No. 106.
Donderdag 6 Mei 1826
■am
169' Jaargang
BINNENLAND.
MÜNHARDT'S
IMj dit o urn niet- behoort eeu Bijvoegsel.
KAMEROVERZICHT.
Tweede Kamer.
Zitting van Wioasjdag.
Op drie vragen liep dc interpellatie
van den heer Heemskerk over de
\vissoling aan het departement van Oor
log nït.
Ton eerste of de rcgcering bedoelt
de samenvoeging van de departementen
van oorlog en van marine tot eeu depar
tement van landsverdediging zeer spoe
dig haar beslag te doen krijgen en dat
overigens het vraagstuk van dc splitsing
der marine, als niet onafscheidelijk met
die samenvoeging verbonuden, nog bij
haar in overweging is9
Antwoord van Min. de Geer Niet
ten spoedigste, maar binnen afzienbaren
tijd.
Tien tweede Welke politieke betec-
kenis is er te hechten aan de opneming
in dit kabinet opnieuw van ben minister
die deel heeft uitgemaakt, van het laatste
lijk afgetreden parlementair kabinet'?
Antwoord geen politieke beteekenia.
Ten derde. Heeft de regeering niet
hare aandacht geschonken aan de be
denking, dat, bij dergelijke wijziging in
de samenstelling, op de gaafheid van
het extra-parlementair karakter van het
kabmet allicht inbreuk wordt gemaakt,
en de indruk kon worden gewekt alsof
bij Wijze van evolutie, het extra-parlemen-
tair kabinet langzamerhand zich kon
transformeeren in een kabinet der rech
terzijde?
Antwoord de indruk van zulk een in
breuk is inderdaad gewekt, maar is onge
grond; de regeerïng is erkentelijk thans
de gelegenheid te krijgen dien indruk
weg te nemen. Dit kabinet is geboren als
extra-parlementair kabinet, en zal als
extra-parlementair kabinet sterven.
Er zij nog aan toegevoegd dat Min.
de Geer ui zijn anlwoordrede uitdruk
kelijk ontkende dc soc. dem. bewering
dat do crisis door de regeering is uitge
lokt om de Anti-Revolutionairen het ge
noegen te doen om eenerzijds de ge
schrapte oorlogsschepen weer op liet
programma te brengen, en anderzijds
om een minister van Colijnsche politiek
weer op te kunnen nemen. In den mi
nisterraad is over deze sciiepen niet ge
sproken.
De interpellant toonde zich bevredigd
over liet antwoord En. alles scheen rustig
Ie verloopcn.
Maar toen kwam cr m eens een tame
lijk vinnig duel tusschen den premieren
den leider van zijn partijgenooten.
Dr. de Visser concludeerde uit de
woorden van den Minister, dat liet kabi
net staat of valt met dc vcreeniging van
de beide departementen. Ook} wanneer Ido
Éechniek de vcreeniging bezwaarlijk zal
maken, moet zij doorgaan, Dat heeft
spreker met eeuige teleurstelling ge
hoord. Spreker kan zich voorstellen, dat
men erop aan dringt en er bezuiniging van
verwacht doch wanneer na onderzoek
;zou blijken, dat de vcreeniging onmoge
lijk is, dat dan het kabinet mfet die ver
eeniging zou staan of vallen, heeft spre
ker teleurgesteld. Spreker wil hier een
waarschuwend woord spieken. Spreker
wil niets zeggen over de bezuinijgings-
inspecteurs, maar het instituut als zoo
danig beziende.
De Voorzitter verzoekt den heer
de Visser deze beschouwingen te houden
bij hoofdstuk VI.
Dr. de Visser wilde opmerken, dat
een systeem van bezuiniging, dat de ma
rine schade kan brengen, ongewcnscht
moet worden geacht.
De minister van oorlogi kan slechts
op den steun van spreker's
fractie rekenen, wanneer hij bij de
bezuiniging uitgaat van een eigen stelsel',
Minister De Geer antwoordde
met bijzondere kracht in zijn toon. De
bezuinigingsinspectie heeft hiermee nets
te maken. Het kabinet heeft niet gewiiu
de keuze van ministers grootea* te ma
ken door een programpunt te laten val
len, maar dat zegt niets over do houding
der regeering tegenover dit punt. Er zijn
programpunten waarbij men reeds on-
middellijK 'de kabinetsjewestie stelt, maar
dat is hier niet gebeurd. Men zou geen
enkel programpunt kunnen opstellen als
men af moest wachten hoe de des
kundigen erover denken. De deskundi-
geu schrijven er nog dagelijks over tegen
elkaar in. De kwestie is reeds 10 jaar
lang uitgevochten.
Wat betreft hetgeen de heer de Vis
ser zeide over liet vertrouwen zjjner
fractie in den minister van oorlog; de
minister behoeft bel vertrouwen eeuer
fractie niet. Bovendien was het on-
heuscli te veronderstellen, dat de mi-
nistor geen eigen stelsel heeft.
Een tweede interpellatie in deze zit
ting was die van den heer v. Voorst
tot Voorst over het standpunt der
regeering lea aanzien van het verleene.u
van steun aan de slachtoffers van den
watersnood.
Is do minister bereid, zoo vroeg hij
1. aan do algemeen© vereenigde com
missie tot leniging van rampen door
watersnood subsidie te verleeneu tot een
bedrag als het tekort komt om een zoo
danige schadeloosstelling te verstrek
ken als uoodig is om ide door den wa
tersnood getroffenen Yan den ondergang
te redden en hen in staat te stellen,
de ramp te boven te komen'?
om het bouwfonds van Gelderland
te verstrekken de tekort komende gel
den, benoodigd voor den opbouw van
do woningen in Maas en Waal?
Minister v d. Vegt antwoordde
kort, dat hij nog geen enkele aanvrage
van het comité heeft gehad, en in dit
stadium geen enkele toezegging kan doen
over de bereidwilligheid der regeetring
om het tekort vau het comité bij te pas
sen.
Het gaal niet aan van deze plaats te
zeggen, dat de regeering alles zal betalen
wat het comité tekort komt. Kom er een
aanvraag, dan zal er moeten worden on
derzocht of het comité inet volkomen
juistheid de ingekomen gelden heeft ver
deeld
Hoewel door dit antwoord de belce-
kenis van de interpellatie weg viel, is
er nog door zes andere sprekers aan
't verdere debat deelgenomen
Het interessantste daarvan was een
uiteenzetting door den heer Boisse-
v a i n, als voorzitter van hel Watersnood
comité, van de methode van werken
daarvan. Hij kon zich geheel vereeni
gen met het standpunt van den Minister.
.Bij een belangrijk tekort zal opnieuw een
beroep op de bevolking gedaan worden
Daarentegen waren de lieeren K1 e e -
rekoper, Bulten, Weit kamp en
v. Rijckevorssel van meening, dat
de regecring niet moet afwachten wat
het comité doel, en zelf moet aanbieden.
Maar de Minister bleef op zijn
standpunt, dat hij geen enkele toezeg
ging lean doen ter dekking van een
eventueel tekort Hij zou daarmee im
mers de liefdadigheid dooden, wanneer
r een nieuwe oproep door het comité
wordt gedaan.
naar do Belgische haven Gent.
Tweede voorbeeld Een Belgisch
stoomschip kwam verleden week bin
nen bestemd om in Terneuzen te laden.
De reedenj gaf echter reeds in En
geland den kapitein order dat hij eerst
ledig naar Selzaele (eerste Belgische
plaats e.1 douanestalion) moest varen,
daar zwaaien en terug varen naar Ter-
neuzen, afstand heen en weer totaal
pl.m. 30 K.M.,.
De boot kwam dus bestemd voor Bel
gië biunen mot Belgischen zee- en ri-
■tterloods en verder met Belgischen loods
van Terneuzen naar Selzaete pu terug
naar Terneuzen, en spaarde hierdoor
pl.m. 700 pCl. loodsgeld uit. Zeer zeker
staan «laartegenover andere uilgaven
door hot heen en weer Varen, doch het
_;aat hier uitsluitend om de onhoud
bare toestanden in zake de loodsgelden.
Men .las in de couranten en Tweede
Kamerverslagen reeds over gelijkstel
ling in deze van Rotterdam tegenover
Antwerpen Van Terneuzen (tot in 1914
de derde zeehaven van Nederland' na
tuurlijk ouder gewoonte nooit sprake,
het ligt nu eenmaal ook zoo ver van
Den Haag en bovendien nog wel in
Zeeuwsch-VIaanderen
Doch dat men in Den Haag niet ver-
geie dat dezef dagen, in Terneuzen het
vermenigvuldigingscijfer voor de belas
tingen van 1 is gebracht op 1.65, in
hoofdzaak omdat hier wekelijks pl.m.
f 1600- 1300, voor steun aan werkloo-
zen wordt uitgegeven; men begrijpe hoe
rijkhalzcnd naar Regeeringsmaatregelen
ten gunste van deze haven wordt uitge
zien, o a ook inzake loodsgelden.
HET VERDRAG MET BELGIË-
Door het zesde Binnenschcepvaartcon-
gres te Groningen is na inlei|.lingen door
E. J. Korthals Altes en G. G. Nuy,
en na een kort debat, onder applaus een
motie aangenomen, uilsprekend dat liet
aannemen van het tractaat met België
in zijn huidigen vorm nipt gewenscht is
GEEFT EEN FIJNE EN FfttSSCHE
GELAATSKLEUR
Heinrich Mack Nachf, Ulm a. D.
(Ingez. ModJ
HET VERSCHIL TUSSCHEN BELG. EN
NEDERL. LOODSGELDEN.
Een inzender in de Maasb schrijft
Om duidelijk te maken, ook zelfs aan
buitenlanders, hoe met medeweten onzer
regeering, de Nederlandsche havens en
vooral ook Terneuzen, maar steeds door
verder worden bemoeilijkt en worden
tegengewerkt, laat ik hier een paar spre
kende voorbeelden van zeer re centen
datum volgen
Een ledig stoomschip, waarvan de ka
pitein niet beter wist als bestemd zijnde
voor Gent, komt binnen mei een Belgi
schen zee- en rivierloods en de reederij
belaalde daarvoor
Van zee tot Vlissingeu frs. 21.80. Van
Vlissingeu lot Terneuzen 'reede frs.
18.50, Terneuzen reede lot in de haven
frs. 10.—. Totaal frs. 50.30 of f 4.53 aan
den huidigen koers.
Te Terneuzen kreeg de kapitein order,
dat hij in Sas van Gent moet laden en
wordt van 3e Nederlandsche regeerïng
niettegenstaande geen harer loodsen eeni-
ge prestatie verrichtte, doch uilsluitend
omdat hel schip ten slotte naar een
Nederlandsche haven bestemd werd, toch
hel loodsgeld verlangd en betaalde hier
voor de reederij:
Van zee naar Terneuzen reede f 27.90,
van Terneuzen reede tot in de haven
f 2.92.
Naai' Ilollandsche haven bestemd is
hel loodsgeld totaal f 30.82
Naar Belgische haven bestemd is het
loodsgeld totaal f 4.53.
Verschil ten nadeele van Terneuzen
eu Sas van Gent f 26.29, ofwel naai
de Ilollandsche haven Terneuzen is het
loodsgeld pi.rn. 700 pCt duurder dan
Uit Stad Provincie,
üit Vlissingeu.
Met de Slaatscrl. van 5 Mei zijn
verzonden afdrukken van de alcten be
treffende de Coöp. Spaar- en Voorschot
bank „Boaz", voor Vlissingeu en omstre
ken W. A.de Coöp. Verbruiks- en Pro-
ducUe-Verccn. „Eigen Hulp" U. A., bei
den te Vlissingeu.
Uil Z u i d-B p veianfl
- Gïsternamiddag is in den S m o k-
kelhoek de heer v. d. B uit Goes om
de aanrijding van een kind te vermijden
met zijn auto tegen een boom gereden.
Persoonlijke ongelukken kwamen niet
voor; de auto werd zwaar beschadigd.
Tot voorzitter van den Cal. Ziinmer-
manpolder is hij Kou. besl. benoemd de
heer J. Blok te Rilland
(Jit Zeeuwse h-V laanJeren OU
De ambtenaar bij de belastingen te
Oud-Gastel, de heer van den Broek is
vandaar overgeplaatst naar Hon te nis-
se.
Uit Zeeuwsch-V-laanderen W. D.
Woensdag werd te Biervliet de
gewone Meivergadering van ingelanden
van den Beukeispolder gehouden. Van
de 41 gemachtigde ingelanden waren er
36 aanwezig.
Het dijkgeschnl werd bepaald op f 18
per H A.
Als gezworene werd herkozen do heer
J. Bliek.
(Voor verder Stad en Provincie zie
men het Bijvoegsel.)
Hoofdpij nta bietten
werken terstond.
c Glazen Buisje 60ct.
Bij Apoth.en Drogisten.
stellingsccmité, de heer A. G van der
Hooft, heette allen hartelijk welkom,
en drukte zijn spijt uit, dat de eere-
•voorzilter, 'de heer Dumon Tak, door
uilslcdigheid verhinderd is, de tentoon
stelling te openen, doch brengt hem wel-
gemeenden dank voor alles wat hij ook
gedaan heeft voor deze tentoonstelling.
Spr. wijst er op, dal hel comité als
altijd veel zorg en moeilijkheden heeft
ondervonden om deze tentoonstelling tot
stand te brengen, die kleiner is in aan
tal vau exposanten, wat niet ligtA aan
de activiteit van hel comité, maar aan
het gelijk vallen van deze tentoonstel
ling met verschillende andere tentoon
stellingen, waardoor verschillende fir
ma's bericht zouden tol hun groote spijl
door een verbintenis voor andere plaot-
seu verhinderd te zijn. Tocli is men er
in geslaagd de voorzaal, de kleine- en de
groote zaal en veranda's met vooraan
staande groote industrie- en groothandel
te vullen.
Hel comité van deze tentoonstelling
brengt zijn dank aan exposanten, die
bereid waren deel te nemen aan de
tentoonstelling. Hel doel is het publiek
Walcheren en in wijden kring te
tooneu, dat men even goed en goedkoop
zijn benoodigdheden kan koopen hier
als elders. Zooals voedsel onmisbaar is
voor den meusch, zoo is reclame on
misbaar voor de instandhouding van
zaken
De deugdelijkheid van hel artikel door
de reclame verwekt, moet meer dan
de 'Verwachting overtreffen, want des
te beier zal hel zijn weg vinden tol de
consumenten. Daarom hoopt sprdat
de exposanten goede, zeer goede zaken
zullen maken.
Het comité necfl aan deze tentoon
stelling weder een verloting verbonden.
Deze verloting komt ten goede aan de
Prov. Vereeniging lol bestrijding der tu
berculose. Getracht is goede attracties
te vinden.
Spr. wekte ten slotte de aanwezigen
pp propaganda te maken voor bezoek
aan de lentoonslelling en verklaarde deze
voor geopend.
De voorzitter deelde nog mede, dat be
richt van verhindering is ingekomen van
de lieeren C. Boudewijnse, voorzitter van
de Kamer van Koophandel en Fabrieken
voor de Zeeuwsche eilanden, mr. G. J
Sprenger, deken van St. Scbastiaana. mr.
A. A. de Veer, wethouder en G. Goor-
huis, commissaris van politie.
De secretaris van de Prov. Zeeuwsche
Vcreeniging tot bestrijding "der T. B C.,
de heer dr. C. Or baan bracht dank
aan het Comité, dat het ook uu weer
aan de tentoonstelling verbonden heeft
een sleunacUe voor «kV l. |b. c. bestrijding
De Provinc. vereeniging heeft alle af-
deeüngen aangeschreven om lötcif te ver
knopen. men kan juist nu steun ge
bruiken. Het Consultatiebureau heeft
aangetoond,, dat er nog heel wat werk in
Zeeland te doen is en vond,, dal verple
ging hard noodig is voor velen. Daar
voor was echter geen geld cn word een
apart verplegingsfonds gesticht. Voor dit
fonds is een belangrijke gift ingekomen
van het Nederlandsch Roode Kruis, en
de opbrengsl der verloting zal ook goed
te stade komen voor dit fonds.
Vervolgens begaven comité en geuoo-
digdeu zich door de Schuttershofslraat
naar den hoofdingang om de stands in
oogenschouw te 'gaan nemen. Toen men
in den tuin terugkeerde liet de Jasz-
band. die' niet uitsluitend uit dames be
staat, doch uit 2 heeren en 2 dames,
het Wilhelmus en liet Zeeuwsche Volks
lied hooren.
De geuoodigden, die wij spraken,
roemden alle de fraaie stands en spra
ken hun verwondering uit over hetgeen
ook uu weer tot stand is gebracht.
*»rkrijpbaar voor engros en detail bg
dn firma Gebr STEENLAND. Statin1,
straat MIDDELBURG.
(Ing. Med.) 1
LANDBOUW.
KERKNIEUWS.
Door het Provinciaal Kerkbestuur
van Zeeland, is tot de Evangeliebedie
ning in de Ned. I-Ierv. Kerk toegelaten,
de heer S. J. M. Hulsbergen, cand. te
Noordlaren.
(Ingez. Med4
VIERDE TENTOONSTELLING VOOR
HANDEL EN NIJVERHEID
TE MIDDELBURG.
De opening.
De lentoonslelling werd hedenmorgen
in de Bakkerskamer geopend in tegen
woordigheid van de standhouders of hun
ne vertegenwoordigers cn verdere geuoo
digden.
Wij merkten o.a. op den heer Onder-
dijk, wethouder, mr Van der Veur, ge
meentesecretaris, hoofdambtenaren der
gemeente- en leden van besturen van
enkele vereenigingen
De voorzitter van het lentoon-
Geref kerke n.
De classis Axel heeft lot de Evan
geliebediening toegelaten den candidaat
M. van Wijk, beroepen 'predikant bij de
Gerei. Kerk te Oostburg
Dr Geelkerken.
Ondanks het feit dat Zondag van den
kansel der Geref. Kerken te Bodegraven
en omliggende plaatsen gewaarschuwd
was de vergadering hiel} le gaan, bijwonen
waar dr. Geelkerken zou optreden, wa
ren gisterenavond ongeveer 250 5 300
personen aanwezig. De zaal was zoo
goed als geheel bezel. Naast bclciden-
de lilden van de Geref. Kerk werden ook
toegelaten op kaarten ledeof van de Herv.
Kerk. van de Chr, Geref. Genu, en «le Oud
Geref. Gom., mits van Geref. belijdenis.
Dr. Geelkerken sprak Inzonderheid over
Genesis 2 en 3 en naar aanleiding van
den open brief der Synode.
Op de veiling te Kap e 11 e B ie-
zel i nge werden gistermiddag de eerste
aardbeien geveild «tic verkocht werden
voor f 2.80 per K.G. Soort Dutch
Evcrn". Kwecker dhr. C Zcgers te Ka-
pelle.
Onder hel hoornvee en de varken
bij den landbouwer C. Boonman to
S chore heerscht mond- en klauwzeer.
Onder leiding van het bestuur «lor
Maatschappij lot bevordering van Ooft-
en Tuinbouw afd. West Zeeuwsch-VIaan
deren wem door een 30 tal deelnemers
Zondag 11. oen excursie ondernomen naar
Gent Een bezoek werd gebracht aan
de Palmkwcckerij van den heer Hart-
maim, «le Orchideën-kweekerij van d«ai
heer Pauwels en «le blocmen-kweekerij
van den lieer L v Iioutte. Het gezelschap
wegd rondgeleid «loor Prof Collumbien
en den heer DelbeoI;. rijkstuinlvniwcoii-
sulent voor Oost-Vlaandercn Na een
meenschappelijken maaltijd in ,Cam-
brinus" werd de terugreis weder aan
vaard.
In West-Brabant wordt het collec
tief landarbeiderscontracl «lat voor het
jaar 1925 gegolden heeft, thans ook weer
van kracht Een door de werkgevers
le Fijnaarl voorgestelde loonsverlaging
werd door de arbeiders afgewezen. Een
arbitragecommissie, niet onpartijdige ad
viseurs, o.in, mr. P. Dieleuian te Middel
burg besliste, dat er geen grond voor
loonsverlaging bestond.
R ij k s 1 a n d b o u w w i n l e r s c h o o 1
1 e Go e s.
In tegenwoordigheid van de Commis
sie van Toezicht, B cn W en talrijke
belangstellenden, vonden gistermiddag de
eindlessen van do Rijkstandbouwwinler-
school to Goes plaats.
Daarna werden, als gevolg van de af
wezigheid van den inspecteur van het
onderwijs, dc eiuddiploma'c uitgereikt
door den voorzitter der Commissie van
Toezicht, den heer H. A Hanken.
In „een korte toespraak tot de jonge
lui wees spr. op de beleekenis van hel
landbouwonderwijs, dat voor deu voor
uitgang van hel landbouwbedrijf van het
grootste belang is. Spr. legde deu na
druk op hel gewenschtc van oen drie-
inplaats van een tweejarigen cursus en
eindigde na een woord van dank te
hebben gebracht aan hel geineenlebe-
stuur voor zijn belangstelling in het
landbouwonderwijs, met eeu geluk-
wensch aau allen die het diploma moch
ten verwerven.
De heer Ruerendonk, als verte
genwoordiger van «le Z I. M aanwezig,
Wees op den band die bestaat - tus
schen landbouwers en maatschappij.
Daarna werd het woord gevoerd door
den directeur, den heer Stevens,
welke zich bij de woorden van den
heer Hanken aansloot. Spr memoreerde
de oprichting der school in het jaar
1893 eu wees in verband hiermede op
de groote ontwikkeling van de landbouw
wetenschappen. waardoor de te ver
werken stof steeds grooler wordt en
een cursus van twee jaar feitelijk te
kort is. Hij bracht een woord van dank
aan het gemeentebestuur voor zijn be
langstelling in het landbouwonderwijs,
die vooral verleden jaar bij de uitbrei
ding der school is gebleken
Namens liet gemeentebestuur sprak de
burgemeester, de heer G Hajenius,
een korte gelukwensch uit.
Ten slotte werd nog^hcl woord gevoerd
door den heer D. W. Lindenbergh
namens de vereeniging van oud-leerlin
gen en deu heer II C de Kater na
mens de leerlingen
Het diploma werd uitgereikt aan: H. C.
de Kater WblpkaartsdijkJ. M. Linden
bergh .id M. A van Liere. Kloetinjge;
H van Hoeve, Anna Jacobapolder, J.
Dekker. Borssele, II A. Zandec, Goes,
L M. Óele, 's If. Hendrikskinderen.; C J.
van Langeraad. Dreischor; II. J. W. Hen-
geveld. Goes; ,T. van Hoeve. Anna Jaco
bapolder, W. F, vau Gorsel, Rilland,
A. M. Tollenaar, KrabbendijkcM C M
Gast, Ellemeet; J. C. Stckelee, Driewe
gen; C. A. Krijger, Rilland; J C. van
Langeraad, Dreischor. en C. de Roo. Bic
zei inge.
Bevorderd van de le naar de 2e klasse
werden J. P. van Kleunen, Katteudijke;
