regeering. Een derge
lijke boodschap is hem ook opgedragen bij;
den Engelschen Koning en bij den Presi
dent van Frankrijk.
De Emir en zijn Minister droegen
fraaie Arabische plechtgewaden. De Ko<-
nigin heeft hem liet Grootkruis van den
Oranje Nassau,-orde verleend.
1 Heden heeft de Emir een bezoek ge©
(Jit Stad en Provincie.
Uit Middelburg.
De busjes, wier inhoud gebruikt
wordt lol verstrekking van verstei-kend
voedsel aan tuberculoselijders vanwege
de Vereeniging tot bestrijding der Tuber
culose te Middelburg, bij diverse in
gezetenen geplaatst, hebben over het 3de
kwartaal van dit jaar opgebracht f 169.70.
o
Uit Walcheren.
Op den N. Yliss. Weg te Souburg
nabij het Wissel, had dezer dagen een
aanrijding plaats {usschea de electrische
tram en een bodewagen van v. d. E
uit Middelburg. V. d. E., die blijkbaar
niet tijdig genoeg voor de naderende
tram kou uitwijken, daar een wiel van
zijn wagen dreigde af te loopen, ging de
tram tegemoet en beduidde den bestuur
der te stoppen. Echter zonder resul
taat. Een botsing volgde. De motorwagen,
een der nieuwste typen, en de bodewagen
werden vrij ernstig beschadigd.
Persoonlijke ongelukken kwamen niet
voor.
"Van een en ander is proces-verbaal
opgemaakt.
Uit Zuid-Be vel and.
Donderdag heeft de raad djer ge
meente Nisse de gemeentebegrooting
1927 goedgekeurd en voorloopig vastge
steld in ontvang en uitgaaf op f 20088.39!/»
met 'n post van onvoorzien ad f545.341/»
Bij den landbouwer J. Boonman,
te Ovezand liepen de runderen op de
klavers. Vijf er van werden „dik", waar
van er twee barsten. Hieruit blijkt hoe
gevaarlijk het is zijn beesten te laten gra
zen op de klavers.
Ten nadoele van den- fruithandelaar
C. v. d. Vliet te K ape lie werden circa
K.(ï, appelen ontvreemd.
Dc klein-landbouwer J. de J. te
K ape lie verstrekte melk van koeien
die niet vrij waren van mond- en klauw
zeer, aan zijn jonge varkens, waarvan er
zeven stierven. In deze geme/enle Is ?n
de Jaatsle dagen deze gevreesde ziekte
toegenomen en 'is de melk moeilijk ver
krijgbaar.
Uit Tholen.
Te S t a v e n i s s e is door de stor
men en het hooge water der laatste,
dagen aan don provincialen steiger nog
al eenige schade aangericht.
o
Uit Zeeuw sch-Vlaanderen O. D.
Door dc hiarcchaussée te Honlo-
nissc is proces-verbaal opgemaakt tegen
verschillende personen die zich schuldig
hebben gemaakt aan diefstal van
schecpsbcnoodigdhedcn, die ondjer die
jemecnle aan den zeedijk waren aange
spoeld en afkomstig waren van een in
den nacht van, 9 op 10 October j.l. onder
Ossen isso tengevolge van den storm
lek geslagen en gezonken met suikerbie
ten geladen scJioepje.
Uit Zeeuwseh-Vlaanderen W. D.
Op een door de afd. West-Z. Vlaan
deren van het Alg. Ncd. Verbond belegde
openbare vergadering te O o s t b u r g,
werd, na een rede van den heer E. P.
d. Werff, een motie aangenomen,
waarin de verwachting werd uitgespro
ken dat hel aanhangig verdrag Neder
land—België door de Tweede Kamer
worpen zal worden. Besloten werd deze
motie op te zenden naar de Slafen-Gei-
neraal en ze te doen publiceeren in de
pers.
-- Woensdag vergaderde de raadt van
Waterland kerkj e. Geïnstalleerd
werd de heer .7. Vermeulen als nieuw lid
(vacature C. van Dixhoorn die de ge
meente heeft verlaten).
De geloofsbrieven van R. Boeije wer
den onderzocht en lol diens toelating
werd besloten.
De begrooting voor 1927 werd vastge
steld in ontvang en uitgaaf op f 20.640 62,
met oen post voor onvoorziene uitgaven
van f 1051.07.
„)0({>rcitveel incjenomen)
dcofjoncje Moeders, die
kracht icie kinderen
wenschen
qratisbfj§5§hure
(Ingez. Med.)
sen, Vlissingen; H. van Gorsel, Oud©Vosse
meer; W. H. van Gorsel, P. J. Klompe,
'sf-H.Arcndskerke; P. Koster, Axel; A. J.
Luijk, Kamperland; J. Mesu, Arnamuiden;
J. F. Meulenberg, WolfaartsdijkP. MinJ-
derhoud, Borsselon; J. J. Mol, Biezelinge;
B. M. van Nieuwenhuize, Goes; J. L'.
van Nieuwenhuizen, N en St. Joosland;
J. A. Nieuwenhuize, Krahbendijke; R. J.
Scheele, Biezelinge; C. J. Schippers, Kam©
perland en C. H. "A. Stoutjesdijk, Thot-
len.
Tol de 2e klas zijn alsnog bevorderd:
H. B. Pilaar. Goes; C. .Meeüwse, Kfoefini,-
ge en P. A M. Overbeeke, Baai land 'de Z.
KERKNIEUWS.
De Bisschop van "Breda heeft be
noemd tot pastoor te Eede den heer C.
Vos.
BUITENLAND.
Geslaagd voor derden stuurman,
groote vaart, de heer C de Wolff, al
hier, leerling van de Kweekschool voor
de Zeevaart te Amsterdam.
o
R ij k s L a n d b o u w w i n t o r s c h o o I.
te Goes.
Toegelaten tot de eerste klas: A. van
Altena, Goes; E. P. Bonte, Rilland: M,
J. Doeleman. Wissekerke; R. E. Gillis-
Algemeen Overzicht.
Asquith en de liberalen.
Lord Oxford en \squith, zooals hij
tegenwoordig heet, heeft het leiderschap
der liberale partij neergelegd, mede in
verband met zijn 74 jaren, waardoor hij
zich niet meer zoo krachtig en gezond
voelt voor deze zware taak. Bovendien
heeft hij een ernstig «meningsverschil
met Lioyd George over de algemeen©
staking. Zijn aftreden wil echter niet
zeggen, dat hij zich uit hel partijteven
terugtrekt; integendeel, hij hoopt het land
en hr-t liberalisme nog menige dienst le
bewijzen.
WijnwcrkcrsslakiiiS.
Het is wel een eigenaardig verschijn
sel, dal zich heeft voorgedaan!
Gisteren is hel resultaat meegedeeld
van dc stemming in de districten over
de motie, welke het congres van af
gevaardigden der mijnwerker verleden
week heeft aangenomen, tot hel terug
roepen van de veiligheidsmannen, het
leggen van een embargo op steenkool
uit het buitenland, het heffen van een
omslag van andere vakvereenigingen en
het staken van het verwerken van reeds
gedolven voorraden. \an het slot van
de bestuursvergadering werd medege
deeld, dat de motie met een meerder
heid van 460.150 stemmen tegen 284 330
is goedgekeurd. Nottinghamshire en Lei
cestershire hebben nog' niet gestemd.
Nu wil hel geval, dat de meeste vei
ligheidsmannen niet zijn aangesloten bij
het mijnwerkersverbond en de spoorweg
en transportarbeidershonden niets van
een embargo of een heffing onder de
leden wil weten. Bovendien heeft een
bestuurslid van de grootste der vakver
eenigingen van veiligheidsmannen, mon
teurs en machinisten gezegd, dal niet
meer dan 5 pCf. van de 80 000 vakge
noot en aan het besluit gevolg zouden
geven; dit waren de extremisten die men
natuurlijk in elke vakvereeniging telde,
maar de anderen zouden rustig hun
plicht blijven doen.
Waar blijft dan de waarde eener der
gelijke motie?
Ten slotte is er dan nog de motie door
het labourcongres aangenomen, waaruit
ook moeilijk eenige steun tot verscher
ping van dear strijd kan worden geput.
Zoodal niemand zich ©enigszins be
zorgd maakt over d© meerderheid, waar
mee de bovenbedoelde motie is aange
nomen. Al heeft Baldwin 't loch nog
geraden geacht maatregelen te "beramen
om alle mijnen zonder onderscheid te
gen mogelijke sabotage te "beschermen.
De vereeniging van steenkolenhande
laren in Londen heeft gisteren den prijs
jder steenkool voor huisbrand met een
stuiver per centenaar verminderd, ten
gevolge van de toeneming van "dó pro-
