So. 217
Woensdag 15 September 1926
169* Jaargang
Bij dit nummer behoort een Bij voegsel.
en guerilla.
Als men onder het begrip guerilla
verstaan, een oorlog, gevoerd met
-atselijke troepen, dan mag met dien
zeker bestempeld worden c
thans aangekondigd door den heer
p. Danz, voorzitter van den Alg. Ned.
Melaalbewerkersbond.
Een maand of vier geleden is door
dien Bond .aan den Metaaibond (de werk
geversorganisatie in dat bedrijf) een
inieuw collectief contract aangeboden
voor het metaalbedrijf, dat sedert 1919
geen. collectief contract aieer kent. In
dat ontwerp-contracf waren opgenomen:
minimumloonen en een vorm van mede-
zeggingsscliap. Dat ontwerp is door den
Metaaibond afgewezen. De heer Danz
beweert nu, dat de Metaaibond niet
meer over een collectief contract wil
praten. Dat wordt door dien Bond ech
ter ontkend.
In ieder geval heeft de Mètaalbewer-
iersbond de weigering opgevat als een
weigering om te onderhandelen en toen
heeft hij besloten tot een actie „die niet
op zachtzinnige wijze zal worden ter
hand genomen".
De actie zal gedecentraliseerd wor
den gevoerd, zoo verklaarde de heer
Danz aan 't Volk. Men wil plaats voor
plaats, desqöods werkgever voor
werkgever, aanpakken met eischen
die in de gegeven omstandigheden
voor verwezenlijking vatbaar wor
den geacht en waarvoor de arbeiders
bereid zijn te strijden.
In deze maand zijn reeds acties inge
zet in Amsterdam,.Rotterdam, Schiedam,
Haarlem en Vlissingen.
Dat ook de staking 'sbij de Heemaf te
Hengelo onder deze actie is begrepen,
wordt door den heer Danz ontkend.
De bedoeling van de actie is, volgens
den heer Danz, „onrust te hrengen in
het bedrijf".
Aldus de loestand.
Het is dus duidelijk een agitatie, ge
maakt door de vakvereenigingsleiding.
En een, die plaatselijk tot Veel beroe
ring aanleiding.kaa geven.
Tenminste als "de werklieden er zich
toe laten vinden.
En nu kunnen wij ons voorstellen, dat
niet allen dit doen.
Hel zal lot lien loch ook wel doorge
drongen zijn, dat het metaalbedrijf in ons'
land nu juist uièt een gunstigen tijd be
leeft, gehinderd .als het wordt door valu
ta-concurrent ie en belemmerende invo«rr
rechten elders. Speciaal de kleiner© be
drijven. Maar de groote toch ook.
Als nu di© Boud op plaatsen waar
bij veel leden heeft, een actie in zet
legen bepaalde firma's, kan het daar heel
makkelijk uïtloopen op een conflict.
Maar wij kunnen ons onmogelijk voor
stellen, dat daar perspectief in. zit voor
de betrokken arbeiders. De werkelijk
heid in vele metaalbedrijven is dat er
gewerkt wordt zonder winst en zelfs wel
met verlies, alleen om het bedrijf in
gang te houden. De meedeelingen van
de Heemaf over de bedrijfsuitkonislen
hebben dat nog eens aangetoond, maar
het is in andere bedrijven niet anders
gesteld.
Ligt liet dan niet voor de "hand, dat
zulke bedrijven, als ze ook onder die
actie betrokken raken, dan liever de
boel inaar sluiten?
Wat wil men dan met die actie?
Verkrijgen dat de Metaaibond wèl zal
willen onderhandelen over minimumloo-
nen en medezeggiagsschap?
Is er ook maar iemand, die werkelijk
nadenkt, en die dak zal gelooven? Dat
doet die Metaaibond zeker niet. Daarvoor
zijn die dingen te principieel. En al
zijn we niet doorkneed in viakbondtak-
tiek, we meenen toch wel ""te weten,
dat de werknemers gewoonlijk geen kans
hebben oon ingrijpende veranderingen
van de werkgevers af .te dwingen, wan
neer deze werkgevers moeilijke dagen
doormaken in liet krijgen van loonende
orders.
We kunnen die „actie" van dgn Melaal
bewerkersbond, dan ook niet anders be
schouwen dan als een onverantwoordelijk
gedoe, waarvan verschillende firma's
maar dan mèt hun personeel, het slacht)?
offer dreigen le worden.
BINNENLAND,
HET KWARTJE VAN MINISTER KAN'.
„Hel Vad." had in eenige artikelen
over Drente eenige bezorgdheid geuit,
zonder le durven criliseereu over het
kwartje premie op de oude fabriekstuif,
welke op liet land dreigde te verrotten,
aangezien 't bij een bezoek aan Drenthe
een levendigen turfhandel aantrof.
De minister heeft nu in een onderhoud
meegedeeld, dat de levendige handel in
fabrieksturf pas ontstond na de invoe
ring van hel kwartje en dat het blad
ten onrechte de door het kwartje ge
raamde extra-ontvangst van f 50.000 voor
de firma Scholten als winst boekten,
terwijl hoogstens van vermindering van
een in voorgaande jaren geleden veel
grooter verlies sprake kan zijn.
De commissie-Zaalberg blijft dan ook
den maatregel als onvermijdelijk en zeer
goed werkend beschouwen.
Het blad vroeg daarna,, of de minister
zooals men in Drente algemeen scrtijn»
te meenen ook voor nieuw gegraven
turf zijn kwartje handhaaft, waarop het
mocht vernemen, dat dit nog allerminst
vast staat en dat Z. E., alvorens in
deze een besluit te nemen, van plan is
eerst nog eens ter dege deze aangele
genheid te onderzoeken en het grootst
mógelijke aantal deskundigen te raadple
gen.
V ALUT A-CON CUR RENTIE.
In de Dinsdag 1e Bergen op Zoom'
gehouden alg. vergadering van de Hanze
in het Bisdom Breda is ook de valuta-
concurrentie besproken.
De voorzitter, de heer Lockefeer uit
Hulst, herinnerde aan de circulaire, die
het H. B. dezer dagen verzonden heeft
om1 op deze zaak de aandacht te ves
tigen. Daarin was o. m. gewezen op het
belang van vergelijkende omzetcijfers.
De afd. Sas van Gent is van meening,
dat daaraan niet zoo gemakkelijk zal
\zijn te komen, omdat niet iedere zaken
man bereid is zijn omzetcijfer bekend
te maken. Toch weet spreker, dat vele
zaken hun omzetcijfer tot op een vierde
hebben zien dalen. Een middel om hel
euvel dejr valuta concurrent ie te over
zien, is de beoordeeling van het cijfer
der invoerrechten, dat sinds 1923 ver
dubbeld is. Spreker raadt aan, dat aan
de grenzen meer verificateurs worden
geplaatst, en dat ook van particulieren
overlegging van de facluurs wordt ver-
eischt en dat de openstelling van de
douane-kantoren worde beperkt,- verder
invoering van een wet als het zgn.
,schoeuenwetje" en bewerking van de
pers.
De voorzitter onderschrijft, dat de toe
stand van aen middenstand in Zeeuwsch
Vlaanderen zeer treurig is door de va-
luta-concurrentie; hij weet dit uil eigen
aanschouwing. In stabilisatie geloof' -mr.
vooralsnog niet. Er moeten mdhtféy '_*i:
van de regeeriug komen, maar welke'
Verhoogde invoerrechten kunnen niet in
aanmerking komen, want België en
Frankrijk behooren tot de „meest be
gunstigde' naties. Het eenige zou ziju
eeu tijdelijk invoerverbod in den geest
van het „schoenenwetje.'-' Spreker rele
veert wat de werkgeversorganisaties in
deze aan den Minister in hun adressen
hebben medegedeeld.
Breda waagt nog, dal de valuta-koop
lieden op de markten zullen worden
geweerd.
Hulst beveelt verhoogd staangeld aan
voor vreemde kooplieden, doch dc heer
Verlinden verklaart, dat de wet dit niet
toelaat.
Besloten wordt, krachtig mede le wer
ken aan liet verzamelen van gegevens
•om de valuta-concurrentie le bestrijden.
DE GEMEENTESECRETARIS VAN
AMSTERDAM.
In hunne gisteren gehouden vergade
ring hebben B. eu W. van Amsterdam
een aaubevelingsvoordracht van twee per
sonen opgemaakt voor. de benoeming
van gemeentesecretaris, luidend: -
le. J. J. Roovers, administratief di
recteur van Publieke Werken; 2e. mr.
H. A. van Beusekonn, administrateur der
afdeeling Volkshuisvesting ten Stadhuize.
TEGEN DEN PATROONSOORARR1ID
IN IIE1 BAKKERSBEDRIJF.
De bondsraad van den Atg Ned. Bond
van Arbeiders(sters) in het Bakkers- Cho
colade- en Suikerwerkèrsbedrijf, heeft.
loej uicliennde de indiening van het
wetsontwerp tot rajtificeerilug van. de con
ventie van Geneve inzake verbod van
bakkersnachtarbeid, kennis genomen
hebbende echter van de Memorie van
Toelichting, waarin o.m. tot voorwaarde
wordt gesteld den bakkerspatroons voor-
arbeid toe te staan, als zijn meening uit
gesproken
dat de arbeid van patroons op lijden,
dat het den gezellen verboden is, te wer
ken ,viit den booze is.
Uit Stad an Provincie,
Verteden Donderdag is men begon
nen ia den westelijken kanaaldijk twee
nieuwe kabels le leggen tusschen de'
Centrale te Vlissingen en de gemeente
Middelburg.
De oude kabels ziju zoo laugzamer-
hanxl te licht geworden voor het ver
bruik van Middelburg.
Deze nieuwe kabels zijn voor "10.000
volt geconstrueerd en hebben beiden een
koperdoorsnede van 3 x 50 vierkante
m.M., doch worden voorioopig nog met'
SOOO volt gevoed.
De verzwaring is zoo gekozen, dat,
zoo Middelburg zelfs het tienvoudige van
hel oogenblikkelijke verbruik had, nog
geen verdere verzwaringen meer noodig
zullen zijn, dus geheel Walcheren gemak
kelijk door deze kabels bediend kan wor-
Iden, zoo noodig zelfs de geheele midden
groep.
Het kabelleggen gaat buitengewoon
snel. Heden is men reeds tot ver voorbij
de Ijsbaan gevorderd, zoodat ongeveer
in een week tijd alle 27 rollen, welke elk
circa 425 Meter kabel houden, gelegd
zullen zijn. De rollen met kabel wegen
elk circa 3,5 ton en 2ijn, zooals wij za
gen, van Nederlandsch fabrikaat.
-—O
Uit Middelburg
- Gisterenmiddag was een schilder be
zig aan de woning van den heer E. in de
Noordstraal alhier het kozijn van een
der bovenramen af te branden, toen het
gordijn plotseling vlam vatte. Door vlug
optreden van den schilder werd erger
oorkomen. doch hij zelf bekwam brand
wonden aan de hand.
Uit Vlissingen.
- In het bestuur van de YereenigiPg
van leden van gemeentebesturen dat zich
overeenkomstig den uitslag van hel re
ferendum dat dezen zomer heeft plaats
gehad, heeft geconstitueerd, heeft uit
onze provincie zitting de heer M. Laer-
noes te VI i s s i n g e n.
Gisteren is te Vlissingen een
werkman in dienst der gemeente van een
zolder gevallen en met een hersen
schudding naar zijn woning overge
bracht.
Te Vlissingen geeft morgen
avond het Mondorgelgezelschap en Vrij
dagavond het Mondharmonicagezelschap j
een uitvoering op de achterplaats Can
de Wiillem III kazerne
Dit Walcheren.
- Bij gunstig weer g^eft het Sou-
burgsch fanfarekorps „Vliji en Volhar
ding" te Souburg Donderdag a.s. des
•avonds van 8—9 uur. gew:j«ie muziek op
het Marnixplein-
In de Maandagavond gehouden ge
meenteraadszitting Van Domburg werd
het kohier van de hondenbelasting vast
gesteld op een bedrag van f177.
De gemeenlerekèniug over 1925 werd
daarna voorioopig vastgesteld wat be
treft den gewonen dienst in ontvang
op f 60099,OS'/h n uilgaaf op f58261,34
dus met eeu goed slot van f 1837,74' U,
terwijl deze cijfers voor den kapitaal-
dienst waren resp. f 69840,15, f 69867,96
dus een uadeelig slot van f 27,81.
De gemeentebegrooting voor 1927 werd
overgelegd.
Door -M. Beeke werd gewaagd voor 5
jaar plaats voor eeu draaimolen op de
kermis. B, en W, wilden voor zij daar
omtrent een beslissing namen, gaarne
liet gevoelen van den raad vernemen.
De heer v. Sluijs wilde betaling vóór 1
Maart van elk jaar, de heer de Visser
meende, dat de raad zich hier niet kon
verbinden. De voorz. zeide, dal het ook
het voornemen van B. en W. was om de
plaats te gunnen onder voorbehoud van
veranderingen later in de verordening
op het marktgelcl aangebracht. De raad
sprak daarna met 4 tegen 2 stemmen,
die van de hoeren de Visser en Francke
en één onthouding, die van den heer
Almekindevs als zijne meeuüig uit, dat
eeu dergelijke overeenkomst kon worden
aangegaan.
De lieer de Visser vroeg daarna of
het niet mogelijk zou zijn om de draai
molen een andere plaats te geven, daar
deze zeer hinderlijk staat voor bet snel
verkeer. De lieer Elout wees er op dat
het oponthoud voor dat verkeer toch
zeer gering is,
Volgens een circulaire van den Com
missaris der Koningin zou de jaarwedde
van den gemeenteveldwachter met f 100
moeten worden verhoogd. M. a. st. werd
besloten daartoe niet over te gaan,
Op de voordracht voor zei ter s werden
geplaatst Ce Pagter, A. yan der Hage,
S. de Pagter Iz. en C. Vreeke .Tz.
Thans kwam in behandeling het voor
stel van den heer v. d. Ifage om Sd©
jaarwedde van de wethouders le ver-
hhoogen van f 70 tot f170. D© voorz.
beveelt het voorstel van den heer v.
d. Ilage aan. De heer Elout stelt het
voorstel van den heer v. d. Hage zeer
op prijs maar, meent> ook gelet op den
financieelen toestand van dc gemeen
te le moeten tegenstemmen. Ook de heer
van Sluijs zegt de verhooging te groot
te vinden en daarom tegen te Zullen
stemmen. De heer de Visser meent, dat
waar het volgende jaar de tijd van
zitting der wethouders afloopt het be
ter is om thans geen veranderingen
meer aan te brengen Met op één na
a. St., die van den heer v. d'. jHage, wordt
het voorstel verworpen.
Besloten wordt tot aanbesteding van
hel herstel van twee vakken van den
torenspits terwijl verder werd besloten
lot hét beschikbaar stellen van gelden
voor hel aanschaffen van schoolbanken
voor de bijz. lagere school.
Een na iiet vaststellen van de agendia
ingekomen verzoek van den Kring Wal
cheren van de Z. L M. om een subsidie
voor de in 1927 te houdfen tentoonstel
ling werd in handen van B. en W. .ge
steld.
De heer van Sluijs meende, dat het
niet aanging dat door den, met het op
halen van vuil belasten persoon, hel vuil
van buiten de gemeente gelegen percee-
len op den gemeentelijken vuilboopwerd
gebracht. Dit zal worden verboden.
Den lieer de Visser werd daarna in
lichtingen gegeven omtrent de oorzaak
van een kort geleden plaats gevonden
ongeval tengevolge van onvoldoende af
sluiting van electrische stroom, verder
omtrent behangen en verven van de
Volkswoningen. De heer v. d. Hage ver
zocht de waarschuwingsborden voor ma
ximum snelheid le doen schilderen. Ver
der vroeg hij inlichtingen omtrent de
levering van stroom aan het verster
kersstation die hem werden gegeven.
Dmsdagavona vergaderde de raad
,van Arae muiden. Afwezig de heer
'Schuit.
Dc voorzitter deelde mede, dat over
1925 de vleeschkeuringsdiensl voor deze
gemeente een bale geleverd hééft van
f 187.32, met de vorige baten der dienst
jaren '24 en '23 bedraagt dit nu een
bearag van f 610.32. B. en W. stellen
voor dit bedrag te reserveeren voor een
later te bonwen noodslachtplaats Dc
•aad vindl dit goed. Nog wordt medege
deeld, dat hel onderhoud timmerwerk
aan de school te Arnemuidcn aan "den
heer De Hamer is gegund voor f 220
het schilders werlc aan den heer C. Orcei
voor f230, en het loodgieterswerk aau
den heer F. Bliek voor f 100 De brand-
stoffenlevering is gegund aan de firma
Meerman voor T195 per 10.000 KG
steenkool.
ftaar aanleiding van hef voorstel van
den heer Van Waarde om do vergade
ring van den raad te openen en te
sluiten met gebed, blijkt uit het voorstel
van B en<^V7- -Alt oen meerderheids-
voorstel is, waarom beider meeningen
au de gebedsformlile zijn verwerkt. De
heer Van Eenennaam vraagt voorlezing.
Nadat de voorzitter hieraan heefl vol
daan, merkt genoemde heer v. E. op,
dat wel de belangen dei- burgerij en
visscherij worden genoemd, doch die
van den laudbouw blijkbaar ziju verge
ten. De heer Van Waarde meent, dat
die toch tot de burgerij behooren, wat
niet wordt toegegeven.
De heer Franse zegt in het gebed 'meer
te zien een voldoening van schuld dan
een plichtsvervulling; schuld voldoen is
een intieme handeling. Hij vraagt of
de raadszaal zich nu leent om alleen le
zijn met ziju God. Wal hem persoonlijk
betreft, achl hij 't gebed hier niet op
ziju plaats. Toch wil hij de voorstanders
hiervan niet in den weg staan. I-Iij zal
zich onthouden van stemming.
De heer Van Waarde vraagt of de
heer Franse dan ook voor zijn eten niel
bidt. Blijkbaar verwacht hij van het
bidden hier geen zegen voor de gemeen
te. Verwacht hij dit dan voor zijn eten
wel
De lieer van Eenennaam vindt het
gebed hier niel op zijn plaats. Iloe kan
een. formuliergebed hier passen? Hebben
bijvoorbeeld de besprekingen eeu vrucht
baar verloop gehad of 21311 ze onder twist
gevoerd, zooals hier al te vaak gebeurt,
moet dit dan in het gebed nicL tot
uiting komen? De heer Van Waarde
zegt de voorkeur te geven aan een for
muliergebed; een vrij gebed zal meer
lol ontheiliging leiden. De heer Van
Eenennaam houdt vol dat een gebed
moei ziju geboren.
De lieer Franse herhaalt zijn vraag
aan den heer Van 'Waarde of hij het
mogelijk achl in de raadszaal alleen le
zijn met zijn God. De heer Van Waarde
zegt dit heel goed te kunnen. De hee-
ren Puijpe en Crucq zeggen niets voor
liet gebed te voelen en het ook voor
zichzelf niet weuschen. Zij zullen even
wel voorstemmen om het hun collega
Van Waarde mogelijk te maken, dal
zijn voorstel aangenomen wordt.
Vóór stemden de heer en Puijpe. Van
Waarde en Crucq; tegen de lieer Yan
Eenennaam. De liecren Franse en Janse
hebben zich onthouden.
Een voorste? van den heer Schuit
om de onderwijzeres, die een huwelijk
aangaat, ontslag te 'geven, wordt aau-
igehouden tot een volgende vergadering.
Op verzoek van cteu Commissaris dec
Koningin wordt de voordracht van zet-
1 ters opnieuw opgemaakt. Hierop wor
den bij stemming geplaatst de heeren
Dronkers en Lagendijk en tot plaalsver-
(Ingez. Med
'angers de heeren C. de Jager en J.
de Hamer.
Over een verzoek der Z, L. M. om
een subsidie voor de te houden ten
toonstelling staken de stemmen. B. en
vW. stellen voor f25 te geven, tegen
de heeren Franse. Janse en v, Eenen
naam.
Een verzoek van eenige bewoners in
den Cliristiaanpolder om hel plaatsen
van hekken en het leggen van stoepen
voor hun woningen, wordt ingewilligd,
evenals een verzoek van het bestuur der
Boerenleenbank lot het plaatsen van een
lantaarn bij het kanfoor der bank; en teen
verzoek van P. Meulmeesler om grond
in erfpacht legen een prijs van 8 ct.
per Mlooptijd tot 1970
L. de Hamer verzocht verlof tol het
bebouwen van een strook grond, uitge
geven in erfpacht, met een bergplaatsje
tegen een bestaande woning, l'il de
gehouden besprekingen blijkt, dat dit te
bouwen bergplaatsje wel spoedig voor
woning zal dienen. Daarom wordt be
sloten hiervoor, wat de samenstelling
betreft, dezelfde eischen als voor een
woning te stellen
Op een verzoek van den "Christel.
Metaatbewerkersbond om werkverschaf
fing of steun voor uitge(rokkenen wordt
thans nog niet ingegaan.
Bij de rondvraag stelt de heer Puijpe
voor het gebed aan le vullen met ook
de landbouwers hierin op te nemen.
Dit wordt goedgevonden.
o1
Uit Zui d-Beveland.
Dinsdagavond vergaderde de raad
van 's öravenpoldo r? De gemeente
begrooting over 1927 wordt overgelegd
tol eeu bedrag van f 29478.6S1/?. met een
post voor onvoorzien van f747,931/;-
Wal de geldteehing van f17090 voor
den bouw van het nieuwe raadhuis aan
gaat; de Rijksverzekeringbank en de
Bijksposispaarbank berichtte», er niet op
in te gaan. De Bank van Ned. Gemeenten
biedt tegen 4Ai pet. hel bedrag aan. ITet
voorstel van B. en W. om hierop in te
gaan. woi'dt aangenomen. In de eerste
jaar zal niet meer dan f 500 per jaar
mogen worden afgelost, tenzij de Bank
zelf hierin mochl toestemmen,
liet bedrag der onkosten voor de Oud-
G'eref. school over '25 wordt, berekend
naar f7.79 per leerling, vastgesteld op
f 535.56. Wanneer de heeren Verhuist en
Joziassc er op wijzen, dal dit bedrag
wel laag mag genoemd worden en er
VQordcelig „geboerd" is. brengt de beer
Schouten in hel midden, dat ook niet
vergeten mag wórden, dat dc bijzondere
school in 1923 een lotaal nieuwen inspan
kreeg, terwijl de openbare bleef werken
niet bet oude materiaal.
Bij de rondvraag uil.weth. Schorten
den wensch 0111 de eerste steenlegging
van het nieuwe raadhuis in de notulen
vast te leggen.
Uit Tholen
Gister is afgekondigd Staatsblad no
•311 bevallende hel Kon. besluit van den
21 sten Augustus 1926, tot vernicitigi,ng
