NIEMEIJERS
NIEMEIJERS
no. 232
Zaterdag 2 October 1926
169' Jaargang,
MIDDELBURGSCHE COURANT.
Dit nummer bestaat uit TWEE bladen.
EERSTE BLAD.
NA MOGELIJKE VERWERPING
VAN' HET VERDRAG MET BELGIE.
Eén punt uit de Memorie van Ant
woord zij reeds dadelijk naar voren ge
bracht.
Bij bet verschijnen van het tweede af-
deelingsverslag over het verdrag met
België heeft daarin veel aandacht getrok
ken de meedeeling: I
„Daarom d. w. z. omdat zeer
vele leden een verwerping zouden
betreuren, vanwege de verhouding
met België en voorts omdat ook
België belangrijke tegemoetkomingen
voor de goede onderlinge verhouding
over zal hebben daarom werd air
gemeen de hoop uitgesproken, dat
de regeering, om hel verdrag voor
de Staten Generaal aannemelijk te
maken, met de Belgische Regeering
opnieuw in onderhandelingen zal
treden om te streven naar wegn^
ming van de nog groote en voor taJr
rijke leden der Kamer onoverkpr
melijke bezwaren.
Dit zou kunnen geschieden door
een nader protocol, maar beter nog
door een gewijzigd, traktaat.''
Die „algemeene hoop" in zulk een stuk
was een hoogst belangrijke aanwijzing
voor deai Minister van een algemeen»
stemming.
De Minister heeft dan ook in zijn antr
antwoord allereerst die kwestie behan
deld en afgewezen.
De inmiddels geschiede aanneming van
het traktaat door de Belgische Kamer
sluit z. i. nadere onderhandelingen uit.
Maai" bovendien kon niet in het demk^
beeld der Kamer getreden worden om
dat in het verslag niet waren aangewezen
welke de punten waren waarover een na
dere regeling de algemeene instemming
had; terwijl verschillende bezwaren
tegen de grondslagen van het ver
drag waren gericht. En volgens den Mi
nister, zijn onderhandelingen met zooda
nige strekking bij de behandeling van
een gesloten verdr.agJ7,7ninder gebruike
lijk" terwijl de regeering rekening zou
zou hebben moeten houden met de por
sitie die bij een negatieve uitkomst zou
zijn ontstaan.
In hoever het „minder gebruikelijke"
ook beteekenen moet het „onmogelijke",
laten we voor het oogenblik rusten.
De belangrijke bcteekenis van deze
verklaring is, dat er geen uitzicht is op
een alsnog in het verdrag aan te brengen
wijziging, zoodat de Kamer er over zal
hebben te beslissen zooals hel verdrag
nu luidt, mei het Protocol.
Daarmee zijn de kansen op aanneming
niet verbeterd.
We zeggen niet dat de verwerping vast
staat. Daar is nog niets van te zeggen.
We hebben nog onlangs bij liet fel be
streden handelsverdrag met Duitschland
gezien, hoe weinig houvast men aan het
afdeelingsvcrslag heeft voor het werke
lijke lot van een ontwerp.
Maar de mogelijkheid van een ver
werping wordt er door vergroot.
Hoe wordt dan do positie?
Dit de Mem. van Antw. is ook geble
ken, dat er géén geheime motieven van
internationalen diplomatieken aard ach
ter het voorstel schuilen. De minister
verklaart daarin uitdrukkelijk, dat slechts
een ontkennend antwoord gegeven moet
worden op de vraag: of er ook overwe
gingen in hel spel zijn, die bezwaarlijk
jn het openbaar kunnen worden mede
gedeeld. Zelfs de opvatting dal de inhoud
van het verdrag „in verlegenheid en
druk zou zijn geboren, en dat daarin
een exceptie zou kunnen liggen om zich
thans daaraan te onttrekken," wordt door
den Minister afgewezen, als miskennend
den gedachlengang, die aan hel verdrag
en het Nederlandsche standpunt ten
grondslag ligt.
Mag en moet nu de mogelijkheid van
verwerping mei haar gevolgen alleen be
schouwd worden uit oen oogpunt van
on ze betrekkingen ntel België?
Volgens de beschouwing van den Mi
nister in zijn eerste Memorie v. A. moet
er bij verwerping rekening worden ge
houden „mei den terugslag daarvan op
dc verhouding tusschen Nederland en
België en op de oriëntatie der Belgische
politiek", evenals met het effect van düe I
verhouding lc-n opzichte van dc andere
bij deze herziening betrokken narlijen.
Dat zijn dus: Frankrijk en Engeland.
Een vraag: gelool'l men dat de Bel
gische politiek, die zich sedert den oorlog
zeker niét ia onze richting heeft geori
ënteerd, dat wèl zal doen ails het verdrag
wordt aangenomen? Of dat Engeland er
zich bijzonder warm over zal maken,
wanneer onze Kamer niet geneigd mocht
blijken aan België de concessies te geven
die in het verdrag liggen opgesloten?
We meenen beide vragen ontkennend
te moeten beantwoorden.
We gelooven wel. en verwachten ook,
dat na een verwerping in België veel
ontstemming zal heërschen. En we zijn
niet zoo optimistisch om te denken dat
men daar in eigen binnenste zal inkeeren
met dc vraag, of de houding van België
ten onze opzichte dadelijk na den oor
log met de grievende annexatie-eischen
wellicht de geneigdheid der Nederlan
ders om aan België tegemoet te komen,
heeft bedorven.
Maar zal die ontstemming van zulk
een blijvenden aafd zijn, dat er geen
kans meer is op een nieuwe onderhan-
Het Provinciaal Watersnood Cor
mité in Zeeland heeft zijn taak ten op
zichte van de leniging van nood en scha
de, veroorzaakt door den abnormalen
hoogen waterstand van den vorigen win
ter, beëindigd.
In totaal werd aan giften ontvangen
voor Zeeland f 9291.05V?-
Aan Voorziening ih onmiddellijke®
deling over een andersluidend verdragMOO(1 wer(j uitgegeven f1000.
T ..In— I,.Inl 1..,» ..I -T5-0
Laten we niet vergeten dat helt al eens!
gebeurd is, dat een geteekend en door
een der [partijen reeds in de kamers aan
genomen verdrag, door de andere partij
verworpen werd.
Dat was in 1876 bij het verdrag over
dc verbreeding van het Kanaal van Ter-
neuzen, waarin tevens een regeling van
de differentieele spoorwegtarieven voor
Terneuzen was opgenomen.®) Ook toen
is er een geweldige oppositie tegen het
verdrag ontstaan, maar toen in België,
speciaal in Antwerpen, dat zulk een be
voorrechting van Terneuzen niet wensch-
te. Ook toen is dank zij die oppositie het
reeds door de Ministers geteekonde,
en ter goedkeuring voorgelegde ver
drag tusschentijds gewijzigd, o a. doof
die begunstiging van Terneuzen slechts
voor 15 jaar te doen gelden. En hoewel
toen de Nederlandsche Kamers het ge
wijzigd verdrag hebben goedgekeurd, is
liet door de Belgische Kanier verwor
pen!
Dal gold wel niet een verdrag van den
omvang van het nu aanhangige. Maar het
was toch een verdrag waarover groote
beweging gaande was. In België leidde
o*e verwerping zelfs tot een ministeri
eel© crisifs.
Heeft men toen ook gezegd, nu is
er geen gelegenheid meer om de onder
handelingen te heropenen? Heclemaal
niet. Ze zijn cenigen lijd later herval,
en in '79 is een nieuw verdrag aan de
goedkeuring der beide volksvertegen
woordigingen. voorgelegd, die het toen
aannamen.
Moeten wc dan nu bang zijn voor de
gevolgen van een verwerping, zoo zelfs,
dat we reeds de kritiek moeten matigen
bij de gedachte—aan die gevolgen7 \\V
meenen van niet. De Kamer zal goed
doen hel verdrag te beoordeeleu in zijn
gevolgen voor ons, zonder angst voor het
geen er zou mogen gebeuren als de Ka
mer de concessie^ als té" ver gaand, wei
gert.
Een verdrag met België is noodzakelijk,
en een herziening van verschillende on-
derdeelen van het verdrag van '39 gc-
wenscht. We stellen ook hoogen prijs op
een goede verstandhouding lol België
Maar de prijs door dit verdrag bepaald,
is ons té hoog, en kwetsend voor ons
nationaal zelfbewustzijn.
Het is zeker wel merkwaardig dat
in dat verdrag van 1876 de differentieele
spoorwegtarieven voor Terneuzen wa
ren geregeld, terwijl nu de Minister in
zijn tweede Mem. v. Antwoord die dif
ferentieele tarieven een administratieve
maatregel der Belgische regeering noemt,
die niet in liet verdrag thuisbehoort",
omdat dit alleen de herziening van de
scheidingsregcling van 1839 betreft. Was
dat verdrag van 1876 inzake het Ter no u-
zensche kanaal niet ook een herziening
van een regeling die in het verdrag van
1839 geboren werd Evengoed ids nu dc
heele regeling inzake het kanaal nasr
Moerdijk?
Uit Stad an Provincie.
BINNENLAND,
OP
IIET UITSTEKEN VAN DE VL.iG
VERJAARDAGEN VAN HET
KONINKLIJK HUIS.
Kaar aan dc K. 11. Crl. ter oore komt,
bestaat bij de regeering het aanvankelijk
voornemen een algemeeuen maatregel
van bestuur uit te lokkeu. waarbij de ge
meentebesturen met de zorg worden be
last, op verjaardagen van de leden van
het Koninklijk Huis de vlag uit te steken.
Wlij herinneren eraan dat dc gemeente
raad van Goor in Auguslus besloten heeft
op den verjaardag van de Koningin niet
te vlaggen. Hetzelfde geschiedde reeds
I eerder in enkele andere gemeenten, waai
de meerderheid van den raad en de
burgemeester sociaal-democraten zijn.
NOG EEN SCHENKING A AN DR. VAN
AALST.
Blijkens een in de vergadering van de
Kamer van Koophandel en Fabrieken
te 's Hertogenbosch voorgelezen bric F
van de Kamer voor West-Friesland te
Hoorn, heeft dr. C. J li. van Aalst, pre
sident van de Nederlandsche Handel
Maatschappij te Amsterdam, het perceel
Groote Oost 55 te Hoorn, waarin hij ge
boren is, aan genoemde Kamer in eigen
dom afgestaan.
Aan schadevergoedingen te:
Boschkapellef 3723.40;
Stoppeldijk f2009.50,
Graauw f 407
Hengstdijk f435.50;
Ossenisse f 413;
Axel f 124.50;
Hoek f42;
Hontenisse f60;
Biei-vliet f110.
Aan onkosten f 55.45.
Totaal uitgegeven f8380.35.
Het saldo blijft in kas bij het Provin
ciaal Comité.
—o
Dit Middelburg.
Het Burg. Armbestuur van M i d-
d c 1 b u r g zond ter voorziening in de
vacature W. A. de Rijcke Sr. aan den
gemeenteraad de volgende aanbeveling:
de heeren Mr. J. A. Fokker en J. W.
Kögele r.
Heden herdenkt de heer J. F. Kis
ting den dag, waaróp hij 50 jaren in het
houtzagersbedrijf der Vennootschap Al
berts alhier werk7,aam is. De Jubilaris,
die nog een uitstekende gezondheid go-
niet eu nog dagelijks zijn werk met opp
gewektheid verricht, werd hedenmorgen
ten kantore der vennootschap ontvangen
en door de directie toegesproken, l>ij
welke gelegenheid Jiem een couvert met
inhoud werd overhandigd.
Ook van de zijde' van kantoorpersoneel
eu werklieden werden hem bewijzen van
hoogachting en waardeering gezonden.
Door hel fabrieks- en werkjiersoneel
werd den jubilaris een fauteuil en een
bloemenmand aangeboden.
Zooals ook uit een advertentie in
dit nummer blijkt heelt de houthandel
van de firma Bouwmecsler, Borsius en
v. d. Leijé ,a 1 h i e r aan haar bedrijf een
uitbreiding gegeven, die haar achteruit
en vooruit te gelijk brengt.
Dit eischt nadere toelichting. De firma
beschikte vroeger over eigen zaagmolens
doch later verdwenen deze evenals de
werf, die vele zich nog ter zijde van
de houtloodsen der firma zullen herinnen-
ren. Gedurende lal van jaren heeft de firm,
zich bepaald tot den eigenlijken houtkanr
del en moest zij voor zagen, schaven of
andere bewerking van liet hout de wel
willend verleende hulp van anderen in
roepen. Dit jjaf echter aanleiding tot
oponthoud eu daarom heeft de firma in
een van barer loodsen een drie tal elek
trische machines doen opstellen door tie
firma Mulders en Blaas, n.l. een zaag,
een schaaf en een ploegmachine.
Als deze machines worden in beweging
gebracht door een electromotor, voor
iedere machine een, terwijl het nieuwste,
hier nog niet aauwezige, toestel, het van
„ijk's toestel" is aangebracht aan ieder
der machines, door dit toestel wordt de
machine bij overbelasting stop gezet zour
der dal men last heeft van hel springen
van zekeringen.
Wat wij van de nieuwe inrichting za
gen, brengt ons de overtuiging, dat het
een groote aanwinst voor deze zaak is.
Tevens hadden wijg elegenheid even een
kijkje te nemen jn de loodsen, waar 'de
;roote voorraad hout keurig netjes en
goed gesorteerd ligt bpgestapeld.
iJil Vlissingen.
Men schrijft ons uit Vlissingen:
Hel heden gesloten badseizoen 1926
zal als een goed in de annalen van onze
badplaats worden geboekt, liet aantal lo-
geerende vreemdelingen was bevredigend
en het genomen aantal baden een record.,
nimmer werd zooals nu de 50.000 over
schreden, De verschillende inrichtingen
aan het strand maakten goéde zaken,
vooral ook omdat 'ld em-eeste Zondagen
van het seizoen goed weer was.
Oit Walcheren
Bij de tramhalte te Abcele, waar
alleen op verzoek gestopt wordt, sprong
Donderdagavond van de tram van on
geveer half zeven uit Vlissngen een joe
gen, die schijnbaar geen lust had zicli
verder te laten vervoeren, daar hij te
Abeele woonachtig is. Zijn onbezonnen
heid kwam hem echter duur te staan,
daar hij verscheidene wonden aan hand
den en hoofd opliep.
Uit Z n i d-B e 1 a nü.
Benoemd werd Donderdagavond lot
wijkzuster in rieu kring 's^Gra venpo 1-
d e r-Kloelinge-'s-H. Ahtskerke mej. G.
G. Abclsma, verpleegster in liet zieken
huis aan den Bergweg te Rotterdam.
Te Hoedekenskerke zijn de
lyphusgevallen met één vermeerderd.
Eén der kinderen van den keetbaas is nu
ook door deze ziekte aangetast.
Donderdagnauiiddag hield de ge
meenteraad van Kruiningen een
openbare vergadering, waarin afwezig
was de lieer Markusse. De heer Kos-
tense, die na een ongesteldheid van
eenige maanden voor het eerst weer aan
wezig was, werd door den voorzitter
geluk gewenscht.
Maar er was nog meer. De heer Kos
tense herdenkt in deze dagen den dag,
dat hij vóór 25 jaar in den Raad zitting
nam. Ondanks vele wisselingen, ook na
de uitbreiding van het ledental van 7
lot 11, is voor den heer Kostense steeds
een plaats beschikbaar geweest. Hij is de
eenige in den tegenwoordigeu raad, die
nog overgebleven is van de toen zittende
leden. In die 25 jaar is de raad 297 maal
vergaderd geweest. Behalve de vier ver
gaderingen gedurende zijn laatste onge
steldheid, is hij in die vergaderingen
slechts 7 malen* afwezig geweest. In 1916
werd hij tot wethouder benoeund. Het
wethouderschap heeft hij steeds met
liefde en toewijding waargenomen. De
voorzitter brengt den heer Kostense dank
namens de ingezetenen van Kruiningen
voor hetgeen gedaan is in hun belang,
brengt ook den dank van den Raad over
voor de prettige wijze van samenwer
king en dankt ook voor zichzelf voor de
aangename wijze waarin hij in het col
lege van !B. en W. met hem samenwerkte
Hij wcnscht hem toe, dat hij kracht en
lust moge hebben om zich nog lang tq
kunnen wijden aan de belangen der ge
meente.
De heer Kostense dankte voor de
woorden.
Ook de heer Kole, met den heer Kos
tense hel langst lid van den Raad
wenscht hem op dezen dag van harte
geluk, ondanks het verschil van meening,
waaraan beiden als tegenstanders bij
sommige gelegenheden uiting gaven. Ook
de heer Visscher, zeker de uilsterste te
genstander van den jubilaris erkent de
prettige samenwerking met .hem, die per
sonen en zaken weet te onderscheiden.
Hij wcnscht hem toe, <iat"1ï1j nog vele
jaren met hem moge zitting hebben.
De voorzitter brengt verder nog zijn
dank aan den heer Eisman voor de be
reidwilligheid om liet lijdelijk wethou
derschap waar te némen.
De rekening van het Burgerlijk Arm
bestuur over 1925 wordt m. a sl. goed
gekeurd met een ontvangst vail f 12119.S31
en uitgaaf van f 10966.16, alzoo niet een
batig saldo van fllö3.175, waaronder het
batig saldo van 1924 is begrepen.
Daarna stelt de Raad den pensioens
grondslag vast van mej. Risseeuw op
f1294, die van mej. Koning met uitgesteld
pensioen vast op f1289, die van mqj. Xij-
man-Zwart op f1275.
B. en W*. stellen voor de geldleening
van ten hoogste f90.000 f voldoende wordt
nu gevonden fS5.000) te plaatsen bij de
Frieschc Levensverzekerings Mij. en wel
niet 1 November f35000 en met 1 Dec.
f 50.000. N adat de Raad de bezwarende
voorwaarden van genoemde Maatschap
pij heeft aanvaard, wordt lot plaatsing
der leening besloten.
In de voltallige raadsvergadering van
Iers eke deelde de voorzitter mede,
dal de werken aan het vemmingswerk
in de haven zijn aanbesteed en uitge
voerd tol tevredenheid van B. en \V.;
idem de rioleeringswerken in den Buren-
polder (aangenomen door C. M. Laban
voor f 1095Alleen de goot is nog
niet klaar, daar deze niet is gearriveerd.
Dc rekening over 1925 en de begnoo-
tiug 1927 van het Burgerl Armbestuur
werden aangeboden en zullen door de
heeren Dq Jager, M. Mol en Ph. Bom
worden nagezien.
Ged Staten vroegen een wijziging in
dc politieverordening betreffende het be
graven van afgekeurde dieren, eu le
bepalen, dat bij liet begraven van
dusdanige dieren liet meest bovenlig
gende lid wordt bedekt met minstens
een meter aarde M a. st aangenomen.
Eenige bewoners van den "Vijverboom
gaard klagen ernstig over de rioleering
achter hun huizen.
Hieraan is reeds voldaan, wat m a st.
wordt goedgevonden
De commissie tot nazien der gemeen
terekening 1925 (de heeren Hartoog,
Scheele en De Jager) kan alles in orde
bevonden verklaren, lot een eindbedrag
van f 146 192.82 in ontv en f 127 738.1 P
in uitgaaf, alzoo een batig slot van
r 18.151 7 O5
Verder werd overgelegd de gcmeeule-
begrooting 1927, geraamd op f 130.185
mei een onvoorzien van f 1470
Daarna kwam aan de orde het ver-
keersvraagsluk aan den Dam Doel is
naar Goes heen hel verkeer langs den
ouden weg le blijven leiden, maar terug
door de Schippersstraat over dc Hoofd
straat langs liet terrein van Van Velzen.
Daartoe zal hel huis aan de I-fioofdslraat
worden aangekocht en gedeeltelijk afge-
(Ingez. Med.)
broken en van don heer A. \.m Velzen
en Zoon aangekocht worden 21 roeden
grond f50— en dan nog een stukje
grond van l'/s vierk. M. van Simonse.
'Dan zal de verkeersweg breed worden
4 37 M Het geheel zal f 5000 kosten.
Het voorstel wordt m a. st aange
nomen.
De lieer Scheele vraagt naar ilc re
sultaten van de fordauLobrandspuitde-
monslratie. De voorzitter beschrijft deze
en geeft den raad in overweging dit
alles eens goed te overdenken
De heer Ossewaarde geeft in overwe
ging den toestand-in den Burenpolder,
waarover de menschen bij hem hebben
geklaagd en aan den Vijverboomgaard
(zie ingekomen ad£es) ook le verbeteren.
Voorts vraagt hij of de gemeente de
muziektent nfcl wil overnemen of subsi-
dieeren.
Dq heer G Daane vraagt verder eenige
inlichtingen aangaande de rioleering in
den Burenpolder en dringt er op aan,
daar de aanbesteding toch f 200 minder
geweest is dan de raming, ook deze
f200.— nog te besteden aan rioleering.
De heer De ICoeijer vraagt *>1' nu iu
den Achterweg ook niet eens kan gerio-
leerd worden. -V
De heer Bom vraagt naar de gezond
heid van een kastanjeboom aan de Dam
straat. hij adviseert vervanging ervan.
Hij prijst vocrls den nieuwen aanleg
vau de straat op den Dam en beveelt
aan enkele ingezetenen aan de takken
der boomen van de lantaarns le verwij
deren.
is Vrijdag
Hit Klholcm.
Te Oud-Vossc mee:
het veer van Oud- op Nieuw-Vossemeer
in andere handen gekomen, wat de be
diening belrcïl en met dien dag is de
sheer J. D Quist die een kleine 40 jaren
dit veer bediende, uil zijn werkkring ge
treden. Een welverdiende rust zij den
actieven veerman gegund.
EERSTE STEENLEGGING VAN HET
R. K. ZIEKENHUIS TE GOES.
Gistermiddag half drie vereenigden
zich op het terrein aan den Kloeting-
schen weg bij G o e s, waar het R. K.
Ziekenhuis straks zal verrijzen, vele be
langstellender daartoe uitgenoodigd
teneinde de eerste steenlegging voor
dat Ziekenhuis bij te wonen
O.a, waren aanwezig vertegenwoordi
gers van Ged. Staten van Zeeland (dhrn.
Frontier en van Rompu); leden der Prov.
Staten, wonende op Z - en N -Beveland;
B en W. met Secretaris der gem Goes;
de doktoren van Zuid- en Noord-Beve-
land; de chirurgen uit Goes. Middelburg
en Vlissingen; de pastoors en predikan
ten en burgemeesters op Zuid- en Noord-
Bevcland; dc voorzitters der burgerlijke
en kerkelijke armbesturen; de Gezond
heidscommissie, zetelende te Goes;. R K.
Kerkbestuur van Goes, en nog eenige
kerkelijke autoriteiten
Het woord werd gevoerd door den
voorzitter der R- K. Ziekenverpleging
St Joa^ta. dhr. G Geysen. Aan diens
rede ontleenen wij:
In 1916 meenden de heeren W- Bitter
en Jos Witkam dat hier in Goes zie
kenverpleging hoogst noodzakelijk was
en deden zij bij de liefdezusters van
Maastricht pogingen om voorloopig wijk
verpleging hier te krijgen met de toe
zegging dal zoo spoedig mogelijk een
ziekenhuis zou gebouwd worden
19* Maart 1917 deden de zusters hier
hun intrede en bewoonden toen het huis
in de Lange Vorststraat.»
Herhaaldelijk werd het bestuur aan
