No. 163
Verbrande luid
Woensdag 14 Juli 1926
169* Jaargang.
MIDDEL
HE COURANT.
uitschakeling
van 't parlement.
Nog een, al is 't slechts voor zes
maanden, en dan speciaal op financieel
Maar na de uitschakeling van het
parlement achtereenvolgens in Spanje,
Italië, Polen, Griekenland en Portugal, is
ook de nu in België gevraagde finan-
cieele volmacht voor de regeering een
symptoom v.an hetzelfde verschijnsel, nJ.
van de onmacht van het parllemejnt
om de richtlijnen aan te geven voor het
beleid.
Een regoering die zonder goedkeuring
van het parlement kan leeningen sluiten,
belastingen verhoogen, de voedselvoor
ziening regelen, om maar enkele punten
te noemen, oefent een dictatuur uit.
De noodzakelijkheid van den maatre
gel is er inderdaad door de daling van
den franc. En Frankrijk zou er wellicht
wel bij varen als het daar tegenover de
zwakke, steeds afbrekende Kamer ook
zoo zou gaan.
Maar het blijft daarom niet minder
een uitschakeling van het parlement.
BINNENLAND.
de kon. familie op den
jungfrau.
De Koningin, de Prins en de Prinses
zijn Dinsdagmorgen vroeg naar de Jung-
frau-joch, 3500 Meter hoog, gegaan. De
vorstelijke personen hadden stralend zo
merweder. Zij hadden een prachtig uit
zicht op de sneeuwbergen. Het gezel
schap heeft bijzonder genoten.
De Koningin is thans geheel hersteld.
Om zes uur keerde de Koninklijke fa
milie naar Beatenberg terug.
Het verblijf in Zwitserland is, naar de
Tel. meldt, verlengd tot Maandag a.s.
Dan wordt de terugkeer naar Nederland
aanvaard.
Uit Stad eet Provincie.-
Bij beschikkijng van den Minister
van Waterstaat zijn gedurende het tijd
vak 10 Juli tot eu rnlet 9 Sept. 1926 de
studenten der Technische Hoogeschool
benoemd tot buitengewoon opzichter bij
de achter ieders naam vermelde Rijks-
waterstaatswerken, t. w.
F. C. Marijs, Delft, bij den bouw van
de 3e schutsluis te Wemeldinge.
J. P. Heederilc, Rotterdam, bij den
bouw van den kaaimuur en de havenver-
grooting tot verbetering van de buitenha
ven te Vlissingen, alsmede bij het
maken van aanleginriich tingen voor den
veerdienst Vlissingen—Breskens.
P. M. Elenbaas, Bouw stuw in de Maas
bij Grave.
lüit Middelburg.
Een ieder zal zich nog wel her
inneren de opvoering van do opera Mar
tha in het einde der maand Mei, als
mede de keurig voorziene buffetten, die
in de pauzen het publiek lafenis boden.
De zuivere opbrengst zoowel der buffet
ten als der opvoeringen tot een totaal
van f 885.96 zijn heden gestort in de
kas der Middelburgsche vereeniging lót
bestrijding d|er tuberculose. Aan allen
uilvoerenden zoowel als allen die aan de
buffetten direct of indirecht medewerk
ten wordt dank gebracht voor hun moeite.
Op het belastingkantoor al'hie V
is een zwart hondje achtergebleven. In
lichtingen op het politiebureau.
-Uit Vlissingen.
Vrijdagavond van half negen tot tien
uur zal te Vlissingen op de achter
plaats van de Kazerne Willem III een
gewijde uitvoering worden gegeven door
het Vlissing's, Mannenkoor.
Op een gister te Vlissingen ge
houden vergadering is definitief beslo
ten tot het opriclitten van een bureau
voor Beroepskeuze.
Met de Staats Ort. van 13 Juli zijn
verzonden afdrukken van de statuten
betreffende de sociëteit Nederlandsch
Loodswezen, gevestigd te Vlissingen
(wijz. in de statuten).
Uit Tholen.
Te Groningen is op 64-jarigeu leef
tijd overleden de heer A. Avé, geboren te
Tholen, waar hij werd opgeleid lot
onderwijzer en vervolgens als zoodanig
in difenst trad aan de O. L. S., later mede
als leeraar aan de Rijksnormaalschool,
welke laatste betrekking hij ook. nog
eenige jaren vervulde na zijn ontslagname
als onderwijzer. Benoemd tot boekhouder
der Nutsspaarbank en andere betrek
kingen, werd hij bij de oprichting der
N.V. Waterleiding Mij. benoemd lot secre
taris, welke taak hij met lof vervulde lot
in 1924. Hij vestigde zich, na zijn pensi-
onneering, te Groni|ngen, maar heeft
sl<*chts korten tijd van zijn rust kunnen
genieten. Al^meen geacht om zijn nauw
keurigheid in zijn werkzaam leven, "zal
de nagedachtenis aan den degelijken
ambtenaar blijven voortleven.
o
Uit Zeeuwseh-Vlaanderen O.D.
In de Dinsdag te Axel gehouden
raadsvergadering werd besloten om hel
besluit aangaande de geldleening voor
uitbreiding der gasfabriek te handliavgg
en Gedr Staten te vragen zoo spoedig
mogelijk daaraan hun goedkeuring te
hechten.
Met de benoeming van een tijdelijk
boekhouder en een ambtenaar ter se
cretarie zal nog een paar maanden ge
wacht worden.
Aan "M. de Keizer zal een perceel
grond verkocht worden, grenzende aan
zijn woning, groot 218 vierk. Mj. h f2.
per vierk. M.
Een verzoek van den heer J. A
Dregmans en anderen om het in de
alg. politieverordening opgenomen ver
bod van schoonmaken van auto's na 9
hur, in te trekken, werd afgewezen.
Besloten werd nog een leening aan
te gaan van f 13.000 wegens gemaakte
bestratingskoslen.
In geheime vergadering werden vast
gesteld de concessievoorwaarden, waar
op Axel aan Terneuzen gas zou leve
ren. (Ax. Crt.)
Uit Zeeuwsch-Vlaanderen WL D.
- In de heden gehouden openbare
zittipg Van den Raad van State, afdeeling
voor de geschillen van bestuur, is o.a.
voorlezing gedaan van het volgende Kon.
Besluit, waarbij is vernietigd het besluit
van Ged. Staten van Zeeland, waarbij
goedkeuring is onthouden aan het besluit
van den gemeenteraad van Zuidzande
van 19 Jan. '26 olm de opbrengst van den
verkoop van de dokterswoning voor vast
op een spaarbankboekje der Coöp. Boe"
'henleenbank te Oostburg le beleggen. De
Kroon besliste, dat het desbetreffende
Raadsbesluit niet de goedkeuring van
Ged. Staten behoefde.
waarschuwing voor iien die
naar belgie reizen.
In de zomermaanden wordt uit Zee
land een druk bezoek gebracht aan de
Belgische badplaatsen, en hel kwam
meermalen voor dat men de reis maar
gde zonder bewijs van Nederlander
schap, omdat aan de grenzen in het
badseizoen niet zoo nauw door de Bel
gische grensbeambten werd gekeken, al
thans niet aan de Zeeuwsch Vlaamsche
grens. Dit is nu plotseling veranderd.
Zonder bewijs van Nederlanderschap
wordt niemand meer toegelaten en zoo
werden Dinsdag reeds verschillende per
sonen, die een uitstapje naar de Belgi
sche kust wilden maken, zeer gedu
peerd. Zij, die geen bewijs van Neder
landerschap bij zich hadden, werden
niet toegelaten en konden de terugreis
weder aanvaarden. Ieder, die naar Bel
gië gaat, zorge er dus voor een geldig
bewijs van Nederlanderschap bij zich
te hebben.
vereeniging van nederlandsche
gemeenten.
Betreffende de gisteren in het Schut
tershof gehouden, voor de pers niet toe
gankelijke vergadering van de Vereeni
ging van Nederlandsche gemeenten
wordt ons medegedeeld, c^at na de ope
ningsrede van den voorzitter, den heêï
dr. J. P. Fockema An dreae, burge
meester van Utrecht, verschillende huis
houdelijke zaken werden afgehandeld, eai
o.a. werden herkozen tot bestuursleden de
heeren mr. A. A. de Veer en C. Haring-
huijzen .terwijl in de plaats Van de
heeren F. M. Wibaut en H. F. M, E.
graaf van Limburg Stirum, dio niet her
kiesbaar waren gekozen werden de hee
ren M. de Miranda en mr. F. F. M.»
baron van Verschuer.
Hierna hield de heer dr. W. S. U n-
ger, gemeentearchivaris een inleiding
over- „De plaats van Middelburg in de
geschiedenis van ons vaderland". Spr.
zeidc ,dat Middelburg haar tegenwoor
dig belang wel niet alleen, maar toch
voornamelijk dankt aan de omstandig
heid ,dat de gewestelijke bestuurscolleges
er zijn gevestigd, haar grootsle beteeke-
nis ligt in de geschiedenis, zoowel van
do stad zelve als ook van ons laad.
Wat dit laatste betreft herinnert spr. pan
het beleg van 15721574, voor 2 jaar
door een schitterend openluchtspel her
dacht; ware toen Middelburg niet door
den Prins van Oranje gewonnen, dan zou
de geschiedenis van ons land ,ja van
heel West-Europa, anders hebben ge-
loopen. Ook in de economische geschie
denis van ons vaderland heeft Mid
delburg een plaats ingenomen die ver
boven haar tegenwoordige economische
ons land. Spr. deed de voornaamste
punten haar positie tegenover Brugge
en Antwerpen in de Middeleeuwen, haar
wijnstapel in de lGe, de Oost- en West
Indische Compagnie en de Kaapvaart in
de 17e en 18e eeuw de revue pas-s
seeren; de Fransche tijd, de verzanding
der havens en de wijzigingen in de eco
nomische verhoudingen echter deden in
de 19e eeuw al die grootheid teniet gaan.
Ook uit Architectonisch oogpunt neemt
Middelburg een zeer bijzondere plaats
onder de Nederlandsche sleden in; geen
andere stad in ons land vertoont in
zoo sterke mate een Vlaamsch karakter.
Dit is te begrijpen door ligging en emi
gratie; in de Middeleeuwen kwam meer
dan een vierde der nieuw ingekomen
poorters uit de zuidelijke "Nederlanden.
Tal van openbare gebouwen (Stadhuis,
gebouwd door de Mechelsch© architec-
tcu-familie Keldermans, Schuttersdoe
lens) ,doch ook woonhuizen (de Steen-
rotse, de Gulden Sonne) te Middelburg,
zijn opgetrokken in "Vlaamschen stijl.
De rondrit.
Zooals we reeds meldden, waren gis
termiddag de aanwezigen de gast vau
de gemeente Middelburg, di|e hun een
ronarit op Walcheren aanbood.
Ons gemeentebestuur had de mede
werking van een aantal autobezitters van
hier en elders ingeroepen om de meer
dan 200 personen le vervoeren. Velen
dier aulohouders hadden hun auto be-
•schibaar gesteld, en verscheidene hun
ner reden zelf. En zoo ging men le
ongeveer kwart voor één met een 10
a 50 particuliere auto"s, gevolgd door
een viertal autobussen en een touringcar
van het stadhuis af, langs den Noordweg
naar Domburg, waar in het Badhotel
door de gemeente Middelburg een lunch
■erd aangeboden. Wethouder mr. A. A.
de Veer heette met een kort woord
allen welkom aan tafel, en later werd
door den voorzitter, dhr. Fockema An
drea© 'n dankbetuiging uitgesproken. Maar
tijd voor rustig napraten was er niet,
want men moest te drie uur weer in
de auto's voor het verdere programma.
Langs den Noordweg en Rijnsburg-
schen weg reden we naar de Oranjezon
Daar stonden reeds onder de aanlokke
lijke schaduw van de boomen lange ban
ken eu tafels met thee-kopjes en schalen
koekjes: maar eerst stond nog iets an
ders op het programma in de warmte
buiten. Het gezelschap verdeelde zich
in tweeën, in belangstellenden voor de
waterleiding en belangstellenden in de
aanplantingen tegen de zandverstui
vingen iïi de duinen.
Wij hebben ons aangesloten bij hen
die de aanplantifagen bezochten. Maar
wat wij daar zagen en hoorden, lijkt ons
voor onze lezers van voldoende belang
om niet te worden afgedaan met een
korte vermelding in dit verslag. We ko
men er daarom nader op terug.
Na een klein uur verecnilgden beide
groepen zich onder de boomen op de
Oranjezon waar dankbaar genoten werd
van de aangeboden thee.
Weer instappen, over Vrouwepolder
ging de tocht naar Veere; waar het
stadhuis, de oudheidskamer, maar ook
de raadszaal de belangstelling dezer be
zoekers hadden.
Toen terug naar Middelburg waar ver
scheidene nog de Abdij-gebouwen be
zichtigden voor men zich gereed maakte
voor:
Het diner.
Dit had plaats in de groote zaal van
het Schuttershof. Een kleine 200 per
personen namen er aan deel, w.o.,aan
de hoofdtafel, een aantal gasten van de
vereeniging.
De rij der toasten werd ingeleid door
een speciaal woord d|at de voorzit
ter, de heer dir. J. F. Fockema Andrae
richtte tot verschillende gasten, na eerst
de afwezigheid betreurd te hebben van
den ecre-voorzitter, mblister van Karne-
beek. De spr. begroette achtereenvol
gens; den heer mr. dr. J. F. Schönreld,
als vertegenwoordiger van den minister
van Waterstaat ,die zelf verhinderd was;
den vertegenwoordiger van de provin
cie Zeeland mr. Dieleman (de Commis
saris der Koningin was door familieom
standigheden verhinderd doch had een
telegram van hulde gezonden); de ver
tegenwoordigers van de gemeentebestu
ren van Middelburg en .Vlissingen (waar
aan de spr. het met applaus aangenomen
voorstel vastknoopte om aan den niet-
aanwezigen burgemeester van Middel
burg, P. Dumon Tak, een telegram to
zenden). Voorts de praeadviseurs van de
besprekingen van heden, den gem.-secr.
van Middelburg voor zijn moeite bij de
voorbereiding van den ontvangst; en het
aftredende en niet herkiesbare bestuurs
lid de heer Wibaut uit Amsterdam.
De heer Schönfeld stelde in het
licht de belangstelling der regeering
in het door de vereeniging heden te be
handelen vraagstuk der electricileits-
voorziening. De belangstelling dateert van
do installatie der eerste staatscommis
sie in 1911. Achtereenvolgens ging de
spr. na welke phasen men daarna door-
beteekenis uitsteekt; in de eerste helft
der 17e eeuw was de stad, na Amster
dam de voornaamste handelsplaats vanloopen heeft bij het zoeken naar een
leiddraad voor de regeering. De door
deze vereeniging te houden besprekingen
z£u spr. met groote belangstelling aan-
hooren, en hij eindigde met den wensch
dat men weldra de gunstige gevolgen
van die besprekingen zal zien.
De heer mr. P. Dieleman noemde
deze vereeniging van gemeenten een con
tradictio in terminis, want men tracht
.hier een samenwerking te krijgen tus-
schen de vele en vaak zoo lastige zelf
standige gemeenten met tegenstrijdige be
langen. Ons volk is juist zoo vrij cn on
afhankelijk, omdat de gemeenten lot op
zekere hoogte zelfstandig zijn. Spr. dronk
op de gemeenten, en de vereeniging van
gemeenten en op den voorzitter.
De heer C. A. v. Wo^el deren, bur
gemeester van Vlissingen deelde mee
dat de medewerking van Vlissingen irn do
ontvangst te danken is aan de vriend
schap met Zeeland's hoofdstad. Spr.
noemde het een goede gedachte om
bij een vergadering in Zeeland te den
ken aan de maritieme factoren, en
wenschte de vereeniging een welslagen
toe op de heden te houden boottocht-
De heer J. v. d. Molen, Renkum,
huldigde de leiding van den zoorzitter.
De heer F. M. Wibaut betuigde zijn
spijt dat hij zijn deelneming in de di
rectie dezer vereeniging moet verlaten,
want hij prijst het in die directie zoo
te zijn opgetreden dat de groote, de
middelmatige en de kleine van de 700
.aangesloten gemeenten allen in de Ver
eeniging hun orgaan zien zooals zij dat
wenschen. Maar op een belangrijk punt
hoopt spr. dat nog een reslutaat zal wor
den bereikt, n.l. in de verhouding tus-
schen Rijk en deze vereeniging van ge
meenten. Het Rijk maakt daar niet vol
doende gebruik van, en spr. uitte den
wensch, dat het niet lang meer zal du
ren tot er een verhouding ontstaat
waarbij de gemeenten, op gronden van
rechtmatigheid en redelijkheid optreden
als medewerkers van het Rijk bij de te
treffen regelingen. Het uitblijven van me
dewerking zou aan de vereeniging op den
duur de stemming geven van te vechten
tegen de bierkaai-.
Nog werd door den heer Bellaar
Spr u ij t gesproken namens de adviseurs
eu door den heer T. d. Bruin, Schie
dam een dichterlijke samenvatting van
zijn indrukken van den morgen en den
middag voorgedragen.
Hét congres.
Hedenmorgen werd in het Schutters
hof het congres gehouden der Vereeni
ging van Nederlandsche gemeenten, on
der voorzitterschap van den heer dr.
J P. Fockema Andreae.
Behandeld werden de praeadviezen
over de Electriciteitsvoorziening en wel
in 't bijzonder over de volgende vragen .-
Leveren de in de verschillende provin
ciën bestaande regelingen op het gebied
der electriciteitsvoorziening in het alge*
meen bezwaren op voor de gemeenten?
Kan aan die bezwaren eventueel worden
tegemoet gekomen zonder inmenging
van het rijken zoo ja, op welke wijze?
Indien inmenging van het rijk noodig
of gewenscht wordt geacht, hoever moet
zij zich dan uitstrekken?
Adviezen waren hierover uitgebracht
door den heer mr. dr. J. LI. Labberton.,
referendaris, chef der afdeeling gemeen
tebedrijven Ier secretarie van 's-Graven-
hage en het tweede door de heeren J. G.
Bellaar Spruijt, directeur der Maat
schappij tot verkoop van den electri-
schen stroom der staatsmijnen in Lim
burg en dr. E. A. Schoon ,advoacat en
procureur te Maastricht.
D© heer dr. Labberton bepleit aan
het slot van zijn uitvoerig advies
de instelling van een Electricileitsraad,
die zal optreden vooral bij verschil van
opvatting bij het sluiten van contracten
bijv. door Prov. Electr. bedrijven met ge
meenten. Daardoor zal voorkomen wor
den, dat de gemeenten bij het sluiten in
het vervolg vau zujke contracten nog
de rol van het lam tegenover den
leeuw zullen moeten spelen, omdat Ged.
Staten en bestuurders van het Prov.
bedrijf dikwijls één zijn. Ook tegen een
zijdige doorvoering van het uniformee-
ringsstelsel ten bate der electr/,ficatic
van niet-rendeerende gebieden, door het
voorgestelde een dam worden geworpen.
Veel meer kunnen de kleinere gemeen
tebesturen op 't gebied der electriciteits
voorziening wel niet redelijkerwijs voor
zichzelf verlangen. Doordat electriciteits
voorziening op kleine schaal in den regel
economisch onjuist is, valt zij vanzelf
goeddeels buiten den kring hunner be
moeiingen. De gemeenten zullen blijk ge
ven van wijsheid en zelfbeheersching ,als
zij ten deze niet trachten tegen den
stroom op te roeien.
De heeren Bellaar Sprayt cn dr.
Schoon meenen, dat het rijk zijn functie
ten deze heeft vervuld, als een komende
wet er zich slechts toe beperkt, om door
de adviseurs genoemde misstanden, o. a.
dat een provincie, die zelve belang
hebbende is, een gemeente controleert
ten opzichte der electricileitslevering, in
de toekomst te voorkomen. Slechts mer-
,ken zij, wat de electriciteitsvoorziening
in het algemeen betreft, nog op, dat de
natuurlijke ontwikkeling zonder Ie veel
dwang, naar hunne meening tot de beste
resultaten zal voeren. Dit geldt niet
enkel voor de voorziening der gemeen
ten, maar ook voor de samenwerking
der provinciale bedrijven en de concen
tratie der productie Het maakt den
indruk, dat (le noodige samenwerking
reeas bezig is zich te voltrekken en zich
zonder bemoeienis van bovenaf op prac-
lische wijze voltrekken zal, zooals dat in
den aard der dingen ligt.
De gelieele electriciteitsvoorziening,
zooals wij die thans kennen, is niet
ouoer dan 10 of 15 jaar. Zij is gegroeid'
zonder vele bemoeiingen van boven af
en hot ziet er ui|t of zij zich ook zonder
die bemoeiingen zal vervolmaken, of
schoon natuurlijk niet is te ontkennen,
dat het wenschelijk zal zijn om aan de
regeering het recht van ingrijpen te ge
ven voor het geval maatregelen genomen
zijn of zijn te vreezen, die aan een be
hoorlijke ontwikkeling in den wegslaan.
Dc adviseurs gaven geen mondelinge
toelichting meer. Er werd dus gelegen
heid gegeven om over de adviezen van
gedachten te wisselen. Op de gevoerde
discussies komen wij nader terug.
Thans zij nog gemeld, dat na afloop
der vergadering de leden met een extra
tram naar Vlissingen gingen, waar in het
Grand Hotel Britannia door het ge
meentebestuur een lunch werd aange
boden.
Na de lunch ging men naar de bui
tenhaven om met een door de provincie
beschikbaar gestelde boot een tochl te
maken over de Schelde.
Bij terugkomst hebben zij die huis
waarts wenschen (e gaan, daarvoor gele
genheid met dén mailtrein.
door de zonSmetten en Stukloopen van de
Huid.Gebruik PURQL.DoosSO Tube80ct.
(Ingez. Med.)
kerknieuws.
Na des morgens bevestigd le zijn
door ds. B. polman van Almelo deed ds.
A. Gruppen, overgekomen van de Christ.
Geref. kerk te Vlissingen, Zondag
middag zijn intrede bij de Christ. Geref.
kerk te Zwaagwesteinde.
Vervolgens spraken nog de bevesti
ger, de Ned. Hcrv. predikant ds LIup-
kes en de voorganger der Ilerv. Evange
lisatie le Twijzelerheïde.
Door de» gemeente werd ds. Grup
pen toegezongen Psalm 134 3.
Het kerkgebouw was overvol en kon
de opgekomen schare nauwelijks bevat
ten, terwijl alles getuigde van onverdeel
de sympathie.
Dinsdag werd de nieuw gebouwde
kerk van de Geref. Gem. te W>e sj t k a-
pelle in gebruik genomen. We komen
hierop nader terug
Zondag werd te Terneuzen de
heer \V. C. Binck, geïnstalleerd als
pastoor der R. K. kerk aldaar.
Zondag nam Ds. P. van Dijk af
scheid van de Geref. Kerk te Zaamsl ag
met een preek over Micha 7.14. De
heer J. Kosten sprak een woord van
dank namens Kerkeraad en gemeente,
waarop ds. J. S. Posl namens de classis
en de gemeente van Axel het woord
voerde.
In de Ger. Kerk.
In de gisleren voortgezette vergadering
van de classis Haarlem werd besloten
Ds. van den Brink uit Zandvoort drie
maanden te schorsen.
kunst en wetenschappen.
^ooals uit een advertentie in dit
nummer blijkt, bericht de Vereeniging
„Nchallennia" a.s. Zaterdag een alge-
meene vergadering in de sociëteit „St.
Joris" alhier.
ONDERWIJS.
Geslaagd aan de Nieuwe Huishoud
school te Amsterdam voor leerares ko
ken, akte 8, mej. C. M. Schoute, alhier.
Mej. Tita Wind te Middelburg
is geslaagd voor de middclb. klasse voor
piano aan 'de Muziekschool der Mij. tot
•Bevordering van Toonkunst te Rotter
dam.
Bij het laatstgehouden examen voor
Rijksklerk der directe belastitogen enz.
zijn geslaagd de heeren C. J. Machielse
4J
le
t
