No. 164,
'Donderdag 15 Juli 1986
169' Jaargang.
BINNENLAND.
Da Warmte
OURAHTp
NEDERLAND. EN DELGIË-
De correspondent der N. R. Crt. te
Brussel meldt.
Van Cauwelaert, rapporteur van de
«centrale sectie, heeft vanmiddag hel
irapport over het wetsvoorstel tot ra
tificatie van de wijziging van sommige
'bepalingen van het Nederlandsch-Bel
gisch tractaat van 1839 bij de Kamer in"
■gediend. Het rapport is echter nog niet
igedrukt en dus ook niet rondgedeeld.
Hoewel de Kamer de agenda nog lang
niet heeft afgehandeld en de regeeriing
in ieder geval de Kamer Zaterdag ine/
vacantie wil zien gaan, is het toch niet
onmogelijk dat getracht wordt, de behan
deling van dit wetsvoorstel ook nog op
de agenda te brengen.
De Kamer heeft eenstemmig bij ap
pel nominaal de_Nederlandsch-Belgijsche
conventie nopens de gerechtelijke terri
toriale bevoegdheid inzake faillissemen
ten, ten uitvoerleggiing van gerechtelijke
beslissifngen, authentieke acten enz. in
tweede lezing aangenomen. 115 leden na-
imcn aan de stemming deel.
DE UITKEERING VOOR DEN
WATERSNOOD.
Op het gemeentehuis te Borgharen
"heeft een vergadering plaats gehad van
-de watersnoodcommissie, waarvoor meer
dere ingezetenen waren opgeroepen.
Toen hen werd medegedeeld, dat hun
teveel was uitgekeerd^ verklaarden zij,
-dat dit eigenlijk te weinig was. Er
waren bedragen van f 30, f 42, f 60 en
f80 te veel ontvangen. Allen weigerden
het te veel ontvangene 'terug te geven.
"Er had zich een groote menigte voor
!het gemeentehuis verzameld, zoodat om
-versterking der politie moest worden,
getelefoneerd. Om half tien was tie
Tust weer hersteld.
Uit Stad an Provincie.
Met de Staatscrt. van 14 Juli zijn
■verzonden afdrukken van de akten be
treffende de Coöp. Boerenleenbank te
Koewacht; de Coöp. Kolen-Vereen.
Eendracht Maakt Macht G. A.. Ie Ar-
nemuiden; de Coöp. Redding- en
Bergings Mij. te Zïerikzee G. A., te Zie-"
.rik zee.
Uit Middelburg.
Begunstigd door heerlijk zomer-
-weer gaf gisteravond het Middelburgsch
Muziekkorps het tweede abonnements-
■concert in den Schuttepshoftuin al h i er,
hetwelk door veel te wéinig personen
■werd bijgewoond. Als wij weer een
paar uur genoten hebben van de goede
muziek, van Jiet heerlijke zitje in den
tuin, dan vragen wij ons af: hoe komt
het toch, dat zoo'n betrekkelijk klein aan
tal stadgienooten opkomen om van dit
genot mede te profiteeren.
De heer Joh, II. Caro, die ook dit
seizoen weer den dirigeerstok zwaait,
-weet toch ook zoo alles uit het korps
te halen, wat er in zit en dit kwam1»
gisteren weer zoo ten volle tol zijn
recht. .Voor de pauze was dit reeds het
geval met den openingsmarsch „Vimy
Ridge" van Tos. Bidgood en nliet min
der in de Fantaisie over motieven vah
de opera „Hamlet" van Ambr. Thomas.
Na de pauze kregen de aanwezigen o. a.
•een 'paar nummers te hooren, die hel
korps nog niet heeft uitgevoerd en dat
wel het eerst „Spaniscbe Tanze" van
M. Moszkowsky, een viertal dansen, die
uitstekend'tot hun recht kwamen en
„Caprice sur un Thême allemand" van
5. Ochs. Dit stuk geeft het bekende Duit-
sche volksliedje ,,'s Kommt ein Vogel
geflogen", zooals verschillende compo
nisten dit bewerkt hebben en men krijgt
•dan een 11-tal zeer verschillende opvat
gen, ill. van BBach, Haydn, Mozarl,
Strauss, Verdi, Gounod, Wagner, Schu
mann, Brahms, Meyerbeer eu Von Sup-
pé. Juist bij dezen vluggen overgang van
tempo en opvatting kwam wal wij boven
reeds bedoelden, geheel uit; de heer Ca
ro weet het korps op hoog peil te hou
den. De marsch „"Oud Heidelberg" was
een waardig slot voor het goede concert.
Hel is hier wellicht een goede plaats
er nog eens op te wijzen, welk een,
bijzondere gelegenheid wij hier hebben
;voor concerten afs dit en dan speelt
daarbij ook de goede acoustiek van de
tent een groote rol, die o. a. nog tijdens
het jongste muziekconcours door de ju
ryleden zoo zeer werd geprezen.
.Voor zoovervnoodig willen wy er
nog even aan herinneren, dat het Mid
delburgs Muziekkorps a.s. Zondagoch
tend weder een uitvoering geeft in de
Abdij.
Laurens gehouden raadsvergadering
was de heer Francke met kennisgeving
afwezig. De voorzitter dec.'de mede7 dat
de aangelanden van den Golsteinschen
weg de door den raad gestelde voorwaar
de om 2elf voor het vervoer van grind
niet' hebben aanvaard, zoodat voSrloopig
van verandering van dien weg in eeïf
grindweg niets zal komen.
De heer Simonse hoopt, dat wanneer
de toestand van dien weg, ondanks her
haaldelijk schouwen; slecht wordt* bet
dagelijksch bestuur met voorstellen zal
komen, welke in het algemeen belang
noodig zijn en zoo noodig de aangelan
den uit te schakelen, door van liooger-
hand dwingend op te treden en alle
kosten op te nemen in een eventueel le
maken begrooling. De neer Vau Lan-
gevelde sluit zicü hierbij aan; hij be
treurt net, aift van sommige aangelanden
zoo weinig medewerking wordt onder
vonden.
Overgelegd wordt de rekening 1925
welke voor den gewonen dienst aanwijst
in ontvangst f 21.096.87, in uitgaaf
f 15.810.80, en voor den kapitaaldienst
in ontvaugst f 17.160.06, in uitgaven
f 17.015.81.
In de commissie lot het nazien wer
den benoemd de heeren A. van Lange-
velde en P. Booq.
o
Uit Zuid-Beveland.
In d© vacature ontstaan door het
ontslagnemen als lid van den raad der
gemeente'Goe s door den heer J. W,
Vienings (R.K.) is benoemd de heer A.
M. Simons ,die zijne benoeming heeft
aangenomen.
Door den heer H. A. van ICbeve-
ringe is met ingang van 1 September
a.s. eervol ontslag aangevraagd als 2e
klerk aan het gemeente gasbedrijf te
Goes.
Uit St. Philips land.
Het ongeveer twee jarig zoontje
van den heer W. L. te St. Philips
land kreeg Dinsdag een hoeveelheid
warme koffie over armen en beentj'ejsi
doordat de kan, die op een petroleum
stel stond, kantelde. De brandwonden
waren van dien aarit dat geneesTcun-
dige hulp moest worden ingeroepen.
In de op Dinsdag gehouden verga
dering van den dijkraad der waterkee-
ring van den cal. Suzannapolder te St.
Annaland werd de rekening over
1925-'26 vastgest. in ontv. op f 5262j2'fl
en in uitgaaf op f 16348.865. Tn dit te
kort is bijgedragen door het tijk en de
provincie te samen f 11550 alz.oo meer
dan het tekort f 463.405, dat als goed
slot zal worden verantwoord.
Naar aanleiding van een schrijven van
Ged. Staten d.d. 30 April j.l. wordt m. a.
st. besloten de jaarwedde regeling van
den waterbouwkundigen ambtenaar, aan
te vullen met eenige bepalingen.
Op do lijst van aanbeveling van perio
diek aftredend bestuurslid worden ge
plaatst voor voorzitter $e heeren M. J.
Heijboer, (aftr.), Anth. van Luijk en W.
Rijnberg Jb.; voor lid van het bestuur
de heeren Anth. van Luijk (aftr.); W.
Rijnberg Jb. en I. Overbeeke.
Nog deelt de voorzitter mede dat de
ambtenaren van den waterstaat hel noo
dig oordeelen dit jaar nog over te
gaan tot verdediging van den onderzee-
schen oever aan onze waterkeeriug, door
't aanbrengen van 'n kraagstuk tusschen
de raaien 17 en 18 en het (maken van.
nieuwe steenglooiing tusschen de dijk-
palen 14 en 16 waarvan de kosten ge
rekend worden te zullen bedragen
f 13.200.
De door den waterbouwkundigen amb
tenaar daarvoor opgemaakte omschrij
ving wordt goedgekeurd en m. a. st. tot
de uitvoering van dit werk besloten.
Uit Walcheren.
Ln de Woensdagmiddag te S(t.
Besmettel ij ke ziekten.
Het aantal gevallen van besmeltelijke
ziekten over de week van 4 lol en met
10 Juli in de prov. Zeeland bedroe^
Roodvonk: Domburg 1, Goes 1, Ivrui-
ningen 1, O. en W:. Souburg 1, Sluis 3,
Diphteritis: Kruiningen 1, Neuzen L
veroorzaakt Slapeloosheid, maakl Be
nauwd en Onrustig. Mijnhardl's Zenuw-
tabletten maken Kalm en geven U een
-Verkwikkenden slaap. Buisje 75 ct.
Bij Apoth. en Drogisten,
(Ingez. Med.)
VEREENIGING VAN NEDERLANDSCHE
GEMEENTEN.
Op het congres gisteren te Middel
burg gehouden, werden door den voor
zitter in hét bijzonder welkom gehcelen,
dó vertegenwoordiger van den minister
van Waterstaat, de commissaris der
Koningin in Zeeland, leden van Ged. Sta
ten van Zeeland, Zuid-Holland en Gro
niugen en van de gemeentebesturen vau
Middelburg en Vlijssingen
Aan do discussies over liet vraagstuk
der electricileilsvoorziening word door
een zes tal heeren deelgenomen.
De heer van Blo m, burgemeester
van Angerlo besprak vooral de Prov.
Geldersciie eleclricitcitsmaalschappij, die
z.i. met een kapitaal van f 1 000 000 aan
een reserve van f 600 000 veel le veel
heeft althans om nog maar steeds van
de provincie te leenen. Spr. komt er ook
tegen op, dat de maatschappij op een
plaats haast voor niets en elders legen
hooge kosten wil aansluiten.
De heer v. S o n s b e e k, burgemeester
van Breda, zet uilvoetig uiteen dc be
zwaren tegen de P. N. E. M. vooral ook
de weinige medewerking die eene com
missie uit de afdeeling van de Vcreeni-
ging bij directie en commissarssen onder
vond.
De lieer v. Lanschol, burgemeester
van 's-IIertogenbosch, sprak als voor
zitter van genoemde a'fdee)i|ng en be-
crilipeerde ook zeer scherp hoe zelfs de
minister na toezeggingen aan bedoelde
commissi^ deze niet ges (find deed zijn
rechtsggevoel is daarmede ten zeerste
geschokt. De commissie kon eerst bij
ae directie en het bestuur der P. N. E. <M.
geen gehoor krijgen, en eindelijk alleen
na indiening van schriftelijke vragen,
waarover de raad van commissarissen
eèrsTzou ooraeelen of die voor beant
woording in aanmerking kwamen. Men
maakt misbruik van gezag, dit heeft o.a.
Helmond ondervonden, toen hel weiger
de een contract te teekenen en met af
sluiting werd bedreigd. Spr. gaat mede
met het toee van een Electri(cUei€sraad
mits alle belanghebbenden groepen er in
vertegenwoordigd zijn, Als <3e regeering-
Rau besluiten tot overneming van het
meerderheidsrapport der staatscommis
sie dan zal van Middelburg Üe victorie
beginnen. Spr. denkt aan het Luctor et
Emergo, strijdend overwinnen.
De heer Goedhart, wethouder van
Arnhem acht ook dat een electrici|teijts-
raad goed werk kan doen, de gemeenten
moeten oppassen zich nog niet meer in 'n
keurslijf te laten owingen. Men moet de'
gemeente, die zelve voor electr|citeit kan
zorgen, daarin vrij lalen anders gaat hel
net als met de telefoonbedrijven.
g heer Smit Kleine, directeur
van het Prov. Noord-Ilollandsch eleclri-
citei.tsbedrijf dat de groote gemecn(tcn
het vet van den ketel afscheppen. De
rentabiliteit hangt te veel af van bevol
kingsdichtheid van een streek en van
haar welvaart. Als ieder voor zilch han
delt ,dan krijgt men ©en chaos op ge
bied van het tarief.
De 'laatste debater, de heer v. O 1de n-
b u r g h, directeur van het Noord-Hol-
landsch waterleiding-bedrijf, meent, dat
de groote gemeenten ni©t alleen belang
hebben bij een goede waterleiding in
hunne omgeving, maar ook bij een goe
de electrificatie.
De heeren praeadviseurs voerden daar
op het woord en wel het eerst do heer
Bellaar Spruyt, die o.a. zeide dat
het kapitaal der P. G. El. M. thansl 22
millik>en is dus een reserve van 600.000
gulden of 3 pet. zeker niet te veel. Hel
is mogelijk dat ééne centrale voor het
heele land later wel gewenscht blijkt,
het is ni|et vast dat nu 4 ofi 5 gewenschtt
zijn. Spr. meent dat vele omstandigheden
ten platlelande beter zijn en men daar
wel iets meer voor den stroom kan be
talen.
De heer mr. di*. Labberton verde
digde vooral nog eens het instellen van
een electriciteitsraa'd, terwijl de derde
praeadviseur mr. Schoon aan diien
raad het liefsl een beslissende macht zou
toekennen, maar dan komt men op het
möëilijke en nog niet voldoende gere
gelde gebied der administratieve recht
spraak.
Met het oog op den tijd .werden geen
replieken gehouden en geen "beslissing
genomen, alleen deelde de voorzitter nog
mede, dat de adviseurs tot de volgende
conclusies zijn gekomen, die hij ter over
denking aan dc leden wenscht mede le
deelen.
Deze conclusies houden de .wensche"
Iijkheid in, dat er een wettelijke regeling
komt waarin de gemeenten medezeggïng-
schap krijgen over uilbreifling en lareven.
dat er kom© een electriciteilsraad en dat
de minister reeds direct een commissie
van advies inzake electrificatie aangele
genheden instelle.
Met woorden van dank aan de prae
adviseurs en de debaters voor de wijze
waarop zij deze zaak naar voren hebben
gebracht en aan ae genoodigden en de
leden voor hunne aanwezigheid sloot de
voorzjtter het congres.-
Spoedig daarop1 leden de touringscar
voor, waarmede naar Briltania te Vlis-
singen werd gereden voor de lunch van
hef gemeentebestuur aldaar, die zooals
reeds gemold als slot door een boottocht
aangeboden door de provincife werd ge
volgd.
De tocht ging langs "do Wlalchersche
kusl tot voorhij "VVestkapelle en door de
Deurloo terug. Er is met di|t voor een
boottocht zeldzame mooie weer volop
genoten en de gasten waren dan ook op
getogen over dit slot van hun aangenaajm
verblijf op Walcheren.
STICHTING „VREDERUST*.
Op Woensdag 14 Juli had op de
Stichting „Vrederust" de 22e jaarver
gadering plaats van de Vereeniging lol
Christelijke Verzorging van Krankzinni
gen in Zeeland &Aan de vergadering ging
een bidstond vóóraf, waarin werd voor
gegaan door ds. 3. Kalshoven van Ove-
zande, die sprak naar aanleiding van 2
Cor. 9 vers 12 en ds. W M le Coin-
tre, van Bergen op Zoom die de verga
derden bepaalde bijspreuken 18 v 19
De jaarvergadering werd, "Dij afwezig
heid van den voorzitter, ds. J II. Don-
ner, geleid door den vice-voorzifter, ds.
N. M. de Ligt. Ter vergadering, die
zeer druk bezocht was, waren vertegen
woordigd 51 afdeelingen en 28 cor-
poraliën. Uit het door den secretaris
uitgebrachte verslag teekenen wij aan,
dat de vereeniging t>7 iff deel ingen telt
!met 4420 leden en begunstigers en 50
•corporaties. In de stichting werden in
het verslagjaar verpleegd gemiddeld 288
mannelijke en 341 vrouwelijke patiën
ten; het aantal verplesgdagen bedroeg
229 824. Opgenomen werden 112 pa
tiënten; ontslagen werden 94 patiënten,
waarvan als hersteld 41, als niet her
steld doch verbeterd 21, als niet her
steld 32.
Het verplegend personeel bestond aan
het einde van het verslagjaar uit 43
verplegers en 101 verpleegsters. Aan
het hoofd van 3 paviljoenen stond een
hoofdverpleger, aan het hoofd van 8
paviljoenen een hoofdverpleegster. Het
rijksdiploma kon na afgelegd examen
worden uitgereikt aan 4 verplegers en
13 verpleegsters, aan welk personeel
daarna nog examen werd afgenomen ih
de godsdienstige vakken.
De exploitatie van de stichting lever
de een winstcijfer op van f 41 408.25,
de winst- en verliesrekening van de
vereeniging geeft, na overneming van
dat winstcijfer en na het doen van de
noodige afschrijvingen op dc gebouwen
en inventaris, een. winstsaldo te zien
van f 14.703.96. Op de balans komen
■de bezittingen voor tot een bedrag van
f 1.498.388.61 de schulden tot een be
drag van f 1 345.119.061/2, zoodat op de
reserverekening is geboekt f 153 269.545.
Tot bestuursleden werden gekozen in
Öe vacature M. in 't Anker C. de Jonge
van Ierseke, in de vacature J. A Do-
mini,cus, ds. J. Wi. Drost van Weraei-
dinge; in de vacature A. Wiisse, J. Wjis-
se van Anna Jacobapolder en in de
vacature Wi. A. V. d. Velde, D J de
Visscher van Scherpenisse.
Na afloop van de jaarvergadering re
fereerde dc eerste geneesheer der stich
ting, dr P. de Jonge, over „Karakter en
zielsziekte"; het referaat werd met war-
fme belangstelling aangehoord.
KERKNIEUWS.
- Ds. H. J. Hak zal 12 September af
scheid nemen van de Ned. Herv. Gein.
to Domburg en 19 September zijn
intrede doen te Alkmaar, na bevestigd
te zijn door zijn, nieuwen plaatselijken
collega Ds A. Verwaal.
Dinsdagavond werd de nieuw ge
bouwde kerk van de Geref. Gem te
Wiestkapelle voor de eerste maal
in gebruik genomen. Ds. A. Verhagen te
Middelburg, consulent, had tol tekst van
'dezen inwijdingsdienst gekozen Gen. 26
22, het laatste gedeelte.
Aan de hand van deze tekstwoorden
memoreerde de predikant het kerkelijk
leven van deze gemeente te Westkapellé
in de laatste 35 jaren, waarbij hij in
/herinnering bracht het werken van de
predikanten ds. Janse ,ds. Beversluis en
ds. Boone voor de Ger. gem. te Wesl-
kapelle. Ook bracht hij nog in herinne
ring wat deze gemeente indertijd ertoe
gebracht heeft, om uit de Staatskerk le
treden.
Na hel zingen van Ps. 68 5 richtte
de predikant het woord lot kerkeraad,
ouderlingen en diakenen, bracht in liet
hijzonder dank aan den ouderling, den
heer Houmcs en prees den aannemer,
den heer W. Roelse, en de bouwcommis
sie voor de nclfe aflevering van het
kerkgebouw. Namens den kerkeraad be
tuigde hij defi heer mi:. Woldringh van
der IIoop, den burgemeester, dank voor
zijn op hoogen prijs gestelde tegenwoor
digheid bij dezen inwijdingsdienst.
De burgemeester wenschte kerkeraad
,en voorganger dezer gemeente geluk met
de stichting van dit nieuwe kerkgebouw
en wenschte hen Gods zegen toe bij de
uitoefening van den dienst.
Op verzoek van den predikant werd
den burgemeester door de gemeente toe
gezongen Ps 134 3.
Zoowel hel uitwendige als het in-
Verkrijgbaar voor engros en detail bij
de firma Gebr. STEENLAND, Station
straat, MIDDELBURG. (Ingez. Med.)
wendige van dat kerkje, -geeft den in
druk, van een nette afwerking en biedt
een ruimle voor 230 zitplaatsen.
Met velen uit andere gemeenten was
het kerkgebouw overvol Dczet
- Naar de Tern. Crt. verneemt 'heb
ben tengevolge van wrijvingen, bestaan
de tusschen kerkvoogden en notabelen
der Ned. Herv. Kerk te Terneuzen
alle nolabelen ontslag gmenomen, om de
lidmalen in dc gelegenheid te stellen,
een nieuw college te benoemen. De
verkiezing zal plaats hebben Vrijdag 23
Juli a.s Het moet voorts in het voor
nemen der kerkvoogden liggen (deze
worden door de notabelen benoemd)
in de maand October a.s. dit voorbeeld
te volgen ,0111 het nieuwe college v,an no
tabelen ook in dc gelegenheid te stellen
een nieuw college van kerkvoogden te
oepoemen
Ned Herv. Kerk
Beroepen te Vlagtwedde (toez.) ds. G.
de Wijk te Kamperland.
KUNST EN WETENSCHAPPEN.
V èrdwenen Zeeuwsehe
kasteelen.
Dc jaarlijksche tentoonstelling in de
zaal van Zelandia Illustrate van het
Zeeuwsch Genootschap der Wetenschap
pen heeft een vorig jaar laten zien een
reeks afbeeldingen van vroegere kas
teelen en buitenplaatsen op Walchern.
En nu kan men daar zien een reeks af
beeldingen van vroegere kasteelen en
buitenplaatsen op Zuid- en Noord-Beve
land, Tholen en Schouwen.
Maar deze tentoonstelling geefl veel
sterker nog dan die van Walcheren de
weemoedige overpeinzing dat van dat
alles zoo goed als niets is overgebleven.
Het slot te Haamslede en dat te Moer-
mond zijn de eenige. Van de overige
niets, of hier en daar nog fundamenten.
En toch is daar veel bijzonders ge
weest wat kasteelen betreft Heel juist
weet men niet hoe ze er allen uitgezien
hebben. Reeds in de zeventiende eeuw
waren de meeste vervallen tot ruinen, eS
afbeeldingen uit den bloeitijd Van liet
kasteelleven zijn niet bewaard gebleven.
Wat weer nog van te zien krijgen be
staat voor een groot deel uil de sepia-
leekeningen van A. Schoenmaker voor
zijn beschrijving van Zeeland in het mid
den der zeventiende eeuw, die ons toen
reeds veel ruines liet zijen, en daaruit
wel enkele reconstructies fantaseerde
over het uiterlijk „in welstand", maar
daarin niet geheel betrouwbaar was.
Evenmin als Jc. Hildernisse die in het
eind der zeventiende eeuw, in 1695-96
van een aantal dier kasteelen de platte
gronden teekende welke vrij nauwkeu
rig zijn maar daarneest óok fanlasip-
teekeningen maakte van den bovenbouw
zoooals die eens. was, en daarbij natuur
lijk veel moest raden. De hier hangende
teekeningen (eigenlijk aquarellen van
Hildernisse zijn niet de oorspronkelijke
maar- de exemplaren in 1784 nagevolgd
door Theo'd. Ve'rijk. Voorts zijn er nog
de gravures uit Smallegauge.
Maar deze afbeeldingen hebben dan
toch het voordeel dat ze ónze eigen fan
tasie helpen. En in hoofdzaken geven ze
toch een "denkbeeld van omvang dier
vaak zeer omvangrijke bouwwerken
Zoo zien we hier hoe vermoedelijk
hel Slot Oslende le Goes er heeft uitge
zien, het Htiis le Kruiningen; het groote
Maalstede en het slot Bruëlis beiden te
Capclle evenals het slot Pourques, dal in
1622 werd afgebroken. Verder vermelden
we nog eenige mooie roodkrijttcekeningen
van de ruines van het slot Schengen, de
teekeningen van het Huis Crabbelje op
de Piet. van de overblijfselen in 1733