Woensdag 16 Juni 1926
ZJ
No. 139.
169° Jaargang.
5S.
£Jf dit nummer behoort een BijvoegsaL
Uit Stad en Provincie.
Uit Middelburg.
Toen énkele maanden geleden een
staking werd geproclameerd door de
Marktkoopliedenvereeniging alhier in
verband met het plaatsen van het markt
wezen onder de politie, heeft hed be
stuur van de federatie van Marktkooplie
den vereen igijngen een onderhoud gehad
met den burgemeester en werd aan de-
sen toegezegd, dat na eenigen lijd een
rappot zou worden ingedipnd. Als rap
porteurs werden door het Bestuur der
Federatie benoemd de heeren B. BuiJ-
tenkant en I. Witmxml en deze hebben
thans een rapport uitgebracht, dat toege
zonden is aan den burgemeester. De in
houd van dit rapport ontleenen wij aan
het orgaan der federatie, het luidt als
volgt:
1. De orde op de Markt. Deze laat ab
soluut niets te wenschen over. De heer
Inspecteur vervult onder leidipg van den
Commissaris op bijzondere en correcte
wijze zijn dienst, en laat zijn optreden
tegenover de kooplieden niets te wen
schen over, wat voor dien tijd wel eens
iets te wenschen overliet en enkele ma
len tot strubbelingen aanleiding gaf.
2. Grieven van kooplieden. Bewezen
is dat bij grieven van de zijde der koop
lieden deze steeds door den betrokken
ambtenaar aan den commissaris worden
overgebracht en door deze op de tneest
loyale wijze worden behandeld.
li 3. De loting. In tegenstelling mei
vroeger waar de beste liardloopers die
met den trein aankwamen de beste
plaatsen hadden, is thans een wijze van
loting ingevoerd die ten zeerste vdTdoot.
iTet strekt tevens tot voldoening dat de
plaatsen gebleven zijn gelijk zij waren.
De rapporteurs drukken den wensch uit.
dat de goede verstandhouding met de
ambtenaren steeds zoo zal blijven.
Uit Vïissingen.
Men deelt aan de Vliss. Crt. mede
dat heden de klassekamers in de stede
lijke ziekenijnrichting, het Gasthuis, om
'4 uur des n.m. geopend worden.
Zooals bekend is kan ieder die in de
klassekamers van het Gasthuis verpleegd
wil worden, door zijn ei|gen dokter be
handeld worden, evenals in het St. Jo-
aephziekenhuis.
Voor belangstellenden is dezer afdeelijng
te bezichtigen op Donderdag 17 .Tuni
a s, van des namf' 2 tot 4.30 uur. 1
De harmonie „St. Caecilia" te
N1 i s s i n ge n zal Zondag a .s. des mor
gens van 8—9 uur, een concert van
gewijde muziek geven op de achterplaats
van de voormalige kazerne Willem III.
Uit Zuid-Beteland.
Naar wij vernemen, zal te Sclio re
binnenkort een N.V. worden opgericht,
voor de fabricatie van betonwerken. De
fabriek welke voorloopig van zeer be
scheiden omvang zal zijn, zal worden
geplaatst op een terrein langs den Ooste
lijken kanaalweg onder Vtake.
Te li a pel le ltwam de Tuiubouw-
vereeniging K. B en O. in algemeene
ledenvergadering bij'een onder voorzitter
schap van den heer II. Eversdijk, die
meedeelde dat door het bestuur van
de veilijngsverK. B. en O. te Kapelle
is besloten om den controleur voor de
te veilen producten aer vereeniging te
bezoldigen. Waar de ver. dit reeds twee
achtereenvolgende jaren zelf heeft moe
ten doen, had de voorzitter gaarne ook
hier tegemoetkoming ingezien. Maar dit
is niiet geschied.
Subsidije zal teegekend worden aan
de te houden fruit en groentenlentoon-
steiling te Kapelle te houden begin Sept.
op initiatief van de vereen, van Oud-leer
lingen der Tuinbouwcursusscn.
Besloten werd geen groenten meer te
doen veilen tegen eiken prijs, maar in
dien geen voldoende prijs wordt be
dongen deze te exporteeren naar het
buitenland.
De lieer M. Bom pleit voor veilen le
Kapelle van de tuinbouwproducten en
niet te Goes.
Spr. wijst op de vele onkosten en het
weinige geld dat gemaakt wordt.
De voorz. weerlegt deze argumentatie,
merkt op dat spr. hiervoor eerder had
moeten pleiten.
Waar de teelt van groenten meer en
meer toeneemt werd besloten/ een w'agon-
iading glas en lijsten te betrekken van
uit België.
Tot verkoop van aardbeien werd nog
niet besloten, nadere maatregelen zul
len binnenkort volgen.
Staande de vergadering werden een
opbrengst van ruim 55 Gemet aan het
bestuur voor verkoop Qpgegeven, bene
vens 690 roeden Madam Matot.
Nog zijn ruim 50 Gemet voorradig. De
voorzitter merkt op dat wanneer *hqt
weei* eenigzins gunstiger wordt, dit een
mooi kwantum kan worden en sluit de
vergadering.
Het 13-jarig zoontje van den heer
A. H. te I e r s e k e kwam Dinsdagavond
door het rijden tegen den. trottoirband in
de Langeviele in een ijzeren hek le val
len. De scherpe pin drong ver in hel
hoofd, een drietal personen moesten hern^
uit het hek lichten. Bewusteloos werd*
hij opgenomen en later per auto naar
huis vervoerd. Zonder bij bewustzijn te
zijn gekomen is de jongen 's avonds
reeds overleden.
Uit Tholen.
De vereeniging „Het Groene ICruis''1
te Scherpenisse, hield j.l. Zater
dagavond hare jaarlijksche Algemeene
Vergadering. Slecfits 14 van de 175 le
den waren aanwezig. Door den voorzit
ter dr. Polderman werden de noodige
mededingen gedaan over den staat cn
het gebruik der artikelen enz. Door den
Penningmeester, de heer J. van de Velde
Zzn. werd rekening en verantwoording
gedaan over 1925, en bleek dal de ont
vangsten hadden bedragen f 369.92 en
de uitgaven f 364.04, goed. slot alzoo
f5.88. De contributiielijst voor 1926 be
droeg f198.10, terwijl op de B„ L. Bank is
uitgezet f91.26.
Het salaris van den Bode-Magazijn
meester werd evenals in 1925 vastgesteld
op f 75 's jaars.
De aan de beurt van aftreding zijnde
bestuursleden, n.l. de heeren J. van de
Velde Zzn. en J. Muller werden bij ac
clamatie herkozen. Na nog enkele be
sprekingen werd de vergadering door
den voorzitter gesloten.
Uit Zeeuwse h-V I a a n d e r e n W. D.
Vrijdagavond vergaderde de Raad
der gemeente Bres kens. Aanwezig al
le leden.
Van de Muziek vereeuiging „Uit liet
Volk-Voor het Volk" was een verzoek
ingekomen om een jaarlijksche subsidie
uit de gemeentekas van f 250 gedurende
10 jaar (thans is de jaarlijksche subsi|die
f 100) of een bijdrage ineens van f 1500
noodig voor het oprichten van een mu
ziektent. De kostenraming is f 2-100, ter
wijl er door collecte reeds 1' 900 bijeen is.
Na langdurige discussie werd besloten
de jaarlijksche subsidie gedurende 10
jaar met f 150 te' verhoogen.
Van de visscherijvereeuiging „Ons Be
lang" was een verzoek ingekomen om
steun aan de visschers. Deze verkeeren
thans in nood. Lage prijzen, door dalen
den frankenkoers en guur weer zijn hier
van de oorzaak, 't Gemeentebestuur had
reeds om inlichtingen gevraagd aan den
Inspecteur der Visscherijen, dio voor
deze aangelegenheid reeds naar Bres-
lcens was gekomen en toegezegd had na
dere inlichtingen enz. te verschaffen, wat
in deze zou kunnen worden gedaan. Tot
nog toe is evenwel geen beri/tht onl"
vangen, terwijl de nood' voortduurt
NA breedvoerige discussies, waarbij de
heer Mooknoek den toestand uiteen zette
en krachtig op ondersteuning aandrong,
werd besloten, dat de gemeente voor
loopig f 1000 beschikbaar zou stellen
Een commissie uit den Raad werd be
noemd om te beoordeeleu, hoe lioog de
ondersteuning voor elk gezi(h zal zijn.
Aan de orde was benoeming van een
secretaris, ambtenaar van den Burger
lijken stand en tijdelijk ontvanger. De
zekerheid voor den te benoemen ontvan
ger wordt vastgesteld opI f 3500.
De aanbeveling voor secretaris luid
de le Dr. J. G. Ramaker, 2e F. van Ro
se velt. Met 6 stemmen en 1 blanco wordt
Dr. J. G. Ramaker tot secretaris be
noemd.
De aanbeveling voor tijdelijk gemeen
teontvanger, zulks lot 1 Juni 1927 luid
de: le Dr. J. G. Ramaker, 2e, H. J. i\Yeijli
man. Met 5 stemmen werd Dr. J. G. Ra
maker benoemd tot 1 Juni 1927, zulks
met de bedoeling, om alsdan lot ge
meenteontvanger te benoemen den amb-
teuaar ter secretarie, die dan den vcr-
eischten leeftijd heeft. 2 Slemuieu ver-
kroeg de heer H. J. Weijkmau.
Tevens werd Dr. Ramaker met alge
meene stemmen tol ambtenaar van den
burgerlijken stand benoemd.
ONDERWIJS.
- De heer A. Kasse heeft zijn benoe
ming tot hoofd van de Bijz. Chr. school
uitgaande van de Geref Gem. alhier,
aangenomen.
Tot assistent aan de O. L. school
te Eikerzee is aangewezen de heer
C. van Gorsel, onderwijzer te Seroos-
kerke (Sch.)
- Ingetrokken is de benoeming tot
deskundige bij de eindexamens der B.
H. B.-scholen te Middelburg, Vïissingen,
Goes, Neuzen en Oostburg van H,. Silia-
kus, te 's-Gravenhage, en benoemd tol
deskundige bij de eindexamens der R.
H. B. S. onderscheidenlijk te Middel
burg op 22, 23, 24 25 en 26 Juni le
Vïissingen op 1, 2, 3, 5 en 6 Juli,
te Goes op 7, 8 en Juli, te Neuzen
op 10 en 12 Juli, en te O os1! burg
op 13 14, 15, 16, 17 en 19 JuR: (da*.
F. W. Stapel te 's-Gravenhage. (St.ct.)
De volgende maand zal a<an de Uni
versiteit te Utrecht promoveeren tot doc
tor in de Letteren en Wijsbegeerte, mej
P. v. d. Wajnperese, religjeuse in de con
gregatie der zusters Franciscanessen van
Heythuysen, thans werkzaam aan de R.
K. Meisjes II. B. S. te Amsterdam.
Voor zop,ver bekend, is dit de eerste
maal dal hier te lande een kloosterlinge
aan een onzer universiteiten den doc
torgraad zal behalen.
KERKNIEUWS.
Ds. N. N. Gijsman te O o s t k a p e 1-
le viert heden zijn 25-jarig amblsfeest
Hij begon zijn herderlijke loopbaan le
Wateringen en di|ent sedert 16 Oct. 1921
de N. H. Kerk van Oostkapelle.
Heden herdenkt ds. J. F. L. A.
de Jagher te Deldeu zijn 25-jarig ambts-
jubilé. Hij begon zijn loopbaan te
B urgh, werd in 1907 te Doesburg be
vestigd; «u diienl sedert 20 Nov. 1910
de Hervormde kerk van Delden.
Ned. IIerv. Kerk.
Beroepen (toez.) te St. Anna ter Mui
den, ds. J. P. Scholle te Schoondijke.
Geref. Kerk.
Op hel drietal te Zaaudam komt voor
ds. C J. Wielenga, te Zïerikzee.
SilENOHOLT'S BIOSCOOP
Markt.
Uw aller Vriend
t RIN-TIN-TIN, de speurhond,
vervult de hoofdrol in
DE HELDEN VAN DEN VUURTOREN.
Wij vertoonen deze film lot en met
Donderdag.
(Ingez. Med.)
LANDBOUW.
Gistermorgen werd te Goes door
de afd. N. en Z Bevetand van de Ven
tot Bev. van Bijenteelt in Nederland eei
lezing met praclische les georganiseerd,
welke beide door den heer van Giersber-
gen, rijksbijenteellconsulent werden ge
leid.
Teneinde het nul zoo groot mogelijk
te doen zijn, werd als onderwerp be
handeld, welke werkzaamheden op het
oogenbtik moeten worden verricht, voor
al in verband met de slechte weers
gesteldheid. Spr, maakte een vergelijking
tussclien 1926 en 1923, toen ook Juni
'bijzonder slecht weer gaf en meent dat
de kans op eenige honiug-oogst nog niet
verkeken is. Hel eenige waarop gewacht
wordt is een periode van warm weer,
zoodat het groot aantal bijen dat de kas
ten en korven bevatten geregeld naar
builen kan om honing te halen. Tot die
periode aanbreekt is het echter de taak
van den imker om met alle hem daar
toe beschikbaar staande middelen, het
zwermen te voorkomen
O. a. werd nog opgemerkt, dal voor
den bijenteelt het weer nog iets te goedj
is. Beter heelemaal geen uitvlucht dan
zooals nu, want slechts een klein aantal
der bijen die uitvliegen keeren nog
terug en honig wordt toch niet mede
gebracht.
Bovendien wordt de zwerindrift teveel
aangewakkerd en zooals iedere imker
weet, wanneer een volk veel zwermen
levert is de honigoogst van geen betee
ken is.
Op den stand van den lieer Provoost
in den Wilhelmiuapolder werd een en
ander in de praktijk gedemonstreerd en
nader toegelicht. (de Z.)
Onder hel vee van den landbou
wer V. D., te Groede is mond- cn
klauwzeer uilgebroken
Is aard appel meclfabricagc
voor'Zeeland aangewezen?-
Voor de Zeeuwschc Landb. Mij. heb
ben de heeren rar. P. Dieleman, W. Ka-
kebeeke, Tj. B. E. ICielstra en M J.
Boereudonk een rapport uitgebracht over
de vraag of aardappelmeelfabricagc voor
Zeeland aangewezen is.
Allereerst gaan zij de economisch-ge-
ografische verspreiding dezer industrie
na en komen lot de conclusie, dat de
herleviug der aardappelmeelinduslrie in
Centraal Europa mede door de bescher
ming, weinig goeds voorspelt voor de
rentabiliteit der Nederlandsche aardap-
pe Imeel fabrieken.
Daarna schetsen zij 't procédé der aard-
appelmeelbereiding zooals dit in Neder
land gevolgd wordt, de ontwikkeling en
beleekenis der aardappelmeelindustrie in
't Noorden van ons land, de aardappel
teelt in Nederland, en meer in het bij
zonder die in Zeeland.
Van 1860 af is de oppervlakte in Zee
land met aardappelen beteeld, toegeno
men van 5000 H A. tot 12.000 H.A.
De oorzaak van deze uitbreiding is sa
mengesteld.
In de eerste plaats heeft men te den
ken aan de voortdurende uitbreiding van
het kleinbedrijf, dan aan de vermeerder
de exploitatie van losse pereeelen door
arbeiders en klein-landbouwers, einde
lijk aan de mogelijkheid om zonder stal
mest, maar met gebruik van kunstmest,
groote opbrengsten te krijgen, wat voor
een vee-arme provincie zeker vermeld
moet worden
Als algemeene regel kan men vaststel
len, dat de aardappelteelt domineert Ln
het kleinbedrijf en alleen in de belang
rijke aardappelgebieden in het grootbe
drijf opgenomen wordt.
Men zou zich de vraag kunnen stellen,
aldus het rapport, verdient het aanbeve
ling in Zeeland den verbouw van aard
appelen verder uit te breiden?
Deze vraag zal men van een technisch,
zoowel als van een economisch standpunt
dienen te belichten.
Men zal zich dan voor iedere streek
moeten afvragen, of de vruchtwisseling
een verdere vermeerdering van den
aardappelverbouw toelaat Ongetwijfeld
zijn er zulke streken in Zeeuwsch-Ylaan-
deren, Schouwen en ook op Walcheren
en in het bijzonder daar waar de graan
bouw een groote plaats inneemt.
Een gedeelte van het graan ware dan
door aardappelen te vervangen. Endaar-
bij staat men voor de keus vroege of late
consumptieaardappelen of fabrieksaard
appelen?
Wat deze laatste betreft, zouden we
willen zeggen, geen fabrieksaardappelen
en dus* geen aardappelmeelfabricage op
groote schaal.
De ongeschiktheid van onzen bodem,
en de kosten van het transport van een
zoo geringwaardig product als de fa
brieksaardappel, rechtvaardigen deze uit
spraak.
Wat de yroege aardappelen betreft,
aan den verbouw daarvan zou vermoe
delijk meer uitbreiding gegeven kunnen
worden.
Waar ze momenteel nog alleen in de
kleine bedrijven van Walclieren geteeld
worden, en dim nog niet eons in belang
rijke mate. zou men zich toch kunnen af
vragen, of het kleiubedrijf ook in de
andere aeelen van Zeeland, niet zeer
door dezen verbouw gebaat zou worden
De intensiteit, zoo noodig in het klein
bedrijf, zou zeker door de vroege aard
appelteelt aanzienlijk stijgen, en hel vei-
lingswczen, aangezien de vroege aardap
pel een veilingsproduct is, daarmede in
nieuwe en breedere banen gevoerd wor
den
Gewezen wordt dan op de aardappel
teelt op de Friesche klei cn in W. Fries
land Die van vroege aardappelen is tot
groote ontwikkeling gekomen; de late
worden zoo goed als nergens geveild
In Drente en Zeeland hebben de pro
vinciale landbouworganisaties getracht
met den Bond van Aardappelhandelaren
tot overeenstemming te geraken, teneinde
den handel in late aardappelen op be
leren grondslag te vestigen. Di'l mocht
gelukken, zoodat er algemeene handels-
voorwaarden en een modelkoopcontract
vastgesteld werden.
Helaas verzuimt de landbouwer maar
al te vaak van deze regeling partij te
trokken, met de bekende gevolgen
Met de uitbreiding van de teelt van
consumptieaardappelen zij men ten alle
tijde voorzichtig.
Een ding staat namelijk vast, en dat
is dat de grootte van de aardappelpro
ductie bepaald wordt door de behoeften
van de nationale, ja vaak alleen door
de gewestelijke markt, en geenszins dooi
de hoeveelheid geschikt aardappelland.
De volminieuze aard van het product
is daarvan de oorzaak.
Vandaar, dat ieder land Ln hoofdzaak
in zijn eigen behoeften aan aardappelen
moet voorzien, en dat overproductie en
sterk schommelende prijzen een gewoon
verschijnsel zijn-
Beschouwd met betrekking tot de to
tale waarde van den aardappcloQgst, zijn
do cijfers van den buitenlandschcn han
del in aardappelen merkwaardig klein en
onregelmatig.
Hierna wordt een uitvoerig overzicht
gegeven van den uitvoer van aardappelen
naar het buitenland, en een vergelijking
gemaakt met de omstandigheden in het
Noord-Oosten van ons land met die heer-
schende in Zeeland. Daarbij komen de
rapporteurs tot de conclusie, dat de teelt
van de fabrieksaardappelen en de ver
werking lot aardappelmeel zijn de om
standigheden in de veenkoloniën bij uit
stek geschikt
Nergens anders in Europa ook zeker
niet in Zeeland, zijn fle omstandigheden
WSET LISSOME MAAR
ZWITSERLAND. RIJN
en GROOTE TENTOONSTELLING
TE DüSSELDORF (GESOLEI,,
NOORWEGEN ARDENNEN ENZ.
Vraagt LISSONE's GAZETTE met
overzicht van alle gezelschapsrei-
?.en gedurende den geheelen zomer
N.V LISSOME a ZOOM'S
REISBUREAU
AMSTERDAM.
Leidschestraat 5 Dam
(Ingez Med.)
voor die teelt en die industrie zoo gun
stig als daar,
Bij navolging van dat bedrijf zou Zee
land verre achter staan bij dit gewest,
waarom vervanging van de teelt van
consumptieaardappelen door fabrieks
aardappelen. niet aan te bevelen is.
In economisch-geografi^ch opzicht heeft
Zeeland voor de teelt van consumptie
aardappelen echter een gunstiger ligging
dan het Veenkoloniaal gebied.
De Veenkoloniën liggen vrij geïsoleerd
t o,v. de groote bevolkingscentra. Zee
land daarentegen bevindt zich juist tus-
schen de belangrijkste agglomeraties van
Europa, n.L Engeland, Holland. Vlaan
deren en het gemakkelijk langs den Rijn
te bereiken Ruhr-gebied.
Voorts ligt ons gewest aan of vlak bij
de mondingen der groote verkeersaders
van Noord-West-Europa, Schelde en Rijn.
In Zeeland zijn in tegenstelling met de
Veenkoloniën de omstandigheden voor de
teelt van consumptieaardappelen dus
zeer gunstig Alle aandacht dient daar
om te worden geconcentreerd op per-
fectionneering van deze teelt en verbe
tering van den afzet.
Zou de aanwezigheid eener groote
beetwortelsuikerindustrie, die de be
schikking heeft over mechanische drijf
kracht en een talrijk personeel, niet do
■mogelijkheid scheppen, de afvalproduc
ten van de aardappel teelt lol hoogere
waarde te brengen5 vraagt hel rqpport
ten slotte.
Zeker een vraag die onze aandacht
verdient
Het komt ons echter voor, dat dezd
combinatie van aardappelmeel- cn sui
kerproductie niet mogelijk is, omdat de
campagne-periode van beide samenvalt.
En zoo de combinatie al mogelijk ware,
zou het toch weinig voordeel opleveren,
een voor de verwerking minderwaardig
product over groote afstanden naar Bra
bant of naar Sas van Gent te vervoeren.
De veehouderij zal zieke aardappelen en
kriel op minder riskante en meer voor-
deelige wijze tot waarde kunnen brengen.
De conclusie is, dat de aardappelmeel
induslrie Voor dit gewest onder de te
genwoordige omstandigheden geen befee-
kenis kan hebben.
Geleid door overwegingen van welbe
grepen eigenbelang zal de Zeeuwsche
landbouwer den verbouw van consump
tieaardappelen niet verlaten, maar inte
gendeel trachten te perfectioneeren en
waar mogelijk tot meerdere uitbreiding
brengen.
HANDEL, NIJVERHEID EN
VISSCHERIJ.
In de gisteren gehouden jaarlijk
sche algemeene vergadering 'van de
Zeeuwsche Credietbank, alhier van
aandeelhouders werden balans en ver
lies- en winstrekening over het eerste
boekjaar loopende over zes maanden
ongewijzigd goedgekeurd en het divide^
vastgesteld op een basis van 6 pet.
's jaars.
Tot commissaris werd gekozen de
heer W. IC. de Feijler te Den Haag
vroeger le ICoudekerkc zulks in de plaats
van den lieer IC. G. A. Muller te Bus-
'sura, wien op zijn verzoek op de meest
eervolle wijze ontslag werd verleend.
Zaaul andschc Bank.
De Haarlemsche rechtbank heeft aan
de Zaanlandschc Bank en liet Spaarfonds
dier bank, beide le Krommenie, sur
séance van betaling verleend voor den
tijd van 1 jaar en 6 maanden, ingaande
11 Mei 1926.
VERKEERSWEZEN, POST EN
TELEGRAFIE.
Met ingang van 15 Juni zal op
werkdagen na 9 uur namiddag, alsmede
op Zon- en feestdagen te Sch ore ge
legenheid bestaan om van uit Schore te-
leplioniseh te spreken met den arts
